Zamanda Kuşatma

ÖNSÖZ

Bu romanın yazılış tarihi 2010'dur.

O zamanlar henüz e-kitap yayını bu kadar gelişmemişti.

O zamanlar henüz ortada uyanış da yoktu, Direniş de yoktu. Biber gazı yoktu, toma yoktu.

Genelde depolitize edilmiş görünen bir gençlik vardı, o kadar ki üniversitelerde ortaya tepki koyanlar düzen bozucu gibi karşılanıyordu. Bağıran çağıran çoktu, ama kulağa evrensel düzeyde haklı gibi gelen yoktu. Herkes kendine özel davasının peşinde akıl çelmeye, tepki hasatlamaya uğraşır gibiydi.

Üç yıl sonra Atatürk'ün Gençliğe Hitabesi'nin son harfine kadar hayata geçeceğini hiçbirimiz bilmiyorduk.

Türkiye'nin doğusunda olup bitenlerin gerçek mahiyetinden de geri kalanımızın çoğunun haberi yoktu. Benim de yoktu.

Uyuşturucunun sırf insana zararlı olduğu için yasak tutulduğunu sanıyordum mesela. Pahalı kalsın da insan harcayan türden ekonomi düzeni yürüsün diye yasak tutulduğu hiç aklıma gelmezdi o zamanlar.

Enerjinin, yakıtın, yiyeceğin, sağlığın zorda olduğuna dair halkın zihnine salınıp duran korkuların abartık olduğunu inceden hissedebiliyordum gerçi.. Hatta soru işaretlerimi yazarak ifade ettiğim de oluyordu köşe yazılarımda.. Ama gözümüzün içine baka baka bu rahatlıkla yalan söyleniyor olacağının o zamanlar birçoğumuz bu derece farkında değildik.

İşte bu roman öyle bir zamanda yazıldı. En çok insan ilişkilerini, sonu hüsranlara çıkan toplumsal ön kabulleri, pekala gelişebilecekken sırf duyarsızlıktan söndürülen yetenekleri ve değerleri sorguladığım zamanlarımdı. En çok itilip kakıldığını, kıyasıya üzüldüğünü gördüklerime sahip çıkma güdüsüyle kurmuştum sahnelerimi.

Bir de birşeyin doğrusunu kendi düşünüp bulup çıkarmaya meyli olmayan, kendini ancak etrafındakilere bakarak hizalamaktan başka yön tayini bilmeyen; ama yine de bu halini başkalarına doğrusudur diye dayatanlara olan hoşnutsuzluğumu yansıttım.

Şimdi yazmış olsaydım bu romanı, işte bu son bahsettiklerimin örneğini ortalama üniversite gençliği içinden çıkarmazdım. Zira üç-dört sene sonra bugün bakıyorum da, sapla samanı yine en iyi ayıran farkındalık düzeyi onlardan geliyor.

Eskiden birbirinin işareti, hatta eş anlamlısı sandığımız birçok şeyi artık ayrıntılarına göre yeniden sınıflandırıyoruz. Artık gerçekte eşit olmayan şeyleri bize birbirinin yerine yutturmasınlar, aslında birbiri anlamına gelen şeyleri de gözümüzden kaçıramasınlar diye bakmaya başladık.

İyiler, kötüler kavramımız da hızla değişiyor. Hayatın amacı denince anladıklarımız da öyle.

Artık bakıyoruz ki, meğer kendisi herşeyden kaygı duyanlar, bizi de kendi rahat edecekleri şekilde kaygıya boğulu tutmaya uğraşıp dururlarmış. Silkinip kendimize geliyor, kafamızı toparlamaya başlıyoruz.

Bu dünyanın tüm dinleri aslında tek bir şeyi doğru dürüst şekle sokmayı hedeflemiştir: İnsanın insana nasıl davrandığı.

Sonuçta şurada ağız tadıyla hep birlikte omuz omuza yaşayacaksak, bu hayatın hiçbir önceliğinin başkası pahasına mümkün olmayacağını artık en yavaşımızın bile idrak etmesi gerekiyor.

GİRİŞ NOTU: Bu öykünün kahramanlarından biri, ayrımcı takılanlarımızın beyaz Türk diye adlandırdığı türden, iyi eğitimli, kentli üst düzey aile çocuğu bir genç kız. Onun konuşmalarını ve yaklaşımlarını gerçek hayata uygun biçimde yansıtmak hiç de zor olmadı. Öte yandan, diğer kahramanımı konuştururken ancak elimden gelenin en iyisiyle yetinmek zorunda kaldım. Türkiye'nin dört değilse bile üç bir yanını gezmiş, atmosferini solumuş, çoğu yöre insanıyla sofraya oturup döşeğinde uyumuş, uzun günler ve haftalar paylaşmış biri olmama rağmen, Doğu Anadolu kökenli bir gencin ve ailesinin nasıl konuşup ne tür cümleler kuracağına ancak bu kadar yaklaşabildim. Sözlük yok, kitap yok, kaynak yok; kulağımda ne kaldıysa, tanıdıklara sora sora ne kotardıysam onu yansıtabildim. İsterdim ki gündelik jargonlarına, aile içi şakalaşmalarına, tonlamalarına daha iyi ulaşmış olayım. Elimden, kalemimden geldiği kadarının bölge insanının kulağına ve gözüne hitap edebildiğini umuyor, aksi durumda okuyucumun engin affını rica ediyorum.

ZAMANDA KUŞATMA

"... Elinde LANCET gibi bir gücü tutan kim olsa tanrıcılık oynama isteğine kapılabilir... Ama bunu inine ganimet toplayan bir ayı zarafetiyle yapmasa iyi olur.

Bölüm 1

2018 - Ataköy

Genç kız önüne çıkan sokaklardan hangisinin daha çok işine yarayacağını kestirmeye çalıştı. Soluğu tıkanıyor, panikten ayakları birbirine dolaşıyordu. Binaların daha sık göründüğü soldaki sokağa daldı, gölgelere sığınıp izini kaybettirebileceği bir saklanma yeri aradı. Uygun olabilecek birkaç girinti gördü ama durmaya cesaret edemiyordu.

Açıkta koşarken yakalanmak kötüydü, ama bir girintiye sığınmış halde yakalanmak çok daha kötü olurdu. Herşeyden önce daha korkakça görünecekti böylesi... Onu kovalamakta olan üç genç kızın Nesil hakkındaki fikirleri zaten yeterince aşağılayıcı şeylerdi. Üzerlerine bir de ödlekliği eklemek hiç de iyi olmayacaktı.

Sokakta yankılanan ayak seslerinde bir değişiklik hissedip nefesini tuttu. Aniden yön değiştirerek bir apartmanın ön bahçesine daldı. Ataköy oldukça zengin bir semtti, neredeyse her apartmanın çepeçevre birer bahçesi vardı.

Ancak ahalisi genelde bilgisayar sistemlerinin başında ev ofisi tarzında çalışan ve hayatlarını beyin ürünleriyle kazanan insanlardı. Kendi hallerinde yaşayıp çalışır, gece olunca ya tamamen işlerine konsantre olur, ya da evden iyice uzaklaşıp hava değişimi ve eğlence aramaya yönelirlerdi. Sokaklarda pek kimse kalmazdı bu yüzden. Bakkal bile yoktu ortalıkta, çünkü tüm alışveriş belli aralıklarla dağılmış kısım çarşılarından yapılırdı.

Nesil birden ayak seslerini takip edemez oldu: Yeşilköy'den kalkıp tepelerinden geçen bir uçağın sesi, yakındaki manyetik raylarda ilerleyen Halkalı-Sirkeci hızlı trenlerinden birinin gürültüsüne karışmıştı. İkisi de onbeş-yirmi saniyeden daha uzun sürmeyecekti, ama Nesil için o kadarı bile önemliydi. Kontrolü kaybettiğini hissederek tekrar koşmaya başladı...

... Ve o anda yanlış bir atağa kalktığını anladı. Kızlardan iri yarı bir tanesi binanın giriş sütunlarının arasından dolanmıştı. Nesil yerinde kalsa onu göremeyecekti, ama şimdi doğruca üzerine geliyordu işte.

Enseledim onu! diye bağırarak diğerlerine seslendi iri kız, Nesil’i ceketinin eteğinden yakalarken.

Nesil tökezleyince birlikte çimenlere düştüler. Kız küfrederek ayağa fırladı, kaçmak için çırpınan Nesil’i sırtüstü yere yapıştırıp üzerine oturdu. Diğerleri de yetişmişti o arada. Nesil hepsinin çevresine toplandığını gördüğünde birden bütün enerjisi tükendi. Kolunu bacağını kıpırdatacak güç bulamıyordu, karnına oturan iri kızın ağırlığı altında öylece kalakalmıştı. Tek yapabildiği üzerindeki tipin yüzüne bakmak ve derin derin solumaktı.

Haa, bizden kaçabileceğini mi sanmıştın nonoş?

Ağlayacak galiba? Hadi ağlasana?

Kendin mi ağlarsın yoksa biz mi ağlatalım?

Ne koşturdun kız bizi o kadar?

Bizi yormaya utanmıyor musun, rezil?

Nesil beline ve bacaklarına atılan birer tekme ile yüzünü buruşturdu. Üstünde oturan iri kız kalkıp kalkıp tekrar oturuyor, dalga geçerek kahkahalar atıyordu. Bu hoşuna gitti mi nonoş? Peki ya bu? Sizin cins sever böyle şeyleri...

Çekil tepemden, dedi Nesil, konuşmayı ilk başardığında. Ne yaptım ben size? Rahat bıraksanıza beni!

Ooo, dikleniyor bu...

Hadi millet, öğretelim şuna iyice...

İri kız uzanıp Nesil’i yakasından ve bir kolundan kavradı, çekip ayağa kaldırdı. Onu apartman girişindeki dört köşe sütunlardan birinin bahçe yönündeki yüzüne doğru sürüklediler. Kız Nesil’i nefesini kesecek bir hızla duvara yapıştırdı. Gözünün içine bakıp sırıtarak ilan etti: Şimdi senden intikam alacağız.

Nesil’in kalbi iyice hızlandı. Canının yakılmasını kaldırabilirdi, ama artık aşağılanmaya dayanacak hali kalmamıştı. Onu yumruklamakla kalsalar fazla ses çıkarmayacak, eğlencelerini bitirip sıkılmalarını ve gitmelerini bekleyecekti. Ama çok geçmeden birinin aklına eşek şakasını iyice uç noktaya taşımanın yolu gelmişti bile. Nesil pantolonunun düğmelerini açmaya kalkıştıklarını hissetti.

Onun avazı çıktığı kadar bağırmaya hazırlandığını fark eden diğeri, hemen ağzını kapattı genç kızın. Sakın ha! Oğlanlar gibi cırlayıp milleti başımıza mı toplayacaksın?

Nesil gözlerini sıkıca yumdu, kendi zihninin içinde bir yerlere kaçmaya hazırlandı. Yanlış yerlerinde gezen elleri hissediyor, gövdesine yediği yumruk ve çimdiklerin acısıyla nefesi kesiliyordu.

Bir ara gözlerini tekrar açtı, duyduğu sese odaklandı. Ne yapıyorsunuz siz orada?

Bu kez bir erkek konuşmuş, ses direkt olarak arkalarından gelmişti. Üç saldırgan kız dönmüş, oğlan başına kendi haline bakmayıp acarlık etme cesareti gösteren delikanlıyı süzüyordu şimdi.

Sana ne oğlum, dedi aralarından birisi. Sen git kendi işine bak.

Çocuk bakışlarıyla hepsini birden şöyle bir taradı. Normal bir oyuna mı, yoksa ciddi bir duruma mı tanık olduğunu anlamaya çalışıyor gibiydi. Sonra gözü Nesil'in gözlerine takıldı, kararını verdi. Onu rahat bırakın, yoksa herkesi buraya toplayana dek bağırırım.

Aralarından biri yeni gelenin üzerine doğru yürüyecek oldu. Belli ki hafiften itiştirip yıldırmayı, el kol hareketi yaparak ürkütmeyi planlıyordu... Ama çabucak vazgeçti. Oğlan hem bağırmaya, hem de sırt çantasını sağa sola savurmaya başlamıştı. Çanta ağırdı, çarptığı yeri kıracak gibi acıtıyordu. Üç genç kızın eğlenceyi ertelemeye karar vermesi uzun sürmedi.

Onlar küfürler ve tehditler savurarak dağılırken arkalarından baktı delikanlı. Sonra sütunun dibinde bıraktıkları Nesil’e ilişti gözü. Genç kız olduğu yere çöküp kalmıştı. Bir eli sanki başı ağrıyormuş gibi gözüne dayanmıştı. Diğeri yumruk halinde sıkılıydı.

Oğlan dönüp yoluna gidecekti, ama sonra Nesil’e yaklaşıp yanına oturdu. Onun ağladığını sanmıştı ama yakından bakınca öyle olmadığını farketti. Bir süre için ikisi de sessiz kaldı.

Sağol, dedi Nesil neden sonra. Sesi kısık çıkmıştı.

Oğlan omuzunu silkti. Rica ederim. Ne istiyorlardı senden?

İntikam alacaklarmış."

Ne intikamı?

Bilmem? Nefes aldığım için herhalde.

Delikanlı soluğunu burnundan üfleyerek güldü. Nedense hiç yabancı gelmedi.

Nesil bakışlarını oğlana çevirip onu şöyle bir inceledi. Neden bana iyi davranıyorsun?

Canım öyle istiyor, dedi çocuk. İyi günümdeyim diyelim. İstersen arkama bakmadan çekip gidebilirim de.

Nesil çöktüğü yerden kalktı, üstünü silkeledi.

Birden kulağına dolan yüksek sesli müzik yüzünden suratını buruşturdu. Gözünü açtı, başucundaki uyandırma alarmının üzerindeki saate baktı. Sabahın altıbuçuğu olmuş, kalkıp okula gitme vakti gelmişti.

Ev arkadaşlarını uyandırmadan sessizce giyindi, yüzünü yıkadı. Aklında gördüğü rüyanın ayrıntıları dönüyordu. Aynaya baktı, çene hizasına kadar inen bal renkli, gür ve düz saçlarını ıslak parmaklarıyla düzeltti. İri iri bakan açık kahverengi gözlerinin fazla ders çalışmaktan hafifçe kanlanmış olduklarını fark etti. Dudaklarını büzdü, açtı. Onları hep ince bulurdu, ama ruj kullanarak renklendirme fikrini de pek tutmazdı.

Kendisini nonoşlukla suçlayıp hedef seçen kızlar çetesiyle ilgili sahneleri hatırladıkça tüyleri diken diken oldu. Demek azıcık kas fazlasına sahip olan erkekler değil de biz kızlar olsak, yine aynı saçmalıkları yaşayacağız, diye geçirdi aklından. Demek rolleri değişmek çözüm değil. Ne yani, şimdi bu insan tabiatı mı?

Sonuçta ille de birilerinin ezilip üzülmesi mi gerekiyor?

Eline bir sandviç alıp evden çıktı, tekerlekli sahil trafiğinin aktığı caddeyi ardında bırakıp manyetik otoyola doğru yöneldi. Kendisini okumakta olduğu İstanbul Üniversitesi Atomaltı Parçacık Bilimleri Fakültesi binasına götürecek makrobüsü yakalamak için bulvara çıktı.

İki yanında çelik-cam karışımı binalar yükseliyordu şimdi. Ortadaki geniş anayolda manyetik raylar kilometrelerce uzanıyor, kızaklı araç trafiğini taşıyordu. Küçük projeksiyon cihazlarının havada yüzdürdüğü görüntüler halinde sıralanan dükkan tabelaları, rengarenk süslemeleri andırıyordu.

Aynı yöntemle yolların ortasına yansıtılan trafik işaretleri, daha resmi renkler kullanılmasına rağmen genel havaya kendilerine has estetikleriyle uymaktaydılar. Çok katlı manyetik otoyolda tekerleklerini çekip manyetik kızaklarını çıkartmış olan binlerce araç, birbirini izleyerek yoluna devam ediyordu.

Ders notlarını bir kez daha tarasam iyi olacak, diye düşündü Nesil. Son anda göz attığı grafiklerin sınavda aynen aklında canlanacağını biliyordu. Stilus kalemle karaladığı dipnotları, hatta yazı dökümlerinin kenarına çektiği okları bile görüntüsüyle anımsayacaktı. Bu sayede yakaladığı fark, zor derslerde geçer not tutturmasını sağlıyordu. Sevdiği ve kolay kıvırdığı derslerde ise sınıfın çoğunu geride bırakacak denli yüksek puanlara ulaşabiliyordu.

Makrobüsten kampüs durağında indi, kendi fakültesinin binasına doğru yürüyüp içeriye girdi. Koridorlardan geçerken çevresinde bir gariplik hissetti. İnsanların bakışları temkinli, konuşurken sesleri kısık, hareketleri tedirgindi.

Nesil havadaki yoğun siyasi eylem hazırlığı kokusunu açıkça algılamıştı, ama fazla kafa yormadı. Üniversite hayatının her zaman rastlanan sahnelerindendi bunlar.

Dünyanın geri kalanıyla sonra ilgilenirim, diye düşündü. Sınavına konsantre olması gerekiyordu şimdi. İki hafta sonra dönemin tüm sınavları ve deneyleri bitecekti. Sonra öğrenci işlerine başvuracak ve son sınıfa geçişi için gerekli işlemleri başlatacaktı. Aklını odaklamalı ve yapması gereken şeylerin üstesinden başarıyla gelmeliydi.

Sınav salonuna vaktinde girip kendisine ayrılan bilgisayarın başına oturdu. Klavyeye dokundu, ekranda ilk sorusu belirdi. Üç boyutlu moleküler grafik çözümlemeleri, füzyon enerjisi hesaplamaları, varsayımsal parçacık davranışlarına ait teorik denklemler, lepton ve kuarkların çekirdek içi dağılımına dair olasılık hesapları... derken son sorusunu tamamladı.

Kontrol amacıyla başa döndü, bildiği herşeyi dökümlediğinden emin olmak için bir kez daha taradı. Birkaç ekleme yaptı. Sınav süresinin bitmesine yarım dakika kala arkasına yaslandı, derin bir soluk aldı. Tamam, diye düşündü. Bugün bu inekten daha fazla süt çıkmaz. Tatmin olmuş bir şekilde ekranda beliren yazıya baktı: Süreniz sona ermiştir. Başarılar dileriz.

Salondan çıktığında yorgunluktan bütün gövdesinin ağrıdığını hissetti. Ders çalışmak için uzun süre uykusuz kalmış, deneylerini tamamlayabilmek için saatlerce uğraşarak kendini zorlamıştı. Koridorda ilerlerken baş dönmesine benzer bir duyguya kapıldı. Denge kaybı değildi yaşadığı, ama sanki yerden bir karış yüksekte, bulutların üstünde yürüyor gibi hissediyordu kendini.

Kampüs bahçesine çıktığında gözlerine inanamadı. Ana binanın önündeki geniş alana zırhlı polis araçları sıralanmıştı. Eylemci gençler yumruklarını havaya kaldırmış, öfkeli sloganlar atıyordu. Görevliler gençlerin bir bölümünü birer birer yakalamış, araçlara doldurmaktaydı. Koruyucu giysilere bürünmüş polis görevlileri, yakaladıkları eylemcilerin gövdelerini öne doğru eğmeye zorlayarak bir kollarını arkaya kıvırıyor, diğer elleriyle enselerinden tutuyor ve bu şekilde araçlara doğru yürütüyordu.

Nesil bu ortamda sınavların nasıl olup da ertelenmediğine hayret ederek etrafındaki kargaşayı inceledi. Kendisi gibi sınavdan yeni çıkan diğer öğrencilerin, bahçede olup bitenleri şaşkın gözlerle izleyişine baktı. Sınav salonundayken dışarıdan gelen sesleri duymuş, ama dikkatini dağıtmak istemediğinden kulak vermemişti. Bugün kimsenin olayların bu denli büyümesini beklemediği anlaşılıyordu.

Şuraya bak, diye düşündü Nesil. Ben kendi alemimde yuvarlanıp giderken çevremde ne fırtınalar kopuyor.

İyi de, hangi tarafa destek verse elinde kalıyor insanın. Slogan peşinde kaybolmanın sonu yok. Bana öyle geliyor ki birilerimiz böyle çalkantılarla oyalanıp hayatını harcarken, başka uyanıklar doksan derece ötede ellerini ovuşturup yaşananların parsasını topluyor.

Gerçekler ise oralarda bir yerde farkedilmeyi bekliyor... 'Birilerine göre doğru' olan gerçekler değil üstelik... Dünyanın ve insan aklının kendi saf gerçekleri.

Nesil üniversite çağı geldiğinde atomaltı fiziği alanına bile, sırf evrenin gerçeğini en temel parçacığından başlayıp kavramak, avucuna alabilmek isteği sayesinde ilgi duyduğunu hatırlıyordu... Herşeyin öyle ilk bakışta sanıldığı gibi olmayabileceğini gözden kaçırmayan bir yapısı vardı. Karar vermeden önce hikayeleri mutlaka her iki taraftan da dinlemesi gerektiğini düşünürdü. Siyasi ve tarihi konularda önüne sunulan hazır verilere ise güvenmiyordu. Çünkü sunanların aklında hep başka bit yenikleri olduğunu açıkça seziyordu.

Genç kız elini alnına koyup bastırdı. Baş dönmesi hafiflemiş ama tam kaybolmamıştı. Kampüsten geçip fakülte alanının dışına çıkmak için kenardan kenardan ilerlemeye başladı. Beni de eylemcilerden biri sanıp tutuklamaya kalkarlar mı acaba, diye düşündü bir an. Çevredeki diğer tarafsız öğrencilerin benzer bir düşünceyle yerlerinden kıpırdamaktan çekindiklerini görebiliyordu.

Riski göze almamak en iyisiydi aslında. Ama Nesil başkalarının keyfini belirsiz bir süre boyu bekleyemeyecek kadar yorgun hissediyordu kendini.

Hiçbir fraksiyona yanaşmaya çalışmadığını açıkça belli edecek şekilde uzaktan dolaşarak, ana kapıya giden yola doğruldu. Onun zırhlı araçların öte tarafından polislere takılmadan yürüyebildiğini gören diğerleri de birer ikişer kıpırdanıp, Nesil’in ardından ilerlemeye başladı.

Nesil bir ara dönüp geride bıraktığı manzaraya şöyle bir baktı. Kimin kim olduğunu gayet iyi ayırıyorlar anlaşılan, diye düşündü. Tedirgince kenardan ilerleyen tarafsız öğrencilerin hiçbirine müdahale edilmemişti.

Derken birinin yanında belirdiğini hissederek irkildi, döndü. Sakin görünmeye çalışmasına rağmen yaşadığı gerilimi fena halde belli eden bir gençle yüzyüze gelmişti. Beraber yürüyebilir miyiz, dedi delikanlı, endişeli bir fısıltıyla. Nesil’e uzanıp dirseğinden tutmamak için kendini zorlukla zaptettiği belli oluyordu.

Genç kızın ilk tepkisi bir adım geri atmak oldu. Seni tanımıyorum, dedi delikanlıya. Uzak dur, yoksa o polislerin hepsini buraya toplarım. Bakalım şimdi de kimin ne yapmaya çalıştığını isabetle ayırabilecekler mi, diye düşünüyordu bir yandan.

Sonra gencin yüzüne takıldı gözleri.

Soluğunu içine çekti ve öylece tuttu. Fazlasıyla tanıdıktı bu yüz. Daha o sabah rüyasında kendisini saldırgan kızlardan kurtaran delikanlının birkaç yaş daha büyümüş hali, şimdi ete ve kana bürünmüş halde karşısında durmuş, kendi payına yardım talep ediyordu.

Yanıma gel ve çantanı aç, dedi Nesil, aniden kararını vererek. Bana birkaç ders notu göster, hareketlerin sakin olsun.

Delikanlı derin bir soluk alıp yutkundu. Çantasının kapağını çekiştirerek Nesil'e yaklaştı, küçük ve eski model bir elektronik defteri açıp tuşlarına bastı. Birlikte kenara doğru çekilerek bir an için notları inceler gibi durdular.

Şimdi yavaş adımlarla, acelesizce kapıya doğru yürüyeceğiz, dedi Nesil. Şu yüzündeki korkmuş ördek ifadesini dağıtabilirsen ayrıca çok yardımı olur, tamam mı?

Delikanlı bir an için gözlerini sıkıca yumdu, sonra hemen açıp önüne baktı.