Meehelpen? Ga naar etymologieWiki

 

Jaarwoordgenerator
Vul hier een jaartal in (vanaf 1800) en ontdek welke woorden er in dat jaar aan het Nederlands werden toegevoegd.

 

inzicht - (begrip; oordeel)

Etymologische (standaard)werken

M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, Amsterdam

inzicht zn. ‘begrip; oordeel’
Vnnl. insichte nemende ‘in aanmerking nemende’ [1575; WNT], na scherpe insicht uwes gronds ‘na aandachtige beschouwing van uw hart’ [1589; WNT wandanken], het inzicht wonder diep ‘het wonderlijk diep naar binnen kijken’ [eind 16e eeuw; WNT ververren], met die insichte ‘met die bedoeling’ [1654; WNT]; nnl. inzigt der rekeningen ‘inzage in de rekeningen’ [1740; WNT], een middelmatig inzigt in 's menschen natuur ‘een middelmatig begrip van de menselijke natuur’ [1766; WNT].
Afleiding van het werkwoord inzien in zijn diverse betekenissen, gevormd uit → in en → zien.
De betekenis ‘bedoeling’ bleef in het BN nog tot ver in de 20e eeuw bestaan, maar is inmiddels vrijwel verdwenen.

Dialectwoordenboeken en woordenboeken van variëteiten van het Nederlands

F. Aarts (2017), Etymologisch Dictionairke vaan ’t Mestreechs, Maastricht

inziech (zn.) inzicht, begrip; Nuinederlands insichte <1575>.

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Hosted by Instituut voor de Nederlandse Taal