Zmiany Klimatu

Podczas tego wydarzenia w ramach sesji Rady Klimatycznej UJ przedstawiona zostanie książka "Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk" pod redakcją Kasi Jasikowskiej (Instytut Socjologii UJ) i Michała Pałasza (Instytut Kultury UJ), która ukaże się  na wiosnę w wolnym dostępie. Zaprezentowane zostaną główne myśli 22 artykułów dotyczących różnych aspektów kryzysu klimatyczno-ekologicznego autorstwa ekspertów rozmaitych dziedzin nauk przyrodniczych, społecznych i humanistycznych, wśród których wielu związanych z jest z Uniwersytetem Jagiellońskim i Radą Klimatyczną UJ.

Z recenzji:
///
Ewa Bińczyk
///
Książka "Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk" jest [...] wartościowym i ważnym w obecnych warunkach politycznych kompendium wiedzy o wyzwaniu klimatycznym – wciągającym i przyjaznym dla odbiorców. Co więcej, cieszy ona bogactwem konkretnych przykładów możliwego działania, także w Polsce, w obliczu wyzwania katastrofy klimatycznej.
[...]
Jako zaangażowany emocjonalnie i politycznie, interdyscyplinarny a zarazem spójny teoretycznie manifest wypełni ona ważną lukę w polskim piśmiennictwie. Dodatkowo książka ma wielkie szanse stać się szeroko wykorzystywanym praktycznym poradnikiem oraz kompendium wiedzy o współczesnych wyzwaniach wynikających z planetarnego kryzysu środowiskowego dla wielu obszarów funkcjonowania człowieka.
///
Ewa Domańska
///
"Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu" nauk to nowatorska, ważna i ciekawa książka, która w sposób zasadniczy wzbogaca rozważania podejmowane w ramach badań humanistycznych i społecznych na temat kryzysu ekologiczno-klimatycznego. Nie znam na polskim rynku wydawniczym publikacji, która prezentowałby tak panoramiczny obraz dyskusji toczonych na ten temat i tak kompetentnie oraz z wielowątkowym rozmachem analizowałaby ten problem, który – o czym warto pamiętać, w sposób bezpośredni wiążę się z naszym bezpieczeństwem w przyszłości. Świeża, dynamiczna, wypełniona energią nowatorskiej myśli narracja, trafia w sedno zainteresowań i trosk młodego pokolenia. Autorzy nie tylko oferują interpretacje bogatej bazy dokumentacyjnej oraz istniejącej literatury przedmiotu, lecz także korzystając ze swoich doświadczeń badawczych oraz działalności społecznej, wskazują na punkty styczne pomiędzy nauką i aktywizmem w sposób istotny przyczyniając się do budowania „humanistyki terenowej” oraz wyprowadzają wnioski, które oferują możliwe rozwiązania problemów. Publikacja z pewnością zainteresuje nie tylko interdyscyplinarne grono pracowników naukowych, doktorantów i studentów, lecz także zainteresowaną tą tematyką szeroką publiczność nie-akademicką.
///

Ecophilosophical Message of Encyclical Laudato Si' In encyclical Laudato Si' pope Francis summarizes the rich legacy of his predecessors contained in the statements on the ecological question. Starting from Paul VI, successive popes repeatedly referred to the issue in different contexts and aspects. Pope Francis' standpoint actively involved the community of the Catholic Church in the mainstream of contemporary environmental debate, demonstrating full readiness for the broadest cooperation in research and activities inspired by concern for the Earth - our common home. The Pope sees the possibility of such cooperation in consultation with all people of good will who share the appreciation for the set of issues presented in this paper: idea of sustainable development, idea of integral ecology, bioethical issues, climate change issue and eco-justice issue.

Naukowe dowody na trwanie kryzysu klimatyczno-ekologicznego spowodowanego działalnością ludzką są przytłaczające. Obecne konsekwencje zmiany klimatu są odczuwalne nawet w naszej szerokości geograficznej, te prognozowane w niedalekiej przyszłości będą bezprecedensowe w historii cywilizacji. Z kolei utrata bioróżnorodności przybiera już rozmiary i skalę szóstego wielkiego wymierania. Zjawiska te – podkreślmy: bez wątpienia antropogeniczne i sprzężone ze sobą – podważają elementarne bezpieczeństwo istnienia gatunków, ekosystemów, kultur. Wytworzony w kulturze Zachodu system społeczno-gospodarczy – kapitalizm – przyczynia się do pomnażania bogactwa materialnego nielicznych kosztem licznych i przekraczania kolejnych granic planetarnych. Procesy te są początkiem końca świata, który znamy jako ludzkość.

na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz badań własnych scharakteryzowano wybrane metody ograniczania działania czynników ryzyka w rolnictwie. obejmują one badanie
skutków zmian klimatu, zastosowanie map numerycznych m.in. do skuteczniejszego stosowania ubezpieczeń rolniczych, modernizację infrastruktury – tzw. małą retencję, czy też wzrost skuteczności
działań poprzez współpracę producentów rolnych. Upowszechnienie proponowanych rozwiązań wśród producentów rolnych w Polsce pomoże utrwalać i rozwijać przewagi konkurencyjne na turbulentnym i coraz bardziej konkurencyjnym globalnym rynku surowców rolniczych.

Funkcjonujący w Polsce klasyczny model krajoznawstwa, bazujący na tradycji, dorobku naukowym i społecznym, a także oparty na wiedzy o kraju lub jego regionie, powinien uwzględniać zmiany i procesy zachodzące w świecie zglobalizowanej turystyki masowej uwikłanej w system i ideologię prowzrostową. Celem artykułu jest uzasadnienie tezy, iż krajoznawstwo jako rodzaj ekoznawstwa stosowanego wnosi nową, krytyczną perspektywę poznawczą i aksjologiczną do konceptualizacji turystyki krajoznawczej. Część pierwsza artykułu – „Krajoznawstwo w niezrównoważonym świecie turystyki”, skupia się na terminologicznym rozróżnieniu pojęć „krajoznawstwo” i „turystyka” oraz społecznych funkcjach krajoznawstwa i odnosi się do niekontrolowanego, a jednocześnie wywołującego falę krytyki, wzrostu turystyki. Część druga artykułu – „W kierunku zrównoważonej turystyki krajoznawczej”, stanowić będzie dyskusję o reorientacji krajoznawstwa na zrównoważenie, która ma otwierać nowe perspektywy dla turystyki krajoznawczej w walce o osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju. Krajoznawstwo w swych działaniach ma bowiem ważną rolę do odegrania w toczącej się debacie wokół zmian klimatycznych, a szerzej kryzysu ekologicznego, który wiąże się z niszczeniem dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego w dobie antropocenu.

Zalasiewicz, J., Williams, M. (2022), Klimat Ziemi od archaiku po antropocen, w: Jasikowska, K., Pałasz, M. (red.), Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk. Kraków: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Biblioteka Jagiellońska, s. 33–57. za512.uj.edu.pl
---
Koncentrujemy się tu na porównaniu współczesnych zmian klimatu z naszym rozumieniem tego, jak klimat zmieniał się w przeszłości. Takie porównanie jest użyteczne, a nawet ze względów krytycznych ważne, gdyż pokazuje, w jaki sposób można tworzyć powiązania między teraźniejszością a odległą przeszłością, a także na podstawie czego klimat jest coraz częściej traktowany jako fundamentalny – być może najważniejszy – regulator zdolności Ziemi do podtrzymywania życia, także naszego. Być może trudno zdać sobie sprawę z powagi sytuacji, jeśli uwzględnić nasze osobiste doświadczenia dotyczące zmieniającej się jak w kalejdoskopie pogody oraz naszą ogólną świadomość tego, że klimat bywał w przeszłości bardzo odmienny, jak w czasie geologicznie nie tak znów odległych epok lodowcowych, które ukształtowały krajobraz, który znamy dziś. Jednak świadectwa zapisane w skałach ukazują, jak ściśle życie i klimat są powiązane. Kiedy już uświadomimy sobie siłę i znaczenie tych połączeń oraz pojmiemy faktyczną prędkość i skalę zachodzących obecnie zmian, nie sposób myśleć o nich bez niepokoju, a nawet głębokiej troski o losy przyszłych pokoleń. Stawka w tej grze naprawdę nie może być już wyższa.

Auditorium Maximum UJ, ul. Krupnicza 33 w Krakowie Eco Kongres to pierwsze w Polsce wydarzenie popularnonaukowe, w trakcie którego przedstawiciele z obszarów naukowych, politycznych, biznesowych oraz lifestylowych połączą swoje siły w wyzwaniach związanych z nadchodzącym kryzysem klimatyczno-ekologicznym.

na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz badań własnych scharakteryzowano wybrane metody ograniczania działania czynników ryzyka w rolnictwie. obejmują one badanie skutków zmian klimatu, zastosowanie map numerycznych m.in. do skuteczniejszego stosowania ubezpieczeń rolniczych, modernizację infrastruktury – tzw. małą retencję, czy też wzrost skuteczności działań poprzez współpracę producentów rolnych. Upowszechnienie proponowanych rozwiązań wśród producentów rolnych w Polsce pomoże utrwalać i rozwijać przewagi konkurencyjne na turbulentnym i coraz bardziej konkurencyjnym globalnym rynku surowców rolniczych.

Podsumowując, możemy stwierdzić, iż nie ulega wątpliwości, że mieszkańcy badanych przez nas gmin (o sto-sunkowo dużej liczbie ferm zwierząt futerkowych na swoim terenie) w większości i pod wieloma względami są przeciwni tego typu hodowli i opowiadają się za wprowadzeniem w tym zakresie ustawowego zakazu.Uzyskane wyniki dotyczące Czerniejewa, Koźmina Wlkp. i Nowogardu są zbieżne z wynikami badań reprezenta-tywnych dla całego kraju. Na przykład w sondażu face-to-face (metodą bezpośrednią CAPI) przeprowadzonym przez CBOS w zasadzie równolegle z naszymi badaniami (na początku lutego 2018 r.) aż 59% mieszkańców kraju popierało zakaz hodowli zwierząt na futra (łącznie odpowiedzi zdecydowanie popieram  i  raczej popieram), a 31% było przeciwne zakazowi (łącznie odpowiedzi zdecydowanie jestem przeciw i raczej jestem przeciw);10% badanych odpowiedziało trudno powiedzieć10. W innych ogólnokrajowych sondażach opinii publicznej różnice między zwolennikami a przeciwnikami zakazu hodowli zwierząt na futra kształtowały się różnie, ale we wszystkich znanych nam przypadkach liczba zwolenników zakazu zdecydowanie przeważała nad liczbą przeciwników zakazu tego typu chowu.
W tym kontekście nasze badania wydają się odzwierciedlać tę ogólnokrajową tendencję społecznego poparcia dla zakazu tego typu hodowli. Przypomnijmy, że w Czerniejewie za zakazem hodowli zwierząt futerkowych opo-wiedziało się 50,9% osób, przeciw zakazowi 29,7%, a odpowiedzi trudno powiedzieć udzieliło 19,5% respondentów.W innych badanych gminach analogiczne wyniki były następujące: Koźmin Wlkp. – 56,7%, 22,9%, 20,3%; Nowogard – 43,9%; 35,7% i 20,4%. Nie tylko zatem w skali całego kraju, a także na poziomie lokalnym – w gminach, gdzie funkcjonuje stosunkowo dużo ferm zwierząt futerkowych – polskie społeczeństwo opowiada się za zakazem hodowli tego typu.