Minstrels

Bu yazıda doğu Anadolu’nun geçmişteki en ünlü iki badeli aşığı olan Aşık Şenlik ve Sümmani’nin nasıl aşık olduklarına kısaca göz attıktan sonra Murat Çobanoğlu’nun bir çeşme başında uyuyakalmasını ve sonrada ağır hastalanmasının şamaniz ile olan benzerliklerini inceleyeceğiz.

Bu eser Creative Commons "BY-NC-SA" (Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş) Lisansı ile Âşık Sanatı Sempozyumu ve alt faaliyetleri, Dr. Öğr. Üyesi Halil İbrahim ÜN-SER tarafından Kapadokya Üniversitesi bünyesinde yürütülen KÜN.2021-DG-001 numaralı Bilimsel Araştırma Projesi olarak gerçekleştirilmiştir. Projenin ana faaliyeti, âşık sanatı üzerine çalışan araştırmacıları bir araya getirerek disiplinler arası bir paylaşım ve tartışma ortamı sağlamak amacıyla sempozyum düzenlemektir. 29-31 Temmuz 2021 tarihlerinde verimli bir sempozyum gerçekleştirilmiş, sempozyumun çıktıları bu kitapla somutlaştırılmıştır. Projenin alt faaliyetleri kapsamında âşık sanatını gençlere tanıtmak ve bu kültürün yaşamasına katkı sağlamak amacıyla insan sevgisi, hoşgörü ve barış gibi değerleri yücelten ve gelecek nesillere aktaran Bektaşi sözlü kültürünü yansıtan on eser seçilmiş, bu on eser icra edilerek kayıt altına alınmış ve bu videolar müzik platformlarında yayınlanmıştır.

Özet: Erzurumlu Emrah, Türkiye'de halk edebiyatı incelemeleri arasında yoğunluk bakımından ilk sıraya oturan âşık tarzı şiir geleneği ve temsilcileriyle ilgili olarak geçen asrın ilk çeyreğinde başlayan çalışmalarda adından ilk söz edilen âşıklardandır. Söz konusu araştırmalar 1913-1914 yıllarında kendini göstermeye başlar. Erzurumlu Emrah, Orta Anadolu'da hayli tesiri olan bir gelenek temsilcisidir. Bu tesir hem Erzurumlu Emrah'ın eserlerindeki yetkinlik hem de onun takipçileriyle oluşan "Emrah Kolu" ile kendini gösterir. Emrah, Erzurumlu olmasına rağmen hayatını Erzurum'da geçirmediği için Erzurumlu âşıklar arasında da dolaylı bir tesiri söz konusudur. Bu tesir sözlü kültür ortamıyla değil yazılı kültür ortamıyla oluşmuştur. Erzurumlu Emrah'ın âşıklık sanatının icra töresi ile ilgili karşılıklı söylenmiş eserlerinin tespit edilmemiş olması, onun Erzurum âşıklık geleneğine -icra töresi bağlamında-katkısı olmadığını da düşündürür. Bir gelenek edebiyatı olan âşık tarzı edebiyat geleneği içinde usta-çırak ilişkisine dayalı olarak yetişen temsilciler arasında kendine has bir hiyerarşiyle birbirine bağlılığını gösteren anlayışları barındırdığı bilinmektedir. "Âşık kolu" adı verilen bu anlayış usta âşığın saza ve söze kabiliyeti olan bir genci çırak edinip, yanında gezdirerek, saz ve söz meclislerine sokması ve zamanı geldiğinde onun yetişip olgunlaştığına kanaat getirmesiyle mahlas vermesi esasına bağlıdır. Erzurumlu Emrah Kolu ile ilgili tespitler de genelde âşık kolları, özelde Erzurumlu Emrah takipçilerinin özellikleri hakkında fikir vericidir. Aydınlar tarafından yapılagelen çalışmalarda Erzurumlu Emrah'ın hayatı ve sanatıyla ilgili karanlık noktalar aydınlatılmıştır. Konuya, müzik çevreleri de kayıtsız kalmamış ve âşığın birçok türküsü farklı yörelerden derlenerek Türk halk müziği repertuvarına kaydedilmiştir. Bu bağlamda, Erzurumlu Emrah'ın dillerde dolaşmakta olan ve repertuvara girmiş elliden fazla türküsü ve şarkı formunda bestelenmiş şiirleriyle yurdun muhtelif köşelerine kadar sirayet ettiği görülmektedir. Bunun dışında Erzurumlu Emrah'ın şiirlerinin cönklerde bulunması onun sözlü gelenek yanında yazılı gelenek yoluyla da halk arasında sevilip sayılan ve benimsenen bir âşık olduğunu gösterir. Erzurumlu Emrah, aydınlarda ve halkta farklı biçimde tezahür eden bir olgudur. Halk arasında Ercişli ve Erzurumlu ayrı ayrı Emrahlardan ziyade tek bir Emrah'ın âşık olarak bilindiği ve sevildiği görülmektedir. Bu araştırmada, Erzurumlu Emrah'ın halk ve aydınlar arasında nasıl, hangi kaynaklar vesilesiyle tanındığı ve algılandığı tartışılıp değerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: Âşık tarzı şiir geleneği, Erzurumlu Emrah, Ercişli Emrah, halk, aydınlar.

ÖZ
Osmanlı devletinin kuruluş yıllarından itibaren başta hanedân mensupları olmak üzere devlet yöneticileri ve saz şairleri arasında bir patronaj ilişkisi olduğu görülmektedir. Tarihsel belgeler saz şairlerinin neredeyse tüm Osmanlı tarihi boyunca saraylarda icra-yı sanat ettiklerini göstermektedir. Bu durum yaygın kanının aksine Osmanlı hanedânının saz şairleri ve eserlerine teveccüh gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmayla, birinci el kaynaklara dayanarak bu iki topluluk arasındaki ilişkiyi gözler önüne serilmektedir. Ayrıca bu ilişkinin kurulmasının politik ve kültürel nedenleri hakkında, toplanan verilerin analizinden hareketle açıklamalar yapılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Osmanlı müzik tarihi, saz şairleri, Osmanlı sarayında müzik, Osmanlı hanedânı ve patronaj
OTTOMAN DYNASTY AND MINSTRELS ABSTRACT
It can be seen that Ottoman Dynastys’ members had patronized minstrels during all of Ottoman history, as observed from historical sources. These historical sources reveal that minstrels performed at Ottoman palaces, and they were granted by sultans, other members of dynasties, and of cials. This phenomenon shows that opposite of the popular wisdom, there was relationship of patronage between the Ottoman Dynasty members and the minstrels. This relationship is clearly shown in  rst hand sources in this article. Additionally, the cultural and political reasons for this relationship are explained by analyzing the  rst hand sources.”
Keywords: Ottoman music history, minstrels, music at Ottoman palace, patronage of Ottoman dyansty

Resumen: Las fuentes notariales históricas, que se utilizaban tradicionalmente para localizar documentos excepcionales para la historia de la literatura y el arte, desde los años 60 comenzaron a tratarse en España de manera serial y cuantitativa para estudios de historia económica y social, fructificando en forma de excelentes artículos y monografías. En la actualidad los musicólogos han descubierto las posibilidades que ofrece este tipo de fuentes -no obstante la cualificación, intuición y perseverancia que exigen a la hora de investigarpara construir una historia social de la música, de los instrumentos musicales y de los músicos. Esta contribución aspira a poner de relieve las oportunidades que atesoran las fuentes notariales para la historia de la música, ejemplificándolo en el archivo de protocolos de Sevilla, uno de los más ricos conservados en una de las ciudades de más actividad económica en los siglos XVI y XVII. A través de las diversas tipologías documentales se descubren variados aspectos de la inserción de la música en la vida urbana y también sobre la difusión de las tendencias novedosas, lo cual afecta a la dialéctica entre lo local y lo global. La producción musical y su difusión están históricamente condicionadas por los modos de vida de la sociedad, tanto a nivel económico y material como en el plano de las mentalidades y la cultura. A través de estas fuentes se pueden obtener datos sobre realidades desconocidas o no suficientemente ilustradas, en referencia al ambiente socioprofesional de los músicos y sus clientes, que podrían ser de interés para la interpretación de la música antigua.

Bean feasts, holidays and festivals have been important socio-cultural events which make people come together for various purposes, and Turks have been kept by these events since their beginning. Minstrel Seyrâni Festivals is one of the festivals in Turkey. I identified that it has not been investigated although there are the research studies on Minstrel Seyrâni. I did ethnographic research on the 18th Minstrel Seyrâni Culture and Art Festival in Develi. The observations were discussed within the concepts of the disciplines of Folklore and Ethnomusicology. According to the findings, the festival has been held since 1979 and its purpose is mainly to celebrate Minstrel Seyrâni. It starts every year in Develi, and its activities have sometimes expanded to Kayseri. It usually takes two or more days, and its activities include Mehter ( Janissary) Band, Folk Dances, the Minstrel s’ Beano, Karakucak (the blacklap) Wrestlings, the Trade Fair and the Concerts. Music accompanies activities of the festival as a unifying element. Although the festival has been held locally, it has included national and
international musical participations

diğerlerinden farklı kılan "hayat tezâhürleri" ile, her milletin kendisine has olan "millî değerleri"dir. (Ergin 1986:31-37) Onu kısaca bir milletin hayat tarzı olarak tanımlayabiliriz. Milletlere ait kültürlerin temel özelliklerinden birisi de "tarihî" ve "sürekli" oluşudur. Bir kültürün sürekliliğini "töre", tarihîliğini ise o milletin "dil"i temin etmektedir. Töreler, millet fertlerinin "davranış kalıplarının ve tutumlarının tümünü" içine almakta olup, töreleri zedeleyen ve törelere "aykırı sayılan davranışlar" toplum içerisinde affedilemez. (Örnek 1995:128). Töreler, bir milletin sürekliliğini sağlamak için, millet fertleri ve onların hayatlarını ileriye doğru değişim ve gelişime sevk etmelidir. Milletin ilerlemesini engelleyici nitelikteki törelerden, haliyle burada söz edilmemektedir. Bir milletin "dil"inin, kültürün tarihîliğini nasıl sağladığını ifade edebilmek için, onun, "temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli antlaşmalar ve sözleşmeler sistemi" olma özelliği ile "milleti birleştiren, koruyan ve onun ortak malı olan sosyal bir müessese"(Ergin 1986:7) olması niteliklerine bakmak yararlı olacaktır. Töre ile dilin, millete ait kültürün tarihîlik ve sürekliliğini bu şekilde ayrı ayrı sağladığını düşünmek yerine, törenin sürekliliğinin dil vasıtasıyla sağlandığını göz ardı etmemek gerekir.

The existence of bards in Turkish culture has been known since the Asian Hun period. Thousands of bards have survived in the deep history and wide geography of the Turkish world, from Boganuç, who was one of the first bard whose names were identified in the records, to the present. The bards conveyed the historical events, stories and emotions through poetry and music. Bards sometimes do not use musical instruments. But mostly, as a Tuvan bard tells us, the saz (igil for Tuva) is the bard’s horse. This phrase is impressively reminiscent of the shaman-drum relationship. The Turkish bards tradition started to be mentioned with the word "ashik / âşık" in West Turkistan over time. Many people such as Ozan Turabi, Âşık Erbabi, Âşık İsyani express that being âşık and a bard (ozan) are partially different. Although the differences are mentioned, the tradition of minstrelsy has lived as one of the most important values of Turkestan culture; it continued its function of standing up against injustice, telling the truth and informing.
“Western Turkistan”, which includes Turkey, Azerbaijan and Kirkuk, determines the geographical boundaries of the research. In addition, the reflections extending to Siberia, Middle and East Turkestan are also mentioned. This work with descriptive character is framed in the tradition of minstrelsy, specifically “saz”. Along with the meanings that Sunni, Alawite, and Shamanist bards attribute to their instruments, the study mainly focuses on the role of these music instruments in their deaths. The topics include instances where the bard friends of a bard play the saz throughout the funeral of the deceased bard; the bards requesting another bard of their choice to play in their funeral, as a last will; as well as bards who have been burried together with their saz, similar to what can be seen in Turkic kurgans. The data in the research have been obtained based on literature review and semi-structured interview forms.

espanolEn el ano 2015 se conmemora el quinto centenario de la fundacion en Jaen de una importante cofradia adscrita a la iglesia parroquial de San Andres y conocida con el nombre de Santa Capilla. Lo que diferencia a esta hermandad de otras creadas en la Espana de la epoca es la presencia, estatutariamente establecida, de una capilla de musica con el proposito de enaltecer sus celebraciones religiosas. El presente articulo ofrece un estudio panoramico sobre la Santa Capilla como institucion musical durante el siglo XVI, basandose en nuevos hallazgos archivisticos. El trabajo incluye un analisis de los modelos de mecenazgo que pudo tener en mente su fundador, el protonotario apostolico Gutierre Gonzalez Doncel; una revision critica de las actividades musicales de cantores, instrumentistas y maestros de capilla al servicio de la cofradia; algunas hipotesis sobre el repertorio musical empleado; y un estudio especifico, acompanado de la edicion critica, de dos singulares juegos de verso...

"I propose to introduce my work on Welsh traditional music as explored through digital methods. The project is an experimental partnership between the Open University and the National Library of Wales; it is fully embedded at the library and is funded by an AHRC Capacity Building Scholarship. Combining databases, geolocation, and the multimedia capacity of the internet, the project intersects with concepts of social networks, cultural geography, archive and the trace, applying them to the soundscape of Wales in the 19th and early 20th centuries. The working research question relates to the changes that digital methods make to the study of music; however, the process of engaging with this question involves detailed case studies on topics such as the relationships between printed and oral traditions, the establishment of canons, and the development of national musical identity.

In taking Nineteenth Century manuscripts and prints from the collections of the National Library of Wales and their contexts as a point of departure, I hope to demonstrate the usefulness of the computer-aided analysis of their contents in informing an understanding of the gradual creation and solidification of a Welsh musical canon and identity that is still dominant in the popular imagination."

ES | Los manuscritos guatemaltecos 2, 8 y 9 de la Lilly Library de la Universidad de Indiana, en Estados Unidos, originarios de tres poblaciones de la región de Huehuetenango en Guatemala y datados desde mediados del siglo XVI, poseen características que los posicionan como “Libros de Ministriles”. A pesar de esto, no se ha sentado una postura firme hacia considerarlos libros de música para las capillas de ministriles.
La necesidad de ser reconocidos como tales, obedece a las pocas existencias de estos, aun cuando era una arraigada tradición hispánica en toda su esfera de influencia, y segundo, por su contenido excepcionalmente rico en música polifónica carente de texto, íntimamente relacionada con repertorios europeos, como las chansons parisinas y que, de hecho, poseen concordancias con obras de este género.
Así, se plantean como propósitos del presente texto, el subrayar las características que hacen de estos manuscritos libros de ministriles y plantearlos ante la comunidad académica como tales; visibilizar los hallazgos de concordancias de repertorio de chansons parisinas dentro del repertorio de los manuscritos y analizar sus diferencias con las obras originales.

EN | Guatemalan manuscripts 2, 8 and 9 from the Lilly Library at Indiana University, coming from three towns in the Huehuetenango region in Guatemala and dating from the mid-16th century, have characteristics that position them as "Libros de ministriles” (Minstrels’ books). Despite this, no strong stance has been taken in order to considering them music books for minstrel chapels.
The need to be recognized as such is due to the few existences of these, even though it was a deep-rooted Hispanic tradition throughout its sphere of influence, and second, about its exceptionally rich content in polyphonic music without text, closely related to European repertoires, like the Parisian chansons and, in fact, have concordances with works of this genre.
Thus, the purposes of this text are proposed to underline the characteristics that make these manuscripts minstrel books and present them to the academic community as it; to make visible the findings of concordances of the repertoire of Parisian chansons within the repertoire of the manuscripts and to analyze their differences with the original works.

Âşık tarzı edebiyat geleneği ve divan edebiyatı şiir geleneği mensupları uzun süre Osmanlı coğrafyasında mahsuller vermişlerdir.
Bu süreçte kimi divan şairleri âşık tarzı gelenekte hakim olan heceli şiir sahasına girmiş, bazı âşıklar da divan şairlerinin kaleme aldıkları aruzlu şiirler icra etmişlerdir.
Çalışmada Türk Edebiyatının iki önemli geleneği olan Âşık Tarzı Şiir Geleneği ile Divan Edebiyatı Şiir Geleneğinin uzun süre birlikte varlığını sürdürmesi, sözlü/yazılı kültür bağlamında incelenmiştir.
Minstrel Style Poetry Tradition and Divan Literature Poetry Tradition have given crops in the Ottoman geography for long time. 
In this process some divan poets entered in the field of syllabic poetry which is dominated by minstrel style, some minstrels have performed aruzlu poems which is writing like by divan poets.
In this study, Minstrel Style Poetry Tradition and Divan Literature Poetry Tradition which are two important traditions of Turkish Literature have been studied in the context of oral/written culture.