Jongeren

DEMOCRATIE LEREN DOOR TE SPELEN EN TE FILOSOFEREN Burgerschapseducatie is sinds het gemoderniseerde onderwijs in 2019 echt een opdracht geworden voor de scholen. Maar ook daarvoor verwachtte de overheid van het onderwijs dat ze kinderen en leerlingen opvoeden tot verantwoordelijke en actieve, democratische burgers. (Kavadias & Dehertogh, 2010) Vlaanderen doet het in de peilingen goed, aldus de minister. Echter beter kijken naar de uitkomsten geeft een ander inzicht. De studenten weten vooral hoe het moet, maar de attituden en de vaardigheden zijn minder ontwikkeld volgens het ICCS-onderzoek. (ICCS-Vlaanderen 2016, 2017) Als we willen rekenen op burgerzin tijdens bijvoorbeeld deze coronacisis, wat gebeurt er dan werkelijk? Er wordt veel geschreven over de opkomende solidariteit en dat is mooi, maar waarop worden de keuzes van de burgers gebaseerd? Is het werkelijk solidair, of is er ook of zelfs vooral eigenbelang? Ik vraag me af wat het onderwijs hier werkelijk aan bijdraagt, of heeft bijgedragen? Welke focus is er in het onderwijs? En wat is er nodig? Leerlingen hebben het recht om veel meer begeleid te worden in het leren 'doen' van burgerschap. De opdracht voor het onderwijs laat zien dat er meer bewust zou moeten worden ingezet in het vormgeven van 'praktisch' burgerschapsonderwijs, waarbij aandacht wordt geschonken aan didactische processen die diepleren bevorderen, waar het filosofisch gesprek en spel een onderdeel van kan zijn.

Op zaterdag 15 november 2014 ontving ik van koepelorganisatie Heemkunde Vlaanderen als eerste laureaat de Vlaamse eretitel 'Ambassadeur Heemkunde Vandaag'. Achteraf kreeg ik de gelegenheid om mijn visie op jongeren & heemkunde aan het publiek voor te stellen. Het werd een eerder persoonlijke getuigenis met zo nu en dan het verplichte voetje vooruit.

Hoe functioneren de Utrechtse jongerenopvangcentra? Dat was centrale vraag van het onderzoek dat het cliëntenplatform U-2B Heard! in opdracht van de gemeente heeft uitgevoerd. Het plan van aanpak verliep via de PAja!-methode (Participatie Audits in opvang, zorg en welzijn) waarbij voormalige bewoners van de opvangcentra zelf hun oude woonverblijf hebben beoordeeld. De jongeren, variërend in leeftijd van 15 tot en met 27 jaar, hebben de opvangcentra onder de loep genomen op basis van verschillende thema’s, te weten: regels en begeleiding, bejegening en sfeer, privacy, hygiëne, seksualiteit en relaties. De jongeren in dit onderzoeksteam waren van begin tot eind verantwoordelijk voor het onderzoeks- en keuringsproject en werden ondersteund door Don Bosco Spirit (dagelijkse begeleiding jongeren en projectleiding) en het Verwey-Jonker Instituut (begeleiding methode en keurings- en onderzoeksproces). De resultaten van het onderzoek zijn beschreven in dit rapport.