Ödemiş

ASSIGMENT RECORDS OF THE DERVISH LODGES IN BİRGİ

SUMMARY
Birgi is one of the most important Turkish-Islamic culture centers in Western Anatolia. Starting from the period of Anatolian principalities until the fall of the Ottoman Empire, Birgi has maintained its status as a religious and mystical center. Sufi personalities like sheikhs and mentors from different orders and the dervish lodges (tekkes and zaviyes) they had built had a great share in the Turkification and Islamization of Anatolia. These institutions have become one of the determining factors of Anatolian social life. In this study, in the light of archival documents,  we will provide information about 15 small lodges (zaviyes) in Birgi, and try to expose the data such as their attendants, lengths of service and lodges’s income-expenditure records.
Key words: Ottoman Empire, Birgi, Dervish Lodges, (Tekkes and Zaviyes), Assigment Records.


ÖZET
Birgi, Batı Anadolu’daki Türk-İslam kültürünün önemli merkezlerinden birisidir. Beylikler döneminden başlayarak Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışına kadar geçen süre boyunca da dînî-tasavvûfî kültürel bir merkez olma özelliğini korumuştur. Anadolu’nun Türkleşme ve İslamlaşma sürecindeyse Batı’ya gelen değişik tarikatlara mensup şeyhler, mürşitler, tasavvûfî şahsiyetler ve bunların tesis ettikleri tekke ve zâviyelerin payı büyüktür. Bu müesseseler faal bulundukları süreçte toplumsal hayatın belirleyici faktörlerinden birisi olmuşlardır. Bu çalışmada Osmanlı döneminde Birgi’de faaliyet gösterdikleri tespit edilen 15 zâviye hakkında bilgi verilecek, arşiv belgeleri ışığında zâviyelerin görevlileri, ne kadar süreyle zâviyede hizmet verdikleri, zâviyelerin gelir-gider kayıtları gibi veriler ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Osmanlı İmparatorluğu, Birgi, Tekke ve Zâviyeler, Tevcihat Kayıtları.

The Rural Settlement Pattern in Kaystros Basin in Antiquity: The Case of Dideiphytha Katoikia


The basin of Küçük Menderes which contains a lot of states belong to İzmir city, was called as Kaystros in ancient time. Kaystros River, the biggest water source of the lowland, and the brooks connected to it, are a fertile ecological field with it's underground water sources. The field forms the territory of Ephesos, which is a port town. Ephesos had been admitted as the administration center of Asia. The basin had played a very important role to supply the agricultural needs of Ephesos depending on natural increase of population during the Roman period. Besides of Ephesos, Hypaipa localized in Ödemiş district and Metropolis in Torbalı district which are placed at center of the lowland, are remarkable city settlements in the basin.
The Greek and Roman cultures which are shaped as a urban civilization, it attracts attention with its spectacular zoning activities designed mostly in urban centers. Besides, the cities were in need of the presence of rural areas in economical manner. The peasants and craftsmen, who are the contractors of a large part of the production, have played a vital role in the Roman social life. Landowners / property owners, who do not have to spend a large part of their time working for survival, are at the top of the organization that controls labor power and surplus product. On the basis of the double-layered social structure; the rural which have the producer position takes place the producer. Urbanites, who always need to produce in the rural, have acted with the consciousness of preserving the presence of the rural for the continuity of this system. In this regard, increasing zoning activities in the b.c. 3rd century can be interpreted as an increase in the importance of agricultural settlements.
The interaction between the city and the rural, of course, is not simply an economic-based relationship between them. The rural making up the city periphery has also been important with the help of military capitals deployed in strategic locations. The Kaystros Basin, where Sardeis-Hypaia-Ephesos transportation crosses, attracts attention also with military valuable areas that benefit the city's defense mechanisms. The rural, which feed the city center with food and surplus products, are places where possible attacks are prevented also with military security measures.
The rural settlements in the territorium of the cities of Kaystros Basin are Katoikia and Kome. Catoikias are known to have been established in central Lydia for military reasons during the Hellenistic period. In this study, the role of the Dideiphytha Katoikia settlement, which is located on the outskirts of Gökçen and Kirelli districts of the Tire District of İzmir Province as a unit of the rural organization connected to Hypaipa City in the Antiquity, will be examined by considering the military and economic context.The original aspects of the rural organization model in Kaystros Basin will be emphasized, by being compared with Dideiphytha, settlements of similar structure and well-known Katoikias in Western Anatolia.

Kentsel tasarım yarışmaları, özellikle 2000’li yıllarda ivmelendi ve büyükşehirlerden küçük ilçe yerleşmelerine sıçradı. Bunun arkasında, “imarcılık” içinde sıkışmış planlama pratiklerinin yarattığı anlayış, kuram, yaklaşım, yöntem ve kurumsal yapı boşluğunu dolduracak yeni kent planlama ve tasarım eğilimlerine olan ihtiyacın olduğunu söyleyebiliriz. Ne var ki, bu ihtiyaç tespitleri, yerel idareden gelen taleplerle olabileceği gibi, yerelden ziyade yerele destek veren, onlara danışmanlık yapan, yerel ile işbirliği içinde olan başka aktörlerin yönlendirmesiyle de olabiliyor. Ayrıca yarışma yoluyla elde edilen projelerin, “yetki sınırları”, “mülkiyet ilişkileri” ve “belediye bütçesi” gibi bağlamlardan –doğal olarak- kopması, yarışma sonrası süreçlerde yarışmacı (müellif) / belediye (idare) arasında farklı bir dil oluşmasına neden oluyor.

Bu makalede, yukarıda tespit edilen durumun İzmir’in Ödemiş ilçesi’nde 2012 yılında açılan kentsel tasarım yarışması üzerinden bir okumasının yapılması amaçlanıyor. Bu bağlamda, bu yarışmada 1.lik ödülü alarak “yarışmacı” kimliğinden “müellif ” kimliğine geçiş yaptığımız bir süreci, süreçteki kopmaları ve atlamaları, yerelin yarışma açarken niyetlendiği ilk ihtiyacına geri dönme sürecini nedenleriyle birlikte bir vaka olarak inceleyerek okuyucuyla paylaşmak istiyoruz. Öncesinde, Ödemiş’in ilk yarışma deneyimini analiz etmek, bize 2012 yarışmasını anlamada yardımcı olacaktır.

7-8 Mayıs 2018 tarihlerinde İzmir'in Tire İlçesinde yapılan ULUSLARARASI KÜÇÜK MENDERES ARAŞTIRMALARI ve TİRE TARİHİ SEMPOZYUMU'nda sunulan bildiridir. Sempozyumun tüm bildirileri iki cilt halinde 2018 yılında Murat Sanus ve Ali Özçelik editörlüğünde yayımlanmıştır.

Seleuc a, uluslararası hakeml derg d r ve her yıl N san -Mayıs ayında b r sayı olarak basılır. Seleuc a Derg s , Sayı VI -2016' dan t baren ULAKBİM' de taranmaktadır. Yollanan çalışmalar, g r ş sayfalarında bel rt len yazım kurallarına uygunsa yayınlanır, çalışması yayınlanan her yazar, çalışmanın baskı olarak yayınlanmasını kabul etm ş ve tel f haklarını Seleuc a yayınına devretm ş sayılır. Seleuc a kopya ed lemez ancak d pnot referans göster lerek yayınlarda kullanılab l r.

Kır-kent çeperinde bulunan ve sıklıkla kentleşme baskısı altında kalan yerleşimler, iyileştirilmiş kırsal planlama politikalarıyla, kentin kır üzerindeki olumsuz etkisini hafifletme potansiyeline sahip, doğa odaklı bir kentleşme modeli uygulamak için uygun alanlardır. Yapılan çalışmada ilk olarak, kırsal alanların geçmişten günümüze hangi süreç ve müdahalelerden geçtiği incelenmektedir. İkinci olarak, saha çalışması ve kartopu mülakatlar aracılığıyla İzmir’in kır-kent çeperinde bulunan Ödemiş ilçesi incelenmiştir. Son olarak, Ödemiş ilçesi için önerilen kırsal planlama politikaları bir puanlama sistemiyle değerlendirilmiştir.

ABSTRACT
The settlements located on the rural-urban fringe, which are frequently under the pressure of urbanization, have the  potential to mitigate the negative impacts of the city on the rural with improved rural planning policies and are suitable areas for implementing a nature-oriented urbanization model. In the study, firstly, the processes and interventions that rural areas have gone through from past to present have been examined. Secondly, snowball interviews through case study of Ödemiş on the rural-urban fringe of İzmir were examined. Finally, rural planning policies proposed for Ödemiş district were evaluated through a scoring system.

Kır-kent çeperinde bulunan ve sıklıkla kentleşme baskısı altında kalan yerleşimler, iyileştirilmiş kırsal planlama politikalarıyla, kentin kır üzerindeki olumsuz etkisini hafifletme potansiyeline sahip, doğa odaklı bir kentleşme modeli uygulamak için uygun alanlardır. Yapılan çalışmada ilk olarak, kırsal alanların geçmişten günümüze hangi süreç ve müdahalelerden geçtiği incelenmektedir. İkinci olarak, saha çalışması ve kartopu mülakatlar aracılığıyla İzmir'in kır-kent çeperinde bulunan Ödemiş ilçesi incelenmiştir. Son olarak, Ödemiş ilçesi için önerilen kırsal planlama politikaları bir puanlama sistemiyle değerlendirilmiştir.

The village of Dereuzunyer located in the Rahmanlar Valley of the Küçük Menderes Basin is a settlement that is a natural extension of a topography shaped by a joint contribution of culture and nature. It has preserved the authenticity and integrity of its traditional rural fabric and gives detailed information about the architectural approach, building technology, construction techniques, landscape features and traditional craftsmanship of past rural life. While some of the cultural assets in the settlement containing detailed information about the rural lifestyle of the past have survived to date despite the harsh natural conditions, the remainder have been neglected, become dilapidated, and fallen into ruin over time due to lack of maintenance by the local people because of rumors about the possible dam project and expropriations in progress. After completion of the Rahmanlar Dam in 2019, the cultural landscape values of Dereuzunyer will be lost irretrievably. This article aims to make a contribution to creating awareness about avoiding such losses, not only by introducing the non-renewable values of Dereuzunyer, by documentation of its historical development, its traditional architecture, its traditional building types, its construction techniques, and its plan and façade features, but also by promoting and interpreting its lost cultural heritage.

ABSTRACT The village of Dereuzunyer located in the Rahmanlar Valley of the Küçük Menderes Basin is a settlement that is a natural extension of a topography shaped by a joint contribution of culture and nature. It has preserved the authenticity and integrity of its traditional rural fabric and gives detailed information about the architectural approach, building technology, construction techniques, landscape features and traditional craftsmanship of past rural life. While some of the cultural assets in the settlement containing detailed information about the rural lifestyle of the past have survived to date despite the harsh natural conditions, the remainder have been neglected, become dilapidated, and fallen into ruin over time due to lack of maintenance by the local people because of rumors about the possible dam project and expropriations in progress. After completion of the Rahmanlar Dam in 2019, the cultural landscape values of Dereuzunyer will be lost irretrievably. This article aims to make a contribution to creating awareness about avoiding such losses, not only by introducing the non-renewable values of Dereuzunyer, by documentation of its historical development, its traditional architecture, its traditional building types, its construction techniques, and its plan and façade features, but also by promoting and interpreting its lost cultural heritage.