Academia.eduAcademia.edu

Karl Marx Özet

Kaynaklar Sosyoloji Kuramları - G. Ritzer/ Sosyal Bilimler Tarihi ve Felsefesi- Scott Gordon

DİYALEKTİK KOMÜNİZM Tez + Antitez = Sentez Marx Kapitalizmin üretici güçlerinin, neyin üretileceği hakkında karar almaya imkan vereceği ve çoğunluğun gereksinimlerinin dikkate alınacağı komünist bir üretim tarzına doğru geliştiğini düşündü. Kapitalizm kötü değildir ama geçilmesi gereken bir evredir. Marx Hegel’den farklı olarak toplumsal gerçekliğin çeşitli düzeylerinde var olan bu çelişkinin zihnimizde çözülemeyeceğini düşünür. SINIF KURAMI TARİHİN MADDECİ KAVRANIŞI Tarihsel Materyalizmi geliştirirken Hegel’in diyalektik kavramını kullanır ancak tarihsel olarak değişen şey Hegel’de olduğu gibi Geist değil toplumsal hayatın maddi unsurlarıdır. Toplum, üretim ilişkilerini içeren altyapı ile kurumlar, fikirler, ideoloji ve felsefeyi içeren üstyapı olarak anlaşılır. Belirleyici olan üretim ilişkileridir. “El değirmeni size feodal toplumu buhar değirmeni size kapitalist toplumu gösterir.” İNSAN POTANSİYELİ İnsana karşı iyimser bir tutumu vardır. İnsanın diğer canlılardan farkı, doğayı biçimlendirme değiştirme kabiliyeti olan emek gücüdür. Bu güç sonunda yabancılaşmaya varabilecek bir niteliğe sahiptir. Kapitalizmde emek insani yeteneklerin bir ifadesi değil para kazanmak için bir araçtır. KAPİTALİST TOPLUMUNUN KÜLTÜREL YÖNLERİ Marx’ın aradığı şey bir çok kuramın tersine toplumun nasıl işlediği değil nasıl değiştiğidir. İdeoloji hâkim sınıfın fikir sistemidir, hakikati tersyüz eder (cameraobscura) ve değişimi engeller. Din de Marx için bir ideolojidir. Din ruhsuz dünyanın ruhu, kalpsiz dünyanın kalbi, insanların afyonudur. Karl Marx (1818-1883) YABANCILAŞMA Yabancılaşmanın sosyolojik temeli iş bölümüdür. Dört çeşit yabancılaşma söz konusudur. 1. İşçinin yaptığı işe yabancılaşması 2. Ürüne yabancılaşması 3. İş arkadaşlarına yabancılaşması 4. İnsani potansiyeline yabancılaşması Yabancılaşma çelişki türünün bir örneğidir. Yabancılaşmanın öncelikli nedeni kapitalist ekonomik sistemdir. Marx’a göre sınıf, çalışma potansiyeline göre tanımlanır ve tarihsel olarak değişken bir kavramdır. (Burjuva-Proleterya / Feodal beyiköle) Sınıfların arasında çatışma vardır. Bir sınıf, bu çatışmanın bilincinde ise kendisi için sınıf değilse kendinde sınıf olur. Marx üretim araçlarını elinde bulunduran kapitalistlere burjuva adını verir. Zamanla gelişecek olan tekelleşmeyle birlikte bazı kapitalistlerin bile proleteryanın saflarına katılacağını söyler. (proleterleşme) KAPİTALİST TOPLUM YAPILARI Kapitalizm, çok az şeye sahip olan çok sayıda işçinin az sayıda kapitalistin kârı için metalar ürettiği sistemdir. Kapitalizm öncesinde nesne, kullanım değeri için üretilirken kapitalizmde ürünlerin değişim değeri vardır yani kişinin emeği bile meta haline gelir ve bir değişim değeri kazanır. Meta zamanla bağımsız, nesnel bir gerçeklik kazanır. Bu süreç Meta fetişizmi ve şeyleşme ile devam eder. Kısaca kâr diyebileceğimiz Artı değer oranı sömürülme derecesini gösterir.