Latreies sti̲n periphereia tou archaiou ellenikou kosmou

N*?ISä /95* Λ Α Τ Ρ Ε ΙΕ Σ Σ Τ Η Ν 'Π Ε Ρ Ι Φ Ε Ρ Ε Ι Α ' TOY Α Ρ Χ Α ΙΟ Υ Ε Λ Λ Η Ν ΙΚ Ο Υ Κ Ο Σ Μ Ο Υ «Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Η Σ Κ Ο ΙΝ Ω Ν ΙΑ » Ε ΙΔ ΙΚ Ε Σ Μ Ο Ρ Φ Ω Τ ΙΚ Ε Σ Ε Κ Δ Η Λ Ω Σ Ε ΙΣ Έ ρ μ η χ θ ό ν ιε , θ ν η τώ ν κ α τά γ ε ις υ π ό ν έρ τερ α γ α ίη ς , ά εν ά ω θ ν η το ύ 'Α γ γ έ λ ο υ ό δ ο ν η γ ε μ ο ν ε ν ε ιν . ο ς ψ ν χ ά ς ψ υ χ ή Η Ά σ τ τ π α ρ ο ύ γγελ ο ν χ ε δ ια σ μ ο υ ρ γ ία ς έ ς μ ε τ ά σ α έκ Χ ω ρ έ ό τω ν το υ ς . β α σ η ς δ ο μ η Μ Ο σ η τ ο ν EIE α φ ι ε ρ ώ ν ω ς ε λ ά χ ισ τη ο φ ε ιλ ή ο ρ φ ω τικ ώ ν Ε κ δ η λ ώ σ ε ίδ ιο ς σ υ μ μ ε τε ίχ ε σ το ν (ε ν η λ ι κ ί ω σ η ­γ ά μ ο ς ­θ ετα ι σ τη μ ν ή μ η το ν γ ια τη ν π ο λ ύ τιμ η σ υ μ β ω ν κ α τά τα π ρ ώ τα χ ρ ό κ ύ κ λ ο τω ν ο μ ιλ ιώ ν μ ε θ ά ν α τ ο ς )». α ρ χ α ιο λ ό γ ο ν ο λ ή το ν σ το ν ια τη ς λ ε ι­ έ μ α : «Τ ε λ ε ­ Ε .Γ . Λ Α Τ Ρ Ε Ι Ε Σ Σ Τ Η Ν 'Π Ε Ρ Ι Φ Ε Ρ Ε Ι Α ' Τ Ο Υ Α Ρ Χ Α ΙΟ Υ Ε Λ Λ Η Ν ΙΚ Ο Υ Κ Ο Σ Μ Ο Υ Ε κ δ ό σ ε ις τ η ς α υ τ ή ς σ ε ιρ ά ς : 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) Σ ύ γ χ ρ ο ν α Ε π ι τ ε ύ γ μ α τ α τ ω ν Θ ε τ ι κ ώ ν Ε π ι σ τ η μ ώ ν , Α Θ Η Ν Α 1993 Μ ο ρ ι α κ ή Β ά σ η τ ω ν Α σ θ ε ν ε ι ώ ν , Α Θ Η Ν Α 1994 Α ρ χ α ι ο λ ο γ ί α τ η ς Π ό λ η ς τ ω ν Α θ η ν ώ ν , Α Θ Η Ν Α 1996 Η Θ ε ω ρ ί α τ η ς Ε ξ ε λ ί ξ ε ω ς , Α Θ Η Ν Α 1996 Π ε ρ ι β ά λ λ ο ν κ α ι Υ γ ε ί α , Α Θ Η Ν Α 1996 Τ ο Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ό Θ έ α τ ρ ο , 17ο ς ­ 20ό ς α ι ., Α Θ Η Ν Α 1997 Κ α τ α ν ό η σ η κ α ι Α π ο δ ο χ ή τ ω ν Ε φ α ρ μ ο γ ώ ν τ η ς Β ιο τ ε χ ν ο λ ο γ ία ς α π ό τ ο ε υ ρ ύ κ ο ι ν ό , Α Θ Η Ν Α 1997 Τ α β ιο λ ο γ ικ ά α ίτ ια τ η ς γ ή ρ α ν σ η ς κ α ι τ α π ρ ο β λ ή μ α τ α τ η ς τ ρ ίτ η ς η λ ικ ία ς , Α Θ Η Ν Α 1998 Η ά λ λ η π λ ε υ ρ ά τ η ς Β ι ο τ ε χ ν ο λ ο γ ί α ς , Α Θ Η Ν Α 1998 Β ι ο τ ε χ ν ο λ ο γ ί α κ α ι MME, Α Θ Η Ν Α 1998 Ο ι Μ ε τ α μ ο ρ φ ώ σ ε ι ς τ η ς Π ε λ ο π ο ν ν ή σ ο υ (4ο ς ­ 15ο ς α ι .), Α Θ Η Ν Α 2000 Θ Ρ Α Κ Η : Ι σ τ ο ρ ι κ έ ς κ α ι Γ ε ω γ ρ α φ ι κ έ ς Π ρ ο σ ε γ γ ί σ ε ι ς , Α Θ Η Ν Α 2000 Ε Υ Θ Α Ν Α Σ Ι Α : η σ η μ α ν τ ι κ ή τ ο υ "κ α λ ο ύ " θ α ν ά τ ο υ , Α Θ Η Ν Α 2000 Χ η μ ε ί α κ α ι Κ ο ι ν ω ν ί α , Α Θ Η Ν Α 2000 Σ υ λ λ ο γ ι κ ο ί φ ό β ο ι σ τ η ν Ι σ τ ο ρ ί α , Α Θ Η Ν Α 2000 Τ α Β α λ κ ά ν ι α σ τ η ν Π ρ ο ϊ σ τ ο ρ ί α , Α Θ Η Ν Α 2001 Κ ύ π ρ ο ς , σ τ α υ ρ ο δ ρ ό μ ι τ η ς Μ ε σ ο γ ε ί ο υ , Α Θ Η Ν Α 2001 Η π ρ ό ο δ ο ς σ τ ις β ιο λ ο γ ικ έ ς ε π ισ τ ή μ ε ς :Ν έ ε ς τ ε χ ν ο λ ο γ ίε ς κ α ι ο ι ε φ α ρ μ ο γ έ ς τ ο υ ς σ τ η ν υ γ ε ί α , Α Θ Η Ν Α 2001 Greek Archaeology without Frontiers, ATHENS 2002 Χ η μ ε ί α κ α ι Δ ι α τ ρ ο φ ή , Α Θ Η Ν Α 2002 Β Ι Κ Τ Ω Ρ Ο Υ Γ Κ Ω (1802­1885). Ο ρ ο μ α ν τ ι κ ό ς σ υ γ γ ρ α φ έ α ς , ο ο ρ α μ α τ ι σ τ ή ς σ τ ο χ α σ τ ή ς , ο φ ι λ έ λ λ η ν α ς . 200 χ ρ ό ν ι α α π ό τ η γ έ ν ν η σ η τ ο υ , Α Θ Η Ν Α 2002 "Χ Η Μ Ε Ι Α Κ Α Ι Υ Γ Ε Ι Α : η Χ η μ ε ί α ω ς ε ρ γ α λ ε ί ο γ ι α τ η ν α ν ά π τ υ ξ η ν έ ω ν φ α ρ μ ά κ ω ν ", Α Θ Η Ν Α 2002 ISBN: 960­7998­15­4 © 2002, Ε Θ Ν Ι Κ Ο Ι Δ Ρ Υ Μ Α Ε Ρ Ε Υ Ν Ω Ν (EIE.) Υ π ε ύ θ υ ν η το ν Π ρ ο γ ρ ά μ μ α το ς :Ε ιδ ικ έ ς Μ ο ρ φ ω τικ έ ς Ε κ δ η λ ώ σ ε ις «Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Η Σ Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι Α » κ α ι Ε π ιμ έ λ ε ια έ κ δ ο σ η ς :Ε λ έ ν η Γ ρ α μ μ α τικ ο π ο ύ λ ο ν Τ η λ .: 010 72 73 501, Fax: 010 72 46 618, e­mail: [email protected] Σ χ ε δ ία σ η ,π α ρ α γ ω γ ή : S & Ρ Advertising Α σ κ λ η π ι ο ύ 154, 114 71 Α θ ή ν α Τ η λ .: 010 64 62 716, Fax: 010 64 52 570 ?YM,4 /95Ô Λ Α Τ Ρ Ε Ι Ε Σ Σ Τ Η Ν 'Π Ε Ρ Ι Φ Ε Ρ Ε Ι Α ' Τ Ο Υ Α Ρ Χ Α ΙΟ Υ Ε Λ Λ Η Ν ΙΚ Ο Υ Κ Ο Σ Μ Ο Υ Ε Π ΙΣ Τ Η Μ Ο Ν ΙΚ Η Ε Π ΙΜ Ε Λ Ε ΙΑ Α Φ Ρ Ο Δ Ι Τ Η Α . Α Β Α Γ Ι Α Ν Ο Υ «Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Η Σ Κ Ο ΙΝ Ω Ν ΙΑ » Ε ΙΔ ΙΚ Ε Σ Μ Ο Ρ Φ Ω Τ ΙΚ Ε Σ Ε Κ Δ Η Λ Ω Σ Ε ΙΣ Τ ο κ α ι τη ς ο ρ γά ν ω "Ε Π Ι Σ τό σ π ρ ο ν α δ ια Ε θ ν ικ ό σ υ μ β ο σ ε τις Τ Η Μ Η Ί δ ρ υ μ α λ ή ς σ τη ν κ α θ ιε ρ ω Σ Κ Ο ΙΝ Ε ρ ε υ ν ώ ν , σ υ ν ε χ ίζ ο ν τα ς τη α ν ά π τυ ξ η τη ς π ν ε υ μ α τικ ή ς μ έ ν ε ς π λ έ ο ν Ε ιδ ικ έ ς Μ ο ρ Ω Ν Ι Α "κ α ι κ α τ ά τ η ν π ε ρ ί ο δ Η π α ρ ο υ σ ία σ η τω ν σ ύ γ χ ρ ο ν ο τ ω ν θ ε τ ι κ ώ ν ,ό σ ο κ α ι τ ω ν β ο λ ή το υ κ ο ιν ω ν ικ ο ύ χ α ρ α κ α π ο τε λ ο ύ ν ,κ α τά μ ε ίζ ο ν α λ ό λ έξ εω ν π ο υ εν τά σ σ ο ν τα ι σ το Υ λ ο π ο ιώ ν τα ς α υ τέ ς τις π ε ρ ιλ η φ θ ε ί σ το π ρ ό γ ρ α μ μ α γ ε ν ι κ ό τ ί τ λ ο : "Λ α τ ρ ε ί ε ς σ σ ε σ υ ν ε ρ γ α σ ία μ ε το Ιν σ τιτ EIE, σ τ α ε ρ ε υ ν η τ ι κ ά π ρ ο γ ρ α ρ χ α ίω ν θ ρ η σ κ ε ιώ ν . θ ρ ν ό κ ό Κ ρ Σ τ η σ κ μ εν σ μ ο ή τη ις δ ια λ έ ξ ε ις α υ ε ία ς ε ίχ α ν ω ς α , ό π ω ς α υ τά υ κ α ι σ υ γκ εκ ρ . τές ο ι σ τό χ ο εκ δ η λ ιμ έ ν α β α α τ η ο ύ ά μ ω ν ε π ισ τ η μ ο ν ικ ώ ν ε π ιτε υ γ μ ά τω ν σ το χ ώ ρ ο α ν θ ρ ω π ι σ τ ι κ ώ ν ε π ι σ τ η μ ώ ν ,κ α θ ώ ς κ α ι η τή ρ α τη ς ε π ισ τη μ ο ν ικ ή ς έ ρ ε υ ν α ς ε ξ α κ ο λ ο υ θ ο ύ ν γ ο ,τα κ α θ ο δ η γ η τικ ά κ ρ ιτή ρ ια κ α ι το σ τό χ ο τω ν Μ ο ρ φ ω τ ι κ ό Π ρ ό γ ρ α μ μ α τ ο υ EIE. σ ικ έ ς π ρ ο ϋ π ο υ τή ς τη ς π ε ρ ιό ν 'π ε ρ ι φ έ ρ ε ι α το Ε λ λ η ν ικ ή ς μ α τα το ν ο π ο μ ελ ετ ν α π α ώ θ η κ σ τη Μ ν π α ρ ά δ ο σ η τη ς π ρ ο σ φ ο ρ ά ς ζ ω ή ς το υ τό π ο υ μ α ς , φ ω τικ έ ς Ε κ δ η λ ώ σ ε ις ο 2001­2002. η τές τ ρ ο υ σ α ν σ τ α κ εδ θ έ σ ε ις , θ ε ω δ ο υ έν α ς κ ύ 'τ ο ν α ρ χ α κ α ι Ρ ω μ α ϊκ ίο υ ε ν τ ά σ σ ε η ς ε π ισ ιά σ ο υ ν η ν 'π ε ρ ο ν ία , Σ τή μ τα ιφ έ α μ η ς τη ς δ ιά φ ο ρ ρ ε ι α 'τ ο ο θ ρ ά κ η ρ ή θ η κ ε σ κ ό π ιμ ο ν α κ λ ο ς ο μ ιλ ιώ ν μ ε το ίο υ ε λ λ η ν ικ ο ύ κ ό σ μ ο υ " ή ς Α ρ χ α ιό τη το ς το υ τα ι κ α ι η μ ελ έτη τω ν α ρ χ α ία ς α θ ρ η σ κ υ α ρ χ α ίο , Θ εσ σ α ε λ λ η ν ικ ή ς ε υ τ ικ ά φ α ι­ υ ε λ λ η ν ικ ο ύ λ ία , Κ ύ π ρ ο κ α ι Σ το ν π α ρ ό ν τα τό μ ο π ε ρ ιλ α μ β ά ν ο ν τα ι τα κ ε ίμ ε ν α τω ν π έ ν τε δ ια λ έ ξ ε ω ν το υ κ ύ κ λ ο υ α υ τ ο ύ . Σ τ ο τ έ λ ο ς τ ω ν ο μ ι λ ι ώ ν ,ο ι ο π ο ί ε ς έ γ ι ν α ν σ τ ο Α μ φ ι θ έ α τ ρ ο 5 "Λ ε ω ν ί δ α ς Ζ έ ρ β α ς " τ ο υ EIE κ α τ ά τ ο δ ι ά σ τ η μ α α π ό 2 Α π ρ ι λ ί ο υ έ ω ς 14 Μ α ΐ ο υ 2002, α κ ο λ ο υ θ ο ύ σ ε δ ι α λ ο γ ι κ ή σ υ ζ ή τ η σ η μ ε τ α ξ ύ ο μ ι λ η τ ώ ν κ α ι κ ο ι ν ο ύ . ρ π ν Α σ σ 6 Τ ο Ε θ ν ικ ό Ί δ ρ υ μ α Ε ισ τή σ ε ι το υ ς ο μ ιλ η τέ ς ο ίη σ η τη ς σ ε ιρ ά ς τω ν ικ ή ς Θ ρ η σ κ ε ία ς , Α ρ α β α γ ια ν ο ύ , σ τη ν ο π ο ία υ μ β ο λ ή τη ς τό σ ο σ το σ ε ιρ ά ς α υ τή ς ή τα ν α ν ε κ ρ ε υ ν ώ ν ε π ιθ υ μ ε ί κ α ι α π ό τη θ έ σ η α υ τή ν α ε υ χ α κ α ι ό λ ο υ ς ε κ ε ίν ο υ ς π ο υ σ υ ν ε τέ λ ε σ α ν σ τη ν π ρ α γ ο μ ιλ ιώ ν . Ε ιδ ικ ό τ ε ρ α τη ν ισ τ ο ρ ικ ό τ η ς Α ρ χ α ία ς το υ Π α ν ε π ισ τη μ ίο υ Ζ υ ρ ίχ η ς , κ .Α φ ρ ο δ ίτη Α ο φ ε ίλ ε τ α ι η ιδ έ α τ ο υ θ ε μ α τ ικ ο ύ α υ τ ο ύ κ ύ κ λ ο υ ,η χ ε δ ια σ μ ό , ό σ ο κ α ι σ τη ν ε π ισ τ η μ ο ν ικ ή ε π ιμ έ λ ε ια τίμ η τη . ­ μ α το ­ Ε λ λ η ­ . δ ε τη ς Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α 2 Α π ρ ι λ ί ο υ 2002: 9 Α π ρ ι λ ί ο υ 2002: 16 Α π ρ ι λ ί ο υ 2002: 23 Α π ρ ι λ ί ο υ 2002: 14 Μ α ΐ ο υ 2002: Μ ιλ τ ιά δ η ς Β . Χ α τ ζ ό π ο υ λ ο ς «Λ α τ ρ ε ί ε ς τ η ς Μ α κ ε δ ο ν ί α ς : Τ ε λ ε τέ ς μ ε τ α β ά σ ε ω ς κ α ι μ υ ή σ ε ις » 11 Walter Burkert «Greek Margins: Mysteries of Samothrace Ε λ λ η ν ικ ή Π ε ρ ιφ έ ρ ε ια : Τ α μ υ σ τή ρ ια τη ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς » 31 Α φ ρ ο δ ίτ η Α .Α β α γ ια ν ο ύ «Ε Ρ Μ Η Ι Χ Θ Ο Ν Ι Ω Ι : Θ ρ η σ κ ε ί α κ α ι ά ν θ ρ ω π ο ς σ τ η Θ ε σ σ α λ ί α >. 65 Β ά σ ο ς Κ α ρ α γ ιώ ρ γ η ς «Η Μ ε γ ά λ η Θ ε ά τ η ς Κ ύ π ρ ο υ κ α ι η Γ έ ν ε σ η τη ς Α φ ρ ο δ ίτη ς » 113 Γ ιά ν ν η ς Ζ .Τ ζ ιφ ό π ο υ λ ο ς «Λ α τ ρ ε ί ε ς σ τ η ν Κ ρ ή τ η : η π ε ρ ί π τ ω σ η τ ω ν δ ι ο ν υ σ ι α κ ώ ν ­ο ρ φ ι κ ώ ν ε λ α σ μ ά τ ω ν >, 147 7 Λ α τ ρ ε ί ε ς σ τ η ν 'π ε ρ ι φ έ ρ ε ι α ' τ ο υ α ρ χ α ίο υ ε λ λ η ν ικ ο ύ κ ό σ μ ο υ Σ υ ν ή θ ω ς ­ κ ι α υ τ ό σ υ ν έ β α ιν ε κ υ ρ ίω ς κ α τ ά τ ο π α ρ ε λ θ ό ν ­ ο ι θ ε ρ ά π ο ν τ ε ς τ η ς ε π ισ τ ή μ η ς τ η ς α ρ χ α ία ς ε λ λ η ν ικ ή ς θ ρ η σ κ ε ία ς ε ίχ α ν ω ς ε π ίκ ε ν τ ρ ο τ ω ν μ ε λ ε τ ώ ν τ ο υ ς τ η ν Α θ ή ν α . Η σ τ ρ ο φ ή τ ο υ ε ν δ ι α φ έ ρ ο ν τ ο ς τ ω ν ε π ι σ τ η μ ό ν ω ν π ρ ο ς τ η ν 'π ε ρ ι φ έ ρ ε ι α ' τ ο υ α ρ χ α ίο υ ε λ λ η ν ικ ο ύ κ ό σ μ ο υ έ χ ε ι α π ο δ ε ιχ θ ε ί ό τ ι ή τ α ν α ν α γ κ α ία κ α ι δ ικ α ιο λ ο γ η μ έ ν η . Π ώ ς θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α ο ρ ι σ θ ε ί η 'π ε ρ ι φ έ ρ ε ι α ' κ α ι π ο ι ο ς ο ρ ό λ ο ς τ η ς σ τ η θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ή ιδ ε ο λ ο γ ία τ ο υ α ρ χ α ίο υ ε λ λ η ν ικ ο ύ κ ό σ μ ο υ ; Ω ς 'π ε ρ ι φ έ ρ ε ι α ' θ α π ε ρ ι γ ρ ά φ α μ ε τ ι ς α π ο μ α κ ρ υ σ μ έ ν π ε ρ ιο χ έ ς τ ο υ α ρ χ α ίο υ ε λ λ η ν ικ ο ύ κ ό σ μ ο υ ,ο ι ο π ο ίε ς δ έ χ θ η δ ρ ά σ ε ι ς τ ω ν ι σ χ υ ρ ώ ν π ό λ ε ω ν , τ ο υ 'κ έ ν τ ρ ο υ ', ό π ω ς Α θ ή δ ια τ ή ρ η σ α ν , ό μ ω ς ,έ ν α χ α ρ α κ τ ή ρ α α υ τ ο ν ο μ ία ς , π ο υ γ ιν ό τ ιδ ια ίτ ε ρ α γ ν ω ρ ίσ μ α τ α τ ω ν λ α τ ρ ε ιώ ν τ ο υ ς . Η ε π ιμ ο ν ή τ η σ τ ις λ α τ ρ ε υ τ ικ έ ς τ η ς ιδ ια ιτ ε ρ ό τ η τ ε ς π ιθ α ν ό ν , μ ε τ η σ ε ιρ σ ε ε π ι ρ ρ ο ή σ τ ο 'κ έ ν τ ρ ο ' ή τ α 'κ έ ν τ ρ α ' τ ο υ ε λ λ η ν ι κ ο ύ κ ό Μ ε β ά σ σ θ ο ύ ν ο ι λ α Κ ύ π ρ ο υ .Η π ρ ό γ ρ α μ μ α η τ α τ ρ ε ίε ς σ ε ιρ ά τ ω ν ο Σ τ ο ν τ ό μ ο α τ ικ ο ύ κ ύ κ λ ο υ κ ό σ μ ο υ ". Τ ο κ ε π ιλ ο γ ή τ ο υ ω ς β λ ιο γ ρ α φ ία κ α Burkert γ ι α τ α π ρ ο τη ς τη ς μ ιλ α ν α φ Μ α κ π α ρ ο ιώ ν ε ε ρ θ έ ε δ ο ν υ σ ία ίν α ι ν τ α ία ς , σ η ς τ υ χ α κ ρ Σ α τ ω ία υ τ ό δ η μ ο σ ιε ύ ο ν τ α ι τ α "Λ α τ ρ ε ί ε ς σ τ η ν 'π ε ρ ε ίμ ε ν ο κ ά θ ε ο μ ιλ η τ ή π ρ ο ς τ ο ν τ ρ ό π ο π α ρ α ι τ ις ε ικ ό ν ε ς . Σ η μ ε ιώ Μ υ σ τ ή ρ ια τ η ς Σ α μ ο θ ε ς μ κ α ν ν α κ α ν φ ς 'π ά τ η σ μ ο ε τ α ξ ύ τ ο υ ς μ ε ν τ ις ε π ι­ α ι Σ π ά ρ τ η , α ν ε ρ ό ς σ τα ε ρ ιφ έ ρ ε ια ς ' ς ,ν α ά σ κ η ­ υ . ιτ ή ρ ια , ε π ιλ έ ξ α μ ε ν α π α ρ ο υ σ ια ­ μ ο θ ρ ά κ η ς , Θ ε σ σ α λ ία ς , Κ ρ ή τ η ς κ α ι ν λ α τ ρ ε ι ώ ν τ η ς 'π ε ρ ι φ έ ρ ε ι α ς ' σ τ ο . κ ε ίμ ιφ έ ρ έ χ ε ι π ο μ π ν ω ό ρ ά κ η ε ν α τ ω ν δ ια ε ια ' τ ο υ α ρ π α ρ α μ ε ίν ε ι ώ ν σ τ ις υ π ο τ ι η δ ιά λ ε ξ η ς έ γ ιν ε σ τ η ν λ έ ξ ε ω ν χ α ίο υ σ ύ μ φ ω σ η μ ε ιώ τ ο υ κ α γ γ λ ικ τ ο υ θ ε μ α ­ ε λ λ η ν ικ ο ύ ν α μ ε τ η ν σ ε ις , τ η β ι­ α θ . Walter ή γ λ ώ σ σ α . 9 Θ ε ω ν ικ ά "λ ά β κ ή ε Σ Γ ε κ Α τ π τ Φ κ κ ρ ώ τ ο ω μ φ τ ιμ ή κ α ι ο φ ε ιλ ή π ρ ο ς τ ο ν κ α θ η γ η τ ή μ ο υ τ η ν α π ό δ ο σ η σ τ α ε λ λ η ­ υ κ ε ιμ έ ν ο υ τ ο υ ,τ η ν ο π ο ία μ ο υ ε μ π ισ τ ε ύ θ η κ ε μ ε τ η ν ε λ ε υ θ ε ρ ία ν α ο π ο ιε σ δ ή π ο τ ε α π ο φ ά σ ε ις , κ α τ ά τ η ν κ ρ ίσ η μ ο υ ,ω ς π ρ ο ς τ η ν τ ε λ ι­ ά ν ι σ η τ ο υ κ ε ι μ έ ν ο υ ". Θ α ή θ ε λ α ν α ε υ χ α ρ ι σ τ ή σ ω τ ο EIE δ ι ά τ ο υ π ρ ο έ δ ρ ο υ τ ο υ κ . Ί ω ν α ιώ τ η κ α ι τ η ς υ π ε υ θ ύ ν ο υ τ ω ν Μ ο ρ φ ω τ ικ ώ ν Ε κ δ η λ ώ σ ε ω ν κ . Ε λ έ ν η ς ρ α μ μ α τ ικ ο π ο ύ λ ο υ γ ια τ η ν έ ν θ ε ρ μ η υ π ο σ τ ή ρ ιξ η τ η ς π ρ ο σ π ά θ ε ια ς ν α ν τ α χ θ ε ί σ τ ο π ρ ό γ ρ α μ μ α τ ω ν Μ ο ρ φ ω τ ι κ ώ ν Ε κ δ η λ ώ σ ε ω ν τ ο υ EIE, έ ν α ς ύ κ λ ο ς δ ια λ έ ξ ε ω ν μ ε θ ε μ α τ ικ ό π υ ρ ή ν α τ η ν α ρ χ α ία ε λ λ η ν ικ ή θ ρ η σ κ ε ία . π ό κ α ρ δ ι ά ς ε υ χ α ρ ι σ τ ώ τ ο υ ς ο μ ι λ η τ έ ς ­σ υ γ γ ρ α φ ε ί ς τ ω ν μ ε λ ε τ ώ ν τ ο υ ό μ ο υ γ ι α τ η ν α γ α σ τ ή κ α ι ά ρ ι σ τ η σ υ ν ε ρ γ α σ ί α τ ο υ ς : (κ α τ ά τ η σ ε ι ρ ά τ ο υ ρ ο γ ρ ά μ μ α τ ο ς τ ω ν δ ια λ έ ξ ε ω ν ) τ ο ν κ α θ .κ . Μ .Β .Χ α τ ζ ό π ο υ λ ο , Δ ιε υ θ υ ν τ ή ο υ Κ Ε Ρ Α ­EIE, τ ο ν κ . Walter Burkert, ο μ ό τ ι μ ο κ α θ η γ η τ ή Κ λ α σ ι κ ή ς ι λ ο λ ο γ ί α ς τ ο υ Π α ν /μ ί ο υ Ζ υ ρ ί χ η ς , τ ο ν κ . Β ά σ ο Κ α ρ α γ ι ώ ρ γ η , κ α θ η γ η τ ή α ι δ ιε υ θ υ ν τ ή τ ο υ Ιδ ρ ύ μ α τ ο ς Λ ε β έ ν τ η κ α ι τ έ λ ο ς τ ο ν κ .Γ .Ζ .Τ ζ ιφ ό π ο υ λ ο , α θ η γ η τ ή Κ λ α σ ι κ ή ς Φ ι λ ο λ ο γ ί α ς τ ο υ Π α ν /μ ί ο υ Κ ρ ή τ η ς . Α φ ρ ο δ ίτ η Α .Α β α γ ια ν ο ύ 10 Λ α τ ρ ε ίε ς τ η ς Μ α κ ε δ ο ν ία ς : Τ ε λ ε τ έ ς μ ε τ α β ά σ ε ω ς κ α ί μ υ ή σ ε ις Μ ιλ τ ιά δ η ς Β .Χ α τ ζ ό π ο υ λ ο ς Δ ι ε υ θ υ ν τ ή ς Ι ν σ τ ι τ ο ύ τ ο υ Ε λ λ η ν ι κ ή ς κ α ι Ρ ω μ α ϊ κ ή ς Α ρ χ α ι ό τ η τ ο ς , EIE Δ ε ν έ χ ο υ ν π ε ρ ά σ ε ι ε κ α τ ό χ ρ ό ν ια α π ό τ ό τ ε π ο ύ ό μ ε γ ά λ ο ς Β ρ ε τ τ α ν ό ς ε ι δ ι κ ό ς τ η ς ε λ λ η ν ι σ τ ι κ ή ς π ε ρ ι ό δ ο υ William W. Tarn έ γ ρ α φ ε σ χ ε τ ι κ ά μ ε τ ή ν θ ρ η σ κ ε ί α τ ω ν α ρ χ α ί ω ν Μ α κ ε δ ό ν ω ν : «Ο ι έ λ λ η ν ί ζ ο ν τ ε ς β α σ ι λ ε ί ς ε ι σ ή γ α γ α ν τ ο υ ς 'Ο λ ύ μ π ι ο υ ς θ ε ο ύ ς . 'Α λ λ ά α υ τ ο ί δ ε ν ή σ α ν ο ι θ ε ο ί τ ο ύ λ α ο ύ . Τ ό π ά ν θ ε ο ν τ ο υ μ π ο ρ ε ί α κ ό μ η ν α α ν ιχ ν ε υ θ ε ί. Σ τ α μ ά τ ια τ ω ν Ε λ λ ή ν ω ν ή τ α ν ο υ σ ι α σ τ ι κ ά θ ρ α κ ι κ ό ». 1 Έ ν σ υ ν ε χ ε ί α δ ε π α ρ έ θ ε τ ε μ ίγ δ η ν ώ ς μ έ λ η τ ο ύ υ π ο τ ιθ ε μ έ ν ο υ α υ τ ο ύ π α ν θ έ ο υ Σ α β ά ζ ιο , Δ ά ρ ρ ω ν α , Θ α ύ λ ο , "Α ρ ρ α ν τ ί δ ε ς , Τ ο τ ό η , Β έ δ υ κ α ί Σ α υ ά δ ε ς . "Ο Tarn, ε ά ν ζ ο ύ σ ε σ ή μ ε ρ α , θ ά μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α δ ικ α ιο λ ο γ η θ ε ί λ έ γ ο ν τ α ς ό τ ι κ α τ ά τ ή ν ε π ο χ ή τ ή ς σ υ γ γ ρ α φ ή ς τ ω ν φ ρ ά σ ε ω ν α υ τ ώ ν δ έ ν δ ιέ θ ε τ ε π α ρ ά φ ιλ ο λ ο γ ικ έ ς κ α ί ε λ ά χ ισ τ ε ς ε π ιγ ρ α φ ικ έ ς π η γ έ ς . Ή μ α κ ε δ ό ν ικ η α ρ χ α ιο λ ο γ ία , σ τ α σ π ά ρ ­ γ α ν α τ η ς α κ ό μ η ,δ έ ν ε ίχ ε φ έ ρ ε ι σ τ ο φ ω ς τ ο ν π λ ο ύ σ ιο ά μ η τ ο μ α ρ τ υ ρ ιώ ν π ο ύ μ α ς δ ίν ο υ ν σ ή μ ε ρ α μ ια ν ε μ π ε ρ ισ τ α τ ω μ έ ν η ε ικ ό ν α τ ώ ν μ α κ ε δ ό ­ ν ικ ω ν λ α τ ρ ε ιώ ν κ α ί τ ο ύ μ α κ ε δ ό ν ικ ο υ π α ν θ έ ο υ . Σ ή μ ε ρ α , λ ιγ ώ τ ε ρ ο ά π ό έ ν α ν α ιώ ν α α ρ γ ό τ ε ρ α , δ ια π ισ τ ώ ν ο μ ε ο τ ι σ τ ις χ ιλ ιά δ ε ς ε υ ρ ή μ α τ α π ο ύ έ φ ε ρ ε σ τ ο φ ώ ς ή α ρ χ α ιο λ ο γ ικ ή σ κ α π ά ν η ή μ ν ε ία τ ο ύ Τ ο τ ό η ,ό χ ι θ ρ α κ ι­ κ ο ύ ά λ λ α α ιγ υ π τ ια κ ο ύ θ ε ο ύ τ ο ύ ύ π ν ο υ , π ο ύ ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι ά π α ξ σ έ ε π ι γ ρ α φ ή τ ώ ν α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ι κ ώ ν χ ρ ό ν ω ν ,2 π α ρ α μ έ ν ε ι μ ο ν α δ ι κ ή , ε ν ώ Δ ά ρ ρ ω ν , δ η λ α δ ή θ ά ρ ρ ω ν , δ έ ν ε ΐν α ι π α ρ ά τ ο π ικ ή ε π ίκ λ η σ η τ ο ύ γ ν ω ­ 1. W.W. Tarn, Antigonos Gonatas ('Ο ξ φ ό ρ δ η 1913) 177­78. 2. Ch. Picard, "La sphinge tricéphale dite 'penthée' d'Amphipolis et la demonologie égypto­alexandrine", Monuments Piot 50 (1958) 49­84, π ρ β λ . Bulletin Epigraphique 1959, 242. 11 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ σ τ ο ϋ μ α ς "Α σ κ λ η π ι ο ύ .3 Ο ι ά λ λ ο ι δ ή θ ε ν μ α κ ε δ ό ν ε ς θ ε ο ί λ ά μ π ο υ ν δ ι α τ η ς α π ο υ σ ία ς τ ω ν . β α ο υ 'Α ο ν α ν β έ ε λ χ α σ τ π α Σ τ η ν π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τ α , τ α ε υ ρ ή μ α τ α τ ω ν ε κ α τ ό τ ε λ ε υ τ α ίω ν ε τ ώ ν ε π ιβ ε ­ ιώ ν ο υ ν τ ή ν ο υ σ ια σ τ ικ ή τ α υ τ ό τ η τ α μ α κ ε δ ό ν ικ ω ν λ α τ ρ ε ιώ ν κ α ί π α ν θ έ ­ μ έ ε κ ε ί ν α τ ώ ν λ ο ι π ώ ν Ε λ λ ή ν ω ν : Ζ ε υ ς , Π ο σ ε ι δ ώ ν , "Α δ η ς , 'Α θ η ν ά , π ό λ λ ω ν , "Α ρ τ ε μ ι ς , Δ ή μ η τ ρ α , Δ ι ό ν υ σ ο ς , Η ρ α κ λ ή ς , 'Α σ κ λ η π ι ό ς ε ί ν α ι τ α ό μ α τ α τ ώ ν θ ε ώ ν π ο ύ δ ια β ά ζ ο ν τ α ι σ υ χ ν ό τ ε ρ α σ τ ις ε π ιγ ρ α φ έ ς κ α ί α γ ν ω ρ ίζ ο ν τ α ι σ τ α γ λ υ π τ ά κ α ί γ ρ α π τ ά μ ν η μ ε ία τ ή ς Μ α κ ε δ ο ν ία ς . Α υ τ ό β α ια δ ε ν σ η μ α ίν ε ι ο τ ι κ α ί ή Μ α κ ε δ ο ν ία , ό π ω ς κ α ί ο ι λ ο ιπ έ ς ε π ί μ έ ρ ο υ ς λ η ν ικ έ ς π ε ρ ιο χ έ ς , δ έ ν π α ρ ο υ σ ία ζ ε ιδ ια ιτ ε ρ ό τ η τ ε ς π ο ύ σ υ ν έ θ ε τ α ν τ ή ν ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ή θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ή τ η ς τ α υ τ ό τ η τ α . Ε ί ν α ι π .χ . ε ν δ ι α φ έ ρ ο ν ο τ ι η ν Μ α κ ε δ ο ν ία δ ια τ η ρ ή θ η κ ε σ α φ έ σ τ ε ρ α π α ρ ά σ τ η ν λ ο ιπ ή Ε λ λ ά δ α ή ν ά ρ χ α ι α ί ν δ ο ­ε ύ ρ ω π α ι κ ή θ ε ϊ κ ή τ ρ ι ά ς , π ο ύ ε ν σ ά ρ κ ω ν ε α ν τ ί σ τ ο ι χ α τ ι ς λ ε ιτ ο υ ρ γ ίε ς τ ή ς ε ξ ο υ σ ία ς , τ ή ς α ν ­ δ ρ ε ί α ς κ α ί τ ή ς ε ύ ε ξ ί α ς ­ε ύ η μ ε ρ ί α ς .4 Α υ τ ό εξ η γ εί τή ν π ρ ω τ ά ρ χ ο υ σ α θ έσ η π ο ύ κ α τ έ χ ο υ ν σ τ ο μ α κ ε δ ό ν ικ ο π ά ν ­ θ ε ο ν ο ι θ ε ο ί Ζ ε υ ς , Η ρ α κ λ ή ς κ α ί 'Α σ κ λ η π ι ό ς . Ό Μ τ Δ μ Ε ικ .1 Ζ ε υ ς , ό μ υ θ ικ ό ς γ ε ν ά ρ χ η ς τ ώ ν Μ α κ ε δ ό ν ω ν ,σ έ έ μ π ρ ο σ θ ό τν π ο τε τρ α ό ρ ά χ μ ο υ τ ο ϋ Φ ι λ ί π π ο υ Β '. τ τ π ρ ώ τ ο ς ω ς γ ε ν ά ρ χ η ς τ ώ α κ ε δ ό ν ω ν 5 ή τ α ν ή κ υ ρ ία θ ε ό τ η ο υ π α μ μ α κ ε δ ο ν ικ ο ϋ ίε ρ ο ϋ τ ο ί ο υ , σ τ ο υ ς π ρ ό π ο δ ε ς τ ο υ 'Ο λ ύ π ο υ , ο π ο ύ ε ν τ ο π ίσ θ η κ ε τ ό ιε ρ έ μ ε ν ο ς κ α ί ο μ ε γ α λ ο π ρ ε π ή ς β ω μ ό ο υ . Ή α ν α κ ά λ υ ψ η ε κ ε ί π λ ή θ ο υ ν ς υ ­ ό ς ς 3. Μ .Β . Hatzopoulos, "Epigraphie et philologie: récentes découvertes épigraphiques et gloses macédoniennes d'Hésychius", Comptes rendus de l'Académie des Inscriptions et Belles Lettres 1998, 1200­1202. 4. Π ρ β λ . G. Dumézil, Les dieux des Indo-européens (Π α ρ ί σ ι 1952) κ α ι τ ο ϋ ι δ ί ο υ , L'idéologie tripartite des Indo-européens (Β ρ υ ξ έ λ λ ε ς 1958). 5. Η σ ι ό δ ο υ , α π ό σ π α σ μ α 7 (Merkelbach­West). Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ε π β α Γ ό β α α ν μ α ισ σ ν σ θ κ ή μ ω ν ε γ ιλ ικ ώ ν ε α τ α κ α ι ιλ ικ ώ ν ρ ώ π ω ν , ε δ ό ν ικ ο Τ Η Σ γ ρ ά φ ω π ισ τ ο λ τ ο ϋ Φ κ α ι ά λ δ έ ν α φ π ά ν θ ε Ό δ ε ύ τ ε ρ ο ς ,ά ρ ό λ ε ς τ ίς π ό λ ε ις τ τε ύ ο υ σ ε ς κ α ι σ τη ν έ ρ χ ε τ α ι α ν ά θ η μ α σ τ ο ν Η ρ α κ λ ή Π α α ν έ θ ε σ ε ο Φ ίλ ιπ π ο τ ιμ ά τ α ι ο Η ρ α κ λ ιε ρ ό τ ο υ κ α ι ό π ο λ α τ ρ ε ία τ ο υ , κ α τ α ν α θ η μ ά τ ω ν . 10 Ό σ ο σ το φ ώ ς α ν α κ α λ ύ ίε ρ ο ϋ τ ο Μ γ ιά τ ο ν σ τ η ν "Α φ θ η κ ε σ υ τή ς Β Α Κ Ε Δ Ο Ν Ί Α Σ : Τ Ε Λ Ε Τ Έ Σ ν ,ό π ω ς ώ ν τ ο ϋ ιλ ίπ π ο υ λ ω ν α ν ή ν ε ι α μ ο ν .6 σ υ ν θ η κ ώ ν τ Δ η μ η τ ρ ίο υ Ε ', ψ η φ ι σ α θ η μ ά τ ω ν φ ιβ ο λ ία γ ια ο υ Φ τ ο ϋ Π μ ά τ ω σ τ ο ν τή ν Μ Ε Τ Α Β Ά Σ Ε Ω Σ Κ Α Ι ιλ ίπ π ο υ Ε ' κ α ι ο λ ιο ρ κ η τ ο ϋ ,τ ο ν τη ς π ό λ ε ω ς π α τ έ ρ α τ ώ ν θ κ υ ρ ία ρ χ η θ έ σ η Μ Υ Ή Σ Ε Ι Σ τ ο ϋ τ ο ε ώ τ ο ϋ Π ε ρ σ Α ν τ ιγ ό ϋ Δ ίο υ ν κ α ι ϋ Δ ιό ς έ ω ς, ν ο υ κ α ι τ ώ ν σ το χ η γ έ τ η ς τ η ς β α σ ι λ ι κ ή ς δ υ ν α σ τ ε ί α ς ,7 τ ι μ ά τ α ι ω ς θ ε ό ς σ ' ή ς Μ α κ ε δ ο ν ία ς , α λ λ ά ιδ ια ίτ ε ρ α σ τ ίς β α σ ιλ ικ έ ς π ρ ω ­ Β έ ρ ο ι α . "Α π ό τ ή ν θ ό λ ο τ ο ϋ α ν α κ τ ό ρ ο υ τ ώ ν Α ι γ ώ ν π ρ ο ­ τ ώ ν γ ι ω ν τ ο ϋ Π ε ρ σ έ ω ς Φ ι λ ί π π ο υ κ α ι "Α λ ε ξ ά ν δ ρ ο υ τ ρ ώ ο .8 Σ τ η ν Π έ λ λ α α ν ά θ η μ α σ τ ο ν Η ρ α κ λ ή Κ υ ν α γ ί δ α ς Ε ' .9 Μ έ τ ό ϊ δ ι ο ε π ί θ ε τ ο κ α ι μ ε ι δ ι α ί τ ε ρ η λ α μ π ρ ό τ η τ α ή ς σ τ η ν Β έ ρ ο ια , ό π ο υ ή τ α ν ιδ ρ υ μ έ ν ο τ ό κ υ ρ ιώ τ ε ρ ο υ ά ν ε υ ρ έ θ η κ α ν β α σ ιλ ικ έ ς ε π ισ τ ο λ έ ς σ χ ε τ ικ έ ς μ έ τ ή ν ά λ ο γ ο ς κ υ ν η γ ώ ν κ α ι ιε ρ έ ω ν τ ο υ , κ α θ ώ ς κ α ί σ ε ιρ ά "Α μ φ τά έ ρ σ κ λ η π ιό , ί π ο λ η 11 κ Κ α λ ίν δ ο ο ι α ς ,14 κ α ο ι α ί ια θ ώ ώ ν έ ς , τή ν Μ , 13 ο ι ς κ α ί π ρ ά ξ ε ις α γ ί ε ζ α ,12 ο κ λ ό γ ο ι, δ η λ ά λ λ α ε π ιγ ο ρ α π ω λ η σ ία α τ ά λ ο γ ο ς τ ώ α δ ή ο ι λ ο γ α ρ α φ ικ ά μ ν η ς ,π ο ύ ν ιε ρ έ ρ ια σ μ μ ε ία ά ή λ ω ν ο ί, π ό θ α π ο τ ο τή ν ύ ϋ ν 6. Γ ι α έ ν α π α ν ό ρ α μ α τ ο ϋ α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ο ύ χ ώ ρ ο υ τ ο ϋ Δ ί ο υ , π ρ β λ . τ ο λ ε ύ κ ω μ α τ ο ϋ Δ . Π α ν τ ε ρ μ α λ η , Δ ί ο ν : ή α ν α κ ά λ υ ψ η ('Α θ ή ν α 1999). 7.'Η ρ ο δ ό τ ο υ , Ί σ τ ο ρ ί α ι 137­139, σ έ σ υ ν ο υ α σ μ ό μ έ τ ό α π ό σ π α σ μ α 393 τ ο ϋ Θ ε ο π ό μ π ο υ (FGrHist 115, F 393). 8. Hatzopoulos, Institutions II 50, ά ρ . 30. 9. Hatzopoulos, Institutions II 48, α ρ . 27. 10. Ε Κ Μ A ' , α ρ . 1,29­33 κ α ί 134. 11. Β λ . Μ .Β . Hatzopoulos, Actes de vente d'Amphipolis ("Μ ε λ ε τ ή μ α τ α " 14, 'Α θ ή ν α 1991). 12. Hatzopoulos, Institutions II 105­108, α ρ . 92. 13. Hatzopoulos, Institutions II 84­85, α ρ . 62. 14. Ε Κ Μ Α ' α ρ . 16. 13 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Μ ό ρ ρ υ λ π ρ ω τ ε ύ ο ψ α ν κ α ι τ ο ύ 'Α σ τ ιμ η τ ικ ή ή λ χ ώ ό π λ α τ η σ ω ό π α ρ ν ο π ο ο ,15 υ σ α ν ά β κ λ η π α υ τ τή ν θ έσ εβ α ιο ύ ή ν Ά ν η π ιω θ ε κ δ ιά τ ι γ ό ν ε ι α 16 κ α ι τ ή ν Π έ λ λ α ,17 ό ο ύ κ α τ ε ίχ ε ο θ ε ό ς α υ τ ό ς σ τ η ν ε ί ό τ ι σ ' ό λ ε ς τ ις μ α κ ε δ ό ν ικ ε ς τ ε λ ο ύ σ α ν χ ρ έ η ε π ω ν ύ μ ο υ ιε ρ κ ρ ισ η σ ε μ ε τ α ρ ρ ύ θ μ ισ η τ ο ύ Φ έν α π ε κ Μ α κ ε δ π ό λ ε ις έ ω ς κ α ιλ ίπ π ο ά λ υ ψ α ν μ ό ν ο ν ο ν ία ,α λ λ ά ε π έ ο ι ε κ ά σ τ ο τ ε ιε ι ό τ ι ό φ ε ιλ α ν υ Β ' . 18 τή ν τρ ε ­ ρ ε ίς τή ν Δ ί π λ α σ τ η ν τ ρ ι ά δ α α υ τ ή ν τ ω ν «π ο λ ι τ ι κ ώ ν » θ ε ο τ ή τ ω ν , ε υ ρ ή μ α τ α π ο ύ θ α ν σ τ ο φ ω ς σ τ ις π ο λ ιτ ικ έ ς κ α ί τ ή ν θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ή π ρ ω τ ε ύ ο υ σ α τ η ς ρ α ς , τ ι ς Α ί γ ε ς , 19 τ ή ν Π έ λ λ α , 20 τ ό Δ ί ο ν , 21 α λ λ ά κ α ι σ ' ά λ λ ε ς π ό λ ε ι ς , ω ς σ τ η ν Λ η τ ή 22 ή τ ο ν Ά ν θ ε μ ο ύ ν τ α , 23 μ α ς γ ν ω ρ ί ζ ο υ ν τ ή ν δ ι ά δ ο σ η τ η ς τ ρ ε ία ς μ ια ς μ ε γ ά λ η ς γ υ ν α ικ ε ία ς θ ε ό τ η τ ο ς ύ π ό τ ις δ ύ ο υ π ο σ τ ά σ ε ις ς , τ ή ν μ η τ ρ ικ ή κ α ι τ ή ν π α ρ θ ε ν ικ ή , ά λ λ ο τ ε ε ν σ α ρ κ ω μ έ ν ε ς σ ' έ ν α π ρ ό ­ π ο , ό π ω ς ή Μ ή τη ρ Θ ε ώ ν , κ α ί ά λ λ ο τ ε σ έ ζ ε ύ γ ο ς μ η τ έ ρ α ς κ α ί κ ό ρ η ς , ω ς ή Δ ή μ η τ ρ α κ α ί ή Π ε ρ σ ε φ ό ν η .Μ α ζ ί τη ς σ υ χ ν ά σ υ λ λ α τ ρ ε ύ ε τ α ι έ ν α ς σ ε ν ικ ό ς π ά ρ ε δ ρ ο ς , π ο ύ κ α τ ά τ ο υ ς κ λ α σ σ ικ ο ύ ς κ α ί ε λ λ η ν ισ τ ικ ο ύ ς χ ρ ό ­ υ ς φ έ ρ ε ι τ ή ν μ ο ρ φ ή κ α ί τ ό ό ν ο μ α τ ο ύ Δ ιο ν ύ σ ο υ , τ ο ύ κ α τ ' ε ξ ο χ ή ν ά ­ λ ι τ ι κ ο ΰ , ε ά ν ό χ ι κ α ί ά ν τ ι ­π ο λ ι τ ι κ ο ύ θ ε ο ύ . 24 Κ α τ ά τ ο υ ς ρ ω μ α ϊκ ο ύ ς χ ρ ό ν ο υ ς σ τ ίς υ π ο σ τ ά σ ε ις τ η ς γ υ ν α ικ ε ία ς θ ε ό ­ τ η τ ο ς π ρ ο σ τ ί θ ε ν τ α ι ή "Α ρ τ ε μ ι ς μ ε π ο ι κ ι λ ί α ε π ι κ λ ή σ ε ω ν : Δ ι γ α ί α , Β λ α ­ γ α ν ΐτ ις , Ά γ ρ ο τ έ ρ α , Γ α ζ ω ρ α ία , Β λ ο υ ρ ε ϊτ ις , Ε ίλ ε ιθ υ ία , Έ φ ε σ ία , ή Π α ρ ­ 15. Hatzopoulos ­ Loukopoulou, Morrylos 17­67. 16. Hatzopoulos, Institutions II 95, ά ρ . 81. 17. Hatzopoulos ­ Loukopoulou, Morrylos 65, σ η μ . 6. 18. Hatzopoulos, Institutions I 157­60. 19. Π ρ β λ . Σ τ έ λ λ α ς Δ ρ ο ύ γ ο υ , "Β ε ρ γ ί ν α 1990­1997. Tò ι ε ρ ό τ η ς Μ η τ έ ρ α ς τ ω ν Θ ε ώ ν " Τ ό α ρ χ α ιο λ ο γ ικ ό έ ρ γ ο σ τή Μ α κ ε δ ο ν ία κ α ί Θ ρ ά κ η 10Α , 1996 (Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η 1997)41­54. 20. Μ α ρ ί α ς Λ ι λ ι μ π ά κ η ­'Α κ α μ ά τ η , Τ ο ι ε ρ ό τ η ς Μ η τ έ ρ α ς τ ω ν Θ ε ώ ν κ α ί τ η ς "Α φ ρ ο δ ί ­ τ η ς σ τ η ν Π έ λ λ α (Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η 2000). 21. Π ρ β λ . Σ ε μ έ λ η ς Π ι ν γ ι ά τ ο γ λ ο υ , "Τ ο ι ε ρ ό τ η ς Δ ή μ η τ ρ α ς σ τ ο Δ ί ο ν ", Τ ό α ρ χ α ιο λ ο ­ γ ι κ ό έ ρ γ ο σ τ ή Μ α κ ε δ ο ν ί α κ α ί Θ ρ ά κ η Ι 0Α , 1996 (Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η 1997) 225­32. 22. Hatzopoulos, Cultes 123­27. 23. Μ .Β . Hatzopoulos ­ Louisa D. Loukopoulou, Recherches sur les marches orientales des Téménides. 1ère partie ("Μ ε λ ε τ ή μ α τ α " 11, "Α θ ή ν α 1992) 48­49, α ρ . A3. 24. Π ρ β λ . Hatzopoulos, Cultes 52­53 κ α ί 60­61. 14 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Τ Η Σ Μ Α Κ Ε Δ Ο Ν Ί Α Σ : Τ Ε Λ Ε Τ Έ Σ Μ Ε Τ Α Β Ά Σ Ε Ω Σ Κ Α Ι Μ Υ Ή Σ Ε Ι Σ θ έ ν ο ς , ή Μ α , ή Π α σ ι κ ρ ά τ α , ή Έ ν ν ο δ ί α , ή Ν έ μ ε σ ι ς , ή Σ ώ τ ε ι ρ α , ή "Α τ α ρ ­ γ ά τ ις , ή Σ υ ρ ία Π α ρ θ έ ν ο ς . Κ ο ιν ό γ ν ώ ρ ισ μ α τ ώ ν θ ε ο τ ή τ ω ν α υ τ ώ ν ε ίν α ι ο χ α ρ α κ τ ή ρ α ς τ ο υ ς ω ς κ ο υ ρ ο τ ρ ό φ ω ν . 25 π ε τ Π σ χ α ε ε κ Τ π τ ό κ ο π μ ν ε Μ έ τ ις λ α τ ρ ε ίε ς τ η ς μ ε γ ά λ η ς α υ τ ή ς θ η λ υ κ ή ς θ ε ό τ η τ ο ς κ α ί τ ο ϋ ά ρ ρ ε ν ο ς α ρ έ δ ρ ο υ τη ς σ υ ν δ έ ο ν τ α ι ο ι τ ε λ ε τ έ ς μ ε τ α β ά σ ε ω ς α π ό τ ή ν π α ιδ ικ ή σ τ η ν φ η β ικ ή κ α ί α π ό τ ή ν ε φ η β ικ ή σ τ η ν η λ ικ ία τ ο ϋ τ ε λ ε ίο υ α ν δ ρ ό ς ή τ η ς ε λ ε ί α ς γ υ ν α ι κ ό ς , γ ι ά τ ι ς ό π ο ι ε ς μ ι λ ή σ α μ ε σ ε π α λ α ι ό τ ε ρ η δ ι ά λ ε ξ η . 26 ρ ό κ ε ιτ α ι γ ιά τ ό κ α θ ιε ρ ω μ έ ν ο σ ύ ν ο λ ο σ χ η μ α τ ο π ο ιη μ έ ν ω ν π ρ ά ξ ε ω ν π ο ύ υ ν ο δ ε ύ ο υ ν τ ή ν μ ε τ ά β α σ η α π ό μ ιά η λ ικ ία σ τ η ν ά λ λ η κ α ί τ ώ ν ο π ο ίω ν ο α ρ α κ τ ή ρ α ς μ π ο ρ ε ί ν ά ε ΐν α ι τ ό σ ο δ ε σ μ ε υ τ ικ ό ς ώ σ τ ε ή μ ή τ έ λ ε σ η τ ο υ ς ν α ν α ιρ ε ί ά π ό κ ο ιν ω ν ικ ή ά π ο ψ η τ ό β ιο λ ο γ ικ ό γ ε γ ο ν ό ς τ ό ό π ο ιο σ υ ν ο δ ε ύ ­ ι.Τ έ τ ο ιο υ ε ίδ ο υ ς τ ε λ ε τ έ ς ε ίχ α ν ά π ό τ ή ν α ρ χ ή τ ο ϋ π ρ ο η γ ο υ μ έ ν ο υ α ιώ ν ο ς π ισ η μ α ν θ ε ί σ τ η ν Σ π ά ρ τ η κ α ί τ ή ν Κ ρ ή τ η . Ν ε ώ τ ε ρ ε ς μ ε λ έ τ ε ς ε ν τ ό π ισ α ν α τ ά λ ο ι π α λ α τ ρ ε ι ώ ν κ α ί τ ε λ ε τ ώ ν μ ε τ α β ά σ ε ω ς κ α ί σ τ η ν α ρ χ α ί α "Α θ ή ν α . έ θ η κ ε δ ε τ ό τ ε τ ό ε ρ ώ τη μ α ε ά ν ο ι εκ π ρ ώ τ η ς ό ψ ε ω ς μ ε μ ο ν ω μ έ ν ε ς α υ τ έ ς ε ρ ιπ τ ώ σ ε ις δ έ ν θ ά μ π ο ρ ο ύ σ α ν ν ά ε ΐν α ι ο ι έ σ χ α τ ε ς μ ο ρ φ έ ς π α ιδ ε υ ­ ικ ώ ν θ ε σ μ ώ ν α ρ χ ικ ά κ ο ιν ώ ν σ έ ό λ α τ ά ε λ λ η ν ικ ά έ θ ν η . Ή υ π ό θ ε σ η μ ω ς α υ τ ή π α ρ έ μ ε ν ε μ ε τ έ ω ρ η κ α θ ώ ς ο λ ό κ λ η ρ ε ς π ε ρ ιο χ έ ς τ η ς Ε λ λ ά δ ο ς , α ί μ ά λ ισ τ α ο λ ό κ λ η ρ η ή β ό ρ ε ιο ς Ε λ λ ά ς , φ α ίν ο ν τ α ν ν ά α γ ν ο ο ύ ν τ ή ν ρ γ ά ν ω σ η τ ώ ν ν έ ω ν κ α τ ά η λ ικ ίε ς κ α ί τ ις λ α τ ρ ε ίε ς κ α ί τ ε λ ε τ έ ς μ ε τ α β ά σ ε ω ς ο ύ σ υ ν δ έ ο ν τ α ι μ έ α υ τ ή ν . Τ ό κ ε ν ό α υ τ ό ή λ θ ε ν ά π λ η ρ ώ σ ε ι ή ε ρ μ η ν ε ία ια ς σ ε ιρ ά ς α ν α θ η μ α τ ικ ώ ν ε π ιγ ρ α φ ώ ν τ η ς Θ ε σ σ α λ ία ς κ α ί τ η ς Μ α κ ε δ ο ­ ία ς γ ν ω σ τ ώ ν ά π ό κ α ιρ ό , ά λ λ α ο ι ό π ο ιε ς ε ϊτ ε δ έ ν ε ίχ α ν ο ρ θ ά ε ρ μ η ν ε υ θ ε ί ϊτ ε δ έ ν ε ίχ α ν κ α ν δ η μ ο σ ιε υ θ ε ί, ε π ε ιδ ή φ α ίν ο ν τ α ν α κ α τ α ν ό η τ ε ς . 25. Μ .Β . Hatzopoulos, "Artemis Digaia Blaganitis en Macédoine", BCH 111 (1987) 402­405, τ ο ϋ Ι δ ί ο υ , "Ή λ α τ ρ ε ί α τ η ς θ ε ά ς Μ α ς σ τ η ν "Ε δ ε σ σ α ", Π ρ α κ τ ι κ ά το ϋ Α ' Π α ν ε λ λ η ν ίο υ Σ υ μ π ο σ ί ο υ : Ή "Ε δ ε σ σ α κ α ί ή π ε ρ ι ο χ ή τ η ς (Έ δ ε σ σ α 1995) 130­32, τ ο ΰ ι δ ί ο υ , Cultes 115­116, D. Gofas ­ Μ .Β . Hatzopoulos, "Acte de vente d'esclave de Skydra (Macédoine)", 'Α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ή Έ ψ η μ ε ρ ί ς 1999, 5­6. 26. "Π α ί δ ε ς , Ν έ ο ι κ α ί Ν έ α ι σ τ η ν α ρ χ α ί α Μ α κ ε δ ο ν ί α ", Έ θ ν ι κ ό ν "Ι δ ρ υ μ α Ε ρ ευ ν ώ ν , 30 Α π ρ ι λ ί ο υ 1996. 15 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ θ ε κ ό «λ σ τ τή τ ο α π θ η ά γ ά π η λ Σ τ η ν Θ ε σ σ α λ ία ν ε α ρ έ ς κ ό ρ ε ς α φ ιέ ρ ω ν α ν σ ε γ υ ν α ικ ε ίε ς κ ο υ ρ ο τ ρ ό φ ο υ ό τ η τ ε ς , ό π ω ς ή "Α ρ τ ε μ ι ς , ή Δ ή μ η τ ρ α κ α ι ή Π ε ρ σ ε φ ό ν η , ή κ α τ ' ε ξ ο χ ή ρ η , α ν α θ ή μ α τ α , π ο ύ σ τ ι ς ε π ι γ ρ α φ έ ς α π ο κ α λ ο ύ ν τ α ι «τ ε λ ε ί ω μ α » ύ τ ρ ο ν », ε π ε ι δ ή σ η μ ά δ ε υ α ν τ ό τ έ λ ο ς τ η ς ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ή ς θ η τ ε ί α ς τ ή ς ν έ α ο ιε ρ ό τ ή ς θ ε ά ς κ α ι τ ή ν α π ε λ ε υ θ έ ρ ω σ η α π ό τ ή ν υ π η ρ ε σ ία τ η ς ,π ρ ά γ μ α π ο ς ε π έ τ ρ ε π ε π λ έ ο ν ν α σ υ ν ά ψ ε ι γ ά μ ο .Ό ο ρ ό ς π ο ύ α π έ δ ιδ ε τ ή ν θ η τ ε ία ή τ α ρ ή μ α ν ε β ε ύ ω ,π ο ύ δ ε ν σ η μ α ίν ε ι τ ίπ ο τ ε ά λ λ ο σ τ η ν θ ε σ σ α λ ικ ή δ ιά λ ε κ τ ό «ε π ι τ ε λ ώ τ ή ν θ η τ ε ί α μ ο υ ω ς ν έ α ». Τ ο ε ί δ ο ς τ ή ς τ ε λ ε τ ή ς ε ξ ό δ ο υ ά π ό τ ή τ ε ί α α π ο κ α λ ύ π τ ε ι μ ί α «γ λ ώ σ σ α » τ ο ϋ λ ε ξ ι κ ο γ ρ ά φ ο υ Η σ υ χ ί ο υ : «ν έ α ω ν ισ ά μ ε ν α ι γ υ ν α ίκ ε ς τ ο ν ιε ρ ό ν δ ρ ό μ ο ν »κ α ι ε π ιβ ε β α ιώ ν ε ι σ ε ιρ ά μ ύ θ ω ό ο λ η ν τ ή ν Ε λ λ ά δ α π ο ύ σ υ ν δ έ ο υ ν τ ή ν μ ε τ ά β α σ η τ ω ν ν ε α ν ίδ ω ν σ τ η ικ ία τ ώ ν τ ε λ ε ίω ν γ υ ν α ικ ώ ν μ ε τ ό α γ ώ ν ισ μ α τ ο ϋ δ ρ ό μ ο υ . Ή Ε ικ .2 Δ ή μ η τ ρ α κ α ί Κ ό ρ η ά π ό Ν ικ ο σ τ Θ ε ά ,ά κ ε κ ρ ιμ ξ ά ν δ ρ α ε π ιγ ρ α σ α σ α κ ισ ο δ ύ ν ρ ά το υ , Μ ελ λ λ ο ό ν ο μ α τ έ ν η ς δ ρ ο μ έ ω "Α ρ γ α ί ο υ φ έ ς μ α ς ε π έ α ί α ρ χ ιν ε ύ σ α α μ ο υ ς μ ε τ ις ίς Κ ή ς κ ς ,π Κ α λ τ ρ ε ψ σ α ι α ν ά ν ή ς ύ ν ο ν ι­ ν ν ο ρ θ ή κ α τα ν ό η σ η τ ώ ν θ ε σ ­ σ α λ ικ ώ ν δ ε δ ο μ έ ν ω ν ε π έ τ ρ ε ψ ε κ α ι τ ή ν ε ρ μ η ν ε ία ε ν ό ς σ υ ν ό λ ο υ ε π ιγ ρ α φ ώ ν κ α ί γ λ υ π τ ώ ν α π ό τ ή ν Λ η τ ή τ ή ς Μ α κ ε δ ο ν ία ς . Τ ά γ λ υ π τ ά π α ρ ισ τ ά ν ο υ ν τ ή ν Δ ή μ η ­ τ ρ α κ α ί τ ή ν Κ ό ρ η ή ν ε α ρ έ ς κ ό ­ ρ ε ς π ο ύ τ ρ έ χ ο υ ν .Ο ι ε π ιγ ρ α φ έ ς ε ίν α ι α ν α θ η μ α τ ικ έ ς σ τ η ν Δ ή μ η ­ τ ρ α (Δ ή μ η τ ρ ι α ρ χ ι ν ε ύ σ α σ α ι ε π ί τό ιε ρ ό τή ς Λ η τή ς . ίε ρ ε ία ς Β ε ρ ε ν ίκ α ς : Σ τρ α ττώ λ έ ω ν ο ς , Λ ν ο ιδ ίκ α "Α ν τ ι γ ό ν ο υ ) κ α ί σ τ η ν Κ α λ ά ο υ ρ ο τ ρ ό φ ο υ θ ε ό τ η τ ο ς Ί ν ο ϋ ς ­Λ ε υ κ ο θ έ α ς κ α ί δ ι α ­ ο ύ , μ ε τ α ξ ύ ά λ λ ω ν , α ν έ θ ρ ε ψ ε τ ο ν Δ ι ό ν υ σ ο ("Α λ ε ­ ά Θ ε ά ν ε ύ σ α σ α ). Ο ι π α ρ ά λ λ η λ ε ς θ ε σ σ α λ ι κ έ ς α ν ν ά έ ν ν ο ή σ ο μ ε τ ις μ υ σ τ η ρ ιώ δ ε ις μ ε τ ο χ έ ς ν ε ύ ­ ω ς μ α κ ε δ ό ν ικ ο υ ς τ ύ π ο υ ς ,ό δ ε ύ τ ε ρ ο ς ε ν σ υ ν θ έ σ ε ι, λ ο γ ε ς μ ε τ ο χ έ ς τ ο ϋ θ ε σ σ α λ ι κ ο ύ ρ ή μ α τ ο ς ν ε β ε ύ ω .21 27. Hatzopoulos, Cu/tes 21­40. 16 ς Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Τ Η Σ Μ Α Κ Ε Δ Ο Ν Ί Α Σ : Τ Ε Λ Ε Τ Έ Σ Τ α ε υ ρ ή μ α τα π ρ ο έ ρ χ ο ν τ α ν α π ό σ ω σ τ ι κ ή α ν α σ κ α φ ή τ ο υ 1936, π ο ύ δ ε ν ε ίχ ε π ο τ έ δ η μ ο σ ιε υ θ ε ί. Χ ά ρ ις σ έ έ ρ ε υ ν ε ς σ τ ο ν η μ ε ρ ή σ ιο τ ύ π ο τ η ς ε π ο χ ή ς σ τ ά θ η κ ε δ υ ν α τ ό ν ν α έ π α ν ε ύ ρ ο μ ε τ ο ν τ ό π ο τ η ς λ η σ μ ο ­ ν η μ έ ν η ς α ν α σ κ α φ ή ς ,ο π ο ύ ά λ λ ο τ ε ο ρ θ ω ν ό τ α ν τ ό ιε ρ ό τ ω ν κ ο υ ρ ο ­ τ ρ ό φ ω ν θ ε ο τ ή τ ω ν έ π ί τ ο ύ ν ο τ ιο ­ α ν α τ ο λ ικ ο ύ λ ό φ ο υ Ά σ σ ά ρ ι π ο ύ δ ε σ π ό ζ ε ι τ ή ς σ τ ε ν ω π ο ύ τ ο ύ Δ ε ρ ­ β ε ν ίο υ . Σ τ ο τ έ λ ο ς τ ή ς σ χ ε τ ικ ή ς μ ε λ έ τ η ς , π ο ύ δ η μ ο σ ιε ύ θ η κ ε τ ό 1994, έ γ ρ α φ α : «ε ί θ ε ή σ ύ ν τ ο μ η α υ τ ή π ρ ο υ σ ί α σ η .... ν ά ω θ ή σ ε ι έ ν α ν α ρ χ α ιο λ ό γ ο ε ξ ο υ σ ιο δ ο τ η μ έ ν ο α π ό τ ις α ρ χ έ ς τ ο ύ Μ ο υ σ ε ίο υ Θ ε σ ­ σ α λ ο ν ίκ η ς ν ά ε π α ν α λ ά β ε ι τ ις έ ρ ε υ ν ε ς σ τ ις α π ο θ ή κ ε ς γ ια ν ά έ π α ν ε ν τ ο π ίσ ε ι τ ά ε υ ρ ή μ α τ α » τ ή ς Μ Ε Τ Α Β Ά Σ Ε Ω Σ Κ Α Ι Μ Υ Ή Σ Ε Ι Σ Ε ι κ . 3 Ό Δ ι ό ν υ σ ο ς μ ε τ ή ν 'Α ρ ι ά δ ν η σ ε κ ρ α τή ρ α π ο ύ α ν α κ α λ ύ φ θ η κ ε σ το ν ε κ ρ ο τα φ ε ίο τ ή ς Λ η τ ή ς (Δ ε ρ β έ ν ι ). π α λ α ι ά ς α ν α σ κ α φ ή ς .28 Ή έ κ κ λ η σ η μ ο υ γ ι ά ε ι σ α κ ο ύ σ θ η κ ε α π ό τ ό Μ ο υ σ ε ί ο , α λ λ ά —ε ι ρ ω ο κ ά π η λ ο υ ς ,ό π ω ς μ α ς π λ η ρ ο φ ο ρ ε ί τ ό φ ύ λ λ ο τ ο ύ Athens News. Ή α ν ε ύ ρ ε σ η κ α ί α π ό π ε α γ α λ μ ά τ ω ν , μ ε τ α ξ ύ τ ω ν ο π ο ίω ν έ ν α θ ε ο ύ σ α κ α ί κ α τ ό π ι ν τ ή ς Μ η τ ρ ό ς Θ ε ώ ν , 29 π ο ύ έ φ ε ρ Ά σ σ ά ρ ι, ε π ιβ ε β α ίω σ α ν κ α ί τ ο ν χ α ρ α κ τ ή ρ α θ ε σ ία τ ο ύ ιε ρ ο ύ . τ ή ν σ υ ν έ χ ισ η τ ή ς έ ρ ε υ ν α ς δ έ ν ν ε ία τ ή ς τ ύ χ η ς — α π ό α ρ χ α ι­ τ ή ς 9η ς 'Ο κ τ ω β ρ ί ο υ τ ο ύ 1997 ιρ α π ω λ ή σ ε ω ς π ρ ώ τ α π έ ν τ ε ς κ ό ρ η ς κ α ί ά λ λ ο 'Α ρ τ έ μ ι δ ο ς α ν α υ τ ο ί σ το φ ώ ς σ τ ο ν λ ό φ ο τ ή ς λ α τ ρ ε ία ς κ α ί τ ή ν τ ο π ο ­ 28. Hatzopoulos, Cultes 123­27. 29. Α ι κ α τ ε ρ ί ν η ς Τ ζ α ν α β ά ρ η , "Μ α ρ μ ά ρ ι ν ο α γ α λ μ ά τ ι ο τ ή ς Μ η τ έ ρ α ς τ ω ν Θ ε ώ ν , ά π ο τ ή ν α ρ χ α ί α Λ η τ ή ", "Α γ α λ μ α . Μ ε λ έ τ ε ς γ ι ά τ ή ν α ρ χ α ί α π λ α σ τ ι κ ή π ρ ο ς τιμ ή ν το ν Γ ι ώ ρ γ ο υ Α ε σ π ο ί ν η (Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η 2001) 363­75. 17 > Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Τ ά ε υ ρ ή μ ικ έ ς κ α ι γ ε έ ν α φ ή ν ο υ ν ε τ α β ά σ ε ω ς ν ά λ ο γ ε ς λ α φ δ μ α Ε σ α γ Π τ ξ ή δ χ α 18 α τ α τ η ν ικ ώ τ ε α μ φ ιβ τ ώ ν κ τ ρ ε ίε ς ς Λ η τ ή ς , ρ α α ρ χ α ιο ο λ ίε ς γ ια ο ρ ώ ν τ η ς κ α ι τ ε λ ε τ σ υ λ ο τή α έ ς ν δ υ γ ικ ν σ ρ χ α γ ια α ζ έ ς η μ ία τ ό μ ε ν α κ α ι μ ε ά λ λ ε ς π ο λ λ έ ς μ α ρ τ υ ρ ίε ς μ ε τ α γ ε ν ε σ τ έ ρ ω ν α σ ία τ ώ ν λ α τ ρ ε ιώ ν κ α ι τ ώ ν ς Μ α κ ε δ ο ν ία ς . Δ έ ν υ π ή ρ χ α ο υ ς Μ α κ ε δ ό ν ε ς ε φ ή β ο υ ς ; ε π ιγ ρ α ­ ε π ο χ ώ ν , τ ε λ ε τ ώ ν ν ό μ ω ς Σ τ ο ϊδ ιο ιε ρ ό τ ή ς Λ η τ ή ς κ α τ ά τ ή ν ί δ ι α α ν α σ κ α φ ή τ ο ΰ 1936 ά ν ε υ ρ έ θ η σ α ν ά λ λ ε ς δ ύ ο ε π ιγ ρ α φ έ ς μ έ τ ις έξ ϊσ ο υ μ υ σ τ η ρ ιώ δ ε ις φ ρ ά σ ε ις Έ π ί Χ ύ ρ ιι π ε ζ ώ ν δ ρ ό μ ο ς κ α ι Έ π ί Χ ύ ρ ιι Ιπ π ω ν δ ρ ό μ ο ς , π ο ύ λ ό γ ω τ ο ύ δ υ σ ν ό η τ ο υ τ ο ϋ π ε ρ ιε χ ο μ έ ν ο υ τ ο υ ς π α ρ έ μ ε ν α ν ε π ίσ η ς α δ η μ ο σ ίε υ τ ε ς . Π ώ ς έ π ρ ε π ε ν α ε ν ν ο η ­ θ ε ί ο έ μ π ρ ό σ θ ε τ ο ς π ρ ο σ δ ιο ρ ισ μ ό ς κ α ι τ ί έ σ ή μ α ιν ε σ τ η ν σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν η π ε ρ ί­ π τ ω σ η ή λ έ ξ η δ ρ ό μ ο ς ; τ ο ν σ τ ίβ ο ή τ ό α γ ώ ν ισ μ α ; Μ ία ε π ίσ η ς τ ό τ ε α κ ό μ η α δ η μ ο σ ίε υ τ η ε π ιγ ρ α φ ή α π ό τ ή ν Β έ ρ ο ια (Έ π ί Φ ρ α σ ι κ λ ε ί δ ο υ π ε ζ ώ ν δ ρ ό μ ο ς ) δ έ ν ά φ η ν ε α μ φ ιβ ο λ ία ο τ ι ο ε μ π ρ ό θ ε τ ο ς π ρ ο σ δ ιο ρ ισ μ ό ς ε ίχ ε χ ρ ο ν ο λ ο γ ικ ή σ η μ α ­ σ ία . Μ ία τ έ τ α ρ τ η ε π ιγ ρ α φ ή α π ό τ ή ν α ν α μ ν η ­ ικ . 4 Σ τή λ η α π ό τή ν Β έ ρ ο ια τικ ή το ϋ δ ρ ό μ ο υ τώ ν ν έ ω ν α ν δ ρ ώ ν . π ε ρ ι ο χ ή τ ή ς Π έ λ λ α ς (Έ π ί Θ ή ρ ω ν ι Ι π π ο δ ρ ό μ ο ς , α ν δ ρ ώ ν δ ρ ό μ ο ς ) έ δ ω σ ε τ ή ν π ά ν τ η σ η κ α ί σ τ η ν δ ε ύ τ ε ρ η α π ο ρ ία . Ή τ α ν π ρ ο φ α ν έ ς ο τ ι δ έ ν ε π ρ ό κ ε ιτ ο ια τ ο ν σ τ ίβ ο α λ λ ά γ ιά α γ ώ ν ισ μ α δ ρ ό μ ο υ π ε ζ ώ ν κ α ι ε φ ίπ π ω ν α ρ ρ έ ν ω ν . ώ ς ε ρ μ η ν ε ύ ο ν τ α ι ο ι ε π ιγ ρ α φ έ ς α υ τ έ ς π ο ύ δ έ ν μ ν η μ ο ν ε ύ ο υ ν τ ο υ ς ν ικ η τ έ ς ο ϋ α γ ω ν ίσ μ α τ ο ς ά λ λ α μ ό ν ο ν τ ή ν χ ρ ο ν ο λ ο γ ία κ α ι τ ό γ ε γ ο ν ό ς τ ή ς δ ιε ­ α γ ω γ ή ς τ ο ΰ α γ ώ ν ο ς ; Ή μ ό ν η ε ξ ή γ η σ η ε ίν α ι ο τ ι τ ό σ η μ α ν τ ικ ό σ τ ο ιχ ε ίο τ α ν ή τέ λ ε σ η τ ο ϋ α γ ώ ν ο ς κ α ί ή σ υ μ μ ε τ ο χ ή σ ' α υ τ ό ν .Ο ι σ υ μ μ ε τ έ χ ο ν τ ε ς έ ν μ ν η μ ο ν ε ύ ο ν τ α ι ο ν ο μ α σ τ ικ ά , δ ιό τ ι τ ό ό ν ο μ α τ ο ϋ ε π ω ν ύ μ ο υ ,δ η λ α δ ή ή ρ ο ν ο λ ο γ ία , ά ρ κ ο ϋ σ ε γ ιά ν ά δ η λ ώ σ ε ι τ ή ν ο μ ά δ α π ο ύ σ υ μ μ ε τ ε ίχ ε σ τ ό γ ώ ν ισ μ α , ό π ω ς σ υ μ β α ίν ε ι γ ιά μ ιά κ λ ά σ η π ο ύ ε ν η λ ικ ιω ν ό τ α ν σ υ γ χ ρ ό ν ω ς Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ κ α ε φ π ά υ π π ο έ φ ι γ η β ρ ε ο σ ύ η β Τ Η Σ Μ ια τ ή ν ο π ο ία ν ο ε ία κ α ι ε ισ ό δ ο υ δ ρ ο ς τ η ς Δ ή μ η τ τ ά σ ε ω ς τη ς μ ε γ ά π ρ ο ΐσ τ α τ ο τ ώ ν ω ν ; Α Κ Ε Δ Ο Ν Ί Α Σ : Τ Ε Λ Ε Τ Έ Σ α γ ώ σ τη ρ α ς λ η ς μ ε ν α ς δ ρ ό ν η λ ικ ία κ α ί τ η ς κ ο υ ρ ο τ ρ τ α β α τ η ρ μ ο υ α π τ ω ν ν έ Κ ό ρ η ς ό φ ο υ θ ίω ν δ ρ Μ Ε Τ Α Β Ά Σ Ε Ω Σ ο τ ε λ ο ύ σ ε ω ν α ν δ ρ ώ ή τ η ς 'Α ε ό τη το ς π ό μ ω ν κ α Κ Α Ι Μ Υ Ή Σ Ε Ι Σ τε λ ε τή ε ξ ό δ ν . Π ο ιο ς ό ρ τ έ μ ιδ ο ς ή ρ ο σ τ ά τ ιδ ο ς ί ά λ λ ω ν τ ε ο υ μ ω τ η τ ώ λ ε α π ό τή ς ή τ α ν ς ό π ο ια ν κ ο ρ ώ τ ώ ν τ ώ ν ο ς ν ν Σ τ ις τ ε λ ε τ έ ς κ α ί τ ο υ ς μ ύ θ ο υ ς τ η ς Β ο ιω τ ία ς , ό π ω ς κ α ί τ η ς Σ π ά ρ τ η ς , ό π ο υ ο ι ν ε α ν ίδ ε ς δ ρ ο μ ε ίς α π ο κ α λ ο ύ ν τ α ι Δ ιο ν υ σ ιά δ ε ς , β λ έ π ο μ ε τ ο ν Δ ιό ­ ν υ σ ο ώ ς σ ύ ν τ ρ ο φ ο κ α ί π ά ρ ε δ ρ ο τ η ς ή τ ώ ν γ υ ν α ι κ ε ί ω ν θ ε ο τ ή τ ω ν .30 Α υ τ ό ε ξ η γ ε ίτ α ι α π ό τ ή ν σ υ μ π λ η ρ ω μ α τ ικ ή σ χ έ σ η Δ ή μ η τ ρ ο ς κ α ί Δ ιο ν ύ σ ο υ ό χ ι μ ό ν ο ν σ τ ο ν α γ ρ ο τ ι κ ό β ί ο (δ η μ η τ ρ ι α κ ά ­δ έ ν δ ρ α ­ά μ π ε λ ο ς ) α λ λ ά κ α ί σ τ η ν α π ο σ τ ο λ ή τ ο υ ς ώ ς κ ο υ ρ ο τ ρ ό φ ω ν ,τη ς μ έν τ ώ ν θ η λ έ ω ν ,τ ο ΰ δ έ τ ώ ν α ρ ρ έ ­ ν ω ν κ α ί, ό π ω ς θ ά ιδ ο ύ μ ε α ρ γ ό τ ε ρ α κ α ί σ τ η ν σ τ ε ν ή σ χ έ σ η Π ε ρ σ ε φ ό ν η ς ­ Δ ιο ν ύ σ ο υ σ τ η ν ο ρ φ ικ ή θ ε ο γ ο ν ία κ α ί σ τ η ν δ ια δ ικ α σ ία μ ια ς ά λ λ η ς μ ε τ α ­ β ά σ ε ω ς . Π ρ ο ο λ ίγ ω ν ε τ ώ ν μ ία α π ρ ο σ δ ό κ η τ η α ρ χ α ιο λ ο γ ικ ή α ν α κ ά λ υ ψ η σ τ η ν Β έ ρ ο ια α π ε κ ά λ υ ψ ε ο χ ι μ ό ν ο ν τ ή ν γ ε ω γ ρ α φ ικ ή γ ε ιτ ν ία σ η α λ λ ά κ α ί τ ις λ α τ ρ ε υ τ ικ έ ς σ υ ν ή θ ε ιε ς π ο ύ σ υ ν δ έ ο υ ν τ ις κ ο υ ρ ο τ ρ ό φ ο υ ς θ ε ό τ η τ ε ς Δ ή μ η ­ τ ρ α , Κ ό ρ η κ α ί Δ ιό ν υ σ ο . Έ ν α ς κ ίω ν τ ο ύ ν α ο ύ τ ο ΰ Δ ιο ν ύ σ ο υ ε γ χ ά ρ α κ τ ο ς μ έ ε π ιγ ρ α φ έ ς α ν α θ έ σ ε ω ν ν ε α ρ ώ ν δ ο ύ λ ω ν ή λ θ ε σ τ ο φ ώ ς σ έ μ ικ ρ ή α π ό σ τ α ­ σ η α π ό τ ή ν Π α ν α γ ία Δ ε ξ ιά , ό π ο υ ε κ ε ίτ ο ϊσ ω ς κ α τ ά τ ή ν α ρ χ α ιό τ η τ α τ ό ιε ρ ό τ η ς Δ ή μ η τ ρ ο ς κ α ί τ η ς Κ ό ρ η ς , σ τ ο ό π ο ιο ο ι Β ε ρ ο ια ΐο ι τ η ς ρ ω μ α ϊκ ή ς π ε ρ ιό δ ο υ α ν έ θ ε τ α ν ν ε α ρ έ ς δ ο ύ λ ε ς ,π α λ α ιό τ ε ρ α δ έ κ α τ ά π ά σ α ν π ιθ α ν ό τ η τ α τ ις ίδ ιε ς τ ο υ ς τ ις θ υ γ α τ έ ρ ε ς . ρ έ α ν θ Ε κ α εθεΧ σ χ ο υ ν ώ ν ω τ έ ρ υ σ ο ς . ε ο ύ "Α τ ο ν τ ά δ ε ς α ν ά λ ο γ ε ς α π ε λ ε υ τ η ν Μ α κ ε δ ο ν ία , ά λ λ α α υ τ ς α π ο δ έ κ τ η α ρ σ ε ν ικ ή θ ε ό τ η τ ω δ έ ν ε ίν α ι ε κ π λ η κ τ ικ ό ό τ ι Ε κ ε ίν ο π ο ύ ε κ π λ ή τ τ ε ι ε ίν α ι γ ρ ιο ς , Έ ρ ίκ ρ υ π τ ο ς , Ψ ε υ δ ά θ ε ρ ώ σ ε ις δ ι' α ν α έ ς τ η ς Β έ ρ ο ια ς α ,υ π ό δ έ τ ό φ ώ ς ή μ ο ν α δ ικ ή α υ τ ή τά σ χ ε δ ό ν ά π α ξ λ ν ω ρ . θ έ σ ε ω ς έ χ ο υ ν ά ν ε υ ε ΐν α ι ο ι μ ό ν ε ς π ο τ ώ ν ό σ ω ν ε λ έ χ θ η σ α θ ε ό τ η ς ε ΐν α ι ο Δ ιό ε γ ό μ ε ν α ε π ίθ ε τ α τ ο ­ ύ ν ­ ύ 30. Hatzopoulos, Cultes 41 ­61. 19 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ν ω ο π κ α ν υ τ ή "Α γ ν ία ς ο ύ σ ι ά ν κ τ ε ρ ν δ ιά ρ ιο ς ώ τ ω ν π ε α π ο μ δ ρ ε ς , ιν ή ,α τ ρ κ ε ια η ν δ έ χ ε ιν δ ο κ ρ ο φ ή ν α ια σ π ε ιρ ό α τιό ν τε ς ο λ λ ά κ ις ρ α τίσ το υ ε τ δ κ π κ Ή κ ρ υ τ ις σ τη α ν α κ ο ν τ ο ν Ί ν ο ά π ό δ ά ν π λ ν ζ τ ύ Ή ο ο μ ο σ τ ο ν υ σ φ υ σ ς θ ε ό ς ο χ ι τ ο ϋ ά σ τ ε ω ς ο ύ τ ε τ η ς π ό λ ε ω ς , δ η λ α δ ή τ η ς κ ο ι­ ο λ ιτ ώ ν , α λ λ ά τ η ς φ ύ σ ε ω ς , τ ω ν α γ ρ ώ ν ,τ ώ ν ε σ χ α τ ιώ ν , ε κ ε ί ό ν ω σ η σ υ ν τ ε λ ε ίτ α ι ή μ ε τ α μ ό ρ φ ω σ η τ ώ ν π α ίδ ω ν σ έ ε φ ή β ο υ ς ε κ ε ί ο π ο ύ ο ι ν ε α ρ ο ί Σ π α ρ τ ιά τ ε ς α σ κ ο ΰ ν τ η ν ά γ ρ α , τ ή ν ο μ ικ ή θ ή ρ α μ έ π α γ ίδ ε ς κ α ί δ ίκ τ υ α ,γ ια ν α ε π ιζ ή σ ο υ ν κ α τ ά τ η ς κ ρ υ π τ ε ία ς , π ο ύ μ α ς π ε ρ ιγ ρ ά φ ε ι ο Π λ ο ύ τ α ρ χ ο ς . το ια ύ τη ­ τ ο ϋ ν τα ς ε ις ν α γ κ α ία ν , μ εν ο ι τό π ε ις τά ς δ έ κ α ί το ς α υ τώ ν ώ ν ν έω τή ν χ ώ ά λ λ ο δ ο υ ς , α π ο δ ο ύ ς ις ά γ ρ ο ά ν ή ρ ο ν ο ι ά ρ χ ο ν τες ρ α ν ά λ λ ω ς έξ ε ο υ δ έν ο ι δ ε έκ ρ υ π το ν εα υ τώ ν ε ιλ ώ τω ν ΐς έ π ιπ ο ρ ε υ ό μ υ ν .^ μ ά λ ισ τα ε γ χ ε ιρ ίδ ια ις α σ υ ν δ ή το , ν ύ κ τω ά π έσ φ α εω τά το υ ς κ ρ υ π τ ε ία μ α ς ε ισ ά γ ε ι σ τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο ε π ίθ ε τ ο τ ο ϋ θ ε ο ύ Κ ρ τ ο ς . Ό Δ ιό ν υ σ ο ς ε ΐν α ι κ ρ υ π τ ό ς , δ ιό τ ι σ ύ μ φ ω ν α μ έ τ ο υ α τ ρ ε υ τ ικ έ ς τ ε λ ε τ έ ς κ ρ ύ π τ ε τ α ι, ό π ω ς κ α τ ά τ ή ν ε ο ρ τ ή τ ώ Χ α ιρ ώ ν ε ια τ η ς Β ο ιω τ ία ς , ό π ο υ κ α τ ά τ ο ν α ιτ ιο λ ο γ ικ ό η τ ε ί κ ρ η σ φ ύ γ ε τ ο κ α ί σ ω τ η ρ ία ά π ό τ ις γ υ ν α ίκ ε ς π ο ύ τ ο ν ά σ τ ις Μ ο ύ σ ε ς ή ό π ω ς σ ύ μ φ ω ν α μ έ τ ο ν θ η β α ϊκ ό μ ύ θ ο ο σ ώ σ ε ι ά π ό τ ή ν "Η ρ α , α π ο κ ρ ύ π τ ε ι τ ο ν ν ε α ρ ό θ ε ό σ τ ι ς ς ,τη ς Κ α λ ή ς Θ ε ά ς ,μ έ τή ν ε ν τ ο λ ή ν ά τ ο ν α ν α θ ρ έ ψ ε ι ώ τ ο ν Έ ρ ίκ ρ υ π τ ο ,τ ο ν ά κ ρ ω ς κ ρ υ φ ό θ ε ό ,γ ίν ε τ α ι ή μ ε τ ά β α ρ α ,τ ο ν ψ ε υ δ ή ά ν δ ρ α . μ ε τ α φ υ λ ο φ ιχ ε ία τ ο ς ώ ς ικ ό ν ά μ φ ίε σ η ιλ ικ έ ς ώ ν τ ε λ ό κ α τ π ρ ο ΐσ μ έ ε ν δ ύ π ρ α κ τ ικ ε τ ώ ν μ ε ' ε ξ ο χ ή ν τ α τ α ι τ η μ α τ α έ ς α τ α β ά έ φ η ς μ ε τ ο ϋ ά π ο τ ε λ ε σ ε ω ς ά β ο ς μ έ τ α β ά σ ε 31. Π λ ο ύ τ α ρ χ ο ς , Λ υ κ ο ύ ρ γ ο ς 28.3­5. 20 δ ια χ ρ ό ν ο υ το υ ς έπ εμ π ο ν , έχ ο ν τα ς μ εθ ' ή μ έρ α ν μ εν ε το ύ ς κ α ί ά ν επ α ύ ο ν το ν ά λ ισ κ ό μ ε ν ο ν εν ο ι το υ ς ρ ω μ α λ λ λ ο υ φ ύ λ ο υ ,σ ί έ ν α ά π ό τ ά π ό μ ία η λ ικ ία ά μ φ ιρ ρ ε π ή α ω ς α υ τ ή ς . υ ν ο δ ε χ α ρ α σ τη ν κ ό μ η ν ο υ ν κ α ί λ ο υ ς ρ δ ε ττο ν . κ α ί υ π τ ό ς ή Έ ς μ ύ θ ο υ ς ν Ά γ ρ ιω ν μ ύ θ ο ό θ κ α τ α δ ιώ κ Ζ ε υ ς ,γ ιά α γ κ ά λ ε ς ς κ ό ρ η . Έ σ η σ το ν Ψ υ ο μ έ κ τ η ρ ά λ λ ε ρ ω ρ ί­ κ α ί ίω ν ε ό ς ο υ ν ν ά τ η ς τ σ ι ε υ ­ ν η ή ο χ ι μ ισ τ ικ ό τ ε ρ η ν . Ό Δ ιό τ ισ μ ό ή τ α έ α ν ­ Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Τ Η Σ Μ Α Κ Ε Δ Ο Ν Ί Α Σ : Τ Ε Λ Ε Τ Έ Σ Μ ια ψ ε υ δ ο ϊσ τ ο ρ ικ ή σ π ά ν ιο υ ς μ α κ ε δ ό ν ικ ο υ α ϊτ ιο τ η ς ε π ικ λ ή σ ε ω ς τ ο θ έ ν ω ν σ ε ά ν δ ρ ε ς κ α ι τ ή ο π ο ία ν ό φ ε ιλ α ν τ ή ν μ μ ά λ λ ο ν Κ λ ω δ ώ ν ε ς , Κ λ δ η λ α δ ή «μ ι μ ή τ ρ ι ε ς ». σ ε φ π π σ ν ό κ π μ α τ σ σ τ α φ ή γ η σ η , σ τ μ ύ θ ο υ ς π ο ϋ Δ ιο ν ύ σ ο υ ώ ν ν ικ η φ ό ρ ο μ ε τ α β ο λ ή τ ο ϋ ω θ ώ ν ε ς , δ η λ ς ύ Μ Ε Τ Α Β Ά Σ Ε Ω Σ η ν π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τ α έ φ θ α σ α ν έ ω ς ε μ ς Ψ ε υ δ ά ν ο ρ ο ς ,τή ν ά χ η τ ο υ ς κ α τ ά τ ω ν ο ν ό μ α τ ο ς τ ο υ ς α π α δ ή «κ λ ώ σ τ ρ ι ε ς ») Κ Α Ι Μ Υ Ή Σ Ε Ι Σ έ ν α ς α π ό τ ο υ ς ά ς , δ ια σ ώ ζ ε ι τ ο μ ε τ α μ φ ίε σ η π α ρ ­ Ιλ λ υ ρ ιώ ν , σ τη ν ό Κ λ ώ δ ω ν ε ς (ή σ ε Μ ιμ α λ λ ό ν ε ς , Α ρ γ α ίο ς β α σ ιλ ε ύ ς Μ α κ ε δ ό ν ω ν , Τ α υ λ α ν τίω ν Γ ά λ α υ ρ ο ς · Τ α υ λ ά ν τιο ι τρ α τε ύ ο υ σ ιν ε π ί Μ α κ ε δ ό ν α ς . Α ρ γ α ίο ς , η ν γ α ρ α ύ τω χ ε ιρ ό λ ίγ η , κ ε λ ε ύ ­ ι τά ς π α ρ θ έ ν ο υ ς τω ν Μ α κ ε δ ό ν ω ν , ε π ε ιδ ά ν ο ι π ο λ έ μ ιο ι π ρ ο σ ά γ ω σ ι τή ν ά λ α γ γ α , α ύ το ΐς ε κ το ϋ ο ρ ο ύ ς τη ς Έ ρ ε β ο ία ς έ π ιφ α ν ή ν α ι. ο ι μ ε ν δ η ρ ο σ ή γο ν ai δ ε ε π ε φ ά ν η σ α ν κ α ι κ α τ ή ε σ α ν α π ό τ ο ϋ ό ρ ο υ ς π α ρ θ έ ν ο ι ο λ λ α ί θ ύ ρ σ ο υ ς α ν τί δ ο ρ ά τω ν π ά λ λ ο υ σ α ι κ α ι σ τε φ ά ν ο ις τά π ρ ό σ ω π α κ ιά ζ ο υ σ α ι. Γ ά λ α υ ρ ο ς έ ξ ε π λ ά γ η ά ν δ ρ α ς ε ίν α ι τά ς π α ρ θ έ ν ο υ ς ά π ό μ α κ ρ ο ϋ ο μ ίζ ω ν κ α ι τό ά ν α κ λ η τικ ό ν ϋ π ε σ ή μ η ν ε ν Τ α υ λ ά ν τιο ι δ ε ε φ ε υ γ ο ν τά τε π λ α ά π ο β α λ ό ν τ ε ς κ α ι τ ά σ κ ε υ ο φ ό ρ α κ α τ α λ ι π ό ν τ ε ς . 'Α ρ γ α ί ο ς ά μ α χ ε ί ρ α τή σ α ς ιε ρ ό ν ιδ ρ ύ ε τα ι Δ ιο ν ύ σ φ Ψ ευ δ ά ν ο ρ ι κ α ι τά ς π α ρ θ έν ο υ ς , α ς ά λ α ι Κ λ ώ δ ω ν α ς ε κ λ η ζ ο ν ο ι Μ α κ ε δ ό ν ε ς , α υ τό ς κ λ ή ζ ε ιν έ τα ξ ε δ ια τή ν ίμ η σ ιν τω ν α ν δ ρ ώ ν Μ ι μ α λ λ ό ν α ς ?2 Τ έ τ ο ιε ς α ν α τ ρ ο π έ ς τ η ς ά μ φ ιέ σ ε ω ς τ π ό π ο λ λ ά μ έρ η τη ς Ε λ λ ά δ ο ς , ό π ω ς τή ν ό "Α ρ γ ό ς (Υ β ρ ι σ τ ι κ ά ), τ ή ν Τ ε γ έ α ("Α ρ η ο ν τ α ι σ ' έ ν α ε υ ρ ύ τ ε ρ ο τ ε λ ε τ ο υ ρ γ ικ ό υ γ κ ρ ο ύ σ ε ω ς ,π ρ ώ τ α ,κ α ι τ η ς σ υ μ φ ιλ ιώ σ ε λ ι κ ή κ α τ ά λ η ξ η τ ο ν γ ά μ ο . 33 Ό Δ ιό ν σ κ ε υ τ ικ έ ς μ ε τ α β ά σ ε ω ω ς α π ό τή υ σ ο ς κ δ ο ξ α σ ς,τ η ς ν ζ ω ή α ι ίε ς σ π σ τ ο ή Π ε τ ώ ν ο υ δ α ν θ ά ρ σ Μ ιό ν α ω ν Σ π ς Γ κ α ε ω φ ύ λ ω ν , π ο ύ ε ίν ά ρ τ η ('Α φ ρ ο δ ί τ η υ ν α ικ ο θ ο ίν α ς ) κ ι α π ο τ ε λ ο ύ ν π ρ ς , έ π ε ιτ α ,τ ώ ν δ ύ α ι Έ ν .λ π ο ο ο φ γ ν ω ό π λ ., ε ν ίμ ιο ύ λ ω σ τ έ ς ι ο ς ), τ ά σ ­ τ η ς ν μ ε ε φ ό ν η ό μ ω ς κ α τ έ χ ο υ ν κ υ ρ ία ρ χ η θ έ σ η σ τ ίς θ ρ η ­ α κ ε δ ό ν ω ν , δ ιό τ ι π ρ ο ΐσ τ α ν τ α ι κ α ι μ ια ς ά λ λ η ς τ ε ρ η ς κ α ί τ ρ ο μ ε ρ ώ τ ε ρ η ς ό λ ω ν ,τ η ς μ ε τα β ά σ ε ­ τ ο . 32. Π ο λ υ α ί ν ο υ , Σ τ ρ α τ η γ ή μ α τ α 4.1. 33. Hatzopoulos, Cultes 63­85 κ α ι 88­89. 21 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Ε ικ .5Ό π ρ ό σ ο ψ η σ τη ν Μ ίε Ε ικ .6Ό το ϋ τά φ ο Ή π ρ ώ τ η ο υ σ ια σ τ ικ ή ε ξ έ τ α σ η τ ω ν μ ε τ α θ α ν ά τ ιω ν δ ο ξ α σ ιώ ν τ ώ ν Μ α κ ε δ ό ν ω ν έ γ ιν ε ά π ό τ ο ν Φ ώ τ ιο Π έ τ σ α έ π ί τ η ε υ ­ κ α ιρ ία τ η ς δ η μ ο σ ιε ύ σ ε ω ς τ ο ϋ μ ε γ ά λ ο υ τ ά φ ο υ τ ώ ν Λ ε υ κ α δ ίω ν ,σ τ η ν π ρ ό σ ο ψ η τ ο ϋ ο π ο ίο υ α π ε ικ ο ν ίζ ο ν τ α ι σ έ τ έ σ σ ε ρ ε ς π ίν α ­ κ ε ς ε ξ α ρ ισ τ ε ρ ώ ν π ρ ο ς τ α δ ε ξ ιά ο ν ε κ ρ ό ς , ô ψ υ χ ο π ο μ π ό ς Έ ρ μ η ς , ό Α ια κ ό ς κ α ι ο Ρ α δ ά μ α ν θ υ ς , τ ο ν ό π ο ιο ν ο ρ θ ώ ς α π ε κ ά ­ λ ε σ ε «τ ά φ ο τ η ς Κ ρ ί σ ε ω ς ».34 Ό α ν α σ κ α ­ φ ε ύ ς ε ύ φ υ ώ ς σ υ ν ή ψ ε τή ν π α ρ ά σ τ α σ η μ ε τ ό γ ν ω σ τ ό χ ω ρ ίο τ ο ϋ Γ ο ρ γ ία τ ο ϋ Π λ ά τ ω ν ο ς , σ τ ο ό π ο ιο ο φ ιλ ό σ ο φ ο ς π α ρ ισ τ ά ν ε ι τ ο ν Δ ία ν α λ έ γ ε ι Έ γ ώ μ ε ν τα ϋ τα εγν ω κ ώ ς π ρ ό τε ρ ο ς ή ύ μ ε ίς ε π ο ιη σ ά μ η ν δ ικ α σ τα ς ύ ε ΐς έ μ α υ το ΰ , δ ύ ο μ έ ν ε κ τη ς 'Α σ ί α ς , Μ ίν ω κ α ι Ψ α δ ά μ α ν θ υ ν , εν α εκ τη ς Ρ α δ ά μ α ν θ ν ς α π ό τή ν Ε υ ρ ώ π η ς , Α ία κ ό ν . Ο ϋ το ι ο ϋ ν , ε π ε ιδ ά ν το ϋ Τ ά φ ο υ τη ς Κ ρ ίσ ε ω ς τε λ ε υ τή σ ω σ ι, δ ικ ά σ ο υ σ ιν ε ν τφ λ ε ιμ ώ ν ι, ε ν ζ α (Λ ε υ κ ά δ ι α ). τ η τ ρ ι ό δ ω , ε ξ fjç φ έ ρ ε τ ο ν τ ώ ό δ ώ , ή μ έ ν ε ις μ α κ ά ρ ω ν ν ή ­ σ ο υ ς , ή δ ' ε ί ς Τ ά ρ τ α ρ ο ν .^5 Ή ­ τ α ν π ρ ο φ α ν έ ς ό τ ι ο ρ ισ μ έ ν ο ι τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν Μ α κ ε δ ό ν ε ς π ί­ σ τε υ α ν σ τη ν μ ετά θ ά ν α τ ο ν ζ ω ή , κ α ι σ τη ν δ υ ν α τ ό τ η τ α ν ά γ ν ω ­ ρ ίσ ο υ ν τ ή ν α ιω ν ιό τ η τ α σ τ η ν ν ή ­ σ ο τ ώ ν μ α κ ά ρ ω ν μ ε τ ά θ ε τ ικ ή "Α δ η ς μ ε τ ή ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η α π ό τ ο ν θ ρ ό ν ο κ ρ ίσ η α π ό τ ο υ ς δ ικ α σ τ έ ς τ ώ ν υ τη ς Ε υ ρ υ δ ίκ η ς σ τη ν Β ε ρ γ ίν α . ν ε κ ρ ώ ν Ρ α δ ά μ α ν θ υ κ α ι Α ια κ ό . 34. Φ . Π έ τ σ α , Ό τ ά φ ο ς 35. Π λ ά τ ω ν ο ς , Γ ο ρ γ ί α ς 22 τ ώ ν Λ ε υ κ α δ ί ω ν ('Α θ ή ν α 523 Ε ­ 524 Α . 1966), ι δ ί ω ς 143­51. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Τ Η Σ Μ Α Κ Ε Δ Ο Ν Ί Α Σ : Τ Ε Λ Ε Τ Έ Σ Μ Ε Τ Α Β Ά Σ Ε Ω Σ Κ Α Ι Μ Υ Ή Σ Ε Ι Σ Μ ία ά λ λ η α ρ χ α ιο λ ο γ ικ ή α ν α κ ά λ υ ψ η , ε κ ε ίν η τ ω ν β α σ ιλ ικ ώ ν τ ά φ ω ν τ η ς Β ε ρ γ ίν α ς , α π ε κ ά λ υ ψ ε μ ια ν ά λ λ η π τ υ χ ή τ ώ ν μ ε τ α θ α ν ά τ ιω ν μ α κ ε δ ό ν ικ ω ν δ ο ξ α σ ι ώ ν . Π ρ ό κ ε ι τ α ι γ ι ά τ ο ν λ ε γ ό μ ε ν ο «τ ά φ ο τ η ς Π ε ρ σ ε φ ό ν η ς » κ α ι τ ο ν λ ε γ ό μ ε ν ο «τ ά φ ο τ η ς Ε υ ρ υ δ ί κ η ς ». Ώ ς γ ν ω σ τ ό ν , σ έ τ ρ ε ι ς ε σ ω τ ε ρ ι κ ο ύ ς τ ο ίχ ο υ ς τ ο υ π ρ ώ τ ο υ π α ρ ίσ τ α τ α ι ή α ρ π α γ ή τ η ς Π ε ρ σ ε φ ό ν η ς ά π ό τ ο ν "Α δ η : σ τ ο ν β ό ρ ε ι ο ο κ ε ρ α υ ν ό ς τ ο υ Δ ι ό ς , ο Έ ρ μ η ς , τ ό τ έ θ ρ ι π π ο ά ρ μ α τ ο υ "Α δ η π ο ύ α ρ π ά ζ ε ι τ ή ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η κ α ι π ί σ ω τ ο υ ή τ ρ ο μ ο κ ρ α τ η μ έ ν η σ ύ ν τ ρ ο φ ο ς τ η ς , σ τ ο ν α ν α τ ο λ ικ ό ή π ε ν θ ο ύ σ α Δ ή μ η τ ρ α κ α θ ισ τ ή σ τ η ν α γ έ λ α σ τ ο π έ τ ρ α κ α ί σ τ ο ν ό τ ιο τ ρ ε ις γ υ ν α ικ ε ίε ς μ ο ρ φ έ ς , κ α τ ά τ ο ν ά ν α ­ σ κ α φ έ α ο ι Μ ο ί ρ ε ς . 36 Σ τ ο έ ρ ε ι σ ί ν ω ­ τ ο τ ο ύ μ α ρ μ ά ρ ιν ο υ θ ρ ό ν ο υ τ ο υ δ ε υ ­ τ έ ρ ο υ ε ίν α ι ζ ω γ ρ α φ ισ μ έ ν ο τ έ θ ρ ιπ π ο ά ρ μ α σ τ ο ό π ο ιο έ π ο χ ο ύ ν τ α ι σ έ θ ρ ι α μ β ι κ ή π ο μ π ή ο "Α δ η ς κ α ί ή Π ε ρ σ ε φ ό ν η , π ο ύ κ ρ α τ ο ύ ν σ κ ή π ­ τ ρ α .37 Ό Μ α ν ό λ η ς "Α ν δ ρ ό ν ι κ ο ς σ τ η ν ε ρ μ η ν ε ία τ ο υ τ η ς ε π ιλ ο γ ή ς τ ή ς π ρ ώ τ η ς π α ρ α σ τ ά σ ε ω ς γ ιά τ ή ν δ ια ­ κ ό σ μ η σ η τ ο ύ τ ά φ ο υ δ ε ν π α ρ έ λ ε ιψ ε ν ά α ν α φ έ ρ ε ι τ ή ν σ η μ α σ ία τ ή ς σ π α ­ ν ιώ τ α τ η ς σ τ η ν λ ο ιπ ή ε λ λ η ν ικ ή ο ι κ ο υ μ έ ν η λ α τ ρ ε ί α ς τ ο ύ "Α δ η σ τ η ν Μ α κ ε δ ο ν ία , π ο ύ δ ε ν ε ΐν α ι μ ό ν ο ν γ ν ω σ τ ή α π ό ε λ λ η ν ισ τ ικ ό ε π ίγ ρ α μ μ α σ τ ο ό π ο ιο μ ν η μ ο ν ε ύ ε τ α ι μ α ζ ί μ ε Ε ι κ . 7 Ό "Α δ η ς μ έ τ ή ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η ά π ό τ ο τύ μ π α ν ο το ν Τ ά φ ο υ τώ ν Ά ν θ ε μ ίω ν σ τη ν τ ο ν Ρ α δ ά μ α ν θ υ κ α ί ά π ό α ν ά θ η μ α ­ ι ι i n n ι un Μ ί ε ζ α (Α ε υ κ ά δ ι α ). 36. Μ . Α ν δ ρ ό ν ι κ ο υ , Β ε ρ γ ί ν α II. Ό τ ά φ ο ς τ ή ς Π ε ρ σ ε φ ό ν η ς ("Α θ ή ν α 1994), ι δ ί ω ς , 119. 37. Μ . 'Α ν δ ρ ό ν ι κ ο υ , " Ό τ ά φ ο ς τ η ς Ε υ ρ υ δ ί κ η ς ", σ τ ο σ υ λ λ ο γ ι κ ό έ ρ γ ο Μ α κ ε δ ο ν ία α π ό τ ο ν Φ ί λ ι π π ο Β ' ώ ς τ η ρ ω μ α ϊ κ ή κ α τ ά κ τ η σ η (Α θ ή ν α 1993) 156­61. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ τ ικ ό μ ν η ά λ λ α ιδ ί μ ή ν α ς τ ο β ρ ιο , έ λ κ θ ε ο ύ τ ο ΰ α τ Π φ Μ ε ε φ τ κ τ τ μ ε ίο τ ω ς α π ΰ μ α κ ε ι τ ή ν Κ ά τ ω η ς ρ ω ό τ ο γ ε δ ό ν ικ ο ν ο μ α Κ ό σ μ μ α ϊκ ή ε γ ο ν ό ο υ έ τ σ ία τ ο υ . 38 "Ε ν α ά λ λ ο μ ν η μ ε ί ο τ ο ρ χ α ιο λ ό γ ο ς ε ίν α ι ο λ ε γ ό μ ύ μ π α ν ο τ η ς π ρ ο σ ό ψ ε ω ς ε ρ σ ε φ ό ν η ς ά ν α κ ε κ λ ιμ έ ν ω α ν ώ ς τ ο ΰ Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο υ α κ ε δ ό ν ε ς ή μ α κ ά ρ ια α π ισ τ ο μ ίω ν μ α ς δ ίδ ε ι τ ή ν λ λ η ν ισ τ ικ ή ς ε π ο χ ή ς σ υ ν ή έ ρ ο υ ν ε π ά ν ω ε γ χ ά ρ α κ τ η ικ ό σ τ ο ιχ ε ίο τ η ς ο π ο ία ς ε α ί τ η ς Ή γ η σ ίσ κ α ς σ τ η ν Π ά κ ο υ σ τ η ν Ε ύ ρ ω π ό . 40 Ή ή ν Π έ λ λ α ,π ο ύ φ έ ρ ε ι τή ν ς π ς ο ο υ ς ο υ ε ρ ιό τ ι ό , π ο α π ό δ ο υ σ τ ο Α ύ δ ν α ΐ ύ α ν τ ισ τ τ ή ν ο μ ώ ν θ ο ς ο ιχ ν υ μ ε ό ή ε ί η Δ ε σ π ό τ η Ά ιδ ω ν α ιο π ε ρ ίπ ο υ ε ο ρ τ ή π ρ ο Π λ ο ς , ο σ τ ο ν ς τ ιμ ύ τ ω τ ρ ί Δ ε κ ή ν ν α τ ο έ μ τ ο , ς ­ υ ο π ο ίο θ ά μ π ο ρ ο ύ σ ε ν ά ε π ικ α λ ε σ θ ε ί ο μ ε γ ά λ ο ς ε ν ο ς «τ ά φ ο ς τ ώ ν ά ν θ ε μ ί ω ν » σ τ α Λ ε υ κ ά δ ι α . Τ ό κ ο σ μ ε ίτ α ι μ ε π α ρ ά σ τ α σ η τ ο ΰ Ά δ η κ α ι τ η ς ν , ε κ τ ώ ν ο π ο ίω ν ôπ ρ ώ τ ο ς κ ρ α τ ε ί κ λ ε ιδ ί,π ρ ο ­ .39 Ά λ λ α π ώ ς γ ι ν ό τ α ν π ρ ο σ ι τ ή σ τ ο υ ς α ρ χ α ί ο υ ς ίω ν ιό τ η ς ; Μ ία σ ε ιρ ά ε ν ε π ίγ ρ α φ ω ν χ ρ υ σ ώ ν α π ά ν τ η σ η .Α υ τ ά ά ν ε υ ρ έ θ η σ α ν σ ε τ ά φ ο υ ς τ η ς θ ω ς δ ε έ χ ο υ ν τ ή ν μ ο ρ φ ή φ ύ λ λ ω ν μ υ ρ τ ιά ς κ α ί μ ία σ ύ ν τ ο μ η ε π ιγ ρ α φ ή , α π α ρ α ίτ η τ ο σ υ σ τ α ­ ίν α ι τ ό ό ν ο μ α τ ο ύ ν ε κ ρ ο ύ ,ό π ω ς τ η ς Φ ιλ ο ξ έ ν α ς έ λ λ α ,τη ς Φ υ λ ο μ ά γ α ς σ τη ν Μ ε θ ώ ν η ή τ ο ύ Β ο τ ­ π λ η ρ έ σ τ ε ρ η ε ίν α ι α υ τ ή τ ο ΰ Π ο σ ε ιδ ίπ π ο υ ά π ό ε π ιγ ρ α φ ή : Φ ερ σ εφ ό ν η ι Π ο σ ε ίδ ιπ π ο ς μ ύ σ τη ς ε υ σ ε β ή ς .41 38. J.N. Kalléris, Les anciens macédoniens, τ . II ('Α θ ή ν α 1976) 560­63. 39. Π ρ β λ . Α ι κ α τ ε ρ ί ν η ς Ρ ω μ ι ο π ο ύ λ ο υ , "A New Monumental Chamber Tomb with Paintings of the Hellenistic Period near Lefkadia", "Α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ά "Α ν ά λ ε κ τ α ε ξ "Α θ η ν ώ ν 6 (1973) 87­92. 40. Μ α ρ ί α ς Λ ι λ ι μ π ά κ η ­ 'Α κ α μ ά τ η , '"Α π ό τ α ν ε κ ρ ο τ α φ ε ί α τ η ς Π έ λ λ α ς ", Τ ο α ρ χ α ι ο ­ λ ο γ ι κ ό έ ρ γ ο σ τ ή Μ α κ ε δ ο ν ί α κ α ί Θ ρ ά κ η , 1989 (Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η 1992) 95­96 κ α ί 101, ε ι κ . 8­9, τ η ς ι δ ί α ς , "Ά π ό τ ή ν τ ο π ο γ ρ α φ ί α κ α ί τ α ν ε κ ρ ο τ α φ ε ί α τ η ς Π έ λ λ α ς ", Τ ό α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ό έ ρ γ ο σ τ ή Μ α κ ε δ ο ν ί α κ α ί Θ ρ ά κ η 6, 1992 (Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η 1995) 127­ 28, Μ . Μ π έ σ ι ο υ , Α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ο ν Α ε λ τ ί ο ν Α \ (1986), Χ ρ ο ν ι κ ά 142­43, Θ ω μ α ΐ δ ο ς Σ α β β ο π ο ύ λ ο υ , "Ό Β ' τ α φ ι κ ο ς τ ύ μ β ο ς τ η ς Τ ο ύ μ π α ς Π α ι ο ν ί α ς ", Τ ο α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ό έ ρ γ ο σ τ ή Μ α κ ε δ ο ν ί α κ α ί Θ ρ ά κ η 6, 1992 (Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η 1995) 427 κ α ί 430 ε ί κ . 4. 41. Γ ι α μ ί α κ α λ ή φ ω τ ο γ ρ α φ ί α , β λ . La civilisation grecque. Macédoine, royaume d'Alexandre le Grand (Α θ ή ν α 1993) 251, ε ί κ . 316. 24 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Τ Η Σ Μ Α Κ Ε Δ Ο Ν Ί Α Σ : Τ Ε Λ Ε Τ Έ Σ Γ ίν ε τ α ι α μ έ σ ω ς σ α φ έ ς ο τ ι ή π ρ ό ­ σ β α σ η σ τ η ν α ιω ν ία μ α κ α ρ ιό τ η τ α έ ξ η ρ ­ τ α τ ο α π ό τ η ν ιδ ιό τ η τ α τ ο ϋ μ ύ σ τ η .Τ ό ε ίδ ο ς τ ω ν μ υ σ τ η ρ ίω ν σ τ α ο π ο ία ή τ α ν μ υ η μ έ ν ο ς ο Π ο σ ε ίδ ιπ π ο ς α π ο κ α λ ύ π τ ε ι μ ία μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ η ε π ιτ ύ μ β ια ε π ιγ ρ α φ ή τ η ς Λ η τ ή ς γ ια τ ο ν μ ύ σ τ η Φ ά β ιο , ο ό π ο ιο ς ε γ κ α τ έ λ ε ιψ ε τ ις ιε ρ έ ς ε ύ ιά δ ε ς , δ η λ α δ ή τ ις ιε ρ έ ς Β ά κ χ ε ς ,κ α ι π ο ρ ε ύ θ η ­ κ ε σ τ ο ν "Α δ η .42 Ό Π ο σ ε ί δ ι π π ο ς , ό π ω ς κ α ι ό Φ ά β ιο ς α ν τ ιμ ε τ ώ π ιζ α ν μ έ ε μ π ι­ σ τ ο σ ύ ν η τ ή ν μ ε τ ά β α σ η σ τ ο ν Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο ,δ ιό τ ι ε ίχ α ν μ υ η θ ε ί σ τ ά δ ιο ν υ ­ σ ια κ ά μ υ σ τ ή ρ ια . Ή ε π ιγ ρ α φ ή , λ ό γ ω τ η ς α ρ χ ικ ή ς δ ο τ ικ ή ς ε ίχ ε κ α τ ' α ρ χ ά ς ε κ λ η φ θ ε ί ω ς α ν α θ η μ α τ ι κ ή , α λ λ ά ô M. W. Dickie, ε π ι κ α λ ο ύ μ ε ν ο ς δ ύ ο χ ρ υ σ ά ε λ ά σ μ α τ α σ χ ή μ α τ ο ς κ ισ σ ο ύ ά π ό τ ή ν Π έ λ ιν ν α τ η ς Θ ε σ σ α λ ία ς , ό δ ε ύ τ ε ρ ο ς σ τ ίχ ο ς σ εφ α π έ β α σ ε υ σ α υ τ ά ν ε π .Χ ν ε κ τ ώ ν Ο π ο ίω ν λ έ γ ε ι ο ν α ι ο τι Β ά κ χ ιο ς δ ε ιξ ε ο τ ι ή δ ο τ ικ ή ίλ ισ σ α τ ο ϋ Κ ά τ ω ε β ή ς κ α ι ν ά τ η ς ζ ή ε π ιβ ε β α ιώ ν ε τ α ι υ ρ έ θ η κ ε δ ιπ λ ω μ έ ν ο . τ ο ϋ α ν α τ ο λ ικ ο ύ ρ ή δ ι α κ η ρ ύ σ σ ε ι : "Ε ε ιπ ε ίν Φ ερ ­ Μ Ε Ε Τ Α Β Ά Σ Ε Ω Σ Κ Α Ι Μ Υ Ή Σ Ε Ι Σ ικ .8 τ ό ε π ι σ τ ό μ ι ο α π ό τ ο ν τ ά φ ο τ ο ν μ ύ σ τη κ α ί π ο ιη τή Π ο σ ε ιδ ίπ π ο υ α π ό τή ν Π έλ λ α . α ν το ς ελ ν σ ε, ε ίχ ε τ ή ν έ ν ν ο ια ο τ ι ό ν ε κ ρ ό ς έ σ τ ρ έ φ ε τ ο Κ ό σ μ ο υ γ ιά ν ά τ η ς ε π ισ η μ ά ν ε ι ο τ ι ε ίν α η τ ή σ ε ι ε υ ν ο ϊ κ ή μ ε τ α χ ε ί ρ ι σ η ε κ ε ί . 43 Ή ά π ό π ρ ό σ φ α τ ο ε ύ ρ η μ α , ε ν α χ ρ υ σ ό έ λ α ε π ά ν ω σ το σ τή θ ο ς ν ε κ ρ ή ς σ έ τ ά φ ο τ ο ϋ Δ ν ε κ ρ ο τ α φ ε ίο υ τ η ς Ά μ φ ιπ ό λ ε ω ς κ α ί σ τ ο υ α γ ή ς ι ε ρ ά Δ ι ο ν ύ σ ο υ Β α κ χ ί α ε ι μ ί " κ .λ π π ρ ο ς τ ή ν ι μ ύ σ τη ς ε ρ μ η ν ε ία σ μ α π ο ύ ' α ιώ ν ο ς ό π ο ιο ή 44 . 42. Π ρ β λ . Bulletin Epigraphique 1987, 684. 43. W. Dickie, "The Dionysiac Mysteries in Pella", Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 109 (1995) 81­86. 44. Π η ν ε λ ό π η ς Μ ά λ α μ α , '"Α ν α τ ο λ ι κ ό ν ε κ ρ ο τα φ ε ίο Α μ φ ί π ο λ η ς ", Τ ό α ρ χ α ιο λ ο γ ικ ό έ ρ γ ο σ τ η Μ α κ ε δ ο ν ί α κ α ί Θ ρ ά κ η 15, 2001 (υ π ό ε κ τ ύ π ω σ η ). 25 Λ Α Τ Ρ Ε Ι Η Σ Tò π λ ή ρ ε ς κ ε ί μ ε ν ο τ η ς Π έ λ ι ν ν α ς έ χ ε ι ω ς έ ξ η ς : Ν υ ν ε θ α ν ε ς κ α ι ν υ ν έ γ έ ν ο ν , τρ ισ ό λ β ιε , α μ α τι Ε ιπ ε ίν Φ ε ρ ο ε φ ό ν α ι ο τι Β ά κ χ ιο ς Τ α ύ ρ ο ς ε ις γ ά λ α Α ΐψ α ε ις γ ά λ α εθ ο ρ ες . Κ ρ ιό ς ε ις γ ά λ α έπ εσ ες . σ π Π ν κ τ τ κ ά ο Δ κ τ β σ ' υ π ό γή ν τέλ εα έλ υ σ ε. εθ ο ρ ες . Olvov έ χ ε ι ς ε ύ δ α ί μ ο ν α κ α π ιμ έ ν ε ι α υ τό ς τώ ιδ ε . ά σ σ α π ερ τιμ ά ν ό λ β ιο ι ά λ λ ο ι .45 Σ τ ο ε ρ ώ τ η μ α γ ια τ ί ή α π ο σ τ ρ ο φ ή σ τ η ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η ιδ ια ίτ ε ρ α κ α ι π ο ια χ έ σ η έ χ ε ι α υ τ ή μ ε τ ο ν Δ ιό ν υ σ ο ά π α ν τ α ή ο ρ φ ικ ή θ ε ο γ ο ν ία κ α ι ά ν θ ρ ω ­ ο γ ο ν ία . Σ ύ μ φ ω ν α μ ε α υ τ ή ν ο Δ ιό ν υ σ ο ς ή τ α ν γ ιο ς τ ο ύ Δ ιό ς κ α ι τ ή ς ε ρ σ ε φ ό ν η ς π ο ύ κ α τ α σ π α ρ ά χ θ η κ ε ά π ό τ ο υ ς Τ ιτ ά ν ε ς . Α υ τ ο ί κ α τ α κ ε ρ α υ ­ ώ θ η κ α ν α π ό τ ο ν Δ ία κ α ι α π ό τ ή ν τ έ φ ρ α τ ο υ ς γ ε ν ν ή θ η κ α ν ο ι ά ν θ ρ ω π ο ι. Ή α ρ δ ιά τ ο υ ό μ ω ς έ μ ε ιν ε α ν έ π α φ η κ α ι ά π ό α υ τ ή ν ή Σ ε μ έ λ η γ έ ν ν η σ ε έ ν α δ ε ύ ­ ε ρ ο Δ ιό ν υ σ ο .Ο ι ά ν θ ρ ω π ο ι έ κ τ ο τ ε ε ίν α ι φ ο ρ ε ίς τ ο υ π ρ ο π α τ ο ρ ικ ο ύ α μ α ρ ­ ή μ α τ ο ς ά π ό τ ο ό π ο ι ο μ ό ν ο ν ή μ ύ η σ η σ τ ά "Β α κ χ ι κ ά " μ π ο ρ ε ί ν α "λ ύ σ ε ι " α ι ν ά τ ο υ ς α π α λ λ ά ξ ε ι ά π ό μ ε τ α θ α ν ά τ ια τ ιμ ω ρ ία . Ή τ ύ χ η τ ο υ ς ε ξ α ρ τ ά τ α ι π ό τ ή ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η , π ο ύ φ έ ρ ε ι τ ό π έ ν θ ο ς τ ο ύ γ ιο υ τ η ς Δ ιο ν ύ σ ο υ κ α ι ή π ο ί α κ α λ ε ί τ α ι ν ά μ ε σ ο λ α β ή σ ε ι ε υ ν ο ϊ κ ά σ τ ο υ ς κ ρ ι τ έ ς τ ο ύ Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο υ .46 ε ν ε ί ν α ι τ υ χ α ί ο ο τ ι ο Η ρ ά κ λ ε ι τ ο ς (50 [Β 15]) γ ρ ά φ ε ι : ω ύ τ ο ς δ έ 'Ά ι δ η ς α ι Δ ιό ν υ σ ο ς ό τέ ω ι μ α ίν ο ν τα ι κ α ι λ η ν α ΐζ ο υ σ ι κ α ι ο τ ι σ έ χ ρ υ σ ά ε λ ά σ μ α τ α ω ν Θ ο υ ρ ί ω ν ο ν ε κ ρ ό ς ε π ι κ α λ ε ί τ α ι τ ή ν τ ρ ι ά δ α Π ε ρ σ ε φ ό ν η (χ θ ο ν ί ω ν α σ ι λ ε ί α ), τ ο ν "Α δ η (Ε ύ κ λ ή ς ) κ α ι τ ο ν Δ ι ό ν υ σ ο (Ε ύ β ο υ λ ε ύ ς ).47 Σ τ η ν π ε ρ ίπ τ ω σ η τ ο ύ Π ο σ ε ιδ ίπ π ο υ , α γ α θ ή τ ύ χ η ,γ ν ω ρ ίζ ο μ ε τ ή ν π λ ή ρ η τ α υ τ ό τ η τ α κ α ι τ ή ν β ιο γ ρ α φ ία τ ο ύ ν ε κ ρ ο ύ .Ή τ α ν ο δ ιά σ η μ ο ς έ π ιγ ρ α μ μ α ­ 45. Κ . Tsantsanoglou ­ G.M. Parassoglou, "Two Gold Lamellae from Thessaly", Έ Α Α ^ν ι κ ά 38 (1987) 3­16. 46. Π ρ β λ . F. Graf, "Dionysian and Orphic Eschatology: New Texts and Old Questions", σ τ ο σ υ λ λ ο γ ι κ ό έ ρ γ ο Masks of Dionysus (Ithaca κ α ι Λ ο ν ο ι ν ο 1993) 239­58. 47. Pugliese Carratelli, Lamine 50­58. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ τ ο π ο ιο ς Σ ώ ζ ε τα ι τ ο υ ιδ ιό ο ΐμ ο ν ε π α τ μ Κ β μ κ τ ο ϋ Γ μ ά λ ισ τ η τ α ί Τ α δ Τ Η Σ Μ Α Κ Ε Δ Ο Ν Ί Α Σ : Τ Ε Λ Ε Τ Έ Σ ' π .Χ . α π ό τα σ έ π ά π υ ρ σ έ σ χ έ σ η μ έ ά μ α ν θ υ ν ίκ τη ν ο ε τ ό ο ίμ Π έ λ λ λ ε γ ε ία ν θ ά ν η ν δ ή α ,π σ τη α τ ο μ ω ι ο ύ δ ν ο π τ ο υ κ α ι Μ Ε Τ Α Β Ά Σ Ε Ω Σ ια κ ο ία . Α λ α ώ ρ ίθ η κ ε μ ν η μ ο ύ τά ρ ε ι π ο θ ε Μ έ τ η ν μ ν ε ία τ ο ϋ κ ρ ιτ ο ϋ τ ο ϋ Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο υ κ ν ο ίξ ε ι μ έ τ ις π α ρ α σ τ ά σ ε ις τ ο ϋ τ ά φ ο υ τ η ς Κ ρ ίσ ο ϋ Π ο σ ε ιδ ίπ π ο υ δ έ ν ε ΐν α ι ά λ λ ο ς α π ό τ η ν ιε ρ ά ύ σ τε ς κ α ι ο ι β ά κ χ ο ι σ ύ μ φ ω ν α μ έ α ν ά λ ο γ ο έ λ α σ ά τ ω Ι τ α λ ί α ς (κ α ι δ η σ υ π ι ώ ν ό δ ο ν ε ρ χ ε α (ι ) ά ν ά κ χ ο ι ί ε ρ ά ν σ τ ε ί χ ο υ σ ι κ λ ε ι ν ο ί ).49 Τ η ν ί δ ι α ο δ ό α τ ο ϋ Ή γ η σ ί π π ο υ (Π . Α . 7.745): ...τ η ν α π ό π έ λ ε υ θ ο ν Έ ρ μ η ν ε ις Τ α δ ά μ α ν θ υ ν α γ ε ιν β ® Ή σ κ τ ο ο π δ ο λ έ μ ν ε ία τ η ς έ ν δ έ ξ ια τ η α λ ία ά λ λ ω ν ε π ιτ ύ μ β ιω ν υ ς Θ ο ύ ρ ιο υ ς τ ή ς Κ ά τ ω ο ίε ς ο μ ύ σ τ η ς θ ά κ ε ρ δ ίσ ν ία , έ ν α τ έ τ ο ιο έ λ α σ μ α γ ε ι κ ά τ ι τ ο δ ια φ ο ρ ε τ ικ ό Ε ύ ρ ή π ά ρ 'δ τα ύ τη ς π ρ ό σ σ ω ψ υ χ ρ ό ν ϋ δ ω ς ν ε κ ρ ικ ή ς ε λ α σ μ ά τ ω Τ τ α λ ία ς , ε ι τ ή ν α ιώ ν ά π ό τ ή ν Φ . σ ε ις Α ίδ α ο δ ό 'α ύ τή ι λ ε υ κ ή ν τη ς κ ρ ή ν η ς μ η δ δ ' ε ύ ρ ή σ ε ις το ρ π ρ ο (ρ ρ έ ο ν ). μ ο έσ έ Μ φ ύ π ύ ρ α ν α π ό π ο ύ π ια ζ ω ά ρ σ α ς ο δ ο τ ή ν ε ρ ιέ χ ή .5 ] Π λ ο , π ις έ ν δ έ ξ ια τη κ υ ία ν σ χ εδ ό θ εν ν η μ ο σ ύ ν η ς λ α κ ε ς δ 'έ Κ Α Ι σ τη ν ν ε ύ ε ι γώ γ ιν ο ς Μ Υ Ή Σ Ε Ι Σ 'Α λ ε ξ ά ν δ ρ ε ι α . τ η ν «μ υ σ τ ι κ ή » ή ρ α ι μ υ σ τικ ό ν έ ώ ν ....48 λ ε ίν ε ι ο κ ύ κ λ ο ς π ο ύ ε ΐχ ε ε ω ς . Ό μ υ σ τικ ό ς ο ΐμ ο ς ο δ ό π ο ύ δ ια τ ρ έ χ ο υ ν ο ι μ α α π ό τ ο Γ Ιπ π ώ ν ιο τ η ς τε κ α ι ά λ λ ο ι μ ύ σ τα ι κ α ι μ ν η μ ο ν ε ύ ε ι κ α ί ε π ίγ ρ α μ ­ υ ρ κ α ιη ς έ ν δ έ ξ ιά φ α σ ιν ύ μ α Κ ρ ή ο υ ν λ η σ α ρ ά ς ο δ η γ ε ί σ τ τ η ,τ ή ν Π ε τ ο δ η γ ίε ς χ ά ιέ σ τ ε ρ α σ τ η τ ά φ α ιν ό μ η ν δ ιδ α ­ ε λ ία κ α ί ρ ις σ τ ις ν Μ α κ ε ­ ε ν α , δ έ ν κ ρ ή ν η ν , κ υ π ά ρ ισ σ ο ν π ε λ ά σ η ισ θ α . α π ό λ ίμ ν η ς π ίπ ε ρ θ ε ν ε α σ ιν 48. Π ρ β λ . Laura Rossi, "Il testamento di Posidippo e le laminette aurele di Pella", Zeitschrift für Papyrologie une Epigraphik 112(1996) 59­65. 49. Pugliese Carratelli, Lamine20. 50. Ή γ η σ ί π π ο υ , Π α λ α τ ι ν ή Α ν θ ο λ ο γ ία 7.545. 51. Π ε ρ ι λ α μ β ά ν ο ν τ α ι σ τ ο έ ρ γ ο τ ο ϋ Pugliese Carratelli, Lamine, έ κ τ ο ς α π ό ν ε ώ τ ε ρ ο ε ύ ρ η μ α τ η ς Κ ρ ή τ η ς , γ ι α τ ο ο π ο ί ο β λ . Irini Gavrilaki ­ Υ .Ζ . Tzifopoulos, "An 'Orphic­Dionysiac' Gold Epistomion from Sfakaki near Rethymno", BCH 122 (1998) 343­55, κ α ί τ ώ ρ α τ ή ν ό ι ε ξ ο ό ι κ ή μ ε λ έ τ η τ ο ϋ Ί . Ζ . Τ ζ ι φ ό π ο υ λ ο υ , "Λ α τ ρ ε ί ε ς σ τ η ν Κ ρ ή τ η : ή π ε ρ ί π τ ω σ η τ ω ν ο ι ο ν υ σ ι α κ ώ ν ­ο ρ φ ι κ ώ ν ε λ α σ μ ά τ ω ν ", σ τ ο ν ϊ ο ι ο τ ό μ ο , σ ε λ . 147­171. 27 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ο ϊδ ε σ ' ε ίρ ή σ ο ν τα ι το ίσ δ ε σ υ ε ϋ μ ά λ α ε ιπ ε ίν Ά σ τέ ρ ιο ς ο τι χ ρ έο ς π ά σ α ν ε ίσ ε φ ικ ά ν ε ις . ά λ η θ ε ί η (ν ) «Γ η ς π α ι ς ε ί μ ι κ α ι Ο υ ρ α ν ο ύ κ α τα λ έ ξ α ι. ά σ τ (ε ρ ό ε ν τ ο ς ), ό ν ο μ α ­ δ ίψ η ι δ ' ε ίμ ' α ϋ ο ς . ά λ λ α π ι ε ν α π ό τ η ς κ ρ ή ν η ς ».52 δ ό τε μ ο ι "Ε ν α τ ε λ ε υ τ α ί ο έ λ α σ μ α α π ό τ ή ν Η ρ ά κ λ ε ι α , τ ή ν α ρ χ α ί α π ό λ η σ τ ο ν ώ ρ ο τ η ς Γ έ φ υ ρ α ς κ α ι τ ο υ 'Α γ ί ο υ "Α θ α ν α σ ί ο υ , γ ν ω σ τ ό α π ό τ ο 1967, ά λ λ α ο ύ ε ΐχ ε μ ε ίν ε ι α π α ρ α τ ή ρ η τ ο , δ ίδ ε ι ο ρ ισ τ ικ ή α π ά ν τ η σ η σ τ ο κ α ίρ ιο θ έ μ α η ς ε ρ μ η ν ε ία ς τ ω ν λ ε γ ο μ έ ν ω ν μ α κ ε δ ό ν ικ ω ν κ α ι γ ε ν ικ ώ τ ε ρ α τ ω ν μ ν η μ ε ι­ δ ώ ν τ ά φ ω ν τ η ς Μ α κ ε δ ο ν ία ς . Κ α τ ά κ α ιρ ο ύ ς υ π ο σ τ η ρ ίχ θ η κ ε ο τ ι κ α τ α ­ κ ε υ ά ζ ο ν τ α ν ώ ς α ιώ ν ιε ς κ α τ ο ικ ίε ς τ ώ ν ν ε κ ρ ώ ν , ο ι ό π ο ιο ι σ υ ν έ χ ιζ α ν π ό τ ή ν γ η μ ία ν έ α μ ε τ α θ α ν ά τ ια ζ ω ή π ε ρ ισ τ ο ιχ ισ μ έ ν ο ι α π ό τ ά α ν τ ικ ε ί­ ε ν α τ η ς κ α θ η μ ε ρ ιν ή ς τ ω ν χ ρ ε ία ς . Ή π α ρ ο υ σ ία ό μ ω ς σ τ ο ν μ α κ ε δ ό ν ικ ο ά φ ο τ ο υ 'Α γ ί ο υ 'Α θ α ν α σ ί ο υ ε λ ά σ μ α τ ο ς μ ε τ ή ν ε π ι γ ρ α φ ή χ π τ ω σ υ μ τ Φ ιλ ω τή ρ α τώ ι Α εσ π ό ­ τ ε ι χ έ ρ ε (ι ν )­ ...53 δ ε ν α φ ή ν ε ι α μ τ ο υ Κ ά τ ω Κ ό τ έ σ σ ε ρ ε ς τ ο ίχ ο σ τη ν Ν ή σ ο τ ώ π ν έ ο ισ ιν . ά ν θ δ ρ έω ν , ϋ δ ω ρ φ ά ν ο υ ς β ο υ λ α φ ιβ ο λ ία ό τ ι ή ν ε κ ρ ή σ μ ο υ ό χ ι β έ β α ια γ ιά υ ς τ ο ύ υ π ο γ ε ίο υ τ ά φ ν Μ α κ ά ρ ω ν , έν θ α μ εμ α δ έ χ ρ υ σ ο ύ φ λ έγ δ ' ά λ λ α φ έ ρ β ε ι, ο ρ μ ΐς ε ν ο ρ θ α ίσ ι Τ α δ Φ ιλ ω τ έ ρ α σ τ ρ έ φ ε τ α ι π ρ ο ς ν α ζ η τ ή σ ε ι ν ά μ ε ίν ε ι έ γ κ ο υ ,α λ λ ά γ ιά ν ά γ ε υ θ ε ί τ ή α κ ά ρ ω ν ν ά σ ο ν ώ κ ε α ν ίδ ε ς ε ι, τά μ έ ν χ ε ρ σ ό θ ε ν α π ' ο ισ ι τώ ν χ έ ρ α ς ά ν α π λ έ κ ο α μ ά ν θ υ ο ς β ^ 52. N.M. Β ε ρ ο ε λ ή , "Χ ά λ κ η τ ε φ ρ ο δ ό χ ο Έ φ η μ ε ρ ί ς 1950­51, 98­105. 53. Μ .Β . Χ α τ ζ ό π ο υ λ ο ς , "Ο ί ε π ι γ ρ α φ έ ς Ά θ α ν ά σ ι ο ς ­Γ έ φ υ ρ α ) μ ε τ α ξ ύ α ρ χ Π α ν ε λ λ ή ν ιο Σ υ ν έ δ ρ ιο Ε π ιγ ρ α φ ικ ή ς 54. Π ι ν δ ά ρ ο υ , Ό λ υ μ π ι ό ν ι κ ο ς Β ' 71­75. 28 ς κ ά λ π ις ε κ Φ α ρ σ ά λ ω ν ", λ ν ν ά τ ο ν β α σ ε ισ τ η σ α ιω ν ιό α ϋ ρ α ι γλ α ώ ν τι κ α ι ιλ έ α τ ο υ ς τ η τ α π ε ρ ι­ δ εν ­ σ τε­ 'Α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ή τ η ς Η ρ ά κ λ ε ι α ς τ η ς Μ υ γ δ ο ν ι κ ή ς (Ά γ ι ο ς α ι ο λ ο γ ί α ς κ α ι ά ρ χ α ι ο κ α π η λ ε ί α ς ", Β (υ π ό ε κ τ ύ π ω σ η ). Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Τ Η Σ Μ Α Κ Ε Δ Ο Ν Ί Α Σ : Τ Ε Λ Ε Τ Έ Σ Μ Ε Τ Α Β Ά Σ Ε Ω Σ Κ Α Ι Μ Υ Ή Σ Ε Ι Σ Σ Υ Ν Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΕ Σ Ε Κ Μ Α ' =Λ ο υ κ ρ η τ ία ς Γ ο υ ν α ρ ο π ο ύ λ ο υ κ α ι Μ .Β .Χ α τ ζ ό π ο υ λ ο υ , Ε π ι­ γ ρ α φ έ ς Κ ά τ ω Μ α κ ε δ ο ν ί α ς . Α '. Ε π ι γ ρ α φ έ ς Β έ ρ ο ι α ς ('Α θ ή ν α 1998). Hatzopoulos, Institutions = Μ .Β . Hatzopoulos, Macedonian Institutions under the Kings, τ . Ι ­Ι Ι ("Μ ε λ ε τ ή μ α τ α " 22, 'Α θ ή ν α 1996). Hatzopoulos, Cultes = M. B. Hatzopoulos, Cultes et rites de passage en Macédoine ("Μ ε λ ε τ ή μ α τ α " 19, Α θ ή ν α 1994). Hatzopoulos ­ Loukopoulou, Morrylos ­ M.B. Hatzopoulos κ α ι Louisa D. Loukopoulou, Morrylos cité de la Crestonie ("Μ ε λ ε τ ή μ α τ α " 7, 'Α θ ή ν α 1989). Pugliese ­ Carratelli, Lamine = G. Pugliese ­ Carratelli, Le lamine 'orfiche' (Μ ι λ ά ν ο 1993). doro 29 Greek Margins: Mysteries of Samothrace Ε λ λ η ν ικ ή Π ε ρ ι φ έ ρ ε ι α :Τ α μ υ σ τ ή ρ ι α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς Walter Burkert Ο μ ό τιμ ο ς κ α θ η γ η τή ς Κ λ α σ ικ ή ς Φ ιλ ο λ ο γ ία ς Π α ν /μ ί ο ν Ζ υ ρ ί χ η ς Α π ό δ ο σ η Τ ι τ ο ιδ ια ίτ ε ρ ο σ τ α ε λ λ η ν ικ ά : Α φ ρ ο δ ίτ η Α . Α β α γ ια ν ο ν * χ α ρ α ­ κ τ ή ρ ιζ ε τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η , α υ τ ό τ ο μ ικ ρ ό κ α ι α π ο μ α κ ρ υ σ μ έ ν ο ν η σ ί σ τ α ό ρ ια τ ο υ κ ο ύ κ ό σ μ ο υ ; (Ε ι κ . 1) Σ ή μ ε ρ α ε λ λ η ν ι­ ίσ ω ς ε ίν α ι π ιο α π ο μ ο ν ω μ έ ν ο α π ' ό ,τ ι π ρ ιν , γ ια τ ί α π λ ο ύ σ τ α ­ τ α β ρ ίσ κ ε τ α ι σ τ α ν ο ρ α λ η ν ικ ά α ν ά μ ε σ α κ α ι ύ δ α τ α : η σ τ α σ ύ ­ ε λ ­ τ ο υ ρ κ ικ ά Σ α μ ο θ ρ ά κ η Ε ι κ . 1 Χ ά ρ τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς : Samothrace. A Guide to the Excavations and the Museum, by Karl Lehmann, 5th ed. revised and enlarged by Phyllis Williams Lehmann, New York 1983. κ α ι η Λ ή μ ν ο ς ε ίν α ι ε λ ­ λ η ν ικ ά ν η σ ιά , α λ λ ά η Ί μ β ρ ο ς κ α ι η Τ έ ν ε δ ο ς α ν ή κ ο υ ν σ τ η ν ά λ λ η Β έ β α ια , σ τ η ν α ρ χ α ιό τ η τ α *Θ τ σ σ τ ερ μ ο υ Π η τ ο το ν η β ο ές ε υ χ α α ν /μ ί ο υ υ κ ε ιμ έ ν κ .Σ τ α ύ ή θ ε ια τ ο ρ ισ Α ο υ ρ ο υ σ τ ίε ς θ η ν ώ μ ε χ Φ ρ α τη ν η Σ α μ ο θ ρ ά κ η ο φ ε ίλ ω σ τ ο ν κ . Π ν ,ο ο π ο ίο ς σ υ ν έ β ρ ή σ ιμ ε ς π α ρ α τ η ρ ή γ κ ο υ λ ίδ η , Κ α θ η γ η α π ό δ ο σ η κ ά π ο ιω ν ά ν ο α λ ε σ ε ις τή Φ σ η μ δ ια κ ρ ιν ό τ α ν Β α π κ α ιλ ε ίω α π ό α λ α β ά ν η , Κ α θ η ο φ α σ ισ τ ικ ά σ τ η ι γ λ ω σ σ ικ έ ς δ ιο ο λ ο γ ία ς τ ο υ Π α ν τ ο υ κ ε ιμ έ ν ο υ π λ ε υ ρ ά . τ η ν Τ έ ν ε δ ο γ η τ ή Α ρ χ α ιο ν τ ε λ ικ ή δ ια μ ρ θ ώ σ ε ις ,κ α θ ν /μ ί ο υ Κ ρ ή τ σ τη ν ε ο ε λ λ η ν ή λ ο γ ία ς ό ρ φ ω ­ ώ ς κ α ι η ς , γ ια ικ ή . 31 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ τ η ν Ί μ β ρ ο , γ ι α τ ί κ α τ ε ί χ ε ε κ ε ί ν α 'τ α μ υ σ τ ή ρ ι α ', π ο υ α κ τ ι ν ο λ ό κ λ η ρ ο τ ο ν ε λ λ η ν ικ ό κ α ι ρ ω μ α ϊκ ό κ ό σ μ ο γ ια π ο λ λ ο ύ ς κ ά π ο ιο ν τ ρ ό π ο τ α Μ υ σ τ ή ρ ια τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς δ ια τ ή ρ η σ τ ο υ ς δ ια μ έ σ ο υ τ ω ν ε π ο χ ώ ν , κ υ ρ ίω ς λ ό γ ω τ η ς δ ύ ν α μ η ς τ η κ ή ς π α ρ ά δ ο σ η ς . Κ α τ ά μ ία έ ν ν ο ια ε ίν α ι τ α π ιο μ υ σ τ η ρ μ υ σ τ η ρ ι α κ έ ς λ α τ ρ ε ί ε ς : τ α π ρ α γ μ α τ ι κ ά ο ν ό μ α τ α τ ω ν 'Μ ε γ ά Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς ' κ ρ α τ ή θ η κ α ν μ υ σ τ ικ ά . Κ ά π ο ιο ι ε ίπ α ν ό τ ι ή τ α ά λ λ ο ι δ ιε φ ώ ν η σ α ν .Τ ο μ υ σ τ ή ρ ιο , μ ε τ η σ η μ ε ρ ιν ή σ η μ α σ ία , Η ν ο τ η π ε κ ή θ έ τρ τ ο ο β ο λ ο ύ σ α ν σ ' α ιώ ν ε ς · κ α τ ά α ν τ η γ ο η τ ε ία ς γ ρ α μ μ α τ ε ια ­ ιώ δ η α π ό τ ις λ ω ν Θ ε ώ ν τ η ς ν ο ι Κ ά β ε ιρ ο ι, π α ρ α μ έ ν ε ι. λ έ ξ η Μ υ σ τή ρ ια , ω ς α ρ χ α ιο ε λ λ η ν ικ ό ς ό ρ ο ς , δ η λ ώ ν ε ι έ ν α τ η ς α ρ χ α ία ς ε λ λ η ν ικ ή ς θ ρ η σ κ ε ία ς , π ο υ έ χ ε ι γ ίν ε ι α ν τ ικ ε ίμ ς γ ια α ιώ ν ε ς μ έ σ α σ τ ο π λ α ίσ ιο τ η ς θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ή ς ισ τ ο ρ ία ς ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς λ ε π τ ο μ έ ρ ε ιε ς ε ίν α ι γ ν ω σ τ έ ς α π ό τ η ν Ε λ ε υ σ ίν α , σ κ α ι τ α Β α κ χ ικ ά μ υ σ τ ή ρ ια . Έ χ ω γ ρ ά ψ ε ι έ ν α β ιβ λ ίο π ά ν ω σ μ α , π ο υ έ χ ε ι μ ε τ α φ ρ α σ θ ε ί κ α ι σ τ α ε λ λ η ν ικ ά , τ ο Μ υ σ τη ρ ια ε ίε ς τη ς Α ρ χ α ιό τη τα ς . Σ ε α υ τ ό τ ο β ιβ λ ίο ά φ η σ α σ τ η ν ά κ ρ η τ ο π ο ίο τ ώ ρ α α σ χ ο λ ο ύ μ α ι:Τ α Μ υ σ τ ή ρ ια τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς . φ α ιν ό μ ε ­ ε ν ο μ ε λ έ ­ . Σ χ ε τ ικ ά τ η ν Α τ τ ι­ ε α υ τ ό τ ο κ ές Λ α ­ ο θ έ μ α μ ε Π α ρ α μ έ ν ε ι χ ρ ή σ ιμ ο ν α ε π α ν α λ ά β ο υ μ ε κ ά π ο ιε ς γ ε ν ικ έ ς π α ρ α τ η ρ ή ­ σ ε ι ς . Π ρ ο σ π ά θ η σ α ν α α π ο μ α κ ρ ύ ν ω τ η ν έ ν ν ο ι α τ ω ν 'μ υ σ τ η ρ ι α κ ώ ν θ ρ η ­ σ κ ε ι ώ ν ', π ο υ έ χ ε ι ε υ ρ έ ω ς χ ρ η σ ι μ ο π ο ι η θ ε ί σ ε μ ε λ έ τ ε ς κ α τ ά τ ι ς α ρ χ έ ς τ ο υ Χ ρ ι σ τ ι α ν ι σ μ ο ύ . Τ α ε λ λ η ν ι κ ά μ υ σ τ ή ρ ι α δ ε ν ε ί ν α ι 'θ ρ η σ κ ε ί ε ς ' μ ε τ η σ η ­ μ α σ ί α τ ο υ Χ ρ ι σ τ ι α ν ι σ μ ο ύ ή τ ο υ Ι σ λ ά μ , κ ι ο ύ τ ε 'ύ σ τ ε ρ α ' ή 'α ν α τ ο λ ι κ ά ' ή 'μ υ σ τ ι κ ά ' μ ε τ η ν α κ ρ ι β ή σ η μ α σ ί α τ ω ν ό ρ ω ν . Ό σ ο ν α φ ο ρ ά τ η χ ρ ο ν ο λ ό ­ γ η σ η τ ο υ ς , τ α Ε λ ε υ σ ίν ια μ υ σ τ ή ρ ια , κ α θ ώ ς κ α ι τ α Β α κ χ ικ ά , μ α ρ τ υ ρ ο ύ ­ ν τ α ι ή δ η α π ό τ ο ν 6ο α ι . π .Χ . κ α ι τ α μ υ σ τ ή ρ ι α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς α κ ο λ ο υ ­ θ ο ύ ν . Η Ε λ ε υ σ ί ν α σ ί γ ο υ ρ α δ ε ν ε ί ν α ι 'α ν α τ ο λ ι κ ή '. Η κ υ ρ ι ο λ ε κ τ ι κ ή έ ν ν ο ια τ ο υ μ υ σ τ ικ ισ μ ο ύ , π ο υ σ υ ν ίσ τ α τ α ι σ τ η ν π ν ε υ μ α τ ικ ή ά σ κ η σ η , τ η β ίω σ η μ ια ς ά μ ε σ η ς ε μ π ε ιρ ία ς μ ε τ ο θ ε ίο ,τ η ν ε π ίτ ε υ ξ η τ η ς α ν ά μ ιξ η ς τ η ς α τ ο μ ικ ό τ η τ α ς κ α ι τ ο υ θ ε ο ύ σ ε έ ν α , μ α ρ τ υ ρ ε ίτ α ι σ τ ο ν Π λ α τ ω ν ισ μ ό κ α ι σ τ ο Χ ρ ι σ τ ι α ν ι σ μ ό α π ό τ ο ν 3ο α ι . μ .Χ ., α λ λ ά π ο υ θ ε ν ά μ έ σ α σ τ ι ς π α ρ α ­ δ ο σ ια κ έ ς ,ε λ λ η ν ικ έ ς μ υ σ τ η ρ ια κ έ ς λ α τ ρ ε ίε ς . Τ α Μ υ σ τ ή ρ ι α α π ό μ ό ν α τ ο υ ς δ ε ν α π ο τ ε λ ο ύ ν 'θ ρ η σ κ ε ί ε ς ', σ ε α ν τ ί θ ε σ η μ ε ά λ λ ε ς , π ο υ έ χ ο υ ν ιε ρ ά β ιβ λ ία , ιε ρ α τ ε ία , δ ό γ μ α κ α ι τ ρ ό π ο ζ ω ή ς . 32 Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α Τ Η Σ Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ Μ π ο ρ ε ί ν α ε π η ρ ε ά ζ ο υ ν τ η μ υ σ τ ι κ ό τ η τ α , ό μ ω ς , δ ε ν δ η μ ι ο υ ρ γ ο ύ ν 'μ υ σ τ ι ­ κ έ ς κ ο ι ν ω ν ί ε ς ', μ ε π ι θ α ν ή ε ξ α ί ρ ε σ η τ ο ν Μ ι θ ρ α ϊ σ μ ό . Π ρ ο σ φ έ ρ ο υ ν μ ι α π ρ ο σ ω π ι κ ή ε π ι λ ο γ ή σ τ α ά τ ο μ α μ έ σ α σ τ η ν π ο λ ύ μ ο ρ φ η μ ά ζ α τ η ς 'α ρ χ α ί ­ α ς θ ρ η σ κ ε ί α ς '. Σ α ν μ ι α α ν α λ ο γ ί α κ α ν ε ί ς θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α σ κ ε φ τ ε ί τ ο π ρ ο σ κ ύ ν η μ α σ τ ο Santiago di Compostela σ τ η ν Ι σ π α ν ί α , π ο υ έ γ ι ν ε π ο λ ύ σ π ο υ δ α ίο κ α ι δ η μ ο φ ιλ έ ς σ τ ο ν Ύ σ τ ε ρ ο Μ ε σ α ίω ν α κ α ι σ ή μ ε ρ α έ χ ε ι α ν α ­ β ιώ σ ε ι α π ό ο ρ ισ μ έ ν ε ς ο μ ά δ ε ς , κ ιν ο ύ μ ε ν ο μ ε τ α ξ ύ α φ ο σ ίω σ η ς κ α ι τ ο υ ρ ι­ σ μ ο ύ .Α υ τ ό τ ο π ρ ο σ κ ύ ν η μ α ή τ α ν κ α ι ε ίν α ι π λ ή ρ ω ς ε ν τ α γ μ έ ν ο μ έ σ α σ τ η ν κ α θ ο λ ικ ή θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ή π ρ α κ τ ικ ή · κ ι ό μ ω ς έ χ ε ι κ ά τ ι ιδ ια ίτ ε ρ ο , ω ς μ ια δ α π α ν η ρ ή κ α ι χ ρ ο ν ο β ό ρ α ε π ιχ ε ίρ η σ η , π ο υ α ν τ ιμ ε τ ω π ίζ ε ι τ ο ν π ρ ο σ κ υ ­ ν η τ ή μ ε μ ι α ε ι δ ι κ ή ε μ π ε ι ρ ί α τ ο υ ι ε ρ ο ύ , μ ε φ ό ν τ ο μ ι α ο ι ο ν ε ί ­μ υ θ ι κ ή ι σ τ ο ­ ρ ία γ ια τ η ν ά φ ιξ η τ ω ν λ ε ιψ ά ν ω ν τ ο υ α γ ίο υ σ τ ο ν Α τ λ α ν τ ικ ό κ α ι τ η β ο ή ­ θ ε ι α τ ο υ ε ν α ν τ ί ο ν τ ω ν Α ρ ά β ω ν : 'Santiago mata moros', ο φ ο ν ι ά ς τ ω ν Α ρ ά β ω ν . Τ ο π ρ ο σ κ ύ ν η μ α δ ίν ε ι ε λ π ίδ ε ς γ ια μ ια μ ε τ α θ α ν ά τ ια κ α λ ύ τ ε ρ η ζ ω ή , κ α θ ιε ρ ώ ν ε ι ε π α φ έ ς μ ε σ υ μ π ρ ο σ κ υ ν η τ έ ς , π ο υ έ χ ο υ ν τ η δ ιά θ ε σ η ν α ξ α ν α σ υ ν α ν τ η θ ο ύ ν σ τ ις π α τ ρ ίδ ε ς τ ο υ ς , μ ε α π ο τ έ λ ε σ μ α ν α έ χ ο υ ν α ν ε γ ε ρ ­ θ ε ί π ο λ λ ά π α ρ ε κ κ λ ή σ ι α τ ο υ St. James σ ' ό λ η τ η ν Ε υ ρ ώ π η . Ο ι Μ ν σ τ α ι τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς σ υ ν α ν τ ιό ν τ ο υ σ α ν ε π ίσ η ς ,γ ια ν α ε π α ν α β ε β α ιω θ ο ύ ν , ω ς "μ ν σ τ α ι ε υ σ ε β ε ί ς " κ α ι ν α ι δ ρ ύ σ ο υ ν κ ο ι ν ά α ν α θ ή μ α τ α . Ο ι π ρ ο σ κ υ ν η τ έ ς τ ο υ Santiago ­ θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε κ α ν ε ί ς ν α π ε ι "ο ι μ ν σ τ α ι τ ο υ Santiago"; φ υ λ ά ν ε έ ν α ό σ τ ρ ε ο ω ς δ ε ίγ μ α τ η ς ιε ρ ή ς τ ο υ ς ε μ π ε ιρ ία ς . Ε ά ν κ α ν ε ίς ρ ω τ ο ύ σ ε έ ν α ν α π ό τ ο υ ς π ρ ο σ κ υ ν η τ έ ς τ ο υ Santiago τ ι τ ό σ ο ι δ ι α ί τ ε ρ ο υ π ή ρ χ ε σ ' α υ τ ό , η κ α λ ύ τ ε ρ η α π ά ν τ η σ η θ α ή τ α ν π ιθ α ν ώ ς : Π ή γ α ιν ε ο ίδ ιο ς κ α ι δ ο κ ίμ α σ ε . σ τ ή Σ ω θ ρ Δ ε ν μ π ο ρ ο ύ μ ε ν α κ ά ν ο υ μ ε τ ο ίδ ιο γ ια τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η .Έ τ σ ι, α ς α ρ χ ί­ ο υ μ ε μ ε μ ια μ α τ ιά σ τ ις ν ε ό τ ε ρ ε ς α ν α φ ο ρ έ ς κ α ι μ ε λ έ τ ε ς γ ια τ ο ν η σ ί κ α ι α υ π ο τ ιθ έ μ ε ν α μ υ σ τ ικ ά τ ο υ .Ο ι ε π ισ κ έ π τ ε ς κ α τ ά τ η ν Ο θ ω μ α ν ικ ή ε π ο χ ή τ α ν λ ίγ ο ι, α λ λ ά έ ν α ε ν θ ο υ σ ιώ δ ε ς θ ε ω ρ η τ ικ ό ε ν δ ια φ έ ρ ο ν γ ια τ η α μ ο θ ρ ά κ η α ν α δ ύ θ η κ ε τ η ν ε π ο χ ή τ ο υ ρ ο μ α ν τ ισ μ ο ύ , μ ε τ α ξ ύ ε ν ό ς α ν α ν ε ­ μ έ ν ο υ ε ν δ ι α φ έ ρ ο ν τ ο ς γ ι α τ ο 'μ ύ θ ο ' κ α ι τ η ς α ρ χ ή ς θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ο ­ι σ τ ο ­ ικ ώ ν μ ε λ ε τ ώ ν . Α ρ θ ρ α κ α ι β ιβ λ ία γ ια τ ο υ ς α ιν ιγ μ α τ ικ ο ύ ς Μ ε γ ά λ ο υ ς ε ο ύ ς τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς , τ ο υ ς 'Κ α β ί ρ ο υ ς ', γ ρ ά φ τ η κ α ν α π α ν ω τ ά α π ό 33 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ τ ο υ ς Zoega, Creuzer, Schelling κ α ι Welcker­ α υ τ ά δ ι α β ά σ τ η κ α ν κ α ι σ υ ζ η τ ή θ η κ α ν α π ό τ η ν ε λ ίτ τ ω ν γ ρ α μ μ ά τ ω ν τ η ς Γ ε ρ μ α ν ία ς κ α ι π ή ρ α ν τ ο δ ρ ό μ ο τ ο υ ς , β έ β α ι α , σ τ ο ν Faust τ ο υ Goethe, Der Tragödie zweiter Teil, 'Klassische Walpurgisnacht'.1 Α ν ά μ ε σ α σ τ η σ α γ η ν ε υ τ ι κ ή μ υ σ τ ι κ ό τ η τ α π λ α ν ι ό τ α ν η υ π ο ψ ί α γ ι α π ρ ο ­ε λ λ η ν ι κ ή ή μ ά λ λ ο ν α ν α τ ο λ ι κ ή σ ο φ ί α . Ή δ η ο Justus Scaliger ε ί χ ε ε π ι σ τ ή σ ε ι τ η ν π ρ ο σ ο χ ή σ τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι τ ο 'Κ ά β ε ι ρ ο ι ' φ α ί ν ε τ α ι ν α σ υ μ π ί π τ ε ι μ ε τ η ν κ ο ι ν ή Σ η μ ι τ ι κ ή λ έ ξ η kabir, π ο υ σ η μ α ί ν ε ι 'μ ε γ ά λ ο ς ', έ τ σ ι π ο υ Ό ι Μ ε γ ά λ ο ι Θ ε ο ί ' τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α ε ίν α ι α κ ρ ιβ ώ ς η ε λ λ η ν ικ ή μ ε τ ά φ ρ α σ η τ η ς Σ η μ ιτ ικ ή ς λ έ ξ η ς kabirim.2 H α ν α κ ά λ υ ψ η τ ο υ Scaliger ή τ α ν γ ε ν ι κ ά α π ο δ ε κ τ ή τ ο ν κ α ιρ ό π ο υ ο ι κ λ α σ σ ικ ο ί φ ιλ ό λ ο γ ο ι γ ν ώ ρ ιζ α ν λ ίγ α ε β ρ α ϊκ ά . Ο Η ρ ό δ ο ­ τ ο ς 3 α ν α φ έ ρ ε ι τ ο Α ι γ υ π τ ι α κ ό 'Κ ά β ε ι ρ ο ι ' μ α ζ ί μ ε τ ο Φ ο ι ν ι κ ι κ ό Ή α τ ά ϊ ­ κ ο ι ', τ ο ο π ο ί ο π ρ ο σ δ ί δ ε ι έ ν α ν π ε ρ α ι τ έ ρ ω α ν α τ ο λ ί ζ ο ν τ α τ ό ν ο σ τ η ν ε ι κ ό ­ ν α , δ η λ α δ ή τ α Α ι γ υ π τ ι α κ ά 'μ υ σ τ ή ρ ι α '. Α λ λ ά δ ε ν ή τ α ν μ ό ν ο η σ χ έ σ η μ ε τ η ν Α ν α τ ο λ ή , π ο υ γ ο ή τ ε υ ε τ ο υ ς ε π ισ τ ή μ ο ν ε ς · γ ν ω σ τ ή σ ε ό λ ο υ ς , α ν κ α ι ό χ ι π ά ν τ α σ χ ο λ ια σ μ έ ν η φ α ν ε ρ ά , ή τ α ν η φ α ν τ α σ ία γ ια τ ο φ α λ λ ισ μ ό . Ιθ υ ­ φ α λ λ ικ έ ς ε ικ ό ν ε ς έ κ α ν α ν τ η ν ε μ φ ά ν ισ η τ ο υ ς μ έ σ α σ τ η μ υ σ τ ικ ό τ η τ α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς , ε ξ α ιτ ία ς τ ο υ Η ρ ο δ ό τ ο υ , ο ο π ο ίο ς θ ε ω ρ ε ί ό τ ι ο ι π α ρ α δ ό ­ σ ε ις τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς ε ξ η γ ο ύ ν τ η ν α ρ χ ή τ ω ν ιθ υ φ α λ λ ικ ώ ν ε ρ μ ώ ν τ η ς Α τ τ ικ ή ς . Ο κ α θ έ ν α ς ε ίχ ε δ ια β ά σ ε ι Η ρ ό δ ο τ ο . Ε ίμ α ι σ χ ε δ ό ν β έ β α ιο ς ό τ ι α υ τ έ ς ο ι α ν α φ ο ρ έ ς έ π α ι ξ α ν κ ά π ο ι ο ρ ό λ ο κ α ι σ τ ο ν Karl Lehmann, γ ι α ν α α ρ χ ί σ ε ι τ ι ς α ν α σ κ α φ έ ς τ ο υ σ τ ο ι ε ρ ό τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς τ ο 1938, κ α ι σ τ η ν ο ι κ ο γ έ ν ε ι α Mellon σ τ ι ς Η .Π .Α ., γ ι α ν α χ ρ η μ α τ ο δ ο τ ή σ ε ι ό χ ι μ ό ν ο τ η ν α ν α σ κ α φ ή , α λ λ ά ε π ίσ η ς τ η γ ε ν ν α ιό δ ω ρ η δ η μ ο σ ίε υ σ η σ τ η σ ε ιρ ά 'Bollingen Foundation'. (Ο ι Mêlions ε ί χ α ν σ τ ε ν ή σ χ έ σ η μ ε τ ο ν Carl Gustav Jung κ α ι τ ο ί δ ρ υ μ α "Eranos" σ τ η ν Α σ κ ό ν α · τ ο Bollingen ε ί ν α ι έ ν α χ ω ρ ι ό σ τ η λ ί μ ν η τ η ς Ζ υ ρ ί χ η ς , ό π ο υ ο C. G. Jung ε ί χ ε κ τ ί σ ε ι τ ο σ π ί τ ι τ ο υ ). Σ τ ο υ ς π ο λ λ ο ύ ς τ ό μ ο υ ς τ η ς σ ε ι ρ ά ς 'Samothrace' π ο υ έ χ ο υ ν δ ή μ ο ­ ι . Κ . Reinhardt, Die klassische Walpurgisnacht, Antike und Abendland 1 (1945) 133­ 162 = Tradition und Geist (Göttingen 1960) 309­356. 2. J. J. Scaliger, Coniectaneae in M. Ter. Varr. de lingua Latina (Paris 1565) 146. 3. Η ρ ό δ ο τ ο ς 3, 37. 34 Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α Τ Η Σ Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ σ ιε υ τ ε ί ω ς τ ώ ρ α , τ α α π ο τ ε λ έ σ μ α τ α , ό σ ο ν α φ ο ρ ά τ ις ιδ ια ίτ ε ρ ε ς π ρ ο σ δ ο ­ κ ίε ς γ ια τ ο φ α λ λ ισ μ ό , ή τ α ν α π ο γ ο η τ ε υ τ ικ ά · α λ λ ά η Ρ ο τ ό ν τ α τ η ς Α ρ σ ι­ ν ό η ς θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α α ν ο ικ ο δ ο μ η θ ε ί ω ς τ ο τ ε λ ε υ τ α ίο κ ε ρ α μ ίδ ι. Δ ε ν π ρ έ π ε ι ν α λ η σ μ ο ν ο ύ μ ε ό τ ι ή δ η τ ο ν 19ο α ι ., τ ο 1863, η π ε ρ ί φ η μ η Ν ί κ η τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς α ν α κ α λ ύ φ θ η κ ε α π ό τ ο ν Champoiseau, τ ο ν Γ ά λ λ ο π ρ ό ­ ξ ε ν ο σ τ η ν Κ ω ν σ τ α ν τ ιν ο ύ π ο λ η , κ α ι μ ε τ α φ έ ρ θ η κ ε σ τ ο Π α ρ ίσ ι, γ ια ν α γ ίν ε ι τ ο κ ε ν τ ρ ικ ό έ κ θ ε μ α σ τ ο Λ ο ύ β ρ ο ·κ ά π ο ιε ς ε π ιτ ό π ιε ς έ ρ ε υ ν ε ς έ γ ιν α ν α π ό τ ο υ ς Γ ά λ λ ο υ ς τ ο 1865 κ α ι τ ο υ ς Α υ σ τ ρ ι α κ ο ύ ς τ ο 1873­1875, δ ρ α ­ σ τ η ρ ιό τ η τ ε ς π ο υ έ φ ε ρ α ν κ α ι ά λ λ α κ ο μ μ ά τ ια γ λ υ π τ ώ ν έ ρ γ ω ν σ τ α α ν τ ί­ σ τ ο ιχ α μ ο υ σ ε ία τ ο υ Π α ρ ισ ιο ύ κ α ι τ η ς Β ιέ ν ν η ς . Η γ δ τ σ ό τ β θ κ π φ κ κ Ε έ π σ Σ τ ε τ ν π ιο π ρ ό σ φ α τ η α ρ χ α ιο λ ο γ ικ ή ε ρ γ α σ ία σ τ ο ιε ρ ό τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς έ χ ε ι ίν ε ι μ ε μ ε γ ά λ ο ε ν θ ο υ σ ια σ μ ό κ α ι φ ρ ο ν τ ίδ α κ α ι ε ίν α ι α κ ό μ η σ ε ε ξ έ λ ιξ η , ι ε υ θ ύ ν ε τ α ι δ ε α π ό τ η ν Phyllis Lehmann, σ ύ ζ υ γ ο τ ο υ Karl Lehmann, κ α ι ο ν James R. McCredie (Ε ι κ . 2). Η σ ε ι ρ ά τ ω ν δ η μ ο σ ι ε ύ σ ε ω ν δ ε ν έ χ ε ι φ τ ά ­ ε ι α κ ό μ η σ τ ο τ έ λ ο ς τ η ς . Δ ε ν έ χ ο υ ν γ ίν ε ι σ υ σ τ η μ α τ ικ έ ς α ν α σ κ α φ έ ς , α π ό σ ο γ ν ω ρ ίζ ω , μ έ σ α σ τ η ν α ρ χ α ία π ό λ η ,π ο υ ε ίν α ι α κ ρ ιβ ώ ς δ ίπ λ α σ τ ο ιε ρ ό · α τ ε ίχ η τ η ς π ό λ η ς ε ίν α ι κ α λ ο δ ια τ η ρ η μ έ ν α . Θ α π ε ρ ίμ ε ν ε κ α ν ε ίς α κ ό μ η ν α ρ ε ι ε ν δ ια φ έ ρ ο υ σ ε ς ε π ιγ ρ α φ έ ς α π ό τ α α ρ χ ε ία τ η ς π ό λ η ς .Α λ λ ά θ α ή τ α ν π ι­ α ν ώ ς υ π ε ρ α ισ ιό δ ο ξ ο ν α π ε ρ ιμ έ ν ε ι ε ν τ υ π ω σ ια κ έ ς α π ο κ α λ ύ ψ ε ις ­α κ ό μ η α ι σ τ η ν Ε λ ε υ σ ίν α ο ι ο λ λ έ ς ε π ίσ η μ ε ς ε π ιγ ρ α ­ έ ς π ο υ έ χ ο υ μ ε δ ε ν α π ο ­ α λ ύ π τ ο υ ν 'τ ο μ υ σ τ ι κ ό '· α ι ε ν ώ α μ φ ό τ ε ρ ο ι, λ ε υ σ ίν α κ α ι Δ ιό ν υ σ ο ς , χ ο υ ν α ν α π τ ύ ξ ε ι μ ια λ ο ύ σ ια κ α ι χ α ρ α κ τ η ρ ι­ τ ικ ή ε ικ ο ν ο γ ρ α φ ία , σ τ η α μ ο θ ρ ά κ η , π ο υ ή τ α ν ό σ ο μ α κ ρ ιά α π ό τ α Ε ικ .2 Θ έ α τ ω ν Π ρ ο π υ λ α ίω ν τ ο ν Ιε ρ ο ύ μ ε τ η Θ ε α τ ρ ικ ή λ λ η ν ικ ά ε ρ γ α σ τ ή ρ ια κ α ι π ε ρ ιο χ ή , τη θ έ σ η το ν μ ν η μ ε ίο υ τη ς Ν ίκ η ς κ α ι τη Σ το ά σ το ις α γ ο ρ έ ς , δ ε φ α ίν ε τ α ι β ά θ ο ς : Samothrace. A Guide to the Excavations and the Museum, by Karl Lehmann, 5th ed. revised and enlarged by α έ ρ χ ε τ α ι σ τ ο φ ω ς κ α ­ Phyllis Williams Lehmann, New York 1983, 92. 35 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ μ ιά τ έ τ ο ια ε ικ ο ν ο corpus γ ρ α μ μ α τ ε ι α ν α τ α δ ια σ τ α υ ρ ώ Π α ρ α μ έ ν ε ι α ν ο ικ τ ά λ λ ο ή μ ά λ λ ο ν α κ ύ κ λ ο υ ς δ η μ ιο υ ρ γ π ρ ο β λ η μ ά τ ω ν . γ ρ α φ ία κ ώ ν α ν σ ο υ μ ε ό σ ε π ο π ο κ λ ίν ία ς , α π . Α π ο μ έ ν ε ι ν α φ ο ρ ώ ν κ α ι υ μ ε τ α π ρ α γ μ ιο β α θ μ ό α υ τ ο υ ν , δ η μ ιο υ ο σ π α σ μ α τ ικ ώ α π α ά ν ρ μ ε λ ε τή σ ο υ α ιν ιγ μ ώ ν κ τ ικ ά α ρ χ α 'ε π ι β ε β α ι ώ γ ώ ν τ α ς τ ο π λ η ρ ο φ ο ρ μ ε έ ν α π ε ρ ιο α ι ν α π ρ ο σ π α ιο λ ο γ ικ ά ε υ ν ο υ ν ' ίσ ω ς τ κ α θ έ ν α δ ικ ιώ ν κ α ι α υ ξ α ρ ισ μ έ ν ο θ ή σ ο υ μ ε ρ ή μ α τ α . ο έ ν α τ ο ο ύ ς τ ο υ ν ο μ έ ν ω ν Ή δ η κ α τ ά τ η ν ε π ο χ ή τ ο υ Χ α λ κ ο ύ ε π ισ η μ α ίν ε τ α ι κ ά π ο ια σ η μ α σ ία τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς · έ χ ε ι β ρ ε θ ε ί έ ν α ς ο ικ ισ μ ό ς ό χ ι σ τ η ν τ ο π ο θ ε σ ία τ η ς ύ σ τ ε ρ η ς π ό λ η ς κ α ι τ ο υ ι ε ρ ο ύ , α λ λ ά σ τ η ν ό τ ι ο ­δ υ τ ι κ ή π λ ε υ ρ ά τ ο υ ν η σ ι ο ύ . 4 Δ ε ν έ χ ω τ ις γ ν ώ σ ε ις ν α ε π ιμ ε ίν ω σ τ η ν κ ε ρ α μ ικ ή ,π ο υ έ χ ε ι β ε β α ίω ς σ χ έ σ ε ις μ ε ο ικ ισ τ ικ έ ς ε γ κ α τ α σ τ ά σ ε ις σ τ η Λ ή μ ν ο ,Λ έ σ β ο κ α ι Τ ρ ο ία . Ε ίν α ι π ρ α γ μ α τ ι­ κ ά ε κ π λ η κ τ ικ ό τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι μ ια σ ε ιρ ά Μ ιν ω ϊκ ώ ν σ φ ρ α γ ίδ ω ν κ α ι 'μ ε ν τ α γ ι ό ν ' έ χ ο υ ν β ρ ε θ ε ί σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η , μ ε ρ ι κ ά μ ε σ η μ ά δ ι α τ η ς Γ ρ α μ ­ μ ικ ή ς Α .Α υ τ ό σ η μ α ίν ε ι ό τ ι η Σ α μ ο θ ρ ά κ η ή τ α ν έ ν α ς σ π ο υ δ α ίο ς ε μ π ο ρ ι­ κ ό ς σ τ α θ μ ό ς ή δ η α π ό τη Μ έσ η ε π ο χ ή τ ο υ Χ α λ κ ο ύ , σ το δ ρ ό μ ο α π ό τ η ν Κ ρ ή τ η π ρ ο ς τ α Σ τ ε ν ά , τ α Δ α ρ δ α ν έ λ λ ια . Η σ η μ α σ ία τ ο υ θ α λ ά σ σ ιο υ δ ρ ό ­ μ ο υ μ έ σ ω τ ω ν Δ α ρ δ α ν ε λ λ ίω ν έ χ ε ι φ ω τ ισ θ ε ί ε ξ ά λ λ ο υ α π ό τ α ε υ ρ ή μ α τ α τ ο υ Manfred Korfmann σ τ ο Beshik Tepe, τ ο λ ι μ ά ν ι τ η ς Τ ρ ο ί α ς . Τ ο μ ο ν α ­ δ ικ ό κ ά σ τ ρ ο τ η ς Τ ρ ο ία ς κ α τ ά τ η ν ε π ο χ ή τ ο υ Χ α λ κ ο ύ α ν α π τ ύ χ θ η κ ε α κ ρ ι­ β ώ ς , δ ιό τ ι τ α π λ ο ία κ α τ ε υ θ υ ν ό μ ε ν α π ρ ο ς τ α Σ τ ε ν ά θ ά π ρ ε π ε ν α π ε ρ ιμ έ ­ ν ο υ ν γ ια ε υ ν ο ϊκ ο ύ ς α ν έ μ ο υ ς . Π ά ν ω σ ε δ ύ ο α γ γ ε ία , π ο υ β ρ έ θ η κ α ν σ τ η ν Τ ρ ο ί α α π ό τ ο ν Schliemann, έ χ ο υ ν τ α υ τ ι σ θ ε ί π ρ ό σ φ α τ α ε π ι γ ρ α φ έ ς τ η ς Γ ρ α μ μ ι κ ή ς Α π ε ρ ί π ο υ τ η ς ί δ ι α ς χ ρ ο ν ο λ ο γ ί α ς .5 Έ τ σ ι , β ρ ί σ κ ο υ μ ε μ ι α σ χ έ σ η Κ ρ ή τ η ς ­Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς ­Τ ρ ο ί α ς κ α θ ι ε ρ ι ο μ έ ν η α π ό τ η Μ έ σ η ε π ο χ ή τ ο υ Χ α λ κ ο ύ . Μ έ χ ρ ι τ ώ ρ α δ ε ν β ρ ίσ κ ε τ α ι τ ίπ ο τ α σ υ γ κ ρ ίσ ιμ ο α π ό τ η ν Ύ σ τ ε ρ η ε π ο χ ή τ ο υ Χ α λ κ ο ύ , τ η 'Μ υ κ η ν α ϊ κ ή ' π ε ρ ί ο δ ο · α λ λ ά δ ε ν θ α μ ι λ ή ­ σ ο υ μ ε ε δ ώ γ ι α τ η ν Τ ρ ο ί α , τ ο ν Ό μ η ρ ο κ α ι τ ο ν Τ ρ ω ϊ 'κ ό π ό λ ε μ ο . Α ς κ ρ α ­ τ ή σ ο υ μ ε μ ά λ λ ο ν τ η σ χ έ σ η μ ε τ η θ α λ α σ σ ο π λ ο ΐα , π ο υ ε π ρ ό κ ε ιτ ο ν α χ α ρ α ­ κ τ η ρ ίζ ε ι τ α μ υ σ τ ή ρ ια π ο λ ύ α ρ γ ό τ ε ρ α . 4. Matsas 1991. 5. L. Godait, CRAI 1994, 710­720. Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α Τ Η Σ Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ Υ π ά ρ χ ε ι έ ν α μ ε γ ά λ ο ά λ μ α α π ό τ η ν ε π ο χ ή τ ο υ Χ α λ κ ο ύ μ έ χ ρ ι τ α π ρ ω ­ ιμ ό τ ε ρ α χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ά ε υ ρ ή μ α τ α μ έ σ α σ τ ο ιε ρ ό σ τ η β ό ρ ε ια π λ ε υ ρ ά τ ο υ ν η σ ιο ύ ,π ο υ σ υ ν ίσ τ α ν τ α ι σ ε α π ο θ έ σ ε ις θ υ σ ιώ ν μ έ σ α σ τ ο κ α λ ο ύ μ ε ν ο Τ έ μ ε ν ο ς , χ ρ ο ν ο λ ο γ ο ύ μ ε ν α σ τ ι ς α ρ χ έ ς τ ο υ 7ο υ α ι . π .Χ . Α υ τ ά α π ο δ ε ι κ ν ύ ­ ο υ ν θ ρ η σ κ ε υ τ ικ έ ς δ ρ α σ τ η ρ ιό τ η τ ε ς , μ ε ά λ λ ε ς λ έ ξ ε ις τ ο ιε ρ ό υ π ή ρ χ ε α π ό τ ό τ ε . Χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ο ί ε ί ν α ι ο ι υ π ο ­γ ε ω μ ε τ ρ ι κ ο ί 'κ α ν θ α ρ ο ι ' ε ν ό ς τ ύ π ο υ , π ο υ α π α ν τ ά ε π ίσ η ς σ τ η Λ ή μ ν ο κ α ι σ τ η ν Τ ρ ο ία , κ α θ ώ ς κ α ι σ τ η Θ ά σ ο ,Λ έ σ β ο ,Χ ίο .Α υ τ ό δ ε ν δ ια χ ω ρ ίζ ε ι, α λ λ ά μ ά λ λ ο ν π ε ρ ιλ α μ β ά ν ε ι τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η σ τ η ν κ ο ιν ή κ α τ ά σ τ α σ η τ ο υ β ό ρ ε ιο υ Α ιγ α ίο υ ε κ ε ίν η ς τ η ς ε π ο χ ή ς . Α λ λ ά σ η μ ε ιώ σ τ ε ό τ ι τ α α ρ χ α ιο λ ο γ ικ ά δ ε δ ο μ έ ν α τ ο υ ε ίδ ο υ ς δ ε ν ε π ι τ ρ έ π ο υ ν ν α τ α υ τ ί σ ο υ μ ε 'λ α ο ύ ς ' ή γ λ ώ σ σ ε ς ω ς π ρ ο ­ε λ λ η ν ι κ ά , π α ρ α ­ ε λ λ η ν ικ ά ή ε λ λ η ν ικ ά .Τ α ε υ ρ ή μ α τ α ε ίν α ι π ε ρ ίπ ο υ σ ύ γ χ ρ ο ν α μ ε τ ις α ρ χ έ ς τ η ς κ ύ ρ ια ς ε γ κ α τ ά σ τ α σ η ς τ ο υ ν η σ ιο ύ , τ η ν π ρ ώ τ η μ ο ρ φ ή π ό λ η ς , π ο υ χ ω ρ ίς α μ φ ιβ ο λ ία ή τ α ν ε λ λ η ν ικ ή , μ ε ο ικ ισ τ έ ς κ υ ρ ίω ς α π ό τ η Σ ά μ ο . Α π ό α ρ χ α ιο λ ο γ ικ ή ς π λ ε υ ρ ά ς δ ε ν υ π ά ρ χ ε ι τ ίπ ο τ α ιδ ια ίτ ε ρ ο α κ ό μ η κ α ι γ ύ ρ ω α π ό θ υ σ ια σ τ ή ρ ιε ς δ ρ α σ τ η ρ ιό τ η τ ε ς , π ο υ έ χ ο υ ν α φ ή σ ε ι τ α ίχ ν η τ ο υ ς . Μ π ο ρ ε ί κ α ν ε ίς α κ ό μ η ν α α ν α φ έ ρ ε ι τ η μ α ρ τ υ ρ ία π ο υ π ε ρ ιέ χ ε τ α ι σ τ ο δ ε λ ­ φ ικ ό π ίν α κ α τ ο υ Π ο λ ύ γ ν ω τ ο υ : ο Τ έ λ λ ις κ α ι η Κ λ ε ό β ο ια π ο υ φ έ ρ ν ο υ ν τ α μ υ σ τ ή ρ ι α τ η ς Δ ή μ η τ ρ α ς α π ό τ η ν Π ά ρ ο σ τ η Θ ά σ ο .6 Θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α τ ο δ ε ι κ α ν ε ίς α υ τ ό ω ς μ ια π α ρ ά λ λ η λ η σ τ η λ α τ ρ ε ία τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς ε π ι­ χ ε ί ρ η σ η κ α ι θ α υ π ο δ ή λ ω ν ε μ ά λ λ ο ν ε λ λ η ν ι κ έ ς π α ρ ά α υ τ ό χ θ ο ν ε ς 'α ρ χ έ ς '. Ο Τ έ λ λ ις , τ ο υ ο π ο ίο υ τ ο ό ν ο μ α μ π ο ρ ε ί ν α η χ ε ί τ η λ έ ξ η τελ ετή , ή τ α ν κ α τ ά κ ά π ο ιο τ ρ ό π ο σ υ ν δ ε δ ε μ έ ν ο ς μ ε τ ο ν Α ρ χ ίλ ο χ ο ­ α υ τ ό ε ίν α ι μ ια ά λ λ η έ ν δ ε ι ξ η γ ι α τ α μ έ σ α τ ο υ 7ο υ α ι . Η σ ε σ Η φ α ρ χ κ ε υ τ ικ ό π ίσ η ς , α ιε ύ τ η κ ε σ ιο δ ικ ώ ο ί τη ς Δ α ιό τ ε ρ η γ ρ α μ μ κ έ ν τ ρ ο ε ίν α ι λ λ ά μ ε τ ο π ρ ο σ ο Π ά π υ ρ ο ς τ η ν Κ α τα λ ό γω ν . ά ρ δ α ν ο ς κ α ι Η α τ ε ια κ ή μ α ρ τ έ μ μ ε σ η · π ρ ο έ ρ ω π ε ίο τ η ς η ρ ω ς Ο ξ υ ρ ρ ύ γ χ ο υ Σ ε μ ια σ ε λ ίδ α ε τ ίω ν κ α ι ο ι Ε υ ρ ία γ ια τ η Σ χ ε τ α ι α π ό τ η ν ικ ή ς μ υ θ ο λ ο γ α ρ . 1359, μ ε ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι η ρ ιχ θ ό ν ιο ς κ α ι α μ ο θ ρ ά κ η ω ς θ ρ η ­ α ρ χ α ϊκ ή π ε ρ ίο δ ο ί α ς . Τ ο 1915 δ η μ ο ­ α π ο σ π ά σ μ α τ α τ ω ν Η λ έ κ τ ρ α ,ο ι α δ ε λ ­ Ί λ ο ς , β α σ ιλ ε ίς τ η ς 6. Π α υ σ . 10,28,3. 37 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Τ ρ ο ί α ς . 7 OL Κ α τ ά λ ο γ ο ι δ ύ σ κ ο λ α μ π ο ρ ο ύ ν ν α α π ο δ ο θ ο ύ ν in loto σ τ ο ν Η σ ίο δ ο ω ς έ ν α π ρ ό σ ω π ο , τ ο ν π ο ιη τ ή τ ο ν ο π ο ίο ν σ υ ν η θ ίζ ο υ μ ε ν α χ ρ ο ­ ν ο λ ο γ ο ύ μ ε γ ύ ρ ω σ τ ο 700 π .Χ . Ο Martin West ν ο μ ί ζ ε ι ό τ ι η σ ύ ν θ ε σ η τ ο υ ε υ ρ έ ο ς έ ρ γ ο υ τ ω ν 'Κ α τ α λ ό γ ω ν ' θ α έ π ρ ε π ε ν α χ ρ ο ν ο λ ο γ η θ ε ί γ ύ ρ ω σ τ α μ έ σ α τ ο υ 6ο υ α ι . π .Χ . Ό μ ω ς , ε ί ν α ι α ρ χ α ϊ κ ή π α ρ ά δ ο σ η . Η μ υ θ ο λ ο γ ί α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς (Η λ έ κ τ ρ α , Η ε τ ί ω ν , Δ ά ρ δ α ν ο ς ) π ε ρ ι λ α μ β α ν ό τ α ν ή δ η σ τ ο Η σ ιό δ ε ιο π ο ίη μ α .Τ ο δ ια σ ω ζ ό μ ε ν ο α π ό σ π α σ μ α έ χ ε ι κ ε ν ά ,α λ λ ά τ ο κ ύ ρ ιο ε π ιχ ε ίρ η μ α ε ίν α ι σ α φ έ ς · έ χ ε ι σ χ έ σ ε ις μ ε τ η ν Ι λ ιά δ α , τ η γ ε ν ε α λ ο γ ία τ ο υ Α ιν ε ία 8 κ α ι ε ίν α ι δ υ ν α τ ό ν ν α σ υ μ π λ η ρ ω θ ε ί μ ε μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ α κ ε ίμ ε ν α , α π ό τ ο ν Ε λ λ ά ν ι κ ο 9 ω ς τ ο ν Α π ο λ λ ό δ ω ρ ο . 10 Ο Ε λ λ ά ν ι κ ο ς φ α ί ν ε τ α ι ν α ε ίχ ε κ ά π ο ια π ρ ο σ ω π ικ ή γ ν ώ σ η τ ο υ τ ό π ο υ · έ γ ρ α ψ ε λ ίγ ο α ρ γ ό τ ε ρ α α π ό τ ο ν Η ρ ό δ ο τ ο , π ο υ ισ χ υ ρ ιζ ό τ α ν ό τ ι ή τ α ν ο ίδ ιο ς μ ύ σ τη ς τ η ς Σ α μ ο ­ θ ρ ά κ η ς . Σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ η ν π α ρ ά δ ο σ η , η Η λ έ κ τ ρ α , η κ ό ρ η τ ο υ Ά τ λ α ν τ α κ α ι χ ω ρ ίς α μ φ ιβ ο λ ία σ ύ ν τ ρ ο φ ο ς τ ο υ Δ ία ,γ έ ν ν η σ ε τ ο ν Δ ά ρ δ α ν ο κ α ι τ ο ν Η ε τ ίω ν α · ο Η ε τ ίω ν ε ίχ ε κ ά π ο ια σ ε ξ ο υ α λ ικ ή σ χ έ σ η μ ε τ η Δ ή μ η τ ρ α κ α ι α υ τ ό ε ίχ ε ω ς σ υ ν έ π ε ια τ ο θ ά ν α τ ο τ ο υ : τ α π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ α α π ό α υ τ ά ε ίν α ι σ α φ ή α π ό τ α σ π α ρ ά γ μ α τ α τ ο υ π α π ύ ρ ο υ . Σ τ ο α π ό σ π α σ μ α 177, σ τ . 7 δ ι α ­ β ά ζ ο υ μ ε τ η ν α ιτ ια τ ικ ή Ή ε τίω ν α κ α ι σ τ η ν α ρ χ ή τ ο υ ε π ό μ ε ν ο υ σ τ ίχ ο υ (σ τ . 8) ο ϋ ν ε κ α , "δ ι ό τ ι "· τ α σ υ μ π λ η ρ ώ μ α τ α α υ τ ώ ν τ ω ν σ τ ί χ ω ν , π ο υ ο φ ε ί ­ λ ο ν τ α ι σ τ ο ν Martin West, ε π ι β ε β α ι ώ ν ο ν τ α ι σ τ η ν π ρ ά ξ η : ο Ζ ε υ ς σ κ ό τ ω ­ σ ε τ ο ν Η ε τ ίιο ν α ,γ ια τ ί ε ίχ ε κ ά ν ε ι έ ρ ω τ α μ ε τ η Δ ή μ η τ ρ α .Τ ο κ ε ίμ ε ν ο ε ίν α ι τ ό σ ο σ ύ ν τ ο μ ο , ­ μ ό λ ι ς δ ύ ο γ ρ α μ μ έ ς ­, π ο υ δ ε ν ε π ι τ ρ έ π ε ι ά λ λ ε ς ε ι κ α σ ί ε ς : α π ο τ ε λ ε ί μ ι α έ ν δ ε ι ξ η 'μ υ σ τ η ρ ί ο )ν '; Ε ν π ά σ η π ε ρ ι π τ ώ σ ε ι ο Δ ά ρ δ α ν ο ς ά φ η σ ε τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η ,γ ια ν α γ ίν ε ι ο π ρ ό γ ο ν ο ς τ ω ν Τ ρ ώ ω ν β α σ ιλ έ ω ν κ α ι γ ε ν ικ ά τ ω ν Δ α ρ δ ά ν ιο ν . Φ α ίν ε τ α ι ό τ ι δ ε ν γ ίν ε τ α ι κ α θ ό λ ο υ μ ν ε ία τ η ς 7. Η σ ί ο ο ο ς , Α π . 177, 5­15 Merkelbach­West: Ή κ ε λ α ι ν ε φ έ ί Κ ρ ο ν ί ι ο ν ι / Δ ά ρ ο α ν [ο ν / Ή ε τ ί ω ν [ά β η ς ε ς λ έ χ ο ς ή λ θ ε ­ /κ α ι τ ο ν μ [έ ν κ α τ έ π ε φ ν ε π α [α ν α κ τ ά β α λ ώ ν ά ρ γ ή τ ι κ ε ρ α ν ν ώ ί , /ο ϋ ν ε κ α ό [ή /α ύ τ ά ρ Δ ά [ρ ο α ν ο ς /ε κ τ ο ν Έ ρ [ι χ θ ό ν ι ο ς / *Ι λ ο 8. Ί λ . 20, 215 κ .ε . 9. Ε λ λ ά ν ι κ ο ς 4 F 23 μ ε σ χ ό λ ι α . 10. Α π ο λ λ ό ο . 3, 138 κ .ε . 38 λ έ κ τ ρ [η τε /ο ς π τή ρ ά ν ό ρ Δ ή μ η τρ ι ς [τ '. / γ ο τέ ώ ν μ ίγ ε ίν α θ " [ύ π ο ο μ Δ [ή μ η τ ρ ο ς π ο τε θ εώ ν τε / Ή η φ ιλ ό τη τι κ α ι η β ε ίσ α λ ν φ ό ρ ­ ε τίω ν α ε ν ν ή ί­ Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Α ρ μ ο ν ία λ ά ν ικ ο ­ κ ε ίμ ε ν α π α τ ρ ικ ό δ ε ν ξ ε χ ω α λ λ ά ε κ ε Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α Τ Η Σ Σ Α Μ ς ή τ ο υ Κ ά δ μ ο υ σ τ ο ν 'Η σ ί ο δ ο ' ­ α υ τ ο ί ε μ φ κ α θ ώ ς κ α ι τ ο υ κ α τ α κ λ υ σ μ ο ύ , π ο υ ,σ ύ μ φ ω ν ή δ η σ τ ο ν Α υ κ ό φ ρ ο ν α , έ κ α ν ε τ ο ν Δ ά ρ δ α ν ο τ ο υ ν η σ ί . 11 Σ τ η ν π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α τ ο τ ο π ω ρ ίζ ε ι σ τ α δ ια σ ω ζ ό μ ε ν α υ π ο λ ε ίμ μ α τ α τ ο υ Η ί τ ο π ο θ ε τ ε ίτ α ι ο μ ύ θ ο ς χ ω ρ ίς α μ φ ιβ ο λ ία . Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ α ν ίζ ο ν α μ ε μ ν α ε γ κ ν ύ μ ιο σ ιο δ ικ τ α ι ε τ α α τ α 'Σ α ο ύ σ τ ο γ ε ν έ λ ε ίψ μ ο θ κ ε ιμ ν Ε λ ­ σ τ ε ρ α ε ι τ ο ρ ά κ η ' έ ν ο υ , Υ π ά ρ χ ο υ ν τ ο υ λ ά χ ι σ τ ο ν δ ύ ο 'μ η ν ύ μ α τ α ' σ ε α υ τ ό ν τ ο μ ύ θ ο , μ ι α δ ι π λ ή α ν α φ ο ρ ά σ τ η σ ύ γ χ ρ ο ν η π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τ α : ο μ ύ θ ο ς γ ια τ η ν Τ ρ ο ία κ α ι γ ια τ α μ υ σ τ ή ρ ια . Α υ τ ό φ α ίν ε τ α ι α π ό τ α ο ν ό μ α τ α Δ ά ρ δ α ν ο ς κ α ι Η ε τ ίω ν α ν τ ίσ τ ο ιχ α .Τ ο ό ν ο μ α Δ ά ρ δ α ν ο ς ε ίν α ι ξ ε κ ά θ α ρ ο :ο ι Λ ά ρ δ α ν ο ί α ν τ η χ ο ύ ν α π ό τ η ν Ι λ ιά δ α τ ο υ Ο μ ή ρ ο υ . Γ ιο ς τ ο υ Δ ά ρ δ α ν ο υ ε ίν α ι ο Ί λ ο ς , ο ε π ώ ν υ ­ μ ο ς τ ο υ Ιλ ίο υ · α υ τ ό ς μ ν η μ ο ν ε ύ ε τ α ι σ τ ο κ ε ίμ ε ν ο τ ο υ Η σ ιό δ ο υ , ε ν ώ ο σ υ γ γ ρ α φ έ α ς δ ε ν κ ά ν ε ι τ ί π ο τ ε ά λ λ ο π α ρ ά ν α π α ρ α π έ μ π ε ι σ τ η ν Ι λ ι ά δ α : 12 ο Δ ά ρ δ α ν ο ς ίδ ρ υ σ ε τ η Δ α ρ δ α ν ία σ τ ις π λ α γ ιέ ς τ ο υ β ο υ ν ο ύ Ί δ α , γ ια τ ί Ί λ ιο ν κ ά τ ω σ τ η ν π ε δ ιά δ α δ ε ν υ π ή ρ χ ε α κ ό μ η · έ τ σ ι, έ μ ε ιν ε σ τ ο ν Ί λ ο ν α ι δ ρ ύ σ ε ι α υ τ ή ν τ η ν π ό λ η . Σ υ ν ε π ώ ς , ο 'Ο μ η ρ ι κ ό ς ' κ ό σ μ ο ς α π ο τ ε λ ε ί τ ο σ ύ σ τ η μ α α ν α φ ο ρ ά ς π ο υ π ρ ο ϋ π ο τ ίθ ε τ α ι σ τ ο μ ύ θ ο ,ό π ω ς α ν α φ έ ρ ε τ α ι α π ό τ ο ν 'Η σ ί ο δ ο ', έ ν α ς κ ό σ μ ο ς π ο υ τ ο ν β λ έ π ο υ ν ο ι Έ λ λ η ν ε ς μ έ σ ω τ η ς ε π ι ­ κ ή ς π ο ί η σ η ς , σ τ η ν ο π ο ί α ο ι μ η ­Έ λ λ η ν ε ς π α ί ζ ο υ ν έ ν α ν υ π ο λ ο γ ί σ ι μ ο κ α ι ε π ιπ λ έ ο ν ε υ γ ε ν ή ρ ό λ ο :ο ι Τ ρ ώ ε ς ε ίν α ι α π ό γ ο ν ο ι τ ο υ Δ ία .Α υ τ ό ,ίσ ω ς ,ν α α ν τ α ν α κ λ ά κ ά π ω ς τ η ν κ α τ ά σ τ α σ η τ ο υ 7ο υ /6ο υ α ι . Ξ έ ρ ο υ μ ε ό τ ι ο ι κ ο γ έ ­ ν ε ιε ς τ η ς Λ έ σ β ο υ , ο ι Ά ρ χ ε α ν α κ τίό α ι κ α ι ο ι Π ε ν θ ίλ ίδ α ί, α ξ ίω ν α ν τ η ν κ α τ α γ ω γ ή τ ο υ ς α π ό τ ο ν Α γ α μ έ μ ν ο ν α ,τ ο ν ε κ π ο ρ θ η τ ή τ η ς Τ ρ ο ία ς ,ε ν ώ ο ι υ π ο τ ι θ έ μ ε ν ο ι α π ό γ ο ν ο ι τ ω ν Τ ρ ώ ω ν , τ ο υ Α ι ν ε ί α ­Α σ κ ά ν ι ο υ κ α ι τ ο υ Έ κ τ ο ρ α ­Σ κ α μ ά ν δ ρ ι ο υ , π ρ έ π ε ι ν α ή τ α ν γ ύ ρ ω σ τ α Δ α ρ δ α ν έ λ λ ι α . 13 Η θ ρ α κ ικ ή π ό λ η Α ίν ο ς , τ ο ό ν ο μ α τ η ς ο π ο ία ς έ χ ε ι π ά ν τ ο τ ε σ υ ν δ ε θ ε ί μ ε τ ο ν Α ιν ε ία , ε ίν α ι π ο λ ύ κ ο ν τ ά σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η .Ο μ ύ θ ο ς κ ά ν ε ι τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η ν α α ν ή κ ε ι σ τ ο ν μ η ­ε λ λ η ν ι κ ό κ ό σ μ ο , ό π ω ς α κ ρ ι β ώ ς η Τ ρ ο ί α , κ α ι ό μ ω ς μ ε τ ο ν ίδ ιο ν Ό λ υ μ π ο τ ω ν ε λ λ η ν ικ ώ ν θ ε ώ ν . ll.Caduff 1986, 133­142. 12. Ί λ . 20, 216 κ .ε . 13. Ε λ λ ά ν ι κ ο ς 4 F 31. 39 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ θ σ Δ α σ ν ν μ Ό α ρ ρ ε ρ τ Α τ ό σ ε κ δ π π ζ Π έ ρ α α π ό τ ις ισ τ ο ρ ίε ς γ ια τ ο ν Ί λ ο κ α ι τ ο ν Α ιν ε ία , η θ έ σ η τ η ς Σ α μ ο ­ ρ ά κ η ς τ ο π ο θ ε τ ε ί τ α ι σ τ ι ς 'α π α ρ χ έ ς ': Α υ τ ό ε ί ν α ι τ ο ν η σ ί , ό π ο υ ο ι θ ε ο ί υ ν ά ν τ η σ α ν τ ο υ ς α ν θ ρ ώ π ο υ ς · α π ό ε κ ε ί π ρ ο ή λ θ ε ο Δ ά ρ δ α ν ο ς , γ ιο ς τ ο υ ία . Η μ ο ν α δ ικ ή θ έ σ η ε ν ό ς μ ικ ρ ο ύ κ α ι α σ ή μ α ν τ ο υ ν η σ ιο ύ π ρ έ π ε ι ν α ν τ α ν α κ λ ά τ ι ς β λ έ ψ ε ι ς ε ν ό ς 'ι ε ρ ο ύ κ έ ν τ ρ ο υ ', ό π ω ς ε ί ν α ι α ρ γ ό τ ε ρ α γ ν ω ­ τ ό α π ό τ α 'μ υ σ τ ή ρ ι α '. Ο μ ύ θ ο ς τ ο υ Η ε τ ί ω ν α ε ί ν α ι α υ τ ό ς π ο υ φ α ί ν ε τ α ι α κ ά ν ε ι ν ύ ξ η σ ε α υ τ ά τ α μ υ σ τ ή ρ ια , α ν α μ ιγ ν ύ ο ν τ α ς θ ε ϊκ ό κ α ι α ν θ ρ ώ π ι­ ο σ ε μ ί α ι σ τ ο ρ ί α . Ή δ η α π ό τ ο ν Ε λ λ ά ν ι κ ο 14 α υ τ ό ς ο μ ύ θ ο ς ε μ π λ έ κ ε τ α ι ε τ η ν Κ ρ η τ ικ ή ισ τ ο ρ ία τ η ς Δ ή μ η τ ρ α ς κ α ι τ ο υ Ια σ ίο ν α ,γ ν ω σ τ ή α π ό τ ο ν μ η ρ ο κ α ι τ ο ν Η σ ί ο δ ο . 15 Π ρ έ π ε ι ν α έ χ ο υ ν υ π ά ρ ξ ε ι π α ρ ά λ λ η λ α α π ό τ η ν ρ χ ή . Έ ν α ά λ λ ο π α ρ ά λ λ η λ ο , μ ε ρ ίζ ε ς σ τ η γ ε ιτ ο ν ικ ή Τ ρ ο ία , ε ίν α ι η ισ τ ο ­ ία τ ο υ Α γ χ ίσ η , τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς κ α ι η γ έ ν ν η σ η τ ο υ Α ιν ε ία , ό π ω ς ισ τ ο ­ ε ίτ α ι σ τ ο ν Ύ μ ν ο ν ε ις Ά φ ρ ο ό ίτη ν . Ί ο ν α κ ά ν ε ις έ ρ ω τ α μ ε μ ια θ ε ά ε ίν α ι π ικ ίν δ υ ν ο , φ έ ρ ν ε ι κ α τ α σ τ ρ ο φ ή ή θ ά ν α τ ο . Σ τ η σ υ λ λ ο γ ή τ ο υ Δ ιό δ ω ­ ο υ 1 6 κ α ι σ τ ο ν Κ λ ή μ ε ν τ α 17 ο Η ε τ ί ω ν ­Ι α σ ί ω ν ε ί ν α ι ο κ ύ ρ ι ο ς ι δ ρ υ τ ή ς ω ν μ υ σ τ η ρ ίω ν ο ι α ρ χ α ιό τ ε ρ ε ς π α ρ α λ λ α γ έ ς μ ά λ λ ο ν τ ο ν κ ά ν ο υ ν θ ύ μ α . λ λ ά ο Θ ε ό κ ρ ιτ ο ς , σ ε έ ν α ε ρ ω τ ικ ό τ ρ α γ ο ύ δ ι, υ π α ιν ίσ σ ε τ α ι τ η μ ο ν α δ ικ ή ο υ ε υ δ α ι μ ο ν ί α . 18 Ο π ω σ δ ή π ο τ ε ε π ι σ η μ α ί ν ε τ α ι η σ φ α ί ρ α τ η ς Δ ή μ η τ ρ α ς , π ω ς α κ ρ ιβ ώ ς σ τ η ν π α ρ ά δ ο σ η α π ό τ η Θ ά σ ο . Ω ς ε δ ώ π α ρ α μ έ ν ο υ μ ε σ τ η φ α ί ρ α τ ω ν ε λ λ η ν ι κ ώ ν 'α ρ χ ώ ν '. Μ ε ρ ι κ έ ς μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ ε ς α ν α φ ο ρ έ ς ι σ ά γ ο υ ν τ η ν Α σ ι α τ ι κ ή Κ υ β έ λ η σ τ α μ υ σ τ ή ρ ι α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς , 19 ό π ω ς α ι τ α Β α κ χ ικ ά μ υ σ τ ή ρ ια π ρ ο έ ρ χ ο ν τ α ι α π ό α υ τ ή ν . Τ ο ό ν ο μ α Η ε τ ίω ν ε ν η χ ε ί ω ς ε λ λ η ν ικ ό · α λ λ ά σ υ ν α ν τ ά τ α ι ε π ίσ η ς σ ε τ ε λ ε ίω ς δ ια φ ο ρ ε τ ικ ά λ α ί σ ι α , ό π ω ς π .χ . γ ι α τ ο ν π α τ έ ρ α τ ο υ Κ ύ ψ ε λ ο υ σ τ η ν Κ ό ρ ι ν θ ο . Ε ν ά σ η π ε ρ ι π τ ώ σ ε ι , κ α τ ά τ ο ν Η σ ι ό δ ε ι ο μ ύ θ ο , η 'α ρ χ ι κ ή ' Σ α μ ο θ ρ ά κ η ο ρ ί ­ ε τ α ι ω ς μ η ­ε λ λ η ν ι κ ή , α λ λ ά κ ο ν τ ά σ τ ο υ ς θ ε ο ύ ς κ α ι α υ τ ό ε κ φ ρ ά ζ ε τ α ι 14. Ε λ λ ά ν ι κ ο ς 4 F 23:135. 15. Ό ο . 5, 125 κ α ι Η σ ί ο ο ., Θ 16. Δ ι ό ό . 5, 48, 4: ό ο κ ε ΐ ο ' ôià τ ο ν τ ο έ ν ο ο ξ ο ν π ο ιή 17. Κ λ ή μ ., Π ρ ο τ ρ . 13, 3. 18. Θ ε ό κ ρ ., 3, 50­51: ζ α λ ώ π ε ν σ ε ί σ θ 'β έ β α λ ο ι . 19. Δ ι ό ό . 5,49. 40 ε ο γ ο ν ί α 969­91 \. ο ύ τ ο ς (Ι α σ ί ω ν ) π ρ ώ τ ο ς σ α ι. òè φ ί λ α γν ν α ι ξ έν ο υ ς Ί α σ ί ω ν α , /ο ς μ ν η σ α ι κ α ί τή ν το σ σ ή ν ^ έκ ύ ρ η σ εν , τελ ετή ν ο σ ' ο υ Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α Τ Η Σ Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ μ έ σ ω τ η ς ε λ λ η ν ικ ή ς γ ρ α μ μ α τ ε ία ς . Η α ξ ίω σ η τ ο υ ν η σ ιο ύ κ α ι τ ο υ ιε ρ ο ύ τ ο υ ω ς έ ν α ιε ρ ό κ έ ν τ ρ ο ιδ ρ υ μ έ ν ο α π ό τ ο Δ ία , π ο υ μ ε τ α δ ίδ ε τ α ι σ ε ό λ ο ν τ ο ν ε λ λ η ν ικ ό κ ό σ μ ο ,β α σ ίζ ε τ α ι σ ε έ ν α μ ύ θ ο α ρ χ ή ς ,σ ε ξ κ α ι ε γ κ λ ή μ α τ ο ς . Υ π ά ρ χ ο υ ν π ρ ό σ θ ε τ ο ι μ ύ θ ο ι, π ο υ μ α ρ τ υ ρ ο ύ ν τ α ι μ ε τ ά τ ο υ ς Κ α τα λ ό ­ γ ο υ ς τ ο υ Η σ ιό δ ο υ .Έ ν α ς α φ ο ρ ά τ η σ χ έ σ η τ ο υ Κ ά δ μ ο υ κ α ι τ η ς σ υ ζ ύ γ ο υ τ ο υ Α ρ μ ο ν ία ς μ ε τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η .Ο ι μ υ θ ο γ ρ ά φ ο ι δ ε ν σ υ μ φ ω ν ο ύ ν γ ια τ η γ ε ν ε α λ ο γ ία τ η ς Α ρ μ ο ν ία ς , α λ λ ά κ α θ ο ρ ίζ ε τ α ι ό τ ι ο Κ ά δ μ ο ς σ υ ν ά ν τ η σ ε τ η ν Α ρ μ ο ν ία σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η κ α ι ο γ ά μ ο ς τ ο υ ς γ ιο ρ τ ά σ τ η κ ε ε κ ε ί, π α ρ ο υ σ ία ό λ ω ν τ ω ν θ ε ώ ν .Α υ τ ό φ α ίν ε τ α ι ν α α κ ο λ ο υ θ ε ί τ η ν ισ τ ο ρ ία τ ο υ γ ά μ ο υ τ ο υ Π η λ έ α κ α ι τ η ς Θ έ τ ιδ α ς , π ο υ μ ν η μ ο ν ε υ ό τ α ν σ τ α Κ ύ π ρ ια ε π η κ α ι ή τ α ν γ ν ω σ τ ή σ τ ο Θ έ ο γ ν ι, κ α θ ώ ς κ α ι σ τ ο υ ς φ η μ ισ μ έ ν ο υ ς α γ γ ε ιο γ ρ ά ­ φ ο υ ς τ η ς Α θ ή ν α ς Σ ω φ ίλ ο κ α ι Κ λ ε ιτ ία . Ό σ ο ν α φ ο ρ ά τ ο ν Κ ά δ μ ο , π ά ν τ α ή τ α ν δ ύ σ κ ο λ ο ν α ε ρ μ η ν ε υ θ ε ί τ ο π ώ ς μ ε τ α ξ ύ Τ ύ ρ ο υ κ α ι Θ η β ώ ν ,θ α έ φ τ α ­ ν ε σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η α π ό ό λ α τ α μ έ ρ η ­ α λ λ ά η π α ρ ά δ ο σ η ή τ α ν β έ β α ιη ό τ ι έ τ σ ι σ υ ν έ β η , κ α ι ο ι 'Π ύ λ ε ς τ η ς Η λ έ κ τ ρ α ς ' σ τ ι ς Θ ή β ε ς φ α ί ν ε τ α ι ν α ε π ι β ε ­ β α ιώ ν ο υ ν τ ις σ χ έ σ ε ις μ ε τ η ν Η λ έ κ τ ρ α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς , τ η ν π ε θ ε ρ ά τ ο υ Κ ά δ μ ο υ . Ο ι σ η μ ε ρ ιν ο ί ισ τ ο ρ ικ ο ί β έ β α ια έ χ ο υ ν α π ό μ α κ ρ ο ύ θ ε ω ρ ή σ ε ι τ ο ν Κ ά δ μ ο τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς ω ς μ ια π α ρ α λ λ α γ ή τ ο υ Σ α μ ο θ ρ α κ ικ ο ύ 'Κ α δ μ ί λ ο υ ', μ α ρ τ υ ρ ο υ μ έ ν ο υ σ ε ά λ λ α π λ α ί σ ι α · α υ τ ό δ ε ν ε ί χ ε σ χ έ σ η μ ε τ ο ν α δ ε λ φ ό τ η ς Ε υ ρ ώ π η ς σ τ ις Θ ή β ε ς .Τ ο ό ν ο μ α Η λ έ κ τ ρ α , σ η μ α ίν ο ν τ α ς κ ά τ ι τ ο 'λ α μ π ε ρ ό ', ή τ α ν έ ν α ό ν ο μ α π ο υ τ α ί ρ ι α ζ ε σ ε π ο λ λ έ ς έ ν ν ο ι ε ς · ή λ ε ­ κ τρ ο ν ο ν ο μ α ζ ό τ α ν τ ο κ ε χ ρ ιμ π ά ρ ι κ α ι έ ν α α σ η μ ό χ ρ υ σ ο μ έ τ α λ λ ο . Α λ λ ά τ α μ υ θ ικ ά κ ε ίμ ε ν α π ο υ έ χ ο υ μ ε ε π ιμ έ ν ο υ ν σ τ ο ν ε υ τ υ χ ισ μ έ ν ο γ ά μ ο τ ο υ Κ ά δ μ ο υ ­Α ρ μ ο ν ί α ς σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η . Έ χ ο υ μ ε μ α ρ τ υ ρ ί ε ς α π ό τ ο ν Ε λ ­ λ ά ν ι κ ο 20 κ α ι τ ο ν Έ φ ο ρ ο , ε κ τ ό ς α π ό μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ α κ ε ί μ ε ν α , α π ό τ ο ν Δ ι ό δ ω ρ ο ω ς τ ο ν Α ρ ρ ι α ν ό 21 κ α ι τ ο Ν ό ν ν ο . 22 Μ ι α ε ι δ ι κ ή λ ε π τ ο μ έ ρ ε ι α π ρ ο έ ρ χ ε τ α ι α π ό τ ο ν Έ φ ο ρ ο : "Α κ ό μ η κ α ι σ ή μ ε ρ α ψ ά χ ν ο υ ν γ ι α τ η ν Α ρ μ ο ν ί α σ τ ι ς γ ι ο ρ τ έ ς τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς ". 23 Α υ τ ό α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ τ α γ ε γ ο ­ 20. Ε 21. Α 22. Ν 23. Έ ζ λ λ ρ ρ ό ν φ ο η το ά ν ι κ ο ς 4 F 23. ι α ν ό ς 156 F 64 κ α ι 95. ν ο ς 4, 28 κ .ε . ρ ο ς FGrHist 70 F 120 = Σ χ ό λ . Ε υ ρ ., Φ ο ί ν . 7: κ α ι ν υ ν ε τ ι ε ν τ η ι Σ α μ ο θ ρ ά ι κ η ι ΰ σ ι ν α υ τ ή ν (sc. Γ Α ρ μ ο ν ί α ν ) ε ν τ α ΐ ς έ ο ρ τ α ϊ ς . 41 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ν ό τ α τ ω ν Σ α μ ο θ ρ α κ ι κ ώ ν ι ε ρ ο τ ε λ ε σ τ ι ώ ν : η 'Α ρ μ ο ν ί α ' σ τ η ή τ α ν κ ά τ ι π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο α π ό μ ια π α ρ ο δ ικ ή α λ λ η γ ο ρ ία . Σ α μ ο θ ρ ά κ η Έ ν α ς ά λ λ ο ς μ ύ θ ο ς , ε ν τ ε λ ώ ς δ ια φ ο ρ ε τ ικ ό ς , σ υ ν δ ε δ ε μ έ ν ο ς μ ε τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η ε ίν α ι η ισ τ ο ρ ία τ ω ν Α ρ γ ο ν α υ τ ώ ν . Ο ι Α ρ γ ο ν α ύ τ ε ς , σ τ ο τ α ξ ί­ δ ι τ ο υ ς α π ό τ η Θ ε σ σ α λ ία σ τ η ν Κ ο λ χ ίδ α μ έ σ ω τ ω ν Σ τ ε ν ώ ν , α π ο β ιβ ά σ τ η ­ κ α ν σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η κ α ι μ υ ή θ η κ α ν σ τ α μ υ σ τ ή ρ ια τ ω ν μ ε γ ά λ ω ν Θ ε ώ ν , "γ ι α ν α τ α ξ ι δ έ ψ ο υ ν σ τ η τ ρ ο μ ε ρ ή θ ά λ α σ σ α μ ε μ ε γ α λ ύ τ ε ρ η α σ φ ά λ ε ι α ", σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο κ ε ί μ ε ν ο τ ο υ Α π ο λ λ ώ ν ι ο υ Ρ ό δ ι ο υ . 24 Ο Α π ο λ λ ώ ν ι ο ς ε π ί ­ σ η ς υ π ο δ η λ ώ ν ε ι ό τ ι η τ ε λ ε τ ή γ ιν ό τ α ν τ η ν ύ χ τ α . Δ ε ν μ π ο ρ ο ύ μ ε ν α ε ίμ α ­ σ τ ε β έ β α ιο ι ό τ ι η Σ α μ ο θ ρ ά κ η ή τ α ν μ έ ρ ο ς τ η ς Α ρ γ ο ν α υ τ ικ ή ς ισ τ ο ρ ία ς α π ό τ ι ς α ρ χ έ ς τ η ς ­ π ο υ ε ί ν α ι α ρ χ α ι ό τ ε ρ η α π ό τ η ν "Ο δ ύ σ σ ε ι α μ α ς . Α κ ό μ η κ ι ε ά ν ε ί ν α ι μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ η π ρ ο σ θ ή κ η ή 'ε π ι ν ό η σ η ', έ χ ε ι ν ό η μ α . Υ π ά ρ χ ο υ ν σ χ έ σ ε ις α ν ά μ ε σ α σ τ ο υ ς Α ρ γ ο ν α ύ τ ε ς , μ ια ο μ ά δ α π ο υ π α ρ α δ ο ­ σ ια κ ά π ε ρ ιλ α μ β ά ν ε ι τ ο υ ς Δ ιο σ κ ό ρ ο υ ς κ α ι τ ο υ ς Κ ά β ε ιρ ο υ ς . Κ α ν ε ίς μ π ο ­ ρ ε ί ν α ε ικ ά σ ε ι κ ά π ο ια σ χ έ σ η α κ ό μ η κ α ι μ ε τ η Λ ή μ ν ο . Έ ν α σ α τ υ ρ ικ ό έ ρ γ ο τ ο υ Α ι σ χ ύ λ ο υ 25 έ χ ε ι έ ν α χ ο ρ ό 'Κ α β ε ί ρ ω ν ' κ α ι α σ χ ο λ ε ί τ α ι μ ε τ η ν ισ τ ο ρ ία τ ο υ Ιά σ ο ν α κ α ι τ η ς Υ ψ ιπ ύ λ η ς σ τ η Λ ή μ ν ο . Α υ τά ό σ ο ν α φ ο τ ο ν ε λ λ η ν ικ ό κ ό σ μ ε ισ ά γ ε τ α ι έ ν α ς ιε ρ ό ο λ ο γ ία σ τ η Σ α μ ο θ ρ α ι . π .Χ . Η Α τ τ ι κ ή π ε ρ ιο χ ή . Ο ι θ υ σ ια 'Α υ λ ή ς τ ο υ Β ω μ ο Κ ρ ίν ο ν τ α ς α π ό τ α λ ώ ς ε ιδ ικ ο ύ ς τ ύ π ο ν ίζ ε τ α ι η π ρ ώ τ η μ ν ν ή θ ισ τ η :π ρ ό κ ε ιτ α ι 24. Α π ο λ λ ώ ν ή σ ο ν ε θ έ μ ισ τα 25. Α ι σ χ ., Α 42 ρ ά τ η μ υ θ ικ ή π α ρ ά δ ο σ η , π ο υ ή τ α ν γ ν ω σ τ ο ­ α π ο μ έ ν ε ι σ τ η δ ικ ή μ α ς ε ικ α σ ία ν α σ κ ς λ ό γ ο ς , η μ υ σ τ ικ ή ισ τ ο ρ ία γ ια τ ο υ ς ιθ ύ φ α ά κ η δ εν κ α τό ρ θ α χ τε ν α π ρ ο σ θ έσ ει π ο λ λ ά γ κ ε ρ α μ ικ ή κ ά ν ε ι τ η ν ε μ φ ά ν ισ η τ η ς , ό π ω σ τ ή ρ ιε ς δ ρ α σ τ η ρ ιό τ η τ ε ς σ υ ν ε χ ίζ ο ν τ α ι, ύ '· ξ ε χ ω ρ ί ζ ο υ ν κ α ι χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ο ύ ν τ α ι ε υ ρ ή μ α τ α , τ ίπ ο τ α δ ε ν μ α ς κ ά ν ε ι ν α υ π ο π υ ς λ α τ ρ ε ία ς . Μ ό ν ο σ τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο μ ισ ό τ ο η μ ε ια κ ή κ α τ α σ κ ε υ ή σ τ ο ιε ρ ό κ α ι α υ τ ή ε ίν α γ ι α τ η 'θ ε α τ ρ ι κ ή π ε ρ ι ο χ ή ' σ τ η ν ε ί σ ο δ ο , έ ν α ή γ ε ν ικ ά σ ε ό λ ο ε φ το ύ μ ε το π ώ ς λ λ ο υ ς .Η α ρ χ α ι­ ι α τ ο ν 6ο κ α ι 5ο ς π α ν τ ο ύ , σ τη ν τ ώ ρ α ε ν τ ό ς τη ς 'β ω μ ο ί ­β ρ ά χ ο ι '. τε υ ό μ α σ τε εν τε­ υ 5ο υ α ι . ε μ φ α ­ ι π ρ ά γ μ α τι α σ υ ­ ς τ έ λ ε ιο ς κ ύ κ λ ο ς ν ι ο ς Ρ ό ο ι ο ς 1, 915­921: έ σ π έ ρ ί ο ί cT Ό ρ φ ή ο ς έ φ η μ ο σ ύ ν η σ ι ν ε κ ε λ σ α ν ς Ή λ έ κ τ ρ η ς Ά τ λ α ν τ ί ο ο ς , ο φ ρ σ . ό α έ ν τ ε ς ά ρ ρ η τ ο υ ς àyavr\oi τ ε λ ε σ φ ο ρ ί η σ ι ς σ ω ό τ ε ρ ο ι κ ρ ν ό ε σ σ α ν ν τ τ ε ί ρ σ .λ α ν α ν τ ί λ λ ο ι ν τ ο . Κ υ ρ ί ω ς Δ ι ό ο . 5, 49. π . 95­97 Radt. Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α Τ Η Σ Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ π ο υ π ε ρ ικ λ ε ίε τ α ι α π ό σ κ α ­ λ ο π ά τ ια ,π ρ ο φ α ν ώ ς μ ε έ ν α β ω μ ό σ τ ο κ έ ν τ ρ ο . Α υ τ ό σ η μ α ίν ε ι ό τ ι ή τ α ν έ ν α ς τ ό π ο ς γ ια κ ά π ο ια ε π ίδ ε ιξ η σ ε έν α π λ ή θ ο ς α ν θ ρ ώ π ω ν σ υ γ κ εν τρ ω μ έν ω ν μ π ρ ο σ τά α π ό τ ο ιε ρ ό ,α λ λ ά ό χ ι α κ ό ­ μ η ε ν τ ό ς · ε κ ε ί θ α έ π ρ ε π ε ν α λ ά β α ιν ε χ ώ ρ α κ ά π ο ια π ρ ο κ α τ α ρ κ τ ικ ή θ υ σ ία , π ρ ο θ ύ ε ιν . Η κ α τ α σ κ ε υ ή ε μ π ο δ ίζ ε ι τ η ν ε ίσ ο δ ο ·ε ιδ ι­ κ ά κ τ ίρ ια υ ψ ώ θ η κ α ν α ρ γ ό τ ε ρ α γ ια α κ ό μ η π ιο Ε ικ .3 Π λ ά ν ο μ ε τ η ν α ν α π α ρ ά σ τ α σ η τ ο ν Ιε ρ ο ύ τ ω ν α π ο τ ε λ ε σ μ α τ ικ ό έ λ ε γ χ ο Μ ε γ ά λ ω ν Θ ε ώ ν (1ο ς α ι . μ .Χ .): Samothrace. Excavations τ ο υ δ ρ ό μ ο υ π ο υ ο δ η γ ε ί conducted by the Institute of Fine Arts of New York University, Karl Lehmann, Phyllis Williams Lehmann μ έ σ α .Α υ τό μ π ο ρ ο ύ μ ε ν α editors, Princeton University Press. VI: The Rotunda of τ ο θ ε ω ρ ή σ ο υ μ ε ω ς μ ια Arsinoe, ed. J. McCredie, 1992. σ α φ ή έ ν δ ε ιξ η μ υ σ τ ικ ό τ η ­ τ α ς , α π ό ρ ρ η τ ο ν , α π α γ ό ρ ε υ σ η α ν ε ξ έ λ ε γ κ τ η ς π ρ ό σ β α σ η ς , τ η ς ιε ρ ο τ ε λ ε σ τ ία ς κ ρ υ μ μ έ ν η ς α π ό τ ο υ ς κ ο ιν ο ύ ς λ ά τ ρ ε ις τ ώ ρ α π ια . Μ ε ά λ λ ε ς λ έ ξ ε ις , έ χ ο υ μ ε 'μ υ σ τ ή ρ ι α '. π ε τ ό μ α μ έ Ο ι ρ ισ τ ε . ίν ε ρ ο ς γ ρ α μ σ ό τ ε ρ Η α π ι μ ια μ ια ς μ α τ ε ια κ έ ς π η γ έ ο : τ α μ υ σ τ ή ρ ια ο φ α σ ισ τ ικ ή π λ χ ρ ο ν ο λ ο γ ία χ π ο λ ύ γ ν ω σ τ ή ς 26. Η ρ ό δ . 2, 51 κ .ε .: τ ο ν δ έ Έ ά π ' Α ιγ υ π τίω ν μ εμ α θ ή κ α σ "Α θ η ν α ί ο ι π α ρ α λ α β ό ν τ ε ς , μ ε μ ύ η τα ι, τά Σ α μ ο θ ρ ή ικ ε ς λ ό γο ν π ερ ί α ύ το ϋ ελ εξ α ν , ς μ α ς ε π ιτ τ η ς Σ α μ ο η ρ ο φ ο ρ ία ο ν δ ρ ικ ά σ κ α ι δ ύ σ κ ο ρ μ έω ι, α λ π α ρ ά έ π ιτε τά εν τά λ "α δ έ λ έο υ το ϊσ ρ έ π ο υ ν ν α τ ο ισ χ υ ρ θ ρ ά κ η ς ε ίχ α ν γ ίν ε ι υ π ά ρ χ ε ι σ τ ο ν Η ρ ό τ ο 440/425 π .Χ . Τ λ η ς σ ε λ ίδ α ς τ ο υ Η ρ α γ ά λ μ α τα ο ρ θ ά ε χ ε ιν τ π ό Π ελ α σ γώ ν , π ρ ώ το ι τ ο ύ τ ω ν ά λ λ ο ι ... ό σ τ ι ς σ ι π α ρ α λ α β ό ν τες π α ρ ά ι έ ν Σ α μ ο θ ρ ή ικ η ι μ υ σ τη ά α μ εν δ έ Π ρ ίο ισ τ ο ύ μ ε ό λ φ η μ ισ μ έ ν α δ ο τ ο , 26 π ο ο κ ε ίμ ε ν ο ο δ ό τ ο υ ,ο ιδ ο Ε τά ελ α ισ ι ία π ο ιε ϋ ν τε λ λ ή ν ω ν α Κ α β ε ίρ ω ν σ γ ώ ν ... ί ρ ό δ εδ ή λ ω τα ς ο κ α ι α π ό υ σ η ­ ε ίν α ι ο π ο ί­ ο υ κ π ά ν τω ν ο ρ γ ιά ν τίν α ι. Λ Λ Τ Ρ Η Ι Η Σ ο ς ι σ χ υ ρ ί ζ ε τ α ι ό τ ι ο ι Έ λ λ η ν ε ς , γ ε ν ι κ ά , έ μ α θ α ν 'τ α ο ν ό μ α τ α ' τ ω ν θ ε ώ ν τ ο υ ς α π ό τ ο υ ς Α ιγ υ π τ ίο υ ς . Υ π ά ρ χ ε ι, ό μ ω ς , μ ια ε ξ α ίρ ε σ η :τ α ιθ υ φ α λ λ ι­ κ ά α γ ά λ μ α τ α τ ο υ Ε ρ μ ή ­ ε κ ε ίν ε ς ο ι π α σ ίγ ν ω σ τ ε ς τ ε τ ρ ά γ ω ν ε ς κ ο λ ώ ν ε ς μ ε τ ο γ ε ν ε ιο φ ό ρ ο κ ε φ ά λ ι κ α ι τ ο φ α λ λ ό ,σ υ χ ν ά ο ρ θ ω μ έ ν ο ,π ο υ σ τ η ν Α θ ή ­ ν α ο ν ο μ ά ζ ο ν τ α ι Ε ρ μ α ί, κ α ι η κ α τ α σ κ ε υ ή τ ο υ ς α π ο δ ίδ ε τ α ι σ τ ο ν Ί π π α ρ ­ χ ο , τ ο γ ιο τ ο υ Π ε ισ ισ τ ρ ά τ ο υ ­ α υ τ έ ς ο ι Ε ρ μ ε ς , κ α τ ά τ ο ν Η ρ ό δ ο τ ο , ε ίν α ι μ ι α ε ι δ ι κ ή π ε ρ ί π τ ω σ η : 'Ό μ ω ς , τ ο ό τ ι α υ τ ο ί ­ο ι Έ λ λ η ν ε ς ­ κ ά ν ο υ ν τ α α γ ά λ μ α τ α τ ο υ Ε ρ μ ή μ ε α ν υ ψ ω μ έ ν α τ α μ έ λ η τ ο υ ς , δ ε ν τ ο έ μ α θ α ν α π ό τ ο υ ς Α ιγ υ π τ ίο υ ς , α λ λ ά α π ό τ ο υ ς Π ε λ α σ γ ο ύ ς ,π ο υ τ ο π ή ρ α ν ο ι Α θ η ν α ίο ι π ρ ο 'π ο ι μ ε τ α ξ ύ τ ω ν Ε λ λ ή ν (ο ν , κ α ι α π ό α υ τ ο ύ ς τ ο π ή ρ α ν ό λ ο ι ο ι ά λ λ ο ι ... Ο κ α θ έ ν α ς π ο υ έ χ ε ι μ υ η θ ε ί σ τ ις μ υ σ τ ικ έ ς τ ε λ ε τ έ ς τ ω ν Κ α β ε ίρ ω ν ,π ο υ ο ι Σ α μ ό θ ρ α κ ε ς κ ά ν ο υ ν , π ρ ο ε ρ χ ό μ ε ν ε ς α π ό τ ο υ ς Π ε λ α σ γ ο ύ ς , ξ έ ρ ε ι κ α ν ε ίς τ ι λ έ ω ... ο ι Π ε λ α σ γ ο ί έ χ ο υ ν π ε ι μ ι α μ υ σ τ ι κ ή ι σ τ ο ρ ί α γ ι α α υ τ ό , η ο π ο ί α α π ο κ α λ ύ π τ ε τ α ι σ τ α μ υ σ τ ή ρ ι α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς ". Β λ έ π ο υ μ ε ό τ ι ο Η ρ ό ­ δ ο τ ο ς , ω ς έ ν α ς ισ τ ο ρ ικ ό ς τ ο υ π ο λ ιτ ισ μ ο ύ , ε ν δ ια φ έ ρ ε τ α ι γ ια μ ια θ ε ω ρ ία κ α τ α γ ω γ ή ς . Γ ια μ ια τ έ τ ο ια θ ε ω ρ ία χ ρ η σ ιμ ο π ο ιε ί δ ύ ο κ ρ ίκ ο υ ς : α π ό τ ο υ ς Π ε λ α σ γ ο ύ ς σ τ ο υ ς Α θ η ν α ίο υ ς κ α ι α π ό τ ο υ ς Π ε λ α σ γ ο ύ ς σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η . Η Α θ η ν α ϊ κ ή σ χ έ σ η κ α θ ι ε ρ ώ ν ε τ α ι α π ό μ ι α 'ι σ τ ο ρ ι κ ή ' α φ ή γ η σ η : ο ι Π ε λ α σ γ ο ί κ ά π ο τ ε ή τ α ν γ ε ίτ ο ν ε ς τ ω ν Α θ η ν α ίω ν , α λ λ ά ε κ δ ιώ χ θ η κ α ν α ρ γ ό τ ε ρ α · ό μ ω ς , γ ια τ ο ν Η ρ ό δ ο τ ο ο ι Π ε λ α σ γ ο ί ε ίν α ι Π ε λ α σ γ ο ί κ α ι ε μ μ έ ν ε ι σ τ ο α ξ ί ω μ α ό τ ι ο ι Π ε λ α σ γ ο ί ε ί ν α ι π ρ ο ­Έ λ λ η ν ε ς · ε π ο μ έ ν ω ς , α π ο τ ε λ ο ύ ν μ ι α τ α ι ρ ι α σ τ ή 'α ρ χ ή ' γ ι α έ ν α π α ρ ά ξ ε ν ο γ ν ώ ρ ι σ μ α τ η ς Α θ η ­ ν α ϊκ ή ς θ ρ η σ κ ε ία ς .Α λ λ ά γ ια ν α ε ξ η γ ή σ ε ι τ η σ η μ α σ ία α υ τ ο ύ ,ο Η ρ ό δ ο τ ο ς χ ρ ε ιά ζ ε τ α ι τ ο ά λ λ ο ,τ η Σ α μ ο θ ρ α κ ικ ή σ χ έ σ η ,η ο π ο ία α π ο κ α λ ύ π τ ε τ α ι σ τ α μ υ σ τ ή ρ ια π ο υ ο Η ρ ό δ ο τ ο ς γ ν ω ρ ίζ ε ι, γ ια τ ί έ χ ε ι μ υ η θ ε ί σ ε α υ τ ά ·κ ι ό μ ω ς , ε π ε ιδ ή α κ ρ ιβ ώ ς ε ίν α ι έ ν α ς μ ύ σ τ η ς , δ ε ν μ π ο ρ ε ί ν α π ε ι π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ α γ ια α υ τ ό . Υ π ά ρ χ ε ι μ ι α 'ι ε ρ ή ι σ τ ο ρ ί α ' (ι ε ρ ό ς λ ό γ ο ς ) γ ι α τ ο υ ς ι θ ύ φ α λ λ ο υ ς σ τη Σ α μ ο θ ρ ά κ η , π ο υ δ ε ν π ρ έ π ε ι ν α α π ο κ α λ υ φ θ ε ί μ ε τ ο λ ό γ ο ή μ ε τ η γ ρ α φ ή . Β λ έ π ο υ μ ε δ ε μ έ ν ε ς μ ε έ π α σ ίγ ν ω σ τ α τ ε λ ε τ έ ς '. Ο Η 44 ό τ ι ν α ν κ α ι ρ ό δ τα Σ α μ ο θ ίε ρ ό λ ό γ ο ε κ τ ό ς ν η ο τ ο ς ε ίν α ρ α κ ικ ά , δ ε ν υ σ ιο ύ . Π ι π ε π ε ισ μ υ π ή ο λ μ έ σ τ ρ χ λ ο ν ο ή ρ ια , ο ι μ α ν μ ό ν ο ν ί π ρ έ π ε ι ς ό τ ι ο ι ε υ σ τ α π 'ν α μ π λ ικ έ ς ό τ ό ε ίχ α ε κ ό μ τ ε τ ε ν ε ν λ ε τ , α μ υ ο ι έ ς σ λ λ ά η θ ε ί θ ε ο ί υ ν ή σ ο δ ε ­ τ α ν τ ις ν ο ­ Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή μ ά π ά Σ α π ο γ ν ζ ο ν τ α ι ν ω ­κ ά τ μ ο θ ρ ά κ υ έ γ ρ α ψ ω ρ ίζ ε ι, Κ ά β σ η τ ε ε έ ν ά λ λ ω ω Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : ε ιρ ο ι κ α ύ γ χ ρ ο ν ο λ ο ύ ν τ α ι α ε ιδ ικ ό σ τ ε η Θ ά ι δ ε ς τ ο π ρ ο β ιβ λ σ ο ς Τ Α Μ Υ Σ Τ Ή ν τ ο κ ρ ύ β ε υ , ε π ιβ ε β α ς τ ιμ ή ν τ ω ίο γ ια τ α μ β ρ ίσ κ ε τ α ι α Ρ Ι Α ι. Ο ιώ ν ν Κ υ σ τ ρ κ ε Τ Η Σ Σ τ η ε ι : 27 α β ε ίρ ή ρ ια τ ά κ ο Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ σ ίμ β ρ ο τ ο ς "Ο ι ι ε ρ έ ς ω ν ". Ο Σ τ (τ ε λ ε τ α ί ), θ ν τ ά σ τη Σ α τ η τ ε η σ α μ ο ς λ ε ίμ έ π θ ρ Θ ά τ έ ς β ρ ο ρ ε π ά κ η σ ο υ , σ τ η τ ο ς , ε ν α . Τ ο β ι β λ ί ο τ ο υ Η ρ ο δ ό τ ο υ ή τ α ν έ ν α best­seller κ α ι δ ι α β α ζ ό τ α ν σ υ ν έ ­ χ ε ια κ α θ ' ό λ η τ η ν α ρ χ α ιό τ η τ α ­ έ τ σ ι, ο ι φ α λ λ ικ έ ς ν ύ ξ ε ις τ ο υ δ ε ν ε ίχ α ν π ε ρ ά σ ε ι α π α ρ α τ ή ρ η τ ε ς . Κ α ι π ρ ά γ μ α τ ι,κ ά π ο ιο ι μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ ο ι σ υ γ γ ρ α ­ φ ε ί ς π ρ ο σ θ έ τ ο υ ν π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ε ς π λ η ρ ο φ ο ρ ί ε ς . Ο Κ α λ λ ί μ α χ ο ς , σ τ ο ν 9ο Ί α μ β ο , 28 έ χ ε ι έ ν α ν ε ξ ε τ α σ τ ή π ο υ ρ ω τ ά ε ι έ ν α ι θ υ φ α λ λ ι κ ό ά γ α λ μ α τ ο υ Ε ρ μ ή σ ε μ ι α π α λ α ί σ τ ρ α γ ι α τ η ν ά σ ε μ ν η τ ο υ σ τ ά σ η · ο θ ε ό ς ε ξ η γ ε ί ­τ ο κ ε ί ­ μ ε ν ο δ ι α τ η ρ ε ί τ α ι μ ό ν ο σ ε π α ρ ά φ ρ α σ η ­ "ό τ ι α υ τ ό ς , ο Ε ρ μ ή ς , ε ί ν α ι α π ό π ο λ ύ π ίσ ω , έ ν α ς Τ υ ρ σ η ν ό ς , κ α ι έ χ ε ι τ η σ τ ύ σ η τ ο υ σ ύ μ φ ω ν α μ ε μ ια μ υ σ τ ι κ ή ι σ τ ο ρ ί α ". Ο Κ α λ λ ί μ α χ ο ς γ ν ω ρ ί ζ ε ι τ ο ν Η ρ ό δ ο τ ο , β έ β α ι α , κ α ι σ α φ ώ ς π α ρ α π έ μ π ε ι σ ε α υ τ ό ν , ε ξ ι σ ώ ν ο ν τ α ς τ ο 'μ υ σ τ ι κ ό λ ό γ ο ' μ ε τ ο 'ι ε ρ ό λ ό γ ο ' κ α ι α ν τ ι κ α θ ι σ τ ώ ν τ α ς τ ο 'Π ε λ α σ γ ο ύ ς ' μ ε τ ο Τ υ ρ σ η ν ο ύ ς ' ­ η τ α υ τ ό τ η τ α Τ υ ρ σ η ν ώ ν ­Π ε λ α σ γ ώ ν ε ί ν α ι μ ι α ά λ λ η γ ν ω σ τ ή θ έ σ η , π ο υ ο Κ α λ λ ίμ α χ ο ς μ π ο ρ ο ύ σ ε ή δ η ν α β ρ ε ι σ τ ο ν Η ρ ό δ ο τ ο . Ε ίν α ι κ ρ ίμ α π ο υ ο Κ α λ λ ίμ α χ ο ς ε ίν α ι τ ό σ ο ε π ιφ υ λ α κ τ ικ ό ς , ό σ ο ο Η ρ ό δ ο τ ο ς , σ χ ε τ ικ ά μ ε τ ο μ υ σ τ ικ ό μ ύ θ ο . α π π ο ν τ τ ο υ ψ Μ ια φ ε υ ρ ο σ δ ό κ η τ υ π ρ ο τ ε ίν α ι· έ τ σ ι, γ υ Ο υ ρ α ν ο ώ θ η κ ε μ ά γ α λ έ α α ,σ τ ο ο ν τ α ι ια τ ο ύ κ α ι λ λ ο ν κ μ α έ ρ γ α π ό 'Ε ρ τ η ς α τ ά τ ιά σ τ η ν 'ι ε ρ ή ι σ τ ο ρ ί α ' ε μ φ α ν ί ζ ε τ α ι , ε ν τ ε λ ώ ς ο τ ο υ Κ ι κ έ ρ ω ν α De natura deorum.29 Σ τ ι ς λ ί σ τ ε ς , τ ο ν σ κ ε π τ ικ ό φ ιλ ό σ ο φ ο ,ο ι θ ε ο ί π ο λ λ α π λ α σ ιά ζ ο ­ μ ή ς ' ε μ φ α ν ί ζ ε τ α ι ε κ ε ί έ ν α ς "π ρ ώ τ ο ς Ε ρ μ ή ς , γ ι ο ς Η μ έ ρ α ς , ­Caelum κ α ι Dies­ τ ο υ ο π ο ί ο υ η φ ύ σ η α ν ή θ ικ ο τ ρ ό π ο ,λ έ ε ι η π α ρ ά δ ο σ η ,γ ια τ ί ε ρ ε θ ίσ τ η ­ 27. Σ τ η σ ί μ β ρ ο τ ο ς FGrHist 107 F 20 = Σ τ ρ ά β ω ν 10, 3, 19­20: ω ς τ α ε ν Σ α μ ο θ ρ ά ι κ η ι ιε ρ ά το ϊς Κ α β ε ίρ ο ις έ π ιτε λ ο ίτο . 28. Κ α λ λ ί μ α χ ο ς , Α π . 199 = Δ ι ή γ . 8, 33:Έ ρ μ α , τ ί τ ο ι τ ο ν ε ϋ ρ ο ν , ώ Γ ε ν ε ι ό λ α ... ό δ έ φ η σ ί ν ά ν ω θ ε ν ε ί ν α ι Τ υ ρ σ η ν ό ς , κ α ι κ α τ ά μ υ σ τ ι κ ό ν λ ό γ ο ν έ ν τ ε τ ά σ θ α ι ... 29. Κ ι κ έ ρ ω ν , De natura deorum 3, 56: cuius obscenius excitata natura traditur quod aspectu Proserpinae commotus sit. 45 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ κ ε α π ό τ η θ έ α σ η τ η ς Π ε ρ σ ε φ ό ν η ς ". Έ τ σ ι , σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ η μ υ θ ι κ ή ε ρ μ η ­ ν ε ί α τ η ς ι θ υ φ α λ λ ι κ ή ς ε μ φ ά ν ι σ η ς , η α ι τ ί α ε ί ν α ι 'η θ έ α σ η τ η ς Κ ό ρ η ς '. Τ ο ό τ ι α υ τ ή η λ ε π τ ο μ έ ρ ε ια α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η θ α μ π ο ρ ο ύ σ α μ ε ν α τ ο σ τ η ρ ίξ ο υ μ ε σ τ η ν α φ ή γ η σ η τ ο υ Η ρ ο δ ό τ ο υ κ α ι τ ο υ Κ α λ λ ίμ α χ ο υ · κ α ι α υ τ ό ε π ι β ε β α ι ώ ν ε τ α ι α π ό τ ο ν Varrò, ο ο π ο ί ο ς ο ν ο μ ά ζ ε ι Caelum/Ο υ ρ α ν ό έ ν α ν α π ό τ ο υ ς Μ ε γ ά λ ο υ ς θ ε ο ύ ς τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς . 30 'Τ ο ν α δ ε ι ς τ η ν Κ ό ­ ρ η ' κ α τ ά κ ά π ο ιο ν τ ρ ό π ο μ α ς φ έ ρ ν ε ι π ίσ ω σ τ η σ φ α ίρ α τ ω ν μ υ σ τ η ρ ίω ν τ η ς Δ ή μ η τ ρ α ς : 'Έ χ ω δ ε ι τ η ν Κ ό ρ η ', έ β α ζ α ν τ ο ν Η ρ α κ λ ή ν α α ν α φ ω ν ή σ ε ι σ ε μ ι α ρ η τ ο ρ ι κ ή ά σ κ η σ η σ χ ε τ ι κ ά μ ε τ η ν Ε λ ε υ σ ί ν α . 31 Θ α μ π ο ρ ο ύ σ α μ ε , ε π ί σ η ς , ν α θ υ μ η θ ο ύ μ ε μ ε ρ ι κ έ ς α π ό τ ι ς ο ν ο μ α ζ ό μ ε ν ε ς 'σ κ η ν έ ς Α ν ό δ ο υ ' σ τ η ν α γ γ ε ι ο γ ρ α φ ί α τ ο υ 5ο υ α ι : Μ ι α θ ε ά α ν α δ ύ ε τ α ι α π ό τ ο έ δ α φ ο ς , η Π ε ρ σ ε φ ό ν η ­Κ ό ρ η , τ η ν ο π ο ί α υ π ο δ έ χ ο ν τ α ι ο Ε ρ μ ή ς κ α ι έ ν α ς α λ λ ό κ ο τ α ι θ υ φ α λ λ ι κ ό ς Π ά ν α ς . 3 2 Ω σ τ ό σ ο , η ε ρ μ η ν ε ί α α υ τ ώ ν τ ω ν 'α γ γ ε ί ω ν ­ Α ν ό δ ο υ ' ε ίν α ι π ρ ο β λ η μ α τ ικ ή .Α λ λ ά ο σ υ ν δ υ α σ μ ό ς τ ω ν κ ε ν τ ρ ικ ώ ν θ ε μ ά ­ τ ω ν σ τ η ν ιε ρ ή ισ τ ο ρ ία τ ο υ Κ ικ έ ρ ω ν α ε ίν α ι τ ε κ μ η ρ ιω μ έ ν ο ς μ ε έ ν α έ μ μ ε ­ σ ο τ ρ ό π ο α π ό τ ο ν κ α ιρ ό τ ο υ Η ρ ο δ ό τ ο υ . φ α "Κ α ν τ ο μ α υ ψ Η π ιο λ ε π τ ο μ ν ίζ ε τ α ι π ο λ ύ ή ρ υ γ μ α τ ο υ Ν α φ έ ρ ε τ α ι ε κ τ ε υ "Κ α τ ά π α σ ώ τ α γ υ μ ν ώ ν α ν ω μ έ ν α π ρ ο ς τ ε ρ ή ς α ρ γ ό α α σ σ ν έ σ τ α ν α ιρ δ ρ ώ ν ο ν ο υ α ν α φ ο ρ ά σ τα γ ε γ ο ν ό τ α τη ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς ε π α ν ε μ τ ε ρ α σ ε έ ν α π α ρ ά ξ ε ν ο κ ε ίμ ε ν ο , τ ο κ α λ ο ύ μ ε ν η ν ο ύ ", ε ν ό ς Γ ν ω σ τ ι κ ο ύ σ υ γ γ ρ α φ έ α σ τ ο ν ο π ο ί ο τ α ο χ ρ ισ τ ια ν ό ς ε π ίσ κ ο π ο ς Ιπ π ό λ υ τ ο ς σ τ ο έ ρ γ έ σ ε ω ν έ λ ε γ χ ο ς ". 33 Ε κ ε ί δ ι α β ά ζ ο υ μ ε : " Δ ύ ο α γ ά λ σ τ έ κ ο ν τ α ι σ τ ο Α ν ά κ τ ο ρ ο ν τ ω ν Σ α μ ο θ ρ α κ ώ ν , μ ρ α ν ό κ α ι τ α δ υ ο τ ο υ ς χ έ ρ ι α κ α ι τ α pudenda α ν α ­ ο ν ο ­ ε ­ 30. Varrò, ling. Lai. 5,58. 31. W. F. Otto, Eranos Jahrbuch 1939, 83­112. W. Burkert, Homo Necans, Berlin 1972,316. 32.Π ε λ ί κ η α π ό τ η Póòo 12.454, ARV 2 1218, 2. C. Bérard, Anodoi (1974) fig. 63 κ υ ρ ί ω ς fig. 42 κ α ι 43. 33. Ι π π ό λ υ τ ο ς , Ε λ ., 5, 8, 9: τ ο ϋ τ ε σ τ ί ν , φ η σ ί , τ ο μ έ γ α κ α ι ά ρ ρ η τ ο ν Σ α μ ο θ ρ ά ικ ω ν μ υ σ τ ή ρ ι ο ν , δ μ ό ν ο ι ς έ ξ ε σ τ ι ν ε ί δ έ ν α ι τ ο ι ς τ ε λ ε ί ο ι ς , φ η σ ί ν , ή μ ί ν ... ε σ τ η κ ε δ έ α γ ά λ ­ μ α τα ό ν ο ε ν τώ ι Σ α μ ο θ ρ ά ικ ω ν ά ν α κ τό ρ ω ι α ν θ ρ ώ π ω ν γυ μ ν ώ ν , ά ν ω τετα μ έν α ς ε χ ό ν τω ν τά ς χ ε ίρ α ς ά μ φ ο τέ ρ α ς ε ις ο ν ρ α ν ό ν , κ α ι τά ς α ϊσ χ ν ν α ς ά ν ω έσ τρ α μ μ έ­ ν α ς , κ α θ ά π ε ρ ε ν Κ υ λ λ ή ν η ι τό το ν Έ ρ μ ο ν ­ ε ικ ό ν ε ς δ έ ε ίσ ι τά π ρ ο ε ιρ η μ έ ν α α γά λ ­ μ α τα το ν ά ρ χ α ν θ ρ ώ π ο ν κ α ι το ν ά ν α γεν ν ω μ έν ο ν π ν ε υ μ α τ ι κ ο ί )... 46 Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α Τ Η Σ Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ σ η κ ω μ έ ν α ,ό π ω ς α κ ρ ιβ ώ ς τ ο ά γ α λ μ α τ ο υ Ε ρ μ ή σ τ η ν Κ υ λ λ ή ν η .Τ α π ρ ο α ­ ν α φ ε ρ θ έ ν τ α α γ ά λ μ α τ α ε ίν α ι ε ικ ό ν ε ς τ ο υ π ρ ώ τ ο υ α ν θ ρ ώ π ο υ κ α ι τ ο υ α ν α γ ε ν ν ώ μ ε ν ο υ , π ν ε υ μ α τ ικ ο ύ α ν θ ρ ώ π ο υ , π ο υ ε ίν α ι α π ό κ ά θ ε ά π ο ψ η ο μ ο ο ύ σ ι ο ς μ ε ε κ ε ί ν ο ν τ ο ν ά ν θ ρ ω π ο ". Π α ρ ά α υ τ ή ν τ η φ α ν τ α σ τ ι κ ή ε ρ μ η ­ ν ε ία τ η ς γ ν ω σ τ ικ ή ς α ν θ ρ ω π ο λ ο γ ία ς ­π ο υ κ ά ν ε ι τ η ν ιθ υ φ α λ λ ικ ή σ τ ά σ η ν α π ρ ο ε ικ ο ν ίζ ε ι ά μ ε σ α τ η ν ά ν ο δ ο σ τ ο ν ο υ ρ α ν ό , γ ια τ η ν ο π ο ία π ρ ο ο ρ ί­ ζ ο ν τ α ι ο π ρ ω τ α ρ χ ικ ό ς , κ α θ ώ ς κ α ι ο π ν ε υ μ α τ ικ ό ς ά ν θ ρ ω π ο ς ­ο σ υ γ γ ρ α ­ φ έ α ς ε ίν α ι β α σ ικ ά α ξ ιό π ισ τ ο ς ω ς π ρ ο ς τ α γ ε γ ο ν ό τ α α υ τ ά κ α θ ε α υ τ ά κ α ι ε ίν α ι κ α λ ά π λ η ρ ο φ ο ρ η μ έ ν ο ς · έ χ ε ι ε ξ ίσ ο υ μ ο ν α δ ικ έ ς ν ύ ξ ε ις γ ια τ η ν υ κ τ ε ­ ρ ιν ή γ ιο ρ τ ή σ τ η ν Ε λ ε υ σ ίν α , π ο υ π ρ έ π ε ι ν α λ η φ θ ο ύ ν σ ο β α ρ ά , ε π ίσ η ς . Ό ν τ α ς 'Γ ν ω σ τ ι κ ό ς ', ε ν δ ι α φ έ ρ ε τ α ι π ρ ο σ ω π ι κ ά γ ι α τ η 'γ ν ώ σ η ' ό λ ω ν τ ω ν ε ιδ ώ ν τ ο υ θ ε ίο υ ,α λ λ ά ε λ ε ύ θ ε ρ η α π ό υ π ο χ ρ ε ώ σ ε ις τ ο υ α ρ χ α ίο υ ν ό μ ο υ ή τ η ς η θ ικ ή ς , σ υ μ π ε ρ ιλ α μ β α ν ο μ έ ν ω ν τ ω ν ν ό μ ω ν τ η ς μ υ σ τ ικ ό τ η τ α ς . Έ τ σ ι, α π ό α υ τ ό τ ο κ ε ίμ ε ν ο έ χ ο υ μ ε τ ε λ ικ ά μ ια ά π ο ψ η τ ο υ τ ι φ α ν έ ρ ω ν ε ο Η ρ ό δ ο τ ο ς ε μ μ έ σ ω ς : δ ύ ο ιθ υ φ α λ λ ικ ά α γ ά λ μ α τ α σ τ η μ έ ν α σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η . Σ τ η ν π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α ο Varrò α ν α φ ε ρ ό τ α ν σ τ ο ί δ ι ο π ρ ά γ ­ μ α , α κ ό μ η κ α ι α ν δ ια κ ρ ιτ ικ ά π ε ρ ν ο ύ σ ε σ ιω π η ρ ά τ η ν ε μ φ ά ν ισ η τ ο υ ς , ό τ α ν λ έ γ ε ι ό τ ι : "η Σ α μ ο θ ρ ά κ η έ χ ε ι σ τ ή σ ε ι δ ύ ο ά ρ ρ ε ν ε ς ε ι κ ό ν ε ς α π ό χ α λ κ ό μ π ρ ο σ τ ά α π ό τ ις θ ύ ρ ε ς "κ α ι α υ τ έ ς ν ο μ ίζ ο ν τ α ν α π ό κ ά π ο ιο υ ς ό τ ι ε ί ν α ι ο ι ί δ ι ο ι ο ι "Μ ε γ ά λ ο ι Θ ε ο ί " 34 ­ π ρ ά γ μ α π ο υ ε ί ν α ι , σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν Varrò, λ α ν θ α σ μ έ ν ο . Ο Γ ν ω σ τ ι κ ό ς ε ί ν α ι λ ι γ ό τ ε ρ ο ε π ι φ υ λ α κ τ ι κ ό ς . Α υ τ ό ο δ η γ ε ί α π ό τ η φ α ν τ α σ ία σ τ η ν α ρ χ α ιο λ ο γ ία . α κ α υ θ Ι μ Μ ε β ά σ η σ υ ν ή θ ισ τ α τ ο ρ ο ν '. Ο λ λ ά τ α π ρ ο π ά ρ χ ε ι δ ια έ σ η π ο υ β π π ό λ υ τ ο ή α τ α θ α ε ίχ α υ τ ό τ ο κ ε ίμ ε ν ο τ ο υ Ιπ π ο λ ύ τ ο υ α ν α σ κ ά φ τ η κ ε έ ν α α π ό τ α κ τ ίσ μ α τ α σ τ ο ιε ρ ό τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς κ α ι ο ν ο μ ά σ τ η κ ε Ά ν ά ­ Karl Lehmann ε ί χ ε λ ό γ ο υ ς γ ι α ν α κ ά ν ε ι α υ τ ή τ η ν τ α ύ τ ι σ η · β λ ή μ α τ α π ο υ π α ρ α μ έ ν ο υ ν ε ίν α ι σ ο β α ρ ά .Α π ό π ρ ώ τ η ά π ο ψ η φ ω ν ί α α ν ά μ ε σ α σ τ ο ν Ν α α σ σ η ν ό κ α ι σ τ ο ν Varrò ω ς π ρ ο ς τ η ρ ί σ κ ο ν τ α ν τ α α γ ά λ μ α τ α : 'μ έ σ α σ τ ο Α ν ά κ τ ο ρ ο ', κ α τ ά τ ο ν 'μ π ρ ο σ τ ά α π ό τ ι ς θ ύ ρ ε ς ', κ α τ ά τ ο ν Varrò; Τ ο ό τ ι τ α α γ ά λ ­ α ν μ ε τ α κ ι ν η θ ε ί ε ν τ ω μ ε τ α ξ ύ , α π ό τ η ν ε π ο χ ή τ ο υ Varrò κ α ι 34. Varrò, ling. Lat. 5,58. 47 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ τ ο υ Ν α α σ σ η ν ο ύ , ε ίν α ι μ ια α π ε λ π ισ μ έ ν η υ π ό θ ε σ η . Ε ίν α ι α π λ ο ύ σ τ ε ρ ο ν α α ν τ ιλ η φ θ ο ύ μ ε ό τ ι η λ έ ξ η ά ν ά κ το ρ ο ν έ χ ε ι μ ια ε ν τ ε λ ώ ς α σ α φ ή σ η μ α σ ία σ τ η ρ η τ ο ρ ικ ή π α ρ ά δ ο σ η . Ε ίν α ι έ ν α κ τ ίσ μ α ή έ ν α κ τ ίσ μ α μ έ σ α σ ε έ ν α ά λ λ ο κ τ ί σ μ α ­σ υ ν ή θ ω ς κ α τ α ν ο ο ύ μ ε τ ο ά ν ά κ τ ο ρ ο ν τ η ς Ε λ ε υ σ ί ν α ς μ ε α υ τ ή τ η σ η μ α σ ί α ­ ή α π λ ώ ς έ ν α 'ι ε ρ ό ' γ ε ν ι κ ά ; Ε ά ν ο Ν α α σ σ η ν ό ς έ χ ε ι χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ή σ ε ι τ η λ έ ξ η μ ε τ η γ ε ν ι κ ή κ α ι α σ α φ ή τ η ς σ η μ α σ ί α , ο Varrò ί σ ω ς έ χ ε ι δ ί κ ι ο ­κ α ι ε μ ε ί ς ξ έ ρ ο υ μ ε ό τ ι ο ι φ α λ λ ι κ ο ί φ ύ λ α κ ε ς α ν ή κ ο υ ν σ τ η ν ε ίσ ο δ ο ο π ω σ δ ή π ο τ ε . Α λ λ ά τ α θ ε μ έ λ ια έ χ ο υ ν ε ξ α φ α ν ισ θ ε ί, γ ια ν α μ π ο ρ έ σ ο υ μ ε ν α ξ ε χ ω ρ ίσ ο υ μ ε έ ν α ο ρ ισ μ έ ν ο κ τ ίρ ιο μ έ σ α σ τ ο ιε ρ ό ω ς ά ν ά κ το ρ ο ν γ ια μ υ σ τ ικ έ ς π α ρ α σ τ ά σ ε ις . Α υ τ ό δ ε ν α π ο δ υ ν α μ ώ ν ε ι τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι τ ο κ τ ί ρ ι ο ο ρ ι ζ ό μ ε ν ο ω ς Ά ν ά κ τ ο ρ ο ν ' α π ό τ ο ν Lehmann ε ί ν α ι έ ν α π ο λ ύ α σ υ ν ή θ ι σ τ ο , π ε ρ ί π λ ο κ ο , 'μ υ σ τ η ρ ι ώ δ ε ς ' ο ι κ ο δ ό μ η μ α · σ ε α υ τ ό β ρ έ θ η κ ε η δ ίγ λ ω σ σ η ε π ιγ ρ α φ ή , π ο υ ε μ π ό δ ιζ ε σ τ ο υ ς α μ ύ η τ ο υ ς τ η ν ε ί σ ο δ ο σ τ ο β ό ρ ε ι ο δ ω μ ά τ ι ο : Deorum sacra qui non acceperunt non intrant ά μ ύ η τ ο ν μ ή ε ι σ ι έ ν α ι .^ Σ υ ν ε π ώ ς , ο ι μ υ η μ έ ν ο ι έ μ π α ι ν α ν π ρ ά γ μ α ­ τ ι σ ε α υ τ ό τ ο ε ιδ ικ ό δ ω μ ά τ ιο .Τ ο κ τ ίρ ιο χ ρ ο ν ο λ ο γ ε ίτ α ι σ τ η ν α υ τ ο κ ρ α τ ο ­ ρ ικ ή ε π ο χ ή , α λ λ ά π ρ ω ιμ ό τ ε ρ ε ς κ α τ α σ κ ε υ έ ς π α ρ ό μ ο ιο υ σ χ ε δ ια σ μ ο ύ έ χ ο υ ν α φ ή σ ε ι κ ά π ο ια ίχ ν η . Κ α ι ό μ ω ς , γ ια ε κ ε ίν ε ς τ ις δ ιε γ ε ρ μ έ ν ε ς κ α ι τ η ν π ε ρ ιέ ρ γ ε ια δ ιε γ ε ίρ ο υ σ ε ς Ε ρ μ ά ς , η α ν α σ κ α φ ή δ ε ν έ χ ε ι π ρ ο σ φ έ ρ ε ι τ ί π ο τ ε . Τ α χ ά λ κ ι ν α α γ ά λ μ α τ α σ υ ν ή θ ω ς δ ε ν δ ι α σ ώ ζ ο ν τ α ι . Ο Lehmann ν ό μ ιζ ε π ρ ο ς σ τ ιγ μ ή ν ό τ ι ε ίχ ε β ρ ε ι κ ά τ ι σ α ν σ ύ μ β ο λ α τ ω ν φ α λ λ ώ ν κ α ι cunni μ έ σ α σ τ ο κ α λ ο ύ μ ε ν ο Ά ν ά κ τ ο ρ ο ν ' κ α ι π ο υ θ ε ν ά α λ λ ο ύ . Τ α α ν τ ι ­ κ ε ίμ ε ν α ε ίν α ι π α ρ ά ξ ε ν α , α λ λ ά χ ρ ε ιά ζ ε τ α ι η δ υ ν α τ ή φ α ν τ α σ ία τ ο υ Ν α α σ σ η ν ο ύ γ ι α ν α γ ί ν ο υ ν σ έ ξ ι . "Und man fragt sich, ob nicht auch die in der Sakristei gefundene eherne Kiste Phalloi enthalten hat" 36 α κ ό μ η κ ι α ν α υ τ ό ή τ α ν μ ια κ α λ ή ε ρ ώ τ η σ η , δ ε ν θ α π α ρ ή γ α γ ε α σ φ α λ ή μ α ρ τ υ ρ ία . Α π ο μ έ ν ε ι η π α ρ ά σ τ α σ η ε ν ό ς κ η ρ υ κ ε ίο υ κ α ι δ ύ ο φ ιδ ιώ ν , π ο υ σ τ ο λ ίζ ο υ ν μ ια ε π ιγ ρ α φ ή π ρ ο ε ρ χ ό μ ε ν η α π ό τ ο Α ν ά κ τ ο ρ ο ν , ε κ τ ό ς α π ό κ ά π ο ιε ς ά λ λ ε ς π ε ρ ιπ τ ώ σ ε ις τ ω ν ιδ ίω ν ε μ β λ η μ ά τ ω ν α υ τ ό θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α α ν α ­ 35. LSS 75: ά μ ύ η τ ο ν μ ή ε ι σ ι έ ν α ι ε ι ς τ ο ι ε ρ ό ν . LSS 75 a: Deorum sacra qui non acceperunt non intrant, ά μ ύ η τ ο ν μ ή ε ι σ ι έ ν α ι . 36. Hemberg 1950, 106. 48 Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή γ ν ε ν σ τ ρ ο ω σ ό ς η ν ύ σ θ ε ί ω σ υ μ β ε λ λ η ε ν α ς Ε ρ μ ή ό λ ο υ .Κ ν ικ ή ε ικ υ π ο τ ε θ ε Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α ς κ α α ι η ο ν ο ί, ε κ ι φ α ρ ά β γ ρ α φ τ ό ς λ λ δ ο ία α π ικ ή ς τ ο ,π ο ό τη δ ύ υ υ Γ Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α ν α μ η , κ ή ρ υ κ α τ ίπ ο τ ε ν ω σ τ ικ α λ λ κ α τ ό σ ή φ Τ Η Σ ά ε ίν ι τ α ο μ υ α ν τ α Σ Α Μ α ι φ ίδ σ τ η σ ία Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ α κ ό μ η έ ν α σ ύ μ β ο λ ο ια ε ίν α ι τ ό σ ο κ ο ιν ά ρ ιώ δ ε ς δ ε ν θ α μ π ο ­ . Μ ια ε ν τ ε λ ώ ς δ ια φ ο ρ ε τ ικ ή , π ρ ώ ιμ η έ ν δ ε ιξ η γ ια τ α μ υ σ τ ή ρ ια τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς π ρ ο έ ρ χ ε τ α ι μ ε τ ο ν τ ύ π ο ε ν ό ς α ν ε κ δ ό τ ο υ : ο Δ ια γ ό ρ α ς τ η ς Μ ή λ ο υ ,ο π ε ρ ιβ ό η τ ο ς α θ ε ϊσ τ ή ς ,ε π ισ κ ε π τ ό μ ε ν ο ς τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η ,β ρ έ θ η κ ε α ν τ ιμ έ τ ω π ο ς μ ε τ ο π λ ή θ ο ς τ ω ν α ν α θ η μ α τ ικ ώ ν π ιν α κ ίδ ω ν σ τ ο ιε ρ ό , ε υ χ α ρ ισ τ ή ρ ια τ ε κ μ ή ρ ια , σ τ η μ έ ν α α π ό ε κ ε ίν ο υ ς π ο υ ε ίχ α ν δ ια σ ω θ ε ί α π ό τ ο υ ς κ ιν δ ύ ν ο υ ς τ η ς ν α υ σ ιπ λ ο ΐα ς α π ό τ ο υ ς Μ ε γ ά λ ο υ ς Θ ε ο ύ ς . Ο α θ ε ϊ­ σ τ ή ς ρ ω τ ή θ η κ ε α ν α υ τ ό δ ε ν ή τ α ν μ ια α π ό δ ε ιξ η τ η ς δ ύ ν α μ η ς τ ω ν Θ ε ώ ν . Ο Δ ι α γ ό ρ α ς α ν τ έ σ τ ρ ε ψ ε τ ο ε π ι χ ε ί ρ η μ α : "Θ α ή τ α ν π ο λ ύ π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ α α υ τ ά , α ν ε κ ε ίν ο ι π ο υ ε ίχ α ν κ α τ α π ο ν τ ισ θ ε ί ε ίχ α ν τ η ν ε υ κ α ιρ ία ν α κ ά ­ ν ο υ ν α φ ι ε ρ ώ σ ε ι ς ". 37 Ο ι σ τ α τ ι σ τ ι κ έ ς θ α α ν α σ κ ε υ ά σ ο υ ν τ η ν ε υ σ έ β ε ι α . Η χ ρ ο ν ο λ ο γ ί α θ α ή τ α ν γ ύ ρ ω σ τ ο 430 ­ α ν π ρ ά γ μ α τ ι π ή ρ ε μ έ ρ ο ς ο Δ ι α ­ γ ό ρ α ς · τ ο α ν έ κ δ ο τ ο α π ο δ ίδ ε τ α ι κ α ι σ τ ο Δ ιο γ έ ν η τ ο ν Κ υ ν ικ ό . Τ ο α ν έ κ ­ δ ο τ ο α ν τ ιμ ε τ ω π ίζ ε ι έ ν α γ ε ν ικ ό π ρ ό β λ η μ α θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ή ς π ίσ τ η ς , α λ λ ά ε π ίσ η ς ε κ φ ρ ά ζ ε ι σ α φ ώ ς τ η ν κ ύ ρ ια λ ε ιτ ο υ ρ γ ικ ό τ η τ α τ ω ν θ ε ώ ν τ η ς Σ α μ ο ­ θ ρ ά κ η ς ,δ η λ α δ ή τ η δ ιά σ ω σ η α π ό τ ο υ ς κ ιν δ ύ ν ο υ ς τ η ς θ ά λ α σ σ α ς .Ο ρ ό λ ο ς τ ω ν ε υ χ ώ ν σ τ ο υ ς Μ ε γ ά λ ο υ ς Θ ε ο ύ ς ε π ιβ ε β α ιώ ν ε τ α ι α π ό τ ο ν Α ρ ισ τ ο φ ά ­ ν η .38 Έ ν α ς ε ν τ υ π ω σ ι α κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς α ν α θ η μ α τ ι κ ώ ν μ ν η μ ε ί ω ν δ ε ν θ α π ρ ο ϋ π έ θ ε τ ε σ τ η ν π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τ α μ υ σ τ ή ρ ια μ ε τ η ν έ ν ν ο ια τ ω ν ε ιδ ικ ώ ν , μ υ σ τ ικ ώ ν μ υ ή σ ε ω ν α ν α θ η μ α τ ικ ή θ ρ η σ κ ε ία κ α ι μ υ σ τ ή ρ ια μ π ο ρ ο ύ σ α ν ν α υ π ά ρ χ ο υ ν α ν ε ξ ά ρ τ η τ α τ ο έ ν α α π ό τ ο ά λ λ ο · α λ λ ά κ α ι ε ύ κ ο λ α μ π ο ρ ο ύ ν ν α σ υ ν υ π ά ρ χ ο υ ν . Ό π ω ς κ α ι α ν ε ίν α ι, τ ο κ ε ίμ ε ν ο υ π ή ρ ξ ε σ η μ α ν τ ικ ό γ ια τ η ν τ α ύ τ ι σ η ε ν ό ς ο ι κ ο δ ο μ ή μ α τ ο ς ω ς 'α ί θ ο υ σ α ς α ν α θ η μ ά τ ω ν ' μ έ σ α σ τ ο ι ε ρ ό , χ ρ ο ν ο λ ο γ ο ύ μ ε ν ο τ ο ν 5ο α ι . Α υ τ ό ξ α ν ά π α ρ έ μ ε ι ν ε α μ φ ι λ ε γ ό μ ε ν ο μ ε τ α ξ ύ τ ω ν ε ιδ ικ ώ ν , γ ια τ ί δ ε ν έ χ ε ι β ρ ε θ ε ί ο π ο ιο δ ή π ο τ ε κ α τ ά λ ο ιπ ο α π ό 37. Δ ι ο γ . Λ Θ ε ό δ ω ρ 38. Α ρ ι σ τ ο φ ν ο ς ,ν υ ν α έ ο ς ., εσ ρ τ . 6, Κ υ ρ η ν Ε ιρ ή ν η τίν ε ϋ ξ 59. Κ ι κ έ ρ ω ν , De natura deorum 3, 89. Δ ι α γ ό ρ α ς Μ ή λ ι ο ς , α ί ο ς έ κ δ . M. Winiarczyk, Teubner 1981, T. 36/7. 277­279: α λ λ ' ε ι τ ι ς υ μ ώ ν ε ν Σ α μ ο θ ρ ά κ η τ υ γ χ ά ν ε ι / μ ε μ ν η μ έ ­ α σ θ α ι κ α λ ό ν /ά π ο σ τρ α φ ή ν α ι το ϋ μ ε τιό ν το ς τώ π ό δ ε . 49 Λ Λ Τ Ρ Η Ι Ε Σ α ν α θ ή μ α τ α · η 'α ί θ ο υ σ α ' θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α ε ί ν α ι ε π ί σ η ς έ ν α α π ό τ α π ο ι κ ί ­ λ α ε σ τια τό ρ ια , κ ο ιν ά σ τ α ιε ρ ά . Η τ ρ ίτ η έ ν δ ε ιξ η γ ια μ υ σ τ ή ρ ια , π ο υ μ π ο ρ ε ί ν α π ρ ο έ ρ χ ο ν τ α ι α π ό τ ο ν 5ο α ι ., έ χ ε ι ε π ί σ η ς τ ο ν τ ύ π ο α ν ε κ ό ό τ ο υ ­ α ν α φ έ ρ ε τ α ι τ ρ ε ι ς φ ο ρ έ ς σ τ α Λ α κ ω ν ικ ά Α π ο φ θ έ γ μ α τα τ ο υ Π λ ο υ τ ά ρ χ ο υ ε ν α λ λ α κ τ ικ ά γ ια τ ο Λ ύ σ α ν ­ δ ρ ο , τ ο ν Α ν τ α λ κ ί δ α κ α ι έ ν α ν α ν ώ ν υ μ ο Σ π α ρ τ ι ά τ η . 39 Η χ ρ ο ν ο λ ό γ η σ η τ η ς μ α ρ τ υ ρ ί α ς π α ρ α μ έ ν ε ι έ τ σ ι α β έ β α ι η : γ ύ ρ ω σ τ ο 405, ε ά ν ε μ μ ε ί ν ο υ μ ε σ τ ο Λ ύ σ α ν δ ρ ο , γ ύ ρ ω σ τ ο 386, ε ά ν ε π ι λ έ ξ ο υ μ ε τ ο ν Α ν τ α λ κ ί δ α . Α λ λ ά α π ό μ ό ν ο τ ο υ ε ίν α ι α ρ κ ε τ ά ε ν δ ια φ έ ρ ο ν . Ο ιε ρ έ α ς σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η θ α ρ ω τ ή σ ε ι τ ο ν α ι τ ο ύ ν τ α γ ι α μ ύ η σ η "π ο ι α ή τ α ν η π ι ο ά ν ο μ η π ρ ά ξ η π ο υ έ χ ε ι δ ι α π ρ ά ­ ξ ε ι σ τ η ζ ω ή τ ο υ ". Ο Σ π α ρ τ ι ά τ η ς α π α ν τ ά λ α κ ω ν ι κ ά ό τ ι ξ έ ρ ο υ ν ο ι θ ε ο ί κ α ι ο ιε ρ έ α ς δ ε ν ε ίν α ι α ν ά γ κ η ν α γ ν ίο ρ ίζ ε ι. Α υ τ ό ε ίν α ι έ ν α α π ό τ α λ ίγ α κ ε ί μ ε ν α , ό π ο υ α ν α φ έ ρ ε τ α ι έ ν α ς ι ε ρ έ α ς (ι ε ρ ε ύ ς ) τ ο υ Σ α μ ο θ ρ α κ ι κ ο ύ ι ε ρ ο ύ . Μ ο ιά ζ ε ι ν α κ ά ν ε ι ν ύ ξ η γ ια μ ια ε ν τ ε λ ώ ς π α ρ ά ξ ε ν η , π ρ ά γ μ α τ ι μ ο ν α δ ικ ή π ρ α κ τ ικ ή σ τη Σ α μ ο θ ρ α κ ικ ή λ α τ ρ ε ία , π ο υ έ χ ε ι π ρ ο κ α λ έ σ ε ι ιδ ια ίτ ε ρ ο ε ν δ ι α φ έ ρ ο ν κ α ι έ χ ε ι θ ε ω ρ η θ ε ί ω ς ο π ρ ω ι μ ό τ ε ρ ο ς τ ύ π ο ς μ ι α ς 'ο μ ο λ ο γ ί α ς α μ α ρ τ ι ώ ν ' μ έ σ α σ τ ο ν ε λ λ η ν ι κ ό κ ό σ μ ο . Ο Karl Lehmann έ χ ε ι ε π ι σ τ ή σ ε ι τ η ν π ρ ο σ ο χ ή σ τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι ο ι μ υ η μ έ ν ο ι τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς ισ χ υ ρ ίζ ο ν τ α ν ό τ ι έ χ ο υ ν γ ί ν ε ι 'π ι ο δ ί κ α ι ο ι κ α ι ε υ σ ε β ε ί ς ', μ ν σ τ α ι ε υ σ ε β ε ί ς , ό π ω ς ο ρ ί ζ ο ­ ν τ α ι γ ε ν ικ ά σ τ ις ε π ιγ ρ α φ έ ς . Ι π ν φ φ τ π π γ Κ ο ν τ ά σ τ η ν π λ ά γ ια ε ίσ ο δ ο σ τ ο ν Α ε ρ ο ύ ή 'Ν έ ο υ Ν α ο ύ ' μ έ σ α σ τ ο Σ α μ ο θ ρ ά τ ια ,π ρ ο φ α ν ώ ς ε π ισ κ ε υ α σ μ έ ν α κ α τ ά α μ ε μ ια κ α τ α σ κ ε υ ή α π ό π ή λ ιν α κ ε ρ α α ίν ε τ α ι ό τ ι ε ίχ ε σ τ ε ρ ε ω θ ε ί έ ν α ς μ ε α ν τ ά σ τ η κ ε ό τ ι α υ τ ό ή τ α ν τ ο σ η μ ε ίο ο ν ιε ρ έ α ,έ κ α ν ε τ η ν ο μ ο λ ο γ ία τ ο υ κ α ι ε ί ν α μ π ε ι σ τ ο Ιε ρ ό γ ια τ ο ν α ν ώ τ ε ρ ο τε ία . Α λ λ ά υ π ά ρ χ ε ι έ ν α δ ιπ λ ό π ρ ό β λ ικ ή ς μ α ρ τ υ ρ ία ς υ π ο δ ε ικ ν ύ ε ι ό τ ι δ ε ν υ 39. Π λ ο υ τ ., Λ α κ ω ν ι κ ά 50 Λ π ο φ θ έγμ α τα ν α τ ο λ ικ ό τ ο ίχ ο τ ο υ κ α λ ο υ μ έ ν ο υ α κ ικ ό ιε ρ ό υ π ά ρ χ ο υ ν δ ύ ο σ κ α λ ο ­ δ ια σ τ ή μ α τ α κ α ι τ ε λ ικ ά κ α λ υ μ μ έ ­ μ ίδ ια κ α ι κ ο ν ία μ α · α ν ά μ ε σ α τ ο υ ς γ ά λ ο ς δ α υ λ ό ς . Ο Karl Lehmann ό π ο υ ο μ υ ο ύ μ ε ν ο ς α ν τ ιμ ε τ ώ π ιζ ε ε ξ α γ ν ιζ ό τ α ν , π ρ ο τ ο ύ τ ο υ ε π ιτ ρ α ­ β α θ μ ό τ ω ν μ υ σ τ η ρ ίω ν , τ η ν ε π ο ­ η μ α : ε π α ν ε ξ έ τ α σ η τ η ς α ρ χ α ιο λ ο ­ π ή ρ χ ε κ α ν έ ν α ς π ρ ό δ ρ ο μ ο ς γ ια τ ο 2 17 e d. 229 d. 236 d. Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α Τ Η Σ Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ Ι ε ρ ό ν , π ο υ κ τ ί σ τ η κ ε μ ε τ ά , γ ύ ρ ω σ τ ο 325 π .Χ . ­ γ ι ' α υ τ ό ο ν ο μ ά σ τ η κ ε ο 'Ν έ ο ς Ν α ό ς ' σ τ η ν π α λ ι ό τ ε ρ η β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α . Α υ τ ό σ η μ α ί ν ε ι ό τ ι η κ α τ ά ­ σ τ α σ η τ ο ν κ α ιρ ό τ ο υ Λ υ σ ά ν δ ρ ο υ ή τ ο υ Α ν τ α λ κ ίδ α δ ε ν μ π ο ρ ε ί ν α α ν α ­ δ ο μ η θ ε ί α π ό π έ τ ρ ε ς ή κ ε ρ α μ ίδ ια · μ π ο ρ ε ί κ ά λ λ ισ τ α ν α ε ίν α ι κ ά τ ι ά λ λ ο . Ε π ί π λ έ ο ν , η ε ρ μ η ν ε ί α τ η ς 'ο μ ο λ ο γ ί α ς α μ α ρ τ ι ώ ν ' ε ί ν α ι δ υ ν α τ ό ν ν α α μ φ ισ β η τ η θ ε ί. Γ ια τ ο υ ς Χ ρ ισ τ ια ν ο ύ ς , η ο μ ο λ ο γ ία α μ α ρ τ ιώ ν α π ο τ ε λ ε ί τ η ν π ρ ο ϋ π ό θ ε σ η γ ι α 'ά φ ε σ η α μ α ρ τ ι ώ ν ': ο Θ ε ό ς σ υ μ φ ι λ ι ώ ν ε τ α ι μ ε τ η ν τ α π ε ίν ω σ η ­ μ ια π α λ ιά κ α ι ε υ ρ ύ τ α τ α δ ια δ ε δ ο μ έ ν η ιδ έ α , χ ω ρ ίς α μ φ ιβ ο ­ λ ία , α λ λ ά σ χ ε δ ό ν ε ν τ ε λ ώ ς α π ο ύ σ α α π ό τ η ν α ρ χ α ία Ε λ λ ά δ α . Ε ά ν ή τ α ν τ έ τ ο ι α η θ ρ η σ κ ε ί α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς , θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α ο ν ο μ α σ θ ε ί 'μ η ­ ε λ λ η ν ι κ ή '. Α λ λ ά σ η μ ε ι ώ σ τ ε ό τ ι π ρ α κ τ ι κ ά ό λ ε ς ο ι 'ο μ ο λ ο γ ί ε ς ', γ ν ω σ τ έ ς α π ό ά λ λ ε ς λ α τ ρ ε ίε ς σ ε μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ ε ς α ν α θ η μ α τ ικ έ ς ε π ιγ ρ α φ έ ς , κ υ ρ ίω ς α π ό τ η Μ ι κ ρ ά Α σ ί α , α φ ο ρ ο ύ ν λ α τ ρ ε ί ε ς θ ε ρ α π ε ί α ς , 40 κ α ι α υ τ ό , α π ό ό σ ο γ ν ω ρ ίζ ο υ μ ε , δ ε ν ή τ α ν ε ιδ ικ ό τ η τ α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς . Ε ίν α ι ε ν τ υ π ω σ ια κ ό ό τ ι η ε ρ ώ τ η σ η τ ο υ ιε ρ έ α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς δ ε ν α φ ο ρ ά έ ν α ν κ α τ ά λ ο γ ο α μ α ρ τ ι ώ ν , α λ λ ά 'τ η ν π ι ο ά ν ο μ η π ρ ά ξ η ' σ τ ο ν υ π ε ρ θ ε τ ι κ ό β α θ μ ό . Έ τ σ ι , α κ ό μ η κ α ι 'η κ ά θ α ρ σ η α π ό τ α α μ α ρ τ ή μ α τ α ' μ ο ι ά ζ ε ι γ ε ν ι κ ά ν α μ η ν α π ο ­ τ ε λ ε ί τ ο κ ύ ρ ιο μ έ ρ ο ς . Έ τ σ ι, ε π ιβ ά λ λ ε τ α ι μ ια δ ια φ ο ρ ε τ ικ ή ε ρ μ η ν ε ία : α υ τ ή 'η ο μ ο λ ο γ ί α ' σ η μ α ί ν ε ι μ ο ι ρ α σ μ έ ν η γ ν ώ σ η τ η ς α ν ο μ ί α ς , conscientia sceleris. Ο π ι ο δ υ ν α τ ό ς τ ύ π ο ς τ η ς π ί σ τ ε ω ς , μ α θ α ί ν ο υ μ ε α π ό τ ο Θ ο υ κ υ ­ δ ί δ η , 41 θ α ή τ α ν 'ν α δ ι α π ρ ά ξ ε ι ς μ α ζ ί μ ε ρ ι κ έ ς ά ν ο μ ε ς π ρ ά ξ ε ι ς '· η κ ο ι ν ή γ ν ώ σ η ε ίν α ι ε π ίσ η ς έ ν α ς δ ε σ μ ό ς κ α ι σ υ σ π ε ιρ ώ ν ε ι. Μ ια τ έ τ ο ια ε ρ μ η ν ε ία θ α τ α ί ρ ι α ζ ε σ τ ο ν τ ύ π ο τ ω ν 'μ υ σ τ η ρ ί ω ν '. Τ α μ υ σ τ ή ρ ι α τ ο υ Μ ί θ ρ α λ ε γ ό ­ τ α ν ό τ ι ε ί χ α ν τ η ν α ρ χ ή τ ο υ ς σ τ ο υ ς π ε ι ρ α τ έ ς τ η ς Κ ι λ ι κ ί α ς .42 Σ ε έ ν α ρ ο μ ά ν τ σ ο ­π α ρ ω δ ί α , ο μ υ η τ ή ς ε ν ό ς ν έ ο υ γ ά λ λ ο υ α π α ι τ ε ί 'κ ο ι ν ή γ ν ώ σ η τ ο υ κ α θ ε τ ί ': 'Γ ν ω ρ ί ζ ω κ α θ ε τ ί , ό ν τ ω ς ', 'κ α θ ε τ ί α ι σ χ ρ ό π ο υ έ χ ε ι σ υ μ β ε ί ', κ α ι έ τ σ ι φ α ί ν ε τ α ι ν α κ ά ν ε ι τ ο ν ε ο φ ώ τ ι σ τ ο ν α ε ξ α ρ τ ι έ τ α ι α π ό α υ τ ό ν . 43 Α υ τ ό ω σ τ ό σ ο δ ίν ε ι μ ια ε ν δ ια φ έ ρ ο υ σ α μ α τ ιά σ τ ις π ο λ ύ α ρ χ α ϊκ έ ς ρ ίζ ε ς 40. G. Petzl, Die Beichtinschriften Westkleinasiens, Epigraphica AnatoIica22 (1994). 41. Θ ο υ κ . 3, 82, 6 κ υ ρ ί ω ς 8, 73, 3. 42. Π λ ο ύ τ ., Π ο μ π . 24, 7. 43. R. Merkelbach, Fragment eines satirischen Romans, ZPE 11 (1973) 81­100. 51 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ τ ω ν μ υ σ τ η ρ ίω ν τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς . Α λ λ ο ίμ ο ν ο , δ ε ν έ χ ε ι μ ε ίν ε ι τ ίπ ο τ ε , γ ια ν α ε ξ η γ ή σ ε ι ε κ ε ί ν α τ α σ κ α λ ο π ά τ ι α σ τ ο 'Ι ε ρ ό ν ' ή τ ο 'Ν έ ο Ν α ό '. Ε ά ν π ρ ο χ ω ρ ή σ ο υ μ ε σ τ α γ ε γ ο ν ό τ α τ ο υ 4ο υ κ α ι 3ο υ α ι . π .Χ . σ τ η Σ α ­ μ ο θ ρ ά κ η , τ ο κ ύ ρ ιο γ ε γ ο ν ό ς , π ο υ τ ε κ μ η ρ ιώ ν ε τ α ι α π ό τ η ν α ρ χ α ιο λ ο γ ία μ έ σ α σ τ ο ιε ρ ό , ε ίν α ι η έ λ ε υ σ η τ η ς μ ν η μ ε ια κ ή ς α ρ χ ιτ ε κ τ ο ν ικ ή ς . Α υ τ ό π ρ ο φ α ν ώ ς σ υ μ π ί π τ ε ι μ ε τ η β α σ ι λ ε ί α τ ο υ Φ ι λ ί π π ο υ II τ η ς Μ α κ ε δ ο ν ί α ς · τ ο κ τ ιρ ια κ ό π ρ ό γ ρ α μ μ α σ υ ν ε χ ίζ ε τ α ι α π ό τ ο ν Φ ίλ ιπ π ο Α ρ ρ ιδ α ίο , τ η ν Α ρ σ ι ν ό η κ α ι τ ο ν Π τ ο λ ε μ α ί ο II. Σ τ η γ ρ α μ μ α τ ε ι α κ ή π α ρ ά δ ο σ η , α υ τ ή η κ α ιν ο ύ ρ ια α ρ χ ή α ν τ α ν α κ λ ά τ α ι ξ α ν ά σ ε έ ν α α ν έ κ δ ο τ ο . Ο Φ ίλ ιπ π ο ς α π ό τ η Μ α κ ε δ ο ν ία κ α ι η Ο λ υ μ π ιά ς α π ό τ η ν Ή π ε ιρ ο π ρ ω τ ο σ υ ν α ν τ ή θ η κ α ν , ό τ α ν κ α ι ο ι δ ύ ο μ υ ο ύ ν τ α ν σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η · 44 α υ τ ό ή τ α ν η α ρ χ ή μ ι α ς π ε ρ ιπ ε τ ε ιώ δ ο υ ς ισ τ ο ρ ία ς α γ ά π η ς ,γ ά μ ο υ κ α ι σ ύ γ κ ρ ο υ σ η ς . Α υ τ ό δ ύ σ κ ο ­ λ α θ α μ α ς έ κ α ν ε ν α π ε ρ ιμ έ ν ο υ μ ε τ η ν π λ ή ρ η μ ε τ α μ ό ρ φ ω σ η τ ο υ ιε ρ ο ύ , π ο υ ε κ τ ε λ έ σ τ η κ ε σ τ α ε π ό μ ε ν α χ ρ ό ν ια . Γ ια τ ο σ η μ ε ρ ιν ό ισ τ ο ρ ικ ό , τ α κ ίν η τ ρ α τ ο υ Φ ιλ ίπ π ο υ , τ ο υ μ ε γ ά λ ο υ π ο λ ιτ ικ ο ύ , ε ίν α ι ε υ δ ιά κ ρ ιτ α : η Σ α μ ο θ ρ ά κ η ή τ α ν τ ο μ ό ν ο ιε ρ ό π α ν ε λ λ ή ν ια ς φ ή μ η ς μ έ σ α σ τ η ν ε π ικ ρ ά ­ τ ε ια τ ο υ . Ε ν ώ α υ τ ό ς ε δ ρ α ίω σ ε μ ε ε π ιτ υ χ ία τ η ν κ υ ρ ια ρ χ ία τ ο υ σ τ η ν Ε λ λ ά δ α μ έ σ ω τ ω ν Δ ε λ φ ώ ν κ α ι τ η σ υ μ π λ ή ρ ω σ ε μ ε τ ο ο ικ ο γ ε ν ε ια κ ό τ ο υ ιε ρ ό σ τ η ν Ο λ υ μ π ία , έ κ α ν ε τ α π ά ν τ α α π ό τ η ν α ρ χ ή ,γ ια ν α α ν υ ψ ώ σ ε ι τ ο Ε ικ .4 Λ ε π τ ο μ έ ρ ε ια τ η ς ζ ω φ ό ρ ο υ α π ό τ η ν α ίθ ο υ σ α τ ω ν χ ο ρ ε υ τ ρ ιώ ν , σ τ ο Π ρ ό π υ λ ο τ ο υ Τ ε μ έ ν ο υ ς , π ε ρ ί π ο υ 340 π .Χ .: Samothrace. A Guide to the Excavations and the Museum, by Karl Lehmann, 5th ed. revised and enlarged by Phyllis Williams Lehmann, New York 1983, 76­77. 44. Π λ ο υ τ ., Ά λ έ ξ . 2, 2. 52 Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α Τ Η Σ Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ ι ε ρ ό "τ ο υ " σ τ η Β ό ρ ε ι ο Ε λ λ ά δ α σ ε έ ν α α ν τ ί σ τ ο ι χ ο ε π ί π ε δ ο , 'ε π ι ν ο ώ ν τ α ς ' τ ο ν π ο λ ιτ ισ μ ό τ η ς Μ α κ ε δ ο ν ία ς . Ο Φ ίλ ιπ π ο ς δ ιε κ ό σ μ η σ ε τ ο ν π ε ρ ίβ ο λ ο , σ τ ο κ α λ ο ύ μ ε ν ο Τ έ μ ε ν ο ς , μ ε μ ια σ τ ο ά π ο υ έ φ ε ρ ε μ ια α ρ χ α ΐζ ο υ σ α ζ ω φ ό ­ ρ ο , μ ι α σ ε ι ρ ά χ ο ρ ε υ τ ρ ι ώ ν , (Ε ι κ . 4) ­ π ρ ά γ μ α π ο υ έ χ ε ι γ ί ν ε ι τ ο έ μ β λ η μ α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς σ τ ο υ ς σ η μ ε ρ ιν ο ύ ς ο δ η γ ο ύ ς κ α ι σ τ α λ ε υ κ ώ μ α τ α . Ο Φ ί­ λ ι π π ο ς ο Α ρ ρ ι δ α ί ο ς π ρ ό σ θ ε σ ε έ ν α κ τ ί ρ ι ο σ τ η 'θ ε α τ ρ ι κ ή π ε ρ ι ο χ ή ' σ τ η ν ε ίσ ο δ ο . Α ρ γ ό τ ε ρ α η Σ α μ ο θ ρ ά κ η π α ρ έ μ ε ιν ε μ ια π ρ ο φ υ λ α κ ή β α σ ιλ ικ ο ύ ε ν δ ια φ έ ρ ο ν τ ο ς κ α ι π ρ ο π α γ ά ν δ α ς , ε ίτ ε ε π ρ ό κ ε ιτ ο γ ια τ η Θ ρ ά κ η ή γ ια τ η ν Α ί γ υ π τ ο : η Α ρ σ ι ν ό η , α δ ε λ φ ή τ ο υ Π τ ο λ ε μ α ί ο υ II, σ ύ ζ υ γ ο ς τ ο υ Λ υ σ ι μ ά ­ χ ο υ κ α ι α ρ γ ό τ ε ρ α η 'Φ ι λ ά δ ε λ φ ο ς ' σ ύ ζ υ γ ο ς τ ο υ ί δ ι ο υ τ ο υ Π τ ο λ ε μ α ί ο υ , α ν ε ζ ή τ η σ ε κ α τ α φ ύ γ ι ο σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η σ τ η ν α π ε λ π ι σ μ έ ν η κ ρ ί σ η τ ο υ 280, ό τ α ν ο β α σ ιλ ε ύ ς Λ υ σ ίμ α χ ο ς σ κ ο τ ώ θ η κ ε σ τ η μ ά χ η .Η Α ρ σ ιν ό η α φ ιέ ρ ω σ ε τ ο π ιο ε ν τ υ π ω σ ια κ ό κ τ ίρ ιο σ τ ο ιε ρ ό ,τ η μ ε γ ά λ η ρ ο τ ό ν τ α , σ τ η ν π ρ α γ μ α ­ τ ικ ό τ η τ α τ ο μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο κ υ κ λ ικ ό κ τ ίρ ιο τ η ς ε λ λ η ν ικ ή ς α ρ χ ιτ ε κ τ ο ν ικ ή ς . Ο Π τ ο λ ε μ α ίο ς Π ο ικ ε ιο π ο ιε ίτ α ι τ α Π ρ ο π ύ λ α ια . ρ κ σ σ σ ν έ Δ ρ δ σ θ τ Φ μ έ π Ε ά ν η ε ξ ω τ ε ρ ικ ή ισ τ ο ­ ία τ ο υ ιε ρ ο ύ ε ίν α ι ε ύ κ ο λ α α τ α ν ο η τ ή μ ε α υ τ ή τ η ε ιρ ά , η ο υ σ ια σ τ ικ ή σ η μ α ­ ία γ ίν ε τ α ι ο λ ο έ ν α κ α ι π ιο κ ο τ ε ιν ή : η μ ε γ ά λ η ρ ο τ ό ­ τ α τ η ς Α ρ σ ιν ό η ς ε ίν α ι ν α π ρ α γ μ α τ ικ ό μ υ σ τ ή ρ ιο . ε ν ε ίχ ε κ α θ ό λ ο υ π α ρ ά θ υ ­ α κ α ι μ ό ν ο μ ια π ό ρ τ α · ύ σ κ ο λ α θ α μ π ο ρ ο ύ σ α ν ν α υ γ κ ε ν τ ρ ω θ ο ύ ν μ έσ α π λ ή ­ η .Ή τ α ν έ ν α ε ίδ ο ς η ρ ώ ο υ η ς δ υ ν α σ τ ε ία ς , ό π ω ς τ ο ιλ ίπ π ε ιο ν σ τ η ν Ο λ υ ­ π ία ; Ω σ τ ό σ ο φ α ίν ε τ α ι ν α χ ε ι έ ν α π ο λ ύ μ ικ ρ ό τ ε ρ ο ρ ό δ ρ ο μ ο , 'τ η Δ ω ρ ι κ ή ρ ο ­ Ε ικ .5 Α ν α π α ρ ά σ τ α σ η τ η ς Ρ ο τ ό ν τ α ς τ η ς Α ρ σ ιν ό η ς μ ε υ π ο θ ε τ ι κ ο ύ ς δ α υ λ ο ύ ς (ε λ λ η ν ι σ τ ι κ ή ε π ο χ ή ): Samothrace. Excavations conducted by the Institute of Fine Arts of New York University, Karl Lehmann, Phyllis Williams Lehmann editors, Princeton University Press. VI: The Rotunda of Arsinoe, ed. J. McCredie, 1992, 53. 53 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ τ ό ν τ α ' α π ό τ ο ν 4ο α ι . Τ α η ρ ώ α δ ε ν α ν τ ικ α θ ίσ τ α ν τ α ι ο ύ τ ε μ ε τ α κ ιν ο ύ ν τ α ι ε ύ κ ο λ α . Υ π ά ρ χ ε ι έ ν α ς ά λ λ ο ς δ ε λ ε α ­ σ τ ικ ό ς σ υ ν δ υ α σ μ ό ς . Μ υ σ τ ή ­ ρ ια μ ε κ υ κ λ ικ ό χ ο ρ ό α ν α φ έ ­ ρ ο ν τ α ι σ ε έ ν α π ο λ υ α ν α φ ε ρ ό ­ μ ε ν ο κ ε ίμ ε ν ο τ ο υ Δ ίω ν α τ η ς Π ρ ο ύ σ α ς : "Ε ά ν κ α ν ε ί ς θ α έ φ ε ρ ν ε έ ν α ν ά ν θ ρ ω π ο , Έ λ λ η ν α ή β ά ρ β α ρ ο , γ ια μ ύ η σ η μ έ σ α σ ε έ ν α μ υ σ τ ικ ό σ η κ ό , ε ξ α ιρ ε τ ικ ή ς ο μ ο ρ φ ιά ς κ α ι μ ε γ έ θ ο υ ς,ό π ο υ α υ τ ό ς θ α π α ρ α τ η ρ ο ύ σ ε π ο λ λ έ ς μ υ σ τ ι­ Ε ι κ . 6 Η Ρ ο τ ό ν τ α τ η ς Α ρ σ ι ν ό η ς , (α ν α π α ρ ά σ τ α σ η α π ό Niemann): Samothrace. Excavations conducted by the κ έ ς θ έ ε ς κ α ι θ α ά κ ο υ γ ε π ο λ ­ Institute of Fine Arts of New York University, Karl Lehmann, Phyllis Williams Lehmann editors, Princeton λ ο ύ ς μ υ σ τ ι κ ο ύ ς ή χ ο υ ς , μ ε university Press. VI: The Rotunda ofArsinoe, ed. J. σ κ ο τ ά δ ι κ α ι φ ω ς ν α ε ν α λ ­ McCredie, 1992, 13. λ ά σ σ ο ν τ α ι ξ α φ ν ικ ά κ α ι ά λ λ α α μ έ τ ρ η τ α π ρ ά γ μ α τ α ν α σ υ μ β α ίν ο υ ν , κ α ι α κ ό μ η ,ό π ω ς α κ ρ ιβ ώ ς σ υ ν η ­ θ ί ζ ο υ ν ν α κ ά ν ο υ ν σ τ η ν κ α λ ο ύ μ ε ν η τ ε λ ε τ ή 'θ ρ ο ν ι σ μ ο ύ ' ­ ό π ο υ ο ι τ ε λ ο ύ ν τ ε ς ιε ρ ε ίς έ χ ο υ ν τ ο υ ς μ υ ο υ μ έ ν ο υ ς ν α κ ά θ ο ν τ α ι κ ά τ ω κ α ι α υ τ ο ί χ ο ρ ε ύ ο υ ν γ ύ ρ ω τ ο υ ς ­ ε ά ν ό λ α α υ τ ά σ υ ν έ β α ιν α ν , θ α ή τ α ν δ υ ν α τ ό ν , ώ σ τ ε α υ τ ό ς ο ά ν θ ρ ω π ο ς ν α μ η ν δ ο κ ίμ α ζ ε τ ίπ ο τ α σ τ η ν ψ υ χ ή τ ο υ κ α ι ν α μ η ν έ φ τ α ν ε σ τ ο σ η μ ε ίο ν α μ α ν τ ε ύ σ ε ι ό τ ι ό λ α α υ τ ά ή τ α ν α π ο τ έ λ ε σ μ α κ ά τ ι π α ρ α π ά ν ω α π ό μ ι α σ ο φ ή π ρ ό θ ε σ η κ α ι π ρ ο ε τ ο ι μ α σ ί α ..."45 Ο Δ ί ω ν δ ε ν δ ί ν ε ι κ α μ ί α έ ν δ ε ι ξ η 45. Δ ί ω ν , Or. (Ό λ υ μ π ι κ ό ς ή F 368 Theiler: ώ σ π ε ρ ε ϊ μ υ σ τικ ό ν τίν α ο ίκ ο ν ύ π ε μ α τα , π ο λ λ ώ ν δ έ ά κ ο ύ ο α ύ τω φ α ιν ο μ έ ν ω ν , ά λ λ ω τω κ α λ ο υ μ έν ω θ ρ ο ν ισ μ ώ χ ο ρ ε ύ ε ιν α ρ ά γε το ν ά ν δ γ ιγ ν ό μ ε ν α , ώ ς μ ε τά γ ν ώ μ π ε ρ ί τ η ς π ρ ώ τ η ς τ ο ϋ θ ε ο ϋ έ ν ν ο ι α ς ) 12, 33 = Π ο σ ε ι ο ώ ν ι ο ς τ ι ς ά ν δ ρ α , 'Έ λ λ η ν α ή β ά ρ β α ρ ο ν , μ ν ε ί σ θ α ι π α ρ α δ ο ί η ε ις ρ φ υ ά κ ά λ λ ε ι κ α ι μ ε γ έ θ ε ι, π ο λ λ ά μ έ ν ό ρ ώ ν τα μ υ σ τικ ά θ ε ά ­ ν τα το ιο ύ τω ν φ ω ν ώ ν , σ κ ό το υ ς τε κ α ι φ ω τό ς εν α λ λ ά ξ ν τε μ υ ρ ίω ν γ ιγ ν ο μ έ ν ω ν , έ τι δ έ , ε ι κ α θ ά π ε ρ ε ιώ θ α σ ιν ε ν κ α θ ίσ α ν τε ς το υ ς μ υ ο υ μ έ ν ο υ ς ο ι τε λ ο ύ ν τε ς κ ύ κ λ ω π ε ρ ι­ ρ α το ύ το ν μ η δ έ ν π α θ ε ίν ε ικ ό ς τη ψ υ χ ή μ η δ ' ύ π ο ν ο ή σ α ι τά η ς κ α ι π α ρ α σ κ ευ ή ς π ρ ά ττετα ι σ ο φ ω τέρ α ς . Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α Τ Η Σ Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ π ο ι α 'α ί θ ο υ σ α μ υ σ τ η ρ ί ω ν ' έ χ ε ι σ τ ο ν ο υ τ ο υ . Τ ο π ρ ώ τ ο μ έ ρ ο ς θ α μ π ο ρ ο ύ ­ σ ε κ ά λ λ ι σ τ α ν α π α ρ α π έ μ π ε ι σ τ η ν Ε λ ε υ σ ί ν α , α λ λ ά 'η τ ε λ ε τ ή θ ρ ο ν ι σ μ ο ύ ' δ ε ν τ α ιρ ιά ζ ε ι σ τ ο Τ ε λ ε σ τ ή ρ ιο ν έ τ σ ι η Σ α μ ο θ ρ ά κ η π α ρ α μ έ ν ε ι μ ια ε ικ α σ ία . Ο Δ ί ω ν ε ί χ ε τ α ξ ι δ έ ψ ε ι π ο λ ύ σ τ η Β ό ρ ε ι ο Ε λ λ ά δ α . Ο Α . D. Nock σ κ έ φ τ η κ ε τ ο κ ε ίμ ε ν ο τ ο υ Δ ίο τ ν α , ό τ α ν λ ε ίψ α ν α μ ια ς κ υ κ λ ικ ή ς ξ ύ λ ιν η ς κ α τ α σ κ ε υ ή ς α ν α φ έ ρ θ η κ ε ό τ ι ε ί χ α ν β ρ ε θ ε ί μ έ σ α σ τ ο κ α λ ο ύ μ ε ν ο Ά ν ά κ τ ο ρ ο ν '. 46 Α υ τ ά , ό μ ω ς , α π ο δ ό θ η κ α ν μ ε τ ά σ ε έ ν α μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ ο α σ β ε σ τ ο κ ά μ ιν ο . Ε ά ν η τ ε λ ε τ ή τ ο υ Δ ί ω ν α έ χ ε ι ε ξ α φ α ν ι σ θ ε ί α π ό τ ο Ά ν ά κ τ ο ρ ο ν ', γ ι α τ ί δ ε ν μ ε τ α ­ φ έ ρ θ η κ ε σ τ η ρ ο τ ό ν τ α ; Δ υ σ τ υ χ ώ ς , δ ε ν υ π ά ρ χ ε ι τ ίπ ο τ α ν α α π ο δ ε ικ ν ύ ε ι τ ο β ά σ ιμ ο μ ια ς τ έ τ ο ια ς υ π ό θ ε σ η ς . Σ η μ ε ιώ σ τ ε ό τ ι ε κ ε ί θ α ε π ιτ ρ ε π ό τ α ν μ ό ν ο έ ν α ς μ ικ ρ ό ς α ρ ιθ μ ό ς σ υ μ μ ε τ ε χ ό ν τ ω ν . λ σ π γ ό κ κ α β π γ σ δ κ π Ι τ ε Π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ η ο ικ ο δ ο μ ικ ή δ ρ α σ τ η ρ ιό τ η τ α ε ίν α ι γ ν ω σ τ ή α π ό τ η ν Ε λ ­ η ν ι σ τ ι κ ή π ε ρ ί ο δ ο . Τ ο ν 3ο α ι . χ ρ ο ν ο λ ο γ ο ύ ν τ α ι ε κ ε ί ν α τ α δ ύ ο α σ υ ν ή θ ι ­ τ α κ τ ί ρ ι α π ο υ ή δ η μ ν η μ ο ν ε ύ τ η κ α ν , τ ο 'Ι ε ρ ό ν ' κ α ι τ ο Ά ν ά κ τ ο ρ ο ν ', κ α ι ρ ο ο ρ ί ζ ο ν τ α ν , τ ο υ λ ά χ ι σ τ ο ν μ ε ρ ι κ ώ ς , γ ι α τ ο υ ς 'μ ύ σ τ ε ς ', α φ ο ύ ο ι ε π ι ­ ρ α φ έ ς μ α ς π λ η ρ ο φ ο ρ ο ύ ν ό τ ι έ ν α α π ό τ α δ ω μ ά τ ια τ ο υ Α ν α κ τ ό ρ ο υ ' κ α ι λ ο τ ο 'Ι ε ρ ό ν ' ή τ α ν π ρ ο σ β ά σ ι μ α α π ό α υ τ ο ύ ς . 47 Έ τ σ ι , σ ί γ ο υ ρ α έ χ ο υ ν ν α ά ν ο υ ν μ ε μ υ σ τ ή ρ ι α . Ο Karl Lehmann έ χ ε ι σ υ μ π ε ρ ά ν ε ι ό τ ι , ε φ ό σ ο ν ο λ ό ­ λ η ρ ο τ ο 'Ι ε ρ ό ν ' π ρ ο ο ρ ι ζ ό τ α ν γ ι α τ ο υ ς μ ύ σ τ ε ς , α λ λ ά μ ό ν ο έ ν α δ ω μ ά τ ι ο π ό τ ο Ά ν ά κ τ ο ρ ο ν ', τ ό τ ε τ ο Ι ε ρ ό ν ε χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί τ ο γ ι α τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο α θ μ ό μ ύ η σ η ς , τ η ν ε π ο π τε ία , ε ν ώ τ ο Α ν ά κ τ ο ρ ο ν χ ρ η σ ίμ ε υ ε γ ια τ ο ν ρ ώ τ ο β α θ μ ό , τ η μ ύ η σ η . Α υ τ ό θ α σ υ ν ισ τ ο ύ σ ε μ ια σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν η π ο ρ ε ία ια τ η ν ε κ τ έ λ ε σ η ιε ρ ο τ ε λ ε σ τ ία ς μ έ σ α σ τ ο ιε ρ ό . Θ α μ π ο ρ ο ύ σ α μ ε ν α υ μ π ε ρ ά ν ο υ μ ε ό τ ι η ε π ο π τ ε ί α π ρ ο σ τ έ θ η κ ε μ ό ν ο τ ο ν 3ο α ι . μ ε τ η ν ο ι κ ο ­ ό μ η σ η τ ο υ Ιε ρ ο ύ ­π ρ ά γ μ α τ ι δ ε ν υ π ά ρ χ ο υ ν κ α θ ό λ ο υ π ρ ω ιμ ό τ ε ρ ο ι α τ ά λ ο γ ο ι ε π ο π τ ώ ν ; Ο Lehmann έ χ ε ι ε π ί σ η ς σ υ ν δ έ σ ε ι τ ο graffito E ά ν ω σ ε έ ν α α ρ ιθ μ ό θ ρ α υ σ μ ά τ ω ν α γ γ ε ίω ν , π ο υ β ρ έ θ η κ α ν κ ο ν τ ά σ τ ο ε ρ ό μ ε τ η ν ε π ο π τ ε ί α , α λ λ ά "έ ν α χ ρ ο ν ο λ ο γ ε ί τ α ι α π ό τ ο ν 6ο , τ ρ ί α α π ό ο ν 5ο κ α ι 4ο α ι ." (Samothrace, II 2, 23). Τ ό τ ε η ύ π α ρ ξ η τ η ς ε π ο π τ ε ί α ς ίν α ι σ ίγ ο υ ρ η ,χ ω ρ ίς ,ό μ ω ς ,ν α έ χ ε ι α π ο δ ο θ ε ί σ ε α υ τ ή ν κ ά π ο ιο κ τ ίρ ιο . 46. Α . D. Nock, A Cabiric Rite, AJA 45 (1941) 577­581· α ν τ ί θ ε τ α , Cole 1984, 29. 47. LSS75,75 a. 55 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Ά σ χ ε τ ε ς π ρ ο ς α υ τ ά τ α π ρ ο β λ ή μ α τ α τ ο π ο γ ρ α φ ία ς ε ίν α ι ο ι δ ύ ο π ιο σ π ο υ δ α ίε ς λ ε π τ ο μ έ ρ ε ιε ς γ ύ ρ ω α π ό τ α μ υ σ τ ή ρ ια , π ο υ μ α θ α ίν ο υ μ ε α π ό τ ο υ ς ε λ λ η ν ισ τ ικ ο ύ ς σ υ γ γ ρ α φ ε ίς . Η π λ η ρ ο φ ο ρ ία γ ια Σ α μ ο θ ρ α κ ικ ή μ ύ η σ η π ρ ο έ ρ χ ε τ α ι α π ό τ α σ χ ό λ ια σ τ ο ν Α π ο λ λ ώ ν ιο Ρ ό δ ιο , σ τ ο π λ α ίσ ιο τ η ς Α ρ γ ο ν α υ τ ι κ ή ς ε κ σ τ ρ α τ ε ί α ς . 48 "Λ έ ν ε ό τ ι ο Ο δ υ σ σ έ α ς , ό ν τ α ς μ ύ σ τ η ς κ α ι χ ρ η σ ιμ ο π ο ιώ ν τ α ς τ ο ν π έ π λ ο τ η ς Λ ε υ κ ο θ έ α ς ω ς τ α ιν ία , σ ώ θ η κ ε α π ό τ η ν κ α τ α ιγ ίδ α σ τη θ ά λ α σ σ α , β ά ζ ο ν τ α ς τ ο π έ π λ ο κ ά τ ω α π ό τ η ν κ ο ιλ ιά τ ο υ . Γ ια τ ί ο ι μ ύ σ τ ε ς δ έ ν ο υ ν π ο ρ φ υ ρ έ ς τ α ιν ίε ς κ ά τ ω α π ό τ ις κ ο ιλ ιέ ς τ ο υ ς ". Α υ τ ό ε ί ν α ι μ ο ν α δ ι κ ό , κ α θ ώ ς α π ο κ α λ ύ π τ ε ι μ ι α λ ε π τ ο μ έ ρ ε ι α τ η ς ιε ρ ο τ ε λ ε σ τ ία ς μ α ζ ί μ ε τ ο σ κ ο π ό τ η ς κ α ι έ ν α μ υ θ ικ ό π λ α ίσ ιο . Η ιε ρ ο τ ε ­ λ ε σ τ ία , μ ε έ κ δ υ σ η κ α ι έ ν δ υ σ η μ ε έ ν α κ ο μ μ ά τ ι υ φ ά σ μ α τ ο ς , φ α ίν ε τ α ι ν α ε ίν α ι τ υ π ικ ή γ ια μ ύ η σ η · σ υ ν ε π ά γ ε τ α ι ό τ ι ο μ υ ο ύ μ ε ν ο ς έ χ ε ι γ υ μ ν ω θ ε ί, ό π ω ς ο Ο δ υ σ σ έ α ς έ χ ε ι π ε τ ά ξ ε ι τ α ρ ο ύ χ α τ ο υ ,π ρ ο τ ο ύ φ ο ρ έ σ ε ι τ ο ν π έ π λ ο τ η ς Λ ε υ κ ο θ έ α ς . Τ ο 'π ο ρ φ υ ρ ό ' δ ε ί χ ν ε ι τ ο α σ υ ν ή θ ι σ τ ο κ α ι π ο λ ύ τ ι μ ο χ α ρ α κ τ ή ρ α τ η ς τ α ιν ία ς . Δ υ σ τ υ χ ώ ς , δ ε ν μ α θ α ίν ο υ μ ε τ ίπ ο τ ε π ο υ θ α ε π έ ­ τ ρ ε π ε τ η ν α π ό δ ο σ η τ η ς τ ε λ ε τ ή ς σ ε κ ά π ο ιο ν ε ιδ ικ ό τ ό π ο ή κ τ ίρ ιο μ έ σ α σ τ ο ιε ρ ό τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς . Η ιε ρ ο τ ε λ ε σ τ ία δ ε ν μ π ο ρ ε ί ν α ή τ α ν α υ σ τ η ρ ά μ υ σ τ ικ ή , ε ιδ ά λ λ ω ς δ ε ν θ α ε μ φ α ν ιζ ό τ α ν σ ε έ ν α λ ό γ ιο κ ε ίμ ε ν ο . Τ ο κ ε ίμ ε ­ ν ο ε ίν α ι σ α φ έ σ τ α τ ο γ ια τ ο σ κ ο π ό τ η ς τ ε λ ε τ ή ς :δ ιά σ ω σ η α π ό τ ο υ ς κ ιν δ ύ ­ ν ο υ ς τ η ς θ ά λ α σ σ α ς . Ο σ χ ο λ ια σ τ ή ς π ρ ο σ θ έ τ ε ι μ ια ά λ λ η ε φ α ρ μ ο γ ή τ η ς 'π ο ρ φ ύ ρ α ς τ α ι ν ί α ς ' σ τ ο ν Ό μ η ρ ο , ό τ α ν ο Α γ α μ έ μ ν ω ν κ α λ ε ί τ ο υ ς π ο λ ε ­ μ ι σ τ έ ς τ ο υ σ ε μ ι α π ι ο γ ε ν ν α ί α ά μ υ ν α κ α τ ά τ ο υ Έ κ τ ο ρ α , "κ ρ α τ ώ ν τ α ς έ ν α μ ε γ ά λ ο π ο ρ φ υ ρ ό ρ ο ύ χ ο σ τ ο δ υ ν α τ ό τ ο υ χ έ ρ ι ". 49 Ω ς ε π ι χ ε ί ρ η μ α κ α τ ά τ η ς α π λ ή ς κ α τ α ν ό η σ η ς ό τ ι α υ τ ό τ ο ύ φ α σ μ α χ ρ η σ ιμ ο π ο ιή θ η κ ε α π ό τ ο ν Α γ α μ έ μ ν ο ν α , γ ια ν α γ ίν ε ι ε υ δ ιά κ ρ ιτ ο ς μ έ σ α σ τ η ν τ α ρ α χ ή ,ο σ χ ο λ ια σ τ ή ς έ χ ε ι π ιο ε ιδ ικ έ ς ιδ έ ε ς κ α ι γ ν ώ σ ε ις , σ χ ε τ ίζ ο ν τ α ς τ ο μ ε τ η μ α γ ικ ή τ α ιν ία τη ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς , π ο υ έ χ ε ι τη δ ύ ν α μ η ν α η μ ε ρ ε ύ ε ι τ η ν ο χ λ ο β ο ή . Η υ π ό ­ 48. Σ χ ό λ ι α Α π ο τις μ ν η θ ε ίη , μ εμ υ η μ έν ο ν τή ν κ ο ιλ ία ν 49. Ί λ . 8,221. 56 λ λ . έν έν ο ι μ Póò. 1, 916 b: τ ά ς τ ε το ϊς κ α τά θ ά λ α σ σ α ν Σ α μ ο θ ρ ά ίκ η ι χ ρ ή σ α σ θ ε μ ν η μ έ ν ο ι τα ιν ία ς ά π λ ετά ς χ ε ιμ ώ σ α ι τώ το ν σ ι ι τά ς έ δ ια ι κ ρ η π ο ρ γν ν σ ώ ο έ ρ ά Σ α μ ο θ ρ ά ίκ η ι ά γ ο μ έ ν α ς , α ς ε ι ζ ε τα ι, κ α ι Ό ο ν σ σ έ α δ ε φ α σ ι μ ν ω ι α ν τί τα ιν ία ς ­ π ε ρ ί γ α ρ ς ... Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή θ έ σ η Σ α μ ο σ χ έ σ Λ ε υ κ ό τ ι τ ο θ ρ ά κ η ε ις : η Λ ω σ ία α Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α μ ο τ ίβ ο τ η δ ε ν ε π ιβ ε β ε υ κ ο θ έ α ε π ο δ ίδ ε τ α ι ς Λ α ιώ ίν α ι σ τη Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α ε υ κ ο θ έ α ς σ τ ν ε τ α ι α π ό α η κ ό ρ η τ ο υ Σ α μ ο θ ρ ά κ η Τ Η Σ Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ η ν Ο δ ύ σ σ ε ια έ χ ε ι ν α κ ά ν ε ι μ ε τ η λ λ ο ύ ,α λ λ ά υ π ά ρ χ ο υ ν π α ρ ά ξ ε ν ε ς Κ ά δ μ ο υ κ α ι α κ ό μ η κ α ι τ ο ό ν ο μ α . 50 Κ α τ ό π ιν υ π ά ρ χ ε ι τ ο κ ε ίμ ε ν ο α π ό κ ά π ο ιο ν Μ ν α σ έ α , έ ν α σ υ γ γ ρ α φ έ α ς ε λ λ η ν ι σ τ ι κ ή ς ε π ο χ ή ς , μ α θ η τ ή τ ο υ Ε ρ α τ ο σ θ έ ν η , 51 σ τ ο ν ο π ο ί ο ν π α ρ α ­ μ π ο υ ν τ α σ χ ό λ ι α σ τ ο ν Α π ο λ λ ώ ν ι ο Ρ ό δ ι ο 52 κ α ι ε μ φ α ν ί ζ ε τ α ι ε π ί σ η ς α Etymologica. Ε δ ώ κ α ι μ ό ν ο ν ε δ ώ μ α θ α ί ν ο υ μ ε τ α ο ν ό μ α τ α τ ω ν θ ε ώ ν ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς : "Ο ι ά ν θ ρ ω π ο ι μ υ ο ύ ν τ α ι σ τ ο υ ς Κ ά β ε ι ρ ο υ ς κ α ι τ α ο ν ό ­ τ α τ ο υ ς ε ίν α ι τ έ σ σ ε ρ α σ τ ο ν α ρ ιθ μ ό : Α ξ ίε ρ ο ς , Α ξ ιό κ ε ρ σ α , Α ξ ιό κ ε ρ ­ ς , Κ α σ μ ίλ ο ς . Α ξ ίε ρ ο ς ε ίν α ι η Δ ή μ η τ ρ α , Α ξ ιό κ ε ρ σ α η Π ε ρ σ ε φ ό ν η , Α ξ ιό κ ε ρ σ ο ς ο Ά δ η ς · ο τ έ τ α ρ τ ο ς , π ο υ π ρ ο σ τ ίθ ε τ α ι, ο Κ α σ μ ίλ ο ς , ε ίν α ι ο Ε ρ μ ή ς . Φ α ί ν ε τ α ι ό τ ι ο ν ο μ ά σ τ η κ α ν Κ ά β ε ι ρ ο ι α π ό τ α β ο υ ν ά σ τ η Φ ρ υ γ ί α ". Ε ίν α ι γ ε ν ικ ά α π ο δ ε κ τ ό ό τ ι α υ τ ή ε ίν α ι η π ιο α υ θ ε ν τ ικ ή π λ η ρ ο φ ο ρ ία π ο υ α π ο κ ο μ ίζ ο υ μ ε γ ια τ ο υ ς θ ε ο ύ ς τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς · π ρ ο φ α ν ώ ς α υ τ ο ί δ ε ν κ α τ ο ν ο μ ά ζ ο ν τ α ι σ τ ο ε κ τ ό ς λ α τ ρ ε ί α ς κ ο ι ν ό . Ο Κ α μ ί λ λ ο ς (sic) ω σ τ ό σ ο ε μ φ α ν ί ζ ε τ α ι ή δ η σ τ ο ν Α κ ο υ σ ί λ α ο . 53 Ο ι θ ε ο ί τ ο υ Μ ν α σ έ α α ν τ η χ ο ύ ν σ ε ό λ η τ η ν ε π ισ τ ή μ η ,π ο υ α σ χ ο λ ε ίτ α ι μ ε τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η σ τ η ν ε π ο χ ή μ α ς .Ο ι ί δ ι ο ι θ ε ο ί ε μ φ α ν ί ζ ο ν τ α ι ω ς "Juppiter, Juno, Minerva, Mercurius" σ τ ο ν Varrò. 54 Ο ι α ν α σ κ α φ ε ί ς δ ε ν β ρ ή κ α ν τ ί π ο τ α π ο υ ν α σ υ σ χ ε τ ί ζ ε τ α ι μ ε α υ τ ό , ε κ τ ό ς α π ό κ ά π ο ι α graffiti μ ε έ ν α Α , π ο υ θ ε ω ρ ή θ η κ ε ό τ ι α ν τ ι π ρ ο ­ σ ω π ε ύ ε ι τ ο ν Α ξ ίε ρ ο ή κ ά π ο ιο ά λ λ ο μ έ λ ο ς τ η ς τ ρ ιά δ α ς . Α υ τ ό δ ε ν ε ίν α ι α ρ κ ε τ ό κ α ι ο π λ η ρ έ σ τ ε ρ ο ς τ ύ π ο ς π ο υ δ ια σ ώ ζ ε τ α ι ε ίν α ι Α Γ . τ η π έ σ τ τ η μ α σ ο 50. Α ρ ι σ τ ο τ ., Α π . 579. 51. Μ ν α σ έ α ς FHG III 149 κ .ε . 52. Σ χ ό λ ι α Α π ο λ λ . Ρ ό ό . 1, 917· 68 F 1: μ υ ο ύ ν τ α ι δ ε Σ α μ ο θ ρ ά ί κ η ι τ ο ι ς Κ α β ε ί ρ ο ι ς , Μ ν α σ έ α ς φ η σ ί. κ α ι τα ο ν ό μ α τα α υ τώ ν ο ' το ν α ρ ιθ μ ό ν ''Α ξ ί ε ρ ο ς Α ξ ιό κ ε Α ξ ιό κ ε ρ σ ο ς <Κ α σ μ ί λ ο ς >. Α ξ ί ε ρ ο ς μ έ ν ο ϋ ν έ σ τ ι ν ή Δ η μ ή τ η ρ , Α ξ ι ό κ ε ρ σ α δ Π ε ρ σ ε φ ό ν η , Α ξ ιό κ ε ρ σ ο ς ό έ ο "Α ι δ η ς ­ ο δ ε π ρ ο σ τ ι θ έ μ ε ν ο ς τέ τα ρ το ς Κ ά σ μ ιλ ο ς Έ ρ μ η ς ε σ τίν , ώ ς ισ το ρ ε ί Α ιο ν υ σ ό δ ω ρ ο ς . 53. Α κ ο υ σ ί λ α ο ς 2 F 20. 54. Serv. auct. Aeri. 2, 296· κ υ ρ ί ω ς Serv. Aen. 3, 12· 3, 264­ 8, 679. Varrò in Aug. 7,28. ώ ς ρ σ α ε η ό civ. 57 Λ Α Ί PHI hi; Τ α ο ν ό μ α τ α π ρ ο κ α λ ο ύ ν μ ι α μ η ­ε λ λ η ν ι κ ή ε ν τ ύ π ω σ η , π α ρ ά τ ο ά ξ ι ο ς ­ ή μ ή π (ο ς θ α έ π ρ ε π ε ν α σ κ ε φ τ ο ύ μ ε τ ο ν π ο τ α μ ό Α ξ ι ό ; Τ ί π ο τ α ο ε ν ο ε ί χ ν ε ι Σ η μ ιτ ικ ό . Ο ι τ α υ τ ίσ ε ις υ π ο θ έ τ ο υ ν ά λ λ η μ ια φ ο ρ ά τ η ν κ α ν ο ν ικ ή ε π ικ ρ ά ­ τ ε ια τ η ς Δ ή μ η τ ρ α ς κ α ι τ ο υ Ά ό η .Τ ο Κ α σ μ ίλ ο ς η χ ε ί π ο λ ύ π α ρ ό μ ο ιο μ ε τ ο λ α τ ι ν ι κ ό camillus, "τ ο α γ ό ρ ι ­α κ ό λ ο υ θ ο ς τ ο υ ι ε ρ έ α '· ο Σ τ ρ ά β ι ο ν 55 ε π ί σ η ς γ ρ ά φ ε ι Κ α μ ίλ λ ο ς . Ε ίν α ι α υ τ ή μ ια λ έ ξ η Ε τ ρ ο υ σ κ ικ ή ς ρ ίζ α ς , π ο υ ε π ιβ ε ­ β α ι ώ ν ε ι α κ ό μ η τ ο ν Π ε λ α σ γ ι κ ό ­Τ υ ρ σ ή ν ι ο ­Ε τ ρ ο υ σ κ ι κ ό σ ύ ν δ ε σ μ ο , ο δ η γ ώ ­ ν τ α ς έ τ σ ι τ ε λ ικ ά π έ ρ α ν α π ό τ ο ν ε λ λ η ν ικ ό ο ρ ίζ ο ν τ α ; Ο Δ ιό ο ω ρ ο ς έ χ ε ι ι σ χ υ ρ ι σ θ ε ί ό τ ι μ ι α α ρ χ α ί α μ η ­ε λ λ η ν ι κ ή γ λ (ό σ σ α ε χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί τ ο σ τ η λ α τ ρ ε ί α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς · 56 α π ό τ ι ς α ν α σ κ α φ έ ς ό ε ν έ χ ε ι π ρ ο έ λ θ ε ι κ α μ ί α σ α φ ή ς ε π ι β ε β α ί ω σ η , ε κ τ ό ς α π ό π ο λ ύ λ ί γ α α κ α τ α ν ό η τ α graffiti. Μ α κ ρ ι ά α π ό τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η , σ τ ο ν τ ά φ ο τ ω ν Haterii σ τ η Via Appia τ η ς Ρ (ί >μ η ς π α ρ ισ τ ά ν ε τ α ι μ ια σ ε ιρ ά α π ό τ έ σ σ ε ρ ις θ ε ο ύ ς ,ο ύ ο ά ρ ρ ε ν ε ς ,ο ύ ο θ ή λ ε ις ,π ο υ έ χ ο υ ν τ α υ τ ι σ θ ε ί α π ό τ ο ν Pettazzoni ω ς Α δ η ς , Δ ή μ η τ ρ α , Π ε ρ σ ε φ ό ν η κ α ι Ε ρ μ ή ς κ α ι έ τ σ ι έ χ ε ι δ η λ ω θ ε ί ό τ ι π α ρ ι σ τ ά ν ο υ ν τ ο υ ς θ ε ο ύ ς π ο υ μ ν η μ ο ν ε ύ ε ι ο Μ ν α σ έ α ς .57 Α υ τ ή ε ίν α ι μ ια π α ρ ά ξ ε ν η π ιθ α ν ό τ η τ α . Ο σ υ ν δ υ α σ μ ό ς α υ τ ώ ν τ ω ν τ ε σ σ ά ρ ω ν θ ε ώ ν σ ε σ χ έ σ η μ ε τ ο θ ά ν α τ ο κ α ι τ ο υ π ε ρ π έ ρ α ν δ ε ν θ α ή τ α ν ε κ τ ό ς τ ω ν ο ρ ίω ν τ η ς κ α ν ο ν ι­ κ ή ς ε λ λ η ν ι κ ή ς μ υ θ ο λ ο γ ί α ς , ό π ω ς π ε ρ ι έ χ ε τ α ι π .χ . ή δ η σ τ ο ν 'Ο μ η ρ ι κ ώ ν Ύ μ ν ο ν ε ί ς Δ ή μ η τ ρ α . Ε ά ν γ ί ν ε ι α υ τ ό α π ο δ ε κ τ ό , τ ο μ ν η μ ε ί ο τ ω ν Haterii π α ρ α μ έ ν ε ι η μ ό ν η μ α ρ τ υ ρ ία γ ια ε λ π ίδ α μ ε τ ά θ ά ν α τ ο ν σ τ α μ υ σ τ ή ρ ια τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς . λ Σ τ έ τ θ Α π ο μ έ ν ε ι, τ ε λ ικ ά ,η λ έ ξ η Κ ά β ε ιρ ο ι, η ο π ο ία ο γ ικ ά , υ π ο δ η λ ώ ν ε ι τ ό σ ο π ο λ ύ τ η Σ η μ ιτ ικ ή η μ ιτ ικ ή λ έ ξ η ,σ ε σ χ έ σ η μ ε τ ο υ ς θ ε ο ύ ς , μ α ρ τ υ ρ η ν ε π ο χ ή τ ο υ Χ α λ κ ο ύ . Τ ο ν 13ο α ι . σ τ α κ ε ί μ ε ν α κ ύ ρ ι ο ό ν ο μ α , Rashap­Kabar, Ό Reshef ε ί ν ίπ ο τ α ν α α ν τ ικ ρ ο ύ ε ι τ η ν π ιθ α ν ό τ η τ α ο ι Κ ά β ε ο ί μ ε γ ά λ ο ι , ν α έ χ ο υ ν ε ξ α π λ ο ^θ ε ί σ τ ο Α ι γ α ί ο ,τ υ π ο λ ο γ ικ ά κ α ι ε ν ν ο ιο ­ kabir 'μ ε γ ά λ ο ς '. Α υ τ ή η ε ίτ α ι ή δ η σ τ η Σ υ ρ ία κ α τ ά ν α τ ο υ Emar ε μ φ α ν ί ζ ε τ α ι α ι μ ε γ ά λ ο ς '. 58 Δ ε ν β λ έ π ω ιρ ο ι, μ ε τ α φ ρ α ζ ό μ ε ν ο ι ω ς μ ε τ ο Φ ο ιν ικ ικ ό ε μ π ό ρ ιο 55. Α κ ο υ σ ί λ α ο ς 2 F 20. 56. Δ ι ό δ ω ρ ο ς 5, 47, 3: έ σ χ ή κ α σ ί ο έ π ά λ α ι α ν idiav ο ι ά λ ε κ τ ο ν ο ί α υ τό χ θ ο ν ες , η ς π ο λ λ ά ε ν τα ϊς θ ν σ ία ις μ έ χ ρ ι το ν ν υ ν τη ρ ε ίτα ι. 57. Pettazzoni 1908. Bianchi 1976 fig. 58. 58. D. Arnaud, Emar, Recherches aux Pays d' Ashtata VI (Paris 1985) nr. 15 σ . 23. 58 Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Π Ε Ρ Ι Ψ Ε Ρ Κ Ι Α : Τ Λ Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α Τ Η Σ Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ ή α κ ό μ η ν ω ρ ί τ ε ρ α . Κ ι ό μ ω ς α υ τ ό ό ε ν θ α ή τ α ν ε ν δ ε ι κ τ ι κ ό τ η ς 'α ρ χ ή ς ' τ η ς λ α τ ρ ε ί α ς τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς . 'Κ ά β ε ι ρ ο ι ' ή 'Κ ά β ι ρ ο ι ' μ α ρ τ υ ρ ο ύ ν τ α ι σ ε δ ιά φ ο ρ ο υ ς τ ό π ο υ ς , ε ίτ ε μ ε α ν α θ η μ α τ ικ έ ς ε π ιγ ρ α φ έ ς , ε ίτ ε σ τ α γ ρ α μ μ α ­ τ ε ια κ ά κ ε ίμ ε ν α μ ε κ ά π ο ια γ ε ν ε α λ ο γ ικ ή μ υ θ ο λ ο γ ία , ε ιδ ικ ά σ τ η Λ ή μ ν ο , κ ο ν τ ά σ τ ις Θ ή β ε ς κ α ι σ τ η ν Π έ ρ γ α μ ο . Ό μ ω ς , ο Δ η μ ή τ ρ ιο ς ο Σ κ ή ψ ιο ς (Τ ρ ω ά ς ), έ ν α ς ε ι δ ι κ ό ς τ η ς τ ο π ι κ ή ς ι σ τ ο ρ ί α ς κ α ι μ υ θ ο λ ο γ ί α ς , έ γ ρ α ψ ε ό τ ι σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η δ ε ν μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α β ρ ε ι κ α ν έ ν α 'μ υ σ τ ι κ ό λ ό γ ο ' γ ι α τ ο υ ς Κ ά β ε ιρ ο υ ς ­π ρ ο φ α ν ώ ς τ ο π λ η ρ ο φ ο ρ ι α κ ό τ ο υ κ ε ίμ ε ν ο ε ίν α ι ο Η ρ ό δ ο τ ο ς ά λ λ η μ ι α φ ο ρ ά κ α ι δ η λ ώ ν ε ι ό τ ι δ ε ν μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α τ ο ε π α λ η θ ε ύ σ ε ι .59 Θ α δ υ σ π ισ τ ή σ ο υ μ ε σ τ ο ν Η ρ ό δ ο τ ο ή θ α υ π ο θ έ σ ο υ μ ε ό τ ι σ υ ν έ β η ε ν τ ω μ ε τ α ­ ξ ύ μ ι α α λ λ α γ ή τ η ς λ α τ ρ ε ί α ς ; Ε ν π ά σ η π ε ρ ι π τ ι ό σ ε ι τ ο "Κ ά β ε ι ρ ο ι " δ ε ν ε ίν α ι η α π ο φ α σ ισ τ ικ ή λ έ ξ η γ ια τ η λ α τ ρ ε ία τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς . Α π ο μ έ ν ε ι μ ι α μ η ­ε λ λ η ν ι κ ή ο ν ο μ α σ ί α γ ι α τ ο ν ι ε ρ έ α τ ω ν 'Κ α β ε ί ρ ω ν ', έ ρ γ ο τ ο υ ο π ο ί ο υ ή τ α ν ν α 'ε ξ α γ ν ί σ ε ι έ ν α φ ο ν ι ά ', κ ό η ς τ \ κ ο ί η ς , ι ε ρ ε ύ ς Κ α β ε ί ρ ω ν , ο κ α θ α ί ρ ω ν φ ο ν έ α (Η σ ύ χ ι ο ς ). Ε ί ν α ι α σ α φ έ ς α ν α υ τ ό α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ τ η Σ α ­ μ ο θ ρ ά κ η ή iocoç σ τ ι ς Θ ή β ε ς , Λ ή μ ν ο , Π έ ρ γ α μ ο ή σ ε κ ά π ο ι ο ά λ λ ο μ έ ρ ο ς . Ο τ ε λ ε υ τ α ίο ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς ή τ α ν Ρ ώ μ η ,π ο υ π ρ ο σ έ ο γ έ ν ε ι α τ ω ν "Ι ο υ λ 'α ρ χ ή ' α κ ό μ η κ α ι Aeneas ε ί χ ε π ά ρ ε ι κ α ν μ ε τ ο υ ς θ ε ο ύ ς ν α ν Σ α μ ό θ ρ α κ ε ς . κ υ ρ ίε υ σ α ν τ η Μ α κ α κ ρ ιβ ώ ς ε κ ε ίν ο τ ο Cassius Hemina 60 κ α ι α π ο φ α σ ισ τ ικ ό ς π α ρ ά γ ο ν τ α ς σ τ η ν ισ τ ο ρ ία τ η ς η ο ικ ε ιο π ο ίη σ η τ η ς π α ρ ά δ ο σ η ς τ ο υ Α ιν ε ία α π ό τ η ω σ ε μ ια τ ρ ω ικ ή α ρ χ ή σ τ η Ρ ώ μ η κ α ι ε ιδ ικ ά σ τ η ν ο ικ ο ­ ί ω ν "· έ τ σ ι , μ ε μ ι ά ς , η Σ α μ ο θ ρ ά κ η έ γ ι ν ε η μ α κ ρ ι ν ή τ η ς Ρ (ό μ η ς . Ο ι θ ε ο ί ι δ ι α ί τ ε ρ α , τ ο υ ς ο π ο ί ο υ ς ο pius α π ό τ η ν Τ ρ ο ία σ τ η φ υ γ ή τ ο υ π ρ ο ς τ η Δ ύ σ η ,τ α υ τ ίσ τ η ­ τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς · σ υ ν ε π ώ ς , ο ι Penates τ η ς Ρ ώ μ η ς έ γ ι ­ Α υ τ ό π ιθ α ν ώ ς α π έ κ τ η σ ε σ η μ α σ ία , ό τ α ν ο ι Ρ ω μ α ίο ι ε δ ο ν ί α τ ο 168 π .Χ . ­ ή τ α ν μ ι α ι δ έ α τ ω ν Σ α μ ο θ ρ α κ ώ ν ν κ α ι ρ ό ; ­ κ α ι κ α θ ι ε ρ ώ θ η κ ε α π ό τ ο 2ο α ι . π .Χ . μ ε τ ο ν κ α ι μ ε Λ α τ ιν ικ έ ς α φ ιε ρ ώ σ ε ις σ τ ο υ ς θ ε ο ύ ς τ η ς Σ α μ ο ­ 59. Σ τ ρ ά β ω ν 10, 3, 20: Τ α ύ τ α γα γώ ν το ύ το υ ς , ω ς μ η δ εν ό μ έ ν ο υ , π α ρ α τίθ η σ ιν ό μ ω Σ α μ ο θ ρ ά κ η ιε ρ ά το ις Κ α β 60. Cassius Hemina Fr. 6. ο "ο ύ κ ά π ο εν Σ α μ ο θ ς κ α ι Σ τη ε ίρ ο ις έττ ς ο εξ ά μ εν ο ς ό Σ κ ή ψ ίο ς ό το υ ς μ ύ θ ο υ ς ρ ά κ η μ υ σ τικ ο ύ λ ό γ ο υ π ε ρ ί Κ α β ε ίρ ω ν σ ιμ β ρ ό το ν το ύ Θ α σ ίο υ ο ό ξ α ν , ω ς ιτε λ ο ιτο . σ υ ν α ­ λ εγο ­ τα εν 59 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Θ ρ ά κ η ς .61 Ο σ ύ ν δ ε σ μ ο ς τ η ς Τ ρ ο ί α ς μ ε τ η Ρ ώ μ η υ π ο γ ρ α μ μ ί σ τ η κ ε μ ε τ ο ν Κ α ίσ α ρ α κ α ι τ ο ν Α ύ γ ο υ σ τ ο ,τ ο ν ε π ιφ α ν έ σ τ ε ρ ο Ιο ύ λ ιο .Α υ τ ό ε ξ α σ φ ά λ ι­ σ ε τ ο σ υ ν ε χ έ ς ε ν δ ια φ έ ρ ο ν γ ια τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η μ ε τ α ξ ύ τ ω ν π λ ο υ σ ίω ν Ρ ω μ α ί ω ν σ τ η ν α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ι κ ή ε π ο χ ή . 62 Η Σ α μ ο θ ρ ά κ η δ ε ν ή τ α ν μ α κ ρ ι ά α π ό τ ις ο δ ικ έ ς α ρ τ η ρ ίε ς τ ό τ ε , μ ε τ η ν κ α τ α σ κ ε υ ή τ ω ν μ ε γ ά λ ω ν δ ια μ ε τ α ­ κ ο μ ισ τ ικ ώ ν ο δ ώ ν ,τ η ς Ε γ ν α τ ία ς α π ό τ ο Δ υ ρ ρ ά χ ιο ν μ έ σ ω Θ ε σ σ α λ ο ν ίκ η ς σ τ ο ν Ε λ λ ή σ π ο ν τ ο , α λ λ ά ζ ο ν τ α ς ά λ ο γ α σ τ η ν "Κ α β ά λ λ α ". Μ ι α ά μ ε σ η μ α ρ ­ τ υ ρ ία γ ια τ η σ π ο υ δ α ιό τ η τ α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς σ τ ο υ ς π ρ ώ ιμ ο υ ς α υ τ ο κ ρ α ­ τ ο ρ ι κ ο ύ ς χ ρ ό ν ο υ ς ε ί ν α ι η α ν ο ι κ ο δ ό μ η σ η τ ο υ 'Α ν α κ τ ό ρ ο υ ', π ο υ π ι θ α ­ ν ώ ς ε ίχ ε κ α τ α σ τ ρ α φ ε ί α π ό φ υ σ ικ ά α ίτ ια . Ε π ίσ η ς , έ χ ο υ μ ε ε π α ν ε ιλ η μ μ έ ­ ν α κ α τ α λ ό γ ο υ ς μ υ σ τ ώ ν κ α ι επ ο π τώ ν , κ ά π ο ιο υ ς δ ε α π ό α υ τ ο ύ ς σ τ α Λ α ­ τ ιν ικ ά ή δ ίγ λ ω σ σ ο υ ς , τ ε κ μ η ρ ιώ ν ο ν τ α ς τ η λ ά μ ψ η τ ω ν θ ε ώ ν τ η ς Σ α μ ο ­ θ ρ ά κ η ς . Μ ό ν ο σ τ ο υ ς Ρ ω μ α ίο υ ς σ υ γ γ ρ α φ ε ίς κ α ι σ τ ο Β υ ζ α ν τ ιν ό Λ ε ξ ικ ό τ ο έ γ α Ε τν μ ο λ ο γ ικ ό ν ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι μ ια ιδ ια ιτ ε ρ ό τ η τ α τ η ς ιε ρ ο τ ε λ ε σ τ ία ς η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς ,π ο υ τ ε λ ικ ά τ α ιρ ιά ζ ε ι μ ε τ η ν α ρ χ α ιο λ ο γ ία : η χ ρ ή σ η τ ο υ α γ ν ή τ η , α κ ρ ι β έ σ τ ε ρ α τ ω ν σ ι δ ε ρ έ ν ι ω ν δ α χ τ υ λ ι δ ι ώ ν . 63 Δ ε ν έ χ ε ι ε ι π ω θ ε ί μ ε σ α , α λ λ ά ε ίν α ι π ο λ ύ π ιθ α ν ό ό τ ι ο ι μ ύ σ τα ι έ π α ιρ ν α ν έ ν α τ έ τ ο ιο δ α ­ τ υ λ ίδ ι κ α ι ό τ ι τ ο α π ο τ έ λ ε σ μ α κ ά π ο ια ς κ ρ υ μ μ έ ν η ς , κ ιν η τ ικ ή ς δ ύ ν α μ η ς π ε δ ε ικ ν υ ό τ α ν μ ε τ ο φ α ιν ό μ ε ν ο τ ο υ μ α γ ν η τ ισ μ ο ύ . Η ε π ιβ ε β α ίω σ η ε δ ώ ρ χ ε τ α ι α π ό τ ις α ν α σ κ α φ έ ς : β ρ έ θ η κ α ν σ ιδ ε ρ έ ν ια δ α χ τ υ λ ίδ ια σ ε δ ιά φ ο ­ ο υ ς τ ό π ο υ ς μ έ σ α σ τ ο ιε ρ ό ­έ ν α σ ύ ν ο λ ο β ρ έ θ η κ ε μ α ζ ί, π ιθ α ν ώ ς χ ρ η σ ι­ ο π ο ιο ύ μ ε ν ο α π ό τ ο υ ς ιε ρ ε ίς μ έ σ α σ τ ο ιε ρ ό , α δ η μ ο σ ίε υ τ ο α κ ό μ η . Τ α α χ τ υ λ ίδ ια χ ω ρ ίς α μ φ ιβ ο λ ία ή τ α ν γ ια ν α ε π ιδ ε ίξ ο υ ν κ ά π ο ιο ν τ ύ π ο ρ ο σ κ ό λ λ η σ η ς , 'θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ή ς κ ο ι ν ό τ η τ α ς '. Ε δ ώ τ ε λ ι κ ά ε ν τ ε λ ώ ς τ α π ε ι ­ ά κ ε ίμ ε ν α κ α ι σ ε μ ν ά , σ κ ο υ ρ ια σ μ έ ν α ε υ ρ ή μ α τ α σ υ ν α ν τ ιο ύ ν τ α ι, γ ια ν α ω τ ί σ ο υ ν 'μ υ σ τ ή ρ ι α '. Μ τ μ ά χ ε έ ρ μ δ π ν φ 61. Β λ . Κ . Clinton, Chiron 31 (2001) 27­34, γ ι α μ ί α α π ό α υ τ έ ς , χ ρ ο ν ο λ ο γ ο ύ μ ε ν η σ τ ι ς 4 Σ ε π τ ε μ β ρ ί ο υ 100 π .Χ . 62. Β λ . Cole 1989. 63. Lucr. 6, 1044. Plin., η . h. 33, 23. Isidor orig. 19, 32, 5. Et. M. s. v. Magnetis. 60 Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α Τ Η Σ Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ Έ τ σ ι, π ο ια ε ίν α ι τ α α π ο τ ε λ έ σ μ α τ α α υ τ ο ύ τ ο υ ε λ ικ ο ε ιδ ο ύ ς τ α ξ ιδ ιο ύ μ έ σ ω τ ω ν α π ο σ π α σ μ α τ ικ ώ ν μ α ρ τ υ ρ ιώ ν ; Α σ υ ν ή θ ισ τ α σ α φ ε ίς ε ίν α ι ο ι ε ν δ ε ίξ ε ις τ ο υ σ κ ο π ο ύ τ η ς μ ύ η σ η ς σ τ η Σ α μ ο θ ρ ά κ η , η π ρ α κ τ ικ ή τ η ς χ ρ ή σ η : δ ιά σ ω σ η α π ό τ ο υ ς κ ιν δ ύ ν ο υ ς τ η ς θ ά λ α σ σ α ς . Τ έ τ ο ιε ς α ν ά γ κ ε ς ε ξ υ π η ρ ε τ ή θ η κ α ν α π ό τ ο π ρ α κ τ ικ ό ε ν δ ια φ έ ρ ο ν τ ω ν δ ιο ικ ο ύ ν τ ω ν τ ο ιε ρ ό , σ υ μ π ε ρ ιλ α μ β α ν ο μ έ ν η ς ό λ η ς τ η ς π ό λ η ς . Π ο λ ιτ ικ ά σ υ μ φ έ ρ ο ν τ α π ε ρ ιφ ε ­ ρ ε ια κ ώ ν δ υ ν ά μ ε ω ν υ π ε ισ ή λ θ α ν , γ ια ν α έ χ ο υ ν τ ο ν έ λ ε γ χ ο σ ε α υ τ ό τ ο π ρ ο κ ε χ ω ρ η μ έ ν ο φ υ λ ά κ ιο τ η ς ε λ λ η ν ικ ή ς θ ά λ α σ σ α ς : ο Φ ίλ ιπ π ο ς , ο ι Π τ ο λ ε μ α ίο ι, ο ι Ρ ω μ α ίο ι.Τ ο μ υ σ τ ικ ό τ ω ν μ υ σ τ η ρ ίω ν δ ε ν μ π ο ρ ε ί ν α α π ο ­ κ α λ υ φ θ ε ί. Υ π ή ρ χ α ν μ ύ θ ο ι, υ π ή ρ χ α ν ιε ρ ο τ ε λ ε σ τ ίε ς · μ έ ρ η τ ω ν μ ύ θ ω ν κ ρ α τ ο ύ ν τ α ν μ υ σ τ ικ ά , κ α θ ώ ς ή τ α ν κ ε ν τ ρ ικ ά μ έ ρ η τ ω ν ιε ρ ο τ ε λ ε σ τ ιώ ν . Α κ ό μ η , κ ι α ν γ ν ω ρ ίζ ο υ μ ε τ α ο ν ό μ α τ α τ ω ν θ ε ώ ν , α υ τ ό δ ε ν σ υ μ β ά λ λ ε ι σ τ η ν π ρ ό ο δ ο τ η ς κ α τ α ν ό η σ η ς τ η ς μ ύ η σ η ς . Ω ς π ο ι ο σ η μ ε ί ο ε τ ε λ ε ί τ ο 'η θ έ α σ η τ η ς Π ε ρ σ ε φ ό ν η ς '­ Α ξ ι ό κ ε ρ σ ο ς ;­ π α ρ α μ έ ν ε ι τ ό σ ο σ τ ο σ κ ο τ ά δ ι , ό σ ο κ α ι 'η α ν α ζ ή τ η σ η τ η ς Α ρ μ ο ν ί α ς '. Έ χ ο υ μ ε μ ι α φ ε υ γ α λ έ α μ α τ ι ά σ τ ο ν Ιε ρ ό Λ ό γ ο ,π ο υ δ ε ν ε ίν α ι τ ό σ ο δ ια φ ω τ ισ τ ικ ό ς · ξ έ ρ ο υ μ ε δ ύ ο α ξ ιο σ η μ ε ίω ­ τ ε ς λ ε π τ ο μ έ ρ ε ι ε ς τ η ς ι ε ρ ο τ ε λ ε σ τ ί α ς τ η ς μ ύ η σ η ς , 'τ η ν ο μ ο λ ο γ ί α ' κ α ι 'τ η ν π ο ρ φ υ ρ ά τ α ι ν ί α '· α υ τ ό μ α ς α φ ή ν ε ι μ α κ ρ ι ά α π ό τ η μ ο ν α δ ι κ ή ε μ π ε ι ρ ί α , π ο υ έ χ ο υ μ ε τ η ν τ ά σ η ν α α π α ιτ ο ύ μ ε γ ια τ α μ υ σ τ ή ρ ια . Α λ λ ά ίσ ω ς ε ίν α ι α π λ ώ ς η α δ υ ν α μ ί α γ ν ώ σ η ς γ ι α τ ο θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ό κ έ ν τ ρ ο , 'τ υ λ ι γ μ έ ν ο σ τ ο σ κ ο τ ά δ ι ', π ο υ δ η μ ι ο υ ρ γ ε ί τ η ν α ι ώ ν ι α γ ο η τ ε ί α τ η ς Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς . 61 Λ Α Τ Ρ Ε Ι Η Σ Β ΙΒ Λ ΙΟ Γ Ρ Α Φ ΙΑ Η β α σ ικ ή β ιβ λ ιο γ ρ α φ ία ε ίν α ι: Samothrace. Excavations conducted by the Institute of Fine Arts of New York University, Karl Lehmann, Phyllis Williams Lehmann editors, Princeton University Press. I: The Ancient Literary Sources, ed. N. Lewis, 1958. II 1: The Inscriptions on Stone, ed. P. M. Fraser, 1960. II 2: The Inscriptions on Ceramics and Minor Objects, ed. K. Lehmann, 1960. III 1: The Hieron, ed. Ph. Williams Lehmann, 1969. IV 1: The Hall of Votive Gifts, ed. K. Lehmann, 1962. IV 2: The Altar Court, ed. Κ . Lehmann, D. Spittle, 1964. V: The Temenos, ed. Ph. Williams Lehmann, D. Spittle, 1982. VI: The Rotunda of Arsinoe, ed. J. McCredie, 1992. Μ ι α π ρ ο κ α τ α ρ κ τ ι κ ή σ ύ ν θ ε σ η : Samothrace. A Guide to the Excavations and the Museum, by Karl Lehmann, 5th ed. revised and enlarged by Phyllis Williams Lehmann, New York 1983. U. Bianchi, The Greek Mysteries, Leiden 1976 (Iconography of Religions XVII 3). W. Burkert, Herodot über die Namen der Götter: Polytheismus als historisches Problem, MHA2 (1985) 121­132. ­ ­, Ancient Mystery Cults, Cambridge, Mass. 1989/Antike Mysterien. München 19943/Μ υ σ τ η ρ ι α κ έ ς Λ α τ ρ ε ί ε ς τ η ς Α ρ χ α ι ό τ η τ α ς , Α θ ή ν α 1994. ­ ­, Concordia Discors: The Literary and the Archaeological Evidence on the Sanctuary of Samothrace, in: N. Marinatos, R. Hägg, ed. Greek Sanctuaries. New Approaches, London 1993, 178­191. G. A. Caduff, Antike Sintflutsagen, Göttingen 1986 (Hypomnemata 82). F. Chapouthier, Les Dioscures au service d' une déesse, Paris 1935. S. G. Cole, Theoi Megaloi: The Cult of the Great Gods at Samothrace, Leiden 1984 (Études préliminaires aux religions orientales dans Γ empire romain 96). ­ ­, The Mysteries of Samothrace during the Roman Period, σ τ ο : Aufstieg und Niedergang der römischen WeltU 18,2 (Berlin 1989) 1565­1598. 62 Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Π Ε Ρ Ι Φ Έ Ρ Ε Ι Α : Τ Α Μ Υ Σ Τ Ή Ρ Ι Α Τ Η Σ Σ Α Μ Ο Θ Ρ Ά Κ Η Σ Β . Hemberg, Die Kabiren, Uppsala 1950. A. J. Kleywegt, Varrò über die Penaten und die "Grossen Götter", Amsterdam 1972. C. A. Lobeck, Aglaophamus sive de theologiae mysticae Graecorum causis, Königsberg 1829. D. Matsas, Samothrace and the Northeastern Aegean: The Minoan Connection, Studia Troica 1(1991) 159­179. A. D. Nock, A Cabiric Rite, AJA 45 (1941) 577­581. W. Oberleitner et al., ed. Funde aus Ephesos und Samothrake (Kunsthistorisches Museum Wien, Katalog der Antikensammlung II), Wien 1978. R. Pettazzoni, Una rappresentazione Romana dei Kabiri di Samothracia, Ausonia 3(1908)79­90. M. L. West, The Hesiodic Catalogue of Women, Oxford 1985. Σ Υ Ν Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΕ Σ AJA = American Journal of Archaeology. AR V2 = J. D. Beazley, Attic Red­figure Vase ­ painters, 2nd ed. (Oxford 1963). CRAI = Comptes rendus des séanses de Γ Académie des inscriptions et belles ­ lettres [Paris]. LSS = F. Sokolowski, Lois sacrées des cités grecques. Supplément, Paris 1962. ZPE = Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik. 63 Ε Ρ Μ Η ΙΧ Θ Ο Ν ΙΩ Ι: Θ ρ η σ κ ε ία κ α ι ά ν θ ρ ω π ο ς σ τ η Θ ε σ σ α λ ία Α φ ρ ο δ ίτ η Α . Α β α γ ια ν ο ύ Ph.D. Π α ν ε π ι σ τ η μ ί ο υ Ζ υ ρ ί χ η ς Ισ τ ο ρ ικ ό ς Α ρ χ α ία ς Ε λ λ η ν ικ ή ς Θ ρ η σ κ ε ία ς Σ τ ο υ ς γ ε ν ν ή τ ο ρ ε ς κ α ι σ τ ο υ ς μ υ σ τ α γ ω γ ο ύ ς μ ο ,υ Ε ΙΣ Α Γ Ω Γ Η Ο Ε ρ μ ή ς Χ θ ό ν ιο ς μ α ρ ­ τ υ ρ ε ίτ α ι ε π ιγ ρ α φ ικ ά σ τ η Θ ε σ σ α λ ία σ ε π ο λ υ ά ρ ιθ ­ μ ε ς ε π ιτ ύ μ β ιε ς σ τ ή λ ε ς (π ά ν ω α π ό ε κ α τ ό έ ω ς μ ε ρ ι κ έ ς ε κ α τ ο ν τ ά δ ε ς ), π ο υ π ρ ο έ ρ χ ο ν τ α ι κ υ ρ ίω ς α π ό τ η ν Π ε λ α σ γ ι ώ τ ι δ α (η π λ ε ιο ν ό τ η τ α τ ο υ ς α π ό τ η Λ ά ρ ι σ α ), α λ λ ά ε π ί σ η ς α π ό τ η ν Π ε ρ ρ α ιβ ία , τ η Μ α γ ν η σ ία , τ η Θ ε σ σ α λ ιώ ­ τ ιδ α , τ η ν Ε σ τ ια ιώ τ ιδ α κ α ι τ η ν Α χ α ΐα Φ θ ιώ τ ι­ Ε ικ .1 Χ ά ρ τ η ς Θ ε σ σ α λ ία δ α . Η ιδ ια ιτ ε ρ ό τ η τ α τ ο υ ς β ρ ίσ κ ε τ α ι σ τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι α ν α μ ι γ ν ύ ο ν τ α ι τ α ε π ι τ ύ μ β ι α σ τ ο ι χ ε ί α τ ο υ ς (τ ο ό ν υ μ ο τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ ) μ ε έ ν α ν α ν α θ η μ α τ ικ ό χ α ρ α κ τ ή ρ α , δ π ρ ο ς τ ιμ ή ν τ ο υ Χ θ ό ν ιο υ Ε ρ μ ή . ς : F. Stählin, Das hellenische Thessalien, Stuttgart 1924. ν ο μ α κ α ι τ ο π α τ ρ ώ ­ η λ α δ ή τ η ν α φ ιέ ρ ω σ η 65 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Α )Τ Ο Π ώ α ν α θ η μ ο ν α δ τ η ν έ κ Β )Τ Α Π Ρ Ο Β Λ Η Μ Α ς ε ρ μ μ α τ ικ ικ ό φ τα σ η η ν ε ύ ε ή π ρ ο α ιν ό μ μ ό ν ο τ α ι ς τ ε ν ο σ τη τ ο γ ε γ ιμ ή ν τ σ τ ο ν Θ ε σ σ ο ν ο υ ε λ α λ ό ς ό τ ι η ε π ιτ ύ μ β ια σ τ ή λ η ε ίν α ι σ υ γ χ ρ ό ν ω ς Χ Θ Ο Ν ΙΟ Υ Ε Ρ Μ Η ; Γ ια τ ί α υ τ ό ε ίν α ι έ ν α λ α δ ικ ό χ ώ ρ ο ,π ο υ π α ρ ο υ σ ιά ζ ε τ α ι σ ε α υ τ ή ν ία ; Λ Ε Α Ο Μ Ε Ν Α 1) Ο ι σ τ ή λ ε ς κ α ι τ α σ τ ο ι χ ε ί α τ ο υ ς (α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ά , ε π ι γ ρ α φ ι κ ά ) Α π ό τ η ν μ έ χ ρ ι τ ώ ρ α σ υ λ λ ο γ ή ,κ α τ α γ ρ α φ ή κ α ι μ ε λ έ τη τ ω ν σ τ η λ ώ ν α υ ­ τ ώ ν π ρ ο κ ύ π τ ο υ ν τ α ε ξ ή ς σ τ ο ιχ ε ία : 1) Δ τ ύ π π α ρ ε ν δ ια κ ρ ίν ο ν τ α ι ο (φ ό ρ μ ο υ λ α α λ λ α γ έ ς α υ τ ε ικ τ ικ ά π α ρ α τ έ σ σ ε ρ ) τ ο υ ώ ν τ ω δ ε ίγ μ α ι ς (4) κ υ ρ ί ω ς κ α τ η γ ο ρ ί ε ς σ τ η λ ώ ν , α ν ά λ ο γ α μ ε τ ο ν κ ε ιμ έ ν ο υ τ ο υ ς , χ ω ρ ίς ν α α π ο κ λ ε ίο ν τ α ι μ ικ ρ έ ς ν κ α τ η γ ο ρ ιώ ν . Γ ια κ ά θ ε κ α τ η γ ο ρ ία α ν α φ έ ρ ο υ μ ε τ α . Α )Ό ν ο μ α ν ε κ ρ ο ύ +π α τ ρ ώ ­ Χ θ ο ν ίο υ ν υ μ ο +Έ ρ μ ά ο ν /Έ ρ μ ή ί Χ θ ο ν ί ω ι . Ά τ μ σ λ σ Τ ό π ο ς ε ύ ρ ε σ η ς : Λ ά ρ ισ ρ γ ο υ σ σ α , Κ ρ α ν ν ώ ν α , Σ κ ο ύ σ σ α , Γ ό ν ν ο ι, Τ ρ ίκ κ α , Λ ν α ί ο ν , Δ η μ η τ ρ ι ά ς (Π ε λ γ ιώ τ ις , Π ε ρ ρ α ιβ ία , Θ ε σ σ ιώ τ ις , Ε σ τ ια ιώ τ ις , Μ α γ ν ί α ). 1) Λ ι μ ν α ί ο ν σ α λ ι ώ τ ι ς ). (Β λ ο χ ό ς ) (Θ ε σ ­ GHW 3620. Έ κ τ υ π ο 2280/1 κ α ι 2377/8. Ε ι κ . 2 Χ ά ρ τ η ς Θ ε σ σ α λ ί α ς : Β . Helly, L'État Thessalien, Α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ή Aleuas le Roux, les tétrades et les tagoi, Lyon 1995, 92. δ ρ ό μ ο υ . 66 α , ο ­ ι­ α ­ α ­ η ­ Σ υ λ λ ο γ ή Τ Η Π ρ ο ­ Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο Ν /ί 2/:Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Ε π ιτ ύ ε γ χ ά ρ α κ 1978/79 μ έ ρ η :τ ο α π ό το α μ β ια τ ο ν α π ό ό ν ο μ ν θ έ μ σ τή λ η α π ό λ ε υ κ ό Ε ρ μ ή , μ ε δ ια τ η ρ η μ τ ο ν Ε . Κ α κ α β ο γ ιά ν α τ ο υ α ν α θ έ τη κ α ι τ ιο ν ,κ α ι η α φ ιέ ρ ω σ η Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ μ ά ρ μ έ ν η τ ν η σ τ ο π α τ σ το ν α ρ ο η β ο Β ρ ώ ν Ε ρ μ Σ Τ Η , μ ε α ν θ έ ά σ η τ η ς . λ ο χ ό .Η ε υ μ ο το υ σ ή Χ θ ό ν ιο Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ μ ιο , χ ω ρ Β ρ έ θ η κ ε π ιγ ρ α φ ή τ η γ ε ν ικ ή σ το μ έσ ο ίς ρ ο π ιθ α ε ίν α ι π τώ σ ν τη ς ζ έ τ τ α ν ώ ς σ ε δ η κ ά σ τή λ ή τ ο ύ ο τ ω η ς. Δ ι α σ τ ά σ ε ι ς : 1,66 Χ 0, 38. 5/44 Χ 0,17/19. Ύ ψ ο ς γ ρ α μ μ ά τ ω ν : 0,1. 6/ 0,2. 2. Β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α : J.­C. Decourt, Inscriptions de Thessalie I. Les cités de la vallée de Γ Énipeus. Études Épigraphiques 3. EFA Athènes 1995, no. 11. Φ ω τ ., ε ι κ . Π , 8­9. Π ρ ώ τ ο μ ι σ ό τ ο υ 2ο υ α ι . π .Χ . (Decourt). Α ν ά γ ν ω σ η κ α τ ά τ ο ν Decourt. Ν ίκ ά σ ιπ π ο ς Ν ικ ίο υ 'Ε ρ μ ή Χ θ ο ν ί ω ι . 2) Γ ό ν ν ο ι (Π ε ρ ρ α ι β ί α ). Helly, Gonnoi II, no. 269. Ε π ιτ ύ μ β ια σ τ ή λ η π ο υ β ρ έ θ η κ ε α π ό τ ο υ ς κ α τ ο ίκ ο υ ς τ ο υ χ ω ρ ιο ύ β ό ρ ε ια τ ω ν α ρ χ α ίω ν Γ ό ν ν ω ν .Δ η μ ο σ ιε ύ τ η κ ε α π ό τ ο ν Α ρ β α ν ιτ ό π ο υ λ ο , α λ λ ά δ ε ν έ χ ε ι ξ α ν α β ρ ε θ ε ί. Β ιβ λ ιο γ ρ α φ ία : Α .Σ .Α ρ β α ν ιτ ό π ο υ λ ο ς , Α Ε 1914, 13, α ρ . 205 Β . Α ν ά γ ν ω σ η κ α τ ά τ ο ν Helly. Λ α ο κ ρ ίτα Ά σ κ λ η π ίά δ ο υ Έ ρ μ ά ο ν Χ θ ο ν ίο υ . (ε γ χ ά ρ α κ τ ο ς Ε ρ μ ή ς ) Β ) Μ ό ν ο η ε π ι γ ρ α φ ή :Έ ρ μ ά ο ν Ε ρ μ ή ς . Χ θ ο ν ίο υ ΙΈ ρ μ ή ι Χ θ ο ν ίω ι +ε γ χ ά ρ α κ τ ο ς Τ ό π ο ς ε ύ ρ ε σ η ς : Λ ά ρ ισ α , Ε υ ύ δ ρ ιο ν , Γ υ ρ τ ώ ν η , Κ ρ α ν ν ώ ν α , Α τ ρ α γ α ς , Γ ό ν ν ο ι, Φ ά λ α ν ν α , Ο λ ο ο σ σ ώ ν , Π ύ θ ιο ν , Π ρ ό ε ρ ν α , Α μ φ ά ν α ι, Δ η μ η τ ρ ιά ς (Π ε λ α σ γ ι ώ τ ι ς , Π ε ρ ρ α ι β ί α , Μ α γ ν η σ ί α , Α χ α ΐ α Φ θ ι ώ τ ι ς ). 67 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ 1) Λ ά ρ ι σ α (Π ε λ α σ γ ι ώ τ ι ς ). SEG, XLVI, 652. Μ ο υ σ ε ί ο Λ ά ρ ι σ α ς , α ρ . ε υ ρ ε τ η ρ ί ο υ 91/81. Σ τ ή λ η α π ό φ α ιό μ ά ρ μ α ρ ο μ ε σ τ ρ ο γ γ υ λ ε μ έ ν η κ ο ρ υ φ ή ,σ τ ε φ α ν ω μ έ ν η μ ε έ ν α α ν θ έ μ ιο ν . Έ ν α ς ε γ χ ά ρ α κ τ ο ς Ε ρ μ ή ς κ α ι η ε π ιγ ρ α φ ή β ρ ίσ κ ο ν τ α ι σ τ ο κ α τ ώ τ ε ρ ο μ έ ρ ο ς τη ς σ τ ή λ η ς . Δ ι α σ τ ά σ ε ι ς : 1,30 Χ 0,39 Χ 0,11. Ύ ψ ο ς γ ρ α μ μ ά τ ω ν : 0,01. Β ιβ λ ιο γ ρ α φ ία : Α .Τ ζ ια φ ά λ ια ς , Α Λ 46 (1991), Β 1, Χ ρ ο ν ., 227. 3ο ς α ι . π .Χ . Α ν ά γ ν ω σ η κ α τ ά τ ο ν Τ ζ ια φ ά λ ια . Έ ρ μ ά ο υ Χ θ ο ν ίο υ . 2) Π ύ θ ι ο ν (Π ε ρ ρ α ι β ί α ). SEG, XXXV, 660/GHW3132. Α ρ χ α ιο λ ο γ ικ ή Σ υ λ λ ο γ ή Π υ θ ίο υ ,α ρ .Π 13. Τ ο κ α τ ώ τ ε ρ ο μ έ ρ ο ς μ ια ς ε π ιτ ύ μ β ια ς σ τ ή λ η ς α π ό γ κ ρ ίζ ο μ ά ρ μ α ρ ο ,μ ε τ α ιν ία . Σ τ η ν μ π ρ ο σ τ ιν ή τ η ς ε π ιφ ά ν ε ια ε γ χ ά ρ α κ τ η π α ρ ά σ τ α σ η Ε ρ μ ή . Δ ι α σ τ ά σ ε ι ς : 0,77. 5 Χ 0,47 Χ 0,13. Ύ ψ ο ς γ ρ α μ μ ά τ ω ν : 0,1. 5­ 0,2. Β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α : Α . Τ ζ ι α φ ά λ ι α ς , Θ ε σ σ Η μ ε ρ 8 (1985)120, α ρ . 28. BulIEpigr 1988, 775. G. Lucas, Les cités antiques de la Haute Vallée du Titarèse (Thessalie), Lyon 1992, 476­477, no. 59, φ ω τ ., έ κ τ υ π ο . 2ο ς α ι . π .Χ . (Lucas). Α ν ά γ ν ω σ η κ α τ ά τ ο ν Lucas. Ε ρ μ ή vacat Χ θ ο ν ί ω ι . Γ ) Ό ν ο μ α ν ε κ ρ ο ύ + π α τ ρ ώ ν υ μ ο + χ α ί ρ ε ή ή ρ ω ς [χ ρ η σ τ έ ] χ α ί ρ ε + ε γ χ ά ­ ρ α κ τ ο ς Ε ρ μ ή ς , μ ε τ η ν ε π ι γ ρ α φ ή Έ ρ μ ά ο υ Χ θ ο ν ί ο υ /Έ ρ μ ή ί Χ θ ο ν ίω ι. Τ ό π ο ς ε ύ ρ ε σ η ς : Λ ά ρ ι σ α , Ε λ ά τ ε ι α , Α γ ι α (Π ε λ α σ γ ι ώ τ ι ς ). 68 Ε Ρ Μ Η Ι 1) Λ ά ρ ι σ α Χ Θ Ο Μ /β /:Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ (Π ε λ α σ γ ι ώ τ ι ς ). IG, 1X2, 84Ì/GHW2402. Μ ο υ σ ε ί ο Λ ά ρ ι σ α ς , α ρ . ε υ ρ ε τ η ρ ί ο υ 77/62. Ε π ιτ ύ μ β ια σ τ ή λ η α π ό φ α ιό μ ά ρ μ α ρ ο ,ε ν τ ε λ ή ς , μ ε α έ τ ω μ α , ε ν τ ο ιχ ισ μ έ ν η σ τ η ν ε κ κ λ η σ ία τ ω ν Α γ . Τ ε σ σ α ρ ά κ ο ν τ α . Δ ι α σ τ ά σ ε ι ς : 0,65 Χ 0,30 Χ 0,12. Β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α : Η . G. Lolling, AM 11 (1886) 56, 36. Ρ ω μ α ϊκ ή π ε ρ ίο δ ο ς . Α ν ά γ ν ω σ η κ α τ ά τ ο ν Lolling. Γ ά ϊε Έ ρ μ η Π ο ρ έλ ­ λ ει Θ εο γέ­ ν η χ α ίρ ε . (ε γ χ ά ρ α κ τ ο ς Ε ρ μ ή ς ) Χ θ ο ν ί φ . Δ ) Ό ν ο μ α ν ε κ ρ ο ύ + π α τ ρ ώ ν υ μ ο +χ α ΐ ρ ε ή ή ρ ω ς /ή ρ ω ί ς [χ ρ η σ τ έ / χ ρ η σ τ ή ] χ α ίρ ε +ε γ χ ά ρ α κ τ ο ς Ε ρ μ ή ς , χ ω ρ ίς τ η ν ε π ιγ ρ α φ ή Έ ρ μ ά ο υ Χ θ ο ν ίο υ /Έ ρ μ η ί Χ θ ο ν ί ω ι . Τ ό π ο ς ε ύ ρ ε σ η ς : Λ ά ρ ι σ α , Φ ά λ α ν ν α (Π ε λ α σ γ ι ώ τ ι ς , Π ε ρ ρ α ι β ί α ). 1) Λ ά ρ ι σ α (Π ε λ α σ γ ι ώ τ ι ς ). SEG, XLVI, 648. Μ ο υ σ ε ί ο Λ ά ρ ι σ α ς , α ρ . ε υ ρ ε τ η ρ ί ο υ 91/73. Τ ο κ α τ ώ τ ε ρ ο μ έ ρ ο ς σ τ ή λ η ς α π ό φ α ιό μ ά ρ μ α ρ ο ,α ρ χ ικ ά ζ ω γ ρ α φ ισ μ έ ­ ν η ς ,μ ε α ν ά γ λ υ φ η π α ρ ά σ τ α σ η Ε ρ μ ή κ ά τ ω α π ό τ η ν ε π ιγ ρ α φ ή . Δ ι α σ τ ά σ ε ι ς : 1,28 Χ 0,54 Χ 0,16. Ύ ψ ο ς γ ρ α μ μ ά τ ω ν : 0,02. Β ιβ λ ιο γ ρ α φ ία : Α .Τ ζ ια φ ά λ ια ς , Α Δ 46 (1991), Β 1, Χ ρ ο ν ., 226. 1ο ς α ι . π .Χ . 69 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Α ν ά γ ν ω σ η κ α τ ά τ ο ν Τ ζ ια φ ά λ ια . [Λ ]ε ο ν τ ώ Κ λ έ ο υ ά ν τ ε λ ε ν θ έ ­ ρ α , ή ρ ω ίς χ ρ η σ τή , χ α ίρ ε . SEG, Chaniotis: Η θ ε ρ ο ς ;). 2) Φ ά λ α ν ν α λ έ ξ η ά ν τελ εν θ ερ ο ς δ ε ν μ α ρ τ υ ρ ε ί τ α ι (ί σ ω ς α π ελ εύ ­ (Π ε ρ ρ α ι β ί α ). IG, 1X2, 1260/ GHW 2594. Α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ή Σ υ λ λ ο γ ή Τ υ ρ ν ά β ο υ , α ρ . ε υ ρ ε τ η ρ ί ο υ 37. Ε π ιτ ύ μ β ια σ τ ή λ η α π ό λ ε υ κ ό μ ά ρ μ α ρ ο ,π ο υ β ρ έ θ η κ ε σ τ ο Τ σ α ϊρ λ ί. Λ εο ν τε Ιδ ία ν α ς χ ρ (ε γ χ ά Λ Ά π Ο λ ο ε Α π ό τη ν Π ά ρ ισ α , μ ε τ ρ γ ο υ σ σ α , η ρ ο η γ ο ύ ν τ α ι λ ο ο σ σ ώ ν .Α ο υ θ ο ύ ν ο ι Α ν .Α π ό τ η ν ρ ν α . ε λ α σ γ ά α κ ο Σ κ ο τ ο ι Γ ό π ό τη μ φ ά ν α Ε σ τ ια ν ς Ίλ σ υ μ β χ ά ρ ιν η σ τέ ρ α κ τ ο α ρ ίο ν η χ α ς ία ν τη ν μ ν ε ί­ ρ ω ς ίρ ε . Ε ρ μ ή ς ) ιώ τ ιδ α η π λ ε ιο ν ό τ η τ α τ ω ν σ τ η λ ώ ν π ρ ο έ ρ χ ε τ α ι α π ό τ η λ ο υ θ ο ύ ν η Κ ρ α ν ν ώ ν α , ο Α τ ρ α γ α ς , η Γ υ ρ τ ώ ν η , η ο ύ σ σ α , η Α γ ια κ α ι η Ε λ ά τ ε ια . Α π ό τ η ν Π ε ο ο α ιβ ία ν ν ο ι κ α ι α κ ο λ ο υ θ ο ύ ν η Φ ά λ α ν ν α , τ ο Π ύ θ ιο ν κ α ι η Μ α γ ν η σ ία τ α σ κ ή π τ ρ α κ α τ έ χ ε ι η Δ η μ η τ ρ ιά δ α κ α ι α κ ο ­ ι. Α π ό τ η Θ ε σ σ α λ ιώ τ ιδ α , τ ο Ε υ ύ δ ρ ιο ν κ α ι τ ο Λ ιμ ν α ί­ ιώ τ ιδ α , η Τ ρ ίκ κ η . Α π ό τ η ν Α χ α ΐα Φ θ ιώ τ ιδ α , η Π ρ ό ­ Τ έ λ ο ς ,υ π ά ρ χ ο υ ν κ α ι σ τ ή λ ε ς ά γ ν ω σ τ η ς π ρ ο έ λ ε υ σ η ς . 2) Ο ι σ ε ί ν α ι "φ π ο ύ ς .Τ δ ό κ η τ α τ ή λ ε ο ρ έ α ιδ π λ ο ς α υ τ α ς ν ο ιω τ ικ ύ σ ια έ ς ε ίν α ι ιδ ή μ α τ ο ς ", π ά μ ν η μ ε ία ισ τ ο ρ ία τ η ιω τ ικ ά μ ο υ μ π ο ρ ε ίν α ι μ ια ς "ι δ ι ω τ ι ν η μ ε ί ν α ν κ ή ς ε ία κ α ι α σ υ ν δ έ ε ξ ά ν τ λ η "θ ρ η σ κ ό χ ε τ τ η ε υ ι δ η μ α ι μ ε π η γ ή τ ικ ή ς ό σ ια . Μ ια σ τ ή λ η δ ιά φ ο ρ ο υ ς σ κ ο ­ γ ια μ ια α π ρ ο σ ­ ιδ ε ο λ ο γ ία ς . 3) Ο ι σ τ ή λ ε ς χ ρ ο ν ο λ ο γ ο ύ ν τ α ι σ τ η ν ε λ λ η ν ι σ τ ι κ ή ε π ο χ ή , κ υ ρ ί ω ς κ α τ ά τ η ρ ω μ α ϊ κ ή α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ι κ ή , 1ο ς α ι . π .Χ . 70 Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Ι ί τ Κ Έ Ι Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ Τ υ π ο λ ο γ ί α τ ω ν α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ώ ν σ τ ο ι χ ε ί ω ν τ ω ν σ τ η λ ώ ν :1 π κ ο ρ Ο ι ο λ ύ γ α ι κ ο π ο ία ισ μ έ ν ε π ιτ ύ μ ν ω σ τέ ιν ά σ ω ς π ρ η θ έ σ β ιε ς σ τ ή λ ε ς τ η ς ε λ λ η ν ς κ α ι έ χ ο υ ν ό χ ι μ ό ν ο ν τ ο ιχ ε ία . Υ π ά ρ χ ε ι έ ν α ο ς τ η ν α ρ χ ιτ ε κ τ ο ν ικ ή η :α ν θ έ μ ιο , γ ε ίσ ο , σ τ έ ισ τ ικ ή ς π ε ρ ιό δ ιδ ια ίτ ε ρ α τ ο π ικ ε ίδ ο ς ο ρ γ ά ν ω τ ο υ ς δ ο μ ή έ χ ο φ α ν ο ι, δ ιπ λ έ ς ο υ τ η ς ά χ α ρ α σ η ς τ ω υ ν σ τη ρ ο ζ έ τ τ Θ ε σ σ α λ ία ς ε ίν α ι κ τ η ρ ισ τ ικ ά , α λ λ ά ν σ τ ο ιχ ε ίω ν , τ α σ τ ή λ η μ ια κ α θ ο ­ ε ς , π α ρ α σ τ ά σ ε ις , ) Λ Η Ο Δ Ε Ϊ Σ } /^, ί *" jte _ a ' • m mW! tr "* f AHMHTPIGsd ο Λ Υ Ν π ο γ • >?i^*'_ß Jf\; ι \ •1 mes? ì ><nri.MMH»W< Ε ικ Γ ρ α Γ ρ α β )Σ ερ μ Δ η μ . 3 aj Σ τ ή λ η τ η ς Α φ ρ ο δ ε ι σ ί α ς , μ ε τ ά τ α μ έ σ α τ ο υ 3ο υ π τό ς ε ρ μ ή ς ν ε α ρ ο ύ Ε ρ μ ο ύ Χ θ ο ν ίο υ , μ ε π ο ρ φ υ ρ ά τα ιν ία π τ α ί Σ τ ή λ α ι Λ η μ η τ ρ ι ά δ ο ς ­Π α γ α σ ώ ν , Α θ ή ν α 1928, Π ί ν α τ ή λ η τ ο υ Δ η μ η τ ρ ί ο υ . Μ ο υ σ ε ί ο Β ό λ ο υ Λ 351. 3ο ς α ι . π ή ς Ε ρ μ ο ύ Χ θ ο ν ίο υ ν ε α ν ικ ο ύ ε π ί β ά θ ρ ο υ . Α . Σ . Α ρ η τ ρ ι ά δ ο ς ­ Π α γ α σ ώ ν , Α θ ή ν α 1928, Π ί ν α ξ Χ . α ι . π .Χ . Μ ο υ σ ε ί ο σ τ η ν κ ό μ η .Α . Σ . Α ξ VII. .Χ . Π ί σ ω α π ό τ ο ν β α ν ιτό π ο υ λ ο ς , Γ ρ Β ό λ ο υ , α ρ . 28. ρ β α ν ιτό π ο υ λ ο ς , ε κ ρ ό Δ η μ ή τρ ιο , α π τα ί Σ τή λ α ι 1. Ch. W o l t e r s , Thessalische Grabstelen, La Thessalie, Actes du International, Lyon, 17­22 Avril 1990, vol. B, Athènes 1994, 284 κ .ε . Colloque 7 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ε ικ ο ν ο γ ρ α φ ία χ ε ι έ ν α δ ια γ ώ σ ιο , α λ λ ά π ρ έ μ ε ίο υ .Ο ι π ε ρ θ ε σ σ α λ ικ έ ς ε ν ο ν τ α ι α π ό έ Ε ρ μ ή ,γ ρ α π τ ό α φ ν ιο ο ρ θ ο γ ώ ν ιο π ε δ π ε ι ν α ερ μ η ν ευ θ εί ι σ σ ό τ ε ρ ε ς ε ί ν α ι "ν π ιτ ύ μ β ιε ς σ τ ή λ ε ς ν α α ν θ έ μ ιο . ιέ ρ ω μ α ί ο (φ ό ν τ ω ς μ ια α α ϊσ κ ό μ ο μ έ χ ρ ι τ ο σ τ ο ν Ε ρ μ ή Χ θ ό ο )· α υ τ ό δ ε ν ε ί ν π ε ικ ό ν ισ η ε ν ό ς ρ φ ε ς " ή "ν α ϊ δ ι ό τ έ λ ο ς τ ο υ ε λ λ ν ιο .Κ υ ρ α ι α π λ ώ ς ν α ϊσ κ ό σ χ σ χ η μ ε ς " η ν ισ μ ο ύ ίω ς υ π ά ρ ­ έ ν α π λ α ί­ η μ ο υ μ ν η ­ σ τή λ ε ς.Ο ι σ τ ε φ α ν ώ ­ Ο ι π ό λ ε ι ς ­λ ι μ ά ν ι α τ η ς Θ ε σ σ α λ ί α ς κ α τ ά τ η ν ε λ λ η ν ισ τ ικ ή ε π ο χ ή ,ο ι Φ θ ιώ τ ιδ ε ς Θ ή β ε ς κ α ι η Δ η μ η τ ρ ιά δ α , δ έ χ ο ν τ α ι τ η ν ε π ίδ ρ α σ η τ η ς Α τ τ ικ ή ς σ τ η ν τ υ π ο λ ο γ ία τ ω ν σ τ η λ ώ ν τ ο υ ς : α ν θ έ μ ι ο ν ,2 ε π ί σ τ ε ψ η ή χ ω ρ ί ς ε π ί σ τ ε ­ ψ η , μ ικ ρ ο ί ζ ω γ ρ α φ ισ μ έ ν ο ι ν α ΐσ κ ο ι. Α λ λ ά κ α ι σ τ α λ ιμ ά ν ια ο ι σ τ ή λ ε ς έ χ ο υ ν ε ικ ο ν ο ­ γ ρ α φ ί α Ε ρ μ ω ν [σ τ η Δ η μ η τ ρ ι ά δ α (Ε ι κ . 3 α , β )κ υ ρ ίω ς μ ό ν ο ζ ω γ ρ α φ ισ μ έ ν ο ι κ α ι χ ω ρ ίς σ υ ν ο δ ε υ τ ι κ ή ε π ι γ ρ α φ ή ]. 3 τ ε ε λ χ ώ π ρ έ ν Μ ια ρ ιζ ικ ή α π ο μ ά κ ρ υ ν σ η κ τ ο ν ικ ά α υ σ τ η ρ ά ο ρ γ α ν ω λ η ν ισ τ ικ ή ς π ε σ σ ό σ χ η μ η ς σ ρ α σ ε ό λ η τ η Θ ε σ σ α λ ία ώ ιμ η α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ή ε π ο χ α ς ν έ ο ς ε ν τ ε λ ώ ς τ ύ π ο ς σ τή α π ό τ η ν α ρ χ ι­ μ έ ν η δ ο μ ή τ η ς τή λ η ς λ α μ β ά ν ε ι λ ίγ ο π ρ ιν τ η ν ή . Ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι λ η ς:α π λ ό μ ν η ­ Ε ικ . 4Μ ο υ σ ε ίο Λ ά ρ ισ α ς , Α ρ . Ε υ ρ ε τ η ρ ί ο υ 641. GHW1267. Έ κ τ υ π α μ ε ι α κ ο τ ό ξ ο , ά ν ω α έ τ ω μ α μ ε ε ν α μ π ο ύ σ τ ο , (Lyon): Τ Η 1457. Δ η μ ο σ ί ε υ σ η : κ υ ρ ίω ς δ ια κ ο σ μ η μ έ ν ο μ ε μ ια α π λ ή ρ ο ζ έ τ τ α , Θ . Α ξ ε ν ί δ η ς , Π λ ά τ ω ν 5 (1953) 214, α ρ .2.Σ τ ρ α τ ο ν ί κ η θ ρ α σ ί π π ο υ ,χ α ί ρ ε . α π ο κ ά τ ω η ε π ιγ ρ α φ ή κ α ι έ ν α ς Ε ρ μ ή ς . 2. Κ υ ρ ί ω ς , Ch. Wolters, Die Anthemien­Ornamente der Grabstelen von Demetrias, Frankfurt/Main 1969. Ε π ί σ η ς , γ ι α τ α δ ι α κ ο σ μ η τ ι κ ά σ τ ο ι χ ε ί α τ ω ν ε λ λ η ν ι κ ώ ν ε π ι ­ τ ύ μ β ι ω ν σ τ η λ ώ ν κ α ι ι δ ι α ί τ ε ρ α τ ω ν Θ ε σ σ α λ ι κ ώ ν β λ . Η . Möbius, Die Ornamente der griechischen Grabstelen, Berlin­Wilmersdorf 1929, 59 κ .ε . 3. Α . Σ . Α ρ β α ν ι τ ό π ο υ λ ο ς , Θ ε σ σ α λ ι κ ά Μ ν η μ ε ί α , Α θ ή ν α ι 1909, α ρ . 3, 6, 9, 13, 15, 19, 21, 22, 23, 26, 27, 28, 29, 30, 47, 48, 49, 50, 51, 54, 55, 62, 64, 79, 84, 85, 100, 101, 108, 110, 111, 115, 117, 120, 127, 130, 134, 141, 142, 145, 146, 149, 150, 153, 156, 182, 193. Τ ο υ ι δ ί ο υ , Γ ρ α π τ α ί Σ τ ή λ α ι Δ η μ η τ ρ ι ά δ ο ς ­Π α γ α σ ώ ν , Α θ ή ν α ι 1928, 143 κ .ε . Ε Ρ Μ Η Ι Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ Α υ τέ ς ο ι σ τή λ ε ς σ η μ α δ ε ύ ο υ ν τ ο τ έ λ ο ς τη ς π α λ ιά ς σ τ α θ ε ρ ή ς τ υ π ο λ ο γ ία ς , α π ό τ η ν ο π ο ία τ ίπ ο τ ε δ ε ν ε ν σ ω μ α τ ώ ν ε τ α ι σ τ ο ν έ ο τ ύ π ο . Μ ε α υ τ ό α κ υ ρ ώ ν ε τ α ι ε π ίσ η ς η μ έ χ ρ ι τ ό τ ε δ ιά κ ρ ισ η μ ε τ α ξ ύ ε ν δ ο χ ώ ρ α ς τ η ς Θ ε σ σ α λ ία ς κ α ι τ ω ν λ ιμ α ν ιώ ν τ η ς .Ο ι ε γ χ ά ρ α κ τ ο ι Ε ρ μ ή ς χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ν τ α ι α κ ό μ η (α ν κ α ι χ ω ρ ί ς τ η σ υ ν ο δ ε υ τ ι κ ή ε π ι ­ γ ρ α φ ή ) σ τ ις π ο λ υ ά ρ ιθ μ ε ς μ ε τ έ π ε ιτ α ε π ι­ τ ύ μ β ιε ς σ τ ή λ ε ς τ η ς α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ή ς ε π ο ­ χ ή ς ,π ο υ ε ίν α ι κ υ ρ ίω ς ε π α ν α χ ρ η σ ιμ ο π ο ί­ η σ η π α λ ιό τ ε ρ ω ν μ ν η μ ε ίω ν . Η α π ε ικ ό ν ισ η ε ν ό ς "κ α ν ο ν ι κ ο ύ " Ε ρ μ ή σ τ ο υ ς ε λ λ η ν ι σ τ ι ­ κ ο ύ ς χ ρ ό ν ο υ ς γ ίν ε τ α ι κ α τ ά τ η ν α υ τ ο κ ρ α ­ τ ο ρ ι κ ή ε π ο χ ή μ ι α "π ρ ο τ ο μ ή Ε ρ μ ή " σ τ ι ς ε π ιτ ύ μ β ιε ς σ τ ή λ ε ς τ η ς Θ ε σ σ α ­ Ε ικ .5 Μ ο υ σ ε ίο Λ ά ρ ισ α ς , Α ρ . Ε υ ρ ε τ η ρ ί ο υ 400. GHW 1714. Έ κ τ υ π α (Lyon): Τ Η 1786. Δ η μ ο σ ί ε υ σ η : IG, IX 2, 806. Σ τ ρ ύ μ ω ν /Ν ε ικ ά ν ο ρ ο ς / ε τ ώ ν ε ί κ ο σ ι / ή ρ ω ς χ ρ η σ ­/ τ ε χ α ί ρ ε . λ ικ ή ς ε ν δ ο χ ώ ρ α ς . Η φ ιγ ο ύ ρ α τ ο υ Ε ρ μ ή Χ θ ό ν ιο υ ε ίν α ι τ ό σ ο σ υ χ ν ή π ά ν ω σ τ ις θ ε σ σ α λ ικ έ ς σ τ ή λ ε ς : κ ε ­ φ ά λ ι , "μ π ρ ά τ σ α " σ τ α υ ρ ω τ ά , σ ώ μ α σ τ ο ν τ ύ π ο κ ο λ ώ ν α ς , β ά σ η τ ε τ ρ ά ­ π λ ε υ ρ η . Ο ι π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς ε λ λ η ­ ν ισ τ ικ έ ς π α ρ α σ τ ά σ ε ις τ ο υ Ε ρ μ ή Χ θ ό ν ιο υ ε ίν α ι ε γ χ ά ρ α κ τ ε ς · σ τ η σ τ ή ­ λ η τ η ς Μ ε ν ι π π ι α ν ή ς (Ε ι κ . 8) ε ί ν α ι α ν ά γ λ υ φ η , μ ε τ ο π ρ ό σ ω π ο κ α ι τ α μ α λ λ ιά , σ ύ μ φ ω ν α μ ε έ ν α χ α ρ α κ τ η ρ ι­ σ τ ικ ό γ ν ώ ρ ισ μ α τ ω ν Ε ρ μ ω ν τ ω ν π ιο Ε ικ .6 Μ ο υ σ ε ίο Λ ά ρ ισ α ς , Α ρ . Ε υ ρ ε τ η ρ ίο υ 360. GHW1748. Έ κ τ υ π α (Lyon): Τ Η 1816. Δ η μ ο σ ί ε υ σ η : IG, IX 2, 908. Λ α μ ί [α ] Τ ε ί μ ω ν α / Α ν τ ι γ ό ν ο υ τ ο /ν ε α υ τ ή ς α ­/ ν δ ρ α . "Η ρ ώ ς /χ α ί ρ ε . Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Ε ικ .7 Μ ο υ σ ε ίο Λ ά ρ ισ α ς , Α ρ . Ε υ ρ ε τ η ρ ίο υ 67. GHW 1788. Έ κ τ υ π α (Lyon): Τ Η 1839­ 1840. Δ η μ ο σ ί ε υ σ η : IG, 1X2,811.­­­ Μ ε [γ ]α λ ο κ λ έ ­/[ο υ ς ή ρ ω ς ] χ ρ η σ τ έ χ α ί ρ ε . ύ σ τ ε ρ ω ν τ η ς ε λ λ η ν ισ τ ικ ή ς σ ε ιρ ά ς ,π ο υ χ ρ ο ν ο λ ο γ ο ύ ν τ α ι κ α τ ά τ ο ν Ι ο α ι . π .Χ .4 ν δ ε γ Μ ια ο δ εύ ει ίν ε ι κ α ικ ό ν α ς ρ α φ ώ ν ε ρ μ η ν ε ία τ η ς ε ικ ό ν α ς ,π ο υ τ η ν ε π ιγ ρ α φ ή ή τ ο ε π ίγ ρ α μ τ 'α ρ χ ή ν μ ι α σ η μ α σ ί α , π ο υ θ α ε ρ μ η ν ε υ ό τ α ν α λ λ ιώ ς . υ π ά ρ χ ε ι σ υ μ π λ η ρ ω μ α τ ικ ο 4. Β . Helly, RPhil 104 (1978) 122­123. σ υ μ α σ ε Σ τ τη Ε ι κ . 8 Α γ ι α 72. GHW 1358. Έ κ τ υ π α (Lyon): Τ Η 0882. Δ η μ ο σ ί ε υ σ η : W. Peek, GVThess., No. 1. Σ τ ή λ η σ ο ι τ ό δ ε / σ ώ μ α Μ ε ν ιπ π ια ν ή ς , π α ρ ο δ ε ίτα ,/δ ε ί­ κ ν υ σ ι ν , η ν ό π ι ­/κ ρ ο ς ε γ κ υ ο ν ε ΐ [λ ' Α ΐ δ η ς ]./ Α φ ρ ο δ ε ι σ ί α Ί λ α ρ ί ω /ν α τ ο ν ε α υ τ ή ς ά ν δ ρ [α ] μ ν ε ί α ς χ ά ρ ι ν , ή ρ ω ς / χ ρ η σ τ έ /χ α ί ρ ε . ­ , κ α ν ο ν ικ έ ς σ υ ν θ ή κ ε ς α υ τ ό ς ο τ ύ π ο ς η ν π ε ρ ίπ τ ω σ η τ ω ν δ ικ ώ ν μ α ς ε π ι­ τ α ε π ι γ ρ α φ ή ς ­ε ι κ ο ν ο γ ρ α φ ί α ς . Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ Π α ρ ά λ λ η λ α : Σ τ η σ τ ή λ η α π ό τ η Β έ ρ ο ια τ η ς Μ α κ ε δ ο ν ί α ς , (3ο ς α ι . π .Χ . ;), γ ν ω σ τ ή κ α ι ω ς "σ τ ή λ η τ η ς Α δ α ί α ς " α π ό τ ο ό ν ο μ α τ η ς ν ε κ ρ ή ς ,σ υ ν δ υ ά ζ ο ν τ α ι τ α π ά ν τ α : δ η λ α δ ή , η σ τ ή λ η ε ίν α ι ν α ϊ­ σ κ ό σ χ η μ η ,υ π ά ρ χ ε ι η π α ρ ά σ τ α σ η τη ς ν ε κ ρ ή ς μ ε τ η ν υ π η ρ έ τ ρ ια τ η ς ,ο ίδ ιο ς ο θ ε ό ς , ε ρ μ α ϊκ ή σ τ ή λ η κ α ι σ τ η β ά σ η η α ν α θ η μ α τ ικ ή ε π ιγ ρ α φ ή Ε Ρ Μ Η Ι Χ Θ Ο Ν Ι Ω Ι .5 2) Η ε π ο χ ή :ισ τ ο ρ ικ ό π λ α ίσ ιο , ιδ ε ο λ ο γ ία , κ ο ιν ω ν ία Σ τ ι ς α ρ χ έ ς τ ο υ 2ο υ α ι . π .Χ . ο ι Ρ ω μ α ίο ι ή λ ε γ χ α ν τ ις Ο μ ο σ π ο ν δ ίε ς τ η ς Θ ε σ σ α λ ία ς : τ ο υ ς Θ ε σ σ α λ ο ύ ς , τ ο υ ς Μ α γ ν ή τ ε ς ,τ ο υ ς Π ε ρ ρ α ιβ ο ύ ς , Ε ι κ . 9 Σ τ ή λ η Α δ α ί α ς , Β έ ρ ο ι α . G. Daux, τ ο υ ς Α ιν ιά ν ε ς , τ ο υ ς Ο ιτ α ίο υ ς . BCH 89 (1965) 793. Μ ε τ ά , ο α ρ ιθ μ ό ς α υ τ ό ς μ ε ιώ θ η κ ε σ ε δ ύ ο :τ η ν Ο μ ο σ π ο ν δ ία τ ω ν Θ ε σ ­ σ α λ ώ ν κ α ι α υ τ ή ν τ ω ν Μ α γ ν η τ ώ ν .Τ έ σ σ ε ρ ις π ό λ ε ις ή τ α ν ο ι π ρ ω τ ε ύ ο υ σ ε ς π ό λ ε ις τ η ς π ε ρ ιο χ ή ς : Λ ά ρ ισ α , Δ η μ η τ ρ ιά ς , Φ θ ιώ τ ιδ ε ς Θ ή β α ι, Υ π ά τ η . Η Λ ά ρ ι σ α ή τ α ν ι δ ι α ί τ ε ρ α σ η μ α ν τ ι κ ή .6 5. G. Daux, BCH 89 (1965) 792­793, fig. 1. G. Siebert, LIMC, V 1, λ ή μ μ α "Hermes", no. 617. Ο Η . Wrede, Die Antike Herme, Mainz am Rhein 1986, 22 β ρ ί σ κ ε ι μ ι α α ν α λ ο γ ί α τ η ς Θ ε σ σ α λ ι κ ή ς π ε ρ ί π τ ω σ η ς σ τ ο ν τ ά φ ο τ ο υ Obellia, σ τ ο Pola (Archäol. epigr. Mitt. XVI (1893) 4. 84), ό π ο υ β ρ ί σ κ ε τ α ι σ τ η ν ε π ί π ε δ η ε π ι φ ά ν ε ι α τ ο υ μ ν η ­ μ ε ί ο υ έ ν α ς α γ έ ν ε ι ο ς Ε ρ μ ή ς μ ε φ α λ λ ό κ α ι κ ά λ α θ ο (non vidi). 6. Β . Helly, La Thessalie à l'epoque Romaine, Mémoires II, Saint-Étienne 1980, 37-39. Λ Α Τ Ρ Ε Ι Η Σ Ο ι α λ λ α γ έ ς ,π ο υ σ υ ν τ ε λ ο ύ ν τ α ι α υ τ ή ν τ η ν ε π ο χ ή ,ε ίν α ι π ιο ο ρ α τ έ ς σ τ ις π ιτ ύ μ β ιε ς σ τ ή λ ε ς , τ ω ν ο π ο ίω ν ο ιδ ιω τ ικ ό ς χ α ρ α κ τ ή ρ α ς ε γ γ υ ά τ α ι τ η ν υ θ ε ν τ ικ ό τ η τ α τ ο υ ς · α φ ο ρ ο ύ ν τ η ν α π ά λ ε ιψ η τ ω ν α ρ χ α ίω ν δ ια κ ο σ μ ή σ ε ω ν α ι τ η ν π ρ ο σ θ ή κ η ή α ν τ ικ α τ ά σ τ α σ η τ ω ν σ υ μ β ό λ ω ν . Π α ρ α μ έ ν ο υ ν , ό μ ω ς , τ α θ ε ρ ά η ε π ιτ ά φ ια ε π ιγ ρ α φ ή κ α ι τ ο σ ύ μ β ο λ ο τ ο υ Ε ρ μ ή .Ο α π λ ο π ο ιη ­ έ ν ο ς χ α ρ α κ τ ή ρ α ς τ ω ν α ν α π α ρ α σ τ ά σ ε ω ν τ ο υ ς π α ρ α π έ μ π ε ι σ τ ις ε κ δ η ­ ώ σ ε ις τ η ς λ α ϊκ ή ς τ έ χ ν η ς τ ω ν κ α ιρ ώ ν α υ τ ώ ν . Α υ τ ό ισ χ ύ ε ι τ ό σ ο γ ια ο υ ς α ν ά γ λ υ φ ο υ ς τ ύ π ο υ ς , ό σ ο κ α ι γ ια τ ις ε π ιγ ρ α φ έ ς : ο ι φ ό ρ μ ο υ λ ε ς λ λ ά ζ ο υ ν ,α λ λ ά κ α ι γ ίν ο ν τ α ι σ τ ε ρ ε ό τ υ π ε ς σ υ γ χ ρ ό ν ω ς . Π α ρ α τ η ρ ο ύ μ ε , ε π ί­ η ς ,ό τ ι ε ξ α φ α ν ίζ ε τ α ι ο γ ε ω γ ρ α φ ικ ό ς χ α ρ α κ τ η ρ ισ μ ό ς τ ω ν σ τ η λ ώ ν .Ο ι ν έ ο ι ύ π ο ι σ υ ν α ν τ ώ ν τ α ι α π ό τ ο Β ο ρ ρ ά ω ς τ ο Ν ό τ ο τ η ς Θ ε σ σ α λ ία ς κ α ι α π ό τ η ν ν α τ ο λ ή ω ς τη Δ ύ σ η , σ τ ο υ ς Μ α γ ν ή τ ε ς α λ λ ά κ α ι σ τ ο υ ς θ ε σ σ α λ ιώ τ ε ς . υ τ ό σ η μ α ί ν ε ι κ α τ ά τ ο ν Bruno Helly ό τ ι ο ι θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ έ ς π ε π ο ι θ ή σ ε ι ς κ α ι ι σ υ μ β ο λ ι κ έ ς σ η μ α σ ί ε ς , π ο υ ε κ φ ρ ά ζ ο ν τ α ι μ έ σ ω π .χ . τ ο υ Ε ρ μ ή Χ θ ό ν ι ο υ , λ λ ά ζ ο υ ν ο ρ ισ τ ικ ά . Α υ τ ή η α λ λ α γ ή γ ίν ε τ α ι α ρ κ ε τ ά γ ρ ή γ ο ρ α κ α τ ά τ η ι ά ρ κ ε ι α τ ο υ Ι ο υ α ι . π .Χ . κ α ι σ τ ι ς α ρ χ έ ς τ ο υ Ι ο υ α ι . μ .Χ .7 ε α κ σ μ λ τ α σ τ Α Α ο α δ Γ )Η Ε Ρ Μ Η Ν Ε ΙΑ 1) Ο ι σ τ ή λ ε ς Α π ό τ α α ρ χ ιτ ε σ τη ν α ν ά π τ υ ξ η π ρ ο σ λ α μ β ά ν ο υ κ ύ ρ ιο σ τ ό χ ο τ η τ η λ ε ιτ ο υ ρ γ ικ ό ν ω ν α υ τ ώ ν . κ τ ο ν ικ ά σ τ ο ιχ ε ία τ ω ν θ ε τ ο υ θ έ μ α τ ο ς μ α ς ο ρ ισ μ έ ν μ ια ιδ ια ίτ ε ρ η σ η μ α σ ία ς μ ελ έτη ς μ α ς,δ η λ α δ ή τη τ η τ α τ ο υ σ τ η θ ε σ σ α λ ικ ή σ σ α λ ικ ώ ν σ τ η λ ώ ν ν α ,τ α ο π ο ία ,κ α τ ά κ α ι μ ά λ ισ τ α σ ε σ ν ε ρ μ η ν ε ία τ ο υ Χ θ θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ή ιδ ε ο θ α ε τη γ υ ν ά φ ό ν ιο υ λ ο γ ία π ιλ έ ξ ν ώ μ η ε ια μ Ε ρ μ τ ω ν ο υ μ ε μ α ς , ε τ ο ν ή κ α ι χ ρ ό ­ 7. Β . Helly, ό .π ., σ η μ . 6, 46­47. Ι δ ί ο υ , Les Italiens en Thessalie au Ile et 1er s. av. J.­ C, Les '"Bourgeoisies" municipales Italiennes aux Ile et 1er siècles av. J.-C, Paris/ Naples 1983,366­357. 76 Ε Ρ Μ Η Ι Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η α )Η ε ρ μ α ϊκ ή σ τ ή λ η ς Η α ρ γ ή τ η ς ε ο μ α ϊκ ή ς σ τ ή λ η ς : Π ώ ς π ε ρ ν ά μ ε α π ό τ ο τετρ ά γω ν ο ν . Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ έρ μ α σ το ά γα λ μ α Τ ο ό ν ο μ α τ ο υ θ ε ο ύ Ε ρ μ ή φ α ίν ε τ α ι ό τ ι π ρ ο έ ρ χ ε τ α ι α π ό τ ο έρ μ α , έ ρ μ α ι α ή έ ρ μ α ΐ ο ς λ ό φ ο ς , ε ρ μ α κ ε ς ,9 δ η λ α δ ή τ ο υ σ ω ρ ο ύ α π ό π έ τ ρ ε ς σ τ η ν ά κ ρ η τ ο υ δ ρ ό μ ο υ ,π ο υ ο ρ ιο θ ε τ ε ί τ α ε δ α φ ικ ά ό ρ ια κ α ι τ α σ τ α υ ρ ο δ ρ ό μ ια . Ο Ε ρ μ ή ς ε ί ν α ι η π έ τ ρ α ω ς θ ε ό ς ή ο θ ε ό ς σ ε π έ τ ρ α . 10 Ο ι Μ . P. Nilsson,11 Walter Burkert 12 κ α ι Hans Herter 13 ε ί ν α ι π ε π ε ι σ μ έ ν ο ι γ ι α τ η ν κ α τ α γ ω γ ή τ ο υ θ ε ο ύ α π ό α υ τ ο ύ ς τ ο υ ς τ ύ μ β ο υ ς π ε τ ρ ώ ν ,τ α έ ρ μ α τ α . Μ ια ά λ λ η μ ο ρ φ ή ο ρ ιο θ ε τ ή σ ε ω ς τ ω ν π ε ρ ιο χ ώ ν ε ίν α ι δ ιά τ ο υ φ α λ λ ο ύ ,π ο υ α ρ γ ό τ ε ρ α α ν τ ι­ κ α τ α σ τ ά θ η κ ε σ υ μ β ο λ ικ ά α π ό ό ρ θ ιο υ ς λ ίθ ο υ ς ή π α σ σ ά λ ο υ ς . Ο ι σ ω ρ ο ί λ ίθ ω ν κ α ι ο φ α λ λ ό ς μ ε τ η ν α π ο τ ρ ε π τ ικ ή κ α ι α π ο τ ρ ο π α ϊκ ή δ ύ ν α μ η ε ίχ α ν τ η ν ί δ ι α α π ο σ τ ο λ ή . 14 Η δ ύ ν α μ η π ο υ υ π ά ρ χ ε ι σ τ ο σ ω ρ ό λ ί θ ω ν π ρ ο σ ω ­ π ο π ο ι ο υ μ έ ν η ο ν ο μ ά ζ ε τ α ι Έ ρ μ ά α ς ή Έ ρ μ ά ω ν , σ τ η μ υ κ η ν α ϊ κ ή γ ρ α φ ή e­ ma­ a, σ τ η δ ω ρ ι κ ή δ ι ά λ ε κ τ ο Έ ρ μ ά ν , σ τ η ν ι ω ν ι κ ή ­α τ τ ι κ ή Έ ρ μ ή ς .]5 Κ α τ ά τ ο ν L. Curtius, ο σ ω ρ ό ς λ ί θ ω ν π ά ν ω α π ό τ ο ν τ ά φ ο π ρ ο σ δ ι ο ρ ί ζ ε ι τ η ν 8. Β λ . γ ε ν ι κ ά L. Curtius, Die antike Herme, Leipzig 1903. S. Eitrem, RE Vili. 1, λ ή μ μ α "Hermes", 696­708. R. Lullies, Die Typen der griechischen Hermen, Königsberger kunstgesch. Forschungen III, 1931. H. Wrede, Die antike Herme, Mainz am Rhein 1986. B. RUckert, Die Herme im öffentlichen und privaten Leben der Griechen, Regensburg 1998. 9. ε ρ μ α ξ : Σ χ ό λ ι α Ν ι κ ., Θ η ρ . V. 149. ε ρ μ α ΐ ο ν : Σ τ ρ ά β ω ν VIII, 343. Σ ο ύ δ α κ α ι Ε τ . Μ .: λ ή μ μ α : έ ρ μ α ΐ ο ν . έ ρ μ α ΐ ο ς λ ό φ ο ς : Σ χ ό λ ι α ε ι ς Ο μ ., Ό ό . 16. 471 κ α ι Η σ ύ χ ι ο ς . έ ρ μ α : Δ ι ό δ . V, 70. 10. Μ ι α α ν α λ ο γ ί α τ ω ν Ε ρ μ ω ν μ π ο ρ ε ί κ α ν ε ί ς ν α δ ε ι σ τ ο "ά γ ι ε ύ ς " τ ο υ Α π ό λ λ ω ν α . Δ η λ α δ ή τ ο π ώ ς π ε ρ ν ά μ ε α π ό τ η ν α ν ε ικ ο ν ικ ή σ τ η ν ε ικ ο ν ικ ή , α ν θ ρ ω π ο μ ο ρ φ ικ ή μ ο ρ φ ή τ ο υ θ ε ο ύ . L. Curtius, Die antike Herme, 9. Ε π ί σ η ς , Μ . Ρ . Nilsson, Geschichte der griechischen Religion, I 2 , München 1955, 207 κ α ι 504. 11. M. P. Nilsson, ό .π ., 503­505 κ α ι υ π ο σ η μ ε ι ώ σ ε ι ς . 12. W. Burkert, Greek Religion, Oxford 1985, 156. 13. H. Herter, HERMES, RhM, N. F., cxix, 3 (1976) 193­241. 14. D. C. Kurtz and J. Boardman, Greek Burial Customs, London 1971, 241 κ .ε . Herms and Phalloi. 15. S. Eitrem, RE VIII. 1, λ ή μ μ α "Hermes", 738. L. Curtius, Die antike Herme, ό .π ., 4­ 6. A. J. Van Windekens, Sur le nom de la divinité grecque Hermès, Beiträge zur Namenforschung 13 (1962) 290­292. G. Siebert, LIMC VI, λ ή μ μ α "Hermes". Γ ι α μ ι α σ υ ν ο λ ι κ ή π α ρ ο υ σ ί α σ η τ ω ν μ έ χ ρ ι σ ή μ ε ρ α π ρ ο τ ε ι ν ο μ έ ν ω ν θ ε ω ρ ι ώ ν β λ . Β . Rückert, Die Herme im öffentlichen und privaten Leben der Griechen, ό .π ., 10­18. 77 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Ε ρ μ α ϊκ ή σ τ ή λ η α ρ χ ικ ά ω ς έ γ ια μ ε γ ά λ α έ ρ μ α τ α , π ο υ σ υ σ γ ο υ δ ά 17 κ α ι ο Π α υ σ α ν ί α ς γ ι α χ ρ ό ν ω ν , ό π ο υ α π ε ικ ο ν ίζ ε τ α ι κ ιο ν ίσ κ ο υ ς π ο υ β ά σ τ α ζ α ν σ τ σ τ ή λ η δ ε ξ ιά κ α ι α ρ ισ τ ε ρ ά α υ ε π ά ν ω σ τ ο μ ν ή μ α τ ο ό ν ο μ α ρ ε ^ν ".18 Η ε ρ Η ρ ό δ ο τ τ η ς Σ α μ ν ία η τ ε π η Ε λ λ υ π ά ρ χ ο γ ιο ς τ ο τ έ τ ο ιω ν α ν δ ρ ικ ό ά ν δ ρ α . 16. Η ν α τ ά φ ο . 16 Ο Δ ί ω ν Χ ρ υ σ ό σ τ ο μ ο ς μ ι λ ά ε ι σ ω ρ ε ύ ο ν τ α ι κ ο ν τ ά σ τ ο ν Ο ρ φ έ α π ο υ τ ρ α ­ τ α ν ο μ ίσ μ α τ α τ η ς Σ ικ υ ώ ν ο ς τ ω ν ρ ω μ α ϊκ ώ ν τ ά φ ο ς (τ ε τ ρ ά π λ ε υ ρ η κ ρ η π ί δ α μ ε τ έ σ σ ε ρ ι ς έ γ η μ ε α έ τ ω μ α ­ν α ΐ σ κ ο ς ­) μ ε μ ί α ε ρ μ α ϊ κ ή τ ο ύ . Ε π ιπ λ έ ο ν , ο ι Σ ικ υ ώ ν ιο ι ε π ιγ ρ ά φ ο υ ν τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ π ρ ο σ α γ ο ρ ε ύ ο ν τ ά ς τ ο ν "χ α ί ­ μ α ϊκ ή σ τ ή λ η ε ίν α ι έ ν α α τ τ ικ ό δ η μ ιο ύ ρ γ η μ α , ή ,σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν ο , έ ν α δ ά ν ε ιο α π ό τ ο υ ς ιθ υ φ α λ λ ικ ο ύ ς Κ ά β ε ιρ ο υ ς τ ω ν Π ε λ α σ γ ώ ν ο θ ρ ά κ η ς (Μ ε γ ά λ ο ι θ ε ο ί ) σ τ ο υ ς Α θ η ν α ί ο υ ς . 19 Κ α τ ά τ ο ν Π α υ σ α ­ τ ρ ά γ ω ν η ε ρ μ α ϊκ ή σ τ ή λ η δ ια δ ό θ η κ ε α π ό τ η ν Α θ ή ν α σ τ η ν υ π ό λ ο ι­ ά δ α . 20 Σ ε έ ν α κ ε ί μ ε ν ο τ ο υ Ψ ε υ δ ο ­Π λ ά τ ω ν α , 21 (4ο ς α ι . π .Χ .), υ ν ο ι π ιο α κ ρ ιβ ε ίς ε ξ η γ ή σ ε ις γ ι' α υ τ ό τ ο θ έ μ α . Ο Ί π π α ρ χ ο ς , υ Π ε ι σ ι σ τ ρ ά τ ο υ , τ ο 520 π .Χ ., ε ι σ ή γ α γ ε σ τ η ν Α θ ή ν α , σ τ η θ έ σ η δ ε ικ τ ώ ν , τ η λ ίθ ιν η μ ο ρ φ ή , δ η λ α δ ή μ ια τ ε τ ρ ά γ ω ν η κ ο λ ώ ν α μ ε μ ό ρ ιο , κ α ν ο ν ικ ά ο ρ θ ω μ έ ν ο , κ α ι τ ο κ ε φ ά λ ι ε ν ό ς γ ε ν ε ιο φ ό ρ ο υ Έ ν α τ έ τ ο ι ο μ ν η μ ε ί ο ο ν ο μ ά σ τ η κ ε Έ ρ μ η ς .22 λ έ ξ η έ ρ μ α ό π ω ς σ ω ρ ό ς λ ί θ ω ν ε π ά ν ω σ ε τ ά φ ο : Σ ο φ ., Ά ν τ . 481 τ ν μ β ό χ ω σ τ ο ν έ ρ μ α ­ CIG4599 Β ά σ σ ο ς τ ύ μ β ο ν έ τ ε υ ξ ε ν έ ρ ί σ θ ε ν ε ς έ ρ μ α θ α ν ο ϋ σ ι ν . L. Curtius, ό .π ., 12. 17. Δ ί ω ν Χ ρ υ σ ., Or. LXXVIII, 23­24 (vol. II 420 Reiske): κ α ι λ ί θ ω ν κ ι ν ο υ μ έ ν ω ν κ α ι σ ν ν ίό ν τω ν ώ σ τε μ ε γ ά λ α έ ρ μ α τα ά θ ρ ο ίζ ε σ θ α ι λ ίθ ω ν π λ η σ ίο ν α ύ το ϋ . 18. Π α υ σ . II, 7, 2. Β λ . Ν . Δ . Π α π α χ α τ ζ ή ς , Π α υ σ α ν ί ο υ Ε λ λ ά δ ο ς Π ε ρ ιή γ η σ ις , Κ ο ρ ιν ­ θ ι α κ ά κ α ι Λ α κ ω ν ι κ ά , Α θ ή ν α 1976, 91,81. 1. 19. Η ρ ό δ . II, 51 κ .ε .: τ ο ν δ έ Έ ρ μ έ ω τ ά α γ ά λ μ α τ α ο ρ θ ά έ χ ε ι ν τ ά α ι δ ο ί α π ο ι ε ϋ ν τ ε ς ο υ κ ά π "Α ιγ υ π τ ίω ν μ ε μ α θ ή κ α σ ι, α λ λ " α π ό Π ε λ α σ γ ώ ν , π ρ ώ το ι μ ε ν Ε λ λ ή ν ω ν α π ά ν τω ν Α θ η ν α ί ο ι π α ρ α λ α β ό ν τ ε ς , π α ρ ά δ έ τ ο ύ τ ω ν ά λ λ ο ι ... ό σ τ ι ς δ έ τ ά Κ α β ε ί ρ ω ν ο ρ γ ιά μ ε μ ύ η τα ι, τά Σ α μ ο θ ρ ή ικ ε ς έ π ιτε λ έ ο υ σ ι π α ρ α λ α β ό ν τε ς π α ρ ά Π ε λ α σ γ ώ ν ίρ ό ν τίν α λ ό γ ο ν π ε ρ ί α ύ το ϋ έ λ ε ξ α ν , τά ε ν το ΐσ ι ε ν Σ α μ ο θ ρ ή ικ η ι μ υ σ τη ρ ίο ισ ι δ ε δ ή λ ω τα ι. 20. Π α υ σ . IV, 33, 3: "Α θ η ν α ί ω ν γ α ρ τ ο σ χ ή μ α τ ο τ ε τ ρ ά γ ω ν ό ν έ σ τ ι ν ε π ί τ α ί ς Έ ρ μ α ΐς , κ α ι π α ρ ά το ύ τω ν μ ε μ α θ ή κ α σ ιν ο ί ά λ λ ο ι. 21. Ψ .­ Π λ ά τ ω ν , Ί π π α ρ χ ο ς 228 c­229 d. 22. Η σ ύ χ ι ο ς , λ ή μ μ α : Ί π π ά ρ χ ε ι ο ς Ε ρ μ ή ς : Ί π π ά ρ χ ε ιο ι Έ ρ μ α ΐ, α ς ά ν έ σ τη σ ε ν Ίπ π α ρ ­ χ ο ς σ τή λ α ς έ γ γ ρ ά ψ α ς ε ις α ν τά ς ε λ ε γ ε ία , ε ξ ω ν έ μ έ λ λ ο ν β ε λ τίο υ ς ο ί ά ν α γ ιν ώ σ κ ο ­ ν τ ε ς γ ί ν ε σ θ α ι . Υ . Ζ . Tzifopoulos, Hermes and Apollo at Onchestos in the Homeric Hymn to Hermes: the poetics and performance of proverbial communication, Mnemosyne 53 (2000) 162 γ ι α τ η ν π α ρ ο ι μ ι ώ δ η έ ν ν ο ι α τ ω ν ε λ ε γ ε ί ω ν ε π ί τ ω ν σ τ η ­ λ ώ ν . Β λ . J. F. Crome, 'Ι π π ά ρ χ ε ι ο ι έ ρ μ α ΐ , AM 60­61 (1935­36) 300 κ .ε . 78 Ε Ρ Μ Η Ι Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Έ χ ε ι υ π ο σ τ η ρ ιχ θ ε ί ό τ ι η Π ε λ α σ γ ικ ή , π ρ ο ε λ λ η ν ικ ή , ε ίν ώ ν . 23 Ο Χ θ ό ν ι ο ς Ε ρ μ ή ς τ ω ν δ ια τ η ρ ε ί λ ίγ ο τ η μ ε γ α λ ο σ ύ ν Σ τ η ν Α θ ή ν α ο Ε ρ μ ή ς λ α τ ρ ε υ ό +Α δ η ς ) σ τ ο ιε ρ ό τ ω ν Σ ε μ ν ώ ν Ε ρ μ ή ς τ η ς Α θ ή ν α ς , ό π ω ς ε ικ π ίλ ο , χ λ α μ ύ δ α , κ ρ α τ ώ ν τ α ς σ δ ε ξ ί τ η μ α γ ικ ή ρ ά β δ ο , μ ε τ η ν Κ τ σ π Σ τ η ν τ έ χ ν η ο ά τ ω Κ ό σ μ ο , 26 ύ μ β ιε ς π α ρ α σ τ ά υ ν δ ε δ ε μ έ ν ο ς μ ε ε ρ ά σ μ α τ ο ς . 29 Ε ρ μ ε ίν α σ ε ις τ α ή ς ε ίν ι Ψ υ χ , 28 ε ί ν Ε λ ε υ σ α ι ο π α ι ίν Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ κ α τ α γ ω γ ή τ η ς λ α τ ρ ε ία ς τ ο υ Ε ρ μ ή ε ίν α ι α ι ο θ ε ό ς τ ω ν π ρ ο ­Α χ α ι ώ ν κ α ι τ ω ν Α χ α ι ­ Α θ η ν α ίω ν φ α ίν ε τ α ι ν α ε ίν α ι ο μ ό ν ο ς , π ο υ η τ ο υ α ρ χ α ί ο υ Ε ρ μ ή , τ ο υ π ρ ο ­Α χ α ι ι κ ο ύ . τ α ν μ α ζ ί μ ε τ η Γ α ί α κ α ι τ ο ν Π λ ο ύ τ ω ν α (Γ η π ά ν ω σ τ ο ν Α ρ ε ι ο Π ά γ ο . 24 Ε ί ν α ι ο Χ θ ό ν ι ο ς ο ν ίζ ε τ α ι σ τ η Λ ή κ υ θ ο τ ω ν Α ν θ ε σ τ η ρ ίω ν , μ ε τ ο α ρ ισ τ ε ρ ό τ ο υ χ έ ρ ι τ ο κ η ρ ύ κ ε ιο κ α ι σ τ ο ο π ο ί α κ υ β ε ρ ν ά τ α ε ί δ ω λ α τ ω ν ν ε κ ρ ώ ν . 25 σ υ ν ο δ ό ς ο μ π ό ς , 27 ο θ ε ό ς τ η ια μ υ σ τ ή ρ τ ω ν α π ε ς α ια , η ρ ώ ω ν κ ικ ο ν ίζ ε τ α ι ν ό δ ο υ , ε ίν ω ς π ρ ο η γ α ι σ α ι η τ Η θ ε ο τ ή τ ω ν ε δ ιά φ ο ρ ε ς α υ τ ό ς ο Ε ή ς τ ο υ χ θ ό λ α ϊκ ο π ο ίη σ η τ η ς λ α τ ρ ε ία ς κ α ι τ η ς α π ε ικ ό ν ισ η ς τ ο υ κ υ ρ ί ω ς μ έ σ α σ τ ο ν ε λ λ η ν ο ­ρ ω μ α ϊ κ ό κ ό σ μ ο . β )Ν ο μ ίζ ο υ μ ε ό σ τ η λ ώ ν α ξ ίζ ε Σ τ ις σ τ ή λ ε ς τ η ς Μ Α π ο λ λ ω ν ία Μ υ σ ία Σ ά μ ο ς , Κ ω ς ), ό π ο τ ι τ ο ν α ι τ η ς δ έ ο . Α σ ία ς ς )κ α ι τ ω υ α π ε ικ ο ϊσ κ ό μ υ σ α ς (Α λ ι κ ν ν η σ ν ίζ ε τ α ο ρ φ π ρ ο α ρ ν ιώ ν ι η ο ή ν α ϊ σ ο χ ή ς . α σ σ ό ς , τ ο υ α ν α π ρ ό σ ο ψ δ ιό σ χ η μ ο Ε ρ μ ή σ τ ο ε π ρ μ ή ν ιο ν ι­ ς υ έ γ ιν ε (aedicula) τ ω ν Σ μ ύ ρ ν η , Τ ρ ω ά ς , Ε ρ υ θ ρ α ί, τ ο λ ι κ ο ύ Α ι γ α ί ο υ (Α έ σ β ο ς , η ν α ο ύ ­τ ά φ ο υ , π α ρ α τ η ρ ε ί 23. P. Raingeard, Hermes Psychagogue, Paris 1935, 585 κ .ε . J. Orgogozo, L'Hermès des Achèens, RHR 136 (1949) 170, 177. 24. Π α υ σ . Ι , 28, 6. 25. J. E. Harrison, Pandora's Box, JHS 20 (1900) 101, fig. 1 (α ν α π α ρ α γ ω γ ή α π ό : Ρ . Schadow, Eine Grablekythos, Diss., Jena 1897). Β λ . ε π ί σ η ς Λ ή κ υ θ ο Α ν θ ε σ τ η ρ ί ω ν σ τ η ν Ι έ ν α , G. Siebert, LIMC, V 1, λ ή μ μ α "Hermes", no. 630. 26. G. Siebert, LIMC, V 1, λ ή μ μ α "Hermes", Α τ τ ι κ ά α γ γ ε ί α : nos 586, 587, 588, 588 bis. Α ν ά γ λ υ φ α : nos 589, 590, 591, 592. 27. G. Siebert, LIMC, V 1, λ ή μ μ α "Hermes", nos 598, 599, 600, 601, 602. 28. G. Siebert, LIMC, V 1, λ ή μ μ α "Hermes", nos 615 ter, no. 617: Σ τ ή λ η Β έ ρ ο ι α ς . Ε Ρ Μ Η Ι Χ Θ Ο Ν ΙΩ Ι. 29. G. Siebert, LIMC, V 1, λ ή μ μ α "Hermes", nos 635, 636, 637, 638. 79 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ κ α ν ε ίς π ο λ ύ σ υ χ ν ά , δ ίπ λ α σ τ ο ν ε κ ρ ό ,έ ν α ν Ε ρ μ ή σ τ ο ν κ ο λ ώ ν α ς , π ο υ κ α τ α λ ή γ ε ι σ ε έ ν α κ ε φ ά λ ι π ο ικ ίλ ο υ τ γ ε ν ε ι ο φ ό ρ ο υ Ε ρ μ ή . 30 Σ τ η ν υ π ό λ ο ι π η Ε λ λ ά δ α σ υ ν α ν τ ώ λ α τ ω ν α ν α θ η μ α τ ικ ώ ν γ λ υ π τ ώ ν τ η ς Κ υ β έ λ η ς α π ό τ ο ν τ ω ν ν α ΐσ κ ω ν τ η ς θ ε ά ς ε ίν α ι α ν α θ η μ α τ ικ ή ,κ υ ρ ίω ς ω ς ο ι κ ι α κ ή ς λ α τ ρ ε ί α ς . 31 Ο ι ν α ΐ σ κ ο ι τ η ς Κ υ β έ λ η ς έ χ ο υ ν ιε ρ ο ύ κ α ι θ α μ π ο ρ ο ύ σ α ν π α ρ ο μ ο ίω ς μ ε τ ις σ η μ ε ρ ιν έ ς π ά τ ια ν α ε ίν α ι τ ο π ο θ ε τ η μ έ ν ο ι κ α ι ν α λ ε ιτ ο υ ρ γ ο ύ ν ω ς μ ε ι κ ό ν ε ς 32 λ ό γ ω τ ο υ τ υ π ι κ ο ύ , π ο λ υ ά ρ ι θ μ ο υ κ α ι ε π α ν τ ο υ ς . Ο ι φ ρ υ γ ικ έ ς σ τ ή λ ε ς λ ε ιτ ο υ ρ γ ο ύ ν ω ς λ α τ ρ ε υ τ ικ έ ς γ ω γ ή τ ο υ ς α ν ά γ ε τ α ι σ τ η ν α ρ χ α ία Α ν α τ ο λ ή , κ α ι η χ ρ ή τ ο υ ς ν α ο ύ ς , α λ λ ά κ α ι γ ι α τ η ν ι δ ι ω τ ι κ ή λ α τ ρ ε ί α . 33 γ ) Η Ρ Ω Σ κ ά α π ά λ σ ε σ τ έ γ τ ο τ α ν ε Χ Ρ Η Σ Τ Ε Χ Α ΙΡ Ε =Ο τ ύ π ο τ ε τ ρ ά γ ω ν η ς ύ π ο υ , α γ έ ν ε ιο υ ή ν τ α ι τ α π α ρ ά λ λ η ­ Π ε ιρ α ιά . Η χ ρ ή σ η α ν τ ικ ε ιμ έ ν ω ν τ η ς τ ο ν τ ύ π ο μ ικ ρ ο ύ ε ικ ό ν ε ς σ τ α μ ο ν ο ­ ικ ρ έ ς λ α τ ρ ε υ τ ικ έ ς α λ η π τ ικ ο ύ τ ύ π ο υ ε ικ ό ν ε ς . Η κ α τ α ­ σ η τ ο υ ς ή τ α ν γ ια α φ η ρ ω ϊσ μ ό ς τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ Τ ο χ α ί ρ ε μ έ χ ρ ι κ ά π ο ι ο σ η μ ε ί ο κ α τ ά τ ο ν 4ο α ι . δ ε ν α π ε υ θ υ ν ό τ α ν σ ε π ο ιο ν κ ο ιν ό ν ε κ ρ ό ,α λ λ ά μ ό ν ο σ τ ο υ ς ε ξ έ χ ο ν τ ε ς · α υ τ ό ε ν δ υ ν α μ ώ ν ε τ α ι ό τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι ο ι κ ύ ρ ιε ς χ ρ ή σ ε ις τ ο υ χ α ίρ ε ή τ α ν γ ια θ ε ό τ η τ ε ς κ α ι λ α υ π ε ρ φ υ σ ικ ά , η ρ ω ϊκ ά ό ν τ α .Α ρ α ,τ ο χ α ίρ ε κ α τ 'α ρ χ ή ν α π ε υ θ υ ν ό τ α ν η ρ ω ο π ο ιη μ έ ν ο υ ς ν ε κ ρ ο ύ ς κ α ι α ρ γ ό τ ε ρ α η χ ρ ή σ η τ ο υ ε π ε κ τ ά θ η κ ε ο υ ς ά λ λ ο υ ς ν ε κ ρ ο ύ ς , ό τ α ν η έ ν ν ο ια τ ο υ α φ η ρ ω ϊσ μ ο ύ μ ε τ ά θ ά ν α τ ο ν ι ν ε κ α τ ά κ ά π ο ι ο ν τ ρ ό π ο υ π ό θ ε σ η ρ ο υ τ ί ν α ς .34 Ό τ α ν τ ο χ α ί ρ ε σ υ ν ο δ ε ύ ε ι ν ε κ ρ ό , α υ τ ό σ υ ν ε π ά γ ε τ α ι τ ο θ ε ϊ κ ό τ ο υ status κ α ι τ η ν ο μ ο ί ω σ η τ ο υ μ ε θ ε ϊκ ά ό ν τ α , σ υ ν ε π ώ ς τ η δ ια φ ο ρ ο π ο ίη σ η τ ο υ α π ό τ ο σ υ ν η θ ισ μ έ ν ο κ ρ ό . Α υ τ ό α π ο δ ε ι κ ν ύ ε τ α ι σ α φ ώ ς μ ε τ ο 'Ο ρ φ ι κ ό ' έ λ α σ μ α α π ό τ ο υ ς θ ο υ ­ 30. Ε . Pfuhl, Das Beiwerk auf den ostgriechischen Grabreliefs, idi 20 (1905), Die Herme, 76­84. M. Collignon, Les Statues Funéraires dans l'art grec, Paris 1991, 324 κ .ε . 31.1. Π ε τ ρ ό χ ε ι λ ο ς , Α ν α θ η μ α τ ι κ ά γ λ υ π τ ά τ η ς Κ υ β έ λ η ς α π ό τ ο ν Π ε ι ρ α ι ά , Α Ε 131 (1992) [1993] 21 κ .ε . 32. F. Naumann, Die Ikonographie der Kybele in der phrygischen und der griechischen Kunst, 28 Beih. IstMitt, 1983. 33. E. Vikela, Attische Weihreliefs und die Kult­Topographie Attikas, AM 112 (1997) 234 κ .ε . 34. Ch. Sourvinou­Inwood, 'Reading7 Greek Death, Oxford 1995, 195, 199 κ .ε . 80 Ε Ρ Μ Η Ι ρ ί ο υ ς ,35 ό ρ ιά ζ ε ι σ τ ο μ ύ σ τ η .Τ ο η ρ ω ο π ο ίη Χ Θ Ο Ν /β /:θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ π ο υ τ ο χ α ίρ ε σ η μ α ίν ε ι α ν α μ φ ισ β ή τ η τ α χ α ρ ά , α γ α λ λ ία σ η κ α ι τ α ι­ π ε ρ ιε χ ό μ ε ν ο τ η ς α θ α ν α σ ία ς , π ο υ υ π ό σ χ ο ν τ α ι τ α Μ υ σ τ ή ρ ια σ τ ο χ α ίρ ε ιν , ε π ίσ η ς , ε ίν α ι μ έ ρ ο ς μ ια ς α γ γ ε λ ία ς π ο υ ο δ η γ ε ί σ τ η ν σ η . 36 Σ τ ο υ ς ε π ι τ ά φ ι ο υ ς τ ω ν μ έ σ ω ν τ ο υ 4ο υ α ι . δ ε ν υ π ά ρ χ ε ι κ α μ ί α έ ν δ ε ι ξ η ό τ ι ο ν ε κ ρ ό ς α ν ή κ ε σ ε μ ια α ίρ ε σ η ή α π ο σ χ ισ μ α τ ικ ή ο μ ά δ α , π ο υ υ π ο σ χ ό τ α ν α θ α ν α σ ί α ­α φ η ρ ω ϊ σ μ ό σ τ α μ έ λ η τ η ς . Α λ λ ά α υ τ ό δ ε σ η μ α ί ν ε ι α ν α γ κ α σ τ ι κ ά ό τ ι δ ε ν υ π ά ρ χ ε ι κ α ν έ ν α σ τ ο ιχ ε ίο ,π ο υ ν α μ η σ η μ α τ ο δ ο τ ε ί μ ια τ έ τ ο ια κ λ η ­ ρ ο ν ο μ ι ά . Ε ξ α κ ο λ ο υ θ ε ί ο ε π ι τ ά φ ι ο ς , π ο υ π ε ρ ι έ χ ε ι τ ο χ α ί ρ ε , ν α "τ ο π ο θ ε ­ τ ε ίτ α ι" μ έ σ α σ ε έ ν α ιδ ια ίτ ε ρ ο ε σ χ α τ ο λ ο γ ικ ό π λ α ίσ ιο .Έ τ σ ι, ε ά ν ο ι ν ε κ ρ ο ί τ ω ν ε π ιτ α φ ίω ν ε ίχ α ν υ π ά ρ ξ ε ι μ έ λ η μ ια ς α ίρ ε σ η ς π ο υ υ π ο σ χ ό τ α ν α φ η ρ ω ­ ϊσ μ ό ,η π ρ ο σ φ ώ ν η σ η τ ο υ ς μ ε τ ο χ α ίρ ε σ τ ο υ ς ε π ιτ α φ ίο υ ς τ ο υ ς θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α ε ίν α ι μ ια ε π έ κ τ α σ η τ η ς χ ρ ή σ η ς τ η ς φ ό ρ μ ο υ λ α ς α φ η ρ ω ϊσ μ ο ύ τ ω ν ε λ α ­ σ μ ά τ ω ν ,κ α ι π ιθ α ν ώ ς τ η ς τ ε λ ε τ ή ς ,π ο υ κ α τ έ γ ρ α φ ε μ ε μ ό ν ιμ ο τ ρ ό π ο τ ο ν έ ο status τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ , μ ε τ η ν α ν α γ ρ α φ ή τ ο υ χ α ί ρ ε π ά ν ω σ τ ο τ α φ ι κ ό μ ν η μ ε ί ο .37 σ σ π σ μ ρ ε ε Σ τ ις ε π ιγ ρ α φ έ ς τ ω ν ε λ λ η ν ισ τ ικ ώ ν χ ρ ό ν ω ν τ ο ό ν ο μ α τ ο υ ν ε κ ρ ο υ μ π λ η ρ ώ ν ε τ α ι μ ε έ ν α π α τ ρ ώ ν υ μ ο , σ τ ις γ υ ν α ίκ ε ς ε π ίσ η ς μ ε τ ο ό ν ο μ α τ ο υ ζ ύ γ ο υ τ ο υ ς . Π ρ ο ς τ ο τ έ λ ο ς τ ο υ 3ο υ α ι . π .Χ . α ρ χ ί ζ ε ι η σ α φ ή ς η ρ ω ο ο ί η σ η τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ ("α φ ^ρ ω ι 'α μ ό ς "): τ ο ό ν ο μ α τ ο υ π ρ ο σ ώ π ο υ γ ρ ά φ ε τ α τ η γ ε ν ικ ή ,δ ο τ ικ ή ή α ιτ ια τ ικ ή ,σ η μ ά δ ι π ο υ δ ε ίχ ν ε ι τ η ν α ν ά λ η ψ η τ η ς φ ό ρ ο υ λ α ς α π ό τ ο π λ α ίσ ιο τ η ς α ν α θ η μ α τ ικ ή ς ε π ιγ ρ α φ ή ς . Σ τ η ν α υ τ ο κ ρ α τ ο ι κ ή ε π ο χ ή , ή δ η σ τ ο ν Ι ο α ι . π .Χ ., ο σ α φ ή ς α φ η ρ ω ϊ σ μ ό ς τ ο υ ν ε κ ρ ο ί ν α ι τ ώ ρ α ο κ α ν ό ν α ς , μ έ χ ρ ι ς ό τ ο υ κ α τ ά τ ο τ έ λ ο ς τ ο υ Ι ο υ α ι . μ .Χ δ ρ α ιώ ν ε τ α ι η π ρ ο σ θ ή κ η τ η ς φ ό ρ μ ο υ λ α ς Η Ρ Ω Σ Χ Ρ Η Σ Τ Ε Χ Α ΙΡ Ε σ τ η ύ υ ­ ι ­ ­ ύ . ν 35. G. Zuntz, Persephone, Oxford 1971, 195: A 4 'Ο ρ φ ι κ ό ' έ λ α σ μ α α π ό τ ο υ ς θ ο ύ ρ ι ο υ ς : 3­6: χ α ί ρ ε π α θ ώ ν τ ο π ά θ η μ α τ ο δ " ο ϋ π ω π ρ ό σ θ " ε π ε π ό ν θ ε ι ς / θ ε ό ς έ γ έ ν ο υ ε ξ α ν θ ρ ώ π ο υ ­ ε ρ ι φ ο ς ε ς γ ά λ α ε π ε τ ε ς ./ χ α ϊ ρ <ε > χ α ί ρ ε ­ δ ε ξ ι ά ν ό δ ε ι π ό ρ <ε ι >/ λ ε ι μ ώ ν α ς τ ε ι ε ρ ο ύ ς κ α ι α λ σ ε α Π ε ρ σ ε φ ο ν ε ί α ς . Ch. Sourvinou­ Inwood, ό .π ., 195­196. 36. Π ί ν δ ., Π υ θ . IV, 58­63: ή ρ ω ε ς ά ν τ ί θ ε σ ι π υ κ ι ν ά ν μ ή τ ι ν κ λ ύ ο ν τ ε ς ./ώ μ ά κ α ρ ν ι ε Π ο λ ν μ ν ά σ τ ο υ , σ ε δ ' ε ν τ ο ύ τ ω λ ό γ ω /χ ρ η σ μ ό ς ώ ρ θ ω σ ε ν μ έ λ ι σ σ α ς Λ ε λ φ ίδ ο ς α ύ τ ο μ ά τ ω κ ε λ ά δ φ ­/ά σ ε χ α ί ρ ε ι ν ε ς τ ρ ι ς α ύ δ ά σ α ι σ α π ε π ρ ω μ έ ν ο ν /β α σ ι λ έ ' α μ φ α ν ε ν Κ υ ρ ά ν α . 37. Ch. Sourvinou­Inwood, ό .π ., 205. 81 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ε π ι γ ρ α φ ή . Α π ό τ ο τ έ λ ο ς τ ο υ Ι ο υ α ι . μ .Χ . υ π ά ρ χ ε ι ο ο δ υ ρ ό μ ε ν ο ς α π ό γ ο ­ ν ο ς ω ς ιδ ρ υ τ ή ς τ ο υ τ ά φ ο υ σ τ ο μ έ σ ο ν τ η ς ε π ιγ ρ α φ ή ς κ α ι α υ τ ή η ο μ ά δ α χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε τ α ι α π ό τ η φ ό ρ μ ο υ λ α Μ Ν Ε Ι Α Σ Χ Α Ρ Ι Ν . 38 Ό τ α ν σ τ ο ν ε κ ρ α θ α ν α σ ία φ ο ρ έ ς σ ε τ η τ ε λ λ μ ια ο υ Α υ τή α π ο η ν ισ α ν ώ η δ ια η έ ν ν ο ια ό τ ό σ ο σ υ /α φ η ρ ω ϊ σ ε π ιτ ά φ ιο η α ν α γ υ π α ίρ ν τ ικ ο ύ τ ά τ ε ρ η κ α κ ό σ μ η σ τ ο χ ν μ ό υ ς υ α φ η ρ ά , π ο υ μ α ζ ί μ τη ς ύ σ ω ϊσ μ ο ύ έ γ ιν ε κ ο ε τ ο χ α ίρ τ ε ρ η ς ε π έ γ ιν ε κ ο ιν ή , τ ο χ α ίρ ε α π ε υ θ υ ν ό τ α ν ιν ό ς τ ό π ο ς . Σ α φ ε ίς α ν α φ ο ρ έ ς σ τ η ν ε π ρ ο ς τ ο ν ε κ ρ ό β ρ ίσ κ ο ν τ α ι μ ε ρ ικ έ ς ο χ ή ς . 39 έ ν ν η σ η τ η ς α ρ χ α ία ς ιδ έ α ε ι α σ κ ε ί μ ια π ρ α γ μ α τ ικ ή φ ο υ .Τ ο υ π ρ ο σ δ ίδ ε ι τ η ν τ ά σ τ α σ η .Ο τ ά φ ο ς ε ίν α ι η λ ε ιτ ο υ ρ γ ε ί ό π ω ς ε ν ό ς ς τ ο υ α φ η ε π ίδ ρ α σ η ιδ έ α ό τ ι ο σ τ ο ν τ ύ π ο μ ικ ρ ο ύ ν α ρ ω ϊσ μ ο π ά ν ω ν ε κ ρ ό ς τ ο υ η ρ ο ύ . ύ κ α ι η σ τ ο ν τ ύ α ν υ ψ ώ ν ώ ο υ ,τ ο λ α π ο ε τ α υ ο ϊκ ό ­ τ ο υ ι σ ε π ο ί­ Α π ό τ ις σ τ ή λ ε ς κ α ι τ ις ε π ιγ ρ α φ έ ς τ η ς α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ή ς ε π ο χ ή ς γ ν ω ­ ρ ίζ ο υ μ ε ό τ ι η τ α ύ τ ισ η τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ μ ε μ ια θ ε ό τ η τ α ε ίν α ι σ ε σ υ χ ν ή χ ρ ή σ η . Ε Ο ι λ λ ά δ η δ ιά υ τ ή ς ίσ τ η τ α π ιδ έ ε ς π ο α . Η π ίσ χ υ σ η τ ω ε λ π ίζ ο υ ε ίν α ι π ο υ ε μ τ η ,π ν μ υ ν σ ε λ ύ α π ν έ ο υ ν τ ο ο υ κ υ ρ ια ρ σ τ ικ ώ ν λ α μ ια μ ε λ λ ρ χ α ί α . 40 2) Ε Ρ Μ Η Ι Χ Θ Ο Ν Ι Ω Ι : Η Ο ρ ω χ ε ί τ ρ ε ο ν τ μ α ϊ σ τη ιώ ν ικ ή κ ό ν ε , ε ζ ω α ν α θ η μ α τ ικ ή Ε ρ μ ή ς σ τ η Θ ε σ σ α λ ία σ υ μ κ ρ ικ ίν α ι ή , σ β ο λ ισ μ ό έ ή λ α τ ρ ε ία ό τ ι ο ι ά ν τη ν α θ α ν χ ο υ ν γ κ α ι ε ν θ ρ ω π ο α σ ία : ε ν ν η θ ε ί ισ χ ύ ε τ α ι ι τ η ς ε π α λ λ ά α υ σ τ α ο χ τ ή η ν π ό ή ς η ε π ιγ ρ α φ ή 41 Η μ υ θ ο λ ο γ ικ ή π α ρ ο υ σ ία τ ο υ Ε ρ μ ή σ τ η Θ ε σ σ α λ ία ε ίν α ι ισ χ υ ρ ή . Ε ίν α ι γ ν ω ­ σ τ ό ς ο μ ύ θ ο ς σ χ ε τ ικ ά μ ε τ η ν κ λ ο π ή τ ω ν β ο δ ιώ ν τ ο υ Α δ μ ή τ ο υ α π ό τ ο ν 38. Ch. Wolters, Thessalische Grabstelen, 281. 39. Π .χ . W. Peek, Griechische Vers­Inschriften. Band I. Grab­Epigramme, Berlin 1955, 699, 1126, 1334, 1390. Ch. Sourvinou­Inwood, ό .π ., 206. 40. M. Collignon, ό .π ., 267 κ .ε . 41. S. Eitrem, RE Vili. 1, λ ή μ μ α "Hermes", 738­739. Π . Χ ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ , Η Θ ε σ σ α λ ι κ ή θ ε ά Ε ν (ν )ο δ ί α ή Φ ε ρ α ί α θ ε ά , Α θ ή ν α 1998, 257­261. 82 Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Ε ρ μ ή μ υ θ ο Β ο ιβ χ α ρ α ,π ο υ λ ο γ ικ ά η ίδ α ς κ τ η ρ ίζ έ β ο μ ε λ ίμ ε τ α σ κ ε τ ο ν ν η ς ι ω ο Ν Α π 43 . ς Χ Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ ό μ ι ο ς Α π ό λ λ ω ν α ς . 42 Ε π ί σ η ς , ο Ε ρ μ ή ς σ χ ε τ ι ζ ό τ α ν ό λ λ ω ν α , τ η ν Ά ρ τ ε μ η κ α ι τ η ν Κ ο ρ ω ν ίδ α , β ό ρ ε ια τ η ς Σ τ η ν "Α λ κ η σ η ν τ ο υ Ε υ ρ ι π ί δ η , σ τ . 743, ο Ε ρ μ ή ς θ ό ν ιο ς . Ο π τ Ο φ Α π Ο κ β Β τ ο ε κ χ Β Β σ θ ε ό ς σ χ ε τ ιζ ό τ α ν ιδ ια ίτ ε ρ α μ ε τ η Β ρ ιμ ώ τ ω ν Φ ε ρ ώ ν .Κ α τ ά τ ο ν Π ρ ο ­ έ ρ τ ιο ,ο Ε ρ μ ή ς κ α τ ό ρ θ ω σ ε ν α κ ο ιμ η θ ε ί μ ε τ η ν π α ρ θ έ ν ο Β ρ ιμ ώ σ τ η ν ό χ θ η η ς Β ο ι β η ί δ α ς λ ί μ ν η ς . 44 Σ τ η ν ί δ ι α Β ρ ι μ ώ α ν α φ έ ρ ε τ α ι κ α ι ο Α ρ ν ό β ι ο ς . 45 Κ ικ έ ρ ω ν μ α ς π λ η ρ ο φ ο ρ ε ί ό τ ι ο π ρ ώ τ ο ς Ε ρ μ ή ς α π ό τ ο υ ς τ έ σ σ ε ρ ις ,ο ιθ υ ­ α λ λ ι κ ό ς γ ι ο ς τ ο υ Ο υ ρ α ν ο ύ , π ρ ο σ π ά θ η σ ε ν α β ι ά σ ε ι τ η ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η .46 υ τ ή η θ ε ά π ιθ α ν ό τ α τ α τ α υ τ ίζ ε τ α ι μ ε τ η Β ρ ιμ ώ , π ο υ α ν α φ έ ρ ε ι ο Π ρ ο ­ έ ρ τ ι ο ς . Ο Σ χ ο λ ι α σ τ ή ς Τ ζ έ τ ζ η ς 47 σ η μ ε ι ώ ν ε ι ό τ ι η Β ρ ι μ ώ ή Ο μ β ρ ι μ ώ ή β ρ ιμ ώ ε ίν α ι η Π ε ρ σ ε φ ό ν η , η ο π ο ία τ α υ τ ίζ ε τ α ι μ ε τ η ν Ε κ ά τ η · α λ λ ά ά ν ε ι μ ν ε ί α μ ι α ς θ ε ά ς Β ρ ι μ ο ύ ς ­Π ε ρ σ ε φ ό ν η ς σ τ η Β ο ι β η ί δ α λ ί μ ν η , σ τ ο ο υ ν ό Ό σ σ α , σ τ η Μ ε λ ίβ ο ια κ α ι σ τ ο ν Π η ν ε ιό τ η ς Θ ε σ σ α λ ία ς . Α υ τ ή η ρ ιμ ώ ,η ο π ο ία τ α υ τ ίζ ε τ α ι μ ε τ η ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η , έ π ε σ ε θ ύ μ α β ια σ μ ο ύ α π ό ο ν Ε ρ μ ή σ τ η ν ό χ θ η τ η ς Β ο ιβ η ίδ α ς . Η ο ν ο μ α σ ία τ η ς θ ε ά ς ο φ ε ίλ ε τ α ι σ τ ις ρ γ ισ μ έ ν ε ς φ ω ν έ ς τ η ς α ν τ ιδ ρ ώ ν τ α ς σ τ ο ε γ χ ε ίρ η μ α τ ο υ Ε ρ μ ή ν α τ η β ιά σ ε ι: ν ε β ρ ι μ ή σ α τ ο > β ρ ί μ η > Β ρ ι μ ώ .^ Σ τ α 'Ο ρ φ ι κ ά "Α ρ γ ο ν α υ τ ι κ ά , σ τ . 17­27 α ι σ τ . 429­430, η Β ρ ι μ ώ ε ί ν α ι κ ό ρ η τ η ς Δ ή μ η τ ρ α ς κ α ι τ ο υ Δ ι ό ς Κ α τ α ­ θ ο ν ίο υ . Τ α υ τ ίζ ε τ α ι μ ε τ η ν ο ρ φ ικ ή Π ε ρ σ ε φ ό ν η , η ο π ο ία γ έ ν ν η σ ε τ ο ν ά κ χ ο ή Ζ α γ ρ έ α , π ο υ κ α τ α σ π α ρ ά χ θ η κ ε α π ό τ ο υ ς Τ ιτ ά ν ε ς . Τ έ λ ο ς , η ρ ιμ ώ μ α ρ τ υ ρ ε ίτ α ι σ ε μ α γ ικ ά κ ε ίμ ε ν α κ α ι κ α τ α δ έ σ μ ο υ ς , π ο υ α ν α φ έ ρ ο ν τ α ι τ η ν α ιγ υ π τ ια κ ή Ε κ ά τ η ή τ η ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η τ η ς ύ σ τ ε ρ η ς α ρ χ α ιό τ η τ α ς . Τ ο 42. Η 43. Π 44. Π 45. Α 46. Κ 47. Σ 48. Λ ισ χ υ ρ ό τ ε ρ ο ε π ιχ ε ίρ η μ α γ ια τη σ χ έ σ η τ η ς θ ε ά ς Β ρ ιμ ο ύ ς μ ε τ α σ ί ο δ ο ς , α π . 153 (176) (Teubner). 'Ο μ η ρ ι κ ό ς Ύ μ ν ο ς ε ι ς Έ ρ μ ή ν , 528. α υ σ . Π , 26, 6. ρ ο π έ ρ τ ι ο ς , Elegiae II, 2, σ τ . 11­12. ρ ν ό β ι ο ς , Adversus nationes, V, 20. ι κ έ ρ ω ν , De natura deorum, III, 56. χ ό λ ι ο Τ ζ έ τ ζ η 698 κ α ι 1176 σ τ η ν "Α λ ε ξ ά ν δ ρ α τ ο ν Λ υ κ ό φ ρ ο ν α . ο υ κ ι α ν ό ς , Μ έ ν ι π π ο ς ή Ν ε κ ν ο μ α ν τ ε ί α , 20. 83 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Ό ρ φ ι κ ο ­Δ ι ο ν υ σ ι α κ ά ' μ υ σ τ ή ρ ι α μ α ς τ ο π ρ ο σ φ έ ρ ε ι τ ο χ ρ υ σ ό π ο υ β ρ έ θ η κ ε σ ε τ ά φ ο μ ύ σ τ η τ ω ν Φ ε ρ ώ ν , (350­325 π .Χ .). 49 έ λ α σ μ α , Η Θ ε σ σ α λ ικ ή Β ρ ιμ ώ , λ ο ιπ ό ν , τ α υ τ ίζ ε τ α ι μ ε τ η ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η τ ω ν Ό ρ φ ι κ ο ­Δ ι ο ν υ σ ι α κ ώ ν ' μ υ σ τ η ρ ί ω ν , τ η μ η τ έ ρ α τ ο υ Δ ι ο ν ύ σ ο υ . Β ρ ι μ ώ ε ίν α ι η θ ε ά τ ο υ Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο υ κ α ι τ ο υ θ α ν ά τ ο υ ,π ο υ π ρ ο κ α λ ε ί τ ρ ό μ ο κ α ι ο ρ ρ ω δ ί α . 50 α )Ε ρ μ ή ς Χ θ ό ν ιο ς α ϊ) Η 51 έ ν ν ο ια τ ο υ γ ε ν ικ ά .Ε ρ μ ή ς Ψ υ χ ο π ο μ π ό ς ­Ψ υ χ α γ ω γ ό ς 52 Σ τ ο ν Ό μ η ρ ικ ο ν Ύ μ ν ο ν ε ις Έ ρ μ ή ν Ι δ ια τ υ π ώ ν ε τ α ι σ α φ ώ ς ο ρ ό λ ο ς τ ο υ Ε ρ μ ή ω ς α γ γ ε λ ι ο φ ό ρ ο υ τ ο υ Ά δ η . 53 Τ ο τ ε λ ε υ τ α ί ο β ι β λ ί ο τ η ς Ό δ ν σ σ ε ι α ς ,54 ό π ο υ ο Ε ρ μ ή ς μ α ζ ε ύ ε ι τ ις ψ υ χ έ ς τ ω ν ά τ α φ ω ν μ ν η σ τ ή ρ ω ν κ α ι τ ο υ ς ο δ η γ ε ί σ α ν κ ο π ά δ ι σ τ ο ν Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο ,χ ρ η σ ιμ ο π ο ιώ ν τ α ς τ ο μ α γ ικ ό τ ο υ ρ α β δ ί, π ο υ ε ίν α ι ικ α ν ό ν α δ ίν ε ι ή ν α δ ιώ χ ν ε ι τ ο ν ύ π ν ο , μ ε ά λ λ ε ς λ έ ξ ε ις ν α α λ λ ά ­ ζ ε ι τ η σ υ ν ε ί δ η σ η μ ε τ ο ξ ύ π ν η μ α ή τ ο ν ύ π ν ο /θ ά ν α τ ο , α π ο τ ε λ ε ί τ ο locus classicus γ ι α α υ τ ή ν τ η ν ι δ ι ό τ η τ α τ ο υ Ε ρ μ ή . Τ ο Α ι σ χ ύ λ ε ι ο ν χ ι γ χ ά ν ε ι δ έ ν ι ν Έ ρ μ η ς 55 ε ί ν α ι α ν τ ί σ τ ο ι χ ο τ ο υ Ο μ η ρ ι κ ο ύ ν ι ν δ ε μ ο ί ρ α χ ι γ χ ά ν ε ι . Ο Ο ρ έ ­ 49. Π ρ . ε κ ό . Π . Χ ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ , Υ π έ ρ ε ι α 2 ·( 1994) 127­138, φ ω τ . κ α ι σ χ ο λ ι α σ μ ό ς . Ι δ ι ο υ , Ε ν (ν )ο ό ί α , 210­220. SEG, XLV, 646: Σ ύ μ β ο λ α : Α ν <δ >ρ ι κ ε ­/π α ι δ ό θ υ ρ σ ο ν , ά ν δ ρ ί κ ε π α ι ­/δ ό θ υ ρ σ ο ν β ρ ι μ ώ , β ρ ι μ ώ ­ ε ϊ σ ί θ <ι >/ ι ε ρ ό ν λ ε ι μ ώ ν α ­ ά π ο ι ν ο ς /γ ά ρ ό μ ύ σ τ η ς ­ [.] Α Π Ε Δ Ο Ν . (Η τ ε λ ε υ τ α ί α λ έ ξ η ε ί ν α ι γ ρ α μ μ έ ν η α ν ά π ο δ α , ί σ ω ς Γ Α Π Ε Δ Ο Ν , κ α τ ά τ ο ν π ρ . ε κ δ .). 50. Π . Χ ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ , Ε ν (ν )ο δ ί α , 208­210, 216­217. 51. Ο Ε ρ μ ή ς Χ θ ό ν ι ο ς μ α ρ τ υ ρ ε ί τ α ι σ ε δ ι ά φ ο ρ ε ς α ν α φ ο ρ έ ς : L. R. Farnell, Cults, V, Hermes, notes 19 a­i. 52. L. R. Farnell, Cults, V, 1­61. P. Raingeard, Hermes Psychagogue, 458 κ .ε . Ε π ί σ η ς , L. Kahn, Hermès, la frontière et l'identité ambiguë, Ktema 4 (1979) 201­211. S. Karusu, Ε Ρ Μ Η Σ Ψ Υ Χ Ο Π Ο Μ Π Ο Σ , AM 76 (1961) 91­106. G. Siebert, LIMC VI, λ ή μ μ α "Hermes". 53. Ό μ η ρ . "Υ μ ν ο ς ε ι ς Έ ρ μ ή ν Ι , 571­573: ά ν ά σ σ ε ί ν κ ύ δ ίμ ο ν Έ ρ μ ή ν / ο ίο ν ό " ε ις Α ΐδ η ν τετελ εσ μ έν ο ν ά γγελ ο ν ε ί ν α ι ,/ ο ς τ ' α δ ο τ ό ς π ε ρ έ ώ ν δ ώ σ ε ι γ έ ρ α ς ο υ κ ε λ ά χ ισ το ν . 54. Ο μ ., Ό ό . 24.1 χ .ε .­.Έ ρ μ ή ς δ έ ψ ν χ ά ς Κ ν λ λ ή ν ι ο ς ε ξ ε κ α λ ε ΐ τ ο /α ν δ ρ ώ ν μ ν η σ τή ρ ω ν έχ ε δ έ ρ ά β δ ο ν μ ε τά χ ε ρ σ ί/ κ α λ ή ν χ ρ ν σ ε ίη ν , τή τ' α ν δ ρ ώ ν ό μ μ α τα θ έ λ γ ε ι/ ω ν έ θ έ λ ε ι, το υ ς δ ' α ΰ τε κ α ι ν π ν ώ ο ν τα ς ά γ ε ίρ ε ι. 55. Α ι σ χ ., Χ ο η φ ό ρ ο ι 622. 84 Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ σ τ η ς σ τ ις Χ ο η φ ό ρ ο υ ς τ ο υ Α ισ χ ύ λ ο υ μ π ρ ο σ τ ά σ τ ο ν τ ά φ ο τ ο υ π α τ έ ρ α τ ο υ Α γ α μ έ μ ν ο ν α ε π ικ α λ ε ίτ α ι τ ο Χ θ ό ν ιο Ε ρ μ ή ω ς σ ω τ ή ρ α κ α ι σ ύ μ μ α χ ο τ ο υ . 56 Ο Σ ο φ ο κ λ ή ς σ τ η ν Η λ έ κ τ ρ α α ν α φ έ ρ ε ι τ ο Χ θ ό ν ι ο Ε ρ μ ή μ α ζ ί μ ε τ ο ν Α δ η κ α ι τ η ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η , τ η ν Α ρ ά κ α ι τ ι ς Ε ρ ι ν ύ ε ς 57 κ α ι σ τ ο ν Ο ι δ ί π ο δ α ε π ί Κ ο λ ω ν ω τ ο ν Ε ρ μ ή ω ς Π ο μ π α ί ο μ α ζ ί μ ε τ η "ν ε ρ τ έ ρ α θ ε ό ", τ η ν Π ε ρ ­ σ ε φ ό ν η . 58 Ο Π υ θ α γ ό ρ α ς λ έ γ ε τ α ι ό τ ι κ α λ ο ύ σ ε τ ο ν Ε ρ μ ή "τ α μ ί α ν τ ω ν ψ υ χ ώ ν ". 59 Ε π ί σ η ς , ε ί ν α ι α ν α μ ε μ ι γ μ έ ν ο ς σ τ ο δ ρ ά μ α Ο ρ φ έ α ­Ε υ ρ υ δ ί κ η ς .60 Ο Ε ρ μ ή ς ο ν ο μ ά ζ ε τ α ι κ ά τ ο χ ο ς α π ό τ ο ν Α ρ ι σ τ ο φ ά ν η , 61 σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν Σ χ ο λ ια σ τ ή ,γ ια τ ί ζ ω ν τ α ν ο ί κ α ι ν ε κ ρ ο ί ε ίν α ι κ ά τ ω α π ό τ ις δ ια τ α γ έ ς τ ο υ . Ω ς Χ θ ό ν ι ο ς κ α ι Κ α τ α ί β ά τ η ς τ ι μ ά τ α ι σ τ η Ρ ό δ ο κ α ι σ τ η ν Α θ ή ν α ,62 ε π ί σ η ς ω ς Κ α τ α β ά τ η ς α π ό τ ο υ ς Α ρ γ ε ί ο υ ς μ ε θ υ σ ί α τ η ν 13η η μ έ ρ α μ ε τ ά τ η ν κ η δ ε ί α : α ν α μ φ ί β ο λ α ω ς ο δ η γ ό ς τ η ς α ν α χ ω ρ ο ύ σ η ς ψ υ χ ή ς . 63 Ο Ε ρ μ ή ς , ω ς χ θ ό ν ι ο ς , ή τ α ν ε π ί σ η ς α ν α μ ε μ ι γ μ έ ν ο ς μ ε τ η ν "Η μ έ ρ α ό λ ω ν τ ω ν ψ υ χ ώ ν " τ η ς γ ι ο ρ τ ή ς τ ω ν Α ν θ ε σ τ η ρ ί ω ν , τ η ν η μ έ ρ α τ ω ν Χ ύ τ ρ ω ν , 64 κ α ι ο Π λ ο ύ τ α ρ χ ο ς 56. Α ι σ χ ., Χ ο η φ ό ρ ο ι 1 κ .ε .: Ο Ρ Ε Σ Τ Η Σ <Έ ρ μ ή χ θ ό ν ι ε , π α τ ρ φ " ε π ο π τ ε ύ ω ν κ ρ ά τ η ,/ σ ω τ η ρ γ ε ν ο ϋ μ ο ι ξ ν μ μ α χ ό ς τ " α ί τ ο υ μ έ ν φ ·/ ή κ ω γ ά ρ ε ς τ η ν γ ή ν τ ή ν δ ε κ α ι κ α τ έ ρ χ ο ­ μ α ι ./ τ ύ μ β ο υ δ " ε π " ό χ θ ω τ ω δ ε κ η ρ ύ σ σ ω π α τ ρ ί /κ λ ύ ε ι ν , ά κ ο ϋ σ α ι ... ο υ γ ά ρ π α ρ ώ ν ω μ ω ξ α σ ό ν , π ά τ ε ρ , μ ό ρ ο ν / ο ύ δ " ε ξ έ τ ε ιν α χ ε ϊρ ' ε π "ε κ φ ο ρ ά ν ε κ ρ ο ύ .> 57. Σ ο φ ., Η λ έ κ τ ρ α 110 κ .ε .: ω δ ώ μ α Α ΐ δ ο υ κ α ι Π ε ρ σ ε φ ό ν η ς , / ώ χ θ ό ν ι " Έ ρ μ η κ α ι π ό τ ν ι ' "Α ρ ά / σ ε μ ν ά ί τ ε θ ε ώ ν π α ί δ ε ς Ε ρ ιν ύ ε ς . 58. Σ ο φ ., Ο ι δ . ε π ί Κ ο λ ω ν ω 1547 κ .ε .: Ο Ι Δ Ι Π Ο Υ Σ : ά λ λ " έ ά τ ε μ ε /α υ τ ό ν το ν ιε ρ ό ν τύ μ ­ β ο ν ε ξ ε υ ρ ε ΐ ν , Ι ν α /μ ο ϊ ρ " ά ν δ ρ ί τ ω δ ε τ η δ ε κ ρ ν φ θ ή ν α ι χ θ ο ν ί ./ τ ή δ " ώ δ ε , τ η δ ε β ά τ ε ­ τη δ ε γ ά ρ μ ' ά γ ε ι/ Έ ρ μ η ς ό π ο μ π ό ς ή τε ν ε ρ τέ ρ α θ εό ς . 59. Δ ι ο γ έ ν η ς Λ α έ ρ τ ι ο ς VIII, 1,31: τ ο ν δ ε Έ ρ μ η ν τ α μ ί α ν ε ί ν α ι τ ώ ν ψ υ χ ώ ν κ α ι δ ι ά το ύ το π ο μ π α ϊο ν λ έ γ ε σ θ α ι κ α ι π υ λ α ιο ν κ α ι χ θ ό ν ιο ν , έ π ε ιδ ή π ε ρ ο ύ το ς ε ίσ π έ μ π ε ι α π ό τώ ν σ ω μ ά τω ν τά ς ψ υ χ ά ς α π ό τε γη ς κ α ι εκ θ α λ ά ττη ς ­ κ α ι α γεσ θ α ι τά ς μ έν κ α θ α ρ ά ς ε π ί το ν ϋ ψ ισ το ν , τά ς δ "α κ ά θ α ρ το υ ς μ ή τ"έ κ ε ίν α ις π ε λ ά ζ ε ιν μ ή τ" ά λ λ ή λ α ις , δ ε ϊ σ θ α ι δ " ε ν ά ρ ρ ή κ τ ο ι ς δ ε σ μ ο ί ς ύ π ' Έ ρ ι ν ύ ω ν . Ο Poittier (Léc. Bl. 41) έ χ ε ι σ υ λ λ έ ξ ε ι τ ις κ α λ λ ιτ ε χ ν ικ έ ς α ν α π α ρ α σ τ ά σ ε ις τ ο υ Ε ρ μ ή μ ε τ η ν ιδ ιό τ η τ α τ ο υ ω ς τ α μ ία τ ω ν ψ υ χ ώ ν (non vidi). 60. L. R. Farnell, Cuits Y, 15. 61. Α ρ ι σ τ ο φ ., Π λ ο ύ τ ο ς 1132. Η σ ύ χ ι ο ς : κ ά τ ο χ ο ι λ ί θ ο ι ­ ο ι ε π ί μ ν ή μ α σ ι τ ι θ έ μ ε ν ο ι κ α ι ο ί ιε ρ ε ίς Ε ρ μ ο ύ . 62. Σ χ ό λ ι ο σ τ η ν Ε ι ρ ή ν η τ ο υ Α ρ ι σ τ ο φ ά ν η 649: Χ θ ό ν ι ο ς ό Έ ρ μ η ς κ α ι κ α τ α ι β ά τ η ς π α ρ ά Τ ο δ ίο ις κ α ι Α θ η ν α ίο ις . 63. L. R. Farnell, Cults V, Î5. 64. Θ ε ό π ο μ π ο ς apud Σ χ ό λ ι α Α ρ ι σ τ ο φ ., Ν ε φ . 218: ε θ υ ο ν δ έ [Χ ύ τ ρ ο ι ς ] ο ύ δ ε ν ί τ ώ ν 'Ο λ υ ­ μ π ί ω ν θ ε ώ ν , Έ ρ μ η δ έ χ θ ο ν ί ω υ π έ ρ τ ώ ν τ ε θ ν ε ώ τ ω ν ... Ε π ί σ η ς , Σ χ ό λ ι α Α ρ ι σ τ ο φ ., Α χ ., 1076· Ε ί ρ . 650. Β λ . L. R. Farnell, Cults V, 12. J. Ε . Harrison, ό .π ., σ η μ . 25. 85 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ μ α ς α ν α φ έ ρ ε ι ό τ ι π ρ ο σ φ έ ρ ο ν τ α ν θ υ σ ίε ς σ τ ο ν Ε ρ μ ή Χ θ ό ν ιο κ α ι τ ο ν Δ ία σ τ η γ ι ο ρ τ ή τ ω ν Ε λ ε υ θ ε ρ ί ω ν σ τ ι ς Π λ α τ α ι έ ς , σ τ η μ ν ή μ η τ ω ν π ε σ ό ν τ ω ν . 65 δ ι κ α σ ί α ς ­ν α α ν α κ α λ ε ί τ ο δ ύ ν α μ η τ ο υ Ε ρ μ ή . 66 Σ τ η ά ν ω σ ε Ε τ ρ ο υ σ κ ικ ο ύ ς σ κ ν σ τ ο ν Χ ά ρ ο ν τ α κ α ι ω ς ό χ έ ρ ι κ α ι τ ο ρ α β δ ί σ το δ ν ν ε κ ρ ό ν τ έ χ ν η α ρ α β α ί­ ε λ ε υ θ ε ­ ε ξ ί, α π ό Ε ρ μ ή ς ε ίν α ι ο θ ε ό ς τ ω ν μ ε τ α β ά σ ε ω ν , τ ο υ π ε ρ ά σ μ α τ ο ς . Ο ρ ό π ο π τ ε ία ς τ ω ν ε δ α φ ικ ώ ν ο ρ ίω ν α ν α π τ ύ χ θ η κ ε μ έ σ α α π ό ε κ ε ίν ο ν τ ω υ σ ικ ώ ν ο ρ ίω ν , ω ς κ ή ρ υ ξ α θ α ν ά τω ν θ ε ώ ν κ α ι α ν ά μ ε σ α σ τ η ζ ω ή ά ν α τ ο , ω ς ψ υ χ ο π ο μ π ό ς ?9 τ ω ν α ν θ ρ ώ π ι ν ω ν ψ υ χ ώ ν . Τ ο π ι ο σ ρ ιο π ο υ δ ια σ χ ίζ ε ι ο Ε ρ μ ή ς ε ίν α ι τ ο σ ύ ν ο ρ ο μ ε τ α ξ ύ ζ ω ν τ α ν ώ ν κ α ι α ι μ ό ν ο ο Ε ρ μ ή ς γ ν ω ρ ίζ ε ι τ ο δ ρ ό μ ο τ η ς ε π ισ τ ρ ο φ ή ς :κ α τ ά τ ο ν Ό μ ν ο ν ε ι ς Δ ή μ η τ ρ α ν , σ τ . 335­383, ο Ε ρ μ ή ς ε ί ν α ι ε κ ε ί ν ο ς π ο υ ίσ ω τ η ν Κ ό ρ η α π ό τ ο ν Ά δ η , μ ια σ κ η ν ή π ο υ α π ε ικ ο ν ίζ ε τ α ι σ τ ις λ ο ς τ η ς ν μ ε τα ­ κ α ι σ το κ ο τ ε ιν ό ν ε κ ρ ώ ν . μ η ρ ίκ ο ν ο δ η γ ε ί α γ γ ε ιο ­ α π π α ο υ ρ ω έ ν Ό μ ω ς κ α ι τ ο α ν τ ίθ ε τ ο α ό τ ο ν Ά δ η ­ φ α ίν ε τ α ι ν α ρ ισ τ ά ν ε τ α ι ν α α ν α κ α λ ε ί ς ·67 ε π ί σ η ς , ω ς ο δ η γ η τ ή τ ή ς τ ο υ ς , μ ε τ ο κ η ρ ύ κ ε ιο α ε π ι τ ά φ ι ο π ί θ ο . 68 Ο ε φ θ ό Κ Ύ π υ τ ή ς α ν ή τ ις ς τ ω σ το τ η ς δ ια κ ε ι σ τη ψ υ χ έ ς π ν ψ υ χ ώ α ρ ισ τ ε ρ 65. Π λ ο ύ τ ., "Α ρ ι σ τ ε ί δ η ς 21. 66. Α ι σ χ ., Π έ ρ σ α ι 628 κ .ε .: ά λ λ α χ θ ό ν ι ο ι δ α ί μ ο ν ε ς α γ ν ο ί ,/ Γ η τ ε κ α ί Έ ρ μ η , β α σ ί λ ε ν τ ' έ ν έ ρ ω ν ,/π έ μ ψ α τ ' ε ν ε ρ θ ε ψ υ χ ή ν ε ις φ ω ς . 67. Α . Furtwängler, Die antike Gemmen. Geschichte der Steinschneidekunst im klassischen Altertum. Leipzig/Berlin 1900, vol. III, 202 κ α ι Taf. XVI, 54· XVIII, 12, 22, 25, 55· XIX, 49· XX, 32· XXIV, 59. 68. J. E. Harrison, ό .π ., σ η μ . 25. 69. Δ ύ ο υ π έ ρ ο χ ε ς α π ε ι κ ο ν ί σ ε ι ς τ ο υ Ε ρ μ ή Ψ υ χ ο π ο μ π ο ύ υ π ά ρ χ ο υ ν σ τ ο β ι β λ ί ο τ ω ν Μ . and Η . Hirmer, Die Griechischen Vasen, München 1976, Taf. XLVI & XLVII & CI. Σ τ η ν π ρ ώ τ η , α π ό τ ο ν 5ο α ι . π .Χ ., ο Ε ρ μ ή ς γ ν έ φ ε ι σ ε μ ι α ν έ α γ υ ν α ί κ α μ ε ν υ φ ι κ ό σ τ ε φ ά ν ι σ τ ο ν τ ά φ ο α μ έ σ ω ς π ίσ ω τ η ς . Η έ κ φ ρ α σ η τ ο υ ε ίν α ι α υ σ τ η ρ ή κ α ι ά κ α μ π τ η . Η γ υ ν α ίκ α ε ίν α ι σ τ η δ ια δ ικ α σ ία ν α φ ο ρ έ σ ε ι τ η ν υ φ ικ ή τ η ς κ ο ρ ώ ν α . Ο Ε ρ μ ή ς τ η ς έ χ ε ι δ ε ί ξ ε ι τ ο δ ρ ό μ ο γ ι α τ ο ν Ά δ η ... κ α ι τ η ν ε π ι κ ρ ά τ ε ι α τ ο υ Ε ρ μ ή , σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο υ ς σ υ γ γ ρ α φ ε ίς . Η ε ικ ό ν α έ τ σ ι δ ε ίχ ν ε ι δ ύ ο δ ια δ ο χ ικ έ ς σ τ ιγ μ έ ς σ τ η ζ ω ή μ ια ς γ υ ν α ίκ α ς μ ε α ν η σ υ χ η τ ικ ό σ υ γ χ ρ ο ν ισ μ ό . Σ τ η δ ε ύ τ ε ρ η α π ε ικ ο ν ίζ ε τ α ι μ ια σ κ η ν ή α π ό τ η ν Ιλ ιά δ α , ό π ο υ τ ο π τ ώ μ α τ ο υ Σ α ρ π η δ ό ν α α π ο σ ύ ρ ε τ α ι α π ό τ ο π ε δ ίο τ η ς μ ά χ η ς α π ό τ ο ν Ύ π ν ο κ α ι τ ο Θ ά ν α τ ο , π ο υ τ ο υ ς ε π ο π τ ε ύ ε ι ο Ε ρ μ ή ς . Ο ι δ ύ ο π ρ ο η γ ο ύ μ ε ­ ν ε ς μ ο ρ φ έ ς μ α ς υ π ε ν θ υ μ ίζ ο υ ν τ η ν ε κ ρ ικ ή γ ο η τ ε ία τ ο υ ρ α β δ ιο ύ τ ο υ Ε ρ μ ή . 86 Ε Ρ Μ Η Ι Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η Σ Κ Ε 1Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Ε ι κ . 10 Ε ρ μ ή ς κ α ι Π ε ρ σ ε φ ό ν η κ α τ ά τ η ν ά ν ο δ ο το υ ς α π ό το ν Ά δ η .Κ ω δ ω ν ό σ χ η μ ο ς κ ρ α τή ρ α ς τ ο ν Ζ ω γ ρ ά φ ο υ τ η ς Π ε ρ σ ε φ ό ν η ς , 440 π . Χ . New York, Metropolitan Museum of Art. E. Simon, Die Götter der Griechen, 1969, 101, Taf. 94. Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ Ε ι κ . 11 Ο Ε ρ μ ή ς ω ς σ υ ν ο δ ό ς τ η ς Ε υ κ α ι το υ Ο ρ φ έ α .Ρ ω μ α ϊκ ό α ν τίγ ρ α φ ο κ ο ύ α ν ά γ λ υ φ ο υ τ ο υ 5ο υ α ι . π .Χ . Ν ά π Simon, Die Götter der Griechen, έ κ δ 270, Taf. 302. ρ υ δ ίκ η ς α ττι­ ο λ ι. Ε . . 1998, γ ρ α φ ί ε ς 70 (Ε ι κ . 10)' α λ λ ά , ο Ε ρ μ ή ς , ε π ί σ η ς , ε ί ν α ι α υ τ ό ς π ο υ σ τ ο π ε ρ ί φ η μ ο α ν ά γ λ υ φ ο τ ο υ Ο ρ φ έ ω ς υ π ε ν θ υ μ ίζ ε ι σ τ η ν Ε υ ρ υ δ ίκ η π ιά ν ο ν τ α ς τ η ς ε λ α φ ρ ά τ ο χ έ ρ ι ό τ ι π ρ έ π ε ι ν α ε π ι σ τ ρ έ ψ ε ι ο ρ ι σ τ ι κ ά σ τ ο ν κ ό σ μ ο τ ω ν ν ε κ ρ ώ ν 71 (Ε ι κ . 11). Ο Ε ρ μ ή ς , λ ο ι π ό ν , ε ί ν α ι θ ε ό ς τ ω ν ο ρ ί ω ν κ α ι τ η ς υ π ε ρ β ά σ ε ω ς τ ο υ ς .72 "Κ ά θ ε π έ τ ρ α ο ρ ί ω ν θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α ε ί ν α ι τ α φ ι κ ή π έ τ ρ α · κ ά ν ε ι κ α ν ε ίς σ π ο ν δ έ ς σ ε α υ τ ο ύ ς τ ο υ ς σ ω ρ ο ύ ς ,ό π ω ς α κ ρ ιβ ώ ς σ τ ο υ ς τ ά φ ο υ ς .Η λ α τ ρ ε ί α ε ν ό ς 'Χ θ ό ν ι ο υ ' Ε ρ μ ή α ρ χ ί ζ ε ι σ ε α υ τ ό τ ο σ η μ ε ί ο , κ α ι α ν α π τ ύ σ σ ε ­ τ α ι σ τ ο μ ύ θ ο ω ς ο Ο δ η γ η τ ή ς τ ω ν ψ υ χ ώ ν , ο Ψ υ χ ο π ο μ π ό ς . Ε π ικ α λ ε ίτ α ι κ α ν ε ίς τ ο ν Ε ρ μ ή κ α τ ά τ ις π ρ ο σ φ ο ρ έ ς κ α ι σ π ο ν δ έ ς π ρ ο ς τ ιμ ή ν τ ω ν ν ε κ ρ ώ ν ο ι τ ά φ ο ι ή τ α ν υ π ό τ η ν π ρ ο σ τ α σ ία τ ο υ .Τ ο π ιο π α ρ ά ξ ε ν ο ε μ π ό δ ιο π ο υ ο Ε ρ μ ή ς δ ι α σ χ ί ζ ε ι ε ί ν α ι α υ τ ό μ ε τ α ξ ύ ζ ω ν τ α ν ώ ν κ α ι ν ε κ ρ ώ ν ".73 Η φ ύ σ η 70. Ε . Simon, Die Götter der Griechen. Aufnahmen von Max Hirmer und Anderen. München 1969, 101, Taf. 94. 71. E. Simon, Die Götter der Griechen, 315, Taf. 302. 72. W. D. Furley, Studies in the Use of Fire in Ancient Greek Religion, Salem, New Hamphshire 1981, 56 κ .ε . 73. W. Burkert, ό .π ., σ η μ . 12, 158. 87 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ τ ο υ Ε ρ μ ή Ψ υ χ ο π ο μ π ο υ ε ίν α ι δ ε μ έ ν η α ρ χ α ί α χ θ ό ν ι α ύ π α ρ ξ η τ ο υ . 74 μ ε τ η ν π έ τ ρ α κ α ι τη γ η , μ ε τ η ν α 2) Ε ρ μ ή ς Χ θ ό ν ι ο ς κ α ι Μ α γ ε ί α . Ο Ε ρ μ ή ς ω ς Χ θ ό ν ι ο ς ή Κ α τ α χ θ ό ν ι ο ς σ τ ο υ ς κ α τ α δ έ σ μ ο υ ς (Defixionum Tabellae) κ α ι σ τ α μ α γ ι κ ά κ ε ί μ ε ν α Ο Ε ρ μ ή ς κ α τ ά έ ν α μ έ ρ ο ς ο φ ε ίλ ε ι τ η ν ε π ιτ υ χ ία τ ο υ σ τ η μ α γ ε ία , ω ς π ά τ ρ ο ­ ν α ς τ ω ν μ ά γ ω ν , μ ο ιά ζ ο ν τ α ς σ ε α υ τ ό σ τ η ν Ε κ ά τ η . Ο ρ ό λ ο ς τ ο υ ψ υ χ ο π ο μ π ο υ , λ λ ά ο Ε ρ μ ή ς ε ίν α ι κ ά τ ι π ε ρ ισ π ο ρ ε ί ν α φ έ ρ ε ι π ίσ ω τ ο υ ς ν κ ά τ η , τ η δ ύ ν α μ η · ε ίν α ι μ ά γ ρ μ ή ς ε ίν α ι π α ρ α δ ό ξ ω ς έ ν α ς ια χ θ ό ν ια θ ε ό τ η τ α , ό π ω ς α δ η γ ε ί τα π λ ή θ η τ ω ν ν ε κ ρ ώ ν ο τ ά τ η ς θ ε ό ς , γ ι α τ ί "ο φ α λ λ ό ς ν α talisman (= φ υ λ α κ τ ό ), π α ρ Α μ Ε Ε μ ο σ έ Μ ε τ α ξ ύ ό ρ ε ιο ι, Κ ο ε σ σ α λ ία ε α λ ία ς ε ίχ ε η λ η τ η ρ ιώ δ ο υ ά γ γ ιζ ε β Θ σ δ π τ ω ν γ ν ω σ λ χ ίδ α , Α ίν α ι η χ ώ γ ίν ε ι π λ η β ό τα ν α α υ τ ή ν τ ω σ τ η ρ ω μ α ϊκ ή ε π ο χ σ ό τ ε ρ ο , ε ίν α ι ψ υ χ ε κ ρ ο ύ ς π ά ν ω σ τη ο ς . Φ ύ λ α κ α ς τ ω ν π ρ ο σ τ ά τ η ς .Ό π ω ς υ τ ή , ε ίν α ι ψ υ χ ο π Ε ρ μ ή ς,λ ό γ ω τ ο υ τ ω ν ε ρ μ α ϊκ ώ ν σ τ ά μ ια α ν α τ ο μ ικ ή τ ώ ν χ ω ρ ώ ν μ α γ ε ία ς σ σ υ ρ ία , Μ ε σ ο π ο τ α μ ρ α τ η ς μ α γ ε ί α ς par έ ο ν π α ρ ο ιμ ιώ δ ε ς . Κ τ ο υ Π η λ ί ο υ 77 κ α ι α ν θ ε ώ ν . ή ,γ ίν ε τ α ι κ α θ ο ρ ισ τ ικ ό ς . α γ ω γ ό ς , ε ίν α ι α υ τ ό ς π ο υ γ η .Τ ο υ ς δ ίν ε ι, ό π ω ς η ο ρ δ ώ ν τ ω ν ν ε κ ρ ώ ν , ο η Ε κ ά τ η ,ο Ε ρ μ ή ς ε ίν α ι ο μ π ό ς κ α ι ψ υ χ α γ ω γ ό ς , φ α λ λ ο ύ ,ε ίν α ι έ ν α ς π ρ ο ­ η λ ώ ν ε ίν α ι π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο λ ε π τ ο μ έ ρ ε ι α ". 75 , ό π ω ς Ε τ ρ ο υ ρ ία , Θ ία , Π α λ α ισ τ ίν η κ α ι excellence.76 To ό ν ο α ι α υ τ ό ο φ ε ιλ ό τ α ν φ ε τ έ ρ ο υ σ τη δ ύ ν α μ η ρ ά κ η ,Υ π ε ρ ­ Α ίγ υ π τ ο ς ,η μ α τ η ς Θ ε σ ­ α φ ε ν ό ς σ τα τ ω ν μ ά γ ω ν , 74. Ο . Kern, Die Religion der Griechen, Band I, Berlin 1926, 205. 75. J. Annequin, Recherches sur Γ action magique et ses representations (1er et Hème siècles après J. C), Paris 1973, 90­92. 76. Σ τ ο έ ρ γ ο τ ο υ Μ ε ν ά ν δ ρ ο υ , Η Θ ε σ σ α λ ί ς (;), σ ή μ ε ρ α χ α μ έ ν ο , υ π ά ρ χ ε ι η σ κ η ν ή τ ω ν γ υ ν α ι κ ώ ν τ η ς Θ ε σ σ α λ ί α ς σ τ η ν π ρ ο σ π ά θ ε ι α τ ο υ ς ν α κ α τ ε β ά σ ο υ ν τ η σ ε λ ή ν η σ τ η γ η ... Ε π ί σ η ς , β λ . Π λ ά τ ω ν , Γ ο ρ γ ί α ς 513 a· Α ρ ι σ τ ο φ ., Ν ε φ έ λ α ι 749· Σ χ ό λ ι α σ τ ο ν Α π ο λ λ ώ ν ι ο Ρ ό δ ι ο IV, 59. Λ α τ ί ν ο ι σ υ γ γ ρ α φ ε ί ς : Π λ ί ν ι ο ς , Η . Ν ., XXX, 6­7· Π λ α ύ τ ο ς , Amph. 1043· Ο ρ ά τ ι ο ς , Ε ρ . II, 2, 209· ι δ ί ο υ , Odes, Ι , 27, 21· Σ ε ν έ κ α ς , Hercules Oetaeus, 465 κ .ε .· Α π ο υ λ ή ϊ ο ς , Met., II, 21. Ο Α ν ώ ν υ μ ο ς α ν α φ έ ρ ε ι "τ η Λ α ρ ι σ σ α ί α φ α ρ μ α κ ί δ α " (μ ά γ ι σ ­ σ α ): Α ν θ ο λ ο γ ί α , 5, 205. J. Cazeaux, La Thessalie des magiciennes, LA THESSALIE, Actes de la Table­Ronde, 21­24 Juillet 1975, (CMO 6) Lyon 1997, 265­275. 77. Θ ε ό φ ρ α σ τ ο ς , Ι σ τ ο ρ ί α φ υ τ ώ ν IX, 15, 2. 88 Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Η α κ τ Ά σ Θ λ ε μ υ θ ο λ ο γ ία έ χ ε ι π ρ ο σ ς σ τ η Θ ε σ σ α λ ία : Ο μ ύ θ ο α ι τ η ς μ ά γ ισ σ α ς Μ ή δ ε ια ς ι κ ά μ ε μ α γ ε ί α , ­ο υ ρ ά ν ι α ρ τ ε μ η ,τ η ν Ε κ ά τ η ,τ η ν Π α λ ία φ α ν ε ρ ώ ν ο ν τ α ι κ α ι ε σ σ α λ ώ ν ,π ο υ ή τ α ν γ ιο ς ία ε ίν α ι η μ ό ν η π ε ρ ιο χ ή π ίκ λ η σ η τ ο υ κ α ι τ η ν π α ρ Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ φ έ ρ ε ι τ η ν α ιτ ιο λ ο γ ία τ η ς α ν ά π τ υ ξ η ς τ η ς μ α γ ε ί­ ς τ η ς Α ρ γ ο ν α υ τ ικ ή ς ε κ σ τ ρ α τ ε ία ς , τ ο υ Ιά σ ο ν α ,π ο υ τ α υ τ ιζ ό τ α ν μ ε θ ε ό τ η τ ε ς κ α ι σ τ ο ιχ ε ία σ χ ε ­ , ε π ί γ ε ι α ή υ π ο χ θ ό ν ι α ­, ό π ω ς τ η σ ε λ ή ν η , τ η ν ε ρ σ ε φ ό ν η . Ο ι δ ε σ μ ο ί τ η ς Μ ή δ ε ια ς μ ε τ η Θ ε σ ­ α π ό τ ο ό ν ο μ α Θ ε σ σ α λ ό ς , τ ο υ γ ε ν ν ή τ ο ρ α τ ω ν τ η ς Μ ή δ ε ι α ς κ α ι τ ο υ Ι ά σ ο ν α . 78 Κ α ι η Θ ε σ σ α ­ τ η ς Ε λ λ ά δ α ς , ό π ο υ ο Ε ρ μ ή ς Χ θ ό ν ιο ς ε ίχ ε τ η ν ά σ τ α σ η τ ο υ π ά ν ω σ τ ις ε π ιτ ύ μ β ιε ς σ τ ή λ ε ς . Σ χ έ σ η μ α γ ε ί α ς κ α ι μ υ σ τ η ρ ί ω ν :79 Ε ί ν μ ε τ α ξ ύ α π ο κ ά λ υ ψ η ς (μ α γ ε ί α ς ) κ α ι μ ύ η σ τ α ά λ λ ο π α ρ ά η μ ύ η σ η α π ό τ ο π ν ε ύ μ ίδ ια ς ο ικ ο γ έ ν ε ια ς . Τ α μ υ σ τ ή ρ ια π ε ρ ιέ χ ο κ ά λ υ ψ η α π ό μ ύ η σ η ,π ο υ μ ο ιά ζ ε ι ν α π ρ λ ο γ ε ί κ α ι ε ξ η γ ε ί τ η δ ια τ ή ρ η σ η τ ω ν π α ό π ο υ α ν θ ί ζ ε ι η μ α γ ε ί α . 80 α ι η ς α υ ν ο έ ρ α π ο λ ύ δ ύ .Η α π ο κ τ ω ν ν ε κ μ α γ ικ ά ρ χ ε τ α ι α δ ό σ ε ω ν σ κ ο λ ο ν α δ ια κ ρ ίν ο υ μ ε ά λ υ ψ η δ ε ν ε ίν α ι τ ίπ ο ­ ρ ώ ν , τ ο δ α ίμ ο ν α τ η ς σ τ ο ιχ ε ία .Α υ τ ή η α π ο ­ π ό τ η μ α γ ε ία , δ ικ α ιο ­ μ α γ ε ία ς σ ε π ε ρ ιο χ έ ς , Ο μ ά γ ο ς δ ε ν σ υ μ π ε ρ ιφ έ ρ ε τ α ι δ ια φ ο ρ ε τ ικ ά α π ό έ ν α μ ύ σ τ η μ ια ς μ υ σ τ η ­ ρ ια κ ή ς λ α τ ρ ε ία ς :κ α ι ο ι δ ύ ο έ χ ο υ ν τ η ν α ξ ίω σ η μ ια ς ιδ ια ίτ ε ρ η ς σ χ έ σ η ς μ ε τ ο υ ς α ν τ ίσ τ ο ιχ ο υ ς θ ε ο ύ ς τ ο υ ς , β α σ ισ μ έ ν η ς π ά ν ω σ τ η γ ν ώ σ η , π ο υ έ χ ε ι α π ο κ α λ υ φ θ ε ί σ ε α υ τ ο ύ ς ­α υ τ ό μ π ο ρ ε ί ν α ε ξ η γ ή σ ε ι γ ι α τ ί μ έ ρ η τ ω ν μ υ σ τ η ­ ρ ια κ ώ ν ιε ρ ο τ ε λ ε σ τ ιώ ν ε ίχ α ν π ε ρ ιλ η φ θ ε ί σ τ ις π ρ ο σ ε υ χ έ ς τ ω ν μ α γ ικ ώ ν π α π ύ ρ ω ν . Π α ρ ά δ ε ιγ μ α : η ε π ίκ λ η σ η τ ο υ Ε ρ μ ή σ τ ις π ρ ο σ ε υ χ έ ς κ α ι σ τ ο υ ς κ α τ α δ έ σ μ ο υ ς τ ω ν μ α γ ι κ ώ ν Π α π ύ ρ ω ν τ η ς Α ι γ ύ π τ ο υ . 81 Ε π ί σ η ς , σ τ ο υ ς Μ α γ ι κ ο ύ ς ε λ λ η ν ι κ ο ύ ς Π α π ύ ρ ο υ ς (PGM) ο Ε ρ μ ή ς π α ρ ο υ σ ι ά ζ ε τ α ι , ε κ τ ό ς 78. Δ ι ό ο ω ρ ο ς IV, 34 κ .ε . Σ τ ο ν Π λ ο ύ τ α ρ χ ο , Π ε ρ ί τ ω ν έ κ λ ε λ ε ι π ό τ ω ν χ ρ η σ τ η ρ ί ω ν (Η θ ι κ ά ), 416 Ε κ α ι κ υ ρ ί ω ς σ τ α Σ χ ό λ ι α σ τ ο ν Α π ο λ λ ώ ν ι ο Ρ ό δ ι ο , IV, 59 β ρ ί σ κ ο υ μ ε μ ι α α ι τ ι ο λ ο ­ γ ία ο ρ θ ο λ ο γ ισ τ ικ ή . 79. F. Graf, Magic in the Ancient World, μ τ φ . Franklin Philip, Harvard Univ. Press, Cambridge Mass./London 1997, κ ε φ . Magic and Mystery Cults, 96­117. 80. J. Annequin, Recherches sur l'action magique et ses representations (1er et Ilème siècles après J. C), 93 κ .ε . 81. F. Graf, Prayer in Magic and Religious Ritual, Magika Hiera, Ancient Greek Magic and Religion, έ κ δ . Chr. Faraone and Dirk Obbink, N. York/Oxford 1991, 19 κ .ε . κ α ι β ι β λ ι ο ­ γ ρ α φ ί α σ τ ι ς υ π ο σ η μ ε ι ώ σ ε ι ς σ ε λ . 207. 89 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ τ ω ν ά λ λ ω ν , κ μ υ σ τ η ρ ια κ ά γ κ υ ρ ίω ς μ α ζ ί μ Γ η κ α ι κ ά π ο ιε ν ιο ς " ε ίν α ι τ ο σ μ ω ν . 83 α ι μ ε τ η λ ε ιτ ο υ ρ γ ν ω ρ ί σ μ α τ α . 82 Ο Ε ε τη ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η ,κ ς ά λ λ ε ς χ θ ό ν ιε ς θ ε σ τ α θ ε ρ ό ε π ίθ ε τ ο ικ ό ρ μ α ι ό τ η π ο τ η τ α τ ο υ Χ θ ό ν ιο υ , π ο υ ή ς α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ τ ο υ ς κ ε π ίσ η ς τ ο ν Π λ ο ύ τ ω ν α , τ η τ ε ς . Ε κ τ ό ς α π ό τ ο "κ ά τ ο υ σ υ ν ο δ ε ύ ε ι τ ο ν Ε ρ μ ή τ ε μ π ε ρ ιέ χ ε ι α τ α δ έ σ μ ο υ ς ν Ε κ ά τ η ,τη χ ο ς ", "χ θ ό ­ ω ν κ α τ α δ έ ­ Μ έ σ α σ τ ο π λ α ίσ ιο τ ο υ σ υ γ κ ρ η τ ισ μ ο ύ τ η ς ε λ λ η ν ισ τ ικ ή ς ε π ο χ ή ς ο ι π ο λ ύ π λ ο κ ε ς σ χ έ σ ε ις α ν ά μ ε σ α σ τ η μ α γ ε ία κ α ι σ τ η θ ρ η σ κ ε ία ε ίν α ι ξ ε π ε ­ ρ α σ μ έ ν ε ς . Ό π ο ι ο ς ε ί ν α ι μ υ η μ έ ν ο ς σ τ η μ α γ ε ί α κ α λ ε ί τ α ι "μ α κ ά ρ ι ο ς μ ύ σ τ η ς ". Σ τ ο υ ς Μ α γ ι κ ο ύ ς ε λ λ η ν ι κ ο ύ ς Π α π ύ ρ ο υ ς μ α γ ε ί α κ α ι θ ρ η σ κ ε ί α α π ο τ ε λ ο ύ ν μ ια ε ν ό τ η τ α κ α ι δ ε ν υ π ά ρ χ ε ι δ ιά κ ρ ισ η α ν ά μ ε σ α σ τ η μ α γ ε ία κ α ι σ τ η μ υ σ τ η ρ ια κ ή λ α τ ρ ε ία . Ε ξ ά λ λ ο υ ,η μ α γ ε ία ή τ α ν έ ν α σ υ σ τ α τ ικ ό σ τ ο ιχ ε ίο σ τ α δ ρ ώ μ ε ν α τ ω ν μ υ σ τ η ρ ί ω ν , Ε λ ε υ σ ί ν ι ω ν ή Ο ρ φ ι κ ώ ν . Σ τ ο υ ς "Ο ρ φ ι ­ κ ο ύ ς " ύ μ ν ο υ ς μ α γ ε ία κ α ι θ ρ η σ κ ε ία σ υ μ π ο ρ ε ύ ο ν τ α ι. Γ ια τ ο ν ισ τ ο ρ ικ ό τ ω ν α ρ χ α ίω ν θ ρ η σ κ ε ιώ ν α υ τ ό ε ίν α ι έ ν α ο ικ ε ίο φ α ιν ό μ ε ν ο . Η ε λ λ η ν ισ τ ικ ή π ε ρ ίο δ ο ς ω ς σ ύ ν ο λ ο μ α ρ τ υ ρ ε ί τ ο π ώ ς τ α ε λ λ η ν ικ ά μ υ σ τ ή ρ ια ε ξ ά π λ ω σ α ν τ η ν ε π ιρ ρ ο ή τ ο υ ς . Η α υ ξ ά ν ο υ σ α ε π ιρ ρ ο ή τ η ς ο ρ ο λ ο γ ία ς κ α ι τ ω ν ιδ ε ώ ν τ η ς ε λ λ η ν ικ ή ς μ υ σ τ η ρ ια κ ή ς λ α τ ρ ε ία ς κ α τ ά τ η ν ε λ λ η ν ισ τ ικ ή ε π ο χ ή ε ίχ ε μ ια β α θ ιά ε π ίδ ρ α σ η π ά ν ω σ τ ο υ ς ε λ λ η ν ικ ο ύ ς Μ α γ ικ ο ύ ς Π α π ύ ρ ο υ ς . Ο ι μ υ σ τ α ­ γ ω γ ο ί ­μ ά γ ο ι τ ω ν ε λ λ η ν ι κ ώ ν μ υ σ τ η ρ ι α κ ώ ν λ α τ ρ ε ι ώ ν μ ε τ έ β α λ α ν τ η ν π α λ ι ό ­ τ ε ρ η μ α γ ε ί α σ ε μ ι α ν έ α κ α ι α ν ώ τ ε ρ η "θ ρ η σ κ ε ί α ". Γ ι α τ ο υ ς μ υ σ τ α γ ω ­ γ ο ύ ς ­μ ά γ ο υ ς , τ ο σ υ γ κ ρ η τ ι σ τ ι κ ό α μ ά λ γ α μ α ή τ α ν π ρ ά γ μ α τ ι "θ ρ η σ κ ε ί α ".84 82. Π .χ . PGM XVIIb (Hymn 15/16 Heitsch, PGM voi. 2, p. 249), 17: (Έ ρ μ η κ ο σ μ ο ­ κ ρ ά τ ω ρ ... ) ώ ν ό ' [έ ]θ έ λ ε ι ς ψ υ [χ ]ά ς π ρ ο ά γ ε ι ς , Ι τ ο υ ς ό ' α ΰ τ " α ν ε γ ε ί ρ ε ι ς . PGM VII. 668­85 (Hymn 15/16 Heitsch, PGM vol. 2, p. 249), 672, 675: (Έ ρ μ η , π α ν το κ ρ ά ­ τ ω ρ , ...) τ ο υ ς Ι υ π ό τ ά ρ τ α ρ α γ α ί η ς β ρ ο τ ο ν ς β [ί ο ]ν έ κ τ ε λ έ σ α ν τ α ς . Ο μ ο ί ω ς , PGM V. 392­423 (Hymn 15/16 Heitsch, PGM vol. 2, p. 249), 410. F. Graf, Prayer in Magic and Religious Ritual, Magika iiiera, 204­206. 83. R. Wünsch, Inscriptiones Atticae Aetatis Romanae, Pars III, Appendix, Defixionum Tabellae. D. R. Jordan, A Survey of Greek Defixiones Not Included in the Special Corpora, GRBS 26 (1985) 155 κ .ε . 84. H. D. Betz, Magic and Mystery in the Greek Magical Papyri, Magika Hiera, Ancient Gτ eek Magic and Religion, έ κ ο . Chr. Faraone and Dirk Obbink, Ν . York/Oxford 1991, 244­259. 90 Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ α 3) Ε ρ μ ή ς Χ θ ό ν ι ο ς κ α ι Μ υ σ τ ή ρ ι α . Ο σ ια κ ά ' Μ υ σ τ ή ρ ια Σ Τ Η Ε ρ μ ή ς σ τ α Θ Ε Σ Σ Α Λ Ι Α Ό ρ φ ι κ ο ­Α ι ο ν υ ­ Υ π ά ρ χ ο υ ν Μ υ σ τ ή ρ ι α τ ο υ Ε ρ μ ή ; 85 Ο Ε ρ μ ή ς σ υ ν ο δ ε ύ ε ι τ ο υ ς α ν θ ρ ώ π ο υ ς , ζ ω ν τ α ν ο ύ ς ή ν ε κ ρ ο ύ ς , γ ια ν α τ ο υ ς π ρ ο σ τ α τ ε ύ σ ε ι . Ο Ε ρ μ ή ς δ ε ν ε ί ν α ι μ ό ν ο Ψ υ χ ο π ο μ π ό ς , 86 α λ λ ά κ α ι Ψ υ χ α γ ω γ ό ς . 87 Σ τ η ν κ λ α σ σ ι κ ή ε π ο χ ή ο Ε ρ μ ή ς ω ς Χ θ ό ν ι ο ς ή Κ α τ α χ θ ό ν ι ο ς ε ίχ ε κ ά π ο ιο ρ ό λ ο σ τ α Μ υ σ τ ή ρ ια τ η ς Ε λ ε υ σ ίν α ς , Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς κ α ι Α ν δ α ­ ν ία ς . Ό μ ω ς , η σ υ μ μ ε τ ο χ ή τ ο υ ε ίν α ι σ ιω π η ρ ή κ α ι ο ι α ν α φ ο ρ έ ς σ ε α υ τ ή ν ε ί ν α ι α ν ύ π α ρ κ τ ε ς . 88 Ί σ ω ς , α υ τ ό ε ρ μ η ν ε ύ ε τ α ι α π ό τ ο ό τ ι ο Χ θ ό ν ι ο ς Ε ρ μ ή ς δ ε ν α ν ή κ ε ι ο ίδ ιο ς σ τ η ν ε π ικ ρ ά τ ε ια τ ω ν ν ε κ ρ ώ ν ,α λ λ ά ε ν ε ρ γ ε ί ω ς μ ε σ ο λ α β η τ ή ς , ό π ω ς σ α φ ώ ς δ η λ ώ ν ε τ α ι σ τ ο ν Α ι σ χ ύ λ ο . 89 Ο Ε ρ μ ή ς ε ί ν α ι κ υ ρ ί ω ς ο θ ε ϊ κ ό ς "Bestatter", 90 ο ε ν τ α φ ι α σ τ ή ς , ο κ τ ά ρ ο ς , ο κ τ ε ρ ι σ τ ή ς .9^ Σ τ ο ν Ό μ η ρ ι κ ό "Υ μ ν ο υ π ά ρ χ ε ι η ο ρ ι ο θ έ τ η σ η τ ο υ ρ ό λ ο υ τ ο υ Ε ρ μ ή ω ς "τ ε τ ε λ ε σ μ έ ν ο υ α γ γ έ λ ο υ ε ι ς "Α ΐ δ η ν "92 Ε ί ν α ι η λ έ ξ η "τ ε τ ε λ ε σ μ έ ν ο ς " μ ί α ν ύ ξ η σ ε κ ά π ο ι α μ ύ η σ η , ό μ ω ς α κ α θ ό ρ ι σ τ η ; 93 Κ α τ ά τ ο ν Η σ ύ χ ι ο , υ π ά ρ χ ε ι σ τ η ν Α κ ρ ό π ο λ η τ η ς Α θ ή ν α ς έ ν α ς Ε ρ μ ή ς α μ ύ η τ ο ς .94 Σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν Η ρ ό δ ο τ ο η ιθ υ φ α λ λ ικ ή ε ικ ό ν α τ ο υ Ε ρ μ ή π ρ ο έ ρ χ ε τ α ι α π ό τ ο υ ς Π ε λ α σ γ ο ύ ς : μ ε α υ τ ό σ υ ν δ έ ε τ α ι έ ν α ς ιε ρ ό ς λ ό γ ο ς σ τ α Μ υ σ τ ή ρ ια 85. P. Raingeard, ό .π ., 458 κ .ε . 86. Σ τ α Orphicorum Fragmenta (KERN, OF), 223 (Proci, in Plat. Rempubl. Kr.) δ ι α β ά ζ ο υ μ ε ό τ ι "ψ υ χ ά ς ά θ α ν ά τ α ς κ α τά γ ε ι Κ υ λ λ ή ν ιο ς Έ ρ μ η ς / κ ε υ θ μ ώ ν α π ε λ ώ ρ ω ν " (340 Kr.: π ά σ α ς ­ sc. ά ν θ ρ ω π ί ν α ς κ α ι τ ω ν α λ ό γ ω ε δ ε ι φ ά ν α ι τ ο ν Έ ρ μ ή ν ε ι ς "Α ι ό ο ν κ α τ ά γ ε ι ν ή κ α θ α ρ θ η σ ο μ έ ν α ς ή κ ο λ α σ θ P. Raingeard, ό .π ., 509 κ .ε . S. Karusu, ό .π ., σ η μ . 52. 87. Γ ε ν ι κ ά P. Raingeard, ό .π ., σ η μ . 22. 88. Ο Ε ρ μ ή ς τ ω ν Μ υ σ τ η ρ ί ω ν έ π α ι ρ ν ε μ έ ρ ο ς σ ε μ α γ ι κ έ ς π ρ α κ τ ι κ έ ς , ί σ ω ε ξ α γ ν ι σ μ ο ύ ; Σ τ ο ν Α π ο λ λ ό δ ω ρ ο II, 1,5, 11 α ν α φ έ ρ ε τ α ι ό τ ι ο Ε ρ μ ή ς ε ξ α κ ό ρ ε ς τ ο υ Δ α ν α ο ύ μ α ζ ί μ ε τ η ν Α θ η ν ά . 89. Α ι σ χ ., Χ ο η φ ό ρ ο ι 124 κ .ε . Η . Herter, HERMES, ό .π ., 217. 90. S. Eitrem, Hermes und die Toten, Christiania 1909, 41 κ .ε ., 46. 91. Λ υ κ ό φ ρ ., *Α λ ε ξ . 679. 92. Ό μ η ρ . Ύ μ ν ο ς ε ι ς Έ ρ μ ή ν Ι , 571­ 573, β λ . σ η μ . 53. 93. P. Raingeard, ό .π ., 459. 94. Η σ ύ χ ι ο ς : Έ ρ μ η ς α μ ύ η τ ο ς , Α θ ή ν η σ ι ν ε ν τ η ά κ ρ ο π ό λ ε ι. II 339, 17 γ α ίη ς ε ς ν ψ υ χ ά ς ­ η σ ο μ έ ν α ς ). ς τ ε λ ε τ έ ς γ ν ίζ ε ι τ ις 91 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ τ ω ν Κ θ ρ ά κ η ε ίν α ι Κ α τ ά χ α ρ α κ τ η ς ε ρ Ε σ η τ σ ψ τ Σ α β ε ίρ ω ν τ η ς Σ ς φ έ ρ ε ι τ η ν ε α δ ιε υ κ ρ ίν ισ τ ο τ ο ν Curtius, η τ ή ρ α · χ θ ό ν ιο ς μ α ϊκ ή ς σ τ ή λ η α μ ο θ ρ ά π ω ν υ μ ία ς : ή τ α ν λ α τ ρ ε ία ε ίν α ι κ α ς .98 κ η ς . 95 Ο Ε ρ Κ α δ μ ίλ ο ς σ ύ ζ υ γ ο ς τ η τ ω ν Κ α β ε ίρ ι ο χ α ρ α κ τ ή Σ τ η ν Ί μ β ρ ο (2ο ς α ι . π .Χ .) β ρ ί σ κ ρ μ ή . 99 Ο ρ ό λ ο ς τ ο υ Ε ρ μ ή μ έ σ α σ τ α τ η ν ε π ιγ ρ α φ ή τ ο υ γ ρ α μ μ α τ ικ ο ύ τ η ς Ρ Κ ό ρ η ε γ κ α θ ισ τ ο ύ ν τ ο υ ς ε υ σ ε β ε ίς σ τ η α ι έ ν α π ό σ τ ο ε μ π ισ τ ο σ ύ ν η ς · ο Ε ρ μ ή ς κ ο τ ε ιν ο ύ β α σ ιλ ε ίο υ · ε π ίσ η ς , ε ίν α ι ο υ χ α ΐ ς ό δ ο ν η γ ε μ ο ν ε ν ε ι ν ), α λ λ ά ό χ ι τ α μ υ σ τ ή ρ ια α ν α φ έ ρ ε τ α ι κ α ι σ ε έ ν α τ ο υ ς 'Ο ρ φ ι κ ο ύ ς "Υ μ ν ο υ ς ε ι ς Έ ρ μ ή ν μ ή ς τ ω ν ή Κ α σ μ ς Κ ό ρ η ω ν τη ς Σ ρ α ς τ η ς Μ υ σ τ η ρ ίω ν ίλ ο ς κ α ι ο ς 96 ή τ η ς Δ α μ ο θ ρ ά κ η ς λ α τ ρ ε ία ς τ ο τ η ρ ό ή μ ε ίχ ς Σ α λ ο ς η τ ρ α ε χ θ ό υ Ε ρ μ ή μ ο ­ τ ο υ ς ; 97 ν ιο κ α ι ο υ μ ε μ ια α φ ιέ ρ ω σ η μ υ σ τ ώ ν σ τ ο ν Μ υ σ τ ή ρ ια γ ίν ε τ α ι σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν ο ς ό δ ο υ (2ο ς α ι . π .Χ .). 100 Ο Ά δ η ς κ α ι ν ε π ικ ρ ά τ ε ια τ ο υ ς .Σ τ ο ν Ε ρ μ ή δ ίν ε ­ ε ί ν α ι ο ε π ι μ ε λ η τ ή ς (ε π ι σ τ ά τ η ς ) τ ο υ ε π ό π τ η ς τ ω ν ψ υ χ ώ ν (α μ φ ι π ό λ ο ς , 101 Η σ χ έ σ η τ ο υ Ε ρ μ ή μ ε ο υ χ ώ ρ ο υ . α π ό σ π α σ μ α τ ο υ Κ α λ λ ί μ α χ ο υ . 102 (α ρ . 28 κ α ι 57) ο μ ύ σ τ η ς ε ύ χ ε τ α ι 95. Η ρ ό δ ο τ ο ς II, 51 (1): τ ο υ δ ε Έ ρ μ έ ω τα α γά λ μ α τα ο ρ θ ά έ χ ε ιν τά α ιδ ο ία π ο ιε ϋ ν τε ς ο υ κ ά ;τ ' Α ι γ υ π τ ί ω ν μ ε μ α θ ή κ α σ ι, α λ λ " ά π α Π ε λ α σ γ ώ ν π ρ ώ το ι μ εν 'Ε λ λ ή ν ω ν α π ά ν τ ω ν ''Α θ η ν α ί ο ι π α ρ α λ α β ό ν τ ε ς , π α ρ ά δ ε τ ο ύ τ ω ν ώ λ λ ο ι . ... ό σ τ ι ς δ ε τά Κ α β ε ίρ ω ν ο ρ γ ιά μ ε μ ύ η τα ι, τά Σ α μ ο θ ρ ή ικ ε ς έ π ιτε λ έ ο υ σ ι π α ρ α λ α β ό ν τες π α ρ ά Π ε λ α σ γ ώ ν , ... ο ι δ έ Π ε λ α σ γ ο ί ί ρ ό ν τ ί ν α λ ό γ ο ν π ε ρ ί α ύ τ ο ϋ ε λ ε ξ α ν , τ ά ε ν τ ο ί σ ι ε ν Σ α μ ο θ ρ ή ι κ η ι μ υ σ τ η ρ ί ο ι σ ι δ ε δ ή λ ω τ α ι . P. Raingeard, ό .π ., 458 κ .ε . 96. Σ χ ό λ ι α Ε υ ρ ., Φ ο ί ν . 7. 97. Θ ε ό κ ρ . III, 50. 98. L. Curtius, ό .π ., 8. 99. IG XII. 8, Imbros, no. 70: Ο ί τ ε τ ε λ ε σ μ έ ν ο ι Έ ρ μ ε 'ι ε φ " ι ε ρ έ ω ς Φ ι λ ί π π ο υ τ [ο ϋ Χ α ]ρ ι δ ή μ [ο υ . 100. IG XII. 1, Rhodes, no. 141: [Γ ]ρ ά [μ μ ]α [τ ]" έ δ ί δ α ξ ε ν έ τ ε α π ε ν [τ ή κ ]ο ν [θ " ό δ ε ]/ δ ύ ο τ ' ε π ί τ ο ύ τ ο ι ς κ α ί ε υ σ ε β ώ ν [χ ]ώ ρ ό ς [σ φ ' έ χ ε ι ]./ Π λ ο ύ τ ω ν γ ά ρ α υ τ ό ν κ α ι Κ ό ρ η κ α [τ ]ώ ι κ ι σ [α ν ],/ [Έ ]ρ μ ή ς τ ε κ α ί δ α ι δ ο ύ χ ο ς Έ κ ά τ [η ] π ρ ο σ φ [ι λ ή ]/ Ι [α ]π α σ ι ν ε ί ν α ι μ υ σ τ ι κ ώ ν τ ε [έ ]π ι σ τ [ά τ η ν ]/ έ τ α ξ α ν α υ τ ό ν π ί σ τ ε ω ς π ά [σ ]η ς χ [ά ρ ι ν ]. 101. Π ρ β . Ό ρ φ ι κ ό ς Ύ μ ν ο ς ε ι ς Έ ρ μ ή ν (α ρ . 57), 5: ο ς π α ρ ά Π ε ρ σ ε φ ό ν η ς ι ε ρ ό ν δ ό μ ο ν ά μ φ ι π ο λ ε ύ ε ι ς κ α ι 9­11: σ ο ι γ ά ρ έ δ ω κ ε {τ ι μ ή ν }/ τ ι μ ή ν Φ ε ρ σ ε φ ό ν ε ι α θ ε ά κ α τ ά Τ ά ρ ­ τα ρ ο ν ε ύ ρ ύ ν / ψ υ χ α ΐς ά ε ν ά ο ις θ ν η τώ ν ό δ ό ν ή γ ε μ ο ν ε ύ ε ιν . 102. Κ α λ λ ί μ α χ ο ς , α π . 199 = Δ ι ή γ . VIII, 33: Έ ρ μ α , τ ί τ ο ι ν ε ϋ ρ ο ν , ώ Γ ε ν ε ι ό λ α ... ό δ έ φ η σ ιν ε ίν α ι Τ υ ρ σ η ν ό ς , κ α ί κ α τά μ υ σ τικ ό ν λ ό γ ο ν έ ν τ ε τ ά σ θ α ι ... 92 Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η Σ Κ Ε 1Α σ τ λ ο π λ Σ τ ο ν Ε ρ μ ή ν α τ ο ιπ ό ν , έ χ ε ι τ ο ά ν ο .Α ν ή κ ε ι σ η ρ ω μ α ϊκ ή ε π Ο ο π ο δ τ υ δ ώ σ ε ι μ ε ρ ίδ ιο τη ν α κ ο ο χ ή υ π ά α ίσ ιο ν τ ο υ σ λ ο υ θ ία ρ χ ο υ ν Α . J. Van Windekens έ χ ε ν τ α ι μ ε τ ο ν ο ρ φ ισ μ ό · ο Ε ρ μ ή ιθ α ν ώ ς μ ια θ ε ό τ η τ α τ ω ν Υ π ε μ ά δ α μ ε ο ρ φ ικ έ ς τ ά σ ε ις , μ ια ό ν ε ς κ α ι Θ ρ α κ ο ­Φ ρ ύ γ ε ς : σ ε ο ύ ν τ α ι σ τ ο β ο ρ ρ ά ή β ό ρ ε ια τ Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ κ α ι τα Μ τ ω ν τ α Μ έσ θ λ ο ν υ σ τ ή ρ ια Χ θ ο ν ίω υ σ τ ή ρ ια τ έ λ ο , α λ ν ή τ ο υ Σ Τ Η ς τ λ ά Π λ Μ ι υ π ο σ τ η ρ ίξ ε ι ό τ ι α υ τ ς Ψ υ χ ο π ο μ π ό ς , Π ο μ π ρ β ο ρ ε ίω ν , ο ι ο π ο ίο ι ή ο μ ά δ α π ο υ π ε ρ ιε λ ά μ β κ ά θ ε π ε ρ ίπ τ ω σ η ο ι Υ η ς Ε λ λ ά δ α ς . 104 Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ ο υ β ί δ ε ν ο υ τ ω ε ρ κ ο έ ς ό ς τ α α ν π ο υ . 103 Ο Ε ρ μ ή ς , ε ίν α ι σ ε π ρ ώ τ ο ν ίω ν θ ε ο τ ή τ ω ν . ύ ρ ιο υ . ο ι έ ν ή Π ο ν μ ια ε Έ λ λ ε ρ β ό ρ ν ο ιε ς σ υ ν δ έ ­ μ π α ίο ς ε ίν α ι θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ή η ν ε ς , Μ α κ ε ­ ε ιο ι τ ο π ο θ ε ­ Κ α τ ά τ ο ν L. R. Farneil: "Art is a difficult medium for the expression of advanced eschatology". 105 Η π ρ ώ τ η κ α λ λ ι τ ε χ ν ι κ ή π α ρ ά σ τ α σ η , ό π ο υ ε μ φ α ν ί ζ ο ν τ α ι ο ι Δ ι ό ν υ σ ο ς ­Ε ρ μ ή ς nati μ ε Π λ ο ύ τ ω ν α ­Π ε ρ σ ε φ ό ν η , π α ρ α ­ π έ μ π ο ν τ α ς έ τ σ ι σ ε ε σ χ α τ ο λ ο γ ικ έ ς , σ ω τ η ρ ιο λ ο γ ικ έ ς π ε π ο ιθ ή σ ε ις , σ υ ν α ­ ν τ ά τ α ι σ τ σ ν ε λ λ η ν ικ ό κ ρ α τ ή ρ α μ ε ε λ ικ ο ε ιδ ε ίς λ α β έ ς τ ο υ ζ ω γ ρ ά φ ο υ τ ο υ Δ α ρ ε ί ο υ , π ο υ π ρ ο έ ρ χ ε τ α ι α π ό τ η ν Α π ο υ λ ί α τ η ς Ν ό τ ι α ς Ι τ α λ ί α ς (π ι θ α ν ώ ς α π ό τ ο ν Τ ά ρ α ν τ α ) κ α ι β ρ ί σ κ ε τ α ι σ τ ο Μ ο υ σ ε ί ο Τ έ χ ν η ς τ ο υ Toledo (volute­ krater Toledo 1994.19), (π ε ρ ί π ο υ 335­325 π .Χ .). 106 103. Ό ρ φ ι κ ό ς Ύ μ ν ο ς ε ι ς Έ ρ μ ή ν (α ρ . 28), 11­12: κ λ ν θ ί μ ο υ ε υ χ ό μ ε ν ο υ β ι ό τ ο ν τέλ ο ς έσ θ λ ο ν ο π ά ζ ω ν / έ ρ γ α σ ία ισ ι, λ ό γ ο υ χ ά ρ ισ ιν κ α ι μ ν η μ ο σ ύ ν η ισ ιν . Ε π ίσ η ς , Ό ρ φ ί κ ο ς Ύ μ ν ο ς ε ι ς Έ ρ μ ή ν (α ρ . 57), 12: ά λ λ α , μ ά κ α ρ , π έ μ π ο ι ς μ ύ σ τ α ι ς τέλ ο ς έ σ θ λ ο ν έ π " έ ρ γ ο ις . 104. Α . J. Van Windekens, Les Hyperboréens, RhM 100 (1957) 164­169. Τ ο υ ι δ ί ο υ , Réflexions sur le nature et l'origine du dieu Hermès, RhM 104 (1961) 289­301. 105. Α ν α φ ο ρ ά α π ό τ ο ν W. Κ . C. Guthrie, Orpheus and Greek Religion, London 1935, 190. 106. Ε υ χ α ρ ι σ τ ώ τ ο υ ς υ π ε υ θ ύ ν ο υ ς τ ο υ Toledo Museum of Art, Ohio­Η .Π .Α , γ ι α τ η ν α π ο σ τ ο λ ή τ ω ν π λ ή ρ ω ν σ τ ο ιχ ε ίω ν τ ο υ κ ρ α τ ή ρ α , τ η ς σ χ ε τ ικ ή ς β ιβ λ ιο γ ρ α φ ία ς , φ ω τ ο γ ρ α φ ι ώ ν κ α ι slides. Β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α : Μ . E. Mayo, et al., The Art of South Italy, Vases from Magna Graecia, Richmond, The Virginia Museum of Fine Arts exhibition catalogue, 1982, 79 κ .ε . C. Aellen, A. Cambitoglou and J. Chamay, Le Peintre de Darius et son Milieu, Vases grecs d' Italio méridionale, Geneva, L'Association Hellas et Roma IV, 1986, κ υ ρ ί ω ς Κ ε φ . 3, 11­175. A. C. Trendall and A. Cambitoglou, Second Supplement to the Red­Figured Vases of Apulia, part III, London, Bulletin Supplement 60, 1992, no. 41 al. Κ υ ρ ί ω ς , J.­M. Moret, Les départs des enfers dans Γ imagerie Apulienne, RA 2 (1993) 293­300 κ α ι figs. la­Id, 93 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Ε ι κ . 12 Α π ο ν λ ί κ ό ς Κ ρ α τ ή ρ α ς μ ε ε λ ι κ ο ε ι ­ δ ε ί ς λ α β έ ς τ ο υ Ζ ω γ ρ ά φ ο υ τ ο υ Δ α ρ ε ί ο υ . The Toledo Museum of Art, 1994. 19. Π ε ρ ιγ ρ α φ ή : Α π λ ε υ ρ ά ) (Ε ι κ . 12). Ο Ά δ η ς κ α ι η Π ε ρ σ ε φ ό ν η α π ε ικ ο ν ίζ ο ν τ α ι σ τ ο π α λ ά ­ τ ι τ ο υ ς , π ο υ έ χ ε ι τ ο σ χ ή μ α ν α ΐσ κ ο υ (aedicula). To χ έ ρ ι τ ο υ Δ ι ό ν υ σ ο υ ε ί ν α ι μ έ σ α σ τ η ν π α λ ά μ η τ ο υ Ά δ η · α ν τ ί­ σ τ ο ιχ α ,ο Ε ρ μ ή ς ,α π ό τ η ν π λ ε υ ρ ά τ η ς Π ε ρ σ ε φ ό ν η ς ,κ ρ α τ ώ ν τ α ς τ ο κ η ρ ύ κ ε ιο σ τ ο α ρ ισ τ ε ρ ό τ ο υ χ έ ρ ι, α κ ο υ μ π ά τ ο δ ε ξ ί τ ο υ χ έ ρ ι π ά ν ω σ ε έ ν α ν κ ίο ν α . Ν ο μ ίζ ω ό τ ι ε ίν α ι λ ο γ ικ ό ο Ε ρ μ ή ς ν α β ρ ίσ κ ε τ α ι α π ό τ η ν π λ ε υ ρ ά τ η ς Π ε ρ σ ε ­ φ ό ν η ς ,α φ ο ύ σ υ ν δ έ ε τ α ι μ ε τ η ν ο ρ φ ικ ή Π ε ρ σ ε φ ό ν η .107 Σ η μ ε ι ώ ν ο υ μ ε ό τ ι τ α ο ν ό μ α τ α ό λ ω ν τ ω ν μ ο ρ φ ώ ν ε ίν α ι χ α ρ α γ μ έ ν α σ τ α ε λ λ η ν ικ ά : Ά ΐδ α ς , Φ ε ρ ­ σ ε φ ό ν α , Π έ ρ σ ι ς (μ α ι ν ά δ α ),Ο ΐ ν ο ψ (ν έ ο ς ), Δ ι ό ν υ σ ο ς , "Α χ έ τ α (μ α ι ν ά δ α ), 'Α κ τ α Ι ο ο ν , Π ε ν θ ε ν ς , Έ ρ μ η ς κ α ι "Α γ α ύ η . Β π λ ε υ ρ ά ) (Ε ι κ . 13). Ο ν ε κ ρ ό ς , σ ε σ τ ά σ η α γ ά λ μ α τ ο ς , α λ λ ά μ ε σ τ ρ α μ μ έ ν ο τ ο κ ε φ ά λ ι α ρ ισ τ ε ρ ά , ε ίν α ι έ ν α ς γ υ μ ν ό ς ν έ ο ς ,μ ε ρ α β δ ί,φ ιά λ η κ α ι ύ φ α σ μ α π ά ν ω σ τ ο α ρ ι σ τ ε ρ ό τ ο υ χ έ ρ ι , μ ε τ α ι ν ί α σ τ ο κ ε φ ά λ ι , μ έ σ α σ ε aedicula, έ ν α 2. Ε π ί σ η ς , S. Iles Johnston and T. J. McNiven, Dionysos and the Underworld in Toledo, MusHelv 53 (1996) 25­36, κ α ι pi. 1. G. Siebert, LIMC, VII 1, 26 no. 1, 315 no. 70, 348 no. 1. G. Siebert, LIMC, VII 2, 265, 310. LIMC, VIII 1, 501 no. 1, 792 (e), 876 no. 23.1. Gavrilaki and Y. Z. Tzifopoulos, An "Orphic­Dionysiac" Gold Epistomion from Sfakaki near Rethymno, BCH 122 (1998) 353­354. R. M. Berkowitz, Selected acquisitions made by the Toledo Museum of Art, 1990­2001, BURLINGTON, vol. 143, no. 1177, April 2001, 259, fig. VI (col.). 107. Κ α τ ά τ ο υ ς S. Iles Johnston κ α ι Τ . J. McNiven, ό .π ., 33­34, ο Δ ι ό ν υ σ ο ς σ υ ν δ έ ε τ α ι μ ε τ ο ν Α δ η κ α ι ό χ ι μ ε τ η ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η ,λ ό γ ω τ η ς ε π ισ η μ ό τ η τ α ς τ η ς χ ε ιρ ο ν ο μ ία ς : ε π ικ ύ ρ ω σ η τ η ς δ ύ ν α μ η ς τ ο υ Δ ιό ν υ σ ο υ σ τ η ν ε π ικ ρ ά τ ε ια τ ο υ Α δ η ·ή σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν F. Graf, Masks of Dionysus, 256 λ ό γ ω τ η ς μ ε σ ο λ ά β η σ η ς τ ο υ Δ ι ό ν υ σ ο υ μ ε τ ι ς δ υ ν ά μ ε ις τ ο υ Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο υ εκ μ έ ρ ο υ ς τ ο υ μ ύ σ τ η τ ο υ . 94 Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η Σ Κ Ε 1Α ν α ΐσ (Μ ε τ α ι ν ιο ς Π α γ τ η σ Σ α μ χ ο τ α π ά τ α σ υ ν ο θ . Α υ τ ό ς ε ίν α ι ιν ία σ τ ο κ ε φ ά λ ν τ α ο ν ε α ν ικ ό ς ω ν ε ρ μ α ϊκ ώ ν ώ ν ­Δ η μ η τ ρ ι ά δ ο α ν τ ά μ ε κ α ι σ τ α ρ ά κ η ς ). 109 ο ι α Ε σ τ ς . μ υ μ ύ σ π ε ι ρ μ ή η λ ώ Τ η ν σ τ ή Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ τ η ς . 108 κ ο ν ίζ ε ­ ς Χ θ ό ­ ν τ ω ν τ α ιν ία ρ ια τ η ς Σ τ α α γ γ ε ία τ η ς Α π ο υ λ ία Ο ρ φ έ α ς , Π ρ ω τ ε σ ίλ α ο ς , Η ρ α κ Θ η σ έ α ς , Π ε ρ σ ε φ ό ν η , κ α ι Ά δ ε μ φ α ν ίζ ο ν τ α ι ν α α ν α χ ω ρ ο ύ ν γ ια Α δ η μ ε τ η σ υ ν ο δ ε ία τ ο υ Ε ρ μ Ο Ε ρ μ ή ς δ ε ν ε ρ γ ά ζ ε τ α ι π α ρ ά time σ τ ο ν Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο , ό π ω ς φ έ ρ ε ι ο Χ ά ρ ω ν σ τ ο ν Λ ο υ κ ια ν Ό μ ω ς ,χ ω ρ ίς α υ τ ό ν κ α ν ε ίς δ ε ν ρ ε ί ν α ξ ε κ ιν ή σ ε ι γ ια τ ο ν Κ Κ ό σ μ ο . ς ο ι λ ή ς , ω ν ις τ ο ν ή . 110 part­ α ν α ­ ό . 111 μ π ο ­ ά τ ω Ε ι κ . 13 Α π ο υ λ ι κ ό ς Κ ρ α τ ή ρ α ς μ ε ε λ ι κ ο ε ι ­ δ ε ί ς λ α β έ ς τ ο υ Ζ ω γ ρ ά φ ο υ τ ο υ Δ α ρ ε ί ο υ . The Toledo Museum of Art, 1994. 19. 108. Υ π ε Ν π ά ρ χ ο υ ν κ α ι ά λ λ α π ρ ό σ ω π α , γ ύ ρ ω α π ό τ ο ν α ΐσ κ ο τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ , σ τ η ν π ίσ ω λ ε υ ρ ά τ ο υ κ ρ α τ ή ρ α . Δ ε ν έ χ ε ι π ρ ο σ δ ιο ρ ισ θ ε ί α κ ό μ η α ν ε ίν α ι ό λ ο ι μ ύ σ τ ε ς ή ίν α ι σ υ γ γ ε ν ε ίς τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ μ ύ σ τ η ή α ν γ ν ω ρ ίζ ο υ ν ό τ ι ο ν ε κ ρ ό ς ε ίν α ι μ ύ σ τ η ς . ο μ ίζ ω ό τ ι π ρ έ π ε ι κ ά π ο ιο ι α π ό τ α π ρ ό σ ω π α ν α ε ίν α ι μ ύ σ τ ε ς ,ό π ω ς ο ι δ ύ ο ν έ ο ι μ ε τ α ιν ίε ς σ τ ο κ ε φ ά λ ι, ά ν ω α ρ ισ τ ε ρ ά κ α ι κ ά τ ω δ ε ξ ιά τ ο υ ν α ΐσ κ ο υ , π ο υ φ α ίν ε ­ τ α ι ό τ ι α π ο τ ε λ ο ύ ν , κ α τ ά τ η γ ν ώ μ η μ α ς ,μ α ζ ί μ ε τ ο ν ε κ ρ ό μ ι α ε ν ια ία σ ύ ν θ ε σ η . Ε ίν α ι, ίσ ω ς , μ ύ σ τ ε ς τ ο υ Δ ιο ν ύ σ ο υ ε ν ζ ω ή ; Π ά ν τ ω ς τ ο π λ α ίσ ιο ε ίν α ι σ α φ ώ ς Δ ιο ν υ σ ια κ ό . 109. Σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ α Σ χ ό λ ι α σ τ ο ν Α π ο λ λ ώ ν ι ο Ρ ό δ ι ο Ι , 916 b: κ α ι Ό δ υ σ σ έ α δ έ φ α σ ι μ ε μ υ η μ έ ν ο ν ε ν Σ α μ ο θ ρ ά ικ η ι χ ρ ή σ α σ θ α ι τ ώ ι κ ρ η δ έ μ ν ω ι α ν τ ί τ α ιν ία ς ­π ε ρ ί γ α ρ τ η ν κ ο ι λ ί α ν ο ι μ ε μ υ η μ έ ν ο ι τ α ι ν ί α ς ά π τ ο υ σ ι π ο ρ φ ύ ρ α ς ... Γ ι α τ η Δ η μ η τ ρ ι ά δ α , β λ . Α . Σ . Α ρ β α ν ι τ ό π ο υ λ ο ς , Θ ε σ σ α λ ι κ ά Μ ν η μ ε ί α , ό .π ., α ρ . 193. 110. J.­M. Moret, ό .π ., σ η μ . 104, 293­351. 111. Λ ο υ κ ι α ν ό ς , Cat. 1: έ ξ η μ ι σ ε ί α ς η μ έ τ ε ρ ο ς ω ν . Ε π ί σ η ς , Λ ο υ κ ι α ν ό ς , Luct. 6: κ α ι ό Έ ρ μ η ς , ο ύ τ ο ς μ έ ν γ ε ο υ κ α ε ί σ υ μ π α ρ ώ ν . Ε π ί σ η ς , Hyg., Fab. 251: assiduo itinere. Stat., Theb. Vili 48­49: nuntius ambas/itque reditque domos [se. Olympum et Erebum]. Claud., Rapt. Pros. I 89­90: commune profundis/et superis numen. 95 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Ο ν ε κ ρ ό ς μ έ σ α σ τ ο ν α ΐσ κ ο : Ο ν ε κ ρ ό ς σ υ γ κ ρ ίν ε τ α ι μ ε τ ο υ ς μ ε γ ά λ ο υ ς ή ρ ω ε ς τ ο υ π α ρ ε λ θ ό ν τ ο ς κ α ι α υ τ ό ή τ α ν μ ι α "privatapotheose". 112 H "π ρ ο β ο λ ή " τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ σ τ ο υ ς ή ρ ω ε ς ε ί ν α ι φ α ν ε ρ ή σ ε π ο λ λ έ ς π ε ρ ι π τ ώ σ ε ι ς : ή ρ ω ε ς κ α ι η ρ ω ί δ ε ς α π ε ι κ ο ν ί ζ ο ν τ α ι μ έ σ α σ ε ν α ΐ σ κ ο : π .χ . Α χ ι λ λ ε ύ ς , Α ν δ ρ ο μ έ δ α , Ν ι ό β η , Η ρ α κ λ ή ς . 113 Τ έ τ ο ι α ε ί ν α ι κ α ι η υ π ό σ χ ε σ η π ο υ λ α μ ­ β ά ν ε ι ο μ ύ σ τ η ς σ τ α Ό ρ φ ι κ ά ­δ ι ο ν υ σ ι α κ ά ' χ ρ υ σ ά ε λ ά σ μ α τ α . 114 Σ ε μ ία λ ί α ς (Ε ι κ Β α σ ιλ ε ία τ α ι ο Ε ρ μ τ ο χ έ ρ ι κ Ά ΐδ α . Ε ι κ . 14 Μ . Schmidt, Hermes als Seelengeleiter auf einer apulischen Lutrophoros in Basel, AntK 27 (1984) Taf. 8, 1­2. λ ο υ τ ρ ο φ ό ρ ο τ η ς Α π . 14), π ο υ β ρ ί σ κ ε τ α ι (Ε λ β ε τ ί α ), 115 α π ε ι κ ο ν ή ς ν α π ιά ν ε ι τ ο ν ε κ ρ ό α ι ν α τ ο υ λ έ ε ι: ά σ τα ο υ ­ σ τη ίζ ε ­ α π ό ες Ο ν ε κ ρ ό ς τ ο υ α π α ν τ ά α ρ ν η τ ικ ά : ο υ κ α ν ίσ τα μ α ι. Τ ο σ π ίτ ι, σ τ ο ο π ο ίο ε δ ώ θ ε ό ς κ α ι ά ν θ ρ ω π ο ς σ υ ν α ν τ ώ ­ ν τ α ι,σ τ η ν ε ξ ω τ ε ρ ικ ή τ ο υ μ ο ρ φ ή δ ε ν δ ια φ έ ρ ε ι α π ό τ α κ τ ίσ μ α τ α μ ε κ ο λ ώ ­ ν ε ς ,π ο υ σ υ ν α ν τ ά μ ε σ τ ο κ έ ν τ ρ ο τ ω ν α γ γ ε ιο γ ρ α φ ιώ ν σ ε ε υ ά ρ ιθ μ α τ α φ ικ ά α γ γ ε ία τ η ς Α π ο υ λ ία ς .Ε ίν α ι ν α ΐσ κ ο ς μ ε δ ύ ο ιω ν ικ έ ς κ ο λ ώ ν ε ς σ τ η ν μ π ρ ο ­ σ τ ιν ή π λ ε υ ρ ά κ α ι θ ε ω ρ ε ίτ α ι ω ς τ α φ ι­ κ ό κ τ ίσ μ α . Ο τ ά φ ο ς ε ίν α ι γ ια τ ο ν ε κ ρ ό τ ο σ π ίτ ι τ ο υ γ ια π ά ν τ α . Ο Ε ρ μ ή ς δ ε ίχ ν ε ι τ η ν ε υ γ ε ν ικ ή τ ο υ φ ύ σ η ,ε ικ ο ν ιζ ό μ ε ν ο ς ω ς φ ίλ ο ς . 112. Κ . Schauenburg, idi 104 (1989) 57. 113. J.­M. Moret, ό .π ., σ η μ . 136 τ η ς σ ε λ . 314. 114. G. Zuntz, Persephone, ό .π ., Β 1, 11, 358­359 κ α ι 380­381: κ α ι τ ό τ ' ε π ε ι τ " α [λ λ ο ι ­ σ ι μ ε θ "] ή ρ ώ ε σ σ ι ν ά ν ά ξ ε ί [ς ]. 115. Μ . Schmidt, Hermes als Seelengeleiter auf einer apulischen Lutrophoros in Basel, AntK Π (1984) 34­46, Taf. 8­10. 96 Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο Ν /Ω /:Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Ο ν ε κ ό μ ω ς α ν α ρ ω χ ρ ό ν ω ρ ό ς σ φ α ίν ε τ ιέ τ α ς μ ια τ ο ν α ΐσ τ α ι ό τ ι ι α ν ο ι ισ χ υ ρ ή κ ο π λ π α , ε ν ώ π η σ ιά ζ ε ι α ρ α σ τ ά ν α φ ο ρ ά α ρ ισ π ο λ σ ε ις σ τα Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ τ ά ν ε τ α ι μ ε τ ύ σ τ ο δ ιο ν υ σ σ ε α υ τ ά τ α δ ιο ν υ σ ια κ ά Σ Τ Η η ν α ια κ ό τ α φ μ υ σ ν θ ρ κ ό ικ ά τ ή ρ Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ ω π ιν ή τ ο υ μ ο ρ φ ή , σ μ ο . Η Μ . Schmidt α γ γ ε ία ε ίν α ι σ υ γ ­ ια . Τ ο κ η ρ ύ κ ε ιο ,π ο υ ο Ε ρ μ ή ς Ψ υ χ ο π ο μ π ό ς φ έ ρ ε ι,γ ια τ ί μ ε α υ τ ό ο δ η γ ε ί τ ις ψ υ χ έ ς τ ω ν α ν θ ρ ώ π ω ν σ τ ο ν Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο ,κ α τ ά τ ο ν Μ ο ρ σ ια ν ό Ε ρ μ α ιο ,έ ν α μ ύ σ τ η τ ω ν τ ε λ ε τ ώ ν τ ο υ Β ά κ χ ο υ , ε ί ν α ι σ ύ μ β ο λ ο τ ο υ θ α ν ά τ ο υ . 116 Δ )Ε Ρ Μ Η ΙΧ Θ Ο Ν ΙΩ Ι: Ο Ι ω ς σ ή μ ε ρ α Ε ρ μ α ί π ά ν ω ε π σ κ ο ν μ ν κ Ε Ρ Μ Η Ν Ε ΙΕ Σ σ τ ο υ ς τ ά φ ο υ ς κ α ι α ν α θ η μ α τ ικ ή Έ χ ε ι γ ίν ε ι γ ε ν ικ ά π α ρ π ιτ ύ μ β ια ς σ τ ή λ η ς . Τ α .Χ . σ υ ν δ έ ο ν τ α ι μ ε τ ο θ χ ή μ α β έ λ ο υ ς , (V), μ ό ν ο α ι σ τ α α ν ά γ λ υ φ α τ ω ν λ ό σ ω μ ο ς . Η λ ε ιτ ο υ ρ γ ικ ε ι ό τ ι ο ι σ τ ή λ ε ς ό λ ω ν τ π ο ρ ε ί ν α δ ια κ ο σ μ η θ ο ύ ν ια σ υ ν α ν τ ά τ α ι τ ο φ α ιν ό α θ α ρ ά Θ ε σ σ α λ ικ ό . ε π ιγ ρ α φ ή α δ ε κ τ ό ό τ ι υ π ά ρ χ ε ι σ ύ ν δ ε σ μ ο ς μ ε τ α ξ ύ Ε ρ μ ή κ α ι π ο ρ τ ρ α ί τ α Ε ρ μ ω ν σ τ η ν Α ν α τ ο λ ή τ ο υ 2ο υ α ι . ε ό Ε ρ μ ή · ε κ ε ί ο Ε ρ μ ή ς , ω ς ψ υ χ ο π ο μ π ό ς , ε ίχ ε τ ο ω ς ε ξ α ίρ ε σ η ·κ α τ ά κ α ν ό ν α , ό π ω ς σ τ ις λ η κ ύ θ ο υ ς τ ά φ ω ν τ η ς κ λ α σ σ ικ ή ς ε π ο χ ή ς , α π ε ικ ο ν ίζ ε τ α ι ό τ η τ α τ ο υ Χ θ ό ν ιο υ Ε ρ μ ή ­Ψ υ χ ο π ο μ π ο ύ δ η λ ώ ­ ω ν ν ε κ ρ ώ ν ,α ν δ ρ ώ ν ή γ υ ν α ικ ώ ν ,ν έ ω ν ή γ έ ρ ω ν , μ ε έ ν α ν Ε ρ μ ή . 117 Σ τ α ύ σ τ ε ρ α ε λ λ η ν ι σ τ ι κ ά χ ρ ό ­ μ ε ν ο κ α ι σ τ η ν ό τ ιο Μ α κ ε δ ο ν ία , α λ λ ά π α ρ α μ έ ν ε ι Υ π ά ρ χ ε ι σ ύ ν δ ε σ μ ο ς μ ε τ α ξ ύ τ ν έ ο υ ,π ο υ ε ικ ο ν ίζ ε τ α ι μ ε τ ο ν τ ύ π β ιε ς σ τ ή λ ε ς μ ε τ ο ε γ χ ά ρ α κ τ ο ή α ν α ν α γ ν ω ρ ίσ ε ι κ α ν ε ίς τ α π ο ρ τ ρ α ίτ σ τή λ ες δ ε ν μ α ρ τ υ ρ ο ύ ν τ α ι π α ρ ά κ α τ ύ π ο τ ω ν ε ρ μ α ϊκ ώ ν π ο ρ τ ρ α ίτ ω ν Ε ρ μ ή ς π ο υ σ υ ν α ν τ ώ ν τ α ι π ά ν ω σ ο υ ο τ ά γ λ α τ τ ά π ο τα θ ε ο υ υ φ ω ν τη λ ύ ε λ ο ύ Ε ρ μ ή ε ρ μ α ϊκ ο ύ ο τ ο υ ν ε α ν ε κ ρ ώ ν . ν α υ τ ο κ ρ α δ ια φ ο ρ ε τ λ η ν ικ ά α ν κ α ι τ ο υ π ρ ο σ ώ π ο υ τ μ ν η μ ε ίο υ . Σ τ ις ε π ιτ ύ ν ικ ο ύ Ε ρ μ ή θ α ή θ ε λ ε Ο ι ε π ιτ ύ μ β ιε ς ε ρ μ α ϊκ τ ο ρ ικ ή ε π ο χ ή κ α ι μ ε τ ικ ώ ν α π ό τ ο υ ς ν ε α ρ ο ά γ λ υ φ α . Ο ι θ ε σ σ α λ ικ ο υ μ ­ ν α έ ς ο ν ύ ς έ ς 116. Τ Α Μ 3. 1, no. 922· σ α ρ κ ο φ ά γ ο ς α π ό Korkuteli, Π ι σ ι δ ί α ς : S. Guettel Cole, Voices from beyond the Grave: Dionysus and the Dead, Masks of Dionysus, έ κ ό . Th. Carpenter and Chr. Faraone, Ithaca/London 1993, 276­295. 117. H. Wrede, Die Antike Herme, 42 κ .ε . 97 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ σ τ ή λ ε ς α π ό τ ο τ έ λ ο ς τ ο υ 4ο υ α ι . π .Χ . (α ρ γ ό τ ε ρ α ε π ί σ η ς ο ι μ α κ ε δ ό ν ι κ ε ς σ τ ή λ ε ς ) ε ίν α ι ε π ιπ λ έ ο ν τ α μ ό ν α μ ν η μ ε ία π ο υ φ έ ρ ο υ ν σ τ ις β ά σ ε ις τ ο υ ς τ η ν ε π ιγ ρ α φ ή Έ ρ μ η χ θ ο ν ίφ κ α ι σ τ η δ ιά λ ε κ τ ο Έ ρ μ ά ο υ χ θ ο ν ίο υ : α υ τ έ ς ο ι α φ ιε ­ ρ ώ σ ε ις σ η μ α ίν ο υ ν ό τ ι ο ι τ ά φ ο ι π ρ ο σ τ α τ ε ύ ο ν τ α ι α π ό τ ο ν ψ υ χ ο π ο μ π ό θ ε ό , τ ο υ ο π ο ίο υ π α ρ ισ τ ά ν ε τ α ι η ε ικ ό ν α , α π ό μ ια τ ο π ικ ή σ υ ν ή θ ε ια , χ α ρ α κ τ η ­ ρ ισ τ ικ ή τ η ς β ό ρ ε ια ς Ε λ λ ά δ α ς , μ ε τ ο ν τ ύ π ο τ η ς σ τ ή λ η ς .Τ ο ε π ιτ ύ μ β ιο μ ν η ­ μ ε ί ο , stricto sensu, ε ί ν α ι η ί δ ι α η σ τ ή λ η , κ α ι ό χ ι έ ν α σ τ ο ι χ ε ί ο τ η ς δ ι α κ ό ­ σ μ η σ η ς τ ο υ .Ό σ ο ν α φ ο ρ ά τ η ν ε ξ ή γ η σ η τ ο υ π ο ρ τ ρ α ίτ ο υ ,π ρ έ π ε ι ν α δ ο ύ μ ε τ η σ τ ή λ η τ η ς Α δ α ία ς σ τ η Β έ ρ ο ια , ό π ο υ ο Ψ υ χ ο π ο μ π ό ς ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι δ ίπ λ α σ τ η σ τ ή λ η ν έ ο ς κ α ι φ α λ λ ικ ό ς .Ο μ ε γ ά λ ο ς α ρ ιθ μ ό ς τ ω ν Ε ρ μ ω ν σ τ η ν ε π ιτ ύ μ β ια ε λ λ η ν ισ τ ικ ή κ α ι ρ ω μ α ϊκ ή ε ικ ο ν ο γ ρ α φ ία , π ά ν ω σ τ α α ν ά γ λ υ φ α α ν δ ρ ώ ν ,γ υ ν α ικ ώ ν ,π α ιδ ιώ ν , ε ρ μ η ν ε ύ ε τ α ι α π ό τ η σ υ ν α ισ θ η μ α τ ικ ή κ α ι σ υ μ ­ β ο λ ικ ή ε π ίδ ρ α σ η τ ο υ ν ε α ρ ο ύ θ ε ο ύ τ ω ν π α λ α ίσ τ ρ ω ν κ α ι τ ω ν γ υ μ ν α σ ίω ν , τ ο υ μ α ιτ ρ τ ο υ α θ λ η τ ισ μ ο ύ κ α ι τ η ς ρ η τ ο ρ ικ ή ς , τ ο υ ο π ο ίο υ η π α ρ ο υ σ ία θ ε σ μ ο θ ε τ ε ί έ ν α ν τ ύ π ο α φ η ρ ω ϊσ μ ο ύ γ ια ό λ ο υ ς α υ τ ο ύ ς π ο υ μ ο ιρ ά ζ ο ν τ α ι τ η ν π α ιδ ε ία . Δ ε ν ε ίν α ι σ π ά ν ιο π ο υ σ τ α δ ίπ τ υ χ α ή σ τ ο υ ς π α π ύ ρ ο υ ς μ έ σ α σ τ α χ έ ρ ια τ ω ν ν ε κ ρ ώ ν υ π ά ρ χ ε ι η α ν α π α ρ ά σ τ α σ η ε ν ό ς Ε ρ μ ή , τ ο ν ίζ ο ν τ α ς έ τ σ ι α υ τ έ ς τ ι ς π ο λ ι τ ι σ μ ι κ έ ς α ν α φ ο ρ έ ς . 118 μ π α έ ν η μ Ε σ Σ γ έ σ η τ ά φ ο υ ­Ε ρ μ ή ια ς δ ύ ν α μ η ς μ υ σ τ ικ ή ρ ο ς α υ τ ό ν .Σ τ ο ν τ ά φ τ ο μ ικ ό π ν ε ύ μ α π ρ ο σ ρ μ α ,σ τ ο ν Έ ρ μ α ιο .Ο ιο ς Ε ρ μ ή ς έ χ ε ι σ τ η ν κ τ ε τ ρ ά γ ω ν η κ ο λ ώ ν α ν η μ ε ίο υ π ο υ υ ψ ώ ν ε τ α ρ μ ή ς π ρ ο σ δ ίδ ε ι σ τ ο ν ε α υ τ ή ν τ η ν π ε ρ ίπ τ ω σ κ α ι ε γ χ ά ρ α κ τ ο υ Ε ρ μ ή : Ο τ ά φ ο ς ε ίν α ι έ ν α μ έ ρ ο ς ς . Ο ν ε κ ρ ό ς γ ίν ε τ α ι ή ρ ω α ς μ έ σ ω τ ω ν π ρ ο σ φ ο ρ ώ ν ο κ α τ ο ικ ε ί έ ν α π ν ε ύ μ α κ α ι σ ε κ ά θ ε τ ά φ ο α υ τ ό τ ο γ ρ ά φ ε τ α ι σ ε έ ν α γ ε ν ικ ό π ν ε ύ μ α , σ τ ο π ν ε ύ μ α τ ο υ τ α φ ικ ό ς ρ ό λ ο ς τ ο υ Ε ρ μ ή έ γ κ ε ιτ α ι σ τ ο ό τ ι ο Χ θ ό ­ α τ ο χ ή τ ο υ τ ο ν ε κ ρ ό ,τ ο ν έ χ ε ι σ τ η ν π ρ ο σ τ α σ ία τ ο υ , α ν ή κ ε ι σ ε έ ν α ν π ρ ω τ ό γ ο ν ο τ ύ π ο α ν α μ ν η σ τ ικ ο ύ ι π ά ν ω σ τ ο ν τ ά φ ο . Μ ε τ η μ ε τ ά λ λ α ξ η τ ω ν ιδ ε ώ ν ,ο α φ η ρ ω ϊσ μ ε ν ο ν ε κ ρ ό έ ν α θ ε ϊκ ό χ α ρ α κ τ ή ρ α . Α λ λ ά η , ε ί ν α ι ο θ ε ό ς π ο υ δ ί ν ε ι τ η θ έ σ η τ ο υ σ τ ο ν ε κ ρ ό . 119 Σ τ ις Θ ε σ σ α λ ικ έ ς ε π ιτ ύ μ β ιε ς σ τ ή λ ε ς δ ε ν υ π ά ρ χ ε ι η ο λ ό σ ω μ η α π ε ικ ό ν ισ η 118. G. Siebert, LIMC, V 1, λ ή μ μ α "Hermes", 375. 119 M. Collignon, ό .π ., 324 κ .ε . 98 Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η Σ Κ Ε 1Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ τ ο υ Ε ρ μ ή ,α λ λ ά δ η λ ώ ν ε τ α ι η σ χ έ σ η μ ε τ ο θ ε ό μ έ σ ω τ η ς α ν ά θ ε σ η ς :Έ ρ μ ή ί Χ θ ο ν ί ω ι ­Έ ρ μ ά ο ν Χ θ ο ν ίο υ . Nilsson120 κ λ ί ν ε ι π ρ ο ς τ η ν ά π ο ψ η ό τ ι τ ο ό ν ο μ α τ ο υ θ ε ο ύ (Έ ρ μ ά ο υ χ θ ο ν ίο υ ) ε ίν α ι σ τ η γ ε ν ικ ή π τ ώ σ η σ τ ις Θ ε σ σ α λ ικ έ ς ε π ιτ ύ μ β ιε ς σ τ ή λ ε ς . Ή π ιθ α ν ώ ς ό τ ι τ ο Έ ρ μ ά ο υ ή τ α ν δ ο τ ικ ή κ α τ ά τ ο ν τ ύ π ο ν , α λ λ ά ω σ τ ό σ ο π ρ ο σ υ π έ γ ρ α ψ ε τ η ν ε ρ μ η ν ε ί α , π ο υ α π ε ρ ρ ί φ θ η α π ό τ ο ν Couchoud,121 ό τ α ν λ έ γ ε ι γ ι α α υ τ έ ς τ ι ς Θ ε σ σ α λ ι κ έ ς ε π ι τ ύ μ β ι ε ς σ τ ή λ ε ς (λ α μ β α ν ο μ έ ν ο υ τ ο υ Έ ρ μ ά ο υ ω ς δ ο τ ι κ ή ς ): "Ε ί ν α ι β έ β α ι ο ν ό τ ι η σ τ ή λ η π ρ ο σ φ έ ρ ε τ α ι ό χ ι μ ό ν ο σ τ ο υ ς ν ε κ ρ ο ύ ς , α λ λ ά κ α ι σ ε έ ν α θ ε ό ε υ ν ο ϊ κ ό τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ ". Ε ν π ά σ η π ε ρ ι π τ ώ σ ε ι , ε ά ν ο Nilsson θ ε ω ρ ε ί τ ο Έ ρ μ ά ο υ ω ς γ ε ν ι κ ή , σ υ μ φ ω ν ε ί μ ε τ ο ν P. Raingeard, ο ο π ο ί ο ς π α ρ α τ η ρ ε ί ό τ ι "η γ ε ν ι κ ή Έ ρ μ ά ο υ τ ί θ ε τ α ι α ν τ ί τ η ς δ ο τ ι κ ή ς Έ ρ μ ή Γ .122 Ό μ ω ς , τ ο Έ ρ μ ά ο ν ε ί ν α ι σ τ η ν π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α δ ο τ ι ­ κ ή σ ε δ ια λ ε κ τ ικ ό τ ύ π ο ,π ο υ α ν τ ισ τ ο ιχ ε ί σ τ ο Έ ρ μ ή ί τ η ς Κ ο ιν ή ς , α π ό τ ο ο π ο ίο α ρ γ ό τ ε ρ α α ν τ ικ α τ α σ τ ά θ η κ ε . Η Π ε λ α σ γ ιώ τ ις σ τ ο κ έ ν τ ρ ο κ α ι η Π ε ρ ρ α ι β ί α σ τ ο β ο ρ ρ ά έ χ ο υ ν τ η γ ε ν ι κ ή σ ε ­ο ι κ α ι τ η δ ο τ ι κ ή σ ε ­ο υ ή κ α μ ι ά φ ο ρ ά σ ε ­ο ι · η Θ ε σ σ α λ ι ώ τ ι ς σ τ α ν ο τ ι ο δ υ τ ι κ ά έ χ ε ι τ η γ ε ν ι κ ή , α λ λ ά κ α ι τ η δ ο τ ι κ ή σ ε ­ο υ ­ η Φ θ ι ώ τ ι ς , η Ε σ τ ι α ι ώ τ ι ς (σ τ α ν ο τ ι ο δ υ τ ι κ ά α ν τ ί σ τ ο ι χ α ) κ α ι η Μ α γ ν η σ ία σ τ η ν α ν α τ ο λ ικ ή α κ τ ή , ε ίν α ι α β έ β α ια . Γ ε ν ικ ά , ο ι μ α ρ τ υ ρ ίε ς α π ο δ ε ι κ ν ύ ο υ ν ό τ ι τ ο Έ ρ μ ά ο υ π ρ έ π ε ι ν α ε ί ν α ι δ ο τ ι κ ή . 123 Κ α τ ά τ ο ν Β . Helly, ό τ α ν η ε π ι τ ά φ ι α φ ό ρ μ ο υ λ α π ρ ο ς τ ι μ ή ν τ ο υ θ ε ο ύ ε ί ν α ι γ ρ α μ μ έ ν η σ ε δ ι ά λ ε κ τ ο (Έ ρ μ ά ο υ Χ θ ο ν ί ο υ ), α λ λ ά τ ο ό ν ο μ α κ α ι τ ο π α τ ρ ώ ν υ μ ο τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ /ν ε κ ρ ή ς ε ί ν α ι σ τ η ν κ ο ι ν ή , τ ό τ ε η δ ι α φ ο ρ ά ε ί ν α ι ε ν δ ε ι κ τ ι κ ή δ ύ ο π ρ α γ μ ά τ ω ν : ε ίτ ε ό τ ι η σ τ ή λ η ε ίν α ι ξ α ν α χ ρ η σ ιμ ο π ο ιη μ έ ν η ή ό τ ι η δ ια λ ε ­ Ο 120. Μ . P. Nilsson, Geschichte der griechischen Religion, I 2 , München 1955, 413 σ η μ . 10. 121. P.­ L. Couchoud, L' interpretation des stèles funéraires Attiques, RA 18 5th ser. (1923)251. 122. P. Raingeard, ό .π ., 182. 123. Β λ . Μ . Lejeune, Notes d'épigraphie thessalienne, VII, L' extension, en Thessalie, du datif thématique en ­ο ι , REG 54 (1941) 176 κ .ε ., 194­197· ι δ ί ο υ , En marge d'inscriptions grecques dialectales, REA 47 (1945) 107­108 μ ε υ π ο σ η μ ε ι ώ σ ε ι ς . Ε π ί ­ σ η ς , R. van der Velde, Thessalische Dialektgeographie, Diss. Nijmwegen 1924, 88 κ .ε ., 91 κ .ε . 99 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ κ τ ικ ή φ ό ρ μ ο υ λ α ε ίν α ι α π ο μ ο ν ω μ έ ν η σ τ η ν τ ρ έ χ ο υ σ α γ λ ώ σ σ α , ίσ ω ς λ ό γ ω τ ο υ θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ο ύ τ η ς π ε ρ ι ε χ ο μ έ ν ο υ .124 Θ ε ω ρ ώ ό τ ι μ π ο ρ ε ί ν α σ υ ν τ ρ έ χ ο υ ν κ α ι τ α δ ύ ο .Τ ο π ρ ώ τ ο ε ίν α ι δ ια π ισ τ ω μ έ ν ο σ ε π ο λ λ έ ς π ε ρ ιπ τ ώ σ ε ις ε ρ μ α ϊ­ κ ώ ν σ τ η λ ώ ν τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο ε ίν α ι π ιθ α ν ό , γ ια τ ί σ τ η σ υ ν τ η ρ η τ ικ ή π ε ρ ιφ έ ρ ε ια ε ίν α ι δ υ ν α τ ό ν ν α δ ια τ η ρ η θ ο ύ ν δ ια λ ε κ τ ικ ο ί τ ύ π ο ι τ ο υ θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ο ύ τ ε λ ε τ ο υ ρ γ ικ ο ύ α ν α λ λ ο ίω τ ο ι κ α ι ν α υ π ά ρ χ ο υ ν τ α υ τ ό χ ρ ο ν α μ ε τ ο ν τ ύ π ο π ο υ χ ρ η σ ιμ ο π ο ιε ίτ α ι σ τ η ν τ ρ έ χ ο υ σ α γ λ ώ σ σ α , δ η λ α δ ή σ τ η ν π ρ ο κ ε ιμ έ ν η π ε ρ ίπ τ ω σ η τ η ν κ ο ιν ή .Π ε ρ α ιτ έ ρ ω δ ια λ ε κ τ ο λ ο γ ικ ή έ ρ ε υ ν α ε π ί τ ο υ σ υ ν ο ­ λ ι κ ο ύ corpus τ ω ν θ ε σ σ α λ ι κ ώ ν ε ρ μ α ϊ κ ώ ν σ τ η λ ώ ν μ ε τ η ν α ν α θ η μ α τ ι κ ή ε π ι ­ γ ρ α φ ή σ τ ο ν Χ θ ό ν ιο Ε ρ μ ή θ α ε π ιβ ε β α ιώ σ ε ι ή θ α α ν α ιρ έ σ ε ι τ η ν π α ρ α π ά ν ω υ π ό θ ε σ η ,α ν α φ ο ρ ικ ά μ ε τ ις π ε ρ ιο χ έ ς τ η ς Θ ε σ σ α λ ία ς , ό π ο υ α π α ν τ ά τ α ι τ ο γ λ ω σ σ ικ ό α υ τ ό φ α ιν ό μ ε ν ο , α λ λ ά κ α ι μ ε τ η σ υ χ ν ό τ η τ α χ ρ ή σ η ς τ ο υ δ ια ­ λ ε κ τ ικ ο ύ ή μ η τ ύ π ο υ . Α ν κ α ι ο ι π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο ι σ υ μ φ ω ν ο ύ ν σ ε α υ τ ό , υ π ά ρ χ ε ι α μ φ ιβ ο λ ία σ τ η ν α κ ρ ι β ή σ η μ α σ ί α τ ο υ τ ύ π ο υ . Ο ι Hoffmann125 κ α ι De Sanctis 126 τ ο ο ν ο μ ά ζ ο υ ν α π λ ώ ς α φ ιέ ρ ω σ η .Π ο λ λ ο ί ε π ισ τ ή μ ο ν ε ς υ π έ θ ε σ α ν τ η ν α π λ ο ύ ­ σ τ ε ρ η λ ύ σ η :ό τ ι ο ι ν ε κ ρ ο ί ή τ α ν υ π ό τ η ν ε ιδ ικ ή π ρ ο σ τ α σ ία τ ο υ Ε ρ μ ή .Σ ύ μ ­ φ ω ν α μ ε α υ τ ή ν , ο ι Franz κ α ι Renier 127 σ υ γ κ ρ ί ν ο υ ν τ ο υ ς τ ύ π ο υ ς θ ε ο ΐ ς κ α τ α χ θ ο ν ί ο ι ς (=Dis Manibus), ή θ ε ο ϊ ς r/ρ ω σ ι ,128 π ο υ β ρ ί σ κ ο ν τ α ι σ ε ε π ι ­ τ ύ μ β ι ε ς σ τ ή λ ε ς τ η ς ύ σ τ ε ρ η ς π ε ρ ι ό δ ο υ κ α ι σ η μ α ί ν ο υ ν : "Φ ρ ο ν τ ί ζ ε τ ε κ α ι π ρ ο σ τ α τ ε ύ ε τ ε τ ο υ ς ν ε κ ρ ο ύ ς μ α ς ". Ο Ε ρ μ ή ς φ ρ ο ν τ ί ζ ε ι κ α ι σ υ ν ο δ ε ύ ε ι τ ο ν ε κ ρ ό .Σ ε α υ τ ό ν α φ ιε ρ ώ ν ε τ α ι ο τ ά φ ο ς κ α ι η ε ικ ό ν α τ ο υ π ά ν ω σ τ η σ τ ή λ η . Η ε ρ μ η ν ε ία α υ τ ή θ α ή τ α ν σ ω σ τ ή , α λ λ ά ε ίν α ι α ξ ιο σ η μ ε ίω τ ο ό τ ι η α φ ιέ ­ 124. Β λ . σ χ ο λ ι α σ μ ό τ ο υ Β . Helly γ ι α τ η ν ε π ι γ ρ α φ ή α π ό τ ο υ ς Γ ό ν ν ο υ ς , ό .π ., Helly, Gonnoi II, no. 269. 125. Ο . Hoffmann, Die griechischen Diaiekte in ihrem historischen Zusammenhange mit den wichtigsten ihrer Quellen. Göttingen 1891­1898, Band II, Der nord­archäische Dialekt, 32. 126. G. De Sanctis, Iscrizioni Tessaliche, MonAnt 8 (1898) 36, no. 28. 127. J. Franz, Elementa Epigraphices graecae. Berolini 1840, 340. L. Renier, RA 1 (1844) 317. L. R. Farneil, Cults, V, 12. P. Raingeard, ό .π ., 184. R. Lattimore, Themes in Greek and Latin Epitaphs. Urbana 111. 1942, 104. 128. G. Kaibel, Epigrammata Graeca ex lapidibus conlecta, 1878, (ε π α ν έ κ δ . Olms, Hildesheim 1965)555,411. Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ ρ ω σ η τ ά φ ω ν σ ε χ θ ό ν ιο υ ς θ ε ο ύ ς ε ίν α ι σ π ά ν ια σ ε ίν α ι η σ υ χ ν ή ε π ίκ λ η σ η τ ω ν θ ε ώ ν ν α π ρ ο σ τ α τ ε ύ σ κ α κ ό .Θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε κ α ν ε ίς ν α υ π ο θ έ σ ε ι ω ς μ ια ε ν α ε ν ώ τ ο θ ν η τ ό ό ν ο μ α ε ί ν α ι τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ ά ν δ ρ α (π ο λ ο υ θ ε ί τ α ι α π ό τ ο η ρ ω ς ), τ ο Έ ρ μ ά ο υ χ θ ο ν ί ο υ κ α τ α π ο υ γ ίν ε τ α ι α π ό φ ίλ ο υ ς ή σ υ γ γ ε ν ε ίς , σ ε μ ια θ ε ε ξ ε υ μ ε ν ίζ ε τ α ι π ρ ώ τ η α π ό τ ο υ ς χ θ ό ν ιο υ ς θ ε ο ύ ς , π ν ε ύ μ α τ α π ο υ θ α π έ σ ο υ ν π ά ν ω σ τ ο ν ε κ ρ ό . Ε π ιπ α φ ιε ρ ώ σ ε ις σ ε χ θ ό ν ιε ς θ ε ό τ η τ ε ς , κ α ι ιδ ια ίτ ε ρ α κ α τ α γ ρ ά φ ο υ ν π α ρ ό μ ο ιε ς ε ξ ιλ α σ τ ή ρ ιε ς π ρ ο σ φ ο ρ έ ς Έ τ σ ι, η σ η μ α σ ία τ η ς α ν α θ η μ α τ ικ ή ς ε π ιγ ρ α φ ή ς σ τ ις μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α α ν τ α π ο κ ρ ίν ε τ α ι σ τ η ν π α ρ α π ά ν ω ε ρ ν Σ μ η μ τ κ Θ σ Κ α τ ά τ ο ν Curtius, 130 η σ χ έ ίο υ ή Έ ρ μ ή ί Χ θ ο ν ίω ι κ α ι τ η τ ο μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο μ έ ρ ο ς τ ω ν σ ό ν ο ,σ ε κ ά π ο ιε ς π ε ρ ιπ τ ώ σ ε ις ε π ιγ ρ α φ ή μ ό ν η . Σ υ μ π έ ρ α σ μ ό ν ο τ ο υ π ά ν ω σ τη σ τ ή λ η .Η ο υ ε ρ μ α ϊκ ο ύ ε γ χ ά ρ α κ τ ο υ .Τ ε α ι σ η μ α σ ί α . Ο Wolters έ χ ε ι ε σ σ α λ ία ς μ α ρ τ υ ρ ο ύ ν τ ο ν π ρ ώ α λ ι κ ή ς θ ρ η σ κ ε ί α ς . 131 Ο κ α ν τ μ α λ η ε π Bruno Helly σ τ ρ θ η μ ε ρ ιν ή ς ζ ω ή ς τ η ς ε ία , π ο υ κ υ ρ ια ρ χ ο ύ γ ε ία κ α ι μ ά γ ισ σ ε ς . Ι τ ο υ ς ε ιδ ικ ό τ η τ α , θ α ιτ ύ μ β ιω ν σ τ η λ ώ ν τ η έ φ ε ι ρ ω μ ν σ τ δ ια ίτ μ π ο ρ ς Θ ε Σ Τ Η τ η ν Ε λ λ ά δ α . Σ χ ε τ ικ ή ο υ ν τ ο ν τ ά φ ο α π ό τ ο λ λ α κ τ ικ ή ε ρ μ η ν ε ία ό τ ι, υ κ ά π ο ιε ς φ ο ρ έ ς α κ ο ­ γ ρ ά φ ε ι μ ια π ρ ο σ φ ο ρ ά , ό τ η τ α π ο υ π ρ έ π ε ι ν α γ ια τ ί α υ τ ή ε λ έ γ χ ε ι τ α λ έ ο ν , π ο λ λ έ ς α π ό τ ις σ τ ο ν Ε ρ μ ή , π ιθ α ν ώ ς εκ μ έ ρ ο υ ς τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ . Θ ε σ σ α λ ικ έ ς σ τ ή λ ε ς θ α μ η ν ε ί α . 129 σ η α ν ά μ ε σ α σ τ η ν ε π ιγ ς Ε ρ μ α ϊκ ή ς ε ικ ό ν α ς ε τ η λ ώ ν β ρ ίσ κ ε τ α ι τ ο ε μ ε τ η ν ε π ιγ ρ α φ ή μ α ζ ί α : Α ρ χ ικ ά τ ο ε γ χ ά ρ α ε π ιγ ρ α φ ή ε ίν α ι γ ια ε π λ ικ ά , μ έ ν ε ι α υ τ ή μ ό ν η υ π ο σ τ η ρ ίξ ε ι ό τ ι ο ι ε π τ ο σ α φ ή α φ η ρ ω ϊσ μ ό σ τ η ν π ρ ο σ α ϊκ ή ς α ν η Θ ε σ σ α ε ρ α ,α π ό ο ύ σ α μ ε ν σ σ α λ ία ς Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ ρ α φ ή Έ ρ μ ά ο υ Χ θ ο ­ ίν α ι σ υ μ π τ ω μ α τ ικ ή . γ χ ά ρ α κ τ ο τ ο υ Ε ρ μ ή κ α ι σ χ ε τ ικ ά σ π ά ν ια κ τ ο τ ο υ Ε ρ μ ή ή τ α ν ίτ α σ η τ η ς σ η μ α σ ία ς μ ε τ η ν ίδ ια δ ύ ν α μ η ιτ ύ μ β ιε ς σ τ ή λ ε ς τ η ς τ η ν ισ τ ο ρ ία τ η ς θ ε σ ­ ο χ ή μ α ς π ρ ο ς τ α δ ύ ο σ τ ο ιχ ε ία τ η ς α τ ο λ ή ς , τ η μ α γ ε ία κ α ι τ η ν ε κ ρ ο μ α ­ λ ία . Ο ι Θ ε σ σ α λ ο ί ε ίχ α ν φ ή μ η γ ια τ η ν ε κ ρ ο μ α ν τ ε ία , π ο υ ε ίν α ι η μ ε γ ά ­ α ε ξ η γ ή σ ο υ μ ε τ η ν ιδ ια ιτ ε ρ ό τ η τ α τ ω ν π ο υ δ ε ν β ρ ίσ κ ο υ μ ε α λ λ ο ύ : α π ό τ ις 129. Κ . Forbes, Some Cyrenean Dedications, Philologus 100 (1956) 245 κ .ε . 130. L. Curtius, ό .π ., 22­24. 131. Ch. Wolters, Thessalische Grabstelen, 292. 101 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ α ρ α υ ε τ θ ε χ έ τ έ α ι ό τ Η σ χ ύ σ χ ρ κ έ μ υ ε τ ό ς σ ς τ ς ο α π η τ α η ς ε λ λ η ν ισ τ ικ ή ς π ε ρ ιό δ ο υ μ έ χ ρ ι τ ο τ έ λ ο ς τ η ς α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ή ς , ι σ τή λ ε ς φ έ ρ ο υ ν τ η ν π α ρ ά σ τ α σ η ε ν ό ς Ε ρ μ ή ,π ο υ σ υ χ ν ά σ υ ν ο δ ε ύ ­ ό μ ια α ν α θ η μ α τ ικ ή ε π ιγ ρ α φ ή σ τ ο ν Ε ρ μ ή Χ θ ό ν ιο , μ ια χ θ ό ν ια par excellence.132 λ α τ ρ ε ία τ ίζ ε τ α ι σ υ ε ρ α κ λ α σ σ ν ια , ε ίν α ι σ τή λ ε ς Ε ρ τ ώ ν α π ο κ τ ω χ ν ά ικ ά δ ιο μ ή τ ο ύ ν Ε ρ μ ω ν σ τα ε λ λ σ τ η ν α π ε ικ ό ν ισ η η ύ π α ιθ ρ ο ς ,κ υ ρ ίω ν υ σ ια κ ή :Δ ιό ν υ σ ο σ τ ο θ ία σ ο ,σ τ ις π ρ ν μ ια κ ε ν τ ρ ικ ή λ α η ν μ ε ς ς , ο σ τ ρ ισ τ ικ ά τ α δ ιο σ τα ε λ Π ρ ία π φ ο ρ έ ς ε υ τ ικ ή κ α ι α υ τ ν υ σ ια κ ά λ η ν ισ τ ικ ά ο ς , Σ ά τ υ κ α ι σ τ ις σ η μ α σ ί ο κ ρ α τ μ υ σ τ ή κ α ι α ρ ο ι, Π μ υ η τ ικ α . 133 ο ρ ικ ά χ ρ ρ ια .Ή δ η υ τ ο κ ρ α τ ο α ν κ α ι ε ρ έ ς σ κ η ν έ ς ό ν ια σ τα ρ ικ ά μ α ϊ­ τ ω ν Ε )Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α Τ Α Τ α ε λ λ η ν ο ρ ω μ α ϊκ ά χ ρ ό ν ια ε ίν α ι η ε π ο χ ή ,ό π ο υ α ν θ ίζ ο υ τ α ι τ α φ ιλ ο σ ο φ ικ ά , θ ε ο λ ο γ ικ ά , μ υ σ τ η ρ ια κ ά ρ ε ύ μ α τ α π ε ρ ί μ ι θ ε ω ρ ίε ς γ ια τ ο ν Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο β ρ ίσ κ ο υ ν ε ύ κ ο λ α π ρ ό σ β α σ α θ η μ ε ρ ιν ό ά ν θ ρ ω π ο κ α ι δ ε ν ε ίν α ι α π ο κ λ ε ισ τ ικ ό π ρ ο ν ό μ ιο ω ν φ ιλ ο σ ό φ ω ν κ α ι δ ια ν ο ο υ μ έ ν ω ν . Ο ά ν θ ρ ω π ο ς α σ χ ο λ ε ίτ α τ ο ιμ α σ ία γ ια τ ο π ώ ς θ α π ε ρ ά σ ε ι η ψ υ χ ή τ ο υ σ τ η ν ά λ λ η λ λ ο ν κ ό σ μ ο .Σ τ ο Θ ε σ σ α λ ικ ό χ ώ ρ ο ή δ η υ π ά ρ χ ε ι η δ ιά δ ο σ η ιο ν υ σ ια κ ώ ν ' λ α τ ρ ε ιώ ν κ α ι ο α φ η ρ ω ϊσ μ ό ς , π ο υ α υ τ έ ς υ π ό π α δ ό τ ο υ ς μ ύ σ τ η . ν ο κ τ ε ά Δ ο τ ν Ά σ μ Π α ρ α μ ο υ Ε ρ μ ή ιο ς σ υ ν υ ρ α έ χ ο υ υ ν υ π ά ρ χ α τα τη ς έ ν ε ι ω ς π α ρ α δ ο σ ια κ ό σ ω ς Χ θ ό ν ιο υ κ α ι μ ά λ ισ τ α π ά ρ χ ε ι μ ε τ α σ τ ο ιχ ε ία τ η μ ε ε π ιβ ίω σ η κ α ι π α ρ ο υ σ ε ι, χ ρ ω μ α τ ίζ ε τ α ι κ α ι ε ξ ε ε π ο χ ή ς .Ο ίδ ιο ς ο ν ε κ ρ ό ς τ ο ιχ ε ίο Ψ υ χ ο π ς ε π ιτ ύ ία τ η ς λ ίσ σ ε τ α ε ν δ ύ ε τ α ο μ π ι ι λ α τ ρ ε ία ς η μ π ο ύ ,α φ ο ύ β ια ς σ τ ή λ η ς α ρ α δ ο σ ια κ ή μ ε τ α ν έ α δ έ τσ ι μ ε τη ν 132. Β . Helly, La Thessalie à Γ epoque Romaine, 48. 133. H. Wrede, Die Antike Herme. 42, 58. ν κ α ι δ ια χ έ ο ­ ε τε μ ψ ύ χ ω σ η ς· η σ τ ο ν α π λ ό , ε ν α σ χ ό λ η σ η ς ι μ ε τ η ν π ρ ο ­ ζ ω ή κ α ι τ ο ν τ ω ν Ό ρ φ ικ ο ­ σ χ ο ν τ α ι σ τ ο ν λ ε ιτ ο υ ρ γ ικ ό τ η τ α τ ο ε π ίθ ε τ ο Χ θ ό ­ κ α ι τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ . ς λ α τ ρ ε ία ς , π ο υ ε δ ο μ έ ν α , τ α ρ ε ύ ­ ιε ρ ό τ η τ α τ η ς θ ε ϊ­ Ε Ρ Μ Η Ι κ ή ς ύ Χ θ ό ν Κ ό σ μ σ τ ο ν Χ Θ Ο Ν /Ω /:Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α π α ρ ξ η ς μ έ σ ιο ς , τ α υ τ ίζ ε ο ,σ τ ρ έ φ ε τ α π ν ε υ μ α τ ισ μ α σ το τ α ι μ ε ι π ρ ο ς ό τ η ς ίδ α υ τ ο ψ υ ιο τ ν χ Κ Α Ι Ά Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Α Ι Α π λ α ί σ ι ο . Ο θ ν η τ ό ς ­ν ε κ ρ ό ς γ ί ν ε τ α ι ο Ε ρ μ ή ς ό ν κ α ι έ τσ ι σ υ ν δ έ ε τ α ι π ιο σ τε ν ά μ ε τ ο ν Κ ά τ ω Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο κ α ι δ ίν ε ι π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ η π ρ ο σ ο χ ή ή ς . Γ ε ν ικ ά , δ ε ν μ π ο ρ ο ύ μ ε ν α π ο ύ μ ε μ ε β ε β α ιό τ η τ α π ο ιε ς ή τ α ν ο ι ε π ιρ ρ ο ­ έ ς τ ο υ Χ θ ό ν ιο υ Ε ρ μ ή σ τ ις μ υ σ τ η ρ ια κ έ ς λ α τ ρ ε ίε ς ή α υ τ έ ς τ ω ν μ υ σ τ η ρ ια ­ κ ώ ν λ α τ ρ ε ιώ ν π ά ν ω σ τ ο ν Χ θ ό ν ιο Ε ρ μ ή κ α ι α ν α υ τ έ ς ή τ α ν μ ο ν ό π λ ε υ ρ ε ς ή α μ φ ίπ λ ε υ ρ ε ς . Ε π ίσ η ς , δ ε ν έ χ ο υ μ ε , ω ς τ ώ ρ α , σ τ η δ ιά θ ε σ η μ α ς τ ο α δ ιά ­ σ ε ισ τ ο ε π ιχ ε ίρ η μ α , π ο υ θ α θ ε μ ε λ ίω ν ε τ η θ ε ω ρ ία τ η ς α π ό λ υ τ η ς σ χ έ σ η ς μ ε τ α ξ ύ Χ θ ό ν ι ο υ Ε ρ μ ή σ τ η Θ ε σ σ α λ ί α κ α ι τ ω ν Ό ρ φ ι κ ο ­Δ ι ο ν υ σ ι α κ ώ ν ' μ υ σ τ η ρ ια κ ώ ν δ ο ξ α σ ιώ ν , δ η λ α δ ή ε ύ ρ ε σ η ε λ ά σ μ α τ ο ς σ ε τ ά φ ο μ ε ε ρ μ α ϊκ ή σ τ ή λ η .Ό μ ω ς , ο Ε ρ μ ή ς τ η ς Θ ε σ σ α λ ία ς σ υ ν δ έ ε τ α ι σ τ ο μ ύ θ ο ,λ ό γ ω τ η ς σ χ έ ­ σ η ς τ ο υ μ ε τ η Β ρ ι μ ώ ­Π ε ρ σ ε φ ό ν η , π ι ο σ τ ε ν ά μ ε τ α μ υ σ τ ή ρ ι α α π ό κ ά θ ε ά λ λ ο ν Ε ρ μ ή τ ο υ Ε λ λ α δ ικ ο ύ χ ώ ρ ο υ . Μ ε τ ο ν Χ θ ό ν ιο Ε ρ μ ή γ ίν ε τ α ι η "α ν α κ ά λ υ ψ η τ ο υ α τ ό μ ο υ " σ τ η Θ ε σ σ α λ ί α , ό π ω ς σ τ ι ς μ υ σ τ η ρ ι α κ έ ς λ α τ ρ ε ί ­ ε ς .Π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο α π ό π ρ ιν α π α σ χ ο λ ε ί τ ο ά τ ο μ ο ο θ ά ν α τ ο ς , ο ο π ο ίο ς ε ίν α ι π α ρ ώ ν σ τ ο σ ύ σ τ η μ α τ η ς κ ο ιν ο τ ικ ή ς ζ ω ή ς . Ε τ σ ι, θ α υ π ή ρ χ ε έ ν τ ο ν α τ ο ε ν δ ια φ έ ρ ο ν γ ια ε π ιπ ρ ό σ θ ε τ ε ς μ υ ή σ ε ις , θ α υ π ο θ έ τ α μ ε ίσ ω ς γ ια φ υ λ ε τ ικ ά κ α ι ο ι κ ο γ ε ν ε ι α κ ά μ υ σ τ ή ρ ι α , κ α ι τ ο π ι ο ο ι κ ε ί ο 'μ υ σ τ η ρ ι α κ ό ' π λ α ί σ ι ο γ ια τ ο ν κ α θ η μ ε ρ ιν ό , α π λ ό Θ ε σ σ α λ ό τ ο π ρ ο σ έ φ ε ρ ε ο Χ θ ό ν ιο ς Ε ρ μ ή ς , π ο υ τ ε λ ι κ ά έ γ ι ν ε ο "Θ ε σ σ α λ ό ς " Ε ρ μ ή ς . Ο Χ θ ό ν ιο ς Ε ρ μ ή ς τ ω ν Θ ε σ σ α λ ικ ώ ν σ τ η λ ώ Ε ρ μ ή ς τ ω ν μ α γ ικ ώ ν κ ε ιμ έ ν ω ν . Ο Χ θ ό ν ιο ς Ε ρ μ λ ώ ν ε ίν α ι ο Ε ρ μ ή ς τ ω ν μ υ σ τ η ρ ίω ν , τ ω ν Ό ρ φ ικ σ ιώ ν ,ο ψ υ χ ο π ο μ π ό ς , ο π ρ ο σ τ ά τ η ς τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ ιδ ιό τ η τ α φ έ ρ ν ε ι τ η ν α π ό μ α κ ρ η θ ρ η σ κ ε ία κ ο ν τ ά π ο ,ο θ ε ό ς π ο υ θ α α π ο τ ε λ έ σ ε ι τ ο ε ν δ ιά μ ε σ ο σ κ α σ κ ε ία τ ω ν Ο λ υ μ π ίω ν κ α ι σ τ η λ α ϊκ ή θ ρ η σ κ ε ία , μ ε σ ο λ α β η τ ή ς κ α ι κ ρ ίκ ο ς μ ε τ α ξ ύ α ν ώ τ α τ ω ν θ ε ώ ν Χ θ ό ν ιο ς ε ίν α ι ο μ ό ν ο ς θ ε ό ς π ο υ μ π ο ρ ε ί, έ χ ε β γ α ίν ε ι σ τ ο ν Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο χ ω ρ ίς σ υ ν έ π ε ιε ς . Ο ν ε ίν α ι κ α τ ' ε π έ κ τ α σ η ο ή ς τ ω ν Θ ε σ σ α λ ικ ώ ν σ τ η ­ ώ ν ­Δ ι ο ν υ σ ι α κ ώ ν ' δ ο ξ α ­ ,ο θ ε ό ς π ο υ μ ε α υ τ ή τ η ν σ τ ο ν κ α θ η μ ε ρ ιν ό ά ν θ ρ ω ­ λ ο π ά τ ι α ν ά μ ε σ α σ τη θ ρ η ­ γ ια τ ί π ά ν τ α ή τ α ν ο θ ε ό ς ­ κ α ι α ν θ ρ ώ π ω ν .Ο Ε ρ μ ή ς ι τ η ν ά δ ε ια , ν α μ π α ιν ο ­ Χ θ ό ν ιο ς Ε ρ μ ή ς τ ω ν σ τ η ­ Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ λ ώ ν ε ίν α ι η α ν τ ιπ ρ ο σ ω π ε υ τ ικ ή σ ύ ν θ ε σ η τ ω ν ιδ ε ο λ ο γ ικ ώ ν ρ ε υ μ ά τ ω ν τ η ς ε π ο χ ή ς σ τ η Θ ε σ σ α λ ία . Κ α τ ά τ η γ ν ώ μ η μ α ς ,α υ τ ό τ ο μ ο ν α δ ικ ό φ α ιν ό μ ε ν ο ,π ο υ ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι σ χ ε ­ δ ό ν α π ο κ λ ε ισ τ ικ ά σ ε α υ τ ή ν τ η ν π ε ρ ιο χ ή τ η ς Ε λ λ ά δ α ς , τ η Θ ε σ σ α λ ία , θ ε σ μ ο θ ε τ ε ί μ ια σ τ ρ ο φ ή σ τ η θ ε σ σ α λ ικ ή θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ό τ η τ α κ α ι μ α ρ κ ά ρ ε ι τ ο π έ ρ α σ μ α α π ό έ ν α "υ ψ η λ ό " σ ε έ ν α π ι ο π ρ ω τ ό γ ο ν ο , λ α ϊ κ ό "η ρ ω ϊ κ ό ­κ α θ η ­ μ ε ρ ιν ό "σ τ υ λ λ α τ ρ ε ία ς .Ο ν ε κ ρ ό ς ,α φ η ρ ω ϊσ μ έ ν ο ς α π ό λ υ τ α μ έ σ ω τ η ς φ ό ρ ­ μ ο υ λ α ς Η Ρ Ω Σ Χ Ρ Η Σ Τ Ε Χ Α ΙΡ Ε ,τ α υ τ ίζ ε τ α ι μ ε τ ο ν χ θ ό ν ιο θ ε ό μ έ σ ω τ η ς α ν α θ η μ α τ ι κ ή ς φ ό ρ μ ο υ λ α ς Ε Ρ Μ Η Ι Χ Θ Ο Ν Ι Ω Ι /Ε Ρ Μ Α Ο Υ Χ Θ Ο Ν Ι Ο Υ . Π ο υ ­ θ ε ν ά δ ε ν α κ ο ύ μ ε γ ια κ ά π ο ιο ν ν α ό ή ιε ρ ό α φ ιε ρ ω μ έ ν ο σ τ ο ν Ε ρ μ ή Χ θ ό ν ιο , ο ο π ο ίο ς α ν ή κ ε ι σ τ η λ α ϊκ ή θ ρ η σ κ ε ία π α ρ ά σ τ η ν κ ρ α τ ικ ή .Α π ό τ η μ ια , ο ι ε γ χ ά ρ α κ τ ο ι Ε ρ μ ή ς κ α ι ο ι α ν α θ η μ α τ ικ έ ς ε π ιγ ρ α φ έ ς σ τ ο ν Χ θ ό ν ιο Ε ρ μ ή π ά ν ω σ τ ις ν α ϊσ κ ό σ χ η μ ε ς ε π ιτ ύ μ β ιε ς σ τ ή λ ε ς α ν τ ικ α θ ισ τ ο ύ ν ή α ν τ ιπ ρ ο σ ω ­ π ε ύ ο υ ν τ α ιε ρ ά ,π ο υ θ α έ π ρ ε π ε ν α υ π ά ρ χ ο υ ν π ρ ο ς τ ιμ ή ν τ ο υ θ ε ο ύ .Α π ό τ η ν ά λ λ η , ο ά ν θ ρ ω π ο ς ­λ ά τ ρ η ς ή π ι θ α ν ώ ς ο ά ν θ ρ ω π ο ς ­μ ύ σ τ η ς α ν τ ι π ρ ο σ ω ­ π ε ύ ε τ α ι α π ό τ ο ν ε κ ρ ό , π ρ ο ς τ ιμ ή ν τ ο υ ο π ο ίο υ υ ψ ώ ν ε τ α ι η ε π ιτ ύ μ β ια σ τ ή λ η .Τ ε λ ικ ά ,θ ε ό ς κ α ι ά ν θ ρ ω π ο ς σ υ ν υ π ά ρ χ ο υ ν π ά ν ω σ τ ο ίδ ιο μ ν η μ ε ίο .Ο ά ν θ ρ ω π ο ς σ υ ν α ν τ ά τ ο θ ε ό μ έ σ α σ τ η ν α ϊσ κ ό σ χ η μ η σ τ ή λ η .Κ α ι ο θ ε ό ς τ α υ ­ τ ίζ ε τ α ι μ ε τ ο ν α φ η ρ ω ϊσ μ ε ν ο ν ε κ ρ ό ,ό π ω ς α π ο δ ε ικ ν ύ ε τ α ι μ ε τ η σ τ ή λ η τ η ς Μ ε ν ι π π ι α ν ή ς (β λ . Ε ι κ . 8). Τ α μ α λ λ ι ά τ ο υ α ν ά γ λ υ φ ο υ κ ε φ α λ ι ο ύ τ ο υ ε γ χ ά ­ ρ α κ τ ο υ Ε ρ μ ή ε ί ν α ι τ ο υ σ τ υ λ "à côtes de melon", μ ι α γ υ ν α ι κ ε ί α κ ό μ μ ω σ η π ο υ σ υ ν α ν τ ά τ α ι σ τ η ρ ω μ α ϊκ ή γ λ υ π τ ικ ή κ α τ ά τ η ν α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ή π ε ρ ίο δ ο κ α ι ε π ί σ η ς π ά ν ω σ τ α ν ο μ ί σ μ α τ α τ ω ν μ έ σ ω ν τ ο υ 2ο υ α ι . μ .Χ . Α υ τ ή η χ ρ ο ­ ν ο λ ό γ η σ η α ν τ ισ τ ο ιχ ε ί σ ε α υ τ ή ν τ η ς γ ρ α φ ή ς τ ο υ ε π ιγ ρ ά μ μ α τ ο ς .Α υ τ ή η κ ό μ ­ μ ω σ η π α ρ ισ τ ά ν ε ι τ η Μ ε ν ιπ π ια ν ή ,δ ε ν α ν ά γ ε τ α ι μ ε κ α ν έ ν α τ ρ ό π ο σ τ ο ν Χ θ ό ­ ν ι ο Ε ρ μ ή τ ω ν ε λ λ η ν ι σ τ ι κ ώ ν σ τ η λ ώ ν .134 Α ν ά λ ο γ η π ε ρ ί π τ ω σ η ε ί ν α ι α υ τ ή τ ω ν α ν δ ρ ιά ν τ ω ν τ ω ν α φ η ρ ω ϊσ μ ε ν ω ν ν ε κ ρ ώ ν τ η ς Μ ε σ σ ή ν η ς . Ε δ ώ έ χ ο υ μ ε μ ια σ υ ν ε ι δ η τ ή μ ί ξ η τ ω ν χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ώ ν τ ο υ α γ ά λ μ α τ ο ς τ ο υ Ε ρ μ ή (μ ύ τ η , χ ε ίλ η ) α π ό τ ο ν α ν τ ιγ ρ α φ έ α , π ο υ θ έ λ ε ι ν α υ π α ιν ιχ θ ε ί τ η ν τ α ύ τ ισ η τ ο υ θ ε ο ύ μ ε τ ο ν ε π ιφ α ν ή Μ ε σ σ ή ν ιο ν ε κ ρ ό ,κ α ι α υ τ ή η τ α ύ τ ισ η ε ίν α ι ο π ω σ δ ή ­ 134 Β . Kelly, RPhil 104 (1978) 122­123. Ε Ρ Μ Η Ι Χ Θ Ο Ν Ι Ω Γ .Θ Ρ Η τ Κ Ε Ι Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ π ο τ ε θ ε μ ιτ ή κ α τ ά τ ο ν Π . Θ έ μ ε λ η .Ό λ α τ α α γ ά λ μ α τ α π ο υ π α ρ ισ τ ά ν ο υ ν Ε ρ μ ή ν ε κ ρ ώ ν . 135 φ α ίν ε τ α ι ό τ ι τ α υ τ ίζ ο ν τ α ι μ ε ε ικ ό ν ε ς α φ η ρ ω ϊσ μ έ ν ω ν Ε ίν α ι ο θ ά ν α τ ο ς α υ τ ό ς π ο υ σ υ ν δ έ ε ι τ ο ν ε κ ρ ό μ ε τ η θ ε ό τ η τ α μ έ σ ω τ ο υ Χ θ ό ν ιο υ Ε ρ μ ή .Α ν η ζ ω ή ε ίν α ι η μ ία κ ύ ρ ια π α ρ ά μ ε τ ρ ο ς τ η ς α ρ χ α ία ς ε λ λ η ­ ν ικ ή ς θ ρ η σ κ ε ία ς , η ά λ λ η ε ίν α ι ο θ ά ν α τ ο ς κ α ι σ ε α υ τ ό ν σ τ ρ έ φ ε τ α ι ο Θ ε σ ­ σ α λ ό ς τ ω ν χ ρ ό ν ω ν α υ τ ώ ν ,γ ια ν α ε λ π ίζ ε ι κ α τ ά β ά θ ο ς σ ε μ ια ζ ω ή . Ο Χ θ ό ν ιο ς Ε ρ μ ή ς ε ίν α ι ο π λ η σ ιέ σ τ ε ρ ο ς σ ε α υ τ ό ν ,ο Χ θ ό ν ιο ς Ε ρ μ ή ς ε ίν α ι ο Ψ υ χ ο π ο μ π ό ς τ ο υ ,α λ λ ά η δ ια δ ικ α σ ία κ α ι ο Ψ υ χ α γ ω γ ό ς τ ο υ .Α υ τ ή ε ν δ ιά μ ε σ ο σ τ ά δ ιο Δ ω δ ε κ ά θ ε ο υ "κ α ι σ τ η λ α τ ρ ε ία ό τ ι η λ α τ ρ ε ία α ν ά μ ε σ α τ η ς θ ε σ ­ σ τ η τ ο υ Ε ρ μ ή λ α τ ρ ε ία Χ θ ό ν ιο υ τ ο υ κ α τ α ­ "Θ ε σ σ α λ ι κ ο ύ τ ω ν τ ο π ι κ ώ ν η ρ ώ ω ν , σ τ ο ν "α φ η ρ ω ϊ σ μ ό " τ ω ν κ ο ιν ώ ν α ν θ ρ ώ π ω ν . Α ν κ α ι τ α σ τ η Θ ε σ σ α λ ία κ α ι τ ο ν ε κ λ α ϊκ ισ μ ό ιδ ε ο λ ο γ ία ς . Σ υ μ π ε ρ α σ μ α τ ικ ά , ν ο μ ίζ ω λ α μ β ά ν ε ι τ ο μ ε τ α φ ο ρ ικ ά σ η μ α ίν ε ι τ ο ν ε ξ ο ρ θ ο λ ο γ ισ μ ό σ α λ ικ ή ς θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ή ς σ κ ε ία μ ε τ α θ α ν ά τ ια μ ε γ ά λ α ιε ρ ά υ π ά ρ χ ο υ ν α κ ό μ η ,η θ ρ η ­ γ ίν ε τ α ι μ ε τ ο ν Ε ρ μ ή Χ θ ό ν ιο ά ν θ ρ ω π ο , δ ι α χ έ ε τ α ι κ α ι "κ α τ ε β α ί ν ε ι κ ά τ ω π ιο ο ικ ε ία σ τ ο ν α π λ ό σ τ η γ η ". 1 3 6 135. Π . Θ έ μ ε λ η ς , Ή ρ ω ε ς κ α ι η ρ ώ α σ τ η Μ ε σ σ ή ν η , Α θ ή ν α 2000, 157. 136. Τ ο κ ε ί μ ε ν ο τ η ς π α ρ ο ύ σ α ς μ ε λ έ τ η ς β α σ ί ζ ε τ α ι σ τ η δ ι ά λ ε ξ η , π ο υ δ ό θ η κ ε σ τ ι ς 16.4.2002 σ τ ο EIE σ τ α π λ α ί σ ι α τ ο υ κ ύ κ λ ο υ δ ι α λ έ ξ ε ω ν μ ε κ ε ν τ ρ ι κ ό θ έ μ α : "Λ α τ ρ ε ί ­ ε ς σ τ η ν 'π ε ρ ι φ έ ρ ε ι α ' τ ο υ α ρ χ α ί ο υ ε λ λ η ν ι κ ο ύ κ ό σ μ ο ϋ \ Δ η λ ώ ν ω ό τ ι α π ο τ ε λ ε ί μ ι α π ρ ώ τ η π ρ ο σ έ γ γ ισ η σ τ ο π ρ ό β λ η μ α τ η ς α ν ά μ ιξ η ς ε π ιτ ύ μ β ιω ν σ τ ο ιχ ε ίω ν μ ε τ ο ν α ν α ­ θ η μ α τ ικ ό χ α ρ α κ τ ή ρ α π ρ ο ς τ ιμ ή ν τ ο υ Χ θ ό ν ιο υ Ε ρ μ ή σ τ ις Θ ε σ σ α λ ικ έ ς ε π ιτ ύ μ β ιε ς σ τ ή λ ε ς τ η ς ε λ λ η ν ισ τ ικ ή ς κ α ι ρ ω μ α ϊκ ή ς α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ή ς ε π ο χ ή ς ,δ ε δ ο μ έ ν ο υ ό τ ι δ ε ν έ χ ε ι α κ ό μ η σ υ ν τ α χ θ ε ί τ ο corpus τ ω ν ε π ι γ ρ α φ ώ ν α υ τ ώ ν . Θ α ή θ ε λ α ν α ε υ χ α ρ ι σ τ ή σ ω θ ε ρ μ ά τ ο ν Π ρ ό ε δ ρ ο τ ο υ EIE κ . Ί ω ν α Σ ι ώ τ η , κ α ι τ η ν κ . Ε λ .Γ ρ α μ μ α τ ι κ ο π ο ύ λ ο υ , π ο υ υ π ε ρ α σ π ί σ τ η κ α ν μ ε θ έ ρ μ η τ η ν ι δ έ α μ ο υ , α λ λ ά κ α ι τ ο ν κ ό π ο μ ο υ γ ια τ η ν π ρ α γ μ α τ ο π ο ίη σ η α υ τ ο ύ τ ο υ κ ύ κ λ ο υ ο μ ιλ ιώ ν α π ό κ α ρ δ ιά ς ε κ φ ρ ά ζ ω τ η ν ε κ τ ί μ η σ η μ ο υ σ τ ο υ ς σ υ μ μ ε τ έ χ ο ν τ ε ς ο μ ι λ η τ έ ς , (κ α τ ά τ η σ ε ι ρ ά τ ο υ π ρ ο γ ρ ά μ μ α τ ο ς ), τ ο ν κ . Μ . Χ α τ ζ ό π ο υ λ ο , τ ο ν κ α θ η γ η τ ή μ ο υ Walter Burkert, τ ο ν κ . Β .Κ α ρ α γ ι ώ ρ γ η κ α ι τ ο ν κ . Γ .Τ ζ ι φ ό π ο υ λ ο γ ι α τ η ν α γ α σ τ ή σ υ ν ε ρ γ α σ ί α τ ο υ ς . Α κ ό μ η ,θ α ή θ ε λ α ν α ε υ χ α ρ ισ τ ή σ ω ε κ ε ίν ο υ ς , π ο υ μ ε π ε ρ ίσ σ ε ια π ρ ο θ υ μ ία β ο ή θ η ­ σ α ν μ ε δ ι ά φ ο ρ ο υ ς τ ρ ό π ο υ ς (β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α , φ ω τ ο γ ρ α φ ί ε ς , π α ρ α τ η ρ ή σ ε ι ς ) σ τ η ν , κ α τ ά τ ο δ υ ν α τ ό ν , α ρ τ ιό τ ε ρ η π α ρ ο υ σ ία σ η α υ τ ή ς τ η ς μ ε λ έ τ η ς :τ ο ν κ .Γ ιά ν ν η Τ ζ ι­ φ ό π ο υ λ ο , κ α θ η γ η τ ή Φ ι λ ο λ ο γ ί α ς Π α ν /μ ί ο υ Κ ρ ή τ η ς , ο ο π ο ί ο ς ε π ι π λ έ ο ν ε ί χ ε τ η ν κ α λ ο σ ύ ν η ν α κ ά ν ε ι τ η ν τ ε λ ικ ή α ν ά γ ν ω σ η τ ο υ δ ο κ ιμ ίο υ ε ν δ ε λ ε χ ώ ς π ρ ιν τ η δ η μ ο σ ίε υ σ η τ ο υ , τ ο ν κ . Π ά ν ο Β α λ α β ά ν η , κ α θ η γ η τ ή Α ρ χ α ιο λ ο γ ία ς Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Σ Υ Ν Τ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ ΙΕ Σ Α Δ Α ρ χ α ιο λ ο γ ικ ό Δ ε λ τ ίο Λ Ε Α ρ χ α ιο λ ο γ ικ ή AM Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Ε φ η μ ε ρ ίς Athenische Abteilung BCH Bulletin de correspondance hellénique BullEpigr Bulletin Epigraphique CIG Corpus inscriptionum graecarum Θ εσ σ Η μ ερ Θ ε σ σ α λ ικ ό GHW V. von Graeve, B. Helly, Chr. Wolters (Α ρ χ ε ί ο Θ ε σ ­ Η μ ε ρ ο λ ό γ ιο σ α λ ι κ ώ ν Ε π ι γ ρ α φ ώ ν , MOM, Lyon) GRBS Greek, Roman and Byzantine Studies IG Inscriptiones graecae IstMitt Istanbuler Mitteilungen Jdl Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts JHS Journal of Hellenic Studies LIMC Lexicon iconographicum mythologiae classicae (Zurich and Munich 1974 ­) Π α ν /μ ί ο υ Α θ η ν ώ ν , τ ο ν κ . Σ τ α ύ ρ ο Φ ρ α γ κ ο υ λ ί δ η , κ α θ η γ η τ ή Φ ι λ ο λ ο γ ί α ς Π α ν /μ ί ο υ Κ ρ ή τ η ς , ι δ ι α ι τ έ ρ ω ς τ ο ν κ α θ η γ η τ ή κ . Bruno Helly κ α ι τ η ν Dr. κ . Laurence Darmezin τ ο υ Institut Fernand­Courby τ ο υ Maison de Γ Orient Méditerranéen τ ο υ Π α ν /μ ί ο υ Lymière 2 τ η ς Lyon γ ι α τ η δ ι ά θ ε σ η ε π ο π τ ι κ ο ύ υ λ ι κ ο ύ (ε ρ μ α ϊ κ έ ς σ τ ή λ ε ς ) α π ό τ ο Α ρ χ ε ί ο MOM­Lyon, τ ο ν κ . Α θ α ν . Τ ζ ι α φ ά λ ι α , Έ φ ο ρ ο Ι Ε ' Ε Π Κ Α Λ ά ρ ι σ α ς γ ι α τ η ν ά δ ε ι α τ η ς χ ρ ή σ η ς τ ο υ , τ ο ν Dr. Rubin Zimmermann τ ο υ Π α ν /μ ί ο υ Heidelberg, τ η ν κ . Nicole Rivette τ ο υ Toledo Museum of Art­Ohio, Η .Π .Α , γ ι α τ η ν α π ο σ τ ο λ ή φ ω τ ο γ ρ α φ ι ώ ν κ α ι slides τ ο υ Α π ο υ λ ι κ ο ύ κ ρ α τ ή ρ α κ α ι τ η ν ά δ ε ια δ η μ ο σ ίε υ σ η ς τ ο υ · τ έ λ ο ς τ η ν κ . Ρ έ α Μ ίχ α , Β ιβ λ ιο θ η κ ά ρ ιο τ ο υ Κ Ε Ρ Α (EIE), γ ι α τ η ν α δ ι ά λ ε ι π τ η υ π ο σ τ ή ρ ι ξ η τ ω ν ε π ί μ ο χ θ ω ν ε ρ ε υ ν ώ ν μ α ς . Ό μ ω ς ,ο ι π ιο θ ε ρ μ έ ς ε υ χ α ρ ισ τ ίε ς μ ο υ α π ε υ θ ύ ν ο ν τ α ι σ τ ο υ ς γ ο ν ε ίς μ ο υ Α ν τ ώ ν η κ α ι Μ υ ρ σ ίν η , π ο υ ε ίν α ι η α ιτ ία ν α β ρ ίσ κ ο μ α ι σ τ η ζ ω ή , γ ια ν α π α ρ ο υ σ ιά σ ω τ η ν ε ρ γ α σ ία α υ τ ή ,α φ ο ύ η η μ έ ρ α τ η ς δ ιά λ ε ξ η ς σ υ ν έ π ε σ ε μ ε τ α γ ε ν έ θ λ ια μ ο υ . Ε Ρ Μ Η Ι Χ Θ Ο Ν Ι Ω Ι ­.Θ Ρ Η Σ Κ Ε 1Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ MonAnt Monumenti antichi MusHelv Museum Helveticum OF Ο . Kern, Orphicorum Fragmenta. Berlin 1912 PGM Papyri Graecae Magicae RA Revue archéologique REA Revue des études ancienne RE Pauly­Wissowa, Real-Encyclopädie der klassischen Altertumswissenschaft (1893­) REG Revue des études grecques RPhil Revue Philologique RhM Rheinisches Museum für Philologie RHR Revue de l'histoire des religions RPhil Revue de philologie, de littérature et d'histoire anciennes SEG Supplementum Epigraphicum Graecum Τ Α Μ Tituli Asiae Minoris. (Vienna, 1901 ­ ) Β ΙΒ Λ ΙΟ Γ Ρ Α Φ ΙΑ Α ρ β α ν ι τ ό π ο υ λ ο ς , Α . Σ . Θ ε σ σ α λ ι κ ά Μ ν η μ ε ί α , Α θ ή ν α ι 1909. ­ ­. Γ ρ α π τ α ί Σ τ ή λ α ι Δ η μ η τ ρ ι ά δ ο ς ­Π α γ α σ ώ ν , Α θ ή ν α ι 1928. Θ έ μ ε λ η ς , Π . Ή ρ ω ε ς κ α ι η ρ ώ α σ τ η Μ ε σ σ ή ν η , Α θ ή ν α 2000. Π α π α χ α τ ζ ή ς , Ν .Δ .Π α υ σ α ν ί ο ν Ε λ λ ά δ ο ς Π ε ρ ι ή γ η σ ι ς , Κ ο ρ ι ν θ ι α κ ά κ α ι Λ α κ ω ν ι κ ά , Α θ ή ν α 1976. Π ε τ ρ ό χ ε ιλ ο ς , Ι. Α ν α θ η μ α τ ικ ά γ λ υ π τ ά τ η ς Κ υ β έ λ η ς α π ό τ ο ν Π ε ιρ α ιά , Α Ε (1992)[1993] 21­65. Χ ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ ,Π . Υ π έ ρ ε ια ΐ (1994) 127­138. 131 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ­ ­. Η Θ ε σ σ α λ ικ ή θ ε ά Ε ν (ν )ο ό ί α ή Φ ε ρ α ί α θ ε ά , Α θ ή ν α 1998. Annequin, J. Recherches sur l'action magique et ses representations (1er et Ilème siècles après J. C), Annales Littéraires de Γ Université de Besançon, 146, Les Belles Lettres 95, Paris 1973. Betz, H. D. Magic and Mystery in the Greek Magical Papyri, 244­259. Magika Riera, Ancient Greek Magic and Religion, έ κ δ . Chr. Faraone and Dirk Obbink, New York/Oxford 1991. Burkert, W. Greek Religion, Oxford 1985. (ε λ λ η ν ι κ ή έ κ δ ο σ η : Α ρ χ α ί α ε λ λ η ν ι κ ή θ ρ η ­ σ κ ε ί α . Α ρ χ α ϊ κ ή κ α ι κ λ α σ σ ι κ ή ε π ο χ ή , μ τ φ ρ . Ν .Π . Μ π ε ζ α ν τ ά κ ο ς κ α ι Α φ ρ ο δ ί τ η Α β α γ ι α ν ο ύ , Α θ ή ν α 1993). Cazeaux, J. La Thessalie des magiciennes, 265­275. LA THESSALIE, Actes de la Table­Ronde, 21­24 Juillet 1975, (CMO 6) Lyon 1997. Cole, S. G. Voices from beyond the Grave: Dionysus and the Dead, 276­295. Masks of Dionysus, έ κ δ . Th. Carpenter and Chr. Faraone, Ithaca/London 1993. Collignon, M. Les Statues Funéraires dans Γ art grec, Paris 1991. Crome, J. F. Τ π π ά ρ χ ε ι ο ι έ ρ μ α ι , AM 60­61 (1935­36) 300­313 (Tafel 101­108). Couchoud, P.­ L. L' interpretation des stèles funéraires Attiques, RA 18 5th ser. (1923)231­260. Curtius, L. Die antike Herme, Leipzig 1903. Daux, G. BCHS9 (1965) 792­793, fig. 1. Decourt, J.­C. Inscriptions de Thessalie I. Les cités de la vallée de Γ Énipeus. Études Épigraphiques 3. EFA Athènes 1995. Eitrem, S. Hermes und die Toten, Christiania 1909. - -, RE VILLI, λ ή μ μ α "Hermes", 696­708. Farnell, L. R. The Cults of the Greek States, vol. V, Hermes, 1­61, notes 19 a­i. ε π α ­ ν έ κ δ . Chicago 1971. Forbes, Κ . Some Cyrenean Dedications, Philologus 100 (1956) 235­252. Franz, J. Elementa Epigraphices graecae, Berolini 1840. Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο /ν /β /:Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ Furley, W. D. Studies in the Use of Fire in Ancient Greek Religion, Salem, New Hamphshire 1981. Furtwängler, A. Die antike Gemmen. Geschichte der Steinschneidekunst im klassischen Altertum, Leipzig/Berlin 1900. Gavrilaki I. and Tzifopoulos, Y. Z. An "Orphic­Dionysiac" Gold Epistomion from Sfakaki near Rethymno, BCH 122 (1998) 343­355. Graf, F. Prayer in Magic and Religious Ritual, 188­213. Magika Riera, Ancient Greek Magic and Religion, έ κ δ . Chr. Faraone and Dirk Obbink, N. York/Oxford 1991. ­ ­ , Magic in the Ancient World, μ τ φ . Franklin Philip, Harvard Univ. Press, Cambridge Mass./London 1997. Guthrie, W. K. C. Orpheus and Greek Religion, London 1935. Harrison, J. E. Pandora's Box, JHS 20 (1900) 99­114. Helly, B. Gonnoi II, Amsterdam 1973. ­ ­ , RPhil 104 (1978) 122­123. ­ ­, La Thessalie à l'epoque Romaine, Mémoires II, Saint-Étienne, 1980, 37-50. - - , Les Italiens en Thessalie au II e et I e r s. av. J.-C, Les "Bourgeoisies" municipales Italiennes aux IIe et Ier siècles av. J.-C, Paris/Naples, 1983, 355380. Herter, H. HERMES, RhM N. F., cxix, 3 (1976)193-241. Hirmer, M. and H. Die griechischen Vasen, München 1976. Hoffmann, Ο . Die griechischen Dialekte in ihrem historischen Zusammenhange mit den wichtigsten ihrer Quellen, Göttingen 1891-1898. Johnston Iles, S. and McNiven, T. J. Dionysos and the Underworld in Toledo, MusHelv5?> (1996) 25-36, κ α ι pi. 1. Jordan, D. R. A Survey of Greek Defixiones Not Included in the Special Corpora, GRBS 26 (1985) 151­197. Kahn, L. Hermès, la frontière et l'identité ambiguë, Ktema 4 (1979) 201-211. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Karusu, S. Ε Ρ Μ Η Σ Ψ Υ Χ Ο Π Ο Μ Π Ο Σ , Α Μ Ί 6 (1961) 91­106, Beilagen 58­71, Tafel III. Kaibel, G. Epigrammata Graeca ex lapidibus conlecta 1878 (ε π α ν έ κ δ . Olms, Hildesheim 1965). Kerényi, K. Hermes der Seelenfiihrer, Albae Vigiliae N. F. I. 1944. Kern, Ο . Die Religion der Griechen, Band I, Berlin 1926. Kurtz, D. C. and Boardman, J. Greek Burial Customs, London 1971. Lattimore, R. Themes in Greek and Latin Epitaphs Urbana 111. 1942. Lejeune, M. Notes d'épigraphie thessalienne, VII, L' extension, en Thessalie, du datif thématique en ­ο ι , REG 54 (1941) 191­197. ­ ­ , En marge d'inscriptions grecques dialectales, REA 47 (1945) 107­108. Lucas, G. Les cités antiques de la Haute Vallée du Titarèse (Thessalie), Lyon 1992. Lullies, R. Die Typen der griechischen Hermen, Königsberger kunstgesch. Forschungen III. 1931. Möbius, H. Die Ornamente der griechischen Grabstelen, Berlin­Wilmersdorf 1929. Moret, J.­ M. Les départs des enfers dans Γ imagerie Apulienne, RA 2 (1993) 293­351. Naumann, F. Die Ikonographie der Kybele in der phrygischen und der griechischen Kunst, 28 Beih. IstMitt, 1983. Nilsson, M. P. Geschichte der griechischen Religion, I , München 1955. Orgogozo, J. L' Hermès des Achèens, RHR 36 (1949)10­30 κ α ι 139­179. Peek, W. Griechische Vers­Inschriften. Band I. Grab­Epigramme, Berlin 1955. Pfuhl, E. Das Beiwerk auf den ostgriechischen Grabreliefs, M 20 (1905) 47­96, Tafel 4­6. Raingeard, P. Hermes Psychagogue, Paris 1935. Renier, L. RA 1 (1844) 317. Rückert, B. Die Herme im öffentlichen Regensburg 1998. und privaten Leben der Griechen, Schadow, P. Eine Grablekythos, Diss., Jena 1897. 110 Ε Ρ Μ Η ! Χ Θ Ο Λ 7Ω /:Θ Ρ Η Σ Κ Ε Ι Α Κ Α Ι Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Σ Τ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ ΙΑ Schmidt, Μ . Hermes als Seelengeleiter auf einer apulischen Lutrophoros in Basel, A/7tK 27 (1984) 34­46, Taf. 8­10. Siebert, G. LIMC, V 1, λ ή μ μ α "Hermes". Simon, E. Die Götter der Griechen. Aufnahmen von Max Hirmer und Anderen, München 1969. Sourvinou­ Inwood, Ch. 'Reading' Greek Death, Oxford 1995. Tzifopoulos, Υ . Ζ . Hermes and Apollo at Onchestos in the Homeric Hymn to Hermes: the poetics and performance of proverbial communication, Mnemosyne 53 (2000) 148­163. Velde van der, R. Thessalische Dialektgeographie, Diss. Nijmwegen 1924. Vikela, E. Attische Weihreliefs und die Kult­Topographie Attikas, AM 112 (1997) 167­246 (Tafel 20­31). Windekens van, A. J. Les Hyperboréens, RhM 100 (1957)164­169. ­ ­ , Réflexions sur le nature et l'origine du dieu Hermès, RhM 104 (1961) 289­301. ­ ­ , Sur le nom de la divinité grecque Hermès, Beiträge zur Namenforschung 13 (1962)290­292. Wolters, Ch. Die anthemien-Ornamente der Grabstelen von Demetrias, Frankfurt/Main 1969. ­ ­, Thessalische Grabstelen, La Thessalie, Actes du Colloque International, Lyon, 17-22 Avril 1990, vol. B, Athènes 1994, 277­298. Wrede, H. Die antike Herme, Mainz am Rhein 1986. Wünsch, R. Inscriptiones atticae Aetatis Romanae, Pars III, Appendix, Defixionum Tabellae. Zuntz, G. Persephone, Three Essays on Religion and Thought in Magna Graecia, Oxford 1971. 111 Η Μ ε γ ά λ η θ ε ά τ η ς Κ ύ π ρ ο υ κ α ι η Γ έ ν ε σ η τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς Β ά σ ο ς Κ α ρ α γ ι ώ ρ γ η ς ** Α π ό τ η ν α ρ χ α ιό τ η τ α η Κ ύ π ρ ο ς ε ίν α ι γ ν ω σ τ ή ω ς τ ο ν η σ ί τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς , ο τ ό π ο ς ό π ο υ γ ε ν ν ή θ η κ ε κ α ι λ α τ ρ ε ύ τ η κ ε η θ ε ά .Ο Ό μ η ρ ο ς τ η ν α ν α φ έ ρ ε ι ω ς Κ ύ π ρ ι δ α α λ λ ά κ α ι ω ς Α φ ρ ο δ ί τ η ,1 κ α ι γ ν ώ ρ ι ζ ε ό τ ι σ τ η ν Π ά φ ο υ π ή ρ ­ χ ε ν α ό ς τ η ς θ ε ά ς .2 Α υ τ ό μ α ς φ έ ρ ν ε ι π ί σ ω σ τ ο ν 8ο ­ 7ο α ι . π .Χ ., μ ι α ε π ο χ ή κ α τ ά τ η ν ο π ο ία δ ε ν υ π ή ρ χ α ν α κ ό μ η μ α ρ τ υ ρ ίε ς σ χ ε τ ικ ά μ ε τ η λ α τ ρ ε ία τ η ς θ ε ά ς σ τ ο ν Ε λ λ α δ ι κ ό χ ώ ρ ο .3 Τ ο ό ν ο μ α τ η ς Α φ ρ ο δ ί τ η ς δ ε ν ε μ φ α ν ί ζ ε τ α ι σ τ ι ς π ι ν α κ ί δ ε ς τ η ς Γ ρ α μ μ ι κ ή ς Β γ ρ α φ ή ς τ η ς Κ ν ω σ ο ύ κ α ι τ η ς Π ύ λ ο υ (13ο ς α ι . π .Χ .) π ο υ α ν α φ έ ρ ο υ ν ά λ λ ε ς θ ε έ ς ­τ η ν Ή ρ α , τ η ν Α θ η ν ά κ α ι τ η ν Ά ρ τ ε ­ μ η ­4 ο ύ τ ε σ τ ι ς π ι ν α κ ί δ ε ς τ η ς Θ ή β α ς , π ο υ α ν α φ έ ρ ο υ ν τ η Δ ή μ η τ ρ α κ α ι τ η ν Κ ό ρ η .5 Η Α φ ρ ο δ ί τ η σ τ ο μ ύ θ ο κ α ι σ τ ο έ π ο ς σ χ ε τ ί ζ ε τ α ι κ υ ρ ί ω ς μ ε τ η ν Κ ύ π ρ ο . * Τ Σ Ε ** Η Σ 1. 2. 3. 4. 5. ο α γ γ λ ικ ό κ ε ίμ ε ν ο α υ τ ο ύ τ ο υ ά ρ θ ρ ο υ θ α δ η μ ο σ ιε υ θ ε ί σ τ α Π ρ α κ τ ικ ά τ ο υ Δ ιε θ ν ο ύ ς υ μ π ο σ ί ο υ γ ι α τ η θ ε ά τ η ς γ ο ν ι μ ό τ η τ α ς π ο υ ο ρ γ α ν ώ θ η κ ε τ ο ν Ι ο ύ λ ι ο τ ο υ 2001 σ τ ο λ σ ίν κ ι. ο μ ι λ ί α α υ τ ή δ ό θ η κ ε σ τ ο EIE α π ό τ ο ν κ α θ η γ η τ ή κ . Β . Κ α ρ α γ ι ώ ρ γ η σ τ ι ς 14.5.2002. υ γ γ ρ α φ ε ίς τ ο υ π α ρ ό ν τ ο ς κ ε ιμ έ ν ο υ ε ίν α ι ο ι Β ά σ ο ς κ α ι Ζ α κ ε λ ίν Κ α ρ α γ ιώ ρ γ η . Σ υ ν τ ο μ ο γ ρ α φ ίε ς BCH: Bulletin de Correspondance Hellénique. RDAC: Report of the Department of Antiquities, Cyprus. Κ ύ π ρ ι ς σ τ η ν Ι λ ί ά δ α V, 330, 422, 458, 760, 863· Α φ ρ ο δ ί τ η σ τ η ν Ι λ ι ά δ α II, 820Ζ III, 64, 389, 413, 424· IV, 10· 370, 375, 427· XIV, 211Ζ XX, 40Ζ XXII, 470. Ο δ ύ σ σ ε ι α VIII: 362. V. Pirenne­Delforge, V Aphrodite grecque (Athènes­Liège 1994), 467­468. M.Ventris and J. Chadwick, Documents in Mycenaean Greek (Cambridge 1956), 125­ 129. Ο ι π ιν α κ ίδ ε ς τ ω ν Θ η β ώ ν α ν α φ έ ρ ο υ ν τ α ο ν ό μ α τ α δ ύ ο θ ε ο τ ή τ ω ν ,τ η ς Δ ή μ η τ ρ α ς κ α ι τ η ς Κ ό ρ η ς , β λ . L.Goddard and A. Sacconi, "Les dieux thébains dans les archives mycéniennes, Comptes-rendus de Γ Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, janvier-mars 1996, 101­105. 113 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ μ ε ε υ Μ ή τ Μ σ υ δ α Π ο λ λ έ ς θ ε ω ρ ί ε ς έ χ ο υ ν π ρ ο τ α θ ε ί , ή δ η α π ό τ α τ έ λ η τ ο υ 19ο υ α ι ., σ χ ε τ ι κ ά τ η γ έ ν ε σ η κ α ι τ η ν τ α υ τ ό τ η τ α τ η ς θ ε ά ς .6 Μ ε ρ ι κ ο ί υ π ο σ τ ή ρ ι ζ α ν τ η ν Ι ν δ ο ­ ρ ω π α ϊκ ή π ρ ο έ λ ε υ σ η τ η ς κ ι ά λ λ ο ι θ ε ω ρ ο ύ σ α ν ό τ ι κ α τ ά γ ε τ α ι α π ό τ η ε γ ά λ η Θ ε ά τ ο υ Α ιγ α ίο υ .Υ π ή ρ χ ε α κ ό μ η η θ ε ω ρ ία ό τ ι τ ο λ ίκ ν ο τ η ς Θ ε ά ς α ν η Μ ιν ω ϊκ ή Κ ρ ή τ η κ α ι ό τ ι σ τ η ν Κ ύ π ρ ο μ ε τ α φ έ ρ θ η κ ε α π ό τ ο υ ς υ κ η ν α ίο υ ς α π ο ίκ ο υ ς . Η ε π ικ ρ α τ έ σ τ ε ρ η ό μ ω ς θ ε ω ρ ία ή τ α ν α υ τ ή π ο υ σ χ έ τ ιζ ε τ η θ ε ά μ ε τ η ν Α ν α τ ο λ ή α π ό ό π ο υ κ α ι μ ε τ α φ έ ρ θ η κ ε σ τ η ν Ε λ λ ά ­ μ έ σ ω τ η ς Κ ύ π ρ ο υ .7 σ Τ ο π ρ ό β λ η μ α τ η ς γ έ ν ε σ η ς τ η ς θ ε ά ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς ε ξ α κ ο λ ο υ θ ε ί ν α υ φ ί­ τ α τ α ι,π α ρ ό λ ο π ο υ π ρ ό σ φ α τ ε ς α ρ χ α ιο λ ο γ ικ έ ς α ν α κ α λ ύ ψ ε ις ε υ ν ο ο ύ ν τ η ν ύ π ρ ο ω ς τ ό π ο α π ό ό π ο υ π ρ ο ή λ θ ε η λ α τ ρ ε ία τ η ς θ ε ά ς . Σ τ η ν π α ρ ο ύ σ α ε λ έ τ η θ α σ υ σ χ ε τ ίσ ο υ μ ε τ η θ ε ά μ ε τ η θ ρ η σ κ ε ία τ η ς Κ ύ π ρ ο υ κ α τ ά τ η α λ κ ο λ ιθ ικ ή π ε ρ ίο δ ο κ α ι θ α π ρ ο τ ε ίν ο υ μ ε τ ο μ ε τ α σ χ η μ α τ ισ μ ό τ η ς σ ε μ ια ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ η π ε ρ ίο δ ο σ ε κ υ π ρ ια κ ή θ ε ά τ η ς γ ο ν ιμ ό τ η τ α ς μ ε έ ν τ ο ν ε ς ν α τ ο λ ικ έ ς ε π ιδ ρ ά σ ε ις . Θ α ε ρ ε υ ν ή σ ο υ μ ε τ η ν π ιθ α ν ή κ υ π ρ ια κ ή π ρ ο έ λ ε υ ­ η τ ω ν π λ ο ύ σ ιω ν μ υ θ ο λ ο γ ικ ώ ν μ α ρ τ υ ρ ιώ ν π ο υ τ η ν π ε ρ ιβ ά λ λ ο υ ν κ α ι θ α ν α φ έ ρ ο υ μ ε μ ε ρ ικ ά ε π ιπ ρ ό σ θ ε τ α σ τ ο ιχ ε ία π ο υ σ τ η ρ ίζ ο υ ν τ η ν κ υ π ρ ια κ ή ρ ο έ λ ε υ σ η τ η ς θ ε ά ς . Κ μ Χ μ α σ α π β α σ π μ Γ ια τ η ν π ρ ο έ λ ε υ σ η τ η ς θ ε ά ς σ ε β α ίω ς γ ρ α π τ έ ς μ α ρ τ υ ρ ίε ς κ α ι ό λ π ό μ υ θ ο λ ο γ ικ έ ς π α ρ α δ ό σ ε ις π ο υ υ γ γ ρ α φ έ ω ν 8κ α ι π ρ ο β ά λ λ ο υ ν τ η η γ ή ε ίν α ι τ ο α ρ χ α ίο κ υ π ρ ια κ ό ι α π ε ρ ί ο δ ο 3500 χ ρ ό ν ω ν π ε ρ ί π τα π ρ ε ς ο ι δ ια σ ν α ν α ε ικ ο ο υ κ ο ϊσ τ ο ρ ικ ά χ ρ ό ν ια δ ε ν υ π ά ρ χ ο υ ν π λ η ρ ο φ ο ρ ίε ς π ρ ο έ ρ χ ο ν τ α ι κ υ ρ ίω ς ώ θ η κ α ν σ τ α κ ε ίμ ε ν α τ ω ν α ρ χ α ίω ν τ ο λ ικ ή π ρ ο έ λ ε υ σ η τ η ς . Μ ια ά λ λ η ν ο γ ρ α φ ικ ό υ λ ικ ό 9 π ο υ κ α λ ύ π τ ε ι α ι π ε ρ ιλ α μ β ά ν ε ι ε ιδ ώ λ ια , π α ρ α ­ 6. Γ ι α γ ε ν ι κ ή α ν α φ ο ρ ά σ τ ι ς θ ε ω ρ ί ε ς π ο υ σ χ ε τ ί ζ ο ν τ α ι μ ε τ η γ έ ν ν η σ η τ η ς Α φ ρ ο δ ί τ η ς , β λ έ π ε Pirenne­Delforge, ό .π ., 1­9. 7. Ρ .Leveque, La Genèse d' Aphrodite à Chypre, Mélanges Roland Fietier, Besançon 1984,419­421. 8. Κ . Χ α τ ζ η ϊ ω ά ν ν ο υ , Η Α ρ χ α ί α Κ ύ π ρ ο ς ε ι ς τ α ς Ε λ λ η ν ι κ ό ς Π η γ ά ς , II, Λ ε υ κ ω σ ί α 1973, 1­255­ IVA, Λ ε υ κ ω σ ί α 1980, 306­345. 9. J. Karageorghis, La Grande Déesse de Chypre et son culte à travers V iconographie de Γ époque néolithique au Vie s. av. J-C. (La Grande Déesse), Lyon 1977, passim. 114 Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ σ τ ά σ ε ις π ά ν ω σ ε α γ γ ε ία , γ λ υ π τ ά κ α ι τ έ λ ο ς μ ε ρ ικ έ ς ε π ιγ ρ α φ ικ έ ς μ α ρ τ υ ­ ρ ί ε ς , 10 α π ό τ ι ς ο π ο ί ε ς ο ι α ρ χ α ι ό τ ε ρ ε ς α ν ά γ ο ν τ α ι σ τ ο ν 6ο α ι . π .Χ . τ γ σ σ γ π Η Ο ν γ ν κ ο π ω φ κ Μ Α ν κ α ι ο μ ύ θ ο ς κ ρ ύ β ε ι μ έ σ α τ ο υ σ η μ α ν τ ικ ά σ τ ο ιχ ε ία , δ ε ν ε ίν α ι π ά ν τ ο ­ ε ε ύ κ ο λ η η ε ρ μ η ν ε ία τ ο υ .Α σ φ α λ ώ ς θ α υ π ά ρ χ ε ι λ ό γ ο ς π ο υ ο ι μ υ θ ο λ ο ­ ικ έ ς μ α ρ τ υ ρ ίε ς τ ο π ο θ ε τ ο ύ ν τ η γ έ ν ν η σ η τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς σ τ η ν Π ά φ ο , κ α ι υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν α σ τ η ν τ ο π ο θ ε σ ί α π ο υ ε ί ν α ι γ ν ω σ τ ή ω ς "Π έ τ ρ α τ ο υ Ρ ω μ ι ο ύ ", τ η ν ο τ ιο δ υ τ ικ ή α κ τ ή τ ο υ ν η σ ιο ύ . Γ ια π ρ ώ τ η φ ο ρ ά α π α ν τ ο ύ μ ε τ ο μ ύ θ ο ι α τ η γ έ ν ν η σ η τ η ς Α φ ρ ο δ ί τ η ς σ τ η Θ ε ο γ ο ν ί α τ ο υ Η σ ί ο δ ο υ , τ ο ν 8ο α ι . .Χ ., π ο υ α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ τ η δ η μ ι ο υ ρ γ ί α τ ο υ κ ό σ μ ο υ . 11 Σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν σ ίο δ ο , σ τ η ν α ρ χ ή υ π ή ρ χ ε τ ο Χ ά ο ς , ύ σ τ ε ρ α δ η μ ιο υ ρ γ ή θ η κ ε η Γ η κ α ι ο υ ρ α ν ό ς π ο υ γ έ ν ν η σ α ν τ ρ ο μ ε ρ ο ύ ς γ ιο υ ς .Έ ν α ς α π ό α υ τ ο ύ ς ή τ α ν ο Κ ρ ό ­ ο ς ,π ο υ α κ ρ ω τ η ρ ία σ ε τ ο ν π α τ έ ρ α τ ο υ γ ια ν α θ έ σ ε ι τ έ ρ μ α σ τ η δ η μ ιο υ ρ ­ ία τ ε ρ ά τ ω ν .Σ ύ μ φ ω ν α π ά ν τ α μ ε τ ο ν Η σ ίο δ ο ,ο Κ ρ ό ν ο ς α π έ κ ο ψ ε τ α γ ε ν ­ η τ ικ ά ό ρ γ α ν α τ ο υ π α τ έ ρ α τ ο υ π ο υ έ π ε σ α ν σ τ η ν θ ά λ α σ σ α κ α ι γ ια π ο λ ύ α ιρ ό π α ρ α σ ε ίρ ο ν τ α ν α π ό τ α κ ύ μ α τ α τ ο υ ω κ ε α ν ο ύ . Γ ύ ρ ω τ ο υ ς δ η μ ι­ υ ρ γ ή θ η κ ε ά σ π ρ ο ς α φ ρ ό ς α π ό τ ο ν ο π ο ίο φ ύ τ ρ ω σ ε μ ια κ ό ρ η , π ο υ π ή γ ε ρ ώ τ α σ τ α Κ ύ θ η ρ α κ α ι α π ό ε κ ε ί ε μ φ α ν ίσ τ η κ ε σ τ η θ α λ α σ σ ο φ ίλ η τ η Κ ύ π ρ ο ς σ ε β α σ τή κ α ι π α ν ώ ρ ια θ ε ά . Κ ά τ ω α π ό τ α π ό δ ια τ η ς κ α ι γ ύ ρ ω τ η ς ύ τ ρ ω ν ε χ ο ρ τ ά ρ ι. Ο ι θ ε ο ί κ α ι ο ι ά ν θ ρ ω π ο ι τ η ν ο ν ό μ α σ α ν Α φ ρ ο δ ίτ η . ό λ ι ς γ ε ν ν ή θ η κ ε τ η σ υ ν ό δ ε υ σ α ν ο Έ ρ ω τ α ς κ α ι ο Π ό θ ο ς ... κ α ι π ο ρ ε ύ θ η ­ ε γ ια ν α σ υ ν α ν τ ή σ ε ι τ ο υ ς ά λ λ ο υ ς θ ε ο ύ ς . Ο σ τ τ α π ρ φ ο θ ε ό μ π α ρ ά ξ ε ν ο ς α υ τ ό ς μ ύ θ ο ς υ π ο δ η λ ο ί ίσ ω ς ό τ ι ο ιχ ε ία α π ό μ ια σ ύ γ χ ρ ο ν η τ ο υ α ν α τ ο λ ικ ή θ ε ο γ ο ϊ κ ή θ ε ο γ ο ν ί α τ ο υ 14ο υ ­ 12ο υ α ι . π .Χ . μ ε Χ ο υ ρ ρ ό τ υ π α , π ο υ π ε ρ ιγ ρ ά φ ε ι τ ο ν α γ ώ ν α γ ια ε π ικ ρ ά ρ ε ς γ ε ν ε έ ς θ ε ώ ν , π ο υ π ε ρ ιλ α μ β ά ν ο υ ν κ α ι τ ο ο ύ ,κ α ι κ α τ α λ ή γ ε ι σ τ η ν ε π ικ ρ ά τ η σ η τ ο υ θ ε ο ύ Κ ω ς ε ισ ά γ ε ι έ ν α ν έ ο σ τ ο ιχ ε ίο ,τ η γ έ ν ν η σ η τ η ς Α φ ο Η σ ίο ν ία . Υ π ιτ ικ ά κ α τ η σ η α ν α κ ρ ω ο υ μ α ρ π ρ ο δ ίτ η ς δ ο ς δ α ν ά ρ χ ε ι μ ι Β α β υ λ ν ά μ ε σ α τ η ρ ια σ μ ή . 12 Ο Η α π ό τη ε ίσ τ η κ ε ια Χ ε τ ­ ω ν ια κ ά σ ε δ ιά ­ ό ε ν ό ς σ ίο δ ο ς θ ά λ α σ ­ 10. Χ α τ ζ η ϊ ω ά ν ν ο υ , ό .π ., IVA, 104­137, ε π ι γ ρ α φ έ ς 20­20.78. 11. Η σ ί ο δ ο υ Θ ε ο γ ο ν ί α , 176­206. 12. Pirenne­Delforge, ό .π ., 313. 115 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ σ α κ α ι τη ν π ρ ο ν η σ η τ η ς Α φ ρ ο α π ό τη Γ η κ α ι ο υ ρ γ ία π ο υ σ χ ό ν τ α π ο υ μ π ο ρ δ ο ς ε ισ ά γ ε ι τ ο Η δ ύ ν α μ η τ η ς π ά τ η σ ε σ τη γ η σ γ ε ίω σ η τ η ς σ τ η ν Κ ύ π ρ ο .Σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν Η σ ίο δ ο ,η δ ίτ η ς έ θ ε σ ε τ έ ρ μ α σ τ η ν α ν α ρ χ ία κ α ι τ η γ έ ν ν η σ η τ ε ρ ά τ ο ν Ο υ ρ α ν ό κ α ι ε γ κ α ιν ία σ ε μ ια ά λ λ η α ν ε ξ ά ρ τ η τ η δ ε τ ίζ ε τ α ι μ ε τ ο ν Π ό θ ο κ α ι τ η ν Η δ ο ν ή . Γ ε ν ν ή θ η κ α ν ο μ ο ύ σ α ν ν α π ο λ λ α π λ α σ ια σ θ ο ύ ν μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς .Έ τ σ ι, ο Η σ τ ο ιχ ε ίο τ η ς γ ο ν ιμ ό τ η τ α ς σ ε σ υ σ χ ε τ ισ μ ό μ ε μ ια θ ε ό τ ν α γ ο ν ιμ ο π ο ιε ί σ υ μ β ο λ ίζ ε τ α ι κ α ι μ ε τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι μ φ ύ τ ρ ω σ ε χ ο ρ τ ά ρ ι κ ά τ ω α π ό τ α π ό δ ια τ η ς . Η π α ρ ε μ β ο λ ή δ ύ ο ν έ ω ν γ ε ω γ ρ α φ ικ ώ ν π ε ρ ιο χ ώ ν ,τ ω ν Κ υ θ ή ρ ω ν Κ ύ π ρ ο υ , ί σ ω ς ν α ο φ ε ί λ ε τ α ι σ τ η ν ε ι σ α γ ω γ ή ν έ ω ν σ τ ο ι χ ε ί ω ν 13 σ τ τ ο λ ικ ή κ ο σ μ ο γ ο ν ία , π ο υ α π ο δ ίδ ε τ α ι π ιθ α ν ό ν σ τ η δ ια κ ίν η σ η τ ω ν Φ σ τ η ν Α ν α τ ο λ ικ ή κ α ι τ η ν Κ ε ν τ ρ ικ ή Μ ε σ ό γ ε ιο κ α ι τ η δ ιά δ ο σ η τ η ς α ς τ η ς δ ικ ή ς τ ο υ ς θ ε ά ς . Π ρ έ π ε ι ν α σ η μ ε ιω θ ε ί π ω ς δ ύ ο ή τ ρ ε ίς α ρ γ ό τ ε ρ α ο Η ρ ό δ ο τ ο ς α ν α φ έ ρ ε ι ό τ ι σ τ α δ ύ ο α υ τ ά μ έ ρ η ,σ τη ν Κ ύ τ α Κ ύ θ η ρ α , υ π ή ρ χ ε λ α τ ρ ε ί α τ η ς Α φ ρ ο δ ί τ η ς 14 π ο υ π ρ ο ή λ θ ε λ α τ ρ ε ία τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς Ο υ ρ α ν ία ς σ τ η ν Α σ κ α λ ώ ν α τ η ς Π α λ α Ε ίν α ι π ο λ ύ φ υ σ ικ ό π α ρ α δ ό σ ε ις κ α ι μ ύ θ ο ι γ ια τ η ν ίδ ρ υ σ η τ ο υ ν Α φ ρ ο δ ίτ η ς ν α κ υ κ λ ο φ ο ρ ο ύ σ α ν ε υ ρ ύ τ ε ρ α . Ο θ π τ ε Π η β σ Ό μ η ρ ο ς δ ε ν μ ν η μ ο ν ε ύ ε ι το μ ύ θ ο τη ς ά λ α σ σ α . Τ η ν π α ρ ο υ σ ιά ζ ε ι ω ς θ υ γ α τ έ ρ α ρ ο σ τ ά τ ιδ α τ ω ν Τ ρ ώ ω ν ,τ ω ν ε χ θ ρ ώ ν τ ω ν ο υ ς τ η ν Α θ η ν ά .Θ α έ λ ε γ ε κ α ν ε ίς π ω ς δ ε ν ξ ο υ κ α ι τ η ν α π ο κ α λ ε ί Κ ύ π ρ ι δ α . 16 Σ τ η ά φ ο , ό π ο υ ε ί χ ε "ν α ό κ α ι μ υ ρ ω μ έ ν ο β ω μ λ α τ ρ ε ία τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς σ υ ν δ έ ε τ α ι τ ό σ ρ ο ύ μ ε κ ά π ο ια α π ά ν τ η σ η σ ε α υ τ ό τ ο ε ρ ώ τ η ν 3η χ ι λ ι ε τ η ρ ί δ α π .Χ . 13. 14. 15. 16. 17. 116 γ έ ν ν η σ η ς τη τ ο υ Δ ία κ α Ε λ λ ή ν ω ν π ο τη θ ε ω ρ ο ύ σ ν Ο δ ύ σ σ ε ια ό ". 17 Δ ι ε ρ ω ο σ τ ε ν ά μ ε τ η μ α θ α π ρ γ έ ν ­ τ ω ν η μ ι­ α λ ά σ ίο ­ η τ α . ό λ ις κ α ι τη ς η ν α ν α ­ ο ιν ίκ ω ν λ α τ ρ ε ί­ α ιώ ν ε ς π ρ ο κ α ι α π ό τ η ισ τ ίν η ς . α ο ύ τ η ς ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς α π ό τ η ι τ η ς Δ ι ώ ν η ς 15 κ α ι υ ε ίχ α ν π ρ ο σ τ ά τ ιδ α ε θ ε ά τ ω ν Ε λ λ ή ν ω ν τη σ υ ν δ έ ε ι μ ε τ η ν τ ά τ α ι κ α ν ε ίς : Γ ια τ ί τ η ν Π ά φ ο ; Γ ια ν α έ π ε ι ν α π ά μ ε π ίσ ω Σ τ ο ί δ ι ο , 314­316. Η ρ ό δ ο τ ο ς Ι . 105.2­3. Ι λ ι ά δ α III, 374· V, 370" XX, 105. Ι λ ι ά δ α V, 330, 422, 458, 760, 883. Pirenne­Delforge, ό .π ., 311­312. Ο δ ύ σ σ ε ι α VIII, 363. Η π θ λ α π τ τ τ σ π π π α σ ν λ β κ β Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Π ρ ό σ φ α τ ε ς α ρ χ α ιο λ ο γ ικ έ ς α ν α σ κ α ε ρ ιο χ ή τ η ς Κ ύ π ρ ο υ , ό π ο υ β ρ ίσ κ ε τ α ι η ι κ ή π ε ρ ί ο δ ο 18 κ α ι κ υ ρ ί ω ς κ α τ ά τ η ν α τ ρ ε ία ς τ η ς γ ο ν ιμ ό τ η τ α ς . Π ρ ο η γ ο υ μ έ ν π ό τ η ν 7η ω ς τ η ν 5η χ ι λ ι ε τ η ρ ί δ α .Χ ., 19 λ ι γ ο σ τ ά λ ί θ ι ν α ε ι δ ώ λ ι α ε π ι ­ ό π ια ς κ α τ α σ κ ε υ ή ς έ χ ο υ ν έ ν δ ε ιξ η ο υ φ ύ λ ο υ (Ein. 1). Π ε ρ ί τ α τ έ λ η η ς Ν ε ο λ ι θ ι κ ή ς π ε ρ ι ό δ ο υ (γ ύ ρ ω τ ι ς α ρ χ έ ς τ η ς 4η ς χ ι λ ι ε τ η ρ ί δ α ς .Χ .) ά ρ χ ι σ α ν ν α ε μ φ α ν ί ζ ο ν τ α ι α ρ α σ τ ά σ ε ις π έ τ ρ ιν ω ν φ α λ λ ώ ν , ο υ υ π ο δ η λ ο ύ ν κ ά π ο ια λ α τ ρ ε ία τ η ς ν δ ρ ι κ ή ς γ ο ν ι μ ό τ η τ α ς . 20 Ο ι π α ρ α ­ τ ά σ ε ις γ υ ν α ικ ε ίω ν μ ο ρ φ ώ ν ε μ φ α ­ ίζ ο ν τ α ι α ρ γ ό τ ε ρ α , μ ε λ ίθ ιν α ε ιδ ώ ­ ια π ο υ δ ε ίχ ν ο υ ν σ χ η μ α τ ικ ά μ ε α θ ε ιά ε γ χ ά ρ α κ τ η γ ρ α μ μ ή τ ο θ η λ υ ­ ό α ι δ ο ί ο .21 Η α ν α γ ν ώ ρ ι σ η τ η ς α σ ικ ή ς σ υ μ β ο λ ή ς τ η ς γ υ ν α ικ ε ία ς γ ο ν ι μ ό τ η τ α ς σ τ η ν ε π ι β ί ω σ η τ ω ν π ρ ω τ ό γ ο ν ω ν κ ο ιν ω ν ιώ ν π ρ ο σ έ δ ω σ ε σ τ κ ά γ κ ε υ τ ύ τ η ις γ υ ν α ίκ ε λ υ ψ α ν ό τ ι η έ ν τ ο ν η ς φ ο ρ ία τ ω ν χ ο υ ν τ η ν ν ε ύ ν ο ια τ ς ε ξ έ χ ο υ σ α γ ια ν α υ π ε ρ γ ε ν ν η τ ικ ό τ α γ ρ ώ ν κ α ι ε κ π λ ή ρ ω σ η ω ν γ ο ν ιμ ο π θ έ σ η .Α ν α ­ ν ικ ή σ ο υ ν τ η ν η τ α ς , μ ε τ ο ν τ ω ν ζ ώ ω ν γ ια α υ τ ώ ν τ ω ν ο ιώ ν δ υ ν ά μ ε Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ φ έ ς έ δ ε ιξ α ν ό τ ι Π ά φ ο ς ,ή τ α ν κ α 3η χ ι λ ι ε τ η ρ ί δ α , ω ς ,κ α τ ά τ η Ν ε ο η ν ο τ ά τη η κ ο ι λ ιθ ικ ή τ ιο δ Χ α λ τ ίδ α π ε ρ Ε ικ .1 Λ ίθ ιν ο ε ιδ ώ λ ιο α π ό τ η Χ ο ιρ ο (α ρ . 680) τ η ς Ύ σ τ ε ρ η ς Ν ε ο λ ι θ ι κ ή ς π ε (5r> χ ι λ ι ε τ η ρ ί δ α π .Χ .). Κ υ π ρ ι α κ ό Μ Λ ευ κ α ν ίδ τ η α ν ω ν θ ρ ώ π ιν η θ ν η σ ιμ ιο τ ρ ό π ο π ο υ ν π ρ ο μ ή θ ε ια τ ρ α γ κ ώ ν έ π ρ ε π ε τ η ς φ ύ σ η ς δ ια ό τη χ ρ ε ο φ ή ν α μ έ σ τα ιά ζ ς . α ν ο υ υ τ ικ ή κ ο λ ι­ μ ια ς ίο δ ο , κ ο ιτία ρ ιό δ ο υ ο υ σ ε ίο , ω σ ία . ε ίχ α ν α ν ά ­ ο ν τ α ν τ η ν Γ ια ν α ε π ι­ α ζ η τ ή σ ο υ ν δ ια φ ό ρ ω ν 18. J. Karageorghis, "On some aspects of Chalcolithic religion in Cyprus", RDAC 1992, 17­27, π ι ν . Ι Ι ­Ι Ι Ι . 19. J. Karageorghis, La Grande Déesse, 10­18, π ι ν . 1­3. 20. Σ τ ο ί δ ι ο , 17­19. 21. J. Karageorghis, La Grande Déesse, 12­14, π ι ν . 3d, 4d, 5b. 1 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Ε ικ .2 Λ ίθ ιν ο ε ιδ ώ α π ό τη Λ έμ π α , θ έσ (α ρ . 1976/54), τ η ς π ε ρ ι ό δ ο υ (τ έ λ η τ η ς π .Χ .). Κ υ π ρ ι α κ ό Μ λ ιο η Λ Χ α 4η ο υ α π ό α σ ά κ κ ο υ ς λ κ ο λ ιθ ικ ς χ ιλ ιε τη σ ε ίο ,Λ ε β ε σ τό λ ιθ ο , ή ς Ι ρ ίδ α ς υ κ ω σ ία . Ε ικ .3 Λ ίθ ιν ο α π ό τη Γ ια λ ιά (τ έ λ η τ η ς 4η ς Κ υ π ρ ια κ ό Μ ο 1934/Ι Π ­2/2. ε ιδ ώ λ ιο ,Χ α λ κ ο χ ιλ ιε τη ρ υ σ ε ίο ,Λ α π ό π ικ ρ ό λ ιθ ο , λ ιθ ικ ή ς π ε ρ ιό δ ο υ ί δ α ς π .Χ .). ε υ κ ω σ ία , α ρ . μ α γ ι κ ο ­θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ώ ν τ ε λ ε τ ώ ν . Η α ν ά π τ υ ξ η α υ τ ή ς τ η ς ν έ α ς θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ή ς ε κ δ ή λ ω σ η ς σ τ η ν Κ ύ π ρ ο π α ρ ο υ σ ιά ζ ε τ α ι κ υ ρ ίω ς σ τ η ν π ε ρ ιο χ ή τ η ς Π ά φ ο υ , μ ε τ α ξ ύ τ ο υ 3500 κ α ι τ ο υ 2500 π .Χ . Π ο λ υ π .Χ . έ χ ο λ ο ε ιδ ώ μ α κ ρ ύ ς ά ρ ιθ μ α π έ τ ρ υ ν α ν α κ α λ υ φ λ ιο π α ρ ισ τ ά κ υ λ ιν δ ρ ικ ό ς ιν α θ ε ί ν ε ι λ α ιμ ε ιδ ώ λ ια π ο υ σ τ η ν π ε ρ ιο χ ή μ ια σ χ η μ α τ ο ό ς κ α ι τ ο σ τ ρ χ ρ ο τ η ς π ο ιη ο γ γ υ ν ο λ Π ά μ έ ν λ ό ο γ ο φ ο υ η γ τη ς ύ ν τ α ι . 22 Έ ν υ ν α ίκ κ ε φ ά λ γ ύ ρ ω σ τ ο α σ χ ε τ ικ ά α 2 3 (Ε ι κ . ι έ χ ο υ ν φ α 3000 μ ε γ ά ­ 2). Ο λ λ ικ ό 22. Θ έ σ η Σ ο ν ο κ ι ο ν ­Β α θ ν ρ κ ά κ α ς , L. Vagnetti, "Figurines and minor objects from a Chalcolithic cemetery at Souskiou­ Vathyrakas (Cyprus)" Studi Micenei ed Egeo­ Anatolici XXI, 39 ­ θ έ σ η Α ε μ π α ­Λ ά κ κ ο ν ς , E.J. Peltenburg et.al., Excavations at Lemba­Lakkous 1976­1983. Goteborg 1985, 281, Fig. 81. "Kissonerga­MospMia 1987, a ritual deposit unit 1015" RDAC 1988 (part 1). 23. J. Karageorghis, La Grande Déesse, JUV.lOc. 118 Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ σ χ ή μ α . Σ τ ο ε μ π ρ ό σ θ ιο μ έ ρ ο ς τ ο υ σ ώ μ α τ ο ς , τ ο σ τ ή θ ο ς κ α ι η η β ικ ή χ ώ ρ α π α ρ ισ τ ά ν ο ν τ α ι μ ε δ ύ ο ε γ χ ά ρ α κ τ α τ ρ ίγ ω ν α κ α ι μ ια κ ά θ ε τ η γ ρ α μ μ ή α ν ά ­ μ ε σ α τ ο υ ς . Η φ ο υ σ κ ω μ έ ν η τ η ς κ ο ιλ ιά υ π ο δ η λ ώ ν ε ι ό τ ι ε ίν α ι έ γ κ υ ο ς . Η π α ρ ά σ τ α σ η α υ τ ή , π ο υ σ υ ν δ υ ά ζ ε ι τ ο γ υ ν α ικ ε ίο σ ώ μ α κ α ι τ ο ν φ α λ λ ικ ό λ α ιμ ό , σ υ μ β ο λ ίζ ε ι τ η γ ο ν ιμ ό τ η τ α , μ ε σ η μ α ν τ ικ ό τ ε ρ ο σ τ ο ιχ ε ίο τ ο γ υ ν α ι­ κ ε ίο . Έ ν α ά λ λ ο ε ιδ ώ λ ιο π α ρ ισ τ ά ν ε ι μ ια κ α θ ισ τ ή γ υ ν α ικ ε ία μ ο ρ φ ή μ ε κ υ ρ τ ά γ ό ν α τ α . Τ έ τ ο ιε ς μ ε γ ά λ ε ς π α ρ α σ τ ά σ ε ις χ ρ η σ ίμ ε υ σ α ν ω ς π ρ ό τ υ π α γ ι α μ ι κ ρ ό τ ε ρ α ε ι δ ώ λ ι α α π ό μ α λ α κ ό ε γ χ ώ ρ ι ο λ ί θ ο (π ι κ ρ ό λ ι θ ο ). Τ ο ύ ψ ο ς τ ο υ ς π ο ι κ ί λ λ ε ι α π ό 4 σ ε 15 ε κ . Τ α ε ι δ ώ λ ι α α υ τ ά ,24 π ο υ β ρ ί σ κ ο ν τ α ι κ υ ρ ί ω ς σ τ ο υ ς τ ά φ ο υ ς , π α ρ ο υ σ ιά ζ ο υ ν κ υ ρ ίω ς κ α θ ισ τ έ ς μ ο ρ φ έ ς μ ε κ υ ρ τ ά γ ό ­ ν α τ α , δ ια φ ό ρ ω ν τ ύ π ω ν . Μ ε ρ ικ ά δ ε ν έ χ ο υ ν κ α μ ιά έ ν δ ε ιξ η φ ύ λ ο υ , α λ λ ά ό μ ω ς έ χ ο υ ν α ν ά γ λ υ φ α σ τ ή θ η .Μ ε ρ ικ ά φ ο ρ ο ύ ν ε γ χ ά ρ α κ τ ο δ ικ τ υ ω τ ό έ ν δ υ ­ μ α π ά ν ω σ τ ο υ ς ώ μ ο υ ς . Ε ιδ ικ ά έ ν α α π ό α υ τ ά φ α ίν ε τ α ι ν α κ ά ν ε ι μ ια σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν η τ ε λ ε τ ο υ ρ γ ικ ή χ ε ιρ ο ν ο μ ία . Μ ε ρ ικ ά π α ρ ισ τ ά ν ο υ ν δ ύ ο μ ο ρ φ έ ς , μ ε τ η ν κ υ ρ ία μ ο ρ φ ή ν α κ ρ α τ ά μ ια ά λ λ η σ τ α μ π ρ ά τ σ α τ η ς ,ε ν ώ ά λ λ ε ς σ τ η ­ ρ ίζ ο υ ν μ ια μ ικ ρ ό τ ε ρ η μ ο ρ φ ή σ τ ο κ ε φ ά λ ι τ ο υ ς . Έ ν μ έ ρ ε ια μ ο ρ φ ή λ ο ύ σ α α ν π ρ ε υ γ υ α ν π ά α σ χ ε τ ικ ά σ τ ο σ ώ μ α τ ο υ ίδ ιο υ ν π ιθ α ν ό ν Τ α ά φ θ ο ν α τ α ν α κ λ ο ύ ν ο σ δ ιο ρ ίσ ο υ ρ ύ τ ε ρ α α π ο ν α ίκ ε ς τ η ν α φ έ ρ ο υ μ ε έ ν ω σ ε θ ρ α ν 24. 25. 26. 27. μ ε γ ά λ ο ,π α ρ ά τ ο υ ε ιδ π ε ρ ία π τ ε ι δ ώ λ ι ο 25 δ ε έ ν α π ε ρ ιδ έ ρ α ω λ ί ο υ (ELK. α π ε ρ ιδ ε ρ α ίω ε ιδ ώ λ ια μ ο ν α δ ικ ή ς ω έ ν α π ο λ ύ π λ ο κ ο σ υ μ μ ε , α λ λ ά ε ίν α ι β έ β α ιο δ ε κ τ ή ε ρ μ η ν ε ία ε ίν α ι ώ ρ α τ ο υ τ ο κ ε τ ο ύ . 26 Ω ν α π ή λ ι ν ο ε ι δ ώ λ ι ο 27 π ίο τ η ν ώ ρ α τ ο υ τ ο κ ε τ ν π α ιο μ 3). Τ ν κ ρ ο υ σ ιά ε π ε ρ ία α π ο λ ύ α ι τ α φ ζ ε ι κ α μ π τ ο π ο μ ικ ρ ά ο ρ ο ύ σ α ιά υ μ ε ιδ ν σ ά λ λ η ο ιά ζ ώ λ ια α ν φ λ ε ε ι μ α π υ λ α π τ ο ­ ε τη ο τ ε ­ κ τ ά . ρ α ιό τ η τ α ς π ο υ α ν α φ έ ρ α μ ε π ιο π ά ν ω β ο λ ισ μ ό π ο υ δ ε ν ε ίν α ι ε ύ κ ο λ ο ν α ό τ ι σ υ ν δ έ ε τ α ι μ ε τ η γ ο ν ιμ ό τ η τ α . Η ό τ ι τ α ε ιδ ώ λ ια α υ τ ά π α ρ ισ τ ά ν ο υ ν ς ε π ιβ ε β α ίω σ η α υ τ ή ς τ η ς ε ρ μ η ν ε ία ς ο υ π α ρ ισ τ ά ν ε ι γ υ ν α ίκ α π ο υ κ ά θ ε τ α ι ο ύ , τ η σ τ ιγ μ ή π ο υ τ ο κ ε φ ά λ ι κ α ι τ α Τ ο υ ι δ ί ο υ , ό .π ., 18­32, π ι ν . 8­10. Τ ο υ ι δ ί ο υ , ό .π ., π ι ν . 8a. J. Karageorghis, ό .π ., RDAC 1992, 22. Ε . J. Peltenburg, "The beginning of religion in Cyprus", Early Society in Cyprus, Edinburgh 1989, 113­122, fig. 15.5­6. 119 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ μ π ρ ά τ σ α τ ο υ β ρ έ φ ο υ ς ε μ φ α ν ίζ ο ν τ α ι ζ ω γ ρ α φ ισ μ έ ν α α ν ά μ ε σ α σ τ α σ κ έ λ η τ η ς . Γ ύ ρ ω α π ό τ ο λ α ιμ ό τ η ς φ ο ρ ά π ε ρ ιδ έ ρ α ιο μ ε π ε ρ ία π τ ο φ υ λ α κ τ ό , π α ρ ό μ ο ιο μ ε τ α μ ικ ρ ά ε ιδ ώ λ ια π ο υ π ρ ο α ν α φ έ ρ α μ ε . Υ π ά ρ ­ χ ο υ ν κ α ι ά λ λ α θ ρ α υ σ μ έ ν α ε ιδ ώ λ ια τ ο υ ίδ ιο υ τ ύ π ο υ ,π ο υ π α ρ ισ τ ά ν ο υ ν γ υ ν α ίκ ε ς τ η ν ώ ρ α τ ο υ τ ο κ ε τ ο ύ .Γ ν ω ρ ίζ ο υ μ ε π α ρ ό ­ μ ο ιε ς π α ρ α σ τ ά σ ε ις σ τ η ν α ρ χ α ιό τ ε ρ η ε ικ ο ­ ν ο γ ρ α φ ία τ η ς Κ ε ν τ ρ ικ ή ς Ε υ ρ ώ π η ς , τ η ς Α ν α τ ο λ ία ς κ α ι τ η ς Ε γ γ ύ ς Α ν α τ ο λ ή ς , ό π ω ς γ ια π α ρ ά δ ε ιγ μ α τ η ν α ν ά γ λ υ φ η π α ρ ά σ τ α σ η θ ε ά ς π ά ν ω σ ε τ ο ίχ ο τ ο υ ιε ρ ο ύ σ τ ο Çatal Hüyük τ η ς Α ν α τ ο λ ί α ς . Τ ο κ υ π ρ ια κ ό ε ιδ ώ λ ιο π ο υ π α ρ ισ τ ά ν ε ι γ υ ν α ί­ κ α τ η ν ώ ρ α τ ο υ τ ο κ ε τ ο ύ β ρ έ θ η κ ε μ έ σ α σ ε π ή λ ιν ο ο μ ο ίω μ α ,π ρ ο φ α ν ώ ς ιε ρ ο ύ ,π ο υ Ε ικ .4 Π ή λ ιν ο ε ιδ ώ λ ιο Χ α λ κ ο λ ιθ ικ ή ς ίσ ω ς σ χ ε τ ίζ ε τ α ι μ ε τ ε λ ε τ ή γ ια τ ο ν τ ο κ ε τ ό , Ι π ε ρ ιό δ ο υ . Μ ο υ σ ε ίο το υ Λ ο ύ β ρ ο υ , AM 1176. ό π ω ς ο ι τ ε λ ε τ έ ς σ ε "κ α λ ύ β ε ς τ ο κ ε τ ο ύ ", π ο υ τ ις γ ν ω ρ ίζ ο υ μ ε α π ό ε θ ν ο γ ρ α φ ικ έ ς α ν α φ ο ρ έ ς . Κ ε ίμ ε ν α α π ό τ η Μ ε σ ο ­ π ο τ α μ ί α α ν α φ έ ρ ο ν τ α ι σ ε μ ι α Θ ε ά ­Μ η τ έ ρ α μ ε τ ο ό ν ο μ α "Κ υ ρ ί α Κ α λ ύ β α Τ ο κ ε τ ο ύ ".28 Γ ε ν ι κ ά μ π ο ρ ο ύ μ ε ν α π ο ύ μ ε π ω ς τ ο ε ι κ ο ν ο γ ρ α φ ι κ ό υ λ ι κ ό π ο υ β ρ έ θ η κ ε σ ε Χ α λ κ ο λ ιθ ικ έ ς θ έ σ ε ις σ υ μ β ο λ ίζ ε ι τ η γ ο ν ιμ ό τ η τ α : κ α θ ισ τ έ ς γ υ ν α ίκ ε ς μ ε τ α χ έ ρ ια σ τ α σ τ ή θ η , π ή λ ιν ε ς π α ρ α σ τ ά σ ε ις γ υ ν α ικ ώ ν μ ε β α θ ιά χ α ρ α γ μ έ ν α α ιδ ο ία κ α ι γ υ ν α ίκ ε ς π ο υ π ιέ ζ ο υ ν τ α σ τ ή θ η τ ο υ ς ο ύ τ ω ς ώ σ τ ε τ ο γ ά λ α ν α ρ έ ε ι σ ε λ ε κ ά ν ε ς π ο υ κ ρ α τ ο ύ ν σ τ α γ ό ν α τ α τ ο υ ς 29 (ELK. 4). Δ ε ν μ π ο ρ ο ύ μ ε ν α π ο ύ μ ε μ ε β ε β α ιό τ η τ α α ν τ α ε ιδ ώ λ ια π ο υ α ν α φ έ ρ α μ ε α π λ ώ ς σ υ μ β ο λ ίζ ο υ ν τ η γ ο ν ιμ ό τ η τ α , κ α ι σ υ ν ε π ώ ς κ α λ ή τ ύ χ η , π λ ο ύ τ ο 28. Τ ο υ ι δ ί ο υ , ό .π ., 117. 29. J. Karageorghis, La Grande Déesse, 19-22, π ι ν . 6c, 7a­c· V. Karageorghis, The Coroplastic Art of Ancient Cyprus Ι , π ι ν . I . 2­3, II­III. Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ κ α ι ίσ ω ς α ν α ν έ ω σ η τ η ς ζ ω ή ς ή α ν π ρ ά γ μ α τ ι π α ρ ισ τ ά ν ο υ ν τ η Μ ε γ ά λ η Θ ε ά . Α ν τ ο π ο θ ε τ ή σ ο υ μ ε τ η ν κ υ π ρ ια κ ή θ ρ η σ κ ε ία σ τ α ε υ ρ ύ τ ε ρ α π λ α ίσ ια τ η ς θ ρ η ­ σ κ ε ία ς τ η ς Α ν α τ ο λ ία ς κ α ι τ η ς Ε γ γ ύ ς Α ν α τ ο λ ή ς , μ π ο ρ ο ύ μ ε ν α υ π ο θ έ σ ο υ μ ε ό τ ι υ π ή ρ χ ε μ ια π ρ α γ μ α τ ικ ή λ α τ ρ ε ία τ η ς Μ ε γ ά λ η ς Θ ε ά ς , μ ε τ η δ ια φ ο ρ ά ό τ ι σ τ η ν Κ ύ π ρ ο ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι τ ρ ε ίς χ ιλ ιε τ ίε ς α ρ γ ό τ ε ρ α , ίσ ω ς α ν ε ξ ά ρ τ η τ α α π ό τ η ν ε π ίδ ρ α σ η τ ω ν γ ε ιτ ο ν ικ ώ ν π ο λ ιτ ισ μ ώ ν . Ε ίν α ι π ρ ά γ μ α τ ι α ξ ιο ­ θ α ύ μ α σ τ ο ό τ ι η λ α τ ρ ε ία α υ τ ή ε υ δ ο κ ίμ η σ ε κ υ ρ ίω ς σ τ η ν π ε ρ ιο χ ή τ η ς Π ά φ ο υ ,α κ ρ ιβ ώ ς ε κ ε ί ό π ο υ ο ι α ρ χ α ίο ι Έ λ λ η ν ε ς τ ο π ο θ έ τ η σ α ν α ρ γ ό τ ε ρ α τ η λ α τ ρ ε ί α τ η ς Α φ ρ ο δ ί τ η ς . Ο Edgar Peltenburg π ο υ α ν έ σ κ α ψ ε α υ τ έ ς τ ι ς Χ α λ ­ κ ο λ ι θ ι κ έ ς θ έ σ ε ι ς α ν α φ έ ρ ε ι : "π α ρ ό λ ο π ο υ υ π ά ρ χ ε ι χ ρ ο ν ο λ ο γ ι κ ή α π ό σ τ α ­ σ η α π ό τ ο τ ε λ ε υ τ α ί ο γ υ ν α ι κ ε ί ο ε ι δ ώ λ ι ο (τ η ς Χ α λ κ ο λ ι θ ι κ ή ς π ε ρ ι ό δ ο υ ) ω ς τ η ν ε μ φ ά ν ισ η τ ο υ Ν α ο ύ τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς σ τ η ν Π α λ α ιό π α φ ο , η θ έ σ η τ η ς λ α τ ρ ε ία ς τ η ς Π α φ ία ς θ ε ά ς δ ε ν ε ίν α ι ίσ ω ς μ ια ισ τ ο ρ ικ ή σ ύ μ π τ ω σ η α λ λ ά μ ά λ λ ο ν η α ν α β ίω σ η π α λ α ιό τ ε ρ ω ν π α ρ α δ ό σ ε ω ν π ο υ υ π ή ρ χ α ν σ τ η ν π ε ρ ιο ­ χ ή ". 30 Ε ί ν α ι γ ν ω σ τ ό π ω ς ο ι ι ε ρ ο ί χ ώ ρ ο ι λ α τ ρ ε ί α ς δ ι α τ η ρ ο ύ ν τ α ι γ ι α μ ε γ ά λ ο χ ρ ο ν ικ ό δ ιά σ τ η μ α . Η λ α τ ρ ε ία τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς π ιθ α ν ο λ ο γ ε ίτ α ι ό τ ι α ν α β ίω σ ε χ ίλ ια π ε ρ ίπ ο υ χ ρ ό ν ια α ρ γ ό τ ε ρ α , ό π ω ς θ α δ ο ύ μ ε π α ρ α κ ά τ ω . Ο Χ α λ κ ο λ ιθ ικ ό ς π ο λ ιτ ισ μ ό ς τ η ς δ υ τ ικ ή ς Κ ύ π ρ ο υ π α ρ ή κ μ α σ ε γ ύ ρ ω σ τ ο 2500 π .Χ . Τ α υ τ ό χ ρ ο ν α , έ ν α ς ν έ ο ς π ο λ ι τ ι σ μ ό ς , π ρ ο φ α ν ώ ς ε ι σ α γ μ έ ν ο ς α π ό τ η ν Α ν α τ ο λ ία , ε μ φ α ν ίσ τ η κ ε σ τ ο β ό ρ ε ιο τ μ ή μ α τ ο υ ν η σ ιο ύ κ α ι β α θ ­ μ ι α ί α ε ξ α π λ ώ θ η κ ε π ρ ο ς τ ο κ έ ν τ ρ ο . 31 Χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε τ α ι α π ό ν έ ε ς θ ρ η ­ σ κ ε υ τ ικ έ ς π ε π ο ιθ ή σ ε ις π ο υ κ α τ α δ ε ικ ν ύ ο υ ν μ ια ο υ σ ια σ τ ικ ή α λ λ α γ ή σ τ η ν κ υ π ρ ι α κ ή θ ρ η σ κ ε ί α .32 Μ ι α έ κ φ ρ α σ η τ ο υ ν έ ο υ π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ ε ί ν α ι η ε μ φ ά ­ ν ι σ η π λ ο ύ σ ι ω ν ζ ω ο μ ο ρ φ ι κ ώ ν α ν ά γ λ υ φ ω ν π α ρ α σ τ ά σ ε ω ν 33 κ ε ρ α σ φ ό ρ ω ν ζ ώ ω ν , φ ιδ ιώ ν ή π τ η ν ώ ν . Ε μ φ α ν ίζ ο ν τ α ι ε π ίσ η ς π ή λ ιν α ο μ ο ιώ μ α τ α ιε ρ ώ ν . Έ χ ο υ ν ψ η λ ο ύ ς τ ο ίχ ο υ ς , μ ε α ν ά γ λ υ φ ο υ ς π ε σ σ ο ύ ς π ο υ σ τ η ρ ίζ ο υ ν κ ε φ ά λ ια β ο δ ιώ ν . Σ ε γ ε ν ικ έ ς γ ρ α μ μ έ ς , η ν έ α θ ρ η σ κ ε ία τ η ς Π ρ ώ ιμ η ς Χ α λ κ ο κ ρ α τ ία ς 30. 31. 32. 33. E. Peltenburg, Early Society in Cyprus, 124. J. Karageorghis, La Grande Déesse, 33­41. E. Peltenburg, Early Society in Cyprus, 123. J. Karageorghis, La Grande Déesse, π ι ν . 11. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Ε ικ .5 Λ ε π τ ο μ έ ρ ε ια α π ό τ ο δ ιπ λ ό λ α ιμ ό ε ρ υ θ ρ ο σ τιλ β ω το ύ α γ γ ε ίο υ α π ό τ ο υ ς Β ο υ ν ο ύ ς , Τ ά φ ο ς 19/10, Π ρ ώ ι μ η ς Χ α λ κ ο κ ρ α τ ί α ς III (τ έ λ η TVÇ 3η ς χ ι λ ι ε τ η ρ ί δ α ς π .Χ .). Σ τ ο δ ε ξ ιό λ α ιμ ό α ν ά γ λ υ φ η π α ρ ά σ τα σ η ζ ε ύ γ ο υ ς σ ε π ε ρ ίπ τυ ξ η . Κ υ π ρ ια κ ό Μ ο υ σ ε ίο , Λ ε υ κ ω σ ία . Ε ικ .6 Π ή λ ιν ο ε ιδ ώ λ ιο τη ς Π Χ α λ κ ο κ ρ α τία ς χ ιλ ιε τη ρ ίδ α ς π Μ ο υ σ ε ίο ,α ρ . ε ρ υ θ ρ ο σ τιλ β ω τό ρ ώ ιμ η ς III (τ έ λ η τ η ς 3η ς .Χ .). Κ υ π ρ ι α κ ό 1970/VI­26/4. τ η ς β ό ρ ε ι α ς κ α ι κ ε ν τ ρ ι κ ή ς Κ ύ π ρ ο υ , π ο υ χ ρ ο ν ο λ ο γ ε ί τ α ι γ ύ ρ ω σ τ ο 2000 π .Χ ., φ α ί ν ε τ α ι π ω ς β α σ ι ζ ό τ α ν σ τ ι ς δ υ ν ά μ ε ι ς τ η ς ζ ω ή ς , τ ο υ θ α ν ά τ ο υ κ α ι τ η ς γ ο ν ιμ ό τ η τ α ς , μ ε σ ύ μ β ο λ α τ α κ ε ρ α σ φ ό ρ α ζ ώ α κ α ι τ ο υ ς ό φ ε ις .Σ κ η ­ ν έ ς α π ο τ η ν κ α θ η μ ε ρ ι ν ή ζ ω ή 34 ε μ φ α ν ί ζ ο ν τ α ι α ν ά γ λ υ φ ε ς π ά ν ω σ τ ο ν ώ μ ο μ ε γ ά λ ω ν α γ γ ε ίω ν κ α ι γ ύ ρ ω α π ό τ α χ ε ίλ η λ ε κ α ν ώ ν . Π α ρ ισ τ ά ν ο υ ν ο ικ ια ­ κ έ ς α σ χ ο λ ίε ς , κ α θ ώ ς κ α ι ζ ε υ γ ά ρ ια α ν δ ρ ώ ν κ α ι γ υ ν α ικ ώ ν σ ε π ε ρ ίπ τ υ ξ η (ELK. 5), γ υ ν α ί κ ε ς τ η ν ώ ρ α τ ο υ τ ο κ ε τ ο ύ κ α ι γ υ ν α ί κ ε ς π ο υ κ ρ α τ ο ύ ν β ρ έ φ η (ELK. 6) κ α ι ά λ λ ε ς σ κ η ν έ ς π ο υ σ χ ε τ ί ζ ο ν τ α ι μ ε τ η ν α ν θ ρ ώ π ι ν η γ ο ν ι μ ό τ η τ α . Φ α ίν ε τ α ι π ω ς ο ρ ό λ ο ς τ ω ν γ υ ν α ικ ώ ν ­μ η τ έ ρ ω ν α ν α β α θ μ ίζ ε τ α ι. Α υ τ ό π α ­ 34. Σ τ ο ί δ ι ο , π ι ν . 12b, 13b, 14b. Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ Ε ικ .8 Π ή λ ιν α σ α ν ιδ ό σ χ η μ α ε ρ υ θ ρ ο σ τ ιλ β ω τ ά κ α ι λ ε υ κ ά γ ρ α π τά ε ιδ ώ λ ια Π ρ ώ ιμ η ς ­ Μ έ σ η ς Χ α λ κ ο κ ρ α τ ί α ς (π ε ρ ί π ο υ 2000 π .Χ .). Κ υ π ρ ι α κ ό Μ ο υ σ ε ί ο , Λ ε υ κ ω σ ί α , α ρ . (α π ο τ α α ρ ι σ τ ε ρ ά π ρ ο ς τ α δ ε ξ ι ά ): Λ ά π η θ ο ς , Τ ά φ ο ς 18, α ρ . 208 (λ ε υ κ ό γ ρ α π τ ό ), Λ ά π η θ ο ς , Τ ά φ ο ς 14, AIO, 1934/VII­18/2. Ε ικ .7 Π ή λ ιν ο σ α ν ιδ ό σ χ η μ ο ε ρ υ θ ρ ο ­ σ τιλ β ω τό ε ιδ ώ λ ιο τη ς Π ρ ώ ιμ η ς Χ α λ κ ο κ ρ α τ ί α ς III (τ έ λ η τ η ς 3η ς χ ι λ ι ε ­ τ η ρ ί δ α ς π .Χ .). Κ υ π ρ ι α κ ό Μ ο υ σ ε ί ο , Λ ε υ κ ω σ ί α , α ρ . 1963/IV­20/12. π ο μ ο δ ε τη λ ά μ ε Φ α ίν ε τ α υ σ υ μ β ο ρ φ ή τ η ς ν σ υ ν δ έ ε δ ύ ν α μ η σ α ν ιδ ό σ τ ε λ ε τ ο υ ρ ο π α π ο φ α π α υ σ ρ ά υ ίν ρ ά ιά ζ ε τ α σ τ α σ η κ ρ α τ ά ε τ α ι π σ τ α σ η ι π ά ν ω ζ ε υ γ α ρ σ τ η ν α γ ο λ ύ μ ε γ τ ο υ α ν δ σ ε μ ία ι ο ύ . 35 κ α λ ιά α λ ύ τ ε ρ ρ ό ς . π υ ξ ίδ α , Η γ υ ν α ί τ η ς β ρ έ φ η α π ό τ ι π ω ς α ν ά μ ε σ α σ τ ις ζ ω ο μ ο ρ φ ικ έ ς θ ρ η σ κ ε υ τ ικ έ ς π α ρ α σ λ ίζ ο υ ν τ ις δ υ ν ά μ ε ις τ η ς ζ ω ή ς κ α ι τ ο υ θ α ν ά τ ο υ α ν α π τ ύ χ γ υ ν α ί κ α ς ­μ η τ έ ρ α ς π ο υ σ υ μ β ο λ ί ζ ε ι τ η γ ο ν ι μ ό τ η τ α . Η γ τ α ι μ ό ν ο μ ε τ η μ η τ ρ ό τ η τ α . Ω ς ζ ω ο δ ό τ ρ ια π ισ τ ε ύ ε τ α ι ό ν α ξ α ν α δ ίν ε ι π ν ο ή σ τ ο ν ε κ ρ ό .Α υ τ ό ς ε ίν α ι ο λ ό γ ο ς π ο χ η μ α ε ι δ ώ λ ι α , 36 π ο υ π ι θ α ν ό ν π α ρ ι σ τ ά ν ο υ ν γ υ ν α ι κ ε ί α ρ γ ι κ ό έ ν δ υ μ α , έ χ ο υ ν β ρ ε θ ε ί σ ε τ ά φ ο υ ς (Ε ι κ . 7­8). Τ α ε μ ε κ α ο ς η ν τ ά σ ε ις θ η κ ε η υ ν α ίκ α τ ι έ χ ε ι υ π ο λ ­ μ ο ρ φ ή ιδ ώ λ ια 35. Σ τ ο ί δ ι ο , π ι ν . 12a. 36. Σ τ ο ί δ ι ο , 54­60, π ι ν . 16­17· V. Karageorghis, The Coroplastìc Art of Ancient Cyprus Ι , π ι ν . XX­XL. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ α υ σ κ έ ν τ ο ξ η κ α κ α τ ά έ χ ο υ λ α δ ε ιξ η ύ ν β ρ τ ω ν ι τ ω ν ι π η λ ο υ ν ψ η λ ό τ ε τ ρ ά π λ ε υ ρ ο λ α ιμ ό κ α ι κ ε φ ά λ ι μ ε δ ιά τ ρ η τ α α υ τ ιά ρ ίκ ια . Τ ο σ ώ μ α τ ο υ ς ε ίν α ι ε π ίπ ε δ ο , τ ε τ ρ ά π λ ε υ ρ ο , χ ω ρ ίς κ α φ ύ λ ο υ , ε κ τ ό ς α π ό μ ε ρ ικ ά ό π ο υ υ π ο δ η λ ώ ν ε τ α ι τ ο σ τ ή θ ο ς ή κ έ φ ο ς .Φ έ ρ ο υ ν π λ ο ύ σ ιο ε γ χ ά ρ α κ τ ο δ ιά κ ο σ μ ο κ α ι λ ε π τ ο μ ε ρ ή έ ν χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ώ ν τ ο υ π ρ ο σ ώ π ο υ , τ η ς κ ό μ η ς , τ ω ν ε ν δ υ μ ά κ ο σ μ η μ ά τ ω ν , κ α θ ώ ς κ α ι ε π ιπ ρ ό σ θ ε τ α σ κ ο υ λ α ρ ίκ ια α π ό χ α ό π ο υ δ ε ν δ ια σ ώ θ η κ α ν . Μ ε ρ ικ ά α π ό τ α ε ιδ ώ λ ια ε ίν α ι δ ικ έ φ α λ α . Π π ιθ α ν ό τ η τ α μ ια θ ε ά ή τ ις ιέ ρ ε ιε ς τ η ς . Φ α ίν ε τ α ι μ ε γ έ θ ο υ ς α γ ά λ μ α τ α (ξ ό α ν α ) α π ό ξ ύ λ ο ή π έ τ ρ α π μ α τ ικ ά ε ν δ ύ μ α τ α κ α ι κ ο σ μ ή μ α τ α κ α τ ά τ η δ ιά ρ κ ε τ α ε ιδ ώ λ ια α υ τ ά π α ρ ίσ τ α ν α ν τ η θ ε ό τ η τ α κ α ι κ υ π ρ ια κ ή θ ρ η σ κ ε ία κ α τ ά τ η ν Π ρ ώ ιμ η Ε π ο χ ή τ ο υ τ ά ε ξ ε λ ιγ μ έ ν η . Η θ ε ό τ η τ α α υ τ ή θ α ή τ α ν π α ρ ό θ ε ά τ η ς γ ο ν ιμ ό τ η τ α ς , τ η ς ζ ω ή ς κ α ι τ η ς α ν α γ έ ν ν Π ρ ό σ φ τ ά σ ε ις τ η ια δ ή μ α τ α ξ ία κ α ι σ ω ή ς ε ν ά ν α ι τ η ν τ α σ δ α ζ κ τ δ σ τ μ π σ α τ α , η R.M.Washbourne ς θ ε ά ς τ η ς Μ ε σ ο π ο τ α μ ία ς , σ κ ο υ λ α ρ ίκ ια κ α ι π ε ρ ιδ χ ε τ ίζ ο ν τ α ν μ ε τ η θ ε ά τ η ς τ ια σ τ ο θ ά ν α τ ο .Α υ τ ό θ α φ ικ ή τ ο υ ς χ ρ ή σ η . Π α ρ ' ό λ η τ η ν π ε ισ τ α ύ τ ισ η τ ω ν ε ιδ ω λ ίω ν α υ σ κ ο λ ία σ τ η ν α π ο δ ο χ ή χ έ σ ε ις α ν ά μ ε σ α σ τ η ν Κ ε ρ η χ ι λ ι ε τ η ρ ί δ α π .Χ . Τ ε ρ ικ ά σ α ν ιδ ό σ χ η μ α δ ικ ε ις μ α ς γ ια τ η θ ρ η σ κ ε ο λ ύ π ε ρ ιο ρ ισ μ έ ν ε ς . Ό π γ ια μ ιά ρ α ­ δ ε ι­ τ ω ν λ κ ό α ρ ισ τ ά ν ο υ ν κ α τ ά π ά σ α π ω ς μ ιμ ο ύ ν τ α ι μ ε γ ά λ ο υ ο υ τ α σ τ ό λ ιζ α ν μ ε π ρ α γ ­ ια τ ε λ ε τ ώ ν .Α ν π ρ ά γ μ α τ ι τ ις ιέ ρ ε ιε ς τ η ς , τ ό τ ε η Χ α λ κ ο ύ ή τ α ν ή δ η α ρ κ ε ­ μ ο ια μ ε τ η ν α ν α τ ο λ ικ ή η σ η ς . τ α ύ τ ισ ε τ α ε ιδ ώ λ Inanna ­ Ishtar,37 έ ρ α ια , τ α ο π ο ία ε γ ο ν ιμ ό τ η τ α ς κ α ι τ δ ικ α ιο λ ο γ ο ύ σ ε κ α ια α υ ιδ ίω ς ίχ α ν η ν π ρ τ ά κ ά τ ά μ ε π α ρ α γ ια τ ί φ ο ρ ο ύ τ ε λ ε τ ο υ ρ γ ικ ο σ τ ά τ ιδ α τ η π ο ιο ν τ ρ ό π ι κ ό τ η τ α τ η ς θ ε ω ρ ί α ς τ η ς Washbourne υ τ ώ ν μ ε τ η ν Inanna­Ishtar, ε ν τ ο ύ τ ο ι ς υ π ά τ η ς :δ ε ν υ π ά ρ χ ο υ ν α ρ χ α ιο λ ο γ ικ έ ς μ α ρ τ υ ύ π ρ ο κ α ι τ η Μ ε σ ο π ο τ α μ ία κ α τ ά τ η ν π ρ ώ α π λ η σ ιέ σ τ ε ρ α π ρ ο ς τ α κ υ π ρ ια κ ά ε ιδ ώ λ έ φ α λ α ε ιδ ώ λ ια α π ό τ η ν Α ν α τ ο λ ία , α λ λ ά ία τ η ς Α ν α τ ο λ ία ς κ α τ ά τ η ν π ε ρ ίο δ ο α υ ο ια κ ι α ν ή τ α ν η π ρ ο έ λ ε υ σ η α υ τ ή ς τ η ς λ 37. R. Μ . Washbourne, Out of the mouths of pots, Jonsered 2000, 69­76. ­ ν ή ς ο γ ια τ η ν ρ χ ε ι μ ια ρ ίε ς γ ια ιμ η δ ε ύ ­ ια ε ίν α ι ο ι γ ν ώ ­ τ ή ε ίν α ι α τ ρ ε ία ς , Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ ε ίν α ι β έ β α ιο ό τ ι α ν α π τ ύ χ θ η κ ε σ τ η β ό ρ ε ια κ α ι κ ε ν τ ρ ικ ή π ε ρ ιο χ ή τ ο υ ν η σ ιο ύ κ α τ ά τ η ν Π ρ ώ ιμ η Χ α λ κ ο κ ρ α τ ια κ α ι δ ε ν ε ίχ ε κ α μ ιά σ χ έ σ η μ ε τ η λ α τ ρ ε ία π ο υ α ν α π τ ύ χ θ η κ ε π ρ ο η γ ο υ μ έ ν ω ς σ τ η ν π ε ρ ιο χ ή τ η ς Π ά φ ο υ . Τ ο ζ ω ό μ ο ρ φ ο σ τ ο ιχ ε ίο σ τ η ν ε ικ ο ν ο γ ρ α φ ία π ο υ ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι σ τ α α ρ χ ι­ κ ά σ τ ά δ ια τ η ς λ α τ ρ ε ία ς σ τ α δ ια κ ά ε ξ α φ α ν ίζ ε τ α ι. Α υ τ ό π ο υ δ ια τ η ρ ε ίτ α ι κ α ι δ ε ν θ α ξ ε χ α σ θ ε ί γ ια π ο λ λ ο ύ ς α ιώ ν ε ς ε ίν α ι η π α ρ ά σ τ α σ η τ η ς μ η τ έ ρ α ς ,τ η ς κ ο ν ρ ο τρ ό φ ο ν . Η λ α τ ρ ε ία τ η ς θ ε ά ς τ η ς γ ο ν ιμ ό τ η τ α ς α ν α π τ ύ χ θ η κ ε σ ε π ο λ λ ά μ έ ρ η τ ο υ ν η σ ιο ύ .Ί σ ω ς α π ό τ η λ α τ ρ ε ία σ τ η ν κ ε ν τ ρ ικ ή π ε ρ ιο χ ή τ ο υ ν η σ ιο ύ ,α π ό τ η ν Π ρ ώ ιμ η κ ιό λ α ς Ε π ο χ ή τ ο υ Χ α λ κ ο ύ ,π η γ ά ζ ε ι η λ α τ ρ ε ία σ τ ο υ ς Γ ό λ γ ο υ ς κ α τ ά τ ο υ ς ισ τ ο ρ ικ ο ύ ς χ ρ ό ν ο υ ς . Σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν Π α υ ­ σ α ν ί α 38 η θ ε ά τ η ς Κ ύ π ρ ο υ λ α τ ρ ε υ ό τ α ν σ τ ο υ ς Γ ό λ γ ο υ ς π ο λ ύ π ρ ι ν τ η λ α τ ρ ε ία τ η ς σ τ η ν Π ά φ ο . ο Σ λ τ α λ κ π α γ ρ α λ π τ Κ α τ ά τ η Μ έ σ η Χ α λ κ ο κ ρ α τ ι α , α π ό τ ο 1850 π ε ρ π ο λ ιτ ισ μ ό ς τ η ς π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν η ς π ε ρ ιό δ ο υ έ χ α σ τ ο α ν α τ ο λ ικ ό μ έ ρ ο ς τ ο υ ν η σ ιο ύ α ν α π τ ύ χ θ η κ α ν ν έ ιμ ά ν ια τ η ς α ν α τ ο λ ικ ή ς α κ τ ή ς ά ρ χ ισ ε ν α ε ξ ά γ ε τ α ω ν ε μ π ο ρ ικ ώ ν σ χ έ σ ε ω ν π ο υ ν α π τ ύ χ θ η κ α ν μ ε τη σ υ ρ ο π α ­ α ισ τ ιν ια κ ή α κ τ ή .Ή τ α ν φ υ σ ι­ ό κ α ι ε π ό μ ε ν ο ο κ υ π ρ ια κ ό ς ο λ ιτ ισ μ ό ς ν α ε π η ρ ε α σ θ ε ί π ο τ ο υ ς π ο λ ιτ ισ μ ο ύ ς τ η ς Ε γ ­ ύ ς Α ν α τ ο λ ή ς . Ο ι μ ό ν ε ς π α ­ α σ τ ά σ ε ις π ο υ δ ια σ ώ θ η κ α ν π ό τ η ν ε ικ ο ν ο γ ρ α φ ία τ η ς α τ ρ ε ία ς τ η ς π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν η ς ε ρ ιό δ ο υ ε ίν α ι α υ τ έ ς π ο υ σ χ ε ­ ίζ ο ν τ α ι μ ε τ η γ υ ν α ικ ε ία μ ο ρ ­ , , , φ ή ή θ ε α π ο υ κ ά π ο τ ε κ ρ α τ ά β ρ έ φ ο ς σ τ η ν α γ κ α λ ι ά 38. Π α υ σ α ν ί α ς , 8.5.2. τ η ς ίπ ο υ ε τη ο ι ο ικ ι χ α λ ω ς ζ ω τ ισ μ κ ό ς τ ο 1600 π .Χ ικ ό τ η τ α τ ο ο ί κ α ι α π ό σ τ ο π λ α ίσ ., υ . τ α ιο Ε ικ .9 Τ ρ ία π ή λ ιν α ε ιδ ώ λ ια τ η ς Μ έ σ η ς ή Χ α λ χ ο κ ρ α τ ί α ς (Π ρ ώ τ ο τ έ τ α ρ τ ο τ η ς 2η ς χ ι λ ι ε τ η ρ ί δ α ς π .Χ .). Σ υ λ λ ο γ ή Σ ε β έ ρ η , Λ ε υ κ ω σ ί α . Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ σ τ α γ ό ν α τ α τ η ς ,κ α θ ώ ς κ α ι ο ι π α ρ α σ τ ά σ ε ις β ρ έ φ ο υ ς σ τ ο λ ίκ ν ο ,ό λ ε ς σ χ ε ­ τ ικ έ ς μ ε τ η γ ο ν ιμ ό τ η τ α . Δ ια σ ώ θ η κ α ν λ ιγ ο σ τ έ ς ά τ ε χ ν ε ς τ έ τ ο ιε ς π α ρ α ­ σ τ ά σ ε ι ς , 39 π ο υ δ ε ί χ ν ο υ ν ό μ ω ς έ ν α ν έ ο σ τ ο ι χ ε ί ο σ τ η μ ο ρ φ ή τ ο υ ς : τ ο σ τ ο ιχ ε ίο τ ο υ γ υ μ ν ο ύ ,π α ρ μ έ ν ο ίσ ω ς α π ό τ η ν Α ν α τ ο λ ή , μ ε έ μ φ α σ η σ τ α γ ε ν ­ ν η τ ι κ ά ό ρ γ α ν α (ELK. 9). Τ α χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ά τ ο υ π ρ ο σ ώ π ο υ α π ο δ ί δ ο ν τ α ι ο λ ό γ λ υ φ α ,κ α ι σ υ ν ε π ώ ς π ιο ρ ε α λ ισ τ ικ ά .Τ α ε ιδ ώ λ ια δ ε ν φ ο ρ ο ύ ν ε ν δ ύ μ α τ α κ α ι τ α γ ε ν ν η τ ικ ά ό ρ γ α ν α α π ο δ ίδ ο ν τ α ι έ ν τ ο ν α α λ λ ά ά τ ε χ ν α . Έ χ ο υ ν δ ιά ­ τ ρ η τ α σ τ ή θ η , ο μ φ α λ ό κ α ι ε γ χ ά ρ α κ τ ο α ιδ ο ίο . Π α ρ ό λ ο π ο υ ο ι γ υ ν α ίκ ε ς π α ρ ισ τ ά ν ο ν τ α ι γ υ μ ν έ ς , φ ο ρ ο ύ ν π ε ρ ιδ έ ρ α ιο γ ύ ρ ω α π ό τ ο λ α ιμ ό , σ κ ο υ ­ λ α ρ ίκ ια σ τ α δ ιά τ ρ η τ α α υ τ ιά , ε ν ώ μ ε ρ ικ έ ς έ χ ο υ ν κ ά λ υ μ μ α σ τ η κ ε φ α λ ή .Τ α μ π ρ ά τ σ α β ρ ίσ κ ο ν τ α ι κ α τ ά μ ή κ ο ς τ ο υ σ ώ μ α τ ο ς , κ ά π ο τ ε ό μ ω ς τ α χ έ ρ ια α γ γ ίζ ο υ ν τ ο σ ώ μ α κ ά τ ω α π ό τ α σ τ ή θ η κ α ι τ α ίδ ια τ α σ τ ή θ η .Μ ε τ η ν π ά ρ ο ­ δ ο τ ο υ χ ρ ό ν ο υ α ρ χ ίζ ο υ ν ν α μ ιμ ο ύ ν τ α ι γ υ μ ν ά α ν α τ ο λ ικ ά π ρ ό τ υ π α , μ ε α τ ρ α κ τ ο ε ιδ ή σ ώ μ α τ α , μ π ρ ά τ σ α κ α τ ά μ ή κ ο ς τ ο υ σ ώ μ α τ ο ς ή χ έ ρ ια σ τ ο σ τ ή ­ θ ο ς , μ ε γ ά λ α δ ιά τ ρ η τ α α υ τ ιά , σ κ ο υ λ α ρ ίκ ια κ α ι π ε ρ ιδ έ ρ α ια . Η ε π ίδ ρ α σ η τ η ς Α ν α τ ο λ ή ς ε ίν α ι π ρ ό δ η λ η , μ ε τ η χ ρ ή σ η λ α τ ρ ε υ τ ικ ώ ν ε ιδ ω λ ίω ν π ο υ σ χ ε ­ τ ίζ ο ν τ α ι μ ε τ η γ ο ν ιμ ό τ η τ α . Ο ι ε π ιδ ρ ά σ ε ις α π ό τ η ν Α ν α τ ο λ ή γ ίν ο ν τ α ι έ ν τ ο ν ε ς κ α τ ά τ η ν Ύ σ τ ε ρ η Χ α λ κ ο κ ρ α τ ί α , α π ό τ ο 1600 π .Χ . κ α ι ύ σ τ ε ρ α , ό τ α ν ο ι ε μ π ο ρ ι κ έ ς σ υ ν α λ ­ λ α γ έ ς μ ε τ η Σ υ ρ ο ­Π α λ α ι σ τ ί ν η π ο λ λ α π λ α σ ι ά ζ ο ν τ α ι κ α ι κ ά τ ο ι κ ο ι τ η ς π ε ρ ιο χ ή ς α υ τ ή ς ε γ κ α θ ίσ τ α ν τ α ι π ιθ α ν ό ν σ τ η ν Κ ύ π ρ ο . Ύ σ τ ε ρ α α π ό μ ια π ε ρ ίο δ ο κ α τ ά τ η ν ο π ο ία σ π ά ν ιζ ε τ ο λ α τ ρ ε υ τ ικ ό ε ικ ο ν ο γ ρ α φ ικ ό υ λ ικ ό , υ π ά ρ χ ε ι τ ώ ρ α μ ε γ ά λ η α φ θ ο ν ία . Ε κ α τ ο ν τ ά δ ε ς π ή λ ιν α ε ιδ ώ λ ια , φ τ ια γ μ έ ν α α π ό φ α ιό χ ρ ω μ ο π η λ ό ε μ φ α ν ίζ ο ν τ α ι τ ώ ρ α σ ε τ ά φ ο υ ς σ ε ο λ ό κ λ η ρ ο τ ο ν η σ ί , 40 α π ό τ α τ έ λ η τ ο υ 15ο υ ω ς τ ο ν 13ο α ι ώ ν α π .Χ . Δ ι α τ η ρ ο ύ ν τ α χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ά τ ω ν ε ιδ ω λ ίω ν τ η ς Μ έ σ η ς Χ α λ κ ο κ ρ α τ ία ς , μ ε τ α δ ιά τ ρ η τ α α υ τ ιά ,α λ λ ά μ ε α κ ό μ α ε ν τ ο ν ό τ ε ρ η τ η ν α π ό δ ο σ η τ ω ν γ ε ν ν η τ ικ ώ ν ο ρ γ ά ν ω ν (ELK. 10). Τ α κ ύ ρ ι α χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ά τ ο υ ς ε ί ν α ι μ ι α π α ρ ά ξ ε ν η κ ε φ α λ ή μ ε 39. J. Karageorghis, La Grande Déesse. 62­69, π ι ν . 17c­f, 18a· V.Karageorghis, The Coroplastic Art of Ancient Cyprus Ι , π ι ν . XLVIII­LII. 40. Σ τ ο ί δ ι ο . 72­80, π ι ν . 20a­b. 126 Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ μ ε γ ά λ α σ τ ρ ο γ γ υ λ ά μ ά ­ τ ια ,κ υ ρ τ ή μ ύ τ η κ α ι μ ε ­ γ ά λ α δ ιά τ ρ η τ α α υ τ ιά π ο υ δ ια τ η ρ ο ύ ν α κ ό μ η σ ε μ ε ρ ικ έ ς π ε ρ ιπ τ ώ σ ε ις σ κ ο υ λ α ρ ίκ ια , π ή λ ιν α ή χ ά λ κ ιν α . Έ χ ο υ ν ε ξ ο ­ γ κ ο μ έ ν ο υ ς γ ο φ ο ύ ς , μ ε τ η ν η β ικ ή χ ώ ρ α σ ε σ χ ή ­ μ α μ ε γ ά λ ο υ τ ρ ιγ ώ ν ο υ . Τ ο α ιδ ο ίο α π ο δ ίδ ε τ α ι μ ε Ε ι κ . 10 Π ή λ ι ν α ε ι δ ώ λ ι α τ η ς Ύ σ τ ε ρ η ς Χ α λ κ ο κ ρ α τ ί α ς μ ια β α θ ιά τ ο μ ή . Μ ο λ ο ­ (14ο ς ­ 13ο ς α ι . π .Χ ). Σ υ λ λ ο γ ή Cesnola, Μ η τρ ο π ο λ ιτικ ό Μ ο υ σ ε ίο Τ έ χ ν η ς τη ς Ν έ α ς Υ ό ρ κ η ς . ν ό τ ι ο ι γ υ ν α ίκ ε ς π ο υ π α ρ ισ τ ά ν ο υ ν ε ίν α ι γ υ ­ μ ν έ ς , φ ο ρ ο ύ ν π ε ρ ιδ έ ρ α ια γ ύ ρ ω α π ό τ ο λ α ιμ ό . Μ ιμ ο ύ ν τ α ι τ α α ν α τ ο λ ικ ά π ρ ό τ υ π α , μ ε τ α χ έ ρ ια κ ά τ ω κ α ι α ν ά μ ε σ α σ τ α σ τ ή θ η .Π ο λ λ ά π α ρ ισ τ ά ν ο υ ν γ υ ν α ίκ α π ο υ κ ρ α τ ά β ρ έ φ ο ς σ τ η ν α γ κ α λ ιά ή σ τ α γ ό ν α τ α τ η ς . Α ν τ ιγ ρ ά φ ο υ ν π ρ ο φ α ν ώ ς Σ υ ρ ια κ ά π ρ ό τ υ π α π ο υ μ ε τ η σ ε ιρ ά τ ο υ ς ε μ π ν ε ύ σ θ η κ α ν α π ό τ α ε ιδ ώ λ ια τ η ς Μ ε σ ο π ο τ α μ ία ς , μ ε τ α ίδ ια χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ά τ ο υ π ρ ο σ ώ π ο υ κ α ι τ ο υ κ ο ρ μ ο ύ .Α ν α μ φ ίβ ο λ α σ χ ε τ ίζ ο ν τ α ι μ ε τ η γ ο ν ιμ ό τ η τ α κ α ι π α ρ ισ τ ά ν ο υ ν ίσ ω ς μ ια σ τ ε ρ ε ό τ υ π η ε κ λ α ϊκ ε υ μ έ ν η μ ο ρ φ ή τ η ς θ ε ά ς τ η ς γ ο ν ιμ ό τ η τ α ς , ό π ω ς π α ρ ισ τ ά ν ε τ α ι σ τ ις α ν α τ ο λ ικ έ ς θ ρ η σ κ ε ίε ς ,σ α ν φ υ λ α κ τ ά γ ια τ η γ ο ν ι­ μ ό τ η τ α ,τ η ν α φ θ ο ν ία κ α ι τ η ν π ρ ο σ τ α σ ία ε ν α ν τ ίο ν τ ο υ θ α ν ά τ ο υ .Έ τ σ ι,η λ α τ ρ ε ία τ η ς θ ε ά ς τ η ς γ ο ν ιμ ό τ η τ α ς σ υ ν ε χ ίζ ε τ α ι σ τ η ν Κ ύ π ρ ο , ε ν ισ χ υ μ έ ν η τ ώ ρ α μ ε σ τ ο ιχ ε ία α π ό τ η ν Α ν α τ ο λ ή . Τ α υ τ ό χ ρ ο ν α ό μ ω ς , μ α ζ ί μ ε τ ο υ ς α ν α τ ο λ ικ ο ύ ς τ ύ π ο υ ς ,υ π ή ρ χ α ν κ α ι ά λ λ ο ι μ ε λ ιγ ό τ ε ρ ο έ ν τ ο ν α τ α α ν α τ ο λ ικ ά σ τ ο ι χ ε ί α . 41 Έ χ ο υ ν π ρ ό σ ω π α π ι ο α ν θ ρ (ό π ι ν α , δ ε ν έ χ ο υ ν μ ε γ ά λ α δ ι ά τ ρ η τ α α υ τ ιά κ α ι τ α γ ε ν ν η τ ικ ά ό ρ γ α ν α α π ο δ ίδ ο ν τ α ι λ ιγ ό τ ε ρ ο έ ν τ ο ν α . Φ α ίν ε τ α ι π ω ς ε π η ρ ε ά σ τ η κ α ν α π ό τ η Μ υ κ η ν α ϊκ ή κ ο ρ ο π λ α σ τ ικ ή π ο υ ή τ α ν δ ια δ ε δ ο ­ μ έ ν η σ τ η ν Κ ύ π ρ ο κ α τ ά τ ο 14ο κ α ι 13ο α ι . π .Χ . 41. Σ τ ο ί δ ι ο , 80­85, π ι ν . 128b­d, 19a­b. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Π α ρ έ ς α π ό π ρ ώ τ η π .Χ ., κ λ α π λ π ρ π ο υ π Τ α ϊκ ή ο κ ο ο σ ω λ λ ο ό β α ό λ ο π τ η ν φ ο ρ ά α ι ω ς ο υ η Κ υ Α ν α τ ο λ ή α ν τ ικ ρ ίζ α π ο τ έ λ ε π ρ , ε ι σ μ ε ιδ ώ λ ια π ο υ α ν α έ κ φ ρ α σ η τη ς κ υ χ α ρ α κ τ ή ρ α . Μ ε π ε ύ ο υ ν ό λ ο τ ο π ύ ς θ ε ο ύ ς κ α ι θ εές θ ρ ο . ία θ ε ά ιδ ίω ς τ η ν ε λ α υ ιο θ τ η ς γ ο ν ιμ μ ε τ α ξ ύ τ ο λ η ν ικ ή π α ε τ ε ί μ ια λ φ έ ρ α μ ε α π ο τ ε λ ο ύ π ρ ια κ ή ς θ ρ η σ κ ε ία τ ο ν ίδ ιο τ ρ ό π ο τ ο λ ύ π λ ο κ ο φ ά σ μ α μ ε δ ια φ ο ρ ε τ ικ ά σ ό τ η τ α ς υ 15ο υ ρ ο υ σ ία ιγ ό τ ε ρ ο δ έ χ τ κ α ι σ το α ν α η κ ε έ ν 12ο υ ν η σ ί γ τ ο λ ικ ή ν α σ φ α λ ώ ς τ η ν ς , π ο υ θ α ε ίχ ε π α α ν α τ ο λ ικ ά ε ιδ τ ω ν α ν α τ ο λ ικ ώ ν ύ μ β ο λ α κ α ι π λ ο ύ τ ο ν ε ς ε π ιρ ρ ο ­ α ι . π .Χ ., γ ι α ύ ρ ω σ τ α 1200 ό ψ η . α π λ ο υ σ τ ε υ μ έ ν η ο λ ύ π ιο π ο λ ύ ­ ώ λ ια δ ε ν α ν τ ι­ θ ρ η σ κ ε ιώ ν , μ ε σ ιο μ υ θ ο λ ο γ ικ ό Η α ν α τ ο λ ικ ή ε π ίδ ρ α σ η μ π ο ρ ε ί ε π ίσ η ς ν α δ ια π ισ τ ω θ ε ί κ α ι σ τ η ν α ρ χ ι­ τ ε κ τ ο ν ι κ ή τ ω ν ι ε ρ ώ ν κ α τ ά τ ο 13ο α ι . π .Χ . Σ τ ο Κ ί τ ι ο , 42 μ ι α π ό λ η τ η ς ν ο τ ιο α ν α τ ο λ ικ ή ς α κ τ ή ς , υ π ή ρ χ α ν δ ύ ο μ ικ ρ ά ιε ρ ά α ν α τ ο λ ικ ο ύ τ ύ π ο υ π ο υ π ε ρ ιλ ά μ β α ν α ν μ ια τ ε τ ρ ά π λ ε υ ρ η α υ λ ή ,μ ικ ρ ό ά δ υ τ ο ,υ π α ίθ ρ ιο β ω μ ό κ α ι ιε ρ ό κ ή π ο , μ ε μ ε τ α λ λ ο υ ρ γ ικ έ ς ε γ κ α τ α σ τ ά σ ε ις κ ο ν τ ά σ τ α ιε ρ ά .Ε ίν α ι π ιθ α ν ό ν ο ι Κ ύ π ρ ιο ι ν α υ ιο θ έ τ η σ α ν τ ώ ρ α μ ε ρ ικ ο ύ ς α ν α τ ο λ ικ ο ύ ς θ ε ο ύ ς .Μ ία ε ν ε π ίγ ρ α φ η π ι ν α κ ί δ α τ ο υ 13ο υ α ι . π .Χ . π ο υ β ρ έ θ η κ ε σ τ η ν Ο υ γ κ α ρ ί τ , π ό λ η σ τ η ν α κ τ ή τ η ς Σ υ ρ ία ς μ ε τ η ν ο π ο ία η Κ ύ π ρ ο ς ε ίχ ε σ τ ε ν έ ς σ χ έ σ ε ις , α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ ε κ υ π ρ ια κ έ ς θ ε ό τ η τ ε ς μ ε α ν α τ ο λ ικ ά ο ν ό μ α τ α , σ υ μ π ε ρ ιλ α μ β α ν ο μ έ ν ο υ τ ο υ Baal, τ η ς Athort κ α ι τ η ς Anat. 43 Ί σ ω ς α υ τ ά τ α ο ν ό μ α τ α ν α ε ί ν α ι τ α μ ε τ α ­ φ ρ α σ μ έ ν α ο ν ό μ α τ α τ ω ν α ν τ ίσ τ ο ιχ ω ν κ υ π ρ ια κ ώ ν θ ε ο τ ή τ ω ν .Κ α ι ο ι δ ύ ο α ν α ­ τ ο λ ι κ έ ς θ ε έ ς , η Anat κ α ι η Athort, ή τ α ν θ ε έ ς τ η ς γ ο ν ι μ ό τ η τ α ς π ο υ θ α μ π ο ρ ο ύ σ α ν ε ύ κ ο λ α ν α τ α υ τ ισ θ ο ύ ν μ ε τ η ν α ν τ ίσ τ ο ιχ η Κ υ π ρ ία θ ε ά . Σ ε κ ά π ο ιο σ η μ ε ίο τ η ς ε ξ έ λ ιξ η ς τ η ς κ υ π ρ ια κ ή ς θ ρ η σ κ ε ία ς θ α υ π ή ρ ξ ε έ ν α ε ίδ ο ς σ ύ γ κ λ ισ η ς μ ε τ α ξ ύ τ η ς α ν α τ ο λ ικ ή ς κ α ι τ η ς κ υ π ρ ια κ ή ς θ ρ η σ κ ε ία ς . Π ε ρ ί τ α τ έ λ η τ η ς Ύ σ τ ε ρ η ς Χ α λ κ ο κ ρ α τ ία ς η Α φ ρ ο δ ίτ η ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι σ τ ο π ρ ο σ κ ή ν ιο . Η θ ε ά τ η ς Κ ύ π ρ ο υ α ν α φ έ ρ ε τ α ι μ ε τ ο ό ν ο μ α Α φ ρ ο δ ίτ η σ ε 42. Σ τ ο ί δ ι ο , 93­95. 43. Σ τ ο LÔLO, 94· J.E. Dugand, Centre de Recherches Comparatives sur les langues de la Méditerranée Ancienne, doc. 1, Chypre et Canaan (Annales Nice), Nice 1973, 193. Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ α κ ε ίμ ε ν α π ο υ σ χ ε τ ίζ ο ν τ α ι μ ε π α ρ α δ ό σ ε ις γ ια τ ο μ υ θ ικ ό β α σ ι λ ι ά Κ ι ν ύ ρ α κ α ι τ ο ν Έ λ λ η ν α ή ρ ω α Α γ α π ή ν ο ρ α . Ο Κ ι ν ύ ρ α ς 44 ε ί ν α ι γ ν ω σ τ ό ς α π ό τ η ν Ιλ ιά δ α ω ς ο Κ ύ π ρ ιο ς β α σ ιλ ιά ς π ο υ δ ώ ρ ισ ε σ τ ο ν Α γ α ­ μ έ μ ν ο ν α έ ν α θ α υ μ ά σ ιο θ ώ ρ α κ α π ρ ιν τ ο ν Τ ρ ω ικ ό Π ό λ ε μ ο .Φ η μ ιζ ό τ α ν γ ια τ ο ν π λ ο ύ τ ο κ α ι τ η ν α φ ο σ ίω σ η τ ο υ σ τ η θ ε ά Α φ ρ ο δ ίτ η ,τ η ς ο π ο ία ς ή τ α ν ο α γ α π η τ ό ς α ρ χ ι ε ρ έ α ς 45 . Α ν α μ φ ί β ο λ α ο Κ ι ν ύ ρ α ς θ α υ π ή ρ ξ ε ι σ τ ο ρ ι κ ό π ρ ό ­ σ ω π ο , κ α τ ά π ά σ α π ιθ α ν ό τ η τ α β α σ ιλ ιά ς τ η ς Π ά φ ο υ .Τ α υ τ ό χ ρ ο ν α ό μ ω ς έ γ ιν ε κ α ι μ υ θ ικ ή π ρ ο σ ω π ικ ό τ η τ α , π ο υ α ν τ α ν α κ λ ο ύ σ ε τ ο ν π λ ο ύ τ ο τ η ς Κ ύ π ρ ο υ κ α τ ά τ η ν Ύ σ τ ε ρ η Χ α λ κ ο κ ρ α τ ί α , α π ό τ ο 1500 π .Χ . κ α ι ύ σ τ ε ρ α . Π ρ έ π ε ι ν α υ π ο θ έ σ ο υ μ ε π ω ς η Κ ύ π ρ ο ς ,π ρ ιν α π ό τ η ν ά φ ιξ η τ ω ν Ε λ λ ή ν ω ν , ή τ α ν έ ν α π λ ο ύ σ ιο κ α ι α ν ε π τ υ γ μ έ ν ο ν η σ ί, ό χ ι λ ιγ ό τ ε ρ ο σ η μ α ν τ ικ ό α π ό τ α ά λ λ α κ ρ ά τ η τ η ς Ε γ γ ύ ς Α ν α τ ο λ ή ς . Ε ίν α ι ε π ίσ η ς γ ν ω σ τ ό π ω ς η Π ά φ ο ς ,ή δ η α π ο τ ο 1500 π .Χ ., ή τ α ν έ ν α α π ό τ α π λ έ ο ν α ν θ η ρ ά κ έ ν τ ρ α σ τ η ν Κ ύ π ρ ο , μ ε δ ια σ υ ν δ έ σ ε ις τ ό σ ο μ ε τ ο Α ιγ α ίο ό σ ο κ α ι μ ε τ η ν Α ν α τ ο λ ή .Ο Τ ά κ ιτ ο ς α ν α ­ φ έ ρ ε ι τ ο ν Κ ιν ύ ρ α ω ς ιδ ρ υ τ ή τ ο υ ν α ο ύ τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς σ τ η ν Π ά φ ο κ α ι τ ο ν π ρ ώ τ ο α π ό τ ο υ ς Κ ι ν υ ρ ά δ ε ς 46 , μ ι α δ υ ν α σ τ ε ί α α ρ χ ι ε ρ έ ω ν τ η ς θ ε ά ς . Μ ι α ά λ λ η ό μ ω ς π α ρ ά δ ο σ η π ο υ γ ν ω ρ ί ζ ο υ μ ε α π ό τ ο ν Π α υ σ α ν ί α 47 α ν α φ έ ρ ε ι τ ο ν Α γ α π ή ν ο ρ α ω ς κ α τ α γ ό μ ε ν ο α π ό τ ο Α ρ γ ό ς ,ω ς Έ λ λ η ν α ή ρ ω α τ ο υ Τ ρ ω ικ ο ύ Π ο λ έ μ ο υ κ α ι ιδ ρ υ τ ή τ ό σ ο τ η ς π ό λ η ς τ η ς Π ά φ ο υ ό σ ο κ α ι τ ο υ ν α ο ύ τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς . μ α ή ε τ Ε Ό λ ε ς ο ι π α ρ α π ά ν ω π ο ρ ε ί ν α α ν τ ικ α τ ο π τ ρ ν τ ιπ ρ ο σ ω π ε ύ ε ι ίσ ω ς ρ θ α ν ν α ε γ κ α τ α σ τ α θ ο ίχ α ν ή δ η σ υ γ χ ω ν ε υ θ ε ί ο υ ν α ο ύ τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ π ιπ λ έ ο ν , ο Η ρ ό δ ο τ ο ς 44. 45. 46. 47. 48. α ν τ ικ ρ ο υ ό μ ε ν ε ς κ α ι α ί ζ ο υ ν μ ι α "ι σ τ ο ρ ι κ ή " π ρ α ε π ο ίκ ο υ ς α π ό τ η σ υ ρ ο π ύ ν σ τ ο ν η σ ί κ α τ ά τ η ν Ύ μ ε τ ο γ η γ ε ν έ ς σ τ ο ιχ ε ίο .Σ η ς ό χ ι μ ό ν ο σ τη ν Κ ύ π ρ ο α ν α φ έ ρ ε ι ό τ ι ο ν α ό ς τ η ς Cl. Baurain "Kinyras", BCH 104 (1980), 277­306. Π ι ν δ ά ρ ο υ , Π ύ θ .2Α 8. Tacitus, Hist. Il, 3. Π α υ σ α ν ί α ς , 8.5.2. Λ ο υ κ ι α ν ο ύ , Π ε ρ ί Σ ν ρ η ς θ ε ά ς . 9. ν τ ιφ α τ ικ έ ς γ μ α τ ικ ό τ η τ α α λ α ισ τ ιν ια κ σ τ ε ρ η Χ α λ κ χ ε τ ιζ ό τ α ν μ α λ λ ά κ α ι σ Α φ ρ ο δ ίτ η ς π α ρ α δ ό σ ε ις . Ο Κ ιν ύ ρ α ς ή α κ τ ή π ο υ ο κ ρ α τ ία κ α ι ε τ η ν ίδ ρ υ σ η τ η Β ύ β λ ο 48 . σ τη ν Κ ύ π ρ ο Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ π ρ ο ή λ θ ε α π ό τ ο ν α ό σ τ η ν Α σ κ α λ ό ν α , σ τ η ν α κ τ ή τ η ς Π α λ α ι σ τ ί ν η ς . 49 Μ π ο ρ ο ύ μ ε ν α υ π ο θ έ σ ο υ μ ε ό τ ι ο Κ ιν ύ ρ α ς ίδ ρ υ σ ε έ ν α σ η μ α ν τ ικ ό ιε ρ ό μ ια ς α ν α τ ο λ ικ ή ς θ ε ά ς σ τ η ν Π ά φ ο ,γ ια τ ί η Π ά φ ο ς ή τ α ν ή δ η μ ια σ η μ α ν τ ικ ή π ό λ η κ α ι ε ίχ ε δ ια τ η ρ ή σ ε ι μ ε ρ ικ ά σ τ ο ιχ ε ία τ η ς π α λ ιά ς λ α τ ρ ε ία ς . Α υ τ ή η π ρ ο έ ­ λ ε υ σ η μ π ο ρ ε ί ίσ ω ς ν α ε ξ η γ ή σ ε ι τ ο ν α ν α τ ο λ ικ ό χ α ρ α κ τ ή ρ α τ η ς θ ε ά ς κ α ι τ η ς λ α τ ρ ε ί α ς τ η ς σ τ η ν Π ά φ ο . 50 Τ α α ρ χ α ι ό τ ε ρ α ε ρ ε ί π ι α τ ο υ ι ε ρ ο ύ τ η ς α π α ρ τ ίζ ο ν τ α ι α π ό έ ν α π ε ρ ίβ ο λ ο μ ε μ ια α ν ο ιχ τ ή α υ λ ή α ν α τ ο λ ικ ο ύ τ ύ π ο υ κ α ι έ ν α μ ι κ ρ ό σ τ ε γ α σ μ έ ν ο "ά δ υ τ ο " (Ε ι χ . 11). Μ έ χ ρ ι τ η Ρ ω μ α ϊ κ ή π ε ρ ί ο δ ο , η θ ε ά λ α τ ρ ε υ ό τ α ν υ π ό τ η μ ο ρ φ ή μ ια ς μ ε γ ά λ η ς κ ω ν ικ ή ς π έ τ ρ α ς π ο υ θ υ μ ί ζ ε ι τ ο υ ς α ν α τ ο λ ι κ ο ύ ς "β α ι τ ύ λ ο υ ς ". Μ π ο ρ ο ύ μ ε ν α φ α ν τ α σ θ ο ύ μ ε ό τ ι η κ υ π ρ ια κ ή θ ε ά σ υ γ γ έ ν ε υ ε μ ε μ ια α ν α τ ο λ ικ ή θ ε ά ,ό π ω ς γ ια π α ρ ά δ ε ιγ μ α τ η θ ε ά τ ω ν Σ ο υ μ ε ρ ί ω ν Inanna, τ η ν α κ κ α δ ι κ ή Ishtar ή τ η ν ο υ γ α ρ ι τ ι κ ή Anat κ α ι Athart, π ο υ ό λ ε ς λ α τ ρ ε ύ ο ν τ α ν σ τ η ν Α ν α τ ο λ ή κ α τ ά τ η 2η χ ι λ ι ε τ η ρ ί δ α π .Χ . Α υ τ ή η α ν α τ ο λ ι κ ή θ ε ά υ π ή ρ ξ ε κ α τ ά τ ο René Labat 51 : r „ ^ ,,, , ­ Λ ζ ­ Ε ι κ . 11 Γ ε ν ι κ ή ο ψ η τ ω ν ε ρ ε ί π ι ω ν τ ο ν ν α ο ύ τ η ς Α φ ρ ο δ ί τ η ς σ τ η ν Π α λ α ί π α φ ο . Α ρ χ έ ς τ ο υ 12ο υ α ι ώ ν α π .Χ . "Η θ ε ά τ ο υ Έ ρ ω τ α , σ τ η ν π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο ή λ ι­ γ ό τ ε ρ ο α γ ν ή τη ς έ κ φ ρ α ­ σ η . Ή τ α ν η μ η τ έ ρ α , η α δ ε λ φ ή ,η ε ρ ω μ έ ν η δ ια ­ φ ό ρ ω ν θ ε ώ ν , η ίδ ια ε ρ ω τ ε υ μ έ ν η μ ε π ά θ ο ς α λ λ ά κ α ι α σ τ ά θ ε ια σ τ ο ν έ ρ ω τ α τ η ς . Ή τ α ν η τ ρ ο μ ε ρ ή θ ε ά τ ο υ π ο λ έ μ ο υ α λ λ ά κ α ι η σ ο φ ή κ α ι π α ν τ ο δ ύ ν α μ η Ύ r ' π ρ ο σ τ ά τ ι δ α τ ω ν ' θ ε ώ ν 49. Η ρ ό δ ο τ ο ς 1. 105.2­3. 50. F.G. Maier and V. Karageorghis, Paphos. History and Archaeology, Nicosia 1984, 97­102. 51. R. Labat, Les religions du Proche­Orient, textes et traditions sacrés babyloniens, ougaritiques, hittites, Paris 1970, 227­228. Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ κ α ι τ ω ν α ν θ ρ ώ π ω ν . Έ δ ιν ε σ τ ο υ β α σ ιλ ε ίς τ ο σ κ ή π τ ρ ο , τ ο θ ρ ό ν ο κ α ι τ α β α σ ιλ ικ ά τ ο υ ς ε μ β λ ή μ α τ α , π ρ ο σ τ ά τ ε υ ε τ ις β α σ ιλ ικ έ ς δ υ ν α σ τ ε ίε ς . Α ν ε ρ ­ χ ό τ α ν σ τ α ύ ψ η τ ο υ ο υ ρ α ν ο ύ σ α ν τ ο π ιο φ ω τ ε ιν ό α σ τ έ ρ ι,κ α τ έ β α ιν ε σ τ ο ν Ά δ η κ α ι η α π ο υ σ ία τ η ς π ρ ο κ α λ ο ύ σ ε τ η ν α τ ρ ο φ ία τ η ς φ ύ σ η ς .Ή τ α ν ε ρ ω ­ τ ε υ μ έ ν η μ ε τ ο θ ε ό Doumouzi/Tammouz π ο υ σ τ ά λ θ η κ ε σ τ ο ν Ά δ η κ α ι τ ο ν θ ρ η ν ο ύ σ ε . Σ τ η ν α ρ χ α ία Ε γ γ ύ ς Α ν α τ ο λ ή λ α τ ρ ε υ ό τ α ν μ ε ε υ λ ά β ε ια κ α ι α γ ά π η α π ό β α σ ιλ ε ίς κ α ι κ ο ιν ο ύ ς θ ν η τ ο ύ ς .Π ο λ λ ο ί δ ιθ υ ρ α μ β ικ ο ί ύ μ ν ο ι κ α ι σ υ γ κ ι ν η τ ι κ έ ς π ρ ο σ ε υ χ έ ς ψ ά λ λ ο ν τ α ν π ρ ο ς τ ι μ ή ν τ η ς ". 52 π Γ σ δ π έ ό π Έ τ γ ε Έ Ε Π ρ ά γ μ α τ ι, η κ υ π ρ ια κ ή θ ε ά π α ρ ο υ σ ία ζ ε π α ρ ό μ ο ια χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ά ο υ δ ε ίχ ν ο υ ν τ ο ν α ν α τ ο λ ικ ό τ η ς χ α ρ α κ τ ή ρ α , ό π ω ς θ α δ ο ύ μ ε σ τ η σ υ ν έ χ ε ια . ν ω ρ ί ζ ο υ μ ε π ω ς γ ύ ρ ω σ τ ο 1200 π .Χ . Μ υ κ η ν α ί ο ι Έ λ λ η ν ε ς , γ ν ω σ τ ο ί τ ο ν Ό μ η ρ ο ω ς Α χ α ιο ί, ε γ κ α τ έ λ ε ιψ α ν τ η ν η π ε ιρ ω τ ικ ή Ε λ λ ά δ α μ ε τ ά τ η ι ά λ υ σ η τ η ς Μ υ κ η ν α ϊ κ ή ς "α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ί α ς " γ ι α ν α α ν α ζ η τ ή σ ο υ ν ν έ ε ς α τ ρ ίδ ε ς σ τ ις χ ώ ρ ε ς τ η ς Α ν α τ ο λ ικ ή ς Μ ε σ ο γ ε ίο υ . Μ ε ρ ικ ο ί α π ό α υ τ ο ύ ς φ τ α σ α ν σ τ η ν Κ ύ π ρ ο , ό π ο υ ε γ κ α τ α σ τ ά θ η κ α ν ά λ λ ο ι ε ιρ η ν ικ ά κ α ι ά λ λ ο ι χ ι . Η π α ρ ο υ σ ί α Ε λ λ ή ν ω ν α π ο ί κ ω ν σ τ ο ν η σ ί κ α τ ά τ ο 12ο κ α ι τ ο ν 1 Ι ο α ι . .Χ . ε π ι β ε β α ι ώ ν ε τ α ι α π ό τ ο υ ς μ ύ θ ο υ ς ί δ ρ υ σ η ς π ό λ ε ω ν σ τ η ν Κ ύ π ρ ο α π ό λ λ η ν ε ς ή ρ ω ε ς μ ε τ ά τ ο ν Τ ρ ω ικ ό Π ό λ ε μ ο κ α ι α π ό τ ις α ρ χ α ιο λ ο γ ικ έ ς μ α ρ ­ υ ρ ί ε ς . 53 Α υ τ ή η π ε ρ ί ο δ ο ς ή τ α ν π ρ ω τ α ρ χ ι κ ή ς σ η μ α σ ί α ς γ ι α τ η ν Κ ύ π ρ ο , ια τ ί ή ρ θ ε α ν τ ιμ έ τ ω π η μ ε έ ν α ε ν τ ε λ ώ ς ν έ ο π ο λ ιτ ισ μ ό . Α υ τ ή ε ίν α ι η π ο χ ή π ο υ ο Α γ α π ή ν ο ρ α ς κ α ι ο ι σ ύ ν τ ρ ο φ ο ι τ ο υ έ φ τ α σ α ν σ τη ν Π ά φ ο . ίν α ι ίσ ω ς κ α ι η ε π ο χ ή π ο υ θ ε ά τ η ς Κ ύ π ρ ο υ έ γ ιν ε η Α φ ρ ο δ ίτ η γ ια τ ο υ ς λ λ η ν ε ς . Ο Α γ α π ή ν ο ρ α ς κ α ι ο ι σ ύ ν τ ρ ο φ ο ι τ ο υ έ φ θ α σ α ν α π ό τ η ν Α ρ κ α δ ία σ τ η ν Π ά φ ο , μ ια π λ ο ύ σ ια π ό λ η ό π ο υ β α σ ίλ ε υ ε , ό π ω ς π ρ ο α ν α φ έ ρ α μ ε , ο Κ ιν ύ ρ α ς . Ε γ κ α τ α σ τ ά θ η κ α ν σ τ η ν π ό λ η ,α π έ κ τ η σ α ν μ ε τ ο ν κ α ιρ ό π ο λ ιτ ικ ή 52. Β . De Song Meador, Inanna, Lady of Largest Heart, Austin 2000, 68­190. 53. E.Gjerstad, "The Colonization of Cyprus in Greek Legend", Opuscula Archaeologica 3, 1944. 107­123· H. Catling, "The Achaean Settlement in Cyprus", Acts of the International Archaeological Symposium, The Mycenaeans in the Eastern Mediterranean, 27th Marchand April 1972 (Acts), Nicosia 1973, 40­50. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ δ ύ ν α μ η ,χ ω ρ ίς ν α α π ο κ λ ε ίο υ μ ε κ α ι τ ο ε ν δ ε χ ό μ ε ν ο ν α κ α τ έ λ α β α ν τ η ν π ο λ ι­ τ ικ ή ε ξ ο υ σ ία μ ε τ η β ία .Ο Α γ α π ή ν ο ρ α ς υ π έ τ α ξ ε τ ο ν α υ τ ό χ θ ο ν α π λ η θ υ σ μ ό , α λ λ ά α ν τ ιμ ε τ ώ π ισ ε μ ε σ ε β α σ μ ό τ η ν τ ο π ικ ή θ ρ η σ κ ε ία . Θ α τ ο ν ε ν τ υ π ω σ ία σ ε ο π α ρ ά ξ ε ν ο ς χ α ρ α κ τ ή ρ α ς , τ ο μ ε γ α λ ε ίο κ α ι η δ ύ ν α μ η τ η ς θ ε ά ς , π ο υ υ π ό μ ο ρ φ ή μ ε γ ά λ η ς κ ω ν ικ ή ς π έ τ ρ α ς λ α τ ρ ε υ ό τ α ν σ τ ο ιε ρ ό τ η ς . Ό π ω ς ο ι ά λ λ ε ς α ν α τ ο λ ικ έ ς θ ε έ ς ,έ τ σ ι κ α ι α υ τ ή π ρ ο σ τ ά τ ε υ ε τ ο ν β α σ ιλ ιά κ α ι τ ο κ ρ ά ­ τ ο ς τ ο υ ,κ α ι ο β α σ ιλ ιά ς ή τ α ν ο υ π η ρ έ τ η ς τ η ς .Ο ι τ ε λ ε τ ο υ ρ γ ίε ς π ρ ο ς τ ιμ ή ν τ η ς θ α ή τ α ν λ α μ π ρ έ ς κ α ι ε ν τ υ π ω σ ια κ έ ς . Ο Α γ α π ή ν ο ρ α ς ε ν δ ε χ ο μ έ ν ω ς θ ε ώ ­ ρ η σ ε π ώ ς η π ρ ο σ τ α σ ία τ η ς λ α τ ρ ε ία ς τ η ς θ ε ά ς θ α ε ίχ ε ε υ ε ρ γ ε τ ικ ά γ ια τ ο ν ίδ ιο α π ο τ ε λ έ σ μ α τ α κ α ι ό τ ι θ α τ ο υ ε ξ α σ φ ά λ ιζ ε τ ο σ ε β α σ μ ό τ ο υ ν τ ό π ιο υ π λ η θ υ σ μ ο ύ . Γ ια ν α δ ε ίξ ε ι έ μ π ρ α κ τ α τ ο ε ν δ ια φ έ ρ ο ν τ ο υ γ ια τ η λ α τ ρ ε ία τ η ς θ ε ά ς , ίδ ρ υ σ ε έ ν α ν έ ο π ε ρ ίλ α μ π ρ ο ιε ρ ό . Έ κ τ ισ ε τ ο ν π ε ρ ίβ ο λ ο μ ε τ ε ρ ά ­ σ τ ιο υ ς π ε λ ε κ η τ ο ύ ς λ ίθ ο υ ς , τ ε χ ν ικ ή γ ν ω σ τ ή σ τ ο υ ς Έ λ λ η ν ε ς α λ λ ά κ α ι σ τ ο ν ν τ ό π ιο π λ η θ υ σ μ ό , κ α ι ε ισ ή γ α γ ε σ ύ μ β ο λ α τ η ς δ ικ ή ς τ ο υ θ ρ η σ κ ε ία ς , τ α "κ έ ρ α τ α κ α θ ο σ ι ώ σ ε ω ς ". Σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ι ς α ν α τ ο λ ι κ έ ς σ υ ν ή θ ε ι ε ς , η θ ε ά ή τ α ν γ ν ω σ τ ή ω ς "Δ έ σ π ο ι ν α " ή "Κ υ ρ ά ". Ο τ ί τ λ ο ς α υ τ ό ς μ ε τ α φ ρ ά σ τ η κ ε σ τ η Μ υ κ η ν α ϊ κ ή ε λ λ η ν ι κ ή γ λ ώ σ σ α , τ η ν ο ν ό μ α σ ε "\ν α ν α σ σ α "=β α σ ί λ ι σ ­ σ α .Α υ τ ό ε ίν α ι τ ο ό ν ο μ α μ ε τ ο ο π ο ίο ή τ α ν γ ν ω σ τ ή η θ ε ά τ η ς Π ά φ ο υ ω ς τ ο ν 3ο α ι . π .Χ . Ε ί χ ε ό μ ω ς ί σ ω ς κ α ι έ ν α α ν α τ ο λ ι κ ό ό ν ο μ α , π ι θ α ν ό ν "Aphort" ή "Aphrot". Μ ε τ η ν π ά ρ ο δ ο τ ο υ χ ρ ό ν ο υ έ γ ι ν ε "Aphrodita", έ ν α ό ν ο μ α π ο υ θ ύ μ ιζ ε τ ο ν α φ ρ ό τ η ς θ ά λ α σ σ α ς α π ό τ ο ν ο π ο ίο θ ρ υ λ ο ύ ν τ α ν ό τ ι γ ε ν ν ή θ η κ ε . Ε ίν α ι ίσ ω ς τ ό τ ε π ο υ η κ υ π ρ ια κ ή θ ε ά π ή ρ ε τ ο ε λ λ η ν ικ ό ό ν ο μ α Α φ ρ ο δ ίτ η . ο Ε Π σ Τ α λ ο γ ικ ίν α ι ά φ ο τ η ν ε π α έ ς γ ε κ α λ λ ρ α π μ α ρ γ ο ν ό τ ά τ η ν ικ ά ν τ υ ς ο ή ω δ ε ρ ίε ς ό τ ι η 12ο ή γ λ ώ σ ν ε ίν α ι π α ή γ ρ α π τ έ ς π α ρ ο υ σ ία 11ο α ι . π σ α , 55 κ α ι ρ α μ ύ θ ι. Β α π η γ έ ς κ α ι σ τ ω ν Ε λ λ ή ν .Χ ., 54 ό π ο υ ό π ο υ τ ο ιε ρ σ ίζ ο ν τ α ι ύ γ χ ρ ο ν η ω ν έ γ ιν ε β ρ έθ η κ ε κ ό τη ς Π ά εν π ο λ λ ε π ισ τ η μ έ ν τ ο ν α α ι η π ρ φ ο υ ,α ν ο ίς σ ε α ο ν ικ ή έ ρ α ισ θ η τ ή ώ τ η ε π ιγ κ α ι α ν α ρ χ α ι­ ε υ ν α . σ τ η ν ρ α φ ή τ ο λ ι­ 54. V. Karageorghis, Palaepaphos­Skales. An Iron Age Cemetery in Cyprus, Konstanz 1983. 371. 55. E. and Ο . Masson, "Les objets inscrits de Palaepaphos­Skales" in Palaepaphos­ Skales, 411­415. Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ κ ο ύ τ ύ π ο υ , έ χ ε ι σ τ ο ιχ ε ία ε "Wavaooa" τ ο υ α ν α τ ο λ ι κ ο ύ ε ί ν α ι β ά σ ι μ η . 57 Α κ ό μ α κ α ι η Α φ ρ ο δ ίτ η ς α π ό τ ο α ν α τ ο λ ικ ό ζ η τ η μ έ ν η ,ε ν τ ο ύ τ ο ις έ χ ε ι τ ο υ ς Η Α φ ρ ο δ ίτ η ό π ω ς π ρ ο α ν α φ ξ ά φ ν ια ζ ε τ ο υ ς ιδ ια ιτ ε ρ ό τ η τ ε ς χ ε σ τη ν Α ν α τ ο σ υ ν ή θ ε ια α υ τ ή η λ α τ ρ ε ία λ ίθ ω Η Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ λ λ η ν ι κ ά . 56 Η μ ε τ ά φ ρ α ο ν ό μ α τ ο ς τ η ς θ ε ά ς "η ε τ υ μ ο λ ο γ ικ ή ε ρ μ η ν ε ία ό ν ο μ α Athort, π α ρ ό λ ο υ π ο σ τ η ρ ι κ τ έ ς τ η ς . 58 λ α τ ρ ε υ ό τ α ν σ τ ο ιε ρ ό τ η έ ρ α μ ε , υ π ό μ ο ρ φ ή κ ω ν ικ ε π ισ κ έ π τ ε ς τ ο υ ιε ρ ο ύ ,α λ τ η ς λ α τ ρ ε ία ς τ η ς Κ ύ π ρ ια λ ή π α ρ ό μ ο ιο ς κ ω ν ικ ό ς π ρ ο ή λ θ ε π ιθ α ν ό τ α τ α α π ό ν . 59a κ υ π ρ ια κ ή θ ε ά ή τ α ν π ά ν τ ο τ π ο υ δ έ σ π ο ζ ε π ά ν ω α π ό ό λ α τ α Ishtar π ο υ ή τ α ν η Β α σ ί λ ι σ σ α τ ο γ ρ α ψ ε ο Σ ο φ ο κ λ ή ς σ ε έ ν α α π ό σ π α ρ ό μ ο ια π ε ρ ιγ ρ α φ ή σ τ ο ν Ο ρ φ π ο τ α μ ία ς π ο υ α π ο τ ε λ ο ύ σ ε έ ν α ρ ο ύ σ ε ν α π ρ ο ξ ε ν ή σ ε ι τ ο κ α λ ό σ υ ν ά μ α σ κ λ η ρ ή κ α ι ε κ δ ικ η τ ικ ή Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ σ η σ τ α ε λ λ Κ υ ρ ά β α σ ίλ τ ο υ ο ν ό μ α τ ο π ο υ φ α ίν ε τ α ς Π ά φ ο υ ω ς τα Ρ ω μ ή ς π έ τ ρ α ς ,σ τ ο ιχ ε ίο λ ά γ ιν ό τ α ν δ ε κ τ ό ω ς Θ ε ά ς .59 Π α ρ ό λ ο π λ α τ ρ ε υ τ ικ ό ς λ ίθ ο ς τη ν Α ν α τ ο λ ή ,ό π ο υ α ϊκ ά χ π ο υ μ ς μ ια α ο υ δ ε ν (β α ί τ υ λ ή τα ν γ η ν ικ ά ισ σ α " ς τ η ς ι ε ξ ε ­ ρ ό ά λ π ό υ π ο ς ν ω ν ια , λ ο ν τ ις ή ρ ­ ), η σ τή ε γ ια τ ο υ ς Έ λ λ η ν ε ς μ ια π α ν τ ο δ ύ ν α μ η θ ε ά ζ ω ν τ α ν ά ό ν τ α , π α ρ ό μ ο ι α τ η ς Inanna ­ υ Ο υ ρ α ν ο ύ κ α ι τ η ς Γ η ς .Έ τ σ ι τ η ν π ε ρ ιέ ­ π α σ μ α χ α μ έ ν η ς τ ρ α γ ω δ ία ς τ ο υ . Υ π ά ρ χ ε ι ι κ ό Ύ μ ν ο . 60 Ό π ω ς η Inanna τ η ς Μ ε σ ο ­ μ ε ίγ μ α α ν τ ιθ έ σ ε ω ν κ α ι υ π ε ρ β ο λ ώ ν , μ π ο ­ ή τ ο κ α κ ό . Ε ίχ ε σ υ μ π ό ν ια α λ λ ά ή τ α ν ε ν α ν τ ίο ν ό σ ω ν τ η ν π ε ρ ιφ ρ ο ν ο ύ σ α ν . 56. Maier and Karageorghis, Paphos. History and Archaeology, 99, ε ι κ . 76, 84­85· Pirenne­Delforge, L' Aphrodite grecque, 334­336. 57. L.R. Palmer, "New religious texts from Pylos" (1955), Transactions of the Philological Society 1958, 6­9. 58. Dugand, Annales Nice, 90­9Γ J. Karageorghis, La Grande Déesse, 111­112' Leveque, La Genèse d' Aphrodite, 423­424. 59. Tacitus, Hist. II.2· Servius, Aen. Virg., I. 724· "Le bétyle dans le culte de Γ Astarté phénicienne", Mélanges de Γ Université Saint-Joseph, Beyrouth, t.XL VII, 149­168. 59a. Γ ι α α ν ε ι κ ο ν ι κ έ ς π α ρ α σ τ ά σ ε ι ς τ η ς θ ε ά ς κ α ι π α ρ α π ο μ π έ ς σ ε π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν ε ς ε ρ γ α ­ σ ί ε ς , δ ε ς V. Karageorghis, "Aniconic representations of divinities in Cypriote naiskoi", 51­62 in Actas del IV Congreso Internacional de Estudios, Fenicios Punicos, Cadiz 2000. 60. Σ ο φ ο κ λ έ ο υ ς TGF 855. 1­17· Ο ρ φ . Ύ μ ν ο ι , 55. 1­28. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Κ ρ α τ ο ύ σ ε σ τ α χ έ ρ ια τ η ς ό λ ο τ ο ν π λ ο ύ τ ο τ η ς χ ώ ρ α ς , π ρ ο ν ο ο ύ σ ε γ ια τ η ν ε υ φ ο ρ ί α τ ω ν α γ ρ ώ ν κ α ι ί σ ω ς γ ι α τ η ν π α ρ α γ ω γ ή χ α λ κ ο ύ . Η Inanna ­ Ishtar ε ί χ ε ι ε ρ ά σ τ η Μ ε σ ο π ο τ α μ ί α π ο υ χ ρ η σ ί μ ε υ α ν κ α ι ω ς α π ο θ ή κ ε ς σ ιτ η ρ ώ ν κ α ι ο ι ιέ ρ ε ιε ς έ λ ε γ χ α ν τ η ν π α ρ α γ ω γ ή μ α ζ ί μ ε ά λ λ ο π ρ ο σ ω π ικ ό . Η θ ε ά τ η ς Κ ύ π ρ ο υ , σ ε σ υ ν δ υ α σ μ ό μ ε έ ν α θ ε ό ,σ υ ν δ ε ό τ α ν μ ε τ η ν π α ρ α ­ γ ω γ ή τ ο υ χ α λ κ ο ύ . 61 Κ α ι ο ι δ ύ ο θ ε ό τ η τ ε ς π α ρ ι σ τ ά ν ο ν τ α ν ν α σ τ έ κ ο ν τ α ι π ά ν ω σ ε β ά σ ε ις σ ε σ χ ή μ α τ α λ ά ν τ ο υ χ α λ κ ο ύ κ α ι σ τ α ιε ρ ά τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς υ π ή ρ χ α ν ε ρ γ α σ τ ή ρ ια κ α τ ε ρ γ α σ ία ς χ α λ κ ο ύ . Μ ε β ά σ η α υ τ ή τ η ν ιδ ιό τ η τ α τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς , ο ι Έ λ λ η ν ε ς φ α ν τ ά σ τ η κ α ν τ ο μ υ θ ικ ό γ ά μ ο τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς μ ε τ ο θ ε ό Ή φ α ι σ τ ο .62 Ή δ η α π ό τ η ν Ύ σ τ ε ρ η Χ α λ κ ο κ ρ α τ ί α , η θ ε ά τ η ς Κ ύ π ρ ο υ π α ρ ισ τ ά ν ε τ α ι μ ε μ ια δ έ σ μ η σ φ ρ α γ ίδ ω ν π ο υ κ ρ έ μ ο ν τ α ι α π ό τ ο λ α ιμ ό τ η ς ω ς χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ό τ η ς γ ν ώ ρ ισ μ α , π ο υ υ π ο δ η λ ο ύ σ ε ίσ ω ς τ η σ χ έ σ η τ η ς μ ε τ ο ν έ λ ε γ χ ο τ η ς π α ρ α γ ω γ ή ς . Μ ι α ε π ι γ ρ α φ ή τ ο υ 2ο υ α ι . π .Χ . α ν α φ έ ρ ε ι μ ι α γ ι ο ρ τ ή σ τ η ν Α μ α θ ο ύ ν τ α , ό π ο υ υ π ή ρ χ ε π ε ρ ί φ η μ ο ς ν α ό ς τ η ς Α φ ρ ο δ ί τ η ς .63 Κ α τ ά τ η δ ι ά ρ κ ε ι α τ η ς γ ι ο ρ τ ή ς π ρ ό σ φ ε ρ α ν σ τ η θ ε ά θ υ σ ίε ς γ ια χ ά ρ η ε κ ε ίν ω ν π ο υ κ α λ λ ιε ρ γ ο ύ σ α ν τ η γ η ,γ ια τ η ν ε υ η μ ε ρ ία τ ω ν α ν θ ρ ώ π ω ν κ α ι τ η ν ε υ φ ο ρ ία τ ω ν α γ ρ ώ ν . θ μ έ Κ τ σ Ό π ω ς η Inanna ­ Ishtar ε ί χ ε μ ε τ α β ε ί σ τ ο ν Α δ η κ α ι θ ρ η ν ε ό Dammouzi/Tammouz, η θ ε ά τ η ς Κ ύ π ρ ο υ θ ρ η ν ο ύ σ ε τ ο ε ρ ικ έ ς μ υ θ ο λ ο γ ικ έ ς π α ρ α δ ό σ ε ις τ ο π ο θ ε τ ο ύ ν τ η γ έ ν ν η σ η ρ ω τ ε ς κ α ι τ ο θ ά ν α τ ο τ ο υ σ τ η ν Κ ύ π ρ ο . 64 Ο Α δ ω ν η ς φ έ ρ ε τ ιν ύ ρ α κ α ι γ ε ν ν ή θ η κ ε α π ό τ η ν ίδ ια τ ο υ τ η θ υ γ α τ έ ρ α π ο υ μ ε δ έ ν τ ρ ο . Σ ύ μ φ ω ν α μ ε μ ια ά λ λ η π α ρ ά δ ο σ η , ή τ α ν ο τ ρ υ φ η ν ίδ ια ς τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς . Α έ γ ε τ α ι π ω ς ε ρ ω τ ε ύ τ η κ α ν μ ε π ά ο ύ σ ε τ ο ν ε ν Α δ ω ν η , ,τη ζ ω ή ,τ α ι ω ς γ ιο ς ε τα μ ο ρ φ ώ θ ε ρ ό ς β λ α σ θ ο ς σ ε δ ιά α ρ π ο ο υ τ ο η κ τ ό φ ο ό υ ς υ ε ς ­ 61. H.W. Catling, Cypriot Bronzework in the Mycenaean World, Oxford 1964, 257, 272· J. Karageorghis, La Grande Déesse, 98­106· V. Karageorghis, "Contributions to the Religion of Cyprus in the 13th and 12th centuries B.C., Acts, 105­109· O. Masson, "Remarques sur les cultes chypriotes à Γ époque du bronze récent", Acts, 110­117. 62. J. Karageorghis, La Grande Déesse, 113­114· Pirenne­Delforge, L' Aphrodite grecque, 366­367. 63. Pirenne­Delforge, ό .π ., 353­354. 64. J. Karageorghis, ό .π ., 114­115· Pirenne­Delforge, ό .π ., 363­366. Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ ρ α μ έ ρ η τ ο υ ν η σ ιο ύ α λ λ ά τ ε λ ικ ά ο φ θ ο ν ε ρ ό ς Ά ρ η ς τ ο ν σ κ ό τ ω σ ε . Σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ η μ υ θ ο λ ο γ ία , η Α φ ρ ο δ ίτ η τ ο ν θ ρ η ν ο ύ σ ε κ α ι μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α τ ο ν φ έ ρ ε ι σ τ ο ν ά ν ω κ ό σ μ ο μ ό ν ο γ ια δ ύ ο τ ρ ίτ α τ ο υ χ ρ ό ν ο υ . Ο Ά σ ν τ υ Ά α σ α λ τ θ Ά π Έ ν α χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ η β α σ ιλ ε ία . Α κ ό μ η κ α ο ύ σ α ν τ ο υ ς ε α υ τ ο ύ ς α σ ί λ ι σ σ α ς ". 65 Υ π ά ρ χ ίλ η , ε ρ ω μ έ ν η ή α κ ό μ ά π ο ια σ ε ξ ο υ α λ ικ ή σ χ τ λ β φ κ Π α υ σ α ν ία ς α ν α φ έ ρ ε ι ό τ ι υ π ή ρ χ ε ν α ό ς τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς κ α ι τ ο υ δ ω ν η σ τ η ν Α μ α θ ο ύ ν τ α , μ ια π ό λ η π ο υ δ ια τ η ρ ο ύ σ ε π α ν ά ρ χ α ιε ς θ ρ η ­ κ ε υ τ ικ έ ς τ ε λ ε τ έ ς .Σ ε έ ν α ν Ο ρ φ ικ ό Ύ μ ν ο α ν α φ έ ρ ε τ α ι ό τ ι κ ά θ ε χ ρ ό ν ο γ ί­ ο ν τ α ν θ ρ η σ κ ε υ τ ικ έ ς τ ε λ ε τ έ ς σ τ η ν Κ ύ π ρ ο , μ ε π ρ ω τ ο β ο υ λ ία ν ε α ρ ώ ν κ ο ρ ι­ σ ιώ ν π ρ ο ς τ ιμ ή ν τ ο υ Ά δ ω ν η κ α ι τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς . Σ τ η Β ύ β λ ο ε π ίσ η ς π ή ρ χ α ν ιε ρ ά ό π ο υ λ ά μ β α ν α ν χ ώ ρ α μ υ σ τ ικ έ ς τ ε λ ε τ έ ς π ρ ο ς τ ιμ ή ν τ ο υ δ ω ν η . Τ ο ό ν ο μ α τ ο υ σ τ η σ η μ ι τ ι κ ή γ λ ώ σ σ α σ η μ α ί ν ε ι "Κ ύ ρ ι ο ς ". Ή τ α ν σ φ α λ ώ ς μ ια α ν α τ ο λ ικ ή θ ε ό τ η τ α π ο υ σ χ ε τ ιζ ό τ α ν μ ε τ ο ν κ ύ κ λ ο τ η ς β λ ά ­ τ η σ η ς .Ο θ ά ν α τ ο ς τ ο υ σ ή μ α ιν ε τ η σ τ ε ιρ ό τ η τ α τ η ς φ ύ σ η ς .Τ ο ν ε π α ν έ φ ε ρ ν ε π ό τ ο θ ά ν α τ ο σ τ η ζ ω ή η θ ε ά τ η ς γ ο ν ιμ ό τ η τ α ς , ό π ω ς α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ ε π ο λ ­ έ ς α ν α τ ο λ ικ έ ς θ ρ η σ κ ε ίε ς . Η σ χ έ σ η τ ο υ μ ε τ η σ υ ρ ο π α λ α ισ τ ιν ια κ ή α κ τ ή κ α ι ο ν Κ ιν ύ ρ α υ π ο δ η λ ο ί ό τ ι ή τ α ν έ ν α α π ό τ α α ν α τ ο λ ικ ά σ τ ο ιχ ε ία π ο υ υ ιο ­ έ τ η σ ε η Κ υ π ρ ια κ ή θ ρ η σ κ ε ία . Ο Η σ ύ χ ιο ς α ν α φ έ ρ ε ι ά λ λ α ο ν ό μ α τ α τ ο υ δ ω ν η σ τ η ν κ υ π ρ ια κ ή δ ιά λ ε κ τ ο π ο υ υ π ο ν ο ο ύ ν μ ια π α ν ά ρ χ α ια λ α τ ρ ε ία ο υ μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ α ε ξ ο μ ο ιώ θ η κ ε μ ε τ η φ ο ιν ικ ικ ή λ α τ ρ ε ία τ ο υ Ά δ ω ν η . ό τη ς θ ε ά ς τη ς Κ ι σ τ ο ν 4ο α ι . π .Χ τ ο υ ς σ τ ις α ν α θ ο υ ν κ ε ίμ ε ν α π ο υ η π ό ρ ν η τ ο υ Κ ι έ σ η α ν ά μ ε σ α τ ο υ ύ π ρ ο υ ε ίν α ι η σ τ ε ν ή . ο ι β α σ ιλ ε ίς τ η ς Π η μ α τ ικ έ ς ε π ιγ ρ α φ έ α ν α φ έ ρ ο ν τ α ι σ τη ν ν ύ ρ α , 66 π ο υ α σ φ α λ ς .Α υ τ ό τ ο φ α ιν ό μ ε τη ς σ χ έσ η μ ε ά φ ο υ α π ο κ α ­ ς "ι ε ρ ε ί ς τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ω ς ώ ς υ π ο δ η λ ο ί ν ο μ π ο ρ ε ί ν α 65. J. Rudhart, "Quelques notes sur les cultes chypriotes, en particulier sur celui d' Aphrodite", Chypre des origines au Moyen Age, séminaire du Γ Université de Genève 1975, 113· Pirenne­Delforge, op.cit., 346­347­ J. Karageorghis, "Les noms de la Grande Déesse dans les incriptions syllabiques chypriotes", Mélanges Olivier Masson, Centre d Etudes chypriotes, cahier 27, 1997, 115­119. Γ ι α τ ο ν ι ε ρ ό γ ά μ ο σ τ η Μ ε σ ο π ο τ α μ ί α , δ ε ς J. Bottero in S.N. Kramer, Le mariage sacré, Paris 1983, 175­208. 66. Κ λ ή μ η ς Α λ ε ξ α ν δ ρ ε ύ ς , ό π ω ς α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ τ ο ν Χ α τ ζ ή ϊ ω ά ν ν ο υ , Η Α ρ χ α ί α Κ ύ π ρ ο ς Π , 47.2. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ε ρ μ η ν ε υ θ ε ί ω ς ιε ρ ό ς γ ά μ ο ς , κ α τ ά τ η δ ιά ρ κ ε ια τ ο υ ο π ο ίο υ ο β α σ ιλ ιά ς σ υ ν ε υ ρ ισ κ ό τ α ν μ ε τ η ν ιέ ρ ε ια π ο υ α ν τ ιπ ρ ο σ ώ π ε υ ε τ η θ ε ά , γ ια ν α ε ξ α ­ σ φ α λ ισ θ ε ί η σ τ α θ ε ρ ό τ η τ α τ η ς π ο λ ιτ ε ία ς κ α ι η ε υ η μ ε ρ ία τ η ς χ ώ ρ α ς . Α ν α ­ φ έ ρ ε τ α ι ό τ ι ο Κ ιν ύ ρ α ς μ ε τ έ θ ε σ ε τ α ό ρ γ ια π ρ ο ς τ ιμ ή ν τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς α π ό τ η ν ύ κ τ α σ τ η μ έ ρ α ,π ο υ σ η μ α ίν ε ι ό τ ι λ ά μ β α ν ε χ ώ ρ α μ ια δ η μ ό σ ια τ ε λ ε τ ή π ο υ α ν τ ισ τ ο ιχ ε ί, ό π ω ς υ π ο θ έ τ ο υ ν ο ι ε π ισ τ ή μ ο ν ε ς , μ ε τ ο ν ιε ρ ό γ ά μ ο σ τ η Μ ε σ ο π ο τ α μ ία . Α λ λ ά δ ε ν έ χ ο υ μ ε ά λ λ ε ς π ιο ο υ σ ια σ τ ικ έ ς π λ η ρ ο φ ο ρ ίε ς γ ι' α υ τ ό τ ο ν α ν α τ ο λ ικ ό θ ε σ μ ό σ τ η ν Κ ύ π ρ ο . Μ ε ρ ικ ά π α ρ ό μ ο ια κ ε ίμ ε ν α , έ ν α σ τ η ν Ο δ ύ σ σ ε ι α κ α ι δ ύ ο σ τ ο υ ς Ο μ η ρ ι κ ο ύ ς Ύ μ ν ο υ ς ,^1 π ε ρ ι γ ρ ά φ ο υ ν τ ο σ τ ό λ ισ μ α τ η ς θ ε ά ς σ τ ο ιε ρ ό τ η ς σ τ η ν Π ά φ ο , μ ε έ μ φ α σ η σ τ η ν ε π ά λ ε ιψ η τ η ς μ ε λ ά δ ι α θ α ν α σ ία ς κ α ι τ ο ν τ ύ σ ιμ ο τ η ς μ ε θ α υ μ α σ τ ά ε ν δ ύ μ α τ α κ α ι π ο λ ύ ­ τ ιμ α σ τ ο λ ίδ ια , π ο υ π ε ρ ιλ α μ β ά ν ο υ ν σ τ έ μ μ α κ α ι σ κ ο υ λ α ρ ίκ ια . Ο ι π ε ρ ι­ γ ρ α φ έ ς α υ τ έ ς θ α ε ίχ α ν τ η ν έ μ π ν ε υ σ η τ ο υ ς σ τ ο σ τ ό λ ισ μ α τ η ς θ ε ά ς γ ια τ ο ν ιε ρ ό γ ά μ ο . Σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο μ ύ θ ο , η Α φ ρ ο δ ίτ η φ ο ρ ο ύ σ ε έ ν α ε ιδ ικ ό σ τ ο λ ίδ ι π ο υ α ν α φ έ ρ ε τ α ι ω ς κ ε σ τ ό ς ι μ ά ς ,68 έ ν α ε ί δ ο ς μ α γ ι κ ή ς ζ ώ ν η ς π ο υ π ρ ο κ α λ ο ύ σ ε τ ο ν π ό θ ο .Α υ τ ό τ ο μ έ ρ ο ς τ η ς ε ν δ υ μ α σ ία ς τ η ς θ υ μ ίζ ε ι τ α δ ιά φ ο ρ α ιε ρ ά κ α ι μ α γ ι κ ά σ τ ο λ ί δ ι α π ο υ φ ο ρ ο ύ σ α ν ο ι Α ν α τ ο λ ι κ έ ς θ ε έ ς , ό π ω ς η Inanna ­ Ishtar, σ τ ο λ ί δ ι α π ο υ έ π ρ ε π ε ν α α φ α ι ρ έ σ ε ι η θ ε ά ό τ α ν κ α τ έ β η κ ε σ τ ο ν Ά δ η .Σ τ ο υ ς ισ τ ο ρ ικ ο ύ ς χ ρ ό ν ο υ ς η θ ε ά τ η ς Κ ύ π ρ ο υ κ α ι ο ι ιέ ρ ε ιε ς τ η ς π α ­ ρ ισ τ ά ν ο ν τ α ν μ ε π λ ο ύ σ ια κ ο σ μ ή μ α τ α π ο υ θ ε ω ρ ο ύ ν τ α ι ιδ ια ιτ ε ρ ό τ η τ α τ η ς κ υ π ρ ια κ ή ς τ έ χ ν η ς σ ε α ν τ ίθ ε σ η μ ε τ η ν ε λ λ η ν ικ ή τ έ χ ν η . Ί σ ω ς α υ τ ό ν α α π ο τ ε λ ε ί κ α τ ά λ ο ιπ ο π α ν ά ρ χ α ιω ν θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ώ ν ε θ ίμ ω ν . Η ιε ρ ή π ο ρ χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ρ ίζ ο υ μ ε π ω ς ιε σ τ ο π ρ ο σ ω π ικ ν ε ία ό τ η ρ ά α ό τ ο ή τ α ν ς Α φ ρ φ ιε ρ ω μ υ ς γ υ ν έ θ ιμ ο δ ίτ έ ν α α ίκ ε ο π ο η ς τ η σ ε α ν ς κ α ι υ α ν ς Β α α τ ο λ ά ν δ α φ έ β υ λ ικ έ ς ρ ε ς ρ ε ι ώ ν α θ ε έ π ο υ μ ό ν ο ο ς κ α ι τ ς ,π ε ρ ιλ ε π ιδ ίδ Η ρ ό δ ο τ ο ς , 69 ω η ς Κ ύ π ρ ο υ . Γ ν ω ά μ β α ν α ν α ν ά μ ε σ ο ν τ α ν σ ε σ ε ξ ο υ α ς ­ α ­ 67. Ο δ ύ σ σ ε ι α VIII. 360­366· Ο μ η ρ ι κ ό ς Ύ μ ν ο ς ε ι ς Α φ ρ ο ό ί τ η ν Ι , 58­68, 86­88· VI, 1­ 21. 68. Ι λ ι ά δ α XIV, 214­218. 69. Η ρ ό δ ο τ ο ς Ι . 199. 1­5· Rudhart, ό .π ., (note 65), 141­142· Pirenne­Delforge, ό .π ., 345­346· De Shong Meador, ό .π ., (note 52), 160­161. Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ λ ικ έ ς π ρ ά ξ ε ις , π α ρ ό λ ο π ο υ δ ε ν χ α ρ α κ τ η ρ ίζ ο ν τ α ι π ο ρ ν ε ία . Ο Η ρ ό δ ο τ ο ς π ε ρ ι γ ρ ά φ ε ι έ ν α έ θ ι μ ο σ τ ο ι ε ρ ό τ η ς Α φ ρ ο δ ί τ η ς σ τ η Β α β υ λ ώ ν α (τ α υ τ ί ζ ε ι τ η ν Α σ σ υ ρ ια κ ή Μ ύ λ ιτ τ α μ ε τ η ν Α φ ρ ο δ ίτ η ) σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ο π ο ίο η κ ά θ ε γ υ ν α ίκ α ό φ ε ιλ ε ν α κ ά ν ε ι έ ρ ω τ α μ ια φ ο ρ ά σ τ η ζ ω ή τ η ς μ ε έ ν α ξ έ ν ο . Ο ι γ υ ν α ίκ ε ς κ ά θ ο ν τ α ν σ τ ο ιε ρ ό μ ε σ τ έ μ μ α σ τ ο κ ε φ ά λ ι κ α ι π ε ρ ίμ ε ν α ν έ ν α ξ έ ν ο ν α τ ι ς ε π ι λ έ ξ ε ι , λ έ γ ο ν τ α ς τ ο υ ς "ε π ι κ α λ ο ύ μ α ι γ ι α σ έ ν α τ η θ ε ά Μ ύ ­ λ ι τ τ α ". Ε υ θ ύ ς μ ε τ ά η γ υ ν α ί κ α έ κ α ν ε έ ρ ω τ α μ α ζ ί τ ο υ ε κ τ ό ς τ ο υ ι ε ρ ο ύ . Ο Η ρ ό δ ο τ ο ς α ν α φ έ ρ ε ι ό τ ι υ π ή ρ χ ε π α ρ ό μ ο ιο έ θ ιμ ο σ ε μ ε ρ ικ ά μ έ ρ η τ η ς Κ ύ π ρ ο υ . Ο γ ρ α π τ ό ς δ ι ά κ ο σ μ ο ς σ τ ο ε σ ω τ ε ρ ι κ ό ε ν ό ς π ι ν α κ ί ο υ τ ο υ 6ο υ α ι . π .Χ . 70 π α ρ ι σ τ ά ν ε ι ί σ ω ς σ κ η ν ή ι ε ρ ή ς π ο ρ ν ε ί α ς σ τ ο υ ς ι ε ρ ο ύ ς κ ή π ο υ ς τ ο υ ιε ρ ο ύ . Μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ ο ι σ υ γ γ ρ α φ ε ίς α ν α φ έ ρ ο υ ν τ η ν π ρ ο γ α μ ια ία π ο ρ ν ε ία ω ς κ υ π ρ ι α κ ό έ θ ι μ ο , 71 π ο υ ή τ α ν ί σ ω ς π α ρ α φ θ ο ρ ά τ ο υ α ρ χ ι κ ο ύ ε θ ί μ ο υ . Μ π ο ρ ο ύ μ ε ν α β ρ ο ύ μ ε μ ε ρ ικ έ ς ά λ λ ε ς α ν α φ ο ρ έ ς σ ε α υ τ ό τ ο έ θ ιμ ο π ο υ σ χ ε ­ τ ίζ ο ν τ α ι μ ε τ ις Π ρ ο π ο ιτ ή δ ε ς γ υ ν α ίκ ε ς ή θ υ γ α τ έ ρ ε ς τ ο υ Κ ιν ύ ρ α σ τ η ν Α μ α θ ο ύ ν τ α , α λ λ ά σ ε α υ τ έ ς τ ις π α ρ α δ ό σ ε ις η Α φ ρ ο δ ίτ η π ρ ο β ά λ λ ε ι τ η ν π ο ρ ν ε ία ω ς τ ιμ ω ρ ία γ ια τ ις γ υ ν α ίκ ε ς π ο υ π ε ρ ιφ ρ ο ν ο ύ ν τ ις δ υ ν ά μ ε ις τ η ς . 72 Σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν Ο β ί δ ι ο 73 σ τ η Σ α λ α μ ί ν α υ π ή ρ χ ε ν α ό ς τ η ς π ρ ο κ ύ ­ π τ ο υ σ α ς Α φ ρ ο δ ί τ η ς ("Α φ ρ ο δ ί τ η ς σ τ ο π α ρ ά θ υ ρ ο "), σ ύ μ β ο λ ο τ η ς ι ε ρ ή ς π ο ρ ν ε ία ς .Τ ο ε π ίθ ε τ ο α υ τ ό ,σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν Π λ ο ύ τ α ρ χ ο ,ή τ α ν ε π ίσ η ς ε π ί­ θ ε τ ο τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς σ τ η ν Κ ύ π ρ ο . σ ε β ρ α ν σ ε Έ ν α ά λ λ ο χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ό ξ ο υ α λ ι κ ό τ η τ ά τ η ς . 74 Η α ρ χ α ίσ κ ε τ α ι σ τ ο ν Κ ύ π ρ ιο σ υ γ γ ρ α φ έ ρ ε ι ο Θ ε ό φ ρ α σ τ ο ς , σ ύ μ φ ν α μ ε τ α μ ο ρ φ ω θ ε ί σ ε ά ν δ ρ τ η ς ιό τ ε α φ έ ω ν α α . Ο Α φ ρ η α Π μ ε Α ρ ο δ ίτ η ς α ν α φ ο ρ α ίο ν α τ ο ν ο π ρ ισ τ ο φ ά τ ο ά τη ς Κ σ ε α η ς Α ίο η ν η ς ύ π ρ ο υ υ τ ή τ η ς μ α θ ο ύ ν Κ υ π ρ ία γ ν ώ ρ ιζ ε ή τ α ν τ η ν τ α ς , θ ε ά τ η ν η α μ φ ι­ ιδ ιό τ η τ α π ο υ τ ο ν μ π ο ρ ο ύ ­ ύ π α ρ ξ η 70. J. Karageorghis, La Grande Deésse, 193 π ι ν . 31a. 71. Ι ο υ σ τ ί ν ο υ , Ε π ί τ . Ι σ τ . 18.5 ε ι ς Χ α τ ζ η ϊ ω ά ν ν ο υ , Η Α ρ χ α ί α Κ ύ π ρ ο ς IV Α , 238, 308­ 309. 72. Ovid, Metani. X, 239­242. 73. Ovid, Metani. XIV, 693­761. 74. Γ ι α θ ε ώ ρ η σ η τ ο υ π ρ ο β λ ή μ α τ ο ς , δ ε ς S. Sophocleous, "L' Aphrodite en tant qu' androgyne", Archaeologia Cypria I, 1985 in honour of Professor Einar Gjerstad, 80­ 96, π ι ν . XV­XVI· De Shong Meador, O.K. 166­167. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ α υ τ ή ς τ η ς α μ φ ισ ε ξ ο υ α λ ικ ή ς θ ε ά ς π ο υ ο ν ο μ ά ζ ε τ ο Α φ ρ ο δ ίτ η .Ο Η σ ύ χ ιο ς ε π ιβ ε β α ιώ ν ε ι ό τ ι ο Α φ ρ ό δ ιτ ο ς ή τ α ν ο Ε ρ μ α φ ρ ό δ ιτ ο ς . Ο Μ α κ ρ ό β ιο ς δ ίν ε ι τ η ν ε κ τ ε ν έ σ τ ε ρ η α ν α φ ο ρ ά σ ε α υ τ ό τ ο φ α ιν ό μ ε ν ο π ο υ ε ίν α ι γ ν ω σ τ ό κ α ι α π ό π ο λ λ έ ς π η γ έ ς ,δ η λ ώ ν ο ν τ α ς ό τ ι σ τ η ν Κ ύ π ρ ο υ π ή ρ χ ε ά γ α λ μ α γ ε ν ε ιο ­ φ ό ρ ο υ Α φ ρ ο δ ίτ η ς ν τ υ μ έ ν ο γ υ ν α ίκ α , γ ε γ ο ν ό ς π ο υ ε π ιβ ε β α ιώ ν ε τ α ι α π ό π ο λ λ ο ν ς σ υ γ γ ρ α φ ε ίς . Η ύ π α ρ ξ η μ ια ς τ έ τ ο ια ς θ ε ό τ η τ α ς τ ο π ο θ ε τ ε ίτ α ι σ ε μ ια π ε ρ ίπ τ ω σ η σ τ η ν Α μ α θ ο ύ ν τ α , ό π ο υ υ π ά ρ χ ο υ ν κ α τ ά λ ο ιπ α κ ά π ο ια ς π α ν ά ρ χ α ια ς θ ρ η σ κ ε ία ς . Μ ε ρ ικ ά ε ιδ ώ λ ια κ α ι έ ν α ά γ α λ μ α τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς α ν α φ έ ρ ο ν τ α ι σ υ χ ν ά ω ς τ ε κ μ ή ρ ια τ ο υ α μ φ ισ ε ξ ο υ α λ ικ ο ύ χ α ρ α κ τ ή ρ α τ η ς θ ε ά ς , χ ω ρ ίς ό μ ω ς ν α υ π ά ρ χ ε ι γ ια α υ τ ό κ α μ ιά β ε β α ιό τ η τ α . Θ α υ π ά ρ χ ε ι ό μ ω ς κ ά π ο ια α λ ή θ ε ια σ ε α υ τ έ ς τ ις α ν α φ ο ρ έ ς . Α υ τ ό ς ο α μ φ ισ ε ξ ο υ α λ ικ ό ς χ α ρ α κ τ ή ρ α ς υ π ά ρ χ ε ι κ α ι σ τ η θ ε ά Inanna­Ishtar, π ο υ μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α θ ε ω ­ ρ η θ ε ί θ ε ά ό σ ο κ α ι θ ε ό ς . 75 Μ ια ά λ λ η α μ υ δ ρ ή έ ν δ ε ιξ η τ η ς ο Inanna­Ishtar θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α ε ί ν α ι σ ε τ α ι τ ο φ ιλ ο π ό λ ε μ ο χ α ρ α κ τ ή ρ α τ α ν α τ ο λ ικ ή ς θ ε ά ς . Α υ τ ά τ α σ τ ο ιχ ε ία σ χ έ σ ε ις τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς μ ε τ ο ν Α ρ η κ Π ό λ ε μ ο ,τ ις ο π ο ίε ς δ ια κ ω μ ώ δ η σ ε ο μ ο ιό τ η τ α ς τ η ς τ ο ε π ί θ ε τ ο "έ γ η ς , π ο υ ε ίν α ι θ α ε ν έ π ν ε υ σ α ν α ι τ ις π α ρ ε μ β ά Ό μ η ρ ο ς . Κ υ π ρ ία ς θ ε ά ς χ ε ι ο ς "76 π ο υ υ ό μ ο ιο ς μ ε ε κ ε ίσ ω ς τ ο μ ύ θ ο σ ε ις τ η ς σ τ ο ν μ ε π α ιν ίν ο γ ια Τ ρ ω τ η ν ίσ ­ τ η ς τ ις ικ ό Α υ τ έ ς ο ι π ε ρ ίε ρ γ ε ς ό ψ ε ις τ η ς Κ υ π ρ ία ς θ ε ά ς θ α μ π ο ρ ο ύ σ α ν ν α π ά ν ε π ί σ ω σ τ η 2η χ ι λ ι ε τ η ρ ί δ α π .Χ ., ό τ α ν η κ υ π ρ ι α κ ή θ ρ η σ κ ε ί α β ρ ι σ κ ό τ α ν κ ά τ ω α π ό τ η ν έ ν τ ο ν η ε π ίδ ρ α σ η τ η ς Α ν α τ ο λ ή ς . Σ τ η ν π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τ α , ο λ ό ­ κ λ η ρ η η μ υ θ ο λ ο γ ία π ο υ π ε ρ ιβ ά λ λ ε ι τ η ν Α φ ρ ο δ ίτ η μ π ο ρ ε ί ν α ε ρ μ η ν ε υ τ ε ί α π ό τ η ν κ υ π ρ ο ­α ν α τ ο λ ι κ ή τ η ς κ α τ α γ ω γ ή . Ο ι Έ λ λ η ν ε ς ε ί χ α ν ε ι δ ι κ ό τ η τ α σ τ ο ν α ω ρ α ιο π ο ιο ύ ν κ α ι ν α δ ίν ο υ ν α ν θ ρ ώ π ιν ο χ α ρ α κ τ ή ρ α σ τ ο υ ς θ ε ο ύ ς κ α ι ν α π ρ ο σ δ ίδ ο υ ν ε υ φ ά ν τ α σ τ η π ο ιη τ ικ ή έ κ φ ρ α σ η σ τ η ν π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τ α . Η α ν α τ ο λ ικ ή θ ε ά τ η ς γ ο ν ιμ ό τ η τ α ς μ ε τ α τ ρ ά π η κ ε σ ε θ ε ά τ η ς ο μ ο ρ φ ιά ς κ α ι τ ο υ έ ρ ω τ α , α ν α μ ε ιγ μ έ ν η σ ε μ ύ ρ ιε ς ε ρ ω τ ικ έ ς π ε ρ ιπ έ τ ε ιε ς . Δ ε ν ε ίν α ι α π ί­ θ α ν ο ο ι Έ λ λ η ν ε ς ν α σ υ ν ά ν τ η σ α ν σ τη ν Κ ύ π ρ ο τη θ ε ά π ο υ α π ο κ ά λ ε σ α ν 75. Delforge, ό .π ., 350­351. 76. Σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν Η σ ύ χ ι ο , ε ι ς Χ α τ ζ η ϊ ο ο ά ν ν ο υ , ό .π ., II, 166­167, no. 35· J. Karageorghis, La Grande Déesse, 113­114. Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ Α φ ρ ο δ ίτ η κ α ι ν α ά λ λ α ξ α ν τ ο χ α ρ α κ τ ή ρ α τ η ς γ ια ν α τ η ν ε ν τ ά ξ ο υ ν σ τ ο δ ι κ ό τ ο υ ς Π ά ν θ ε ο ν . Η π α ρ ο υ σ ί α τ ω ν Ε λ λ ή ν ω ν σ τ η ν Κ ύ π ρ ο τ ο 12ο κ α ι 11ο α ι . π .Χ . ή τ α ν α ρ κ ε τ ά ι σ χ υ ρ ή ώ σ τ ε ν α α ρ χ ί σ ο υ ν ν α ε ξ ε λ λ η ν ί ζ ο υ ν τ ο ν η σ ί χ ά ρ η σ τ η θ α υ μ α σ τ ή σ υ μ β ίω σ η Ε λ λ ή ν ω ν κ α ι Κ υ π ρ ίω ν . Κ α τ ά τ ο ν ίδ ιο τ ρ ό π ο , ο ι Έ λ λ η ν ε ς ρ ίζ ω σ α ν τ ό σ ο β α θ ιά σ τ ο ν η σ ί ώ σ τ ε ν α γ ν ω ρ ίσ ο υ ν τ ις α ν α τ ο λ ικ έ ς θ ε ό τ η τ ε ς ,ν α τ ις υ ιο θ ε τ ή σ ο υ ν κ α ι ν α τ ις ε ξ ε λ λ η ν ίσ ο υ ν .Ο ι ε π α ­ φ έ ς π ο υ ε ί χ α ν μ ε τ η ν κ υ π ρ ο ­α ν α τ ο λ ι κ ή θ ρ η σ κ ε ί α σ υ ν τ έ λ ε σ α ν σ τ η δ ι α ­ μ ό ρ φ ω σ η τ η ς τ α υ τ ό τ η τ α ς κ α ι τ η ς ε ικ ό ν α ς τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς ό π ω ς ε π ικ ρ ά ­ τ η σ α ν σ τ η ν ε λ λ η ν ικ ή μ υ θ ο λ ο γ ία κ α ι τ έ χ ν η .Α λ λ ά δ ε ν μ π ο ρ ο ύ μ ε ν α ξ έ ρ ο υ ­ μ ε μ ε β ε β α ιό τ η τ α α ν η λ α τ ρ ε ία κ α ι η ά σ κ η σ η τ η ς έ φ τ α σ α ν σ τ η ν Ε λ λ ά δ α α π ό τ η ν Κ ύ π ρ ο .Δ ε ν έ χ ο υ μ ε α ρ κ ε τ έ ς π λ η ρ ο φ ο ρ ίε ς γ ια χ ώ ρ ο υ ς λ α τ ρ ε ία ς τ η ς Α φ ρ ο δ ί τ η ς σ τ η ν Ε λ λ ά δ α π ρ ι ν τ ο ν 7ο α ι . π .Χ . π α ρ ό λ ο π ο υ α υ τ ο ί μ π ο ­ ρ ε ί ν α π ε ρ ιλ α μ β ά ν ο υ ν χ ώ ρ ο υ ς λ α τ ρ ε ία ς δ ια φ ό ρ ω ν π ρ ο ε λ ε ύ σ ε ω ν . Ο ι γ ν ώ σ ε ις μ α ς γ ια τ η ν Α φ ρ ο δ ίτ η σ τ η ν α ρ χ α ία Ε λ λ ά δ α π ε ρ ιο ρ ίζ ο ν τ α ι σ τ η ν κ λ α σ ικ ή κ α ι σ τ ις μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ ε ς π ε ρ ιό δ ο υ ς . Κ α τ ά τ Κ ύ π ρ ο ς δ έ ξ α ν τ ο ν χ α λ ώ ς τ ις α ν ο υ ς χ τη ρ α κ α τ ο α ιώ ν ε ς π ο υ κ ε π ε ρ ισ σ ό τ ε τ ή ρ α τη ς θ ε ά λ ικ έ ς τ η ς ιδ α κ ο λ ο ύ θ η σ α ν τ ο ν Μ υ κ η ν α ϊκ ό α π ο ικ ισ μ ό η ρ ε ς ε λ λ η ν ικ έ ς ε π ιδ ρ ά σ ε ις π ο υ β α θ μ ια ία ά λ λ α ­ ς τ η ς Κ ύ π ρ ο υ ,η ο π ο ία ό μ ω ς δ ε ν ά λ λ α ξ ε ε ν τ ε ­ ια ιτ ε ρ ό τ η τ ε ς . Ε ί ν α ι γ ν ω σ τ ό ό τ ι Κ ρ ή τ ε ς ε γ κ α τ α σ τ ά θ η κ α ν σ τ η ν Κ ύ π ρ ο κ α τ ά τ ο ν 11ο α ι . π .Χ ., ί σ ω ς ε γ κ α τ α λ ε ί π ο ν τ α ς τ η ν π α τ ρ ί δ α τ ο υ ς π ο υ π ρ ό σ φ α τ α ε ί χ ε υ π ο σ τ ε ί τ η ν κ ά θ ο δ ο τ ω ν Δ ω ρ ιέ ω ν . Η π α ρ ο υ σ ία τ ο υ ς έ γ ιν ε α ισ θ η τ ή μ έ σ ω τ ω ν ν έ ω ν θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ώ ν σ τ ο ι χ ε ί ω ν π ο υ ε ί χ α ν ε ι σ α χ θ ε ί .77 Σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ η ν π α ρ ά δ ο σ η , ο Θ η σ έ α ς ε π ισ τ ρ έ φ ο ν τ α ς α π ό τ η ν Κ ρ ή τ η ε γ κ α τ έ λ ε ιψ ε τ η ν έ γ κ υ ο Α ρ ιά δ ν η σ τ η ν Κ ύ π ρ ο ,ό π ο υ π έ θ α ν ε κ α τ ά τ η δ ιά ρ κ ε ια τ ο υ τ ο κ ε τ ο ύ . Ο ι Κ ύ π ρ ι ο ι τ ο π ο θ έ τ η σ α ν τ ο ν τ ά φ ο τ η ς σ τ η ν Α μ α θ ο ύ ν τ α .78 Π ρ ά γ μ α τ ι , τ ο ν 11ο π .Χ . έ ν α ς ν έ ο ς τ ύ π ο ς π ή λ ι ν ο υ ε ι δ ω λ ί ο υ π α ρ ο υ σ ι ά ζ ε τ α ι σ τ η ν Κ ύ π ρ ο 77. V. Karageorghis, "Α ι σ χ έ σ ε ι ς μ ε τ α ξ ύ Κ ύ π ρ ο υ κ α ι Κ ρ ή τ η ς κ α τ ά τ ο ν llov α ι . π .Χ .", Π ρ α κ τικ ά τ ο ν 2ο ν Δ ι ε θ ν ο ύ ς Κ ρ η τ ο λ ο γ ί κ ο ύ Σ υ ν ε δ ρ ί ο υ , 1966, Α θ ή ν α ι 1967, 180­ 185. 78. Π λ ο υ τ ά ρ χ ο υ Θ η σ ε ύ ς 20, 3­7, α ν α φ ο ρ ά σ τ ο ν Π α ί ο ν α τ η ς Α μ α θ ο ΰ ν τ α ς · Pirenne­ Delforge, ό .π ., 369­370. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ σ ε κ τ η σ ια Α υ π λ ε ρ ισ κ ή τ ό ς ίσ τ α τ ικ ό "τ ι ά ρ ο ν έ α π ό τ τ α υ ψ α "σ το ο ς τ ύ π α γ ω μ κ ε ο ς ν ω σ έ ν α φ ά λ τ η ς τ ά ιε ρ ά : έ χ ε ι κ υ λ ιν δ ρ ικ ό σ ώ μ α , μ ε κ υ ρ τ ό χ α ρ α ­ χ έ ρ ι α . 79 Τ α ε ι δ ώ λ ι α α υ τ ά φ ο ρ ο ύ ν μ ι α ε ν τ υ π ω ­ ι,ό π ω ς α κ ρ ιβ ώ ς κ α ι τ α Υ σ τ ε ρ ο μ ιν ω ϊκ ά ε ιδ ώ λ ια . θ ε ά ς υ ιο θ ε τ ή θ η κ ε ε υ ρ ύ τ α τ α α π ό τ ο υ ς Κ υ π ρ ίο υ ς κ α ι ε π έ ζ η σ ε ω ς τ η ν Α ρ χ α ϊκ ή π ε ρ ίο δ ο (Ε ι κ . 12). Τ α ν έ α α υ τ ά ε ι δ ώ λ ι α δ ε ν τ ο π ο θ ε τ ή θ η κ α ν σ ε τ ά φ ο υ ς , ό π ω ς τ α π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ α ε ιδ ώ λ ια τ ω ν π ρ ο η γ ο ύ μ ε ­ ν ω ν π ε ρ ιό δ ω ν , α λ λ ά σ ε ιε ρ ά .Δ ε ν ή τ α ν γ υ μ ν ά ο ύ τ ε π α ρ ο υ σ ία ζ α ν τ α χ α ρ α κ τ η ­ ρ ισ τ ικ ά τ η ς γ ο ν ιμ ό τ η τ α ς , ό π ω ς τ α ε ιδ ώ λ ια α ν α τ ο λ ικ ο ύ τ ύ π ο υ π ο υ κ υ ρ ια ρ χ ο ύ σ α ν π ρ ο η γ ο υ μ έ ν ω ς . Ή τ α ν , α ν τ ιθ έ τ ω ς , μ ε γ α λ ο π ρ ε π ή , μ ε μ α κ ρ ύ έ ν δ υ μ α σ υ χ ν ά δ ια κ ο σ μ η μ έ ν ο μ ε τ α ι­ ν ίε ς , π ε ρ ιδ έ ρ α ια , φ τ ια γ μ έ ν ο π ρ ό σ ω ­ π ο κ α ι ψ η λ ή τ ιά ρ α . Θ α π ρ έ π ε ι ν α π α ρ ισ τ ά ν ο υ ν ή τ η ν ίδ ια τ η θ ε ά ή τ ις ιέ ρ ε ιε ς τ η ς . Η χ ε ιρ ο ν ο μ ία τ ω ν υ ψ ω μ έ ­ ν ω ν χ ε ρ ιώ ν έ χ ε ι ε ρ μ η ν ε υ θ ε ί ω ς ε υ λ ο ­ γ ία τ η ς θ ε ά ς ή ε π ίκ λ η σ η χ ά ρ ιτ ο ς γ ια Ε ι κ . 12 Π ή λ ι ν ο ε ι δ ώ λ ι ο τ η ς Θ ε ά ς μ ε Υ ψ ω μ έ ν α Χ έ ρ ια . Μ ο υ σ ε ίο Ιδ ρ ύ μ α το ς π ιε ρ ίδ η ,Λ ά ρ ν α κ α . τ ικ ή σ υ ν ε ίδ η σ η ,σ τ ν τ ικ ή σ υ μ β ο λ ή τ ο υ θ ε ω ρ ή θ η κ ε θ ε ά τη μ ε γ α λ ε ίο κ α ι σ ο β α τ α λ ε ίφ θ η κ ε .Έ γ ιν ε μ α τα α υ τ ο ύ τ ο υ τ ύ η ν ο π ο ία ε λ λ η ν ικ ο ς γ ο ν ιμ ό ρ ό τ η τ α . η Κ υ ρ ία π ο υ ,ό π ω μ π ο ύ π ν τ η τ α Η ιδ τ ο υ ς γ ια τ ο υ ς θ ν η τ ο ύ ς . Τ α ε ιδ ώ λ ια α υ τ ά α π ο κ ά λ υ ψ α ν μ ια π ο λ ύ σ η μ α ν τ ικ ή α λ λ α γ ή σ τ η θ ρ η σ κ ε υ ­ ρ ο ύ μ ε ν α δ ια π ισ τ ώ σ ο υ μ ε τ η ν π ο λ ύ σ η μ α ­ ε ύ μ α τ ο ς .Σ ε α υ τ ή τ η ν π ε ρ ίπ τ ω σ η η θ ε ά δ ε ν ς , α λ λ ά μ ια ε π ιβ λ η τ ικ ή θ ε ό τ η τ α γ ε μ ά τ η ιό τ η τ α τ η ς ω ς σ υ ν ο δ ό ς τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ ε γ κ α ­ Ιε ρ ο ύ .Υ π ά ρ χ ο υ ν μ ε ρ ικ ά ω ρ α ιό τ α τ α δ ε ίγ ­ π α ρ ά δ ε ιγ μ α τ ρ ία υ ψ η λ ά ε ιδ ώ λ ια π ο υ β ρ έ ­ 79. J. Karageorghis, La Grande Déesse, 123­147. Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ θ η κ α ν σ τ ο χ ώ ρ ο τ ο υ ν α ο ύ τ η ς Α φ ρ ο δ ί τ η ς σ τ η ν Π ά φ ο . 80 Φ ο ρ ο ύ ν , α ν ά μ ε σ α σ ε ά λ λ α σ τ ο λ ίδ ια , έ ν α μ α κ ρ ύ δ ιπ λ ό ιμ ά ν τ α μ ε μ ικ ρ ά α ν τ ικ ε ίμ ε ν α , π ιθ α ­ ν ό τ α τ α σ φ ρ α γ ίδ ε ς π ο υ π α ρ α μ έ ν ο υ ν έ κ τ ο τ ε σ ύ μ β ο λ α τ η ς θ ε ά ς ή τ η ς ιέ ρ ε ι­ α ς τ η ς .Σ τ ο κ α τ ώ τ ε ρ ο μ έ ρ ο ς τ ο υ ε ν δ ύ μ α τ ο ς τ ο υ ς υ π ά ρ χ ε ι έ ν α ε ίδ ο ς κ ε ν τ η ­ μ έ ν η ς τ α ιν ία ς ω ς ιε ρ α τ ικ ό σ ύ μ β ο λ ο . Υ π ά ρ χ ο υ ν κ α ι ά λ λ α ω ρ α ία π α ρ α ­ δ ε ί γ μ α τ α α υ τ ο ύ τ ο υ τ ύ π ο υ , 81 α λ λ ά χ ω ρ ί ς κ α ν έ ν α ι δ ι α ί τ ε ρ ο χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ό γ ν ώ ρ ι σ μ α . 82 Α υ τ ό ς ο τ ύ π ο ς ε ι δ ω λ ί ο υ μ ε υ ψ ω μ έ ν α χ έ ρ ι α φ α ί ν ε τ α ι ό τ ι ή τ α ν η λ α ϊκ ή έ κ φ ρ α σ η τ η ς λ α τ ρ ε ία ς τ η ς μ ε γ α λ ο π ρ ε π ο ύ ς θ ε ά ς α π ό τ ο υ ς Κ υ π ρ ί ο υ ς α π ό τ ο ν 1 Ι ο ω ς τ ο ν 6ο α ι . π .Χ . Α υ τ ή φ α ίν ε τ α ι ν α ή τ α ν μ ια έ ν δ ο ξ η π ε ρ ίο δ ο ς τ η ς λ α τ ρ ε ία ς τ η ς θ ε ά ς , π ο υ σ υ γ κ έ ν τ ρ ω ν ε π ρ ο σ κ υ ν η τ έ ς α π ό π ο λ λ έ ς χ ώ ρ ε ς . Π α ρ ά σ τ α σ η π ά ν ω σ ε α γ γ ε ί ο τ η δ ε ί χ ν ε ι ω ς ι έ ρ ε ι α μ ε "τ ι ά ρ α " σ ε μ ι α σ κ η ν ή θ υ σ ί α ς . 83 "Α μ φ ο ρ έ α ς Hubbard"84 δ ι α κ ο σ μ ε ί τ α ι σ τ η μ ι α π λ ε υ ρ ά τ ο υ μ ε μ ι α α ρ ά σ τ α σ η ιέ ρ ε ια ς μ ά λ λ ο ν π α ρ ά θ ε ά ς ,κ α θ ισ μ έ ν η ς π ά ν ω σ ε θ ρ ό ν ο . Π ίν ε ι ν α υ γ ρ ό ή κ α π ν ίζ ε ι μ ε έ ν α σ ω λ ή ν α α π ό έ ν α α γ γ ε ίο . Σ τ η ν ά λ λ η π λ ε υ ρ ά ο υ α γ γ ε ίο υ υ π ά ρ χ ε ι σ κ η ν ή μ ε χ ο ρ ε ύ τ ρ ιε ς π ο υ κ ρ α τ ο ύ ν κ λ α δ ιά κ ι έ ν α υ ρ ά ρ η π ο υ σ έ ρ ν ε ι τ ο χ ο ρ ό .Α ν α μ φ ίβ ο λ α π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ια μ ια θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ή ε λ ε τ ή μ ε χ ο ρ ο ύ ς κ α ι φ υ τ ικ ά α φ ιε ρ ώ μ α τ α . Υ π ά ρ χ ε ι π α ρ ό μ ο ια σ κ η ν ή μ ε α θ ι σ τ ή ι έ ρ ε ι α π ά ν ω σ ε μ ι α ο ι ν ο χ ό η . 85 Ά λ λ ε ς π α ρ α σ τ ά σ ε ι ς π ά ν ω σ ε ι ν ο χ ό ε ς 86 δ ε ί χ ν ο υ ν τ ι ς ι έ ρ ε ι ε ς ν τ υ μ έ ν ε ς μ ε μ α κ ρ ύ έ ν δ υ μ α κ α ι τ η ν ι δ ι ­ ίτ ε ρ η ιε ρ α τ ικ ή τ α ιν ία π ο υ υ π ο δ η λ ο ί τ ο α ξ ίω μ α τ ο υ ς . Κ ρ α τ ο ύ ν ά ν θ η , ο υ λ ι ά κ α ι ζ ώ α . Μ ι α λ ε κ ά ν η ε ί ν α ι δ ι α κ ο σ μ η μ έ ν η μ ε μ ι α ε ρ ω τ ι κ ή σ κ η ν ή 87 ε ά ν δ ρ ε ς κ α ι γ υ ν α ίκ ε ς μ έ σ α σ ε κ ή π ο κ α ι δ ύ ο ζ ε υ γ ά ρ ια σ ε ε ρ ω τ ικ ή ε ρ ίπ τ υ ξ η . Η σ κ η ν ή α υ τ ή μ π ο ρ ε ί ν α σ υ σ χ ε τ ισ θ ε ί μ ε τ ε λ ε τ έ ς ιε ρ ή ς π ο ρ ­ Ο π έ τ λ τ κ ο α π π μ 80. Σ τ ο LÔLO, π ι ν . 24f. 81. Σ τ ο LÔLO, π ι ν . 27b. 82. Σ τ ο ί δ ι ο , π ι ν . 29b­ V. Karageorghis, The Coroplastic Art of Ancient Cyprus V (A). The Cypro­Archaic period. Small female figurines, Nicosia 1998, π ι ν . Ι ­Χ . 83. J. Karageorghis, La Grande Déesse, π ι ν . 23c. 84. Σ τ ο LÔLO, π ι ν . 26a. 85. Σ τ ο LÔLO, π ι ν . 27b. 86. Σ τ ο LÔLO, π ι ν . 31b, 32. 87. Δ ε ς σ η μ . 71. 141 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ν ε ία ς π ο υ α ν α φ έ ρ ε ι ο Η ρ ό χ ν ω ν π ή λ ιν ω ν χ ε ιρ ο π ο ίη τ ω α ι . π .Χ ., 88 π ο υ α ν τ ι π ρ ο σ ω κ ά ν ο υ ν χ ε ιρ ο ν ο μ ίε ς , ά λ λ α Ά λ λ α π α ρ ισ τ ά ν ο υ ν μ ο υ σ ικ τ ο ύ ν έ ν α β ρ έ φ ο ς .Α υ τ ά τ α α ν α θ ή μ α τ α . δ ο τ ο ς . Υ π ν ε ιδ ω λ ίω π ε ύ ο υ ν τ ο κ ρ α τ ο ύ ν π ο ύ ς π ο υ κ ε ιδ ώ λ ια τ ά ρ χ ε ι π λ ή θ ο ς μ ικ ρ ώ ν , μ ά λ λ ο ν ά ν π ο υ χ ρ ο ν ο λ ο γ ο ύ ν τ α ι σ τ ο ν 7ο ή ν κ ό σ μ ο τ ω ν π ρ ο σ κ υ ν η τ ώ ν . Μ ε ρ τ η ν ό ,ζ ώ ο ή κ ά π ο ιο π ιά τ ο μ ε γ λ υ ρ α τ ο ύ ν κ ύ μ β α λ α ή λ ύ ρ α .Ά λ λ α κ α π ρ ό σ φ ε ρ α ν ο ι π ισ τ ο ί σ τ α ιε ρ ά Κ α τ ά τ η δ ιά ρ κ ε ια τ η ς π ρ ώ τ η ς χ ιλ ιε τ η ρ ίδ α ς η π α ρ ο υ τ α ν π ο λ ύ α ι σ θ η τ ή . 89 Τ α τ έ λ η τ ο υ 9ο υ α ι . π .Χ . ο ι Φ ο ίτ ιο π ά ν ω σ τ α ε ρ ε ίπ ια τ η ς π ό λ η ς τ η ς Ύ σ τ ε ρ η ς Χ ν α β ίω σ α ν τ α π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν α ιε ρ ά . Μ ια φ ο ιν ικ ικ ή ε π ιγ ν ο μ α τ η ς θ ε ά ς σ τ η ν ο π ο ία ή τ α ν α φ ιε ρ ω μ έ ν ο έ ν α α π ε ά α υ τ ή ή τ α ν η Α σ τ ά ρ τ η π ο υ α π ό τ ι ς α ρ χ έ ς τ η ς 1η ς χ α τ ' ε ξ ο χ ή ν φ ο ιν ικ ικ ή θ ε ά π ο υ α π ο ρ ρ ό φ η σ ε ό λ ε ς τ ις ε ό τ η τ ε ς . ή Κ α ό θ κ θ τ δ τ γ γ ζ τ χ δ ε τ ε ­ 6ο ικ ά κ ά . ρ α ­ ω ς σ ία τ ω ν Φ ο ιν ίκ ω ν ίν ικ ε ς ίδ ρ υ σ α ν τ ο α λ κ ο κ ρ α τ ία ς κ α ι ρ α φ ή μ ά ς δ ίν ε ι τ ο ό α υ τ ά τ α ιε ρ ά . Η ιλ ιε τ η ρ ίδ α ς ή τ α ν η ά λ λ ε ς α ν α τ ο λ ικ έ ς Ο ι Α σ σ ύ ρ ιο ι, π ο υ κ α τ ά κ ά π ο ιο τ ρ ό π ο κ υ ρ ια ρ χ ο ύ σ α ν έ λ ο ς τ ο υ 8ο υ α ι . π .Χ ., λ ά τ ρ ε υ α ν τ η θ ε ά Ishtar κ α ι ί σ ω ρ α σ η π ά ν ω σ τ η θ ρ η σ κ ε ία τ ω ν Κ υ π ρ ίω ν , σ υ μ β ά λ λ ο ν τ α ς ύ π ο υ τ η ς Κ ύ π ρ ια ς θ ε ά ς , π ο υ π α ρ ισ τ ά ν ε τ α ι ξ α ν ά ω ο ν ιμ ό τ η τ α ς . Η τ ε χ ν ικ ή τ η ς κ α τ α σ κ ε υ ή ς ε ιδ ω λ ίω ν μ ε κ α γ α ν ο ι Φ ο ίν ικ ε ς σ τ ο ν η σ ί ε π α ν έ φ ε ρ ε τ ο ν τ ύ π ο τ η ς γ υ μ ε ι τ α σ τ ή θ η τ η ς . 90 Ε ι δ ώ λ ι α π ο υ κ α τ α σ κ ε υ ά σ τ η κ α ν ο ν 6ο α ι . π .Χ . π α ρ ι σ τ ά ν ο υ ν τ η γ υ μ ν ή Α σ τ ά ρ τ η , μ ε έ μ ώ ρ α , ν α π ι έ ζ ε ι τ α σ τ ή θ η τ η ς (ELK. 13). Μ α ρ τ υ ρ ο ύ ν έ ν τ ο ρ α σ η σ τ η θ ρ η σ κ ε ία , ό π ω ς κ α ι τ α ο μ ο ιώ μ α τ α ιε ρ ώ ν ιδ ώ λ ια τ η ς Α σ τ ά ρ τ η ς . σ το ν η σ ί α π ό τ ο ς ε ξ ά σ κ η σ α ν ε π ί­ σ τη ν α λ λ α γ ή τ ο υ ς γ υ μ ν ή θ ε ά τ η ς α λ ο ύ π ι π ο υ ε ισ ή ­ ν ή ς θ ε ά ς π ο υ π ιέ ­ σ τ η ν Α μ α θ ο ύ ν τ α φ α σ η σ τ η ν η β ικ ή ν η φ ο ιν ικ ικ ή ε π ί­ π ο υ π ε ρ ικ λ ε ίο υ ν 88. V. Karageorghis, The Coroplastic Art of Ancient Cyprus V (Α ), π ι ν . XIV­LVIII. 89. V. Karageorghis, Kition. Mycenaean and Phoenician discoveries in Cyprus, London 1976, 95­107. 90. J. Karageorghis, The Coroplastic Art of Ancient Cyprus V (Β ), π ι ν . I­XVI. Η Μ Ε Γ Α Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Ε ι κ . 13 Π ή λ ι ν ο ε ι δ ώ λ ι ο Α σ τ ά ρ τ η ς . Μ ο υ σ ε ίο Ιδ ρ ύ μ α το ς Π ιε ρ ίδ η , Κ Υ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η tUfe Γ Ε Ν Ε Σ Η Α Φ Ρ Ο Δ ΙΤ Η Σ «¥*%• Λ ά ρνα κα . μ ε Α θ ε ά ς ν ο υ ν μ α λ λ α υ τ ό σ τ η ν τ η ς Α Ν έ α ς κ ο φ ά Τ Η Σ Υ π ά ρ χ ο υ ν ά λ λ ο ι τ ύ π ο ι ε ιδ ω λ ίω ν φ τ ια γ μ έ ν ω ν μ ε κ α λ ο ύ π ι π ο υ μ ο ιά ζ ο υ ν 91 ιγ υ π τ ια κ ά π ρ ό τ υ π α κ α ι θ υ μ ίζ ο υ ν π α ρ α σ τ ά σ ε ις τ η ς Α ιγ υ π τ ια κ ή ς Α θ ώ ρ π ο υ π ο λ λ έ ς φ ο ρ έ ς τ α υ τ ίζ ε τ α ι μ ε τ η ν Α σ τ ά ρ τ η . Π α ρ ισ τ ά ­ τ η θ ε ά γ υ μ ν ή μ ε σ α ρ κ ώ δ ε ς σ ώ μ α κ α ι κ ε φ α λ ή Α ιγ υ π τ ια κ ο ύ τ ύ π ο υ ,μ ε ιά π ο υ μ ο ιά ζ ο υ ν μ ε π ε ρ ο ύ κ α κ α ι τ α χ έ ρ ια π ά ν ω σ τ ο σ τ ή θ ο ς .Ο τ ύ π ο ς ς π α ρ ο υ σ ιά ζ ε τ α ι κ α ι σ τ η γ λ υ π τ ικ ή , ό π ω ς γ ια π α ρ ά δ ε ιγ μ α π ά ν ω π ε ρ ί φ η μ η π έ τ ρ ι ν η σ α ρ κ ο φ ά γ ο τ ο υ 5ο υ α ι . π .Χ . α π ό τ η ν ε κ ρ ό π ο λ η μ α θ ο ύ ν τ α ς π ο υ β ρ ίσ κ ε τ α ι τ ώ ρ α σ τ ο Μ η τ ρ ο π ο λ ιτ ικ ό Μ ο υ σ ε ίο τ η ς Υ ό ρ κ η ς 92 (ELK. 14). Σ ε μ ί α α π ο τ ι ς δ ύ ο σ τ ε ν έ ς π λ ε υ ρ έ ς τ η ς η σ α ρ ­ γ ο ς ε ίν α ι δ ια κ ο σ μ η μ έ ν η μ ε τ έ σ σ ε ρ ις α ν ά γ λ υ φ ε ς γ υ μ ν έ ς γ υ ν α ίκ ε ς π ο υ 91. Σ τ ο ί δ ι ο , π ι ν . XIX­XXIV. 92. J. Karageorghis, La Grande Déesse, π ι ν . 33b. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ π ιέ ζ ο υ ν τ α σ τ ή θ η τ ο υ ς . Π α ρ ό λ ο π ο υ ε ίν α ι γ υ μ ν έ ς , φ ο ρ ο ύ ν σ ε ιρ έ ς π ε ρ ι­ δ ε ρ α ίω ν . Σ υ ν ο δ ε ύ ο υ ν τ ο ν ε κ ρ ό ω ς θ ε έ ς τ η ς ζ ω ή ς κ α ι τ η ς α ν α γ έ ν ν η σ η ς . Κ α τ ά τ η ν π ε ρ ίο δ ο α υ τ ή ό μ ω ς ο ι Κ ύ π ρ ιο ι ά ρ χ ισ α ν ν α α π ο μ α κ ρ ύ ν ο ν τ α ι α π ό τ ο ν α ν α τ ο λ ικ ό τ ύ π ο τ η ς γ υ μ ν ή ς Α σ τ ά ρ τ η ς κ α ι ν α π ρ ο τ ιμ ο ύ ν τ η θ ε ά ν τ υ μ έ ν η μ ε λ ε π τ ά δ ια φ α ν ή υ φ ά σ μ α τ α , β α μ μ έ ν α κ ό κ κ ιν α μ ε μ α ύ ρ ε ς τ α ιν ίε ς σ τ α ά κ ρ α , π ο υ α φ ή ν ο υ ν ν α φ α ίν ο ν τ α ι τ α σ τ ή θ η κ α ι η η β ικ ή χ ώ ρ α . Φ ο ρ ο ύ ν ε π ίσ η ς π ο λ λ ά κ α ι β α ρ ιά π ε ρ ιδ έ ρ α ια , κ α λ ύ μ μ α τ α τ ω ν α υ τ ιώ ν κ α ι μ α κ ρ ι ά σ κ ο υ λ α ρ ί κ ι α . Π α ρ ι σ τ ά ν ο υ ν π ρ ο σ κ υ ν η τ έ ς ή κ υ μ β α λ ο κ ρ ο ύ σ τ ε ς . 93 Α λ λ α ε ι δ ώ λ ι α φ ο ρ ο ύ ν τ ο δ ι π λ ό έ ν δ υ μ α , γ ν ω σ τ ό ω ς "Κ υ π ρ ι α κ ό έ ν δ υ μ α ", μ ε ιε ρ α τ ικ ή τ α ιν ία π ο υ σ υ μ β ο λ ίζ ε ι τ ο α ξ ίω μ α τ η ς ιέ ρ ε ια ς . Π ρ ο ς τ ο τ έ λ ο ς τ η ς Α ρ χ α ϊκ ή ς π ε ρ ιό δ ο υ ,ε ιδ ώ λ ια δ ια φ ό ρ ω ν τ ύ π ω ν π α ρ ο υ σ ιά ζ ο ν τ α ι ν τ υ μ έ ν α μ ε β α ρ ι ά ε ν δ ύ μ α τ α , π ε ρ ι δ έ ρ α ι α μ ε π ε ρ ί α π τ α κ α ι σ φ ρ α γ ί δ ε ς .94 Μ ε τ ο ν κ α ιρ ό ε ισ ά γ ε τ α ι σ τ η ν α μ φ ίε σ η έ ν α π λ ο ύ σ ια δ ια κ ο σ μ η μ έ ν ο σ τ έ μ μ α π ο υ γ ί ν ε τ α ι ο λ ο έ ν α ψ η λ ό τ ε ρ ο . 95 Α υ τ ή η τ ά σ η γ ι α μ ε γ α λ ο π ρ ε π ε ί ς ε ν δ υ μ α ­ σ ίε ς τ ω ν ιε ρ ε ιώ ν ,τ ω ν π ρ ο σ κ υ ν η τ ώ ν κ α ι τ ω ν μ ο υ σ ικ ώ ν ε ίχ ε σ κ ο π ό ν α δ ε ί­ ξ ε ι τ η μ ε γ α λ ο π ρ έ π ε ια τ η ς λ α τ ρ ε ία ς τ η ς θ ε ά ς μ ε κ ά π ο ια υ π ε ρ β ο λ ικ ή χ λ ι δ ή . Τ ο ν 6ο α ι . π .Χ . π α ρ α τ η ρ ε ί τ α ι α ν ά λ ο γ η ε ξ έ λ ι ξ η κ α ι σ τ η γ λ υ π τ ι κ ή , μ ε γ υ μ ν ά ή ε λ α φ ρ ά ν τ υ μ έ ν α α σ β ε σ τ ο λ ιθ ικ ά α γ ά λ μ α τ α κ α ι σ τ ο τ έ λ ο ς β α ρ ιά ν τ υ μ έ ν α . Ό τ α ν έ γ ιν ε ε ν τ ο ν ό τ ε ρ η η ε λ λ η ν ικ ή π ο λ ιτ ικ ή κ α ι π ο λ ιτ ι­ σ τ ι κ ή ε π ί δ ρ α σ η κ α τ ά τ ο ν 4ο α ι . π .Χ . τ ο κ υ π ρ ι α κ ό έ ν δ υ μ α ε γ κ α τ α λ ε ί φ θ η κ ε κ ι α ν τ ι κ α τ α σ τ ά θ η κ ε α π ό τ ο ε λ λ η ν ι κ ό έ ν δ υ μ α μ ε "π έ π λ ο "'κ α ι "ι μ ά τ ι ο ". 96 Η ν τ ό π ια θ ε ό τ η τ α ε ξ ε λ λ η ν ίσ θ η κ ε κ α ι τ ε λ ικ ά ε ξ ισ ώ θ η κ ε μ ε τ η ν ε λ λ η ν ικ ή Α φ ρ ο δ ίτ η . Η Κ υ π ρ ία θ ε ά δ ε ν ε π ο ν ο μ α ζ ό τ α ν Α φ ρ ο δ ίτ η α π ό τ ο υ ς Κ υ π ρ ίο υ ς π ρ ιν τ ο ν 4ο α ι . π .Χ . Ο ι π ρ ώ τ ε ς π η γ έ ς π ο υ τ η ν α ν α φ έ ρ ο υ ν μ ε α υ τ ό τ ο ό ν ο μ α 93. J. Karageorghis, The Coroplastic Art V (Β ), mv. XXIV­XLIII. 94. Σ τ ο ί δ ι ο , π ι ν . XXXVI.1, XXXIX.8­10, XLVI, LI.3, LII­LIII. 95. Σ τ ο ί δ ι ο , π ι ν . LVI­LVII.1­3' Cassimatis, "Quelques types de Calathoi sur des Figurines provenant de Larnaca dans les Collections du Louvre", RDAC 1988, part 2, 45­51, π ι ν . XIV­XV. 96. A. Hermary, Les Antiquités de Chypre, Sculptures, Paris 1989, α ρ . 678­682, 686­ 687, 815, 818, 829­831. Η Μ Ε Γ Ά Λ Η Θ Ε Α Τ Η Σ Κ Ύ Π Ρ Ο Υ Κ Α Ι Η Γ Έ Ν Ε Σ Η Τ Η Σ Α Φ Ρ Ο Δ Ί Τ Η Σ ε ί ν α ι μ ε ρ ι κ έ ς α ν α θ η μ α τ ι κ έ ς ε π ι γ ρ α φ έ ς σ τ ο Κ υ π ρ ι α κ ό σ υ λ λ α β ά ρ ι ο 97 π ο υ ε π α ν α λ α μ β ά ν ο υ ν έ ν α σ τ ε ρ ε ό τ υ π ο α ρ ιθ μ ό λ έ ξ ε ω ν .Σ τ η ν Π ά φ ο ο ν ο μ α ζ ό τ α ν "η Θ ε ά ", "Θ ε ά " ή "Θ ε ό ς ". Ό λ ε ς ο ι ά λ λ ε ς ε π ι γ ρ α φ έ ς π ο υ γ ν ω ρ ί ζ ο υ μ ε τ η ν α ν α φ έ ρ ο υ ν ω ς "Π α φ ί α " ή "Γ ο λ γ ί α ". Α υ τ έ ς ο ι δ ύ ο ο ν ο μ α σ ί ε ς α ν τ α ν α κ λ ο ύ ν τ ο υ ς α ρ χ α ίο υ ς τ ρ ό π ο υ ς λ α τ ρ ε ία ς σ τ η ν Π ά φ ο κ α ι σ τ ο υ ς Γ ό λ γ ο υ ς . Σ τ η ν Α μ α θ ο ύ ν τ α ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι η π ρ ώ τ η α ν α φ ο ρ ά σ τ η ν Α φ ρ ο δ ίτ η σ ε μ ια α φ ιε ­ ρ ω μ α τ ι κ ή ε π ι γ ρ α φ ή σ τ η ν "Α φ ρ ο δ ί τ η τ η ς Κ ύ π ρ ο υ ", π ο υ χ ρ ο ν ο λ ο γ ε ί τ α ι σ τ ο ν 4ο α ι . π .Χ .. 98 Α π ό τ ο ν 3ο α ι . π .Χ . υ π ά ρ χ ο υ ν π ο λ λ έ ς α λ φ α β η τ ι κ έ ς ε π ιγ ρ α φ έ ς α π ό τ η ν Π ά φ ο , τ η Σ α λ α μ ίν α , τ ο Ιδ ά λ ιο κ α ι τ η ν Α μ α θ ο ύ ν τ α π ο υ α ν α φ έ ρ ο υ ν τ η θ ε ά μ ε τ ο ε λ λ η ν ικ ό τ η ς ό ν ο μ α ." Η θ ε ά π ο υ π ρ ω τ ο ε μ φ α ν ίσ θ η κ ε σ τ η ν Κ ύ π ρ ο ω ς α ν α τ ο λ ικ ή θ ε ά τ η ς γ ο ν ιμ ό τ η τ α ς υ ιο θ ε τ ή θ η κ ε α π ό τ ο υ ς Έ λ λ η ν ε ς π ο υ μ ε τ η σ ε ιρ ά τ ο υ ς τ η ν ε ν σ ω μ ά τ ω σ α ν σ τ ο δ ικ ό τ ο υ ς π ά ν θ ε ο κ α ι κ α τ ό π ι τ η ν ε π α ν έ φ ε ρ α ν σ το ν η σ ί κ α τ ά τ ο ν 4ο κ α ι 3ο α ι . π .Χ . Ε ν τ υ π ω ­ σ ια κ ο ί ε λ λ η ν ισ τ ικ ο ί ν α ο ί α φ ιε ρ ω μ έ ν ο ι σ τ η ν ε λ λ η ν ικ ή Α φ ρ ο δ ίτ η κ τ ίσ τ η κ α ν σ τ η ν Π ά φ ο κ α ι σ τ η ν Α μ α θ ο ύ ν τ α 100 ό τ α ν η Κ ύ π ρ ο ς έ γ ιν ε μ έ ρ ο ς τ ο υ Ε λ λ η ­ ν ισ τ ικ ο ύ κ ό σ μ ο υ .Τ ο ιε ρ ό σ τ η ν Π ά φ ο α ν α π τ ύ χ θ η κ ε κ α τ ά τ η ν ε π ο χ ή τ ω ν Π τ ο λ ε μ α ίω ν π ο υ α φ ιέ ρ ω σ α ν π ο λ λ ά α γ ά λ μ α τ α σ τ η Θ ε ά . 101 Α π ο τ ό τ ε κ α ι σ τ ο ε ξ ή ς α γ ά λ μ α τ α τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς ε μ φ α ν ίζ ο ν τ α ι σ τ ο ν π ιο γ ν ή σ ιο Ε λ λ η ­ Ε ι κ . 15 Μ α ρ μ ά ρ ι ν ο κ ε φ ά λ ι Α φ ρ ο Υ γ ε ία ς ) α π ό τη Σ α λ α μ ίν α , τω ν α ρ 4ο υ α ι . π .Χ . Κ υ π ρ ι α κ ό Μ Λ ε δ ί τ η ς (ή χ ώ ν το ν ο υ σ ε ίο , υ κ ω σ ία . 97. J. Karageorghis, ό .π . (note 68), 109­119. 98. Α . Hermary, "Le culte d Aphrodite à Amathonte", RDAC 1988, part 2, 101, n.2. 99. Χ α τ ζ η ϊ ω ά ν ν ο υ , H Α ρ χ α ί α Κ ύ π ρ ο ς IV A, 104­137, α ρ . 20.1­20.85. 100. P. Aupert, Guide d'Amathonte, Athènes­Nicosie 1996, 56, 120­129. 101. Maier and Karageorghis, Paphos, 239­243, 270­283. 145 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ν ι κ ό ρ υ θ μ ό 102 (Ε ι κ . 15­16). Γ ι α α κ ό μ α μ ι α φ ο ρ ά η λ α τ ρ ε ία τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς π ρ ο σ έ λ κ υ σ ε π ρ ο σ κ υ ν η τ έ ς α π ό τ ις γ ύ ρ ω χ ώ ρ ε ς . Κ α τ ά τ η Ρ ω μ α ϊκ ή ε π ο χ ή ,ο ι ν α ο ί τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς α ν ο ι­ κ ο δ ο μ ή θ η κ α ν κ α ι τ έ θ η κ α ν υ π ό τ η ν π ρ ο σ τ α σ ία τ ω ν Ρ ω μ α ίω ν α υ τ ο κ ρ α τ ό ρ ω ν . Ο ν α ό ς τ η ς Π ά φ ο υ π ο υ δ ια τ η ρ ο ύ σ ε μ έ ρ ο ς τ ο υ π α ν ά ρ ­ χ α ιο υ τ ρ ιμ ε ρ ο ύ ς ιε ρ ο ύ π ο υ σ τ έ γ α ζ ε τ η ν ιε ρ ή π έ τ ρ α (β α ί τ υ λ ο ) 103 π α ρ έ μ ε ι ν ε έ ν α ς α π ο τ ο υ ς π ιο φ η μ ισ μ έ ν ο υ ς ν α ο ύ ς τ ο υ α ρ χ α ίο υ κ ό σ μ ο υ . Ο ρ γ α ν ώ ν ο ν τ α ν γ ιο ρ τ έ ς π ρ ο ς τ ιμ ή ν τ η ς θ ε ά ς μ ε α γ ώ ν ε ς κ α ι δ ια γ ω ν ισ μ ο ύ ς μ ο υ σ ικ ή ς κ α ι π ο ί η σ η ς . Ε ξ α σ κ ε ί τ ο α κ ό μ η κ α ι η μ α ν τ ι κ ή . 104 Ε Α Π Μ λ Θ Τ ο ν 4ο α ι . μ .Χ . η Π ά φ ο ς κ α ι η Α μ α θ ο ύ ν τ α ή τ α ν α κ ό μ η π ό λ ε ις α φ ιε ρ ω μ έ ν ε ς σ τ η ν Α φ ρ ο ­ δ ί τ η 105 ό π ο υ η λ α τ ρ ε ί α τ η ς θ ε ά ς δ ι α τ η ρ ή θ η κ ε , π ρ ο ς α π ο τ ρ ο π ια σ μ ό τ ο υ μ ε γ ά λ ο υ μ έ ρ ο υ ς τ ο υ π λ η θ υ σ μ ο ύ π ο υ ε ίχ ε ή δ η α σ π α σ θ ε ί τ ο χ ρ ι­ ι κ . 16 Μ α ρ μ ά ρ ι ν ο ά γ α λ μ α σ τ ι α ν ι σ μ ό . Ο ι σ ε ι σ μ ο ί τ ο υ 4ο υ α ι . μ .Χ . κ α τ έ ­ φ ρ ο δ ίτη ς α π ό το υ ς Σ ό λ ο υ ς . ρ ώ τ ο ς α ι ώ ν α ς π .Χ . Κ υ π ρ ι α κ ό σ τ ρ ε ψ α ν τ ε λ ε ίω ς τ ο υ ς ν α ο ύ ς κ α ι τ ις α ρ χ α ίε ς ο υ σ ε ίο , Λ ε υ κ ω σ ία . π ό λ ε ις κ α ι έ θ ε σ α ν τ έ ρ μ α σ τ η ν π α γ α ν ισ τ ικ ή α τ ρ ε ία σ τ η ν Κ ύ π ρ ο . Σ ή μ α ν ε τ ό τ ε τ ο τ έ λ ο ς τ η ς λ α τ ρ ε ία ς τ η ς Μ ε γ ά λ η ς ε ά ς τ η ς Κ ύ π ρ ο υ ,τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς , π ο υ δ ιά ρ κ ε σ ε ε π ί τ ρ ε ίς χ ιλ ιε τ ίε ς . Ε ίν α ι τ ώ δ ια μ ό ρ φ ω σ η π ρ ο σ φ έ ρ ο ν τ σ ια κ ο ύ ς τ ο υ ρ α β κ α ι α ς σ μ ύ θ έ β α ιο ό τ ι η Κ ύ π ρ ο ς δ ια δ ρ α μ ά τ ισ ε σ η μ α ν τ ικ ό ρ ό λ ο σ τ η δ ιά δ ω σ η α υ τ ή ς τ η ς θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ή ς ή μ υ θ ικ ή ς ο ν τ ό τ η τ α ς , τ ο ν Ε υ ρ ω π α ϊκ ό π ο λ ιτ ισ μ ό έ ν α ν α π ό τ ο υ ς π ιο ε ν τ υ π ω ­ ο υ ς . 102. Κ ε φ ά λ ι Α φ ρ ο δ ί τ η ς σ τ ο Κ υ π ρ ι α κ ό Μ ο υ σ ε ί ο , 4ο ς α ι . π .Χ . (ά γ α λ μ α α π ό τ ο υ ς Σ ό λ ο υ ς σ τ ο Κ υ π ρ ι α κ ό Μ ο υ σ ε ί ο , 1ο ς α ι . μ .Χ .). 103. Σ τ ο ί δ ι ο , 271­272. 104. Tacitus, Hist II.4. 105. Tacitus, Ann. III.62. Α φ ρ ο δ ίτ η ς Λ α τ ρ ε ίε ς σ τ η ν Κ ρ ή τ η : η π ε ρ ί π τ ω σ η τ ω ν δ ι ο ν υ σ ι α κ ώ ν ­ο ρ φ ι κ ώ ν ε λ α σ μ ά τ ω ν Γ ιά ν ν η ς Ζ . Τ ζ ιφ ό π ο υ λ ο ς Ε π ίκ ο υ ρ ο ς μ η τρ ο π ο λ ίτη Κ α θ η γη τή ς Χ ίο υ , Ψ α ρ ώ ν Π α ν ε π ισ τη μ ίο υ κ α ι Ο ίν ο υ σ σ ώ ν κ ν ρ ω ε ις μ ν η μ ό σ υ ν ο ν Κ ρ ή τη ς Ν ικ η φ ό ρ ω +14­5­1979 Η Κ ρ ή τ η ,λ ό γ ω τ η ς γ ε ω γ ρ α φ ικ ή ς τ η ς θ έ σ η ς σ τ ο κ έ ν τ ρ ο τ η ς Α ν α τ ο λ ικ ή ς Μ ε σ ο γ ε ίο υ , ή δ η α π ό τ η Μ ιν ω ικ ή ε π ο χ ή δ έ χ θ η κ ε α ν α π ό φ ε υ κ τ α π ο ικ ίλ ε ς ε π ιδ ρ ά σ ε ις κ α ι μ ά λ ισ τ α λ α τ ρ ε υ τ ικ έ ς α π ό τ η Μ έ σ η Α ν α τ ο λ ή κ α ι τ η ν Α ίγ υ π τ ο , ε ν ώ η ίδ ια μ ά λ λ ο ν ε π η ρ έ α σ ε κ α θ ο ρ ισ τ ικ ά τ ις λ α τ ρ ε υ τ ικ έ ς σ υ ν ή θ ε ι ε ς τ η ς η π ε ι ρ ω τ ι κ ή ς Ε λ λ ά δ α ς .1 Α π ό τ η ν α ρ χ α ϊ κ ή κ ι ό λ α ς ε π ο χ ή ο ι Κ ρ η τ ικ ο ί ε μ φ α ν ίζ ο ν τ α ι ν α κ α τ έ χ ο υ ν ιδ ια ίτ ε ρ ε ς γ ν ώ σ ε ις τ ις ο π ο ίε ς δ ια ­ δ ίδ ο υ ν σ τ η ν η π ε ιρ ω τ ικ ή Ε λ λ ά δ α , ιδ ια ίτ ε ρ α σ τ ο υ ς τ ο μ ε ίς τ η ς λ α τ ρ ε ία ς ,τ η ς μ α ν τ ε ία ς , τ ω ν κ α θ α ρ μ ώ ν κ α ι τ ω ν μ υ σ τ η ρ ια κ ώ ν τ ε λ ε τ ώ ν , τ ο μ ε ίς σ τ ο υ ς ο π ο ίο υ ς κ ά θ ε κ ο ιν ω ν ία α π ο δ ε ικ ν ύ ε τ α ι κ α τ ' ε ξ ο χ ή ν σ υ ν τ η ρ η τ ικ ή . Α υ τ ό μ α ρ τ υ ρ ο ύ ν ο 'Ο μ η ρ ι κ ό ς 'Ύ μ ν ο ς ε ι ς "Α π ό λ λ ω ν α (σ τ . 388­544), ό π ο υ ο ι π ρ ώ τ ο ι ι ε ρ ε ί ς τ ο υ μ α ν τ ε ί ο υ τ ω ν Δ ε λ φ ώ ν ε ί ν α ι Κ ρ ή τ ε ς , α λ λ ά κ α ι ο 'Ο μ η ­ ρ ι κ ό ς 'Ύ μ ν ο ς ε ι ς Α ή μ η τ ρ α ν (σ τ . 118­144), ό π ο υ η θ ε ά ε π ι λ έ γ ε ι τ η ν Κ ρ ή τ η ω ς τ ό π ο κ α τ α γ ω γ ή ς τ η ς ,ό τ α ν μ ε τ α μ φ ιέ ζ ε τ α ι σ ε θ ν η τ ή γ υ ν α ίκ α γ ια ν α α ν α ζ η τ ή σ ε ι τ η χ α μ έ ν η κ ό ρ η τ η ς Π ε ρ σ ε φ ό ν η ,κ α ι α ρ γ ό τ ε ρ α δ ιδ ά σ κ ε ι τ α μ υ σ τ ή ρ ια τ η ς σ τ α ο π ο ία ό π ο ιο ς θ ν η τ ό ς μ ε τ έ χ ε ι χ α ρ α κ τ η ρ ίζ ε τ α ι ό λ β ιο ς (σ τ . 470­482). Ε π ι π λ έ ο ν , σ ύ μ φ ω ν α μ ε μ ί α α π ό τ ι ς μ υ θ ο λ ο γ ι κ έ ς π α ρ α δ ό ­ σ ε ις ,ο Κ α ρ μ ά ν ω ρ κ α θ α ιρ ε ί τ ο ν Α π ό λ λ ω ν α α π ό τ ο μ ία σ μ α τ η ς δ ο λ ο φ ο ­ ν ί α ς τ η ς δ ρ ά κ α ι ν α ς σ τ ο υ ς Δ ε λ φ ο ύ ς σ τ η ν Τ ά ρ ρ α τ η ς Κ ρ ή τ η ς (σ η μ ε ρ ι ν ή 1. Β λ . ι δ ι α ί τ ε ρ α Burkert 1992, 41­87, Σ α κ ε λ λ α ρ ά κ η ­Σ α κ ε λ λ α ρ ά κ η ς 1987 κ α ι Willetts 1962. 1987, Λ ε μ π έ σ η Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Α γ κ α Σ π π ο ί α Ρ ο ύ μ ε λ η )2, ε ν ώ π λ ε ίτ α ι, σ ύ μ φ ω ν α μ ε ά ρ τ η γ ια ν α τ η γ ια τ υ ε π ιτ υ γ χ ά ν ε ι μ ε τ η ε ρ ίπ ο υ τ ε ν τ ο λ ή τ ρ έ ψ ε ι κ α μ ο υ σ ικ ή ο 670 π .Χ ω ν Δ ε λ φ ώ ι ν α τ η ν α τ ο υ ,κ α ι μ ., ο ν (κ π α λ ά λ ισ Θ α λ ή α τά τ λ ά ξ ε ι τ α τ ω τ α ς α ι π υ θ α π ό ν π α π ό τη ό χ ρ η σ τ λ ο ιμ ό ιά ν ω ν Γ ό ρ τ υ ν α ο ν ), σ τ η , π ρ ά γ μ α .3 Σ τ ο τ έ λ ο ς τ ο υ 7ο υ ή σ τ η ν α ρ χ ή τ ο υ 6ο υ α ι ώ ν α π .Χ . έ ν α ς ά λ λ ο ς Κ ρ η ­ τ ικ ό ς , ο Ε π ιμ ε ν ίδ η ς , μ ά ν τ η ς κ α ι ιε ρ έ α ς τ ο υ Δ ία κ α ι τ η ς Ρ έ α ς ,τ ο ν ο π ο ίο μ ε ρ ι κ ο ί κ α τ έ τ α σ σ α ν ω ς τ ο ν έ β δ ο μ ο τ ω ν ε π τ ά σ ο φ ώ ν (Δ ι ο γ . Λ α έ ρ τ ι ο ς 1.13), μ ε τ α κ α λ ε ί τ α ι α π ό τ ο υ ς Α θ η ν α ί ο υ ς γ ι α ν α κ α θ ά ρ ε ι τ η ν Α θ ή ν α α π ό λ ο ιμ ό ,τ ο α π ο κ α λ ο ύ μ ε ν ο Κ υ λ ώ ν ε ιο ν ά γ ο ς π ο υ π ρ ο κ ά λ ε σ α ν ο ι Α λ κ μ ε ω ­ ν ί δ ε ς .4 Σ τ ο ν Ε π ι μ ε ν ί δ η α π ο δ ί δ ε τ α ι ε π ί σ η ς κ α ι η α μ φ ί σ η μ η π α ρ ο ι μ ι α κ ή ρ ή σ η ,τ η ν ο π ο ία α ν α φ έ ρ ε ι ο α π ό σ τ ο λ ο ς Π α ύ λ ο ς σ τ η ν ε π ισ τ ο λ ή τ ο υ π ρ ο ς Τ ί τ ο ν (1.12):5 Κ ρ ή τ ε ς α ε ί ψ ε ϋ σ τ α ι , κ α κ ά θ η ρ ί α , γ α σ τ έ ρ ε ς ά ρ γ α ί , κ α ι μ ε τ η ν ο π ο ία φ έ ρ ε τ α ι ν α π ρ ο σ π α θ ε ί ν α δ ικ α ιο λ ο γ ή σ ε ι τ η ν π ιο γ ν ω σ τ ή λ α τ ρ ε ία τ η ς Κ ρ ή τ η ς ,τ ο υ Δ ία τ ο υ ε π ο ν ο μ α ζ ό μ ε ν ο υ Κ ρ η τ α γ ε ν ο ύ ς σ ε α ν τ ιδ ια σ τ ο λ ή μ ε τ ο ν Δ ία τ ο υ Ο λ υ μ π ίο υ δ ω δ ε κ α θ έ ο υ . Η π α ρ ά δ ο ξ η α ν τ ίλ η ψ η ό τ ι κ ά θ ε χ ρ ό ν ο ο Δ ία ς π ε θ α ίν ε ι κ α ι ξ α ν α γ ε ν ν ιέ τ α ι, α κ ο λ ο υ θ ώ ν τ α ς τ ο υ ς ν ό μ ο υ ς τ η ς φ ύ σ η ς γ ια τ η ν α ν α π α ρ α γ ω γ ή κ α ι τ η γ ο ν ιμ ό τ η τ α , α ν α μ φ ίβ ο λ α π ρ ο κ α λ ο ύ σ ε κ α τ ά π λ η ξ η κ α ι δ υ σ π ισ τ ία κ α ι ε ρ χ ό τ α ν σ ε α ν τ ίθ ε σ η μ ε τ ις ο ρ θ ο λ ο γ ικ έ ς α ν τ ιλ ή ψ ε ις π ε ρ ί θ ε ώ ν τ ω ν ά λ λ ω ν Ε λ λ ή ν ω ν .Τ ο μ ο τ ίβ ο τ ο υ α ν α γ ε ν ν ώ μ ε ­ ν ο υ θ ε ο ύ δ ε ν ε ίν α ι π ρ ω τ ό γ ν ω ρ ο σ τ η ν Ε λ λ ά δ α , α φ ο ρ ά ό μ ω ς ά λ λ ο υ ς θ ε ο ύ ς α ν ά μ ε σ α σ τ ο υ ς ο π ο ίο υ ς σ υ γ κ α τ α λ έ γ ε τ α ι κ α ι ο Δ ιό ν υ σ ο ς , κ α ι, σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ η μ α ρ τ υ ρ ί α τ ο υ Η ρ ο δ ό τ ο υ (2.42, 144), π α ρ α π έ μ π ε ι ά μ ε σ α σ τ ο ν Α ι γ υ π τ ι α κ ό Ό σ ι ρ η τ ο ν ο π ο ί ο ο ι σ τ ο ρ ι κ ό ς τ α υ τ ί ζ ε ι μ ε τ ο ν Δ ι ό ν υ σ ο .6 Ο ι Κ ρ ή τ ε ς π ά ν τ ω ς ό χ ι μ ό ν ο π ίσ τ ε υ α ν ό τ ι ο α θ ά ν α τ ο ς Δ ία ς π ε θ α ίν ε ι γ ια ν α ξ α ν α γ ε ν ν η θ ε ί, α λ λ ά έ δ ε ιχ ν α ν κ α ι τ ο ν τ ά φ ο τ ο υ , κ υ ρ ίω ς σ τ ο Ιδ α ίο ν 2. Π α υ σ α ν ί α ς 2.7.7, 2.30.3, 10.7.2 κ α ι Burkert 1992, 62­64. 3. Π λ ο ύ τ ., Π ε ρ ί Μ ο υ σ ι κ ή ς 1146b6­l 147a κ α ι Burkert 1992, 42­46, 62­64. 4. Δ ι ο γ . Λ α έ ρ τ ι ο ς 1.109­110. Π β . Η ρ ό δ . 5.71 κ α ι Θ ο υ κ . 1.126.2­127.1 κ α ι β λ . Burkert 1992,41­87. 5. Β λ . ε π ί σ η ς Κ λ ή μ η ς , Σ τ ρ ω μ α τ ε ϊ ς 1.14.59, Κ ο κ ο λ ά κ η ς 1995 γ ι α τ η λ ο γ ο τ ε χ ν ι κ ή ε κ μ ε ­ τ ά λ λ ε υ σ η τ ο υ θ έ μ α τ ο ς κ υ ρ ί ω ς α π ό τ ο ν 4ο α ι ώ ν α π .Χ . κ α ι ε ξ ή ς κ α ι Postlethwaite 1999. 6. Willetts 1962, 199­227. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Σ Τ Η Ν Ά ν τ ρ ο ν , α λ λ ά μ υ σ τ ή ρ ια τ α ο π π ρ ο σ π α θ ε ί ν α ε π ιδ έ χ ε τ α ι δ ύ ο Δ ία ς ε ίν α ι α θ ά Κ ρ η τ ικ ό ς , ε ίν α λ μ ζ χ ο τ Α φ τ ε σ α ρ ε Σ ε τ α Κ Ρ Η Τ Η :Η κ α ι ο ία δ ικ ε ρ μ ν α τ ι έ ν Π Ε Ρ Ί Π Τ Ω Σ Η σ τ ο ν Γ ιο ύ χ ε ν π ο λ λ ο ίς α ιο λ ο γ ή σ ε ι η ν ε ιώ ν : ε ίτ ε ο ς , ε ίτ ε τ ο α ψ έ μ α κ α ι τ α α γ ν ο Ε ο ι ρ η τ ά ρ α Τ Ω Ν Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Α Κ Ω Ν ­Ο Ρ Φ Ι Κ Ω Ν Ε Λ Α Σ Μ Ά Τ Ω Ν κ α ι σ τ η Δ ί κ τ η ,7 ό π ο υ κ α ι τ ε λ ο ύ ν τ α ν ο ο ύ μ ε . Α υ τ ή τ η ν α ν τ ίφ α σ η φ έ ρ ε τ α ι ν α π ιμ ε ν ίδ η ς μ ε τ ο ρ η τ ό τ ο υ τ ο ο π ο ίο Κ ρ ή τ ε ς ε ίν α ι π ά ν τ α ψ ε ύ τ ε ς κ α ι ά ρ α ο ό τ ο υ Ε π ιμ ε ν ίδ η , α φ ο ύ ο ίδ ιο ς ε ίν α ι ο Δ ία ς π ε θ α ίν ε ι κ α ι ξ α ν α γ ε ν ν ιέ τ α ι. Ο ι α ρ χ α ιο λ ο γ ικ έ ς κ α ι ε π ιγ ρ α φ ικ έ ς ε ν δ ε ίξ ε ις γ ια τ η λ α τ ρ ε ία τ ο υ Α π ό λ ­ ω ν α ,τ η ς Δ ή μ η τ ρ α ς κ α ι τ ο υ Δ ία σ τ η ν Κ ρ ή τ η π α ρ ο υ σ ιά ζ ο υ ν α ν τ ισ τ ο ιχ ίε ς ε τ η λ α τ ρ ε ία τ ω ν θ ε ώ ν α υ τ ώ ν σ τ η ν υ π ό λ ο ιπ η Ε λ λ ά δ α , α λ λ ά π α ρ ο υ σ ιά ­ ο υ ν κ α ι τ ο π ικ έ ς ιδ ια ιτ ε ρ ό τ η τ ε ς , κ υ ρ ίω ς ω ς π ρ ο ς τ ο ν μ υ σ τ η ρ ια κ ό τ ο υ ς α ρ α κ τ ή ρ α , ό π ω ς κ α τ ' ε ξ ο χ ή ν ιδ ια ιτ ε ρ ό τ η τ α τ η ς Κ ρ ή τ η ς α π ο τ ε λ ο ύ ν κ α ι ι λ α τ ρ ε ίε ς τ η ς Ε υ ρ ώ π η ς ,τ η ς Ε ιλ ε ίθ υ ια ς , τ η ς Λ η τ ο ύ ς ,τ η ς Δ ίκ τ υ ν ν α ς κ α ι η ς Β ρ ι τ ο μ ά ρ π ε ω ς (Β ρ ι τ ο μ ά ρ τ ε ω ς ), τ η ς Α ρ ι ά δ ν η ς , τ ο υ Μ ί ν ω α , τ ο υ σ κ λ η π ι ο ύ , τ ο υ Υ α κ ί ν θ ο υ , κ α ι τ ο υ Β έ λ χ α ν ο υ .8 Ο ι ί δ ι ο ι ο ι Κ ρ ή τ ε ς , σ ύ μ ­ ω ν α μ ε τ η μ α ρ τ υ ρ ί α τ ο υ Δ ι ό δ ω ρ ο υ Σ ι κ ε λ ι ώ τ η (5.77.3­4), τ ο υ ι σ τ ο ρ ι κ ο ύ ο υ δ ε ύ τ ε ρ ο υ μ ι σ ο ύ τ ο υ Ι ο υ α ι ώ ν α π .Χ . τ ο υ ο π ο ί ο υ ό μ ω ς η α ξ ι ο π ι σ τ ί α λ έ γ χ ε τ α ι, π ίσ τ ε υ α ν ό τ ι ό λ ο ι ο ι θ ε ο ί κ α ι ο ι λ α τ ρ ε ίε ς τ ο υ ς μ ε τ α φ έ ρ θ η κ α ν τ ις υ π ό λ ο ιπ ε ς ε λ λ η ν ικ έ ς π ε ρ ιο χ έ ς α π ό τ η ν Κ ρ ή τ η . Α δ ια φ ιλ ο ν ίκ η τ η π ό δ ε ιξ η τ ο υ γ ε γ ο ν ό τ ο ς α υ τ ο ύ , σ ύ μ φ ω ν α π ά ν τ α μ ε τ ο ν Δ ιό δ ω ρ ο , θ ε ω ­ ο ύ σ α ν ο ι Κ ρ ή τ ε ς τ α Μ υ σ τ ή ρ ια τ η ς Δ ή μ η τ ρ α ς σ τ η ν Ε λ ε υ σ ίν α , τε λ ε τή ν π ιφ α ν ε σ τά τη ν σ χ ε δ ό ν ο ϋ σ α ν ά π α σ ώ ν , τ α Μ υ σ τ ή ρ ια τ ω ν Κ α β ε ίρ ω ν σ τ η α μ ο θ ρ ά κ η κ α ι τ α Ο ρ φ ι κ ο ­Δ ι ο ν υ σ ι α κ ά Μ υ σ τ ή ρ ι α τ η ς Θ ρ ά κ η ς , τ α ο π ο ί α , ν ώ σ τ ις π ε ρ ιο χ έ ς α υ τ έ ς τ ε λ ο ύ ν τ α ι μ υ σ τ ικ ά , σ τ η ν Κ ν ω σ ό τ η ς Κ ρ ή τ η ς ε λ ο ύ ν τ α ι φ α ν ε ρ ώ ς κ α ι ό π ο ιο ς ε π ιθ υ μ ε ί γ ν ω ρ ίζ ε ι τ ο π ε ρ ιε χ ό μ ε ν ο τ ο υ ς , φ ο ύ τ ίπ ο τ α δ ε ν α π α γ ο ρ ε ύ ε τ α ι ν α κ ο ιν ο π ο ιη θ ε ί. Α υ τ ο ε μ φ μ ια α ν τ ο ύ μ τ έ ς ο ι α ν ίζ ο ν ν τ ίλ η ψ ε σ τ ο ν τ ρ ε τ α ι η γ Ό ις τ ε λ ε τ έ ς μ ύ η σ η ς τ ις σ τ ο ν ε λ λ η ν ικ ό χ ώ ρ ο ια τ α μ ε τ ά θ ά ν α τ ο ν μ η ρ ο , τ ο ν Η σ ίο δ ο κ ο π ο ίε ς τ ο ν 6ο δ ια φ ο ρ α ι σ τ ο υ 7. Β λ έ π ε τ η σ η μ α ν τ ι κ ή σ υ ζ ή τ η σ η τ ο υ Κ ο κ ο λ ά κ η 8. Willetts 1962, 141­198, 292­294. α ν α α ιώ ε τ ικ ς Λ φ έ ν α ή υ ρ ρ ο υ π .Χ α π ό ικ ο ν ο ι Κ ρ ή τ ε ., κ α ι ε κ φ α υ τ ή π ο υ ύ ς κ α ι Χ ο ς π ρ ρ ά ζ ο σ υ ν ρ ικ ο ω ­ υ ν α ­ ύ ς 1995 κ α ι τ ο υ Postlethwaite 1999. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ π ο ιη τ έ ς τ η ς α ρ χ α ϊκ ή ς ε π ο χ ή ς , α φ ο ύ φ ό β ο υ τ ο υ θ α ν ά τ ο υ . ε π α γ γ έ λ λ ο ν τ α ι τ η ν ε ξ ά λ ε ιψ η τ ο υ Η Ί λ ιά ό α κ α ι η Ό ό ν σ σ ε ια τ ο υ Ο μ ή ρ ο υ κ α ι η Θ ε ο γ ο ν ία τ ο υ Η σ ιό δ ο υ α π ο τ ε λ ο ύ ν τ α π ρ ω ιμ ό τ ε ρ α κ ε ίμ ε ν α , σ τ α ο π ο ία ο θ ά ν α τ ο ς κ α ι τ α μ ε τ ά θ ά ν α τ ο ν π α ρ ο υ σ ιά ζ ο ν τ α ι μ ε τ ρ ό π ο α π α ισ ιό δ ο ξ ο κ α ι α π ο κ ρ ο υ σ τ ικ ό , κ α θ ώ ς η μ ε τ ά θ ά ν α τ ο ν 'ύ π α ρ ξ η ' τ ω ν ν ε κ ρ ώ ν δ ε ν ε ί ν α ι δ ε λ ε α σ τ ι κ ή .9 Σ τ ο έ ρ γ ο τ ο υ "Έ ρ γ α κ α ι Ή μ έ ρ α ι ό μ ω ς (σ τ ί χ ο ι 106­201)10 ο Η σ ί ο δ ο ς , π ε ρ ι ­ γ ρ ά φ ο ν τ α ς τ ις π έ ν τ ε Ε π ο χ έ ς ε ξ έ λ ιξ η ς τ ο υ α ν θ ρ ώ π ο υ ο ι ο π ο ίε ς σ τ α δ ια κ ά β α ίν ο υ ν π ρ ο ς τ ο χ ε ιρ ό τ ε ρ ο , ό π ω ς σ υ μ β ο λ ίζ ε τ α ι π α ρ α σ τ α τ ικ ά μ ε τ η χ ρ ή σ η τ ω ν μ ε τ ά λ λ ω ν , τ ι ς δ ι α κ ρ ί ν ε ι μ ε δ ύ ο κ υ ρ ί ω ς κ ρ ι τ ή ρ ι α : 1) τ ο ν τ ρ ό π ο δ ι α β ί ω σ η ς τ ω ν α ν θ ρ ώ π α τ ν κ α ι 2) τ ο ν τ ρ ό π ο θ α ν ά τ ο υ κ α ι 'ύ π α ρ ξ η ς ' μ ε τ ά θ ά ν α τ ο ν . Σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν α , τ η ν Ε π ο χ ή τ ο υ Χ ρ υ σ ο ύ ο ι ά ν θ ρ ω π ο ι ζ ο υ ν ω ς θ ε ο ί, κ α ι ο θ ά ν α τ ο ς τ ο υ ς ε ίν α ι ύ π ν ο ς π ο υ τ ο υ ς δ α μ ά ζ ε ι, μ ε τ α τ ρ έ π ο ­ ν τ α ς τ ο υ ς σ ε δ α ίμ ο ν ε ς α γ ν ο ύ ς , ε π ιχ θ ό ν ιο υ ς , φ ύ λ α κ ε ς τ ω ν ζ ω ν τ α ν ώ ν . Τ ο Α ρ γ υ ρ ό γ έ ν ο ς έ χ ε ι τ α χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ά ε ν ό ς μ ε γ ά λ ο υ ,α φ ύ σ ικ ο υ ν η π ίο υ .Ο ι ά ν θ ρ ω π ο ι δ ε ν ε ν η λ ικ ιώ ν ο ν τ α ι π ο τ έ κ α ι β α σ ιλ ε ύ ε ι η β ία κ α ι η ϋ β ρ ις α ν ά μ ε σ α τ ο υ ς ,ό τ α ν ό μ ω ς π ε θ α ίν ο υ ν α π ο κ α λ ο ύ ν τ α ι μ ά κ α ρ ε ς , ν π ο χ θ ό ν ιο ι θ ν η το ί. Τ ο Χ ά λ κ ιν ο γ έ ν ο ς , α ν ε λ έ η τ ο κ α ι φ ρ ικ τ ό , α λ λ η λ ο ε ξ ο ν τ ώ ν ε τ α ι α π ό τ ο ν π ό λ ε μ ο κ α ι τ η ν ϋ β ρ ιν κ α ι π ε θ α ίν ε ι α ν ώ ν υ μ ο , ε ξ α φ α ν ισ μ έ ν ο α π ό τ ο ν μ α ύ ρ ο θ ά ν α τ ο .Τ ο τ έ τ α ρ τ ο γ έ ν ο ς , ο ι ή ρ ω ε ς κ α ι η μ ίθ ε ο ι, ε ίν α ι κ α ι α υ τ ό γ έ ν ο ς π ο λ ε μ ικ ό α λ λ ά σ ε σ ύ γ κ ρ ισ η μ ε τ α ά λ λ α γ ν ω ρ ίζ ε ι τ η ν θ έ μ ιν κ α ι τ η ν δ ίκ η ν . Έ τ σ ι κ ά π ο ιο ι ή ρ ω ε ς μ ε τ ά θ ά ν α τ ο ν κ α τ ο ικ ο ύ ν ό λ β ιο ι σ τ α Ν η σ ιά τ ω ν Μ α κ ά ρ ω ν , χ ω ρ ίς λ ύ π η σ τ η ν ψ υ χ ή τ ο υ ς , ε ν ώ η γ η τ ο υ ς π ρ ο ­ σ φ έ ρ ε ι τ ο υ ς κ α ρ π ο ύ ς τ η ς τ ρ ε ις φ ο ρ έ ς τ ο ν χ ρ ό ν ο .Τ ο τ ε λ ε υ τ α ίο γ έ ν ο ς τ ο υ Σ ιδ ή ρ ο υ χ α ρ α κ τ η ρ ίζ ε τ α ι α π ό τ η μ ε ίξ η κ α λ ο ύ κ α ι κ α κ ο ύ , ή κ α λ ύ τ ε ρ α α π ό τ η ν π λ ή ρ η κ α τ ά ρ γ η σ η τ ω ν κ α ν ό ν ω ν κ α ι σ υ μ π ε ρ ιφ ο ρ ώ ν , τ ω ν δ ο μ ικ ώ ν δ η λ α δ ή σ υ σ τ α τ ι κ ώ ν τ η ς ο ι κ ο γ έ ν ε ι α ς , τ η ς κ ο ι ν ω ν ί α ς , τ η ς π ό λ η ς ­κ ρ ά ­ 9. Γ ι α τ ι ς μ ε τ ά θ ά ν α τ ο Ο δ υ σ σ έα Τ σ α γ κ α ρ ά 10. West 1978 ad loc. κ α Η σ ιό δ ε ια σ ύ ν θ ε σ η τ 150 ν α ν τ ιλ ή ψ ε ις σ τ η ν Ό ο ύ σ σ ε ια β λ έ π ε τ ο π ρ ό σ φ α τ ο β ιβ λ ίο τ ο υ κ η 2000, κ υ ρ ί ω ς 105­119. ι West 1997, 312­319 γ ι α π ι θ α ν έ ς α ν α τ ο λ ι κ έ ς ε π ι δ ρ ά σ ε ι ς σ τ η ν ω ν π έ ν τε Ε π ο χ ώ ν . Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Σ Τ Η Ν Κ Ρ Η Τ Η :Η Π Ε Ρ Ί Π Τ Ω Σ Η Τ Ω Ν Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Α Κ Ω Ν ­Ο Ρ Φ Ι Κ Ω Ν Ε Λ Α Σ Μ Ά Τ Ω Ν τ ο υ ς . Κ α ι α υ τ ό τ ο γ έ ν ο ς , τ ο γ έ ν ο ς τ ο υ π ο ιη τ ή ,θ α α φ α ν ισ τ ε ί, α λ λ ά δ ε ν α ν α φ έ ρ ε τ α ι ο ύ τ ε ο τ ρ ό π ο ς ο ύ τ ε η τ ε λ ικ ή κ α τ ά λ η ξ η τ ω ν α ν θ ρ ώ π ω ν μ ε τ ά θ ά ν α τ ο ν . δ ο θ ά κ α σ υ θ ά σ ο μ ε χ ε α υ ε μ κ α σ τ α λ γ έ θ ά Α π ό τ η ν ε π ιγ ρ α μ μ α τ ικ ή α υ τ ή α ν α φ ο ρ ά σ τ ις π έ ν τ ε Ε π ο χ έ ς τ ο υ Η σ ιό ­ υ σ υ ν ά γ ε τ α ι ό τ ι υ π ά ρ χ ο υ ν δ ύ ο α ν τ ιφ α τ ικ έ ς α ν τ ιλ ή ψ ε ις γ ια τ α μ ε τ ά ν α τ ο ν , μ ία θ ε τ ικ ή ,η ο π ο ία σ υ μ β ο λ ίζ ε τ α ι μ ε τ ο ν χ ρ υ σ ό κ α ι τ ο ν ά ρ γ υ ρ ο ι ε ξ υ ψ ώ ν ε ι τ ο υ ς ν ε κ ρ ο ύ ς θ ν η τ ο ύ ς σ ε θ ε ο ύ ς ,κ α ι μ ία α ρ ν η τ ικ ή ,η ο π ο ία μ β ο λ ίζ ε τ α ι μ ε τ ο ν χ α λ κ ό κ α ι τ ο ν σ ίδ η ρ ο κ α ι σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ η ν ο π ο ία ο ν α τ ο ς α φ α ν ίζ ε ι τ ο υ ς θ ν η τ ο ύ ς ο δ η γ ώ ν τ α ς τ ο υ ς σ τ η ν α ν ω ν υ μ ία . Ω σ τ ό ­ ,ε ν ώ σ τ ο ν Η σ ίο δ ο ο ι δ ια φ ο ρ ε τ ικ έ ς α υ τ έ ς α ν τ ιλ ή ψ ε ις π α ρ ο υ σ ιά ζ ο ν τ α ι τ η σ υ μ β ο λ ικ ή ε ν α λ λ α γ ή τ ω ν μ ε τ ά λ λ ω ν ω ς χ ρ ο ν ικ ή ε ξ έ λ ιξ η ε π ί τ α ί ρ ω , μ ε τ ι ς τ ε λ ε τ έ ς μ ύ η σ η ς π ο υ ε μ φ α ν ί ζ ο ν τ α ι τ ο ν 6ο α ι ώ ν α π .Χ ., ο ι δ ύ ο τ έ ς α ν τ ιφ α τ ικ έ ς ε ικ ό ν ε ς γ ια τ η μ ε τ α θ α ν ά τ ια κ α τ ά σ τ α σ η τ ω ν θ ν η τ ώ ν φ α ν ίζ ο ν τ α ι σ τ ο π ρ ο σ κ ή ν ιο σ υ γ χ ρ ο ν ικ ά . Ε ξ α κ ο λ ο υ θ ε ί ν α υ φ ίσ τ α τ α ι η τ α θ λ ιπ τ ικ ή α ν τ ίλ η ψ η π ε ρ ί Ά δ η ,ό π ω ς α υ τ ή π α ρ ο υ σ ιά ζ ε τ α ι σ τ ο ν Ό μ η ρ ο , ο ν Η σ ίο δ ο κ α ι σ τ η ν π λ ε ιο ν ό τ η τ α τ ω ν Λ υ ρ ικ ώ ν κ α ι Χ ο ρ ικ ώ ν π ο ιη τ ώ ν , λ ά π α ρ ά λ λ η λ α , ε μ φ α ν ίζ ο ν τ α ι μ υ σ τ η ρ ια κ έ ς τ ε λ ε τ έ ς ο ι ο π ο ίε ς ε π α γ ­ λ λ ο ν τ α ι τ η ν ε ξ ά λ ε ιψ η τ ο υ φ ό β ο υ τ ο υ θ α ν ά τ ο υ κ α ι υ π ό σ χ ο ν τ α ι τ η ν μ ε τ ά ν α τ ο ν α ν ύ ψ ω σ η τ ω ν θ ν η τ ώ ν σ ε ή ρ ω ε ς κ α ι θ ε ο ύ ς . Ε π ί τ η ς ο υ σ ία ς ο ι μ υ σ τ η ρ ια κ έ ς λ α τ ρ ε ίε ς , ό π ω ς φ α ίν ε τ α ι κ α ι α π ό τ ο κ ε ί μ ε ν ο τ ο υ Δ ι ό δ ω ρ ο υ σ χ ε τ ι κ ά μ ε τ ι ς α ν τ ι λ ή ψ ε ι ς τ ω ν Κ ρ η τ ώ ν (5.77.3­4), δ ε ν δ ια φ έ ρ ο υ ν μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς ,κ α ι μ ά λ ισ τ α ο ι ε π ικ α λ ύ ψ ε ις ή ο ι α λ λ η λ ε π ι­ δ ρ ά σ ε ι ς ε ί ν α ι δ ύ σ κ ο λ ο ν α α ν ι χ ν ε υ τ ο ύ ν . 11 Η δ ι α δ ι κ α σ ί α μ ύ η σ η ς ή τ α ν α ν ο ικ τ ή κ α ι α ν ε κ τ ικ ή , α ρ κ ε ί ο υ π ο ψ ή φ ιο ς ν α μ η ν ε ίχ ε δ ια π ρ ά ξ ε ι φ ό ν ο . Χ ω ρ ίς δ ιά κ ρ ισ η φ ύ λ ο υ ,η λ ικ ία ς , θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ώ ν π ε π ο ιθ ή σ ε ω ν , ο ικ ο ν ο μ ι­ κ ή ς κ α ι κ ο ιν ω ν ικ ή ς κ α τ ά σ τ α σ η ς , ο υ π ο ψ ή φ ιο ς , ύ σ τ ε ρ α α π ό π ρ ο σ ω π ικ ή ε π ιλ ο γ ή , μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α λ ά β ε ι μ έ ρ ο ς σ τ η ν τ ε λ ε τ ή μ ύ η σ η ς μ ε τ η ν ε λ π ίδ α τ η ς μ ε τ ά θ ά ν α τ ο ν ζ ω ή ς . Σ ε α ρ κ ε τ έ ς μ υ σ τ η ρ ια κ έ ς λ α τ ρ ε ίε ς ε π ιβ α λ λ ό τ α ν ά κ ρ α μ υ σ τ ικ ό τ η τ α ά ρ ρ η τ ω ν κ α ι α π ο ρ ρ ή τ ω ν , μ ε ε ξ α ίρ ε σ η τ ις μ υ η τ ικ έ ς τ ε λ ε τ έ ς σ τ η ν Κ ρ ή τ η σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν Δ ιό δ ω ρ ο , ε ν ώ κ ά π ο ιο ς ιε ρ ό ς ­λ ό γ ο ς μ ά λ λ ο ν 11. Burkert 1994. 151 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ α π ο τ ε λ ο ύ σ ε σ η μ ε ίο α ν α φ ο ρ ά ς κ α τ ά τ η δ ια δ ικ α σ ία τ η ς μ ύ η σ η ς ε ίτ ε π ρ ο ­ φ ο ρ ικ ά ε ίτ ε γ ρ α π τ ά . Γ ια τ η μ ύ η σ η κ α θ α υ τ ή ο ι π λ η ρ ο φ ο ρ ίε ς ε ίν α ι ε λ ά χ ι­ σ τ ε ς ή ε λ λ ε ίπ ο υ ν π α ν τ ε λ ώ ς . Τ ο μ ό ν ο β έ β α ιο ε ίν α ι ό τ ι ο ι μ ύ σ τ ε ς , ό σ ο ι δ η λ α δ ή α π ο κ τ ο ύ σ α ν μ έ σ ω τ η ς μ ύ η σ η ς μ ια π ρ ο σ ω π ικ ή ε μ π ε ιρ ία ε π ικ ο ι­ ν ω ν ία ς μ ε τ ο θ ε ίο , ε μ φ α ν ίζ ο ν τ α ι μ ε τ α μ ο ρ φ ω μ έ ν ο ι ω ς π ρ ο ς τ ις π ρ ο η ­ γ ο ύ μ ε ν ε ς α ν τ ιλ ή ψ ε ις τ ο υ ς κ υ ρ ίω ς π ε ρ ί ζ ω ή ς κ α ι θ α ν ά τ ο υ ,κ α ι χ α ρ α κ τ η ­ ρ ίζ ο ν τ α ι μ ε τ α ε π ίθ ε τ α ό λ β ιο ς , ε υ δ α ίμ ω ν , μ ά κ α ρ κ α ι ό σ ιο ς , τ α ο π ο ία σ η μ α τ ο δ ο τ ο ύ ν τ η ν τ έ λ ε ια , α π ό λ υ τ η ε υ δ α ιμ ο ν ία κ α ι τ α ο π ο ία σ υ χ ν ά π ε ρ ι γ ρ ά φ ο υ ν τ η 'ζ ω ή ' τ ω ν θ ε ώ ν . Η λ α σ α τ κ α π φ ο δ ε λ π ο γ ο τ ε χ ν π ο κ α λ ο ε χ ρ υ σ ά π ό τ ρ ιά η ς Μ α κ α ι τ η ς ιώ ν α μ ρ ω τ ε ία ω ς ,κ α τ ι θ ρ η σ κ υ ν α τ ό ν ιδ ο φ ό ρ α α υ τ ή ε ικ ό ν α γ ια τ ο ν θ ά ν α τ ο δ ε ν α π ο ρ ρ έ ε ι μ ό ν ο ν α π ό ικ ά κ ε ίμ ε ν α , α λ λ ά κ α ι α π ό μ ια ε ιδ ικ ή κ α τ η γ ο ρ ία κ ε ιμ έ ν ω ν , τ α ύ μ ε ν α Ό ρ φ ι κ ο ­δ ι ο ν υ σ ι α κ ά ', 12 τ α ο π ο ί α ε ί ν α ι χ α ρ α γ μ έ ν α π ά ν ω ε λ ά σ μ α τ α (μ ε ε ξ α ί ρ ε σ η έ ν α ή δ ύ ο α σ η μ έ ν ι α ), σ υ ν ο λ ι κ ά π ά ν ω ν τ α . Τ α ε λ ά σ μ α τ α α υ τ ά π ρ ο έ ρ χ ο ν τ α ι α π ό τ ά φ ο υ ς τ η ς Ιτ α λ ία ς , ε δ ο ν ία ς , τ η ς Θ ε σ σ α λ ία ς , τ η ς Π ε λ ο π ο ν ν ή σ ο υ , τ η ς Μ υ τ ιλ ή ν η ς Κ ρ ή τ η ς κ α ι χ ρ ο ν ο λ ο γ ο ύ ν τ α ι α π ό τ ο ν 5ο π .Χ . μ έ χ ρ ι τ ο ν Ι ο .Χ . Α π ό τ η γ ε ω γ ρ α φ ι κ ή α υ τ ή κ α τ α ν ο μ ή ε ί ν α ι φ α ν ε ρ ό ό τ ι τ α σ ε ε ν ε π ίγ ρ α φ α χ ρ υ σ ά ε λ ά σ μ α τ α ,π ο υ μ έ χ ρ ι τ ώ ρ α έ χ ο υ ν έ ρ θ ε ι σ τ ο έ χ ο υ ν π ε ρ ι ο χ έ ς σ τ η ν 'π ε ρ ι φ έ ρ ε ι α ' τ ο υ Ε λ λ η ν ι κ ο ύ κ ό σ μ ο υ , ό π ο υ ε υ τ ικ έ ς κ α ι λ α τ ρ ε υ τ ικ έ ς π α ρ α δ ό σ ε ις δ ια τ η ρ ο ύ ν τ α ι μ ε ό σ ο τ ο λ ιγ ό τ ε ρ ε ς α λ λ α γ έ ς .Τ ο σ χ ή μ α τ ω ν ε λ α σ μ ά τ ω ν ε ίν α ι α υ τ ό τ ο υ σ τ ό ­ 12. Γ ι α τ α μ έ χ ρ ι σ ή μ ε ρ α δ η μ ο σ ι ε υ μ έ ν α κ ε ί μ ε ν α σ ε χ ρ υ σ ά ε λ ά σ μ α τ α β λ έ π ε τ η ν έ κ δ ο σ η τ ο υ Zuntz 1971, τ ο υ Pugliese Carratelli 1993 κ α ι κ υ ρ ί ω ς τ η ν π ρ ό σ φ α τ η τ ο υ Riedweg 1998, 359­398, ό π ο υ κ α ι ε κ τ ε ν έ σ τ α τ η β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α γ ι α τ ο ν Ο ρ φ ι σ μ ό . Γ ε ν ι ­ κ ά β λ έ π ε Burkert 1993, 562­71, 589­615, Burkert 1994 κ α ι Π α π α χ α τ ζ ή ς 1986, 293­9, ό π ο υ κ α ι ό λ ε ς ο ι α ρ χ α ί ε ς π η γ έ ς , κ α θ ώ ς ε π ί σ η ς κ α ι τ α λ ή μ μ α τ α "Orphies" κ α ι "Orphism" σ τ α ε τ ή σ ι α Ε π ι γ ρ α φ ι κ ά Δ ε λ τ ί α Ε λ λ η ν ι κ ή ς Θ ρ η σ κ ε ί α ς 1987­1998 (Epigraphic Bulletin for Greek Religion EBGR 1987­1998) τ ο υ Α γ γ έ λ ο υ Χ α ν ι ώ τ η σ τ ο Κ έ ρ ν ο ς /Kernos: Kernos 4 (1991), Kernos 5 (1992), Kernos 6 (1993), Kernos 1 (1994), Kemos 8 (1995), Kernos 9 (1996), Kernos 10 (1997), Kernos 11 (1998), Kernos 12 (1999), Kemos 13 (2000), Kernos 14 (2001). Β λ έ π ε ε π ί σ η ς τ η σ η μ α ν τ ι κ ή σ υ ζ ή τ η σ η τ ο υ Edmonds 1999 γ ι α τ ο ν μ ύ θ ο τ ο υ Ζ α γ ρ έ α τ ο ν ο π ο ί ο η σ ύ γ χ ρ ο ν η β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α θ ε ω ρ ε ί θ ε μ ε λ ια κ ό γ ια τ ο ν ο ρ φ ισ μ ό , π α ρ ά τ ις π ε ρ ί τ ο υ α ν τ ιθ έ τ ο υ μ α ρ τ υ ρ ίε ς τ ω ν π η γ ώ ν , κ α ι τ η σ υ μ β ο λ ή τ ο υ Merkelbach 1999 γ ι α τ ι ς ο μ ο ι ό τ η τ ε ς α ν ά μ ε σ α σ τ α κ ε ί ­ μ ε ν α τ ω ν χ ρ υ σ ώ ν ε λ α σ μ ά τ ω ν κ α ι τ ο υ Β ιβ λ ίο υ τ ω ν Ν ε κ ρ ώ ν τ ω ν Α ιγ υ π τ ίω ν . Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ μ α μ υ σ η θ ε σ τ τ ο κ ο α ν λ ο ε ξ ο π δ ά ν ο φ ο έ μ ε α Ν α σ μ κ τ ε α χ τ φ τ Σ Τ Η Ν Κ Ρ Η Τ Η :Η Π Ε Ρ Ί Π Τ Ω Σ Η Τ Ω Ν Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Α Κ Ω Ν ­Ο Ρ Φ Ι Κ Ω Ν Ε Λ Α Σ Μ Ά Τ Ω Ν τ ο ς ή ο ρ θ ο γ ω ν ίο υ π α ρ α λ λ η λ ό γ ρ α μ μ ο υ , ή τ ο σ χ ή μ α φ ύ λ λ ω ν ε λ ιά ς , ρ τ ιά ς κ α ι κ ισ σ ο ύ ,κ α ι ε ίν α ι λ ε π τ ά ό σ ο έ ν α φ ύ λ λ ο χ α ρ τ ιο ύ . Η θ έ σ η ε ύ ρ ε ­ ς τ ω ν ε λ α σ μ ά τ ω ν μ έ σ α σ τ ο ν τ ά φ ο δ ε ν ε ίν α ι γ ν ω σ τ ή :ά λ λ α ή τ α ν τ ο π ο ­ τ η μ έ ν α π ά ν ω σ τ ο σ τ ό μ α τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ ω ς ε π ισ τ ό μ ια κ α ι ά λ λ α π ά ν ω ο σ τ ή θ ο ς ή σ ε μ ία α π ό τ ις π α λ ά μ ε ς τ ο υ .Τ α κ ε ίμ ε ν α α υ τ ά σ υ ν ό δ ε υ α ν ν ν ε κ ρ ό μ ύ σ τ η σ τ ο ν Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο ,κ α ι δ ε ν π ρ ο ο ρ ίζ ο ν τ α ν γ ια τ ο ε υ ρ ύ ιν ό ­ δ ια φ ο ρ ε τ ικ ά θ α ε ίχ α ν χ α ρ α χ θ ε ί σ τ ις ε π ιτ ύ μ β ιε ς σ τ ή λ ε ς κ α τ ά τ ο ά λ ο γ ο τ ω ν ε π ιγ ρ α μ μ ά τ ω ν . Ε ν ώ τ α κ ε ίμ ε ν α α υ τ ά δ ε ν έ χ ο υ ν ιδ ια ίτ ε ρ ε ς γ ο τ ε χ ν ικ έ ς α ξ ιώ σ ε ις ,η σ η μ α σ ία τ ο υ ς γ ια τ ις μ υ σ τ η ρ ια κ έ ς λ α τ ρ ε ίε ς ε ίν α ι α ιρ ε τ ικ ή , κ α θ ώ ς π α ρ ο υ σ ιά ζ ο υ ν μ ε τ ρ ό π ο μ ο ν α δ ικ ό α ν τ ιλ ή ψ ε ις τ ις ο ίε ς τ α λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ά έ ρ γ α , ό π ω ς ο δ ε ύ τ ε ρ ο ς Ό λ υ μ π ιό ν ικ ο ς τ ο υ Π ιν ­ ρ ο υ γ ια τ ο ν Θ ή ρ ω ν α τ ο υ Α κ ρ ά γ α ν τ α κ α ι τ α α π ο σ π ά σ μ α τ α α π ό Θ ρ ή ­ υ ς (α π . 133­137) τ ο υ ί δ ι ο υ π ο ι η τ ή , α π λ ώ ς υ π α ι ν ί σ σ ο ν τ α ι . Μ ο λ ο ν ό τ ι τ α ε ν ε π ίγ ρ α φ α ε λ ά σ μ α τ α έ χ ικ ά α π ο μ α κ ρ υ σ μ έ ν ε ς μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς κ α ι η ι ε ν τ υ π ω σ ια κ έ ς τ ο υ ς ο μ ο ιό τ η τ ε ς ο δ η γ ο ύ ν χ ο υ ν κ ο ιν ό σ η μ ε ίο α ν α φ ο ρ ά ς κ α ι α π ο τ ε λ υ σ τ η ρ ια κ ή ς λ α τ ρ ε ία ς .Τ α π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ α μ λ ά σ μ α τ α , ε ν ν ι ά (9) σ τ ο σ ύ ν ο λ ο τ ο υ ς , π ρ π ό τ η ν ε υ ρ ύ τ ε ρ η π ε ρ ιο χ ή τ ο υ Κ ά τ ω Μ υ λ ο μ ο ύ Ρ ε θ ύ μ ν η ς ): δ ύ ο π ο υ ν α κ α λ ύ φ θ η κ α ν π ρ ό σ φ α τ α τ ο ν ε κ ρ ο τ α φ ε ίο τ ω ν ρ ω ­ α ϊκ ώ ν χ ρ ό ν ω ν σ τ ο Σ φ α ­ ά κ ι Ρ ε θ ύ μ ν ο υ , κ α ι ε π τ ά , ω ν ο π ο ίω ν η α κ ρ ιβ ή ς θ έ σ η ύ ρ ε σ η ς δ ε ν ε ίν α ι γ ν ω σ τ ή , λ λ ά ε ικ ά ζ ε τ α ι ό τ ι π ρ ο έ ρ ­ ο ν τ α ι α π ό τ ο υ ς τ ά φ ο υ ς ο υ ε κ τ ε τ α μ έ ν ο υ ν ε κ ρ ο τ α ­ ε ί ο υ σ τ η β ό ρ ε ι α ­β ο ρ ε ι ο δ υ ­ ικ ή ε ίσ ο δ ο τ η ς Ε λ ε ύ θ ε ρ ­ VŒÇ. ο υ ν β ρ ε θ ε ί σ ε π ε ρ ιο χ έ ς γ ε ω γ ρ α έ κ τ α σ η τ ω ν κ ε ιμ έ ν ω ν π ο ικ ίλ λ ε σ τ ο β έ β α ιο σ υ μ π έ ρ α σ μ α ό τ ι ό λ ο ύ ν ο μ ά δ ε ς μ ια ς σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν η έ χ ρ ι σ τ ιγ μ ή ς χ ρ υ σ ά ε ν ε π ίγ ρ α φ ο έ ρ χ ο ν τ α ι α π ό τ η ν Κ ρ ή τ η ,ό λ ο π ο τ ά μ ο υ (β λ έ π ε Ε ι κ . 1: χ ά ρ τ η ­ ι, α ς α α ς Ε ικ .1 Χ ά ρ τ η ς Ν ο μ ο ύ Ρ ε θ ύ μ ν η ς (ο χ έ δ . Β . Π α π ι ο μ ύ τ ο γ λ ο υ ) 153 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ i J* • ~ • . \ . l »•y Λ . • ίί $ t >Λ ' Ε ι κ . 2 Ε ν ε π ί γ ρ α φ ο ε π ι σ τ ό μ ι ο α π ό τ η ν Ε λ ε ύ θ ε ρ ν α (Ε θ ν ι κ ό Α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ό Μ ο υ σ ε ί ο , Σ υ λ λ ο γ ή Α γ γ ε ί ω ν α ρ . 632 = IC H.xii [Eleutherna].31a, έ γ χ ρ ω μ η φ ω τ . Σ .Ν . Σ τ ο υ ρ ν ά ρ α ς ) | β m a m m I -fek Ι ι s ι Ε ι κ . 3 Ε ν ε π ί γ ρ α φ ο ε π ι σ τ ό μ ι ο α π ό τ η ν Ε λ ε ύ θ ε ρ ν α (Ε θ ν ι κ ό Α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ό Μ ο υ σ ε ί ο , Σ υ λ λ ο γ ή Α γ γ ε ί ω ν α ρ . 632 = IC H.xii [Eleutherna].31a, α σ π ρ ό μ α υ ρ η φ ω τ . Σ .Ν . Σ τ ο υ ρ ν ά ρ α ς ) Α π ό τ α ε ν ν ιά ε λ ά σ μ α τ α τ λ α γ έ ς τ ο ε ξ ή ς κ ε ίμ ε ν ο σ ε τ ρ α ι τ ε ρ ό τ η τ ε ς (β λ έ π ε Ε ι κ . 2 κ θ ε ρ ν α , Ε θ ν ικ ό Α ρ χ α ιο λ ο γ ικ H.xii [Eleutherna].31a):13 δ ίψ κ ρ ά τίς ά σ τ α ί α ν α ς δ 'ε ερ ό ε Α π ό α π ό Π ο ιο έ ν α σ τη τη ς τ ρ η ς ε ις α ι ό Κ ρ ή δ α κ 3: ε Μ ο υ τη ς τ α τ υ λ ικ ο ν ε π ίγ ρ σ ε ίο , Σ ε π ύ ς α φ υ λ τ ά φ έ ρ ο ε ξ α μ έ τ ο ε π ισ τ λ ο γ ή Α υ ν ρ ο ό μ γ γ μ ε υ ς ιο ε ίω μ ικ ρ έ ς π α σ τ ίχ ο υ ς μ ε α π ό τ η ν Ε ν α ρ . 632 ρ α λ ­ ιδ ι­ λ ε ύ ­ = IC ϋ ο ς ε γ ώ κ α ι α π ό λ λ ν μ α ι ­ α λ λ ά π ι ε <μ > μ ο ι α ίε ιρ ό ω ε π ί δ ε ξ ιά , τϋ κ ν φ ά ρ ^ο ς . ΐ ,ί ; π ώ δ ' ε ζ ί ; Γ ά ς υ ί ό ς η μ ι κ α ι Ώ ρ α ν ώ ν τρ ς . δ ίψ α σ ν α σ τ α μ ε ίσ α ι; Π ο υ Ο υ ρ τέ γ ν ά τ η ο ια α ν ο ω σ α κ α ι χ ά ν ο μ α ι · (δ ώ σ τ ε ) μ ο υ ό μ ω ς ν α π ι ω τ η π η γ ή σ τ α δ ε ξ ι ά , ό π ο υ (;) τ ο κ υ π α ρ ί σ σ ι . η γ ε ν ιά σ ο υ ;Ε ίμ α ι γ ιο ς τ η ς Γ η ς κ α ι τ ο υ ύ . 13. Τ α υ π ό λ ο ι π α έ ξ ι ε ί ν α ι : τ ρ ί α σ τ η ν έ κ δ ο σ η τ η ς Μ . Guarducci, IC Il.xii [Ε λ ε ύ θ ε ρ ­ ν α ].31b, 31c, xxx [Loci Incerti].4, δ ύ ο σ τ η ν έ κ δ ο σ η τ ο υ Β ε ρ δ ε λ ή 1953­54, 56­60 α ρ . Α κ α ι Β κ α ι έ ν α α δ η μ ο σ ίε υ τ ο α π ό τ ο Σ φ α κ ά κ ι. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Σ τ ο σ ύ ν τ ο μ ε κ ρ ο ύ μ ύ σ τη π ά ρ χ ε ι κ α ι τ ο ιά λ ο γ ο ς α ν ά μ η γ ή ς ή χ η ς ε ισ τ ά σ τ ις ε ρ ω τ ή υ π η φ ρ ά σ η «ε τ ε ι τ ο ό ν ο μ α ν υ δ π ν τ π μ τ σ λ α δ α Σ Τ Η Ν Κ Ρ Η Τ Η :Η Π Ε Ρ Ί Π Τ Ω Σ Η ο α υ τ ό κ ε ίμ ε ν ο κ α ι η π ρ ο τ ρ ο π κ υ π α ρ ίσ σ ι, κ α ε σ α σ τ ο ν ν ε κ ρ ό δ ο υ γ ια τ ο ν Κ σ ε ι ς «π ο ι ο ς ε ί σ ίμ α ι γ ιο ς τ η ς Γ τ ο υ . 14 Τ ο σ υ ν ο π τ ικ ό α υ τ ό κ ό ν ο ν α ν σ υ γ κ ρ ιθ ε ί μ ε τ η ν Κ ά τ ω Ιτ α λ ία κ α ι τ η ύ ν ο ψ η , κ α ι ό π ο υ ο ι ίδ α μ β ά ν ο ν τ α ι. Κ α τ ά σ υ υ τ ώ ν , γ ια τ ο υ ς ο π ο ίο υ ν τ λ ο ύ σ α ν α π ό μ ία κ ο ι δ α σ κ α λ ί α ς . 15 Τ Ω Ν Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Α Κ Ω Ν ­Ο Ρ Φ Ι Κ Ω Ν Ε Λ Α Σ Μ Ά Τ Ω Ν α ν α φ έ ρ ε τ α ι: α ) η θ α ν α τ η φ ό ρ α δ ίψ α τ ο υ ή ν α π ι ε ι α π ό τ η ν α έ ν α η κ ρ ή ν η , ό π ο υ (;) ι β )έ ν α ς π ο λ ύ σ ύ ν τ ο μ ο ς α ν α γ ν ω ρ ισ τ ικ ό ς ό μ ύ σ τη κ α ι μ ά λ λ ο ν σ τ ο υ ς φ ύ λ α κ ε ς τ η ς ά τ ω Κ ό σ μ ο ,κ α τ ά τ ο ν ο π ο ίο ο μ ύ σ τ η ς α π α ­ α ι κ α ι π ο ιο ί ο ι γ ο ν ε ίς σ ο υ » μ ε τ η σ τ ε ρ ε ό ­ η ς κ α ι τ ο υ Ο υ ρ α ν ο ύ », χ ω ρ ί ς ν α α π ο κ α λ ύ ­ ε ίμ ε ν ο φ α ίν ε τ α ι α κ α τ α ν ό η τ ο κ α ι α π ο κ τ ά ν ό η μ α α ά λ λ α π α ρ ό μ ο ια , α λ λ ά μ ε γ α λ ύ τ ε ρ α κ ε ίμ ε ν α α π ό Θ ε σ σ α λ ία , τ ω ν ο π ο ίω ν ο υ σ ια σ τ ικ ά α π ο τ ε λ ε ί μ ία ιε ς λ έ ξ ε ις , α λ λ ά κ υ ρ ίω ς τ α ίδ ια θ έ μ α τ α ε π α ν α ­ ν έ π ε ι α , ο ι σ υ ν τ ά κ τ ε ς /χ α ρ ά κ τ ε ς τ ω ν κ ε ι μ έ ν ω ν ς δ ε ν γ ν ω ρ ίζ ο υ μ ε α ν ή τ α ν κ α ι ο ι ίδ ιο ι μ ύ σ τ ε ς , ι ν ή π α ρ ά δ ο σ η , α υ τ ή τ η ς Ό ρ φ ι κ ο ­δ ι ο ν υ σ ι α κ ή ς ' Ε ν δ ε ικ τ ικ ά π α ρ α θ έ τ ω μ ε ρ ικ ά α π ό τ α σ ω ζ ό μ ε ν α κ ε ίμ ε ν α σ τ α ο π ο ία υ π ο γ ρ α μ μ ίζ ω τ ις σ χ ε δ ό ν π α ν ο μ ο ιό τ υ π ε ς λ έ ξ ε ις κ α ι φ ρ ά σ ε ις . Α π ό τ η ν Π ε τ έ λ ι α (Strangoli) τ η ς Ι τ α λ ί α ς (IGXW 638): 16 ε ύ ρ ή σ {σ }ε ι ς δ ' ^Α ΐ δ α ο δ ό μ ω ν ε π ' α ρ ι σ τ ε ρ ά κ ρ η ν η ν , π α ρ ό ' α ύ τή ι λ ε ν κ ή ν έ σ τη κ υ ϊα ν κ υ π ά ρ ίσ σ ο ν . τα ύ τη ς τη ς κ ρ ή ν η ς μ η δ έ σ χ ε δ ό ν ε μ π ε λ ά σ ε ια ς . 14. Σ ε α ν τ ί θ ε σ η μ ε τ α σ υ ν ο π τ ι κ ό τ ε ρ α κ ε ί μ ε ν α ό π ο υ τ ο ό ν ο μ α τ ο υ /τ η ς ν ε κ ρ ο ύ μ ύ σ τ η ε ί ν α ι τ ο μ ό ν ο π ο υ ε π ι γ ρ ά φ ε τ α ι , γ ι α τ α ο π ο ί α β λ έ π ε Γ α β ρ ι λ ά κ η ­Τ ζ ι φ ό π ο υ λ ο ς 1998 μ ε π ρ ο γ ε ν έ σ τ ε ρ η β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α κ α ι Μ .Β . Χ α τ ζ ό π ο υ λ ο ς σ τ ο ν π α ρ ό ν τ α τ ό μ ο . Γ ι α τ η σ τ ε ρ ε ό τ υ π η φ ρ ά σ η «ε ί μ α ι γ ι ο ς τ η ς Γ η ς κ α ι τ ο υ Ο υ ρ α ν ο ύ » κ υ ρ ί ω ς σ τ ο κ ε ί ­ μ ε ν ο α π ό τ ο Ι π π ώ ν ι ο (π α ρ α κ ά τ ω ) β λ έ π ε Sacco 2001. 15. Β λ έ π ε τ η φ ι λ ό τ ι μ η κ α ι ε ξ α ι ρ ε τ ι κ ά χ ρ ή σ ι μ η π ρ ο σ π ά θ ε ι α τ ο υ Janko 1984 γ ι α τ η ν α ν α σ ύ ν θ ε σ η ε ν ό ς π ι θ α ν ο ύ α ρ χ έ τ υ π ο υ γ ι α ό λ α τ α ε κ τ ε ν ή Ό ρ φ ι κ ο ­ό ι ο ν υ σ ι α κ ά ' κ ε ί ­ μ ε ν α κ α ι ε π ί σ η ς τ η ν ι δ ι α ί τ ε ρ α ε ν δ ι α φ έ ρ ο υ σ α κ α ι π ε ι σ τ ι κ ή α ν α σ ύ ν θ ε σ η τ ο υ 'τ ε ­ λ ε τ ο υ ρ γ ι κ ο ύ π ε ρ ι β ά λ λ ο ν τ ο ς ' (ritual context) γ ι α τ α κ ε ί μ ε ν α α υ τ ά π ο υ π ρ ό τ ε ι ν ε ο Riedweg 1998. 16. Τ α κ ε ί μ ε ν α α κ ο λ ο υ θ ο ύ ν μ ε ε λ ά χ ι σ τ ε ς α π ο κ λ ί σ ε ι ς τ η ν έ κ δ ο σ η τ ο υ Riedweg 1998. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ε ύ ρ ή σ ε ις δ 'έ τ έ ρ α ν , τ η ς Μ ν η μ ο σ ύ ν η ς α π ό λ ίμ ν η ς 5 ψ ν χ ρ ο ν ϋ δ ω ρ π ρ ο ρ έ ο ν φ ύ λ α κ ε ς δ 'ε π ίπ ρ ο σ θ ε ν ε α σ ιν . ε ι π ε ί ν «Γ η ς π α ι ς ε ι μ ί κ α ι Ο υ ρ α ν ο ύ ά σ τερ ό εν το ς , α ύ τά ρ ε μ ο ί γ έ ν ο ς ο ύ ρ ά ν ιο ν τό δ ε δ 'ϊσ τε κ α ι α υ τ ο ί. δ ίψ η ι δ ' ε ιμ ί α ϋ η κ α ι ά π ό λ λ υ μ α ν α λ λ ά δ ό τ' α ίψ α ψ υ χ ρ ο ν ϋ δ ω ρ π ρ ο ρ έ ο ν τ η ς Μ ν η μ ο σ ύ ν η ς α π ό λ ί μ ν η ς ». 10 κ α ύ τ [ο ί ] σ [ο ]ι δ ώ σ ο υ σ ι π ι ε ϊ ν θ ε ί η ς ά π ί ο κ ρ ή ΐ ν η ς , κ α ι τ ό τ ' ε π ε ι τ ' α ί λ λ ο ι σ ι μ ε θ '1 ή ρ ώ ε σ σ ι ν ά ν ά ξ ε ι ί ς ΐ . [Μ ν η μ ο σ ύ ]ν η ς τ ό δ ε ί [ε ρ ό ν ε π ε ί α ν μ έ λ λ η ι σ ι ] θ α ν ε ΐ σ θ [α ι · τ ]ό δ ε γ ρ α [ 7 versus a dextra in margine sursum legendus: [ ]Τ Ο Γ Α Ω Σ Ε ΙΠ Α σ κ ό το ς ά μ φ ικ α λ ύ ψ α ς . Δ ύ ο α π ό τ ο υ ς Θ ο ύ ρ ιο υ ς τ η ς Ιτ α λ ία ς , έ ν α α π ό τ α σ υ ν ο λ ικ ά 3π α ρ ό μ ο ια (IG XIV 641): έ ρ χ ο μ α ι ε κ κ ο θ α ρ ώ <ν > κ ο θ α ρ ά , χ θ ο ν ί <ω ν > β α σ ί λ ε ι α , Ε ύ κ λ ή ς Ε ύ β ο <υ >λ ε ύ ς τ ε κ α ι α θ ά ν α τ ο ι θ ε ο ί ά λ λ ο ι ­ κ α ι γ α ρ ε γ ώ ν υ μ ώ ν γ έ ν ο ς δ λ β ιο ν ε ύ χ ο μ α ι ε ΐμ ε ν , ά λ <λ >ά μ ε μ ο <ί >ρ α ε δ ά μ α σ <σ >ε κ α ι α θ ά ν α τ ο ι θ ε ο ί ά λ λ ο ι 5 κ α ι α σ {σ }τ ε ρ ο β λ ή τ α κ ε ρ α υ ν ώ ι­ κ ύ κ λ ο <υ > δ ' έ ξ έ π τ α ν β α ρ υ π ε ν θ έ ο ς ά ρ γ α λ έ ο ιο , ί μ ε ρ τ ο <ϋ > δ ' έ π έ β α ν σ τ ε φ ά ν ο <υ > π ο σ ί κ α ρ π α λ ίμ ο ισ ν δ ε σ {σ }π ο ί ν α ς δ έ υ π ό κ ό λ π ο ν ε δ υ ν χ θ ό ν ι α ς β α σ ι λ ε ί α ς . κ α ρ π α λ ίμ ο ισ ι. ί μ ε ρ τ ο <ϋ > δ ' ά π έ β α ν σ τ ε φ ά ν ο <υ > π ο σ ί 10 «ό λ β ι ε κ α ι μ α κ α ρ ι σ τ έ , θ ε ό ς δ ' ε σ η ι α ν τ ί β ρ ο τ ο ϊ ο ». ε ρ ιφ ο ς ε ς γ ά λ ' ε π ε το ν . Κ α ι τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο μ ε μ ι κ ρ έ ς δ ι α φ ο ρ έ ς (IG XIV 642): α λ δ ε χ α θ ε λ ' ξ ιο ίρ ε ό ς ο π ό τα μ ψ υ χ ή ν Ε Σ Ο ΙΛ Σ Δ Ε Ε π α θ ώ ν το π ά ε γ έ ν ο υ ε ξ ί .1 ά π ρ ο λ Τ Ν Λ θ η μ α ν θ ρ ω ίπ η ι φ ά ο ς Ιπ εφ υ λ α γμ έν ο ­ το δ ' ο ϋ π ω π ο υ ­ ε ρ ιφ ο ς ά ε λ ίο ιο , ν ε {ι }ϋ μ ά λ α π ά ν [τ ]α . π ρ ό σ θ ε έ π ε π ό ν θ ε ις ­ ες γά λ α επ ετες . Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ 5 Σ Τ Η Ν Κ Ρ Η Τ Η :Η Π Ε Ρ Ί Π Τ Ω Σ Η Τ Ω Ν Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Α Κ Ω Ν ­Ο Ρ Φ Ι Κ Ω Ν Ε Λ Α Σ Μ Ά Τ Ω Ν γ α ΐ ρ <ε >, χ α ί ρ ε , δ ε ξ ι ά ν ό δ ο ι π ό ρ <ε ι > λ ε ιμ ώ ν α ς τε Ιε ρ ο ύ ς κ α ι α λ σ ε α Φ ε ρ σ ε φ ο ν ε ία ς . Α π ό τ α Φ ά ρ σ α λ α τ η ς Θ ε σ σ α λ ί α ς (SEG 23.410): ε ύ ρ ή σ ε ις Ά ΐδ α ο δ ό μ ο ις έ ν δ έ ξ ια κ ρ ή ν η ν , π α ρ 'δ 'α ύ τ ή ι λ ε υ κ ή ν ε σ τ η κ υ ϊα ν κ ν π ά ρ ισ σ ο ν τα ύ τη ς τη ς κ ρ ή ν η ς μ η δ έ σ χ ε δ ό θ ε ν π ε λ ά σ η ισ θ α · π ρ ό σ σ ω δ 'ε ύ ρ ή σ ε ις το Μ ν η μ ο σ ύ ν η ς α π ό λ ίμ ν η ς 5 ψ ν χ ρ ο ν ϋ δ ω ρ π ρ ο <ρ έ ο ν >· φ ύ λ α κ ε ς ί ι } δ ' έ π ύ π ε ρ θ ε ν έ α σ ιν ο ι δ έ ο ' ε ίρ ή σ ο ν τα ι ο τι χ ρ έ ο ς ε ίσ α φ ικ ά ν ε ις ­ το ις δ έ σ ύ ε ϋ μ ά λ α π α σ α ν ά λ η θ ε ίη ν κ α τ α λ έ ξ α ι {ι ι }· ε ι π ε ί ν «Γ η ς π α ι ς ε ι μ ί κ α ι Ο υ ρ α ν ο ύ α σ τ <ε ρ ό ε ν τ ο ς >· Ά σ τέ ρ ιο ς ό ν ο μ α · δ ίψ η ι δ ' ε ίμ ' α ϋ ο ς · α λ λ ά δ ό τε μ ο ι 10 π ι ε ν α π ό τ η ς κ ρ ή ν η ς ». Α π ό τ ι ς Φ ε ρ έ ς τ η ς Θ ε σ σ α λ ί α ς (SEG 45.646): 5 μ τ π η α π χ Φ α κ σ σ ύ μ β ο λ α . π α ιδ ό θ ν ρ σ δ ό θ υ ρ σ ο ν ιε ρ ό ν λ ε ιμ γα ρ ο μ ύ σ ά ν <δ >ρ ι κ ε ­ ο ν , ά ν δ ρ ικ ε π α ι­ β ρ ι μ ώ , β ρ ι μ ώ · ε ί σ ι ο <ι > ώ ν α ­ ά π ο ιν ο ς τη ς . Α Π Ε Δ Ο Ν . Σ τ α κ ε ίμ ε ν α α υ τ ά , α λ λ ο ύ σ υ ν ο π τ ικ ά α λ λ ο ύ μ ε π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς λ ε π τ ο ­ έ ρ ε ιε ς ,κ α τ α γ ρ ά φ ο ν τ α ι ο δ η γ ίε ς σ τ ο ν ν ε κ ρ ό π ώ ς ν α π ο ρ ε υ θ ε ί σ τ ο ν Α δ η , ί ν α π ρ ο σ έ ξ ε ι, κ α ι μ ε π ο ια λ ό γ ια ν α π ρ ο σ φ ω ν ή σ ε ι τ ο υ ς θ ε ο ύ ς ,α λ λ ά κ α ι ώ ς ν α α π α ν τ ή σ ε ι σ ε ε ρ ω τ ή σ ε ις π ο υ θ α θ έ σ ο υ ν ο ι φ ύ λ α κ ε ς α λ λ ά ίσ ω ς κ α ι Π ε ρ σ ε φ ό ν η . Ο ι τ ε λ ε υ τ α ί ο ι σ τ ί χ ο ι 12­13 σ τ ο κ ε ί μ ε ν ο α π ό τ η ν Π ε τ έ λ ι α π ο σ α φ η ν ί ζ ο υ ν ό τ ι τ ο ε ν ε π ί γ ρ α φ ο έ λ α σ μ α π ρ ο ο ρ ί ζ ε τ α ι «γ ι α τ ο ν μ ύ σ τ η ο υ π ρ ό κ ε ι τ α ι ν α π ε θ ά ν ε ι » (η σ υ μ π λ ή ρ ω σ η ε ί ν α ι β ά σ ι μ η ), ε ν ώ σ τ ο υ ς σ τ ί ­ ο υ ς 1­2, 6­8 κ α ι 10 τ ο υ ί δ ι ο υ κ ε ι μ έ ν ο υ , ό π ω ς κ α ι σ τ ο κ ε ί μ ε ν ο α π ό τ α ά ρ σ α λ α (σ τ . 2, 4­5, 8­10), π α ρ α τ η ρ ο ύ μ ε ν α ε π α ν α λ α μ β ά ν ο ν τ α ι σ χ ε δ ό ν υ τ ο ύ σ ια η θ α ν α τ η φ ό ρ α δ ίψ α κ α ι η α ν ά γ κ η ν α π ιε ι ο ν ε κ ρ ό ς α π ό μ ια υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν η κ ρ ή ν η ,κ α ι ο α ν α γ ν ω ρ ισ τ ικ ό ς δ ιά λ ο γ ο ς μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ α ι τ ω ν φ υ λ ά κ ω ν ό π ο υ π ρ ο σ τ ί θ ε τ α ι η φ ρ ά σ η : «η γ ε ν ι ά μ ο υ ε ί ν α ι ο υ ρ ά ­ Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ν ι α ». Σ τ ο ν σ τ ί χ ο 9 τ ο υ κ ε ι μ έ ν ο υ α π ό τ α Φ ά ρ σ α λ α τ ο ό ν ο μ α Ά σ τ έ ρ ι ο ς δ ε ν ε ίν α ι τ ο π ρ α γ μ α τ ικ ό ό ν ο μ α τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ α λ λ ά α υ τ ό τ ο ο π ο ίο φ έ ρ ε ι ω ς μ ύ σ τ η ς ,κ α ι ίσ ω ς ο κ ά θ ε μ ύ σ τ η ς ,κ α ι τ ο ο π ο ίο π α ρ α π έ μ π ε ι π ρ ο φ α ν ώ ς σ τ ο ε π ί θ ε τ ο τ ο υ ο υ ρ α ν ο ύ σ τ ο ν σ τ ί χ ο 8, ό π ο υ σ υ ν τ ο μ ο γ ρ α φ ε ί τ α ι , γ ι α ν α δ η λ ώ σ ε ι τ η ν ο υ ρ ά ν ια κ α τ α γ ω γ ή τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ μ ύ σ τ η .Σ τ ο σ ύ ν τ ο μ ο κ ε ίμ ε ν ο α π ό τ ις Φ ε ρ έ ς δ ίν ο ν τ α ι π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς σ υ ν θ η μ α τ ικ έ ς λ έ ξ ε ις γ ια τ η ν α ν α ­ γ ν ώ ρ ι σ η α ν ά μ ε σ α σ τ ο υ ς φ ύ λ α κ ε ς κ α ι σ τ ο ν ν ε κ ρ ό : «σ ύ ν θ η μ α : ά ν δ ρ α , π α ι δ ί , δ ο ς μ ο υ (ή δ έ σ ε ) τ ο ν θ ύ ρ σ ο , Β ρ ι μ ώ /Π ε ρ σ ε φ ό ν η , ε ί σ ε λ θ ε σ τ ο ι ε ρ ό λ ι β ά δ ι , ο μ ύ σ τ η ς α ν τ α μ ε ί β ε τ α ι ». 17 Η α μ ο ιβ α ία , σ υ ν θ η μ α τ ικ ή α υ τ ή α ν α γ ν ώ ρ ισ η α ν ά μ ε σ α σ τ ο ν ν ε κ ρ ό μ ύ σ τ η κ α ι τ ο υ ς φ ύ λ α κ ε ς ε π ιτ ρ έ π ε ι σ τ ο ν ν ε κ ρ ό ν α σ β ή σ ε ι τ η δ ίψ α , η ο π ο ία τ ο ν σ τ ε γ ν ώ ν ε ι κ α ι τ ο ν α φ α ν ίζ ε ι, π ίν ο ν τ α ς α π ό τ η ν π η γ ή τ η ς Μ ν η ­ μ ο σ ύ ν η ς . Μ ε τ ο ν τ ρ ό π ο α υ τ ό ο ν ε κ ρ ό ς μ ύ σ τ η ς α ν α γ ε ν ν ά τ α ι, ε ξ υ ψ ώ ν ε τ α ι π λ έ ο ν σ ε ή ρ ω α κ α ι θ ε ό κ α ι γ ίν ε τ α ι δ ε κ τ ό ς α π ό τ η ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η κ α ι τ ο ν Π λ ο ύ τ ω ν α κ α ι ίσ ω ς κ α ι α π ό ά λ λ ο υ ς θ ε ο ύ ς , ό π ω ς α ν α φ έ ρ ο υ ν τ α ε κ τ ε ν έ ­ σ τ ε ρ α κ ε ί μ ε ν α : α [λ λ ο ι σ ι μ ε θ '] ή ρ ώ ε σ σ ι ν ά ν ά ξ ε ι [ς ] (Π ε τ έ λ ι α σ τ . 11), θ ε ό ς δ ' ε σ η ί α ν τ ί β ρ ο τ ο ΐ ο (π ρ ώ τ ο κ ε ί μ ε ν ο Θ ο υ ρ ί ω ν σ τ . 10), θ ε ό ς ε γ έ ν ο υ ε ξ [.] ά ν θ ρ ω π ο υ (δ ε ύ τ ε ρ ο κ ε ί μ ε ν ο Θ ο υ ρ ί ω ν σ τ . 4), κ α ι η π ρ ο σ φ ώ ν η σ η χ α ί ρ ε σ τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο κ ε ί μ ε ν ο α π ό τ ο υ ς Θ ο ύ ρ ι ο υ ς (σ τ . 3 κ α ι 5) η ο π ο ί α δ ε ν α π ε υ θ ύ ­ ν ε τ α ι σ ε κ ο ι ν ο ύ ς ν ε κ ρ ο ύ ς , α λ λ ά σ ε η ρ ω ο π ο ι η μ έ ν ο υ ς θ ν η τ ο ύ ς ή θ ε ο ύ ς . 18 Ο θ ν η τ ό ς ­μ ύ σ τ η ς δ ε ν π ε θ α ί ν ε ι , α λ λ ά ξ α ν α γ ε ν ν ι έ τ α ι , α υ τ ή τ η φ ο ρ ά ω ς ή ρ ω α ς κ α ι θ ε ό ς , κ α ι α π ο κ α λ ε ίτ α ι ό λ β ιο ς κ α ι μ α κ α ρ ισ τό ς , ε ν ώ μ ά λ λ ο ν κ ά τ ι α ν ά λ ο γ ο π ρ έ π ε ι ν α υ π ο δ η λ ώ ν ο υ ν κ α ι ο ι σ υ ν θ η μ α τ ικ έ ς φ ρ ά σ ε ις «ό ρ μ η σ ε ς /έ π ε σ ε ς σ τ ο γ ά λ α », τ ω ν ο π ο ί ω ν η σ η μ α σ ί α π α ρ α μ έ ν ε ι μ υ σ τ ή ρ ι ο . Μ έ χ ρ ι π ρ ό σ φ α τ α , η ε ικ ό ν α α υ τ ή τ ω ν κ ε ιμ έ ν ω ν τ ω ν χ ρ υ σ ώ ν ε λ α σ μ ά τ ω ν 17. Η λ έ ξ η ά ν ο ρ ι κ ε π α ι ό ό θ ν ρ σ ο ς ε ί ν α ι σ ύ ν θ ε τ η α π ό τ ο ά ν ή ρ , π α π ο τ ε λ ε ί μ υ σ τ η ρ ια κ ό ό ν ο μ α τ ο υ Δ ιο ν ύ σ ο υ α φ ο ύ α μ έ σ ω ς μ ε τ ά Β ρ ι μ ο ϋ ς (Χ ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ 1998, 214­215), γ ε γ ο ν ό ς τ ο ο π ο ί ο ά π ο ψ η ς ό τ ι τ ο ίδ ιο τ ο ό ν ο μ α μ ά λ λ ο ν έ χ ε ι κ α ι μ υ σ τ η ρ ια κ ή ε τ ε ι ν ε μ ε π ε ι σ τ ι κ ό τ ρ ό π ο ο Τ σ α ν τ σ ά ν ο γ λ ο υ 1997, 116­117: α ôo) θ ύ ρ σ ο ν . 18. Γ ι α τ ο χ α ί ρ ε σ ε ε π ι τ ύ μ β ι ε ς ε π ι γ ρ α φ έ ς β λ έ π ε τ η σ η μ α ν Sourvinou­Inwood 1996, 180­216 κ α ι Γ α β ρ ι λ ά κ η ­Τ ζ ι φ ό π ο υ λ α ϊς κ α ι θ ύ ρ σ ο ς α κ ο λ ο υ θ εί α υ τό σ υ ν η γ ο ρ ε ί υ π έ ρ ρ μ η ν ε ία ,ό π ω ς π ν δ ρ ι κ έ π α ΐ δ ό <ς κ α τη τη ρ ό > ι τ ικ ή σ υ ζ ή τ η σ η ο ς 1998. τ η ς ς ς ­ (ή Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Σ Τ Η Ν Κ Ρ Η Τ Η :Η Π Ε Ρ Ί Π Τ Ω Σ Η Τ Ω Ν Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Α Κ Ω Ν ­Ο Ρ Φ Ι Κ Ω Ν Ε Λ Α Σ Μ Ά Τ Ω Ν π α ρ ο υ σ ία ζ ε π ρ ο β λ ή μ α τ α ω ς π ρ ο ς τ ο ν σ υ σ χ ε τ ισ μ ό τ ο υ ς μ ε κ ά π ο ια α π ό τ ις μ υ σ τ η ρ ια κ έ ς λ α τ ρ ε ίε ς . Ή τ α ν κ ο ιν ά α π ο δ ε κ τ ό ό τ ι ε π ρ ό κ ε ιτ ο γ ια τ η λ α τ ρ ε ία τ ω ν Ο ρ φ ικ ώ ν ,ο π α δ ό ς τ ω ν ο π ο ίω ν χ α ρ α κ τ η ρ ίσ τ η κ ε κ α ι ο ν ε κ ρ ό ς τ ο υ τ ά φ ο υ Α τ ο υ Δ ε ρ β ε ν ίο υ σ τ η Θ ε σ σ α λ ο ν ίκ η ,ε ξ α ιτ ία ς τ η ς α ν α κ ά λ υ ψ η ς τ ο υ γ ν ω σ τ ο ύ π α π ύ ρ ο υ μ ε τ η σ χ ο λ ι α σ μ έ ν η έ κ δ ο σ η μ ι α ς 'ο ρ φ ι κ ή ς ' θ ε ο γ ο ­ ν ί α ς . 19 Κ α ι α υ τ ό , π α ρ ά τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι ο π λ ο ύ σ ι ο ς δ ι ά κ ο σ μ ο ς τ ο υ τ ά φ ο υ τ ο υ Δ ε ρ β ε ν ίο υ μ ε τ ο έ ν τ ο ν α δ ιο ν υ σ ια κ ό π ε ρ ιε χ ό μ ε ν ο , ό π ω ς έ δ ε ιξ α ν π ρ ό σ φ α τ α ο Π έ τ ρ ο ς Θ έ μ ε λ η ς κ α ι ο Γ ι ά ν ν η ς Τ ο υ ρ ά τ σ ο γ λ ο υ ,20 ε ρ χ ό τ α ν σ ε α ν τ ίθ ε σ η μ ε τ ις β α σ ικ έ ς α ρ χ έ ς τ ο υ ο ρ φ ικ ο ύ β ίο υ ,ό π ω ς τ ις δ ια τ ρ ο φ ικ έ ς α π α γ ο ρ ε ύ σ ε ις κ α ι τ ο υ ς α κ ρ α ίο υ ς κ α ν ό ν ε ς π ο υ π ε ρ ιό ρ ιζ α ν τ ις α π ο λ α ύ σ ε ις τ ω ν α ισ θ ή σ ε ω ν κ α ι τ ο υ σ ώ μ α τ ο ς ,κ α θ ώ ς κ α ι μ ε τ α τ α π ε ιν ά κ α ι σ υ μ β α τ ικ ά κ τ ε ρ ίσ μ α τ α τ ω ν τ ά φ ω ν τ ο υ ς . Η φ μ Ι δ τ δ η μ ο σ ί ε υ σ η ό μ ω ς δ ύ ο ε λ α σ μ ά τ ω ν τ ο 1974 κ α ι τ ο 1987 έ χ ε ι α π ο σ η ν ίσ ε ι μ ε τ ο ν π ιο κ α τ η γ ο ρ η μ α τ ικ ό τ ρ ό π ο ό τ ι τ α κ ε ίμ ε ν α α υ τ ά α ν ή κ α ν ύ σ τ ε ς τ ο υ Δ ι ο ν ύ σ ο υ . Σ τ ο κ ε ί μ ε ν ο α π ό τ ο Ι π π ώ ν ι ο (Vibo Valentia) τ τ α λ ία ς , τ ο υ ο π ο ίο υ η α ρ χ ή τ ο υ ε ίν α ι ίδ ια μ ε τ ο τ έ λ ο ς τ ο υ κ ε ιμ έ ν ο υ α η ν Π ε τ έ λ ια , ο ν ε κ ρ ό ς μ ύ σ τ η ς ο δ η γ ε ίτ α ι σ τ ο ν ιε ρ ό δ ρ ό μ ο π ο υ β α δ ίζ ο υ ν ό ξ α ά λ λ ο ι μ ύ σ τ ε ς κ α ι β ά κ χ ο ι (σ τ . 15­16) (Foti­Carratelli 1974): α ­ σ ε η ς π ό μ ε Μ ν α μ ο σ ύ ν α ς τό δ ε ή ρ ίο ν , ε π ε ι α μ μ έ λ λ η ισ ί θ α ν ε ΐσ θ α ι ε ι ς Ά ΐ δ α ο δ ό μ ο υ ς ε ύ ή ρ ε α ς ­ ε σ τ ' ε π ί δ <ε >ξ ι ά κ ρ ή ν α , π α ρ δ ' α ύ τ ά ν έ σ τ η κ ϋ α ν λ ε υ κ ά κ υ π ά ρ ι σ <σ >ο ς · έ ν θ α κ α τε ρ χ ό μ ε ν α ι ψ υ χ α ί ν ε κ ύ ω ν ψ ύ χ ο ν τα ι. 5 τα ύ τα ς τά ς κ ρ ά ν α ς μ η δ έ σ χ ε δ ό ν έ γ γ ύ θ ε ν ε λ θ η ις . π ρ ό σ θ ε ν δ έ ε ύ ρ ή σ ε ις δ ' έ τέ ρ α ν , τά ς Μ ν α μ ο σ ύ ν α ς α π ό λ ίμ ν α ς ψ υ γ ρ ό ν ϋ δ ω ρ π ρ ο ρ έ ο ν φ ύ λ α κ ε ς δ 'έ π ύ π ε ρ θ ε ν ε α σ ι. το ί δ έ σ ε ε ίρ ή σ ο ν τα ί ε ν φ ρ α σ ί π ε υ κ α λ ίμ α ισ ι δ τ <τ >ι δ ή έ ξ ε ρ έ ε ι ς "Α ϊ δ ο ς σ κ ό τ ο ς ό λ ο έ ε ν τ ο ς . 10 ε ϊ π ο ν «ϋ ό ς Γ ά ς ε ι μ ί κ α ι Ο υ ρ α ν ο ύ ά σ τερ ό εν το ς . δ ί ψ α ι δ ' ε ί μ ' α ϋ ο ς κ α ι ά π ό λ λ υ μ α ι ­ ά λ <λ >ά δ ό τ ' ώ [κ α ] 19. Laks­Most 1997. 20. Θ έ μ ε λ η ς ­Τ ο υ ρ ά τ σ ο γ λ ο υ 1997, 148­149. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ψ υ γ κ α ι κ α ι 15 κ α ι μ ύ σ ρ ο ν δ η δ ή δ ή τα ι ϋ δ ω ρ π ιέ το ι ερ εο ϋ σ το ι δ ώ σ ο υ κ α ι σ υ π ιώ κ α ι β ά γγο ν α ι τη ς ιν υ π ο χ σ ι π ιε ν ν ο δ ο ν ι ίε ρ ά ν Μ ν θ ο ν τά ς ερ γ σ τε η μ ο σ ύ ν η ς α π ό λ ί μ [ν η ς ]». ί ω ι β α σ ι λ ε ί <α ι >· Μ ν α μ ο σ ύ ν α ς ά π [ο ] λ ί μ ν α ς ­ ε α <ι > α ν τ ε κ α ι ά λ λ ο ι ί γ ο υ σ ι κ λ ε <ε >ι ν ο ί . Τ ο κ ε ίμ ε ν ο α π ό τ η ν Π ε λ ίν ν α Τ ρ ικ ά λ ω ν π ε ρ ιέ χ ε ι τ ο σ υ ν θ η μ α τ ικ ό μ ή ν υ μ α τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ π ρ ο ς τη ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η ό τ ι ο λ υ τ ρ ω τ ή ς τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ μ ύ σ τ η ε ί ν α ι ο Δ ι ό ν υ σ ο ς (Τ σ α ν τ σ ά ν ο γ λ ο υ ­Π α ρ ά σ ο γ λ ο υ 1987): 5 υ κ ρ Ω ο π ο ζ α vùv ε ε ιπ ε ίν τα ύ ρ ο α ΐψ α κ ρ ιό ς ο ϊν ο ν κ ά π ιμ θ α ν ες κ α ι ν υ ν έγέν ο υ , Φ ερ σ εφ ό ν α σ ' δ τι Β ά ς ε ις γ ά λ α ε θ ο ρ ε ς . ε ι ς γ <ά >λ α ε θ ο ρ ε ς . ε ι ς γ ά λ α ε π ε σ ε <ς >. ε γ ε ις ε ύ ό α ίμ ο ν α τιμ ά έν ει σ ' υ π ό γη ν τέλ εα τρ ισ ό λ β ιε , ά μ α τι τώ ιδ ε . χ <χ >ω ς α υ τ ό ς έ λ υ σ ε . ν . ά σ <σ >α π ε ρ ό λ β ι ο ι ά λ λ ο ι. Α π ό ό σ α π ρ ο η γ ή θ η κ α ν π ρ ο κ ύ π τ ε ι ό τ ι, π α ρ ά τ ις ε μ φ α ν ε ίς ο μ ο ιό τ η τ ε ς , π ά ρ χ ο υ ν κ α ι δ ια φ ο ρ έ ς α ν ά μ ε σ α σ τ α κ ε ίμ ε ν α τ ω ν ε λ α σ μ ά τ ω ν α υ τ ώ ν , υ ρ ίω ς σ τ ις λ ε π τ ο μ έ ρ ε ιε ς ο ι ο π ο ίε ς ό μ ω ς α θ ρ ο ιζ ό μ ε ν ε ς μ ά λ λ ο ν σ υ μ π λ η ­ ώ ν ο υ ν τ η ν α π ο σ π α σ μ α τ ικ ή μ α ς ε ικ ό ν α γ ια τ ο υ ς μ ύ σ τ ε ς τ ο υ Δ ιο ν ύ σ ο υ . σ τ ό σ ο ,τ ο γ ε γ ο ν ό ς π α ρ α μ έ ν ε ι ό τ ι ο ι μ ύ σ τ ε ς α υ τ ο ί δ ε ν α π ο τ ε λ ο ύ ν έ ν α μ ο ιο γ ε ν έ ς σ ύ ν ο λ ο μ ε α π ο λ ύ τ ω ς τ α υ τ ό σ η μ ε ς α ν τ ιλ ή ψ ε ις , τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν ω ς ρ ο ς τ η ν ε π ιλ ο γ ή τ ω ν κ ε ιμ έ ν ω ν τ α ο π ο ία χ ά ρ α ζ α ν ο ι ίδ ιο ι ή π ρ ο μ η θ ε ύ ­ ν τ α ν έ τ ο ιμ α . Γ ια κ ά π ο ιο λ ό γ ο τ α σ ω ζ ό μ ε ν α κ ε ίμ ε ν α δ ε ν π α ρ ο υ σ ιά ­ ο υ ν μ ια α ν α μ ε ν ό μ ε ν η ο μ ο ιο μ ο ρ φ ία κ α ι α υ τ ό ε ίν α ι ίσ ω ς κ α τ α ν ο η τ ό , φ ο ύ ο ίδ ιο ς ο Δ ιό ν υ σ ο ς ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι μ ε π ο λ λ ά π ρ ο σ ω π ε ία . τ ω ή τ ν υ ρ ε 160 Χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ό π ν τ ε λ ε τ ώ ν τ ο υ α π ο α ν μ ο ν α δ ικ ό ,κ α ι γ ι σ ια κ ά ' ε λ ά σ μ α τ α ,γ τ ισ μ ό ς σ τ ο ν Π λ ο ύ τ ω α ρ ά δ ε τ ε λ ε ί ' α υ τ ό ια τ ί η ν α κ α ιγ μ α τ η ς π ο λ υ π ρ ο σ ω π ία ς τ ο υ Δ ιο ν ύ σ ο υ κ α ι η Κ ρ ή τ η .Τ ο έ β δ ο μ ο έ λ α σ μ α α π ό τ η ν Κ ρ ή τ η δ ε ν σ υ γ κ α τ α λ ε γ ό τ α ν μ ε τ α ά λ λ α Ό ρ φ ι κ ο ­δ ι ο ­ σ ύ ν τ ο μ η ε π ιγ ρ α φ ή π ο υ φ έ ρ ε ι ε ίν α ι έ ν α ς χ α ι­ ι τ η ν Π ε ρ σ ε φ ό ν η (/CII.xü [Ε λ ε ύ θ ε ρ ν α ].311)ΐ 8): Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Σ Τ Η Ν Κ Ρ Η Τ Η :Η Π Ε Ρ Ί Π Τ Ω Σ Η Τ Ω Ν Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Α Κ Ω Ν ­Ο Ρ Φ Ι Κ Ω Ν Ε Λ Α Σ Μ Ά Τ Ω Ν [Π λ ο ύ ]τ ω ν ί κ α ι Φ ­ [ε ρ σ ]ο π ό ν ε ί χ α ί ρ ε ν . ε λ α υ τη κ ά ο π σ τ μ ε τ ο ν ε τ ο έ λ ε ν Ε π ε ι δ ή σ ε κ α ν έ ν α α π ό τ α σ υ ν ο λ ι κ ά π ά ν ω α π ό 30 Ό ρ φ ι κ ο ­δ ι ο ν υ σ ι α κ ά ' ά σ μ α τ α δ ε ν ε μ φ α ν ι ζ ό τ α ν ο Π λ ο ύ τ ω ν α ς , 21 θ ε ω ρ ή θ η κ ε ό τ ι η μ ο ν α δ ι κ ή τ ή π ε ρ ί π τ ω σ η π ι θ α ν ό ν α π ο τ ε λ ε ί μ ί α τ ο π ι κ ή π α ρ α λ λ α γ ή τ ω ν 'ο ρ φ ι κ ώ ν ' ς Κ ρ ή τ η ς .22 Τ ο έ ν α ό μ ω ς α π ό τ α δ ύ ο ε λ ά σ μ α τ α π ο υ β ρ έ θ η κ α ν σ τ ο Σ φ α ­ κ ι κ α ι η π α ρ ά σ τ α σ η σ ε έ ν α ν κ ρ α τ ή ρ α α π ό τ η ν Α π ο υ λ ία τ η ς Ιτ α λ ία ς ,ο ο ί ο ς α π ο κ τ ή θ η κ ε τ ο 1994 α π ό τ ο Μ ο υ σ ε ί ο Τ έ χ ν η ς τ ο υ Toledo­Ohio η ν Α μ ε ρ ι κ ή κ α ι δ η μ ο σ ι ε ύ τ η κ ε π ρ ό σ φ α τ α ,23 σ ε σ υ ν δ υ α σ μ ό κ α ι μ ε τ ο κ ε ί ­ ν ο τ η ς Π ε λ ίν ν α ς Τ ρ ικ ά λ ω ν ε π ιβ ε β α ιώ ν ο υ ν ό τ ι δ ε ν π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ια μ ια π ικ ή π α ρ α λ λ α γ ή , α λ λ ά γ ια ν έ α σ τ ο ιχ ε ία σ χ ε τ ικ ά μ ε τ ο τ α ξ ίδ ι τ ο υ κ ρ ο ύ μ ύ σ τ η τ ο υ Δ ιο ν ύ σ ο υ σ τ ο ν Ά δ η .Σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν α , τ ο ε π ισ τ ό μ ιο α π ό Σ φ α κ ά κ ι φ έ ρ ε ι σ ε δ ύ ο σ τ ίχ ο υ ς τ η ν ίδ ια ε π ιγ ρ α φ ή μ ε τ ο π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν ο α σ μ α χ ω ρ ίς ό μ ω ς ρ ή μ α , τ ο ο π ο ίο π α ρ α λ ε ίπ ε τ α ι μ ά λ λ ο ν ω ς ε υ κ ό λ ω ς ν ο ο ύ μ ε ν ο (Γ α β ρ ι λ ά κ η ­Τ ζ ι φ ό π ο υ λ ο ς 1998):24 Π λ ο ν τω ν ι Φ ερ σ εφ ό ν η . Ο σ ύ ν ο μ ά λ λ κ υ ρ ί χ α λ ο ο ν α ρ χ ιρ ε τ ισ μ ό ς α υ τ ό τ ω ν ε λ α σ μ ά τ ω δ ια σ ώ ζ ε ι μ ία α ω ν τ ο υ Κ ά τ ω ς σ ν α κ ό μ Κ το π α η ό σ ν Π ν τ ά σ τ ιχ μ ο υ λ ο ύ μ ό ο μ υ . Σ τ ω ν ν ο ν θ ία τ η ν α κ σ ε μ ε π α α ι δ ύ τα ξ ρ ά τη ν ο κ α ύ τ ο σ τ α σ Π ε ρ σ ε φ ι α υ τ ά υ ν ε κ ρ ο η τη ς ό ν η ,π ο υ α π ό τ η ν ύ μ ύ σ τη κ ε ν τ ρ ικ ή α π ό Κ ρ ή κ α ι τ ς ό ψ τ ο τ η , ω ν η ς 21. Η ε ξ α ί ρ ε σ η τ η ς Κ ρ ή τ η ς σ ε δ ύ ο κ ε ί μ ε ν α τ η ς ο π ο ί α ς α ν α φ έ ρ ε τ α ι ο Π λ ο ύ τ ω ν α ς ο ε ν ισ χ ύ ε ι π λ έ ο ν , α φ ο ύ σ ε ε ν ε π ίγ ρ α φ ο έ λ α σ μ α α π ό τ ο ν Ά γ ιο Α θ α ν ά σ ιο τ η ς Θ ε σ σ α ­ λ ο ν ίκ η ς α ν α γ ρ ά φ ε τ α ι σ ε τ έ σ σ ε ρ ις σ τ ίχ ο υ ς τ ο ό ν ο μ α τ η ς ν ε κ ρ ή ς κ α ι ο χ α ιρ ε τ ισ μ ό ς τ η ς σ τ ο ν δ ε σ π ό τ ι ν Π λ ο ύ τ ω ν α : Φ ί λ ω τ ή ρ α \ τ ώ ι Δ ε σ π ό \τ ε ί χ έ ρ (ε )\ε ι ν , γ ι α τ ο ο π ο ί ο β λ έ π ε Μ .Β . Χ α τ ζ ό π ο υ λ ο ς σ τ ο ν π α ρ ό ν τ α τ ό μ ο , τ ο ν ο π ο ί ο κ α ι ε υ χ α ρ ι σ τ ώ γ ι α τ η ν υ π ό δ ε ιξ η . 22. Μ . Guarducci 7C7 II.xii.3Ibis, σ . 171 κ α ι Zuntz 1971, 384, α λ λ ά π α ρ ά β α λ ε Graf 1993,250­251. 23. Trendall­Cambitoglou 1992, Johnston­McNiven 1996, κ α ι Α φ ρ . Α β α γ ι α ν ο ύ σ τ ο ν π α ρ ό ν τ α τ ό μ ο . 24. Γ ι α τ ο χ α ί ρ ε ε δ ώ α λ λ ά κ α ι σ τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο κ ε ί μ ε ν ο α π ό τ ο υ ς Θ ο ύ ρ ι ο υ ς β λ έ π ε Sourvinou­Inwood 1996, 180­216 κ α ι Γ α β ρ ι λ ά κ η ­Τ ζ ι φ ό π ο υ λ ο ς 1998. 161 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ τ ο υ κ ρ α τ ή ρ α α π ό τ η ν Α π ο υ λ ία ε ικ ο ν ίζ ε τ α ι ο Π λ ο ύ τ ω ν α ς μ έ σ α σ τ ο π α λ ά ­ τ ι τ ο υ ,κ α θ ισ μ έ ν ο ς σ τ ο ν θ ρ ό ν ο τ ο υ ,κ α ι δ ίπ λ α τ ο υ ό ρ θ ια η Π ε ρ σ ε φ ό ν η , ε ν ώ λ ίγ ο χ α μ η λ ό τ ε ρ α κ α ι δ ε ξ ιά β ρ ίσ κ ε τ α ι ο Ε ρ μ ή ς ψ υ χ ο π ο μ π ό ς , κ α ι α ρ ι­ σ τ ε ρ ά ο Δ ιό ν υ σ ο ς , ο ο π ο ίο ς τ ε ίν ε ι τ ο χ έ ρ ι τ ο υ κ α ι π ιά ν ε ι τ ο χ έ ρ ι τ ο υ Π λ ο ύ τ ω ν α . Π ρ ό κ ε ι τ α ι π ι θ α ν ό ν γ ι α χ ε ι ρ α ψ ί α ή γ ι α 'π ρ ο ε ι δ ο π ο ί η σ η τ ο υ θ ε α τ ή /α κ ρ ο α τ ή ',25 η ο π ο ί α υ π ο δ η λ ώ ν ε ι τ ο ν μ ε σ ο λ α β η τ ι κ ό ρ ό λ ο τ ο υ Δ ι ο ­ ν ύ σ ο υ α ν ά μ ε σ α σ τ ο ν ν ε κ ρ ό μ ύ σ τ η ,ο ο π ο ίο ς α π ε ικ ο ν ίζ ε τ α ι σ τ η ν ά λ λ η ό ψ η τ ο υ κ ρ α τ ή ρ α , κ α ι σ τ ο ν κ υ ρ ία ρ χ ο τ ο υ Κ ά τ ω Κ ό σ μ ο υ Ά δ η . Σ τ α δ ε ξ ιά τ ο υ π α λ α τ ιο ύ ε μ φ α ν ίζ ο ν τ α ι τ ρ ε ις μ ο ρ φ έ ς , ο Α κ τ α ίω ν , ο Π ε ν θ έ α ς κ α ι η Α γ α ύ η ,ο ι ο π ο ίο ι α π έ ρ ρ ιψ α ν τ ο ν Δ ιό ν υ σ ο κ α ι τ α Β α κ χ ικ ά κ α ι γ ι' α υ τ ό ο Π λ ο ύ τ ω ν κ α ι η Π ε ρ σ ε φ ό ν η έ χ ο υ ν γ υ ρ ισ μ έ ν η τ η ν π λ ά τ η τ ο υ ς . Ο σ υ μ β ο ­ λ ισ μ ό ς γ ια ό σ ο υ ς κ α τ ά τ η δ ιά ρ κ ε ια τ η ς ζ ω ή ς τ ο υ ς δ ε ν φ ρ ό ν τ ισ α ν ή α ρ ν ή θ η κ α ν ν α μ υ η θ ο ύ ν σ τ ι ς τ ε λ ε τ έ ς τ ο υ Β ά κ χ ο υ ε ί ν α ι π ρ ο φ α ν ή ς . 26 25. Χ ε ι ρ α ψ ί α ο ι Johnston­McNiven 1996, 25­36 pi. l· 'π ρ ο ε ι δ ο π ο ι ώ τ ο ν (ή ε λ κ ύ ω τ η ν π ρ ο σ ο χ ή τ ο υ ) θ ε α τ ή /α κ ρ ο α τ ή " (alerting the audience) ο Boegehold 1999, 25­26. Ε υ χ α ρ ισ τ ώ θ ε ρ μ ά τ ο ν Χ . Κ ρ ιτ ζ ά γ ια τ ις π α ρ α τ η ρ ή σ ε ις τ ο υ σ χ ε τ ικ ά μ ε τ η ν π α ρ ά σ τ α σ η τ ο υ Α π ο υ λ ικ ο ύ κ ρ α τ ή ρ α η ο π ο ία χ ρ ή ζ ε ι π ε ρ α ιτ έ ρ ω μ ε λ έ τ η ς . 26. Η ε λ π ι δ ο φ ό ρ α κ α ι α ι σ ι ό δ ο ξ η α ν τ ί λ η ψ η γ ι α τ η μ ε τ α θ α ν ά τ ι α ζ ω ή κ α ι τ η ν α θ α ν α ­ σ ία τ ω ν μ υ σ τ ώ ν τ ο υ Δ ιο ν ύ σ ο υ ε ίν α ι η μ ία ό ψ η τ ο υ ν ο μ ίσ μ α τ ο ς , ή ε ν τά φ ω κ α ι π ρ ο σ ω π ικ ή . Η ά λ λ η ό ψ η , ή ε π ί το ν τά φ ο υ , κ α ι σ υ ν ε π ώ ς δ η μ ό σ ια , α π ο τ ε λ ε ίτ α ι α π ό μ ια ο μ ά δ α π ε ρ ίπ ο υ ε β δ ο μ ή ν τ α π έ ν τ ε ε π ιτ ύ μ β ιω ν σ τ η λ ώ ν μ ε ε π ιγ ρ α φ έ ς τ ις ο π ο ί­ ε ς μ ε λ έ τ η σ ε η Susan Cole 1993. Α υ τ έ ς ή τ α ν τ ο π ο θ ε τ η μ έ ν ε ς π ά ν ω σ τ ο υ ς τ ά φ ο υ ς μ υ σ τ ώ ν τ ο υ Δ ι ο ν ύ σ ο υ (σ η μ ε ι ώ ν ω ό τ ι σ ε κ α ν έ ν α ν α π ό τ ο υ ς τ ά φ ο υ ς α υ τ ο ύ ς δ ε ν έ χ ε ι β ρ ε θ ε ί ε ν ε π ί γ ρ α φ ο έ λ α σ μ α ), π ρ ο έ ρ χ ο ν τ α ι α π ό τ η Μ . Α σ ί α , τ η Θ ρ ά κ η , τ η Μ α κ ε δ ο ν ία , τ η Θ ε σ σ α λ ία , τ η Β ο ιω τ ία , τ η ν Π ε λ ο π ό ν ν η σ ο , τ η Ρ ό δ ο ,κ α ι τ η Ρ ώ μ η , κ α ι χ ρ ο ν ο λ ο γ ο ύ ν τ α ι α π ό τ ο ν 3ο π .Χ . μ έ χ ρ ι τ ο ν 3ο α ι ώ ν α μ .Χ . Τ α μ ο τ ί β α τ ω ν κ ε ι ­ μ έ ν ω ν α υ τ ώ ν ε ίν α ι τ α σ υ μ β α τ ικ ά δ ιο ν υ σ ια κ ά μ ε α ν α φ ο ρ έ ς σ τ ο α μ π έ λ ι, τ ο κ ρ α σ ί κ α ι τ ο σ υ μ π ό σ ιο , ή κ ο ιν ά μ ε τ α μ ο τ ίβ α τ ω ν ε π ιτ ύ μ β ιω ν ε π ιγ ρ α μ μ ά τ ω ν , ό π ω ς 'π α ι δ ι ά π ο υ π ε θ α ί ν ο υ ν ά κ α ι ρ α ', 'γ ο ν ε ί ς α π α ρ η γ ό ρ η τ ο ι γ ι α τ ο ν θ ά ν α τ ο τ ω ν π α ι δ ι ώ ν τ ο υ ς ', 'ά ν θ ρ ω π ο ι α π α ι σ ι ό δ ο ξ ο ι μ π ρ ο σ τ ά σ τ ο θ ά ν α τ ο '. Η σ ω τ η ρ ί α κ α ι η ε π ιβ ίω σ η π ο υ α ν α μ έ ν ο υ ν α π ό τ ο ν Δ ιό ν υ σ ο ο ι μ ύ σ τ ε ς σ τ ις ε π ιτ ύ μ β ιε ς ε π ιγ ρ α φ έ ς δ ε ν α φ ο ρ ά τ η μ ε τ ά θ ά ν α τ ο ν ζ ω ή ,α λ λ ά α υ τ ή π ο υ ζ ο υ ν ,ε ν ώ υ π ά ρ χ ο υ ν α κ ό μ η κ α ι π α ρ α δ ε ίγ μ α τ α μ ε έ ν τ ο ν α ε π ικ ρ ιτ ικ ό α λ λ ά κ α ι κ υ ν ικ ό ύ φ ο ς , ε ξ α ιτ ία ς τ ο υ ό τ ι ο θ ε ό ς δ ε ν π ρ ο σ τ ά τ ε ψ ε τ ο υ ς ίδ ιο υ ς ή τ α π α ιδ ιά τ ο υ ς , ή δ ε ν τ ο υ ς έ σ ω σ ε α π ό π ρ ό ­ ω ρ ο ή ά δ ικ ο θ ά ν α τ ο . Γ ια τ ις Β α κ χ ικ έ ς τ ε λ ε τ έ ς σ τ η ν ε λ λ η ν ισ τ ικ ή π ε ρ ίο δ ο β λ έ π ε Burkert 1993. Σ τ η ν Κ ρ ή τ η ε π ι τ ύ μ β ι ε ς σ τ ή λ ε ς μ υ σ τ ώ ν τ ο υ Δ ι ο ν ύ σ ο υ δ ε ν έ χ ο υ ν β ρ ε θ ε ί, ε ν ώ κ α ι τ α ε ν ν ιά ε λ ά σ μ α τ α π ρ ο έ ρ χ ο ν τ α ι ό λ α α π ό τ η ν ε υ ρ ύ τ ε ρ η π ε ρ ιο χ ή β ό ρ ε ι α τ η ς Ί δ η ς (β λ έ π ε τ ο ν χ ά ρ τ η , Ε ι κ . 1). Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ ύ δ Ι ν κ μ π ζ π α π τ η σ Σ Τ Η Ν Κ Ρ Η Τ Η :Η Π Ε Ρ Ί Π Τ Ω Σ Η Τ Ω Ν Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Α Κ Ω Ν ­Ο Ρ Φ Ι Κ Ω Ν Ε Λ Α Σ Μ Ά Τ Ω Ν Τ α ε ν ν έ α ε ν ε π ίγ ρ α φ α χ ρ υ σ ά ε λ ά σ μ α τ α τ η ς Κ ρ ή τ η ς μ α ρ τ υ ρ ο ύ ν τ η ν π α ρ ξ η μ ι α ς μ υ σ τ η ρ ι α κ ή ς λ α τ ρ ε ί α ς Ό ρ φ ι κ ο ­δ ι ο ν υ σ ι α κ ώ ν ', ή κ α λ ύ τ ε ρ α ι ο ν υ σ ι α κ ώ ν ­ο ρ φ ι κ ώ ν α ν τ ι λ ή ψ ε ω ν σ τ η ν ε υ ρ ύ τ ε ρ η π ε ρ ι ο χ ή β ό ρ ε ι α τ ο υ δ α ίο υ Ά ν τ ρ ο υ ,π ε ρ ιο χ ή μ ά λ λ ο ν υ π ό τ η ν ά μ ε σ η κ υ ρ ια ρ χ ία τ η ς Ε λ ε ύ θ ε ρ ­ α ς . Ή δ η α π ό τ ο τ έ λ ο ς τ η ς κ λ α σ ικ ή ς ε π ο χ ή ς κ α ι μ έ χ ρ ι τ η ν τ ε λ ικ ή ε π ι­ ρ ά τ η σ η τ ο υ Χ ρ ισ τ ια ν ισ μ ο ύ π α ρ α τ η ρ ε ίτ α ι, σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ α χ ρ ο ν ο λ ο γ η ­ έ ν α χ ρ υ σ ά ε λ ά σ μ α τ α π ο υ έ χ ο υ ν β ρ ε θ ε ί, μ ία α ν α ζ ω ο γ ό ν η σ η σ τ η ν ε ξ ά ­ λ ω σ η μ υ σ τ η ρ ια κ ώ ν λ α τ ρ ε ιώ ν , η ο π ο ία π η γ ά ζ ε ι α π ό τ ις π ρ ο σ ω π ικ έ ς α ν α ­ η τ ή σ ε ις κ α ι α ν α σ φ ά λ ε ιε ς τ ο υ α τ ό μ ο υ μ έ σ α σ τ ις α χ α ν ε ίς α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ίε ς ο υ δ η μ ι ο υ ρ γ ή θ η κ α ν . Τ ο φ α ι ν ό μ ε ν ο α υ τ ό π α ρ α τ η ρ ε ί τ α ι κ α ι σ τ η ν Κ ρ ή τ η ,27 λ λ ά α ν υ π ή ρ χ α ν μ ό ν ο ν τ α χ ρ υ σ ά δ ι ο ν υ σ ι α κ ά ­ο ρ φ ι κ ά ε λ ά σ μ α τ α , τ α ρ ο β λ ή μ α τ α ε ρ μ η ν ε ία ς τ ο υ ς δ ε ν θ α ή τ α ν ιδ ια ίτ ε ρ α π ε ρ ίπ λ ο κ α . Υ π ά ρ χ ο υ ν ο υ λ ά χ ισ τ ο ν δ ύ ο ε π ιπ λ έ ο ν μ α ρ τ υ ρ ίε ς , η μ ία σ ύ γ χ ρ ο ν η τ ω ν ε λ α σ μ ά τ ω ν κ α ι ά λ λ η π ρ ο γ ε ν έ σ τ ε ρ η , ο ι ο π ο ίε ς α ν α φ έ ρ ο ν τ α ι σ ε μ υ σ τ η ρ ια κ έ ς λ α τ ρ ε ίε ς τ η ν ε υ ρ ύ τ ε ρ η π ε ρ ι ο χ ή α π ' ό π ο υ π ρ ο έ ρ χ ο ν τ α ι κ α ι τ α ε λ ά σ μ α τ α . 28 Τ ο π ρ ώ τ ο κ ε ί μ ε ν ο χ ρ ο ν ο λ ο γ ε ί τ α ι σ τ ο 438 π .Χ ., α φ ο ύ π ρ ό κ ε ι τ α ι γ ι α τ η ν α ρ χ ή α π ό τ η ν Π ά ρ ο δ ο τ η ς τ ρ α γ ω δ ία ς Κ ρ ή τες τ ο υ Ε υ ρ ιπ ίδ η , τ η ν π ρ ώ τ η τ η ς τ ε τ ρ α λ ο γ ί α ς α π ό τ η ν ο π ο ί α σ ώ ζ ε τ α ι η "Ά λ κ η σ τ ι ς (α π . Ι Diggle = Porphyrius, de abstinentia 4.19): 5 [α λ λ ' ώ Κ ρ ή τ ε ς , "Ι δ η ς τ έ κ ν α ] Φ ο ιν ικ ο γ ε ν ο ϋ ς τέ κ ν ο ν Ε υ ρ ώ π η ς κ α ι το ϋ μ εγά λ ο υ Ζ η ν ό ς , ά ν ά σ σ ω ν Κ ρ ή τη ς έ κ α το μ π το λ ίέ θ ρ ο υ , ή κ ω ζ α θ έ ο υ ς ν α ο ύ ς π ρ ο λ ιπ ώ ν , ο υ ς α ύ θ ίγ ε ν ή ς σ τε γ α ν ο ύ ς π α ρ έ χ ε ι τμ η θ ε ΐσ α δ ο κ ο ύ ς χ α λ ύ β ψ π ελ έκ ει κ α ι τα υ ρ ο δ έ τω ι κ ό λ λ η ι κ ρ α θ ε ίσ ' ά τρ ε κ ε ΐς α ρ μ ο ύ ς κ υ π ά ρ ισ σ ο ς . ά γ ν ο ν δ έ β ίο ν τε ίν ο μ ε ν ε ξ ο ϋ 27. Χ α ν ι ώ τ η ς 1987b, 282­284. 28. Pugliese Carratelli 1993, 46­48. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ 10 Aiòc Ι δ κ α ι ν υ κ TOC ώ Μ η τρ ί μ ετά Κ 15 β ά κ γ ο ς π ά λ λ ευ κ γ έ ν ε σ ίν < τη ν τ ' 20 β ρ ώ σ ι ν ν τ κ φ κ μ α ίο ν μ ύ σ τη ς γ ε ν ό μ η ν τυ τό λ ο ν Ζ α γρ έω ς β ο ύ τη ς μ ο φ ά γ ο ν ς δ α ίτα ς τε λ έ σ α ς , τ' Ό ρ ε ία ί δ α ιδ α ς α ν α σ χ ώ ν ο υ ρ ή τω ν έ κ λ ή θ η ν ό σ ίω θ ε ίς . α ό ' έ χ ω ν ε ϊμ α τα φ ε ύ γ ω τε β ρ ο τώ ν κ α ι ν εκ ρ ο θ ή κ α ς >ο ύ χ ρ ιμ π τ ό μ ε ν ο ς εμ ψ ύ χ ω ν εδ εσ τώ ν π ε φ ύ λ α γ μ α ι. Σ τ ο α π ό σ π α σ μ α ώ ν τ α ς τ ο ν Μ ίν ω α ο υ κ α ι τ ω ν ο π ο ίω ν α ι ο ι α ρ μ ο ί τ ο υ ς σ έ ρ ε τ α ι σ το ν ά γν ο ν α ι Ο ρ ε ία Μ η τ έ ρ α υ σ τ ή ρ ια μ υ ή θ η κ ε κ α υ τ ό τ η ς Π α ρ ό δ ο υ ο χ ο ρ ό ς τ ω ν Κ ρ η τ α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ τ ο υ ς ν α ο ύ ς τ ο υ ς ο π ο ίο υ ς η σ τ έ γ η ε ίν α ι κ α τ α σ κ ε υ α σ μ έ ν η α π ό ξ ύ λ ο υ ν τ α ιρ ια σ μ έ ν ο ι μ ε δ έ ρ μ α τ α ύ ρ ο υ .Σ τ η σ β ί ο ν (σ τ . 9) κ α ι σ τ η θ ε ϊ κ ή τ ρ ι ά δ α : Ι δ α ί ο μ ε τ ο υ ς Κ ο ρ ύ β α ν τ ε ς (σ τ . 10­14),29 σ τ ω α ι β ά κ χ ο ς έ κ λ ή θ η ν ό σ ί ω θ ε ί ς (σ τ . 15). ώ ν π ρ ο σ φ ω ­ α φ ή ν ε ι π ίσ ω κ υ π α ρ ισ σ ιο ύ υ ν έ χ ε ια α ν α ­ Δ ία , Ζ α γ ρ έ α ν ο π ο ίω ν τ α Η δ ε ύ τ ε ρ η μ α ρ τ υ ρ ία , έ ν α ε π ίγ ρ α μ μ α σ τ η Μ ε γ ά λ η Μ η τ έ ρ α ,τ η Ρ έ α ,π ρ ο ­ έ ρ χ ε τ α ι α π ό τ η Φ α ισ τ ό κ α ι τ ο π ο θ ε τ ε ίτ α ι, ό π ω ς κ α ι τ α π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ α χ ρ υ σ ά ε λ ά σ μ α τ α , σ τ ο ν 2ο aicóva π .Χ . (IC I.xxiii [Φ α ι σ τ ό ς ].3): 30 θ α το 5 το π ά εν 10 γ ν ύ μ α μ έγ' ίς ό σ ίο ίς ις δ ε π Ια ρ ν τ ε /ς δ , ε θ εο ν ες Μ ω σ ή ίθ ]'ά α ν θ ρ ώ π ο ις \π ά ν τ ω ν Μ ά τ η ρ κ ί ν χ ρ η τ ί κ α ι ο ί γ ο ν /ε ά ν ν π έχ ε σ β α ί ν ο ν σ ι θ ι ώ ν γ έ ν /ο ς α ν τ ί α ύ σ ε β ί ε ς τ ε κ α ι ε ύ γ λ ω θ \<τ >ο ι π ε γ ά λ α ς Μ α τ ρ ο ς ν α ό ν , /ε ν θ ε α /θ α ν ά τ α ς α ξ ί α τ ώ δ ε ν /α ώ . 29. Β λ έ π ε Pugliese Carratelli 1993, 46­48, α λ λ ά Edmonds 1999, 37 σ η μ . 6 κ α ι passim γ ι α τ η ν Δ ιό ν υ σ ο γ ε ν ικ ά α λ λ ά κ α ι σ τ ο υ ς Κ ρ ή τ ε ς τ ο υ 30. Γ ι α τ ο ε π ί γ ρ α μ μ α κ α ι τ η λ α τ ρ ε ί α τ η ς Ρ έ α ς σ σ υ ζ ή τ η σ η τ ο υ Cucuzza 1993. 164 κ τα Ε τη α ι ύ τ υ ρ Φ π ρ ο δ ίκ ν ν τί­ ο ν τα ν π ρ ά τ <τ >ε ί . ά ρ ιθ ' α γ ν ο ί δ ' έρ γα τ ις σ ο β α ρ έ ς ε π ιφ υ λ ά ξ ε ις τ ο υ ισ η τ ο υ Ζ α γ ρ έ α μ ε τ ο ν ο ρ φ ικ ό ιπ ίδ η . α ισ τ ό β λ έ π ε τ η ν ε ν δ ια φ έ ρ ο υ σ α Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Σ Τ Η Ν Κ Ρ Η Τ Η :Η Π Ε Ρ Ί Π Τ Ω Σ Η Τ Ω Ν Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Α Κ Ω Ν ­Ο Ρ Φ Ι Κ Ω Ν Ε Λ Α Σ Μ Ά Τ Ω Ν Σ τ ο ε π ίγ ρ α μ μ α α υ τ ό γ ίν ε τ α ι α ν α φ ο ρ ά σ ε ο σ ίο υ ς , α γ ν ο ύ ς κ α ι ε υ σ ε β ε ίς α κ ο λ ο ύ θ ο υ ς , α λ λ ά κ α ι σ τ η γ ν ώ σ η μ έ σ ω τ η ς μ ύ η σ η ς (ε ν θ ε α δ ' έ ρ γ α γ ν ω σ ή [θ ]\ σ τ . 8) π ο υ π ρ ο σ φ έ ρ ε ι η α θ ά ν α τ η θ ε ά . Α ν α μ φ ίβ ο λ α , κ α ι σ τ α δ ύ ο α υ τ ά κ ε ίμ ε ν α υ π ά ρ χ ο υ ν υ π α ιν ιγ μ ο ί σ ε μ υ σ τ η ρ ια κ έ ς λ α τ ρ ε ίε ς σ τ η ν Ί δ η κ α ι σ τ η Φ α ισ τ ό τ ω ν ο π ο ίω ν τ α χ α ρ α ­ κ τ η ρ ισ τ ικ ά π α ρ ο υ σ ιά ζ ο υ ν ο μ ο ιό τ η τ ε ς μ ε τ α κ ε ίμ ε ν α τ ω ν ε λ α σ μ ά τ ω ν . Ε ίν α ι ε π ίσ η ς γ ν ω σ τ ό ό τ ι ο Δ ία ς τ η ς Κ ρ ή τ η ς , κ α ι κ υ ρ ίω ς ο Ιδ α ίο ς , έ χ ε ι ό λ α ε κ ε ίν α τ α γ ν ω ρ ίσ μ α τ α τ α ο π ο ία ε κ τ ό ς Κ ρ ή τ η ς φ έ ρ ε ι ο Δ ιό ν υ σ ο ς , ε ν ώ έ ν α α π ό τ α ε π ί θ ε τ α τ ο υ Δ ί α , Ά σ τ έ ρ ι ο ς ', ό ν ο μ α τ ο ο π ο ί ο φ έ ρ ε ι κ α ι ο σ ύ ζ υ γ ο ς τ η ς Ε υ ρ ώ π η ς , ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι κ α ι ω ς τ ο ν έ ο ό ν ο μ α τ ο υ μ ύ σ τ η τ ο υ Δ ιο ν ύ σ ο υ σ τ ο κ ε ίμ ε ν ο α π ό τ α Φ ά ρ σ α λ α . Α κ ό μ η κ α ι α ν τ α κ ε ίμ ε ν α τ ω ν χ ρ υ σ ώ ν ε λ α σ μ ά τ ω ν δ ε ν σ χ ε τ ίζ ο ν τ α ι ά μ ε σ α μ ε τ ις μ υ σ τ η ρ ια κ έ ς α υ τ έ ς λ α τ ρ ε ίε ς σ τ η ν Ί δ η ή σ τ η Φ α ισ τ ό , θ α ή τ α ν τ ο υ λ ά χ ισ τ ο α ξ ιο π ε ρ ίε ρ γ ο α υ τ έ ς ο ι σ υ γ γ ε ν ε ίς , ω ς π ρ ο ς τ ις α ν τ ιλ ή ψ ε ις γ ια τ η μ ε τ α θ α ν ά τ ια ζ ω ή ,ο μ ά ­ δ ε ς μ υ σ τ ώ ν ν α μ η ν δ έ χ θ η κ α ν α λ λ η λ ε π ιδ ρ ά σ ε ις , κ α ι μ ά λ ισ τ α , ό τ α ν ο ι α π α ρ χ έ ς λ α τ ρ ε ιώ ν ό π ω ς τ ο υ Ιδ α ίο υ Δ ία κ α ι τ η ς Μ ε γ ά λ η ς Μ η τ έ ρ α ς α ν ά ­ γ ο ν τ α ι σ τ η Μ ιν ω ικ ή ε π ο χ ή κ α ι η δ ιά ρ κ ε ια τ ο υ ς μ α ρ τ υ ρ ε ίτ α ι μ έ χ ρ ι κ α ι τ ο ν 4ο α ι ώ ν α μ .Χ . Α π ό τ ι ς σ κ ό ρ π ι ε ς π λ η ρ ο φ ο ρ ί ε ς σ τ ι ς α ρ χ α ί ε ς π η γ έ ς ε ί ν α ι γ ν ω σ τ ό ό τ ι τ ο Ιδ α ίο ν Ά ν τ ρ ο α π ό τ α μ ιν ω ικ ά α κ ό μ η χ ρ ό ν ια α π ο τ έ λ ε σ ε ε ξ έ χ ο ν κ έ ν τ ρ ο λ α τ ρ ε ί α ς π ρ ο ς τ ι μ ή ν β έ β α ι α τ ο υ Δ ί α . 31 Α υ τ ή η λ α τ ρ ε ί α , ό π ω ς κ α ι ά λ λ ε ς α ν ά λ ο γ ε ς σ τ η ν Κ ρ ή τ η , α π ό τ η ν ε λ λ η ν ισ τ ικ ή ε π ο χ ή κ α ι μ ε τ ά , δ η λ α δ ή π ε ρ ί π ο υ α π ό τ ο 330 π .Χ . μ έ χ ρ ι τ ο 350 μ .Χ ., τ η ν τ ε λ ε υ τ α ί α μ α ρ τ υ ρ ί α π ο υ σ ώ ζ ε τ α ι γ ι α μ ύ η σ η σ τ α Μ υ σ τ ή ρ ι α τ ο υ Ι δ α ί ο υ Ά ν τ ρ ο υ , 32 γ ν ώ ρ ισ ε ά ν θ η σ η ,κ α ι ο ι ε ν δ ε ίξ ε ις π ο υ υ π ά ρ χ ο υ ν , ό π ω ς τ ο υ Ε υ ρ ιπ ίδ η , τ ω ν κ ε ιμ έ ν ω ν τ ω ν χ ρ υ σ ώ ν ε λ α σ μ ά τ ω ν κ α ι τ ο υ Δ ιό δ ω ρ ο υ , σ υ ν η γ ο ρ ο ύ ν σ τ ο ν μ υ σ τ η ρ ια κ ό τ η ς χ α ρ α κ τ ή ρ α κ α ι μ ά λ ισ τ α μ ε σ τ ο ιχ ε ία κ α ι α ν τ ιλ ή ψ ε ις 31. Verbruggen 1981, 75­99, Σ α κ ε λ λ α ρ ά κ η ς 1988 Κ ο κ ο λ ά κ η ς 1995 κ α ι Postlethwaite 1999. 32. Γ ι α τ η λ α τ ρ ε ί α σ τ ο Ι δ α ί ο ν Ά ν τ ρ ο τ ο ν 4ο α ι . μ .Χ κ α ι σ η μ . 30, κ α ι τ ο υ ι δ ί ο υ 1987a, 227­231. Γ ι α θ ε ρ ν α ς κ α ι Ιδ α ίο υ Ά ν τ ρ ο υ σ τ η ν π ρ ο κ λ α σ ικ ή ε π ο χ 134, κ υ ρ ί ω ς 128. μ ε π ρ ο γ ε ν έ σ τε ρ η β ιβ λ ιο γ ρ α φ ία , . β λ έ π ε Χ α ν ι ώ τ η ς 1990, 398­399 π ιθ α ν έ ς σ χ έ σ ε ις μ ε τ α ξ ύ Ε λ ε ύ ­ ή β λ έ π ε : Σ τ α μ π ο λ ί δ η ς 1998, 101­ Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ π α ρ ό μ ο ι ο υ χ α ρ α κ τ ή ρ α μ ε τ α δ ι ο ν υ σ ι α κ ά ­ο ρ φ ι κ ά μ υ σ τ ή ρ ι α . Δ υ σ τ υ χ ώ ς τ α δ ε δ ο μ έ ν α δ ε ν ε π α ρ κ ο ύ ν γ ια α σ φ α λ ή σ υ μ π ε ρ ά σ μ α τ α , κ α ι δ ε ν ε ίν α ι κ α θ ό ­ λ ο υ β έ β α ιο π ο ια α π ό τ α σ τ ο ιχ ε ία α υ τ ά κ α ι τ ις α ν τ ιλ ή ψ ε ις τ ω ν Μ υ σ τ η ρ ίω ν τ ο υ Ι δ α ί ο υ ή τ α ν κ α θ α ρ ά δ ι ο ν υ σ ι α κ έ ς ­ο ρ φ ι κ έ ς ε π ι ρ ρ ο έ ς , ή π ο ι α δ ι ο ν υ ­ σ ι α κ ά ­ο ρ φ ι κ ά σ τ ο ι χ ε ί α ο φ ε ί λ ο ν τ α ν σ τ η ν ε π ι ρ ρ ο ή π ο υ ά σ κ η σ α ν τ α Μ υ σ τ ή ­ ρ ι α τ ο υ Ι δ α ί ο υ . 33 Ε π ι π λ έ ο ν , δ ε ν μ π ο ρ ε ί ν α ε ί ν α ι τ υ χ α ί α η ε π ι λ ο γ ή τ η ς Ε λ ε ύ θ ε ρ ν α ς ω ς έ δ ρ α ς μ ια ς α π ό τ ις π ρ ώ τ ε ς ε π ισ κ ο π έ ς τ ο υ ν η σ ιο ύ σ τ η ν ε υ ρ ύ τ ε ρ η π ε ρ ιο χ ή τ ο υ Μ υ λ ο π ο τ ά μ ο υ , ο ύ τ ε ε π ίσ η ς τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι η π ρ ώ ­ ιμ η β α σ ιλ ικ ή π ο υ ή ρ θ ε σ τ ο φ ω ς κ α τ ά τ ις α ν α σ κ α φ έ ς τ ο υ κ α θ η γ η τ ή κ . Π έ τ ρ ο υ Θ έ μ ε λ η σ τ η ν Ε λ ε ύ θ ε ρ ν α , ό χ ι μ ό ν ο ν θ ε μ ε λ ι ώ θ η κ ε γ ύ ρ ω σ τ ο 430 μ .Χ . π ά ν ω σ ε ι ε ρ ό τ η ς ε λ λ η ν ι σ τ ι κ ή ς ε π ο χ ή ς , α λ λ ά , σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ η ν α κ έ ­ ρ α ια κ τ η τ ο ρ ικ ή τ η ς ε π ιγ ρ α φ ή σ τ ο δ ά π ε δ ο τ ο υ Ν ά ρ θ η κ α , ή τ α ν α φ ιε ρ ω μ έ ν η σ τ ο ν Α ρ χ ά γ γ ε λ ο Μ ιχ α ή λ , τ ο ν ψ υ χ ο π ο μ π ό κ α ι μ ε σ ο λ α β η τ ή τ η ς Χ ρ ισ τ ια ­ ν ι κ ή ς π α ρ ά δ ο σ η ς . 34 Σ τ η ν δ ι ο ν υ σ ι α κ ή ­ο ρ φ ι κ ή λ α τ ρ ε ί α μ ε α ν ά λ ο γ ο υ ς ρ ό λ ο υ ς ε μ φ α ν ίζ ο ν τ α ι κ α ι ο Ε ρ μ ή ς ,ω ς ο κ α τ ε ξ ο χ ή ν σ υ ν ο δ ό ς τ ο υ ν ε κ ρ ο ύ μ ύ σ τ η σ τ ο ν Ά δ η ,α λ λ ά , ό π ω ς π ρ ο κ ύ π τ ε ι α π ό τ α κ ε ίμ ε ν α τ ω ν ε λ α σ μ ά τ ω ν α π ό τ ο Ι π π ώ ν ιο κ α ι τ η ν Π ε λ ίν ν α κ α ι α π ό τ η ν π α ρ ά σ τ α σ η τ ο υ Α π ο υ λ ικ ο ύ κ ρ α τ ή ρ α ,κ α ι ο Δ ιό ν υ σ ο ς , ω ς ο μ ε σ ο λ α β η τ ή ς μ ε τ α ξ ύ τ ο υ μ ύ σ τ η κ α ι τ ο υ Π λ ο ύ τ ω ν α κ α ι τη ς Π ε ρ σ ε φ ό ν η ς . Τ ο π α ρ γ ύ ρ ω α π ό λ ίε ς π ο υ α α ν τ ιλ ή ψ ε ω ά δ τ ο ν α ν ε ιγ Ιδ κ ύ σ ε μ α τη ς α ίο ν Ά π τ ο υ ν ζ η τ ή μ Κ ρ ν τ ρ γ ια α τ α ή τ η ς ,π ιο σ υ γ κ ο ,α π ο κ α λ ύ π τ ε τη ν κ α τα ν ό η σ η λ α τ ρ ε ία ς , α φ ο ε κ ρ ιμ ι μ ε τ ω ν ύ β α έ ν α τ ρ ό π ιδ ε ώ σ ίζ ο τη ο ν ν τ ς ε υ α ν ά κ α ι α ι κ ρ ύ γ λ τ ω υ ρ τε ρ η ς π υ φ ο τ ις ν π ρ ο σ ίω ς σ ε ε ρ ιο χ ή ς δ υ σ κ ο ­ ω π ικ ώ ν λ ο γ ο τ ε ­ 33. Γ ι α τ ο ν π ι θ α ν ό σ υ σ χ ε τ ι σ μ ό τ ω ν ε λ α σ μ ά τ ω ν τ η ς Ε λ ε ύ θ ε ρ ν α ς μ ε τ η μ υ σ τ η ρ ι α κ ή λ α τ ρ ε ί α σ τ ο Ι δ α ί ο ν β λ έ π ε Verbruggen 1981, κ υ ρ ί ω ς 88­91, ό π ο υ κ α ι η π ρ ο η ­ γ ο ύ μ ε ν η β ιβ λ ιο γ ρ α φ ία , κ α ι τ η β ιβ λ ιο κ ρ ισ ία τ ο υ Ά γ γ .Χ α ν ιώ τ η , Κ ρ η τ ικ ά Χ ρ ο ν ι­ κ ά 26 (1986) 299­330, κ α θ ώ ς ε π ί σ η ς Pugliese Carratelli 1993, 46­48, Κ ο κ ο λ ά κ η ς 1995, Γ α β ρ ι λ ά κ η ­Τ ζ ι φ ό π ο υ λ ο ς 1998, Postlethwaite 1999 κ α ι Τ ζ ι φ ό π ο υ λ ο ς 2000. 34. Θ έ μ ε λ η ς 1994­96, 273 κ α ι 281­2: σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν Π . Θ έ μ ε λ η , ο ι τ ρ ε ι ς α π ο κ ε ­ φ α λ ισ μ έ ν ε ς κ α ι α κ ρ ω τ η ρ ια σ μ έ ν ε ς ε ρ μ α ϊκ έ ς σ τ ή λ ε ς κ α θ ώ ς κ α ι ά λ λ α ε υ ρ ή μ α τ α μ ά λ λ ο ν υ π ο δ η λ ώ ν ο υ ν λ α τ ρ ε ί α π ρ ο ς τ ι μ ή ν τ ο υ Ε ρ μ ή κ α ι /ή τ η ς Α φ ρ ο δ ί τ η ς σ τ ο ε λ λ η ν ι σ τ ι κ ό ι ε ρ ό , ν ό τ ι α τ η ς β α σ ι λ ι κ ή ς . Β λ έ π ε ε π ί σ η ς Γ α β ρ ι λ ά κ η ­Τ ζ ι φ ό π ο υ λ ο ς 1998 κ α ι Τ ζ ι φ ό π ο υ λ ο ς 2000. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Σ Τ Η Ν Κ Ρ Η Τ Η :Η Π Ε Ρ Ί Π Τ Ω Σ Η Τ Ω Ν Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Α Κ Ω Ν ­Ο Ρ Φ Ι Κ Ω Ν Ε Λ Α Σ Μ Ά Τ Ω Ν χ ν ικ ά κ ε ίμ ε ν α , ε π ιγ ρ α φ έ ς κ α ι α ρ χ α ιο λ ο γ ικ ά κ α τ ά λ ο ιπ α , τ α ο π ο ία π α ρ ο υ ­ σ ιά ζ ο υ ν μ ια ε ικ ό ν α α π ο σ π α σ μ α τ ικ ή κ α ι τ ε λ ε ίω ς π ε ρ ισ τ α σ ια κ ή .Τ ο α π ό ­ σ π α σ μ α τ η ς τ ρ α γ ω δ ία ς Κ ρ ή τε ς τ ο υ Ε υ ρ ιπ ίδ η , τ α ε ν ν έ α κ ε ίμ ε ν α τ ω ν χ ρ υ σ ώ ν ε λ α σ μ ά τ ω ν , τ ο ε π ί γ ρ α μ μ α τ η ς Φ α ι σ τ ο ύ α π ο τ ε λ ο ύ ν "ψ η φ ί δ ε ς ε ν ό ς μ ω σ α ϊκ ο ύ , τ ο υ ο π ο ίο υ ό μ ω ς α γ ν ο ο ύ μ ε τ η ν π α ρ ά σ τ α σ η .Τ ο μ ό ν ο β έ β α ιο ε ίν α ι ό τ ι, ό π ω ς κ α ι ο ίδ ιο ς ο Δ ιό ν υ σ ο ς μ ε τ α π ο λ λ ά π ρ ο σ ω π ε ία , έ τ σ ι κ α ι ο ι μ ύ σ τ ε ς τ ο υ Β ά κ χ ο υ , σ τ η ν ε υ ρ ύ τ ε ρ η π ε ρ ιο χ ή τ ο υ Μ υ λ ο π ο τ ά μ ο υ τ η ς Κ ρ ή τ η ς κ α τ ά τ η Ρ ω μ α ϊκ ή π ε ρ ίο δ ο , π έ θ α ιν α ν , ά λ λ ο ι π ε π ε ισ μ έ ν ο ι ό τ ι τ ο υ ς π ε ρ ιμ έ ν ε ι ό λ β ο ς κ α ι ε υ δ α ιμ ο ν ία , κ α ι ά λ λ ο ι δ υ σ π ισ τ ώ ν τ α ς κ α ι ε ν δ ια φ ε ρ ό μ ε ν ο ι π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο γ ια τ η ν ε π ίγ ε ια ζ ω ή π α ρ ά γ ια τ η μ ε τ ά θ ά ν α τ ο ν . Σ ίγ ο υ ρ α ό μ ω ς ό λ ο ι θ α μ ε τ ε ίχ α ν κ α ι τ ω ν δ η μ ο σ ίω ν θ υ σ ιώ ν κ α ι τ ε λ ε τ ώ ν τ η ς π ό λ η ς τ ο υ ς π ρ ο ς τ ιμ ή ν τ ο υ Ο λ υ μ π ίο υ δ ω δ ε κ α θ έ ο υ . Ο Η σ ί ο δ ο ς σ τ α "Έ ρ γ α κ α ι Ή μ έ ρ α ι α π ά λ ε ι ψ ε τ ι ς α ν τ ι φ α τ ι κ έ ς α ν τ ι λ ή ψ ε ι ς γ ι α τ α μ ε τ ά θ ά ν α τ ο ν π α ρ ο υ σ ιά ζ ο ν τ α ς τ ε ς ω ς χ ρ ο ν ο λ ο γ ικ ή ε ξ έ λ ιξ η τ ω ν Ε π ο ­ χ ώ ν , μ ε τ η ν Ε π ο χ ή τ ο υ Χ ρ υ σ ο ύ σ τ ο α π ώ τ α τ ο κ α ι χ α μ έ ν ο ο ρ ισ τ ικ ά π α ρ ε λ θ ό ν .Ο ι ά ν θ ρ ω π ο ι ό μ ω ς δ ε ν σ τ α μ ά τ η σ α ν ν α π ισ τ ε ύ ο υ ν ό τ ι η Ε π ο χ ή α υ τ ή τ ο υ Χ ρ υ σ ο ύ τ ε λ ικ ά δ ε ν χ ά θ η κ ε ο ρ ισ τ ικ ά : σ υ ν έ χ ισ α ν ν α μ ε τ έ χ ο υ ν σ ε τ ε λ ε τ έ ς μ υ σ τ η ρ ίω ν ο ι ο π ο ίε ς α π α ν τ ο ύ σ α ν μ ε τ ρ ό π ο π ε ισ τ ικ ό σ τ ις π ρ ο σ ­ δ ο κ ίε ς τ ο υ ς γ ια μ ε τ ά θ ά ν α τ ο ν ζ ω ή κ α ι α θ α ν α σ ία . Ό χ ι ό λ ο ι β έ β α ια , ο ύ τ ε κ α ι ό λ ο ι ο ι μ ύ σ τ ε ς τ ο υ ίδ ιο υ θ ε ο ύ ,τ ο υ Δ ιο ν ύ σ ο υ μ ε τ α π ο λ λ ά π ρ ο σ ω π ε ία . Δ ε ν θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ά λ λ ω σ τ ε ν α γ ίν ε ι κ α ι δ ια φ ο ρ ε τ ικ ά , α κ ό μ α κ α ι μ ε τ η ν Κ ρ ή τ η ,τ η ς ο π ο ία ς ο ι μ υ σ τ η ρ ια κ έ ς τ ε λ ε τ έ ς σ υ ν ε χ ίζ ο υ ν ν α α π ο τ ε λ ο ύ ν έ ν α α ι ν ι γ μ α τ ι κ ό α λ λ ά ε λ κ υ σ τ ι κ ό μ υ σ τ ή ρ ι ο . 35 35. Ε υ χ α ρ ι σ τ ώ θ ε ρ μ ά τ ο Ε θ ν ι κ ό Ί δ ρ υ μ α Ε ρ ε υ ν ώ ν κ α ι τ η ν κ . Ε λ . Γ ρ α μ μ α τ ι κ ο π ο ύ λ ο υ κ α ι ιδ ια ιτ έ ρ ω ς τ η ν Δ ρ α Α φ ρ ο δ ίτ η Α β α γ ια ν ο ύ , ε π ισ τ η μ ο ν ικ ή υ π ε ύ θ υ ν ο τ η ς δ ιο ρ γ ά ­ ν ιο σ η ς , γ ια τ η ν τ ιμ η τ ικ ή π ρ ό σ κ λ η σ η ν α σ υ μ μ ε τ ά σ χ ω σ τ ο ν Ε ' Κ ύ κ λ ο Ο μ ιλ ιώ ν τ ο υ Ε θ ν ι κ ο ύ Ι δ ρ ύ μ α τ ο ς Ε ρ ε υ ν ο ύ ν μ ε θ έ μ α Λ α τ ρ ε ί ε ς σ τ η ν 'Π ε ρ ι φ έ ρ ε ι α ' τ ο υ Α ρ χ α ί ο υ Ε λ λ η ν ικ ο ύ Κ ό σ μ ο υ , κ α θ ώ ς κ α ι τ ο α κ ρ ο α τ ή ρ ιο γ ια τ ις χ ρ ή σ ιμ ε ς π α ρ α τ η ρ ή σ ε ις . Τ ο κ ε ίμ ε ν ο ε ίν α ι τ ο ίδ ιο μ ε α υ τ ό τ η ς α ν α κ ο ίν ω σ η ς μ ε τ η ν α ν α γ κ α ία π ρ ο σ θ ή κ η τ ω ν σ η μ ε ι­ ώ σ ε ω ν κ α ι α π ο τ ε λ ε ί μ έ ρ ο ς μ ο ν ο γ ρ α φ ία ς π ο υ ε τ ο ιμ ά ζ ε τ α ι γ ια τ α χ ρ υ σ ά δ ιο ν υ σ ια κ ά ­ ο ρ φ ικ ά ε λ ά σ μ α τ α τ η ς Κ ρ ή τ η ς . Γ ια τ ις ε π ο ικ ο δ ο μ η τ ικ έ ς σ υ ζ η τ ή σ ε ις κ α ι τ ις χ ρ ή σ ιμ ε ς υ π ο δ ε ίξ ε ις τ ο υ ς σ τ η ν ε ρ γ α σ ία α υ τ ή ε υ χ α ρ ισ τ ώ θ ε ρ μ ά τ ο υ ς σ υ ν α δ έ λ φ ο υ ς Ιω ά ν ν α Γ ια ­ τ ρ ο μ α ν ω λ ά κ η κ α ι Σ τ α ύ ο ο Φ ρ α γ κ ο υ λ ίδ η . Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Β ΙΒ Λ ΙΟ Γ Ρ Α Φ ΙΑ Β ε ρ δ ε λ ή ς , N.M. 1953­54. "Ο ρ φ ι κ ά ε λ ά σ μ α τ α ε κ Κ ρ ή τ η ς ", Α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ή Έ φ η μ ε ρ ί ς Π , 56­60. Γ α β ρ ι λ ά κ η , Ε ι ρ . ­ Γ .Ζ . Τ ζ ι φ ό π ο υ λ ο ς 1998. An "Orphic­Dionysiac" Gold Epistomion from Sfakaki near Rethymno, Bulletin de correspondance hellénique 122, 343­355. Θ έ μ ε λ η ς , Π .Γ . 1994­96. Α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ έ ς ε ι δ ή σ ε ι ς 1992­94, Ν ο μ ό ς Ρ ε θ ύ μ ν η ς , Ε π α ρ ­ χ ί α Μ υ λ ο π ο τ ά μ ο υ , Ε λ ε ύ θ ε ρ ν α , Κ ρ η τ ι κ ή Ε σ τ ί α 5, 267­283, σ χ . 6­9, φ ω τ . 11­18. Θ έ μ ε λ η ς , Π .Γ . ­ Γ .Π . Τ ο υ ρ ά τ σ ο γ λ ο υ 1997. Ο ι τ ά φ ο ι τ ο ν Δ ε ρ β ε ν ί ο ν . Α θ ή ν α . Κ ο κ ο λ ά κ η ς , Μ .Μ . 1995. Zeus' Tomb. An Object of Pride and Reproach, Kernos 8, 123­138. Λ ε μ π έ σ η , A. 1987. Η Κ ρ η π ό ν π ο λ ι τ ε ί α , σ τ ο : N.M. Π α ν α γ ι ω τ ά κ η ς (ε π ι μ .), Κ ρ ή τ η Ι σ τ ο ρ ί α κ α ι Π ο λ ι τ ι σ μ ό ς , τ ό μ . 1. Η ρ ά κ λ ε ι ο , 149­157. Π α π α χ α τ ζ ή ς , Ν .Κ . 1986. Ο ρ φ έ α ς , σ τ ο : Ι .Θ . Κ α κ ρ ι δ ή ς (ε π ι μ .), Ε λ λ η ν ι κ ή Μ υ θ ο ­ λ ο γ ί α , τ ό μ . 3, Α θ ή ν α , 293­299. Σ α κ ε λ λ α ρ ά κ η , Έ . ­ Γ .Α . Σ α κ ε λ λ α ρ ά κ η ς 1987. Ν ε ο λ ι θ ι κ ή κ α ι μ ι ν ω ι κ ή Κ ρ ή τ η , σ τ ο : N.M. Π α ν α γ κ ο τ ά κ η ς (ε π ι μ .), Κ ρ ή τ η Ι σ τ ο ρ ί α κ α ι Π ο λ ι τ ι σ μ ό ς , τ ό μ . 1. Η ρ ά κ λ ε ι ο , 67­76, 108­117, 123­130. Σ α κ ε λ λ α ρ ά κ η ς , Γ .Α . 1988. The Idaean Cave. Minoan and Greek Worship, Kernos 1,207­214. Σ τ α μ π ο λ ί δ η ς , Ν .Χ ρ . 1998. Ε ι σ α γ ω γ ή , 11ο ς ­6ο ς α ι . π .Χ ., σ τ ο : Ν .Χ ρ . Σ τ α μ π ο λ ί δ η ς κ α ι Α . Κ α ρ έ τ σ ο υ (ε π ι μ .), Α ν α τ ο λ ι κ ή Μ ε σ ό γ ε ι ο ς : Κ ύ π ρ ο ς ­ Α ω ο ε κ ά ν η σ α ­ Κ ρ ή τ η , 16ο ς ­6ο ς α ι . π .Χ . Α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ό Μ ο υ σ ε ί ο Η ρ α κ λ ε ί ο υ , Μ ά ρ τ ι ο ς ­Ι ο ύ ν ι ο ς 1998. Η ρ ά κ λ ε ι ο . Τ ζ ι φ ό π ο υ λ ο ς , Γ . 2000. The Inscriptions, σ τ ο : Π . Γ . Θ έ μ ε λ η ς (ε π ι μ .), Π ρ ω τ ο β υ ­ ζ α ν τ ι ν ή Ε λ ε ύ θ ε ρ ν α Τ ο μ έ α ς 1, τ ό μ . 2. Α θ ή ν α , 237­259. Τ σ α γ κ α ρ ά κ η ς , Ο δ . 2000. Studies in Odyssey 11, Hermes Einzelschriften 82. Stuttgart. Τ σ α ν τ σ ά ν ο γ λ ο υ , Κ . ­ Γ .Μ . Π α ρ ά σ ο γ λ ο υ 1987. Two Gold Lamellae from Thessaly, HellenikalS, 3­16. 168 Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Σ Τ Η Ν Κ Ρ Η Τ Η :Η Π Ε Ρ Ί Π Τ Ω Σ Η Τ Ω Ν Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Α Κ Ω Ν ­Ο Ρ Φ Ι Κ Ω Ν Ε Λ Α Σ Μ Ά Τ Ω Ν Τ σ α ν τ σ ά ν ο γ λ ο υ , Κ . 1997. The First Columns of the Derveni Papyrus and Their Religious Significance, σ τ ο : Laks­Most 1997, 93­128. Χ α ν ι ώ τ η ς , A. 1987a. Ploutarchos, praeses insularum (Prosopography of the Later Roman Empire I Plutarchus 4), Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 68,227­231. Χ α ν ι ώ τ η ς , A. 1987b. Κ λ α σ σ ι κ ή κ α ι Ε λ λ η ν ι σ τ ι κ ή Κ ρ ή τ η , σ τ ο : N.M. Π α ν α γ ι ω τ ά ­ κ η ς (ε π ι μ .), Κ ρ ή τ η Ι σ τ ο ρ ί α κ α ι Π ο λ ι τ ι σ μ ό ς , τ ό μ . 1. Η ρ ά κ λ ε ι ο , 175­284. Χ α ν ι ώ τ η ς , Α . 1990. Μ ι α ά γ ν ω σ τ η π η γ ή γ ι α τ η λ α τ ρ ε ί α σ τ ο Ι δ α ί ο Ά ν τ ρ ο σ τ η ν ύ σ τ α τ η α ρ χ α ιό τ η τ α , σ τ ο : Π ε π ρ α γ μ έ ν α τ ο ν Σ Τ ' Δ ιε θ ν ο ύ ς Κ ρ η τ ο λ ο γ ικ ο ύ Σ υ ν ε δ ρ ί ο υ , τ ό μ . Α 2. Χ α ν ι ά , 393­401. Χ ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ , Π . 1998. Η Θ ε σ σ α λ ι κ ή θ ε ά Ε ν (ν )ο δ ί α ή Φ ε ρ α ί α θ ε ά . Α θ ή ν α . Boegehold, A.L. 1999. When a Gesture was Expected. A Selection of Examples from Archaic and Classical Greek Literature. Princeton. Burkert, W. 1992. The Orientalizing Revolution. Near Eastern Influence on Greek Culture in the Early Archaic Age, trans. M.E. Pinder ­W. Burkert. Cambridge Mass. and London. Burkert, W. 1993. Α ρ χ α ί α ε λ λ η ν ι κ ή θ ρ η σ κ ε ί α . Α ρ χ α ϊ κ ή κ α ι κ λ α σ σ ι κ ή ε π ο χ ή , μ τ φ ρ . Ν .Π . Μ π ε ζ α ν τ ά κ ο ς κ α ι Α φ ρ . Α β α γ ι α ν ο ύ . Α θ ή ν α . Burkert, W. 1993. Bacchic Teletai in the Hellenistic Age, σ τ ο : Τ .Η . Carpenter and CA. Faraone (eds.), Masks of Dionysus. Ithaca and London, 259­275. Burkert, W. 1994. Μ υ σ τ η ρ ι α κ έ ς λ α τ ρ ε ί ε ς τ η ς α ρ χ α ι ό τ η τ α ς , μ τ φ ρ . Έ φ η Μ α τ θ α ί ­ ο υ .Α θ ή ν α . Cole, S.G. 1993. Voices from Beyond the Grave: Dionysus and the Dead, σ τ ο : Τ .Η . Carpenter and CA. Faraone (eds.), Masks of Dionysus, Ithaca and London, 276­ 295. Cucuzza, N. 1993. Leto e il cosiddetto tempio di Rhea di Festòs, Quaderni dell'Istituto di Archeologia della Facoltà di Lettere e Filosofia Università di Messina 8, 21­27. Dickie, M.W. 1995. The Dionysiac Mysteries in Pella, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 109,81­86. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ Edmonds, R. 1999. Tearing Apart the Zagreus Myth: a Few Disparaging Remarks on Orphism and Original Sin, Classical Antiquity 18, 35­73. Foti, G. ­ G. Pugliese Carratelli 1974. Un sepolcro di Hipponion e un nuovo testo orfico, La Parola del Passato 29, 91­126. Graf, F. 1993. Dionysiac and Orphic Eschatology: New Texts and Old Questions, σ τ ο : Τ .Η . Carpenter and C.A. Faraone (eds.), Masks of Dionysus. Ithaca and London, 239­258. Guthrie, W.K.C. 1993. Orpheus and Greek Religion, with a New Forewordby L.J. Alderink. London 1952, rpt. Princeton. IC Inscriptions Creticae, ed. M. Guarducci, opera et Consilio F. Halbherr collectae, vol. 1­4. Roma 1935­50. IG XIV Inscriptiones Italiae et Siciliae, additis Galliae, Hispaniae, Britanniae, Germaniae inscriptionibus, ed. G. Kaibel {Inscriptiones Galliae ed. A. Lebèque), Berolini 1890. Janko, R. 1984. Forgetfulness in the Golden Tablets of Memory, Classical Quarterly 34, 89­100. Johnston, S.I. ­ T.J. McNiven 1996. Dionysos and the Underworld in Toledo, Museum Helveticum 53, 25­36, pi. 1. Laks, A. ­ G.W. Most (eds.) 1997. Studies on the Derveni Papyrus. Oxford. Merkelbach, R. 1999. Die goldenen Totenpässe: ägyptisch, orphisch, bakchisch, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 128, 1­13. Postlethwaite, Ν . 1999. The Death of Zeus Kretagenes, Kernos 12, 85­98. Pugliese Carratelli, G. 1993. Le lamine d'oro iorfiche\ Edizione e commento. Milano. Riedweg, C. 1998. Initiation ­ Tod ­ Unterwelt. Beobachtungen zur Kommunikationssituation und narrativen Technik der orphisch­bakchischen Goldblättschen, σ τ ο : F. Graf (hrsg.), Ansichten griechischer Rituale. Geburstags­ Symposium für Walter Burkert, Castelen bei Basel 15. bis 18. März 1996. Stuttgart ­ Leipzig, 359­398. Sacco, G. 2001. Γ Η Σ Π Α Ι Σ Ε Ι Μ Ί . Sul v. 10 della laminetta di Hipponion, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 137, 27­33, taf. xii­xiv. Λ Α Τ Ρ Ε Ί Ε Σ SEG Σ Τ Η Ν Κ Ρ Η Τ Η :Η Π Ε Ρ Ί Π Τ Ω Σ Η Τ Ω Ν Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Α Κ Ω Ν ­Ο Ρ Φ Ι Κ Ω Ν Ε Λ Α Σ Μ Ά Τ Ω Ν Supplementum Epigraphicum Graecum 1­45 ( 1923­1995). Sourvinou­Inwood, C. 1996. Reading Greek Death to the End of the Classical Period. Oxford. Trendall, A.D. ­ A. Cambitoglou 1992. Second Supplement to the Red­Figured Vases of Apulia, Part III: Post­Script, Bulletin of the Institute of Classical Studies 60. London. Verbruggen, H. 1981. Le Zeus Cretois. Paris. West, M.L. 1978. Hesiod Works and Days, edited with Prolegomena Commentary. Oxford. and Willetts, R.F. 1962. Cretan Cults and Festivals. New York. Zuntz, G. 1971. Persephone. Three Essays on Religion and Thought in Magna Graecia. Oxford. 171 Σ υ ν ή θ ω ς ­ κ ι α υ τ ό σ υ ν έ β α ιν ε κ υ ρ ίω ς κ α τ ά τ ο π α ρ ε λ θ ό ν ­ ο ι θ ε ρ ά π ο ν τ ε ς τ η ς ε π ισ τ ή μ η ς τ η ς α ρ χ α ία ς ε λ λ η ν ικ ή ς θ ρ η σ κ ε ία ς ε ίχ α ν ω ς ε π ίκ ε ν τ ρ ο τ ω ν μ ε λ ε τ ώ ν τ ο υ ς τ η ν Α θ ή ν α . Η σ τ ρ ο φ ή τ ο υ ε ν δ ι α φ έ ρ ο ν τ ο ς τ ω ν ε π ι σ τ η μ ό ν ω ν π ρ ο ς τ η ν 'π ε ρ ι ­ φ έ ρ ε ια ' τ ο υ α ρ χ α ίο υ ε λ λ η ν ικ ο ύ κ ό σ μ ο υ έ χ ε ι α π ο δ ε ιχ θ ε ί ό τ ι ή τ α ν α ν α γ κ α ία κ α ι δ ικ α ιο λ ο γ η μ έ ν η . Ω ς 'π ε ρ ι φ έ ρ ε ι α ' τ ο υ ε λ λ η ν ι κ ο ύ κ ό σ μ ο υ θ α ή τ α ν δ υ ν α τ ό ν α ο ρ ι ­ σ θ ο ύ ν π ο λ ιτ ισ μ ικ ά π ε ρ ιο χ έ ς γ ε ω γ ρ α φ ικ ά α π ο μ α κ ρ υ σ μ έ ν ε ς μ ε τ α ­ ξ ύ τ ο υ ς , ό π ο υ ό μ ω ς ε κ δ η λ ώ θ η κ α ν θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ά φ α ιν ό μ ε ν α , τ α ο π ο ί α , ε ν ώ ε ί χ α ν δ ε χ θ ε ί κ υ ρ ί ω ς ε π ι δ ρ ά σ ε ι ς τ ο υ 'κ έ ν τ ρ ο υ ' (Α θ ή ­ ν α ς ) ή κ α ι ά λ λ ω ν γ ε ιτ ο ν ικ ώ ν ή μ η π ε ρ ιο χ ώ ν , δ ια τ ή ρ η σ α ν έ ν α χ α ρ α κ τ ή ρ α α υ τ ο ν ο μ ία ς , π ο υ γ ιν ό τ α ν φ α ν ε ρ ό ς σ τ α ιδ ια ίτ ε ρ α γ ν ω ­ ρ ίσ μ α τ α τ ω ν λ α τ ρ ε ιώ ν τ ο υ ς . Σ τ ο ν π α ρ ό ν τ α τ ό μ ο π ε ρ ιλ α μ β ά ν ο ν τ α ι ο ι ο μ ιλ ίε ς τ ο υ α ν τ ίσ τ ο ιχ ο υ κ ύ κ λ ο υ ο μ ιλ ιώ ν π ο υ π α ρ ο υ σ ιά ζ ο υ ν τ ις λ α τ ρ ε ίε ς τ η ς Μ α κ ε δ ο ­ ν ία ς ,Σ α μ ο θ ρ ά κ η ς ,Θ ε σ σ α λ ία ς ,Κ ρ ή τ η ς κ α ι Κ ύ π ρ ο υ . Ε Θ Ν ΙΚ Ό ΙΔ Ρ Υ Μ Α Ε Ρ Ε Υ Ν Ώ Ν Λ ε ω φ . Β α σ ι λ έ ω ς Κ ω ν σ τ α ν τ ί ν ο υ 48, 116 35 Α θ ή ν α Τ η λ .: 010 72 73 501, Fax: 010 72 46 618 ISBN: 960­7998­14­6