Ulusal Ve Uluslararası Medyada 15 Temmuz Darbe Girişimi

İçtimaiyat, 2020

ÖZ Bu araştırma 15 Temmuz 2016 gecesi gerçekleştirilmek istenen darbe girişimi esnasında ve sonrasında yaşanan gelişmelerin Amerika Birleşik Devletleri medyasında nasıl ele alındığını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Medya artık yasama, yürütme ve yargı erklerinin ardından gelen dördüncü büyük güç olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla bir haberin medyada yer alıp almaması kadar, o haberin medyada nasıl aktarıldığı da önemli bir husustur. Araştırma kapsamında analizin yapılabilmesi için ABD medyasının önde gelen gazetelerinden dört tanesinin internet haber sayfalarında anahtar kelimeler aracılığıyla tarama yapılmıştır. Analiz edilen haberlerde gazetelerin haber aktarma işlevinden ziyade niyet okuma yoluyla ele alınmış fikir yazılarına daha fazla yer verdikleri gözlemlenmiştir. Haber başlıklarında 'darbe, darbe girişimi, kargaşa' gibi terimleri kullanan bu gazetelerin, fikir yazılarında darbe girişimine giden süreci meşrulaştırmaya çalıştığını ve darbeye karşı direnen halkın direnişini görmezden geldiğini ileri sürmek yanlış olmayacaktır. ABSTRACT This research was carried out to reveal how the developments in and after the coup attempt on the night of July 15, 2016 were dealt with in the United States media. Media is now considered to be the fourth great power that follows legislative, executive and judicial powers. Therefore, the fact that a news article included in the media, as well as the coverage of the news is an important issue. In order to analyze the attitude of the US media, in this research four of the leading newspapers in the US media internet news pages were searched through the keywords. In the analyzed news, it was observed that the newspapers gave more space to the ideas rather than function by reading the transferred news intent. In the news headlines the coup, coup attempt, and chaos or confusion are legitimizing in the written ideas and it would not be wrong to argue that the resistant of the masses are ignored in the news articles.

9. Gelecekle İletişim Çalıştayı, 2017

Medya ve Demokrasi İlişkileri Siyasal sistemler ile medya arasındaki ile ilişkiler kuramsal bir çerçeve anlatan Siebert, Peterson ve Schramm (1963) belirledikleri dört medya kuramıyla siyasal sitemler tarafından medya verilen hakları ve medyanın bu sistemler içeresinde görevlerini anlatmaktadırlar. Toplumsal sorumluluk kuramı, medyanın bağımsızlığı ilkesi ile topluma karşı sorumluluklarını bağdaştıran bir düşünceden hareketle oluşturulmuş, medyanın kontrolünden toplumsal sorumluluk bilinci ve profesyonel etik ilkleri doğrultusunda sağlanacağı görüşü kabul edilmiştir. Bu kuram, medyanın demokratik rolleri yerine getirmesine güvence altında alıyordu.

15 Temmuz 2016 Darbe Girişimi her yönüyle Türkiye Cumhuriyeti tarihinin önemli dönüm noktalarından biridir. Askeri cuntaya karşı sivil vatandaşların nasıl organize oldukları, darbe karşıtı mesajları hangi kanalları kullanarak ilettikleri ve eş güdümlü olarak nasıl hareket ettikleri gerek Türkiye gerekse dünyanın diğer ülkelerindeki sivil siyaset kurumları için değerli bir örnek niteliğindedir. Bu çalışmada Türkiye'de ve dünyada darbeler ve toplumsal hareketler zemininde 15 Temmuz Darbe Girişimi'nin iletişim teknolojileri bağlamında incelenmesi ve geçmiş örneklere kıyasla değişen teknolojinin darbenin önlenmesinde nasıl etkili biçimde kullandığının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Anahtar Kelimeler: 15 Temmuz, darbe, yeni iletişim teknolojileri, medya, toplumsal hareketler.

İstanbul Gelişim Üniversitesi Yayınları, 2022

MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi

Küreselleşmenin etkisiyle dış politika-iç politika, siyasal alan, ekonomi ve askeri alan ayrımları silikleşmiş, soğuk savaşın sona ermesi ile birlikte yaşanan belirsizlik, uluslararası imajı koruma yolunda medyaya yeni sorumluluklar yüklemiştir. İmaj, gelişen ve dönüşüm günümüz şartlarında hem kişiler hem de kurumlar açısından önem taşımaktadır. Genel olarak herhangi bir kişi, kurum veya ülke hakkında zihinlerde bırakılan anlayış ve izlenimlerin toplamı olarak imajı açıklamak mümkündür. Ülke imajı, ülkelerin dışa yansıyan görüntüsü ve bu yansıma sonucunda kamuoyu tarafından nasıl algılandığı ile ilgilidir. Bir devletin kendini vatandaşlara nasıl gösterdiğinin yanı sıra uluslararası arenada nasıl görüldüğü de ülke imajı konusunda fikir edinmeyi sağlar. Bu anlamda ülke imajının belirlenmesinde kitle iletişim araçları önemli bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu anlamda kitle iletişim araçları yoluyla ülkelerin dış basında nasıl lanse edildiği ve ülke imajının ne durumda olduğu ha...

Ana akım olarak tanımlanan, hakim Batılı yayın kuruluşlarının 15 Temmuz darbe girişimiyle ilgili haber ve analizlerinin çoğu, inanılmaz şekilde yanlı, yanlış ve yanıltıcıydı. Daha uzun, eleştirel ve geniş çalışmaları gerektiren bu yayınların analizi bize şunu göstermektedir: Korku, takıntı, cehalet ve hezeyanlarla dolu bu habercilik, aynı zamanda Batılı projenin iflas ettiğinin ve Batı’nın taşralaştığının, yani “Batı-merkezciliğinin sonu” tezinin nesnel bir karşılığı olduğudur. Bu yüzden, bu sunumu genel olarak Batılı medyanın, özel olarak BBC’nin darbe ve sonrasında yaşananları nasıl yanlış–anladığı, yanlış–anlattığı ve yanlış–temsil ettiğini göstermesi kadar; hakim Batılı zihnin bunları anlamasının, anlatmasının ve temsil etmesinin sınırlarını bize pratik olarak göstermesi açısından anlamlıdır. 15 Temmuz Darbe Girişimi ve sonrasında yaşananların yabancı medyada nasıl sunulduğunu BBC örneğinde ele alacağımız bu sunumda; öncelikle BBC'nin kısa bir tarihçesini verecek, 15 Temmuz öncesinde TR ile ilgili haber yapma biçimini kısaca değerlendirecek ve 15 Temmuz ve sonrasında, darbe ve sonrasında yaşananlarla ilgili haberleri-yorumlarını nasıl sunduğunu kronolojik olarak ele alacağız. 15 Temmuz'un öncesi ve sonrasını karşılaştırmalı olarak değerlendirme şansımız olacağı için, genel olarak Türkiye gündemini, özel olarak darbeyle ilgili gelişmeleri nasıl sundukları, bu sunum ve temsillerdeki süreklilik ve kırılmaları, bu bağlamda hangi failleri öne çıkardıkları, hangi konular üzerinde daha fazla durdukları ve haber yorum ve hikâyelerini hangi biçimlerde çerçevelediklerini daha iyi inceleme imkânımız olacaktır.

Büyük bir hızla yükselişe geçen küreselleşmenin merkezinde medya bulunmaktadır. Medya sayesinde tüm dünyada neredeyse tek bir kültür oluşmaya başlamıştır. Televizyonlarda, radyolarda çeşitlilik azalmış, çoğu programların formatları birbirinin aynısı olmaya başlamıştır. Bunun sebebi de medyanın kontrolünün çok az sayıda medya sektörünün elinde bulunmasıdır.

ISBN: 978-975-2459-21-2, 2017

GIRIŞ Türkiye'nin siyasi tarihinde "darbecilik" olgusu belirgin bir yere sa-hiptir. Cumhuriyet'in kuruluşundan itibaren yirmi yedi yıllık tek parti devrinden sonra 14 Mayıs 1950 tarihinde yapılan ilk serbest seçimleri kazanan Demokrat Parti'nin (DP) "milli irade" yolculuğu 1960'ta askeri darbeyle durdurulmuştur. Bu tarihten günümüze uzanan çizgide Türkiye darbeciliğin çeşitli türevleri ile karşılaşmıştır. Emir komuta içinde yapılan darbeler, hiyerarşi dışına çıkılarak yapı-lan cunta darbeleri, muhtıralar, postmodern darbe ve emniyet-yargı iş birliğiyle yapılmak istenen darbe girişimi bunlar arasındadır. Darbelerin gerçekleşebilmesi için gerekli olan birinci güç silah gücü olsa da tüm darbe tecrübeleri göstermektedir ki gerekli olan ikinci güç medyadır. Yeterli medya desteği olmadan bir darbenin başarıya ulaşabilme ihtimali en azından Türkiye'nin son yıllarda edindiği tecrübeden hareketle zayıftır denebilir. Bu yüzden darbeler silsilesine bakıldığında darbecilerin ilk he-defleri arasında iletişim akışını kontrol etmek çabası hep ön planda olmuştur. Darbe yapılabilmesi için uygun kamuoyunun oluşturul-ması, toplumun en azından geniş bir kesiminin darbe yapılması ge-rektiğine inandırılması, darbe esnasında darbeciler lehine yayın ya-pılması ve darbe sonrasında istenilen psikolojik atmosferin kurgula-nabilmesi için darbecilerin ihtiyacı olan erişim ağı ancak medya ile mümkün olabilmektedir. Türkiye'nin tecrübe ettiği darbe ve darbe girişimlerine bakıldığın-da darbecilerin medya ilgisi ve medyanın kamuoyu oluşturma gücün-den faydalanma çabası bu açıdan dikkate değer veriler sunmaktadır. * Yrd. Doç. Dr., İstanbul Medipol Üniversitesi İletişim Fakültesi