Hafıza Mekan Kültür ve Siyaset Doktora-bahar 2025

Bu derste öğrencilerimizle birlikte hafıza, mekân, kültür ve siyaset ilişkileri teorik çalışmalar ve kentsel hafızaya ilişkin örnekler üzerinden incelenecektir. Dersi alan öğrencilerimizin hafıza, mekân, kültür ve siyaset konularında teorik okumalar yapması, dünyadan ve Türkiye'den örnekler üzerinden tartışmalar yürütmesi ve somut örnekler üzerinden özgün bir çalışma yapması, bu konulardaki bilgi ve deneyimini artırması hedeflenir.  Dersin Öğrenme Çıktıları Dersi alan öğrencilerin konuya dair geniş alanda yer alan klasikleri okumaları, yaşadıkları mekâna, çevreye ve kültür öğelerine dair eleştirel bir bilinç geliştirmesi, bütünlüklü bir araştırma projesi oluşturması, önerisini sınıfta sunması, tartışmaya açması ve gerçekleştirmesi amaçlanmaktadır.  Dersin İşleniş Yöntemi Ders içeriğiyle ilgili teorik okumalar, tartışma ve sunuşlar yapılacaktır. Projelerle bağlantılı çeşitli kentsel mekânlar ziyaret edilecektir. 1. Tarih ve teori: Hafıza, mekân ve kültür çalışmaları David Berliner (2005), "The Absuses of Memory: Reflections of Memory Boom in Anthropohogy",

 Dersin İçeriği Bu derste öğrencilerimizle birlikte hafıza, mekân, kültür ve siyaset ilişkileri teorik çalışmalar ve kentsel hafızaya ilişkin örnekler üzerinden incelenecektir. Dersi alan öğrencilerimizin hafıza, mekân, kültür ve siyaset konularında teorik okumalar yapması, dünyadan ve Türkiye'den örnekler üzerinden tartışmalar yürütmesi ve somut örnekler üzerinden özgün bir çalışma yapması, bu konulardaki bilgi ve deneyimini artırması hedeflenir.  Dersin Öğrenme Çıktıları Dersi alan öğrencilerin konuya dair geniş alanda yer alan klasikleri okumaları, yaşadıkları mekâna, çevreye ve kültür öğelerine dair eleştirel bir bilinç geliştirmesi, bütünlüklü bir araştırma projesi oluşturması, önerisini sınıfta sunması, tartışmaya açması ve gerçekleştirmesi amaçlanmaktadır.  Dersin İşleniş Yöntemi Ders içeriğiyle ilgili teorik okumalar, tartışma ve sunuşlar yapılacaktır. Projelerle bağlantılı çeşitli kentsel mekânlar ziyaret edilecektir. 1. Tarih ve teori: Hafıza, mekân ve kültür çalışmaları David Berliner, "The Absuses of Memory: Reflections of Memory Boom in Anthropohogy",

■ Dersin İçeriği Bu derste öğrencilerimizle birlikte hafıza, mekân, kültür ve siyaset ilişkileri teorik çalışmalar ve kentsel hafızaya ilişkin örnekler üzerinden incelenecektir. Dersi alan öğrencilerimizin hafıza, mekân, kültür ve siyaset konularında teorik okumalar yapması, dünyadan ve Türkiye'den örnekler üzerinden tartışmalar yürütmesi ve somut örnekler üzerinden özgün bir çalışma yapması, bu konulardaki bilgi ve deneyimini artırması hedeflenir. ■ Dersin Öğrenme Çıktıları Dersi alan öğrencilerin konuya dair geniş alanda yer alan klasikleri okumaları, yaşadıkları mekâna, çevreye ve kültür öğelerine dair eleştirel bir bilinç geliştirmesi, bütünlüklü bir araştırma projesi oluşturması, önerisini sınıfta sunması, tartışmaya açması ve gerçekleştirmesi amaçlanmaktadır. ■ Dersin İşleniş Yöntemi Ders içeriğiyle ilgili teorik okumalar, tartışma ve sunuşlar yapılacaktır. Projelerle bağlantılı çeşitli kentsel mekânlar ziyaret edilecektir. 1. Tarih ve teori: Hafıza, mekân ve kültür çalışmaları Paul Ricoeur, Hafıza, Tarih, Unutuş, Çev.M.Emin Özcan, Metis, 2012, s.155-206.

Cumhuriyeti Anılarla Okumak: Yüzyılın Anıları, 2023

Birinci Dünya Savaşı Odağında Tarih Boyunca Savaş, 2018

Önceleri Büyük Savaş olarak adlandırılan Birinci Dünya Savaşı’nın 100.yılına denk gelen 2014-2018 arasında batı cephelerinde, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve entelektüeller arasında konuyla ilgili birçok anma, belgeleme ve tarih, toplumsal tarih çalışmaları, çok sayıda yeni yayın yapıldı. Bu ve benzeri çalışmalar daha önceleri savaşın 80 ve 90.yıllarında da farklı boyut ve kapsamda yapılmıştı. Düzenlenen sempozyumlar, bilimsel toplantı ve konferanslarda savaşın diplomatik, insani, ekonomik ve kültürel boyutları etraflıca tartışıldı. Hiç kuşkusuz savaş bir bütün olarak düşünülse de çatışmaların yaşandığı yıllarda da, günümüzde de farklı cephelerin, farklı bölge ve ülkelerin farklı bağlamlar içinde ele alınmasını gerektirecek özgül koşullar mevcuttu. Aslında bu çerçevede batılı deneyimlerin doğu hakkında, doğuda da bizlerin batılı ülkelerde, batı cephesinde yaşananlar hakkında yalnızca yüzeysel ya da daha çok diplomatik, savaş sanatına dair yönleriyle öne çıkan bir bilgilenim ve ilgiye sahip olduğumuz doğrudur. Savaşın insani boyutları, gündelik hayatta yarattığı travma ve yıkımlar, kültürel yönler ya da toplumsal tarihe dair daha az bilgiye sahibiz. Bu konuların geçtiğimiz yüz yıl içinde giderek artan ve derinleşen araştırma alanlarına dönüştüğü bilinmektedir. Savaşın yüzüncü yılında ilgi çekici konulardan biri de savaşa dair sonradan oluşturulan öykü ve anlatılar, yaratılan mitolojiler, imgelem ve oluşturulan toplumsal hafıza ve hafıza mekânlarıdır. Bunların nasıl, hangi ihtiyaçlar ve siyasal/ideolojik bağlamlarda ortaya çıktığı, zaman içinde nasıl değişimlere uğradığı, dönemin çelişki ve imkânlarından nasıl etkilendiği giderek daha çok ilgi çeken araştırma konuları olmaktadır.

2017

Kendinden onceki butun savaslardan farkli ozellikler tasiyan, kitleselligi ve cephe onu ile gerisini birlestiren, savasin askeri, diplomatik ve ekonomik, kulturel, ideolojik yonlerini birlestiren Buyuk Savasi savasin 100.yilinda nasil hatirliyor, nasil temsil ediyoruz? Bu yazi kapsaminda savasin Dogu ve Bati cephelerinde savas sirasinda ve sonrasinda olusan hafiza mekânlarini, bunlarin olusum ve sembolik yapilarini, temsil ozelliklerini ve olusumlari sirasinda yasanan mucadeleleri incelemeye calisacagiz. Bu kapsamda yazimizda Dogu Cephesinin en onemli savas alanlarindan biri Gelibolu yarimadasi ile Bati Cephesinde Alsace Lorraine bolgesinde yasanan hatirlama ve anma deneyimleri karsilastirmali olarak incelenmektedir.

2017

Kendinden önceki bütün savaşlardan farklı özellikler taşıyan, kitleselliği ve cephe önü ile gerisini birleştiren, savaşın askeri, diplomatik ve ekonomik, kültürel, ideolojik yönlerini birleştiren Büyük Savaşı savaşın 100.yılında nasıl hatırlıyor, nasıl temsil ediyoruz? Bu yazı kapsamında savaşın Doğu ve Batı cephelerinde savaş sırasında ve sonrasında oluşan hafıza mekânlarını, bunların oluşum ve sembolik yapılarını, temsil özelliklerini ve oluşumları sırasında yaşanan mücadeleleri incelemeye çalışacağız. Bu kapsamda yazımızda Doğu Cephesinin en önemli savaş alanlarından biri Gelibolu yarımadası ile Batı Cephesinde Alsace Lorraine bölgesinde yaşanan hatırlama ve anma deneyimleri karşılaştırmalı olarak incelenmektedir.

İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 2017

Kendinden önceki bütün savaşlardan farklı özellikler taşıyan, kitleselliği ve cephe önü ile gerisini birleştiren, savaşın askeri, diplomatik ve ekonomik, kültürel, ideolojik yönlerini birleştiren Büyük Savaşı savaşın 100.yılında nasıl hatırlıyor, nasıl temsil ediyoruz? Bu yazı kapsamında savaşın Doğu ve Batı cephelerinde savaş sırasında ve sonrasında oluşan hafıza mekânlarını, bunların oluşum ve sembolik yapılarını, temsil özelliklerini ve oluşumları sırasında yaşanan mücadeleleri incelemeye çalışacağız. Bu kapsamda yazımızda Doğu Cephesinin en önemli savaş alanlarından biri Gelibolu yarımadası ile Batı Cephesinde Alsace Lorraine bölgesinde yaşanan hatırlama ve anma deneyimleri karşılaştırmalı olarak incelenmektedir. The reality and social memory of the Great War differed from previous wars on different aspects where the battle field was integrated into the political, diplomatic and military dimensions, preferences of war and this was widely affected from the economic, cultural, and ideological context. In such conditions how we can memorize and construct memory places to remember and commemorate such a bloody event in Eastern and Western fronts during the Centenary of the war? In this paper the theoretical perspectives related to social memory and memory places are discussed with respect to different remembering and commemorating experiences in Eastern and Western fronts, namely Gallipoli in Ottoman State and Alsace Lorraine in the Eastern front of France during the Great War.

Sosyoloji Notları, 2020

ÖZET Toplumsal bellek/hafıza, anı ve hatırlama çalışmalarına olan ilginin giderek arttığı görülmektedir. İlginin artması, bir yandan "hafıza mekânlarının" yok olmasından diğer yandan bu mekânlara tanıklık eden neslin hayata veda etmesinden kaynaklanmaktadır. Toplumsal belleğin oluşmasında bireylerin sosyalizasyon süreçleri etkili olduğu gibi mekânla da sıkı bir bağlılığı bulunmaktadır. Mekân, her ne kadar coğrafi bir birim olarak görülse de bireylerin hafızalarını, anılarını koruduğu bir yer olarak görülmektedir. Bu çalışmadaki amaç endüstriyel bir mekân olan fabrikaların toplumsal bellek ile olan ilişkisini analiz etmektir. Endüstriyel mekânın sadece üretim işlevi yerine getiren bir kurum olmadığı, bunların birer "hafıza mekânı" da olduğu görülmektedir. Bu bağlamda örneklem bölgesi olarak 1960'ların başında faaliyete başlayan "Antalya Pamuklu Dokuma Fabrikası" seçilmiştir. Sözlü tarih yöntemine dayanan bu çalışmada, Dokuma Fabrikasından emekli olan 28 (9 Kadın-19 Erkek) katılımcıyla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilip anlatılarına başvurulmuştur. Katılımcıların anlatıları, "toplumsal bellek ve mekân" çerçevesinde analiz edilmiştir. Elde edilen anlatıların genel karakterlerine bakıldığında Dokuma Fabrikasının buradan emekli olanların belleklerinde/hafızalarında önemli bir yer edindiği gözlenmiştir. ABSTRACT Today, it is seen that the interest in social memory, recollection and recall studies is increasing. On the one hand, the destruction of places of memory and on the other hand, die of the generation who witnessed these places, caused an increase in interest in this field. In the formation of social memory, individuals have a certain commitment to place as much as the effect of socialization processes. Although place is seen as a geographical unit, it is seen as a place where individuals preserve their memories and recalls. The aim of this study is to analyze the relation of factories, which are industrial places, with social memory. It is obvious that the industrial place is not an institution that only fulfills a production function; it is also a "memory place". In this context, the sampling area was chosen as the "Antalya Pamuklu Dokuma Factory", which started operating in the early 1960s. In this study based on the oral history method, in-depth interviews were conducted with 28 retired participants (9 female / 19 male) from the weaving factory and their narratives were consulted. The narratives of the participants were analyzed within the framework of "social memory and place". Looking at the general characters of the narratives obtained, it is observed that the weaving factory has taken an important place in the memories of people who are retired from that place.

Sosyoloji Notları, 2020

ÖZET Toplumsal bellek/hafıza, anı ve hatırlama çalışmalarına olan ilginin giderek arttığı görülmektedir. İlginin artması, bir yandan "hafıza mekânlarının" yok olmasından diğer yandan bu mekânlara tanıklık eden neslin hayata veda etmesinden kaynaklanmaktadır. Toplumsal belleğin oluşmasında bireylerin sosyalizasyon süreçleri etkili olduğu gibi mekânla da sıkı bir bağlılığı bulunmaktadır. Mekân, her ne kadar coğrafi bir birim olarak görülse de bireylerin hafızalarını, anılarını koruduğu bir yer olarak görülmektedir. Bu çalışmadaki amaç endüstriyel bir mekân olan fabrikaların toplumsal bellek ile olan ilişkisini analiz etmektir. Endüstriyel mekânın sadece üretim işlevi yerine getiren bir kurum olmadığı, bunların birer "hafıza mekânı" da olduğu görülmektedir. Bu bağlamda örneklem bölgesi olarak 1960'ların başında faaliyete başlayan "Antalya Pamuklu Dokuma Fabrikası" seçilmiştir. Sözlü tarih yöntemine dayanan bu çalışmada, Dokuma Fabrikasından emekli olan 28 (9 Kadın-19 Erkek) katılımcıyla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilip anlatılarına başvurulmuştur. Katılımcıların anlatıları, "toplumsal bellek ve mekân" çerçevesinde analiz edilmiştir. Elde edilen anlatıların genel karakterlerine bakıldığında Dokuma Fabrikasının buradan emekli olanların belleklerinde/hafızalarında önemli bir yer edindiği gözlenmiştir.