Trevéns tîçreces
Les trevéns tîçreces u li trevén tîçrece u li Tîçrece[1], c' est ene termene del schåle des tins djeyolodjikes k' atake la 65 miyons d' anêyes.
Les trevéns tîçreces shuvèt l' mezoyike et i sont shuvous pa les trevéns cwåturreces.
Å djoû d' enute, ciste atuze la n' est pus siervowe des féns cnoxheus djeyolodjisses, k' ont rmetou l' Tîçrece avou l' Cwåtulrece po fé çou k' on lome li cenozoyike. Mins on ndè cåze co toplin dins les scrijhaedjes ordinaires.
Ripårtixhaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li pus novele termene des trevéns tiçreces est lomêye li Neyodjinne (ridiscôpé e pliyocinne et miyocinne), li pus viye, li Paleyodjinne (ridvizé e oligocinne, eyocinne eyet paleyocinne).
Çou ki s' î passa
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li ploymint alpin aveut ddja cmincî al fén des trevéns sgondreces; i s' va porshure tot l' tins do Tîçrece.
Les trevéns tîçreces kimincèt på grand distrujhaedje des dinozôres nén volants, et di tote ene rîlêye di plantes et d' biesses.
Li timperateure del Daegne esteut bråmint pus hôte k' asteure, et gn aveut nole glaece ezès pôles a l' eyocinne. Pu ele va baxhî po divni pus froede k' asteure (e Pliyocinne, al fén do Tîçrece) po s' restchåfer e cwåturrece.
Sourdant
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ noûmot do walon askepyî so Wikipedia e 2018; di tîce avou l' cawete -rece.