Paraable van de Bermêrtige Samarietoan
De Paraable van de Bermêrtige Samaritoan is e paraable verteld deur Jesus en die vermeld is in mor êen van d' eevangeeljes van 't Niew Testament. Vôgnst 't Eevangeelje van Lukas (Lukas 10:29–37) wastr e reizigr (e Jood of nie [1]) die ze zyn klêern ân ofgetrokken, êm ofgerammeld en oaf dôod achtregeloatn lanst de boane. Dr kwamt êest e priestr verby en tonne e Leviet, mor alle twêe liepn ze in e kriengetje roend die vent. Ip 't latste kwamtr e Samarietoan verby. Samarietoann en Joodn kostn mekoar in 't algemêen nie riekn, mo de Samarietoan êlpt de geblêsseerdn. Jesus wordt beschreevn lik of datn de paraable vertelt lik antwôord ip e vraage oovre de betêeknisse van 't wôord "noaste", die zoe moetn gêrn gezien zyn vôgnst 't boek Leviticus (Lev. 19:18).
E Samarietoan lik e goe mensch vôornstelln zoe vo de toeôordrs van Jesus e schok gewist zyn [2]. 't Is e schôon vôorbeeld van zyn uutdoagnde maniere van klappn woa da de gebruuklikke verwachtiengn nie azoa uutkommn [2].
Sommigte kristn, lik Sint-Augustinus, ên e zinnebeeldign uutleg willn geevn an de paraable, woaby da de Samarietoan Jesus Kristus zeive zoe zyn, die de zoendoare redt [3]. Andre zeggn dat da te verre gezocht is [3] en zien in de paraable d' uutdrukkienge van Jesus zyn ipvattiengn oovre goed en kwoad [4].
De paraable êt inspieroasje gegeevn an schildrs, beeldowrs, satiereschryvrs, dichtrs en film-moakrs. De dikkers gebruukte uutdrukkienge "bermêrtige Samarietoan", wilt zeggn etwien die 'n vrimdn êpt, is ofkomstig van die paraable, en veele klieniekn en liefdoadige instelliengn zyn genoamd no de Bermêrtige Samarietoan.
Vertellienge
[bewerkn | brontekst bewerken]In 't Eevangeelje van Lukas wordt de paraable ingeleid mêt e vroage, gekend lik " 't Êeste Gebod" :
Ip e kêe stoendr e wetgelêerde ip en y wilde Êm an de tand voeln, zeggnde, "Mêestr, wa moete 'k ik doen vo 't êewig' leevn te verdienn?". Y zei, "Wat istr geschreevn in de wet? Wa leest je gy doa?" J' antwôorde, "Gy moe gy den Êere gêrn zien, mê hêel joen êrte, mê hêel je ziele, mêt al joen krachtn, mêt al je verstand, en joen noaste lik jezeivn". Y zei êm, "Gy ê zjuuste gantwôord. Doe dadde en gy go leevn." Mor y, vo zyn eign te verrechtvèèrdgn, vroeg an Jesus, "Wien istr myn noaste?"
Jesus antwôordt mêt e vertellienge :
Etwien gienktr van Jerusalem no Jericho, en y viel in d' ann van de roovrs, die ze klêern ofpaktn en êm sloegn, en ze trokkn drvan oendr, êm oafdôod achtrloatnd. Toevollig kwamtr e priestr verby lanst die weg. Otn êm zag passeerdn êm an den andr kant. E bitje loatre kwamtr ook e Leviet, en otn êm zag, passeerde y ook in e boogstje. Mor e Soamaritoan, die ip reize was, kwamt doar ook verby. Otn êm zag krêegtn kompasje, pakte êm vaste, en verboend zyn woendn, en y deitr oolje en wyn ip. Y zette êm ip zyn eign bêeste, en brocht êm nor 'n êrberge, en zorgde vor êm. De vôgnde dag, otn vôortgienk, gaftn twêe denoarjen an den êrbergier, en zei êm, 'Zorg vor êm. Wat daj ook mêer zoe moetn uutgeevn, da go 'k je betoaln o 'k weerekêern.' Wien istr nu van die drie vôgnst joen e noaste vor êm die in d' ann van de roovrs gevolln was?" Y zei, "Den deezn die kompasje getoogd êt." Tonne zei Jesus êm, "Goa nu en doet dat ooke."
Verwyziengn
[bewerkn | brontekst bewerken]<references>
- ↑ (en) Green, Joel B. 1997 : The Gospel of Luke, Eerdmans, ISBN 0-8028-2315-7, p. 429.
- ↑ 2,0 2,1 (en) Funk, Robert W., Roy W. Hoover, and the "Jesus Seminar" (e stuudjegroep) 1993 : The five gospels, Harper, San Francisco, "Luke" p. 271-400
- ↑ 3,0 3,1 (en) Caird, G. B. (1980). The Language and Imagery of the Bible. Duckworth. p. 165.
- ↑ (en) Sanders, E. P. 1993 : The historical figure of Jesus, Penguin, p. 6