Xem mã nguồn của Nội chiến Congo thứ hai

{{Infobox military conflict
|image=[[Tập tin:DRC Rwanda line.jpg|122px|border]][[Tập tin:Congolese soldier.jpg|100px|border]]<br>[[Tập tin:Gbadolite.jpg|224px|border]]
|caption= Các nạn nhân bị hãm hiếp đã được tái hòa nhập thành công vào cộng đồng của họ, tập hợp {{small | (trên bên trái)}} <br> Binh sĩ Quân đội Congo vào năm 2001 {{small | (trên bên phải)}} <br> Binh sĩ nổi dậy Congo ở thị trấn phía bắc của [[Gbadolite]] vào năm 2000 {{small | (dưới)}}
|partof=[[Congo Civil War (disambiguation)|Nội chiến Congo]] và hậu quả của [[Nạn diệt chủng Rwanda]]
|conflict=Chiến tranh Congo lần thứ nhất<br />Chiến tranh Congo lần thứ hai
|date=Chiến tranh Congo lần 1: 24 tháng 10 năm 1996 - 16 tháng 5 năm 1997<br />({{Age in years, months, weeks and days|month1=10|day1=24|year1=1996|month2=05|day2=16|year2=1997}})<br />Chiến tranh Congo lần 2: 2 tháng 8 năm 1998 - 18 tháng 7 năm 2003<br>({{Age in years, months, weeks and days|month1=08|day1=02|year1=1998|month2=07|day2=18|year2=2003}})
|result= Kết quả quân sự không rõ
*<nowiki> Thỏa thuận Sun City</nowiki>
*Cộng hòa Dân chủ Congo được thành lập dưới thể chế đa đảng, lãnh đạo bởi [[Joseph Kabila]] là tổng thống và [[Jean-Pierre Bemba]] là thủ tướng.
* [[Hiệp định Pretoria]]; Rwandan rút quân khỏi Congo để đổi lấy cam kết giải giáp lực lượng dân quân Hutu.
* [[Chính phỉ lâm thời Cộng hòa Dân chủ Congo]] được thành lập, phát triển bởi [[MONUC]].
* Tiếp tục [[Xung đột Ituri]].
* Sự bắt đầu của [[Xung đột Kivu]].
|place=[[Cộng hòa Dân chủ Congo]]
|combatant1='''Chiến tranh Congo lần 1''':{{flag|Zaire|size=22px}}<br />
*FAZ
*White Legion<br />{{flag|Sudan|size=22px}}<br />{{flag|Chad|size=22px}}<br />{{Flagicon image|Flag of the Rwandan Democratic Movement.svg|size=23px}}[[Interahamwe]]<br />{{Flagicon image|Flag of the CNDD-FDD.svg|size=23px}}[[CNDD-FDD]]<br />[[Tập tin:Flag of UNITA.svg|22px|border]][[UNITA]]<br />{{Flagicon image|Flag of the Allied Democratic Forces.svg|size=23px}}[[Allied Democratic Forces|ADF]]<br />[[FLNC]]<br />'''Chiến tranh Congo lần 2''':<br />'''Phe ủng hộ chính phủ:'''<br />{{flag|Democratic Republic of the Congo|1997|size=22px}}<br />{{ANG}}<br />{{CHA}}<br />{{NAM}}<br />{{ZWE}}<br />'''Các lực lượng chống Uganda:'''<br />{{Flagicon image|Alleged Flag of Lord's Resistance Army.svg|size=23px}} [[Lord's Resistance Army|LRA]]<br />{{SUD}} <small>(Alleged)</small>
* {{Flagicon image|Flag of the Allied Democratic Forces.svg|size=23px}}[[Allied Democratic Forces|ADF]]
* [[Uganda National Rescue Front|UNRF II]]
* [[Nationalist and Integrationist Front|FNI]]
'''Các nhóm dân quân chống Rwanda:'''<br />{{flagicon image|Flagge FDLR.svg}} [[Democratic Forces for the Liberation of Rwanda|FDLR]]
* [[Mai-Mai]]
* {{Flagicon image|Flag of the Rwandan Democratic Movement.svg|size=23px}}[[Interahamwe]]
* [[Republican Rally for Democracy in Rwanda|RDR]]
* {{Flagicon image|Flag of Rwanda (1962-2001).svg|size=23px}}[[Army for the Liberation of Rwanda|ALiR]]
* Các lực lượng Hutu liên kết khác
''Các lực lượng chống Burundi:'''
* {{Flagicon image|Flag of the CNDD-FDD.svg|size=23px}}[[National Council for the Defense of Democracy–Forces for the Defense of Democracy|CNDD-FDD]]
* [[National Liberation Front (Burundi)|FROLINA]]
|combatant2= ''''Chiến tranh Congo lần 1''':<br />[[ADFL]]<br />{{flagicon|Rwanda|1962|size=22px}} [[Rwanda]]<br />{{flagicon|Uganda}} [[Uganda]]<br />{{flagicon|Burundi}}[[Burundi]]<br />{{flagicon|Angola}} [[Angola]]<br />[[SPLA]]<br />{{flagicon|Eritrea}} [[Eritrea]]<br />
----[[Mai Mai]]<br />'''Chiến tranh Congo lần 2''':<br />'''Các nhóm dân quân Rwanda liên kết khác:'''
* [[Rally for Congolese Democracy|RCD]]
* [[Rally for Congolese Democracy–Goma|RCD-Goma]]
* [[Banyamulenge]]
'''Các nhóm Uganda liên kết:'''
* [[Movement for the Liberation of Congo|MLC]]
* [[Forces for Renewal]]
* [[Union of Congolese Patriots|UPC]]
* Các nhóm dân quân Tutsi liên kết khác
'''Lực lượng chống MPLA:'''<br />[[Tập tin:Flag of UNITA.svg|22px|border]] [[UNITA]]<br />'''Foreign state actors:'''<br /> {{flagicon|Uganda}} [[Uganda]]<br />{{flagicon|Rwanda|1962|size=22px}} [[Rwanda]]<br />{{flagicon|Burundi}} [[Burundi]]
----<small>Note: Rwanda và Uganda đã chiến tranh vào tháng 6 năm 2000 trên lãnh thổ Congo.</small>
|commander1='''CHDC Congo''':<br /> [[Laurent-Désiré Kabila]] <br /><small>(1997–2001)</small><br /> [[Joseph Kabila]]<br /> <small>(2001–2003)</small>
----'''Namibia:'''<br /> [[Sam Nujoma]]<br />[[Dimo Hamaambo]]<br />[[Martin Shalli]]
----'''Zimbabwe:'''<br /> [[Robert Mugabe]]<br /> [[Emmerson Mnangagwa]]<br /> [[Constantine Chiwenga]]<br /> [[Perence Shiri]]
----'''Angola:'''<br /> [[José Eduardo dos Santos]]<br /> [[João de Matos]]
---- '''Chad:'''<br /> [[Idriss Déby]]
|commander2='''MLC:'''<br />[[Jean-Pierre Bemba]]
----'''RCD:'''<br /> [[Ernest Wamba dia Wamba]]
----'''Tutsi groups:''' <br /> [[Laurent Nkunda]]
----'''Uganda:'''<br /> [[Yoweri Museveni]]
----'''Rwanda:'''<br /> [[Paul Kagame]]
----'''Burundi:'''<br /> [[Pierre Buyoya]]
|strength1='''Chiến tranh Congo lần 1''':<br />'''Zaire''': khoảng 50,000<br />'''Interahamwe''':50,000-100,000 tất cả<br />'''UNITA''': khoảng 1,000 tới 2,000<br />'''Chiến tranh Congo lần 2''':<br />'''Mai Mai:''' 20–30,000 dân quân
----'''Interahamwe:''' 20,000+
|strength2='''Chiến tranh Congo lần 1''':<br />[[ADFL]]:57,000<br />'''Rwanda''':3,500-4,000<br />'''Angola''':1,000+<br />'''Eritrea''': 1 tiểu đoàn <br />'''Chiến tranh Congo lần 2''':<br />'''RCD:''' không rõ
----'''Rwanda:''' 8,000+<ref>{{chú thích báo |url=http://www.economist.com/world/africa/displayStory.cfm?story_id=1213296 |work=The Economist |title=Africa's great war |date=ngày 4 tháng 7 năm 2002 |access-date =ngày 7 tháng 2 năm 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070205043254/http://www.economist.com/World/africa/displayStory.cfm?story_id=1213296 |archive-date=ngày 5 tháng 2 năm 2007 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref>
|casualties1='''Chiến tranh Congo lần 1''':<br />10,000-15,000 giết<br />10,000 đào tẩu<br /> hàng ngàn đầu hàng<br />'''Chiến tranh Congo lần 2''': ?
|casualties2='''Chiến tranh Congo lần 1''':<br />3,000-5,000 bị giết<br />'''Chiến tranh Congo lần 2''':<br />2,000 người Uganda<br />4,000 thương vong của phiến quân
|casualties3='''Chiến tranh Congo lần 1''':222,000 người tị nạn mất tích<br /> '''Tổng cộng''': 250,000 người chết<br />'''Chiến tranh Congo lần 2''': 5,4 triệu chết (1998–2008)<br />350,000+ chết do bạo lực (1998–2001)|}}

[[Tập tin:Cg-map.png|nhỏ|phải|220px|[[Cộng hòa Dân chủ Congo]]]]

'''Nội chiến Congo''' ({{lang-fr|Deuxième guerre du Congo}}) có thể là một trong các cuộc chiến sau:

* Cuộc khủng hoảng ở [[Cộng hòa Dân chủ Congo]] (1960-1965), từ ngày quốc gia này giành được độc lập từ [[Bỉ]] cho tới khi cựu tổng thống [[Mobutu Sese Seko]] lên nắm quyền.
* [[Nội chiến Congo lần I]] (1996-1997), dẫn đến sự lật đổ Mobutu của [[Laurent Kabila]].
* [[Nội chiến Congo lần II]] (1998-2002) với sự tham gia của chín quốc gia dẫn đến các cuộc chiến lẻ tẻ hiện nay mặc dù đã có hòa bình trên phương diện chính thức.

'''Nội chiến Congo''' được nói tới trong bài này là cuộc xung đột từ năm [[1998]] phần lớn trên lãnh thổ [[Cộng hòa Dân chủ Congo]] (trước là [[Zaire|Zaïre]]). Cuộc chiến này lôi kéo chín nước [[châu Phi]] và khoảng 20 nhóm vũ trang, đây là cuộc [[chiến tranh]] giữa các nước lớn nhất trong [[lịch sử châu Phi]] hiện đại. Theo [[Ủy ban cứu trợ quốc tế]], hơn 3,8 triệu người bị chết vì cuộc chiến này từ [[1998]] đến nay, phần lớn vì thiếu ăn hay bệnh tật. Hàng triệu người khác bị đuổi ra khỏi nhà hay đang tìm kiếm [[tị nạn|nơi nương náu]] ở các nước bên cạnh CHDC Congo. Dù là vài sáng kiến và thỏa thuận hòa bình đã thành công một phần dẫn đến sự công nhận hòa bình chính thức năm [[2002]], các nhóm vũ trang vẫn không buông súng và chiến tranh vẫn không suy giảm và vẫn tiếp diễn đến tháng 2 năm [[2005]].

== Chiến tranh Congo lần 1 ==

== Chiến tranh Congo lần 2 ==

==Tham khảo==
{{tham khảo}}
{{Sơ khai Angola}} 
{{thể loại Commons|African World War}}

[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Cộng hòa Dân chủ Congo]]
[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Angola]]
[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Burundi]]
[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Rwanda]]
[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Uganda]]
[[Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Zimbabwe]]
[[Thể loại:Lịch sử châu Phi]]