Xem mã nguồn của Frédéric Chopin

{{Chú thích trong bài|date=tháng 2/2022}}{{Thông tin nhân vật
| name = Frédéric Chopin
| image = Frederic Chopin photo.jpeg
| imagesize = 200px
| alt = Chopin chụp chính diện, mặc áo khoác
| caption = Chân dung Chopin chụp bằng phương pháp Daguerre, bởi [[Louis-Auguste Bisson]], {{circa|1849}}.
| birth_name = Fryderyk Franciszek Chopin
| birth_date = {{Ngày sinh|1810|3|1|df=y}}
| birth_place = [[Żelazowa Wola]], Ba Lan
| death_date = {{Ngày mất and age|1849|10|17|1810|3|1|df=y}}
| death_place = [[Paris]], [[Pháp]]
| occupation = [[Nhà soạn nhạc]], [[nghệ sĩ dương cầm]].
| signature = Chopins Unterschrift.svg
| năm hoạt động = 1817-1848
| người hôn phối = 
| con cái = Không có
| cha = Mikołaj Chopin
| mẹ = Tekla Justyna Krzyżanowska
| giải thưởng = 
| cỡ chữ ký = 
}}

'''Frédéric François Chopin'''{{refn|{{IPAc-en|UK|ˈ|ʃ|ɒ|p|æ̃|,_|ˈ|ʃ|ɒ|p|æ|n}}, {{IPAc-en|US|ˈ|ʃ|oʊ|p|æ|n|,_|ʃ|oʊ|ˈ|p|æ|n}};<ref>{{chú thích sách|last = Wells|first = John C.|title = Longman Pronunciation Dictionary |trans-title = Từ điển phát âm Longman|url = https://archive.org/details/longmanpronuncia0000unse|edition = 3|publisher= Longman|year= 2008|isbn=978-1-4058-8118-0}}</ref>{{IPA-fr|
frɨˈdɛrɨk fraɲˈt͡ɕiʂɛk ˈʂɔpɛn|lang}}.|group=gc}} (tên khai sinh '''Fryderyk Franciszek Szopen''';{{refn|{{IPA-pl|frɨˈdɛrɨk franˈtɕiʂɛk ˈʂɔpɛn|lang}}.|group=gc}}{{Refn|Mặc dù không ai trong gia đình Chopin đánh vần họ của họ theo tiếng Ba Lan {{lang|pl|Szopen}},{{sfn|Walker|2022|p=289}} cách viết sau này đã được nhiều người Ba Lan sử dụng kể từ thời của ông, kể cả những nhà thơ cùng thời với ông như [[Juliusz Słowacki]]<ref>{{Chú thích web |url=https://en.chopin.nifc.pl/chopin/persons/text/id/6726 |title=Juliusz Słowacki |last=Tomaszewski |first=Mieczysław |date=2003–2018 |website=chopin.nifc.pl |publisher=[[Viện Fryderyk Chopin]] |lang=pl |access-date=29 November 2021 |archive-date=24 November 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211124032210/https://en.chopin.nifc.pl/chopin/persons/text/id/6726 |url-status=dead }}</ref> và [[Cyprian Norwid]].<ref>Thơ {{ill|Cây đàn dương cầm của Chopin|pl|Fortepian Szopena}}</ref>|group=gc}} 1 tháng 3 năm 1810{{spaced ndash}}17 tháng 10 năm 1849) là một [[nhà soạn nhạc]] và [[nghệ sĩ dương cầm]] [[xuất chúng]] người [[Ba Lan]] trong [[âm nhạc thời kỳ Lãng mạn|thời kỳ âm nhạc Lãng mạn]] chủ yếu sáng tác cho [[độc tấu dương cầm]]. Ông nổi tiếng toàn thế giới như một trong những người tiên phong của thời kỳ này; một người "với chất thơ [[thiên tài]] dựa trên kỹ thuật không một ai đương thời có thể sánh bằng".{{sfn|Rosen |1995|p = 284}}

Chopin sinh ra tại [[Żelazowa Wola]], [[Công quốc Warszawa]], và lớn lên chủ yếu ở thành phố [[Warsaw]], sau này trở thành một phần của [[Vương quốc Lập hiến Ba Lan]] vào năm 1815. Chopin sớm nổi tiếng là [[thần đồng]], ông được đào tạo ve [[âm nhạc]] và viết một số tác phẩm tại Warsaw trước khi rời [[Ba Lan]] vào năm 20 tuổi, chỉ vài tuần trước khi [[cuộc nổi dậy tháng 11]] diễn ra. Chuyển tới [[Paris]] vào năm 21 tuổi, ông chỉ công diễn hơn 30 buổi chủ yếu trong không khí thân mật của các cuộc họp mặt nghệ sĩ. Ông cũng kiếm sống bằng việc bán các sáng tác và dạy học, công việc mà ông được nhiều người yêu cầu. Ông cũng kết thân với [[nhạc sĩ]] người [[Hungary]] [[Franz Liszt]] và là thần tượng của nhiều nghệ sĩ đương thời như [[Robert Schumann]]. Sau khi đính hôn bất thành với [[Maria Wodzińska]] từ năm 1836 và 1837, ông duy trì mối quan hệ nhiều trắc trở với nữ văn hào Pháp Amantine Dupin (nổi tiếng với bút danh [[George Sand]]). Chuyến đi thăm ngắn ngủi và khổ sở tại [[Majorca]], [[Tây Ban Nha]], cùng Sand trong giai đoạn 1838–1839 là một trong những giai đoạn sung sức nhất trong sự nghiệp sáng tác của Chopin. Trong những năm cuối đời, [[Jane Stirling]] trở thành người bảo trợ của ông. Suốt hầu hết cuộc đời, sức khỏe của Chopin không được ổn định. Ông qua đời ở [[Paris]] vào tháng 10 năm 1849, hưởng thọ 39 tuổi.

Tất cả các sáng tác của Chopin đều sử dụng [[dương cầm|đàn dương cầm]]. Đa số tác phẩm của ông dành cho dương cầm độc tấu (piano solo), nhưng ông cũng đã viết hai bản [[concerto]] cho dương cầm, một vài tác phẩm [[nhạc thính phòng]], và 19 bài hát có lời bằng tiếng [[Ba Lan]]. Các sáng tác dương cầm của ông thường đòi hỏi kỹ thuật cao và mở rộng giới hạn của nhạc cụ; những màn trình diễn của ông đã được ghi nhận về sắc thái và độ nhạy cảm. Tác phẩm piano chính của ông cũng bao gồm các bản [[mazurka]], [[Waltzes (Chopin)|waltz]], [[Nocturnes (Chopin)|nocturne]], [[polonaise]], ballade không lời (mà Chopin đã [[Ballades (Chopin)|tạo ra]] như một thể loại), [[Khúc luyện|étude]], [[Impromptu (Chopin)|impromptu]], [[Scherzos (Chopin)|scherzo]], [[prelude]] và [[sonata]], một số tác phẩm được xuất bản chỉ sau khi ông qua đời. Những nguồn có ảnh hưởng đến phong cách sáng tác của ông là [[âm nhạc dân gian#Nhạc dân gian|dân ca Ba lan]], [[nhạc cổ điển]] truyền thống của [[Johann Sebastian Bach|J. S. Bach]], [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]], và [[Franz Schubert|Schubert]], và bầu không khí của các cuộc salon ở Paris mà ông là khách mời thường xuyên. Những đổi mới của ông về phong cách, [[hòa âm]], và hình thức âm nhạc, và sự kết hợp âm nhạc với [[chủ nghĩa dân tộc]] của ông, đã có ảnh hưởng trong suốt và sau giai đoạn hậu [[chủ nghĩa lãng mạn|Lãng mạn]].

[[Âm nhạc]] của Chopin, với danh tiếng của ông như là một trong những siêu sao đầu tiên của âm nhạc, với các mối liên hệ (gián tiếp) với các cuộc biến động chính trị, kèm đời sống tình cảm nổi bật và cái chết sớm của Chopin đã khiến ông trở thành biểu tượng hàng đầu của thời đại lãng mạn. Tác phẩm của ông vẫn còn phổ biến cho đến ngày nay, và ông là chủ đề của nhiều bộ phim và tiểu sử với độ trung thực lịch sử khác nhau. Những di tích của ông bao gồm [[viện Fryderyk Chopin]], được [[Quốc hội Ba Lan]] thành lập nhằm nghiên cứu và quảng bá cuộc đời và tác phẩm của ông. Nơi đây cũng tổ chức [[Cuộc thi piano quốc tế Frédéric Chopin|Cuộc thi piano quốc tế Chopin]], một cuộc thi danh giá dành riêng cho các tác phẩm của ông.

== Tiểu sử ==
===Đầu đời===

==== Thời thơ ấu ====
[[Tập tin:Manor house in Żelazowa Wola.JPG|thumb|left|Nơi sinh ra Chopin tại [[Żelazowa Wola]]|364x364px]]

Frédéric Chopin sinh ngày [[1 tháng 3]] năm [[1810]] tại [[Żelazowa Wola]] (Ba Lan), một thị trấn cách Warsaw 46&nbsp;km về phía Tây, tại [[Công quốc Warszawa|Công quốc Warsaw]], một nhà nước Ba Lan do [[Napoléon Bonaparte|Napoleon]] thành lập. Hồ sơ rửa tội của giáo xứ, có niên đại là 23 tháng 4 năm 1810, ghi ngày sinh của ông là 22 tháng 2 năm 1810 và trích dẫn [[tên riêng]] của ông theo dạng tiếng Latin là {{lang|la|Fridericus Franciscus}} (trong tiếng Ba Lan, ông là {{lang|pl|Fryderyk Franciszek}}).{{sfn|Hedley|Brown|1980|p=292}}{{sfn|Zamoyski|2010|pp=4–5}}{{sfn|Cholmondeley|1998}}  Nhà soạn nhạc và gia đình ông đã sử dụng ngày sinh là 1 tháng 3,{{refn|Theo bức thư ngày 16 tháng 1 năm 1833 của Chopin gửi chủ tịch của Hội Văn học Ba Lan ở Paris, ông "sinh ngày 1 tháng 3 năm 1810 tại làng Żelazowa Wola thuộc Tỉnh Mazowsze".{{sfn|Chopin|1962|p=116}}|group=gc}}{{sfn|Zamoyski|2010|pp=4–5}} và ngày này hiện được công nhận rộng rãi là ngày sinh chính xác.{{sfn|Cholmondeley|1998}}

Cha của Chopin, [[Nicolas Chopin]], là một người Pháp từ Lorraine, đã di cư sang Ba Lan vào năm 1787 lúc ông còn 16 tuổi.{{sfn|Zamoyski|2010|p= 3}}{{sfn|Walker|2022|p = 43}} Nicolas dạy kèm cho trẻ em của tầng lớp quý tộc Ba Lan, và vào năm 1806 kết hôn với Justyna Krzyżanowska, một người họ hàng nghèo của Skarbeks, một trong những gia đình quý tộc mà ông đã từng tới dạy.{{sfn|Samson|2001|loc=§1 ¶1}} Fryderyk đã chịu phép báp têm vào Chủ nhật Phục sinh, ngày 23 tháng 4 năm 1810, trong cùng một nhà thờ nơi cha mẹ ông kết hôn, ở [[Brochów, Masovian Voivodeship|Brochów]]. Người cha đỡ đầu mười tám tuổi của ông, người mà ông được đặt tên theo, là Fryderyk Skarbek, một học trò của Nicolas Chopin.{{sfn|Zamoyski|2010|pp=4–5}} Fryderyk là con thứ hai của vợ chồng này và là con trai duy nhất; ông có một người chị, Ludwika (1807–1855), và hai người em gái, Izabela (1811–1881) và Emilia (1812–1827) - có thể đã qua đời năm 14 tuổi do bệnh lao.{{sfn|Walker|2022|p=142}}<ref>{{cite web|url=http://en.chopin.nifc.pl/chopin/persons/detail/id/6368|title=Emilia Chopin|last1=Mysłakowski|first1=Piotr|last2=Sikorsky|first2=Andrzej|website=[[Viện Fryderyk Chopin]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180102165448/http://en.chopin.nifc.pl/chopin/persons/detail/id/6368|archive-date=2 January 2018|url-status=dead|access-date=2021-06-27}} </ref> Nicolas luôn hướng về quê hương mới của mình, và ông kiên quyết sử dụng tiếng Ba Lan trong gia đình.{{sfn|Zamoyski|2010|p=6}}
[[Tập tin:Mikołaj Chopin.jpg|nhỏ|Cha của Chopin, [[Mikołaj Chopin|Nicolas Chopin]], vẽ bởi [[Ambroży Mieroszewski|Mieroszewski]], 1829|328x328px]]
Vào tháng 10 năm 1810, sáu tháng sau khi Chopin ra đời, gia đình chuyển đến Warsaw, nơi Nicolas làm giảng viên dạy tiếng Pháp tại [[Warsaw Lyceum]], khi đó ở trong [[Lâu đài Saxon]]. Fryderyk sống với gia đình của mình trong nền lâu đài. Người cha chơi [[Sáo (nhạc cụ)|sáo]] và [[vĩ cầm]];{{Sfn|Zamoyski|2010|p=5-6}} người mẹ chơi piano và dạy môn này cho những đứa trẻ trong nhà nội trú, cũng là nơi nhà Chopin sinh sống.{{sfn|Szulc|1988|p=41-42}} Chopin có vóc người mảnh khảnh, ngay cả trong thời thơ ấu ông dễ bị ốm.{{Sfn|Zamoyski|2010|p=7}}

Chopin có thể đã học dương cầm từ người mẹ của mình, nhưng giáo viên đầu tiên của ông từ năm 1816 đến 1821 là nghệ sĩ dương cầm người Ba Lan [[Wojciech Żywny]].{{sfn|Samson|2001|loc=§1 ¶3}} Chị của ông{{Ndash}}Ludwika{{Ndash}}cũng theo học Żywny, và thỉnh thoảng chơi song tấu cùng ông.{{sfn|Samson|1996|p=8}} Người ta nhanh chóng nhận ra rằng ông là một thần đồng. Năm 7 tuổi, ông đã bắt đầu biểu diễn cho công chúng và vào năm 1817, ông đã soạn hai bản [[polonaise]] cung [[polonaise cung Sol thứ (Chopin)|Sol thứ]] và [[Polonaise cung Si giáng trưởng (Chopin)|Si giáng trưởng]].{{sfn|Walker|2022|pp=70–74}} Tác phẩm tiếp theo của ông, bản polonaise cung La giáng trưởng năm 1821, đề tặng cho Żywny, là bản thảo lâu đời nhất nhất còn sót lại.{{sfn|Samson|2001|loc=§1 ¶3}}

Vào năm 1817, Cung điện Saxon đã được thống đốc Nga của Warsaw trưng dụng để sử dụng cho mục đích quân sự, và Trường phổ thông Warsaw (Warsaw Lyceum) đã được tái lập tại [[Cung điện Kazimierz]] (ngày nay là hiệu trưởng của [[Đại học Warszawa|Đại học Warsaw]]). Chopin và gia đình chuyển đến một tòa nhà, vẫn còn tồn tại, nằm cạnh Cung điện Kazimierz. Trong thời gian này, đôi khi ông được mời đến [[Belweder|Cung điện Belweder]] với tư cách là bạn chơi của con trai của người cai trị [[Vương quốc Lập hiến Ba Lan|Vương quốc Lập hiến Ba Lan (thuộc Nga)]], [[Konstantin Pavlovich (Romanov)|Đại công tước Konstantin Pavlovich của Nga]]; ông chơi piano cho Konstantin Pavlovich và sáng tác một bản hành khúc cho ông. [[Julian Ursyn Niemcewicz]], trong tác phẩm thơ ca kịch của mình, "{{lang|pl|Nasze Przebiegi}}" ("Bài diễn thuyết của chúng tôi", 1818), đã chứng thực cho sự nổi tiếng của "cậu bé Chopin".{{sfn|Zamoyski|2010|pp=12–13}}

==== Giáo dục ====
[[File:Józef Elsner.PNG|thumb|[[Józef Elsner]] (sau 1853)|286x286px]]
Từ tháng 9 năm 1823 đến năm 1826, Chopin theo học ở trường Warsaw Lyceum, nơi ông học về đàn organ từ người nhạc sĩ [[người Séc]] [[Wilhelm Würfel]] trong năm đầu tiên của mình. Vào mùa thu năm 1826, ông bắt đầu một khóa học ba năm dưới sự hướng dẫn của nhà soạn nhạc Józef Elsner tại [[Đại học Âm nhạc Fryderyk Chopin|Nhạc viện Warsaw]], nơi ông học [[lý thuyết âm nhạc]], [[figured bass]], và [[sáng tác âm nhạc]].{{sfn|Samson|2001|loc=§1 ¶5}}{{refn|Nhạc viện có mối quan hệ với [[Đại học Warsaw]]; vì thế Chopin được coi là một trong những [[University of Warsaw#Notable alumni|cựu sinh viên của trường]]|group=gc}} Trong suốt thời gian này, ông tiếp tục sáng tác và độc tấu trong các buổi hòa nhạc và salon ở Warsaw.
Ông được mời để quảng bá nhạc cụ "aeolomelodikon" (một nhạc cụ kết hợp giữa piano và đàn organ cơ học) với công chúng, và vào tháng 5 năm 1825, ông đã biểu diễn những tác phẩm ngẫu hứng của mình và một phần bản concerto của [[Ignaz Moscheles]] trên nhạc cụ này. Thành công của buổi hòa nhạc này đã dẫn đến một lời mời biểu diễn một buổi độc tấu trên một nhạc cụ tương tự (gọi là "aeolopantaleon") trước [[Alexander I của Nga|Sa hoàng Alexander I]], người đang đến thăm Warsaw; Sa hoàng sau đó tặng Chopin một chiếc nhẫn kim cương. Tại một buổi hòa nhạc aeolopantaleon tiếp theo vào ngày 10 tháng 6 năm 1825, Chopin biểu diễn tác phẩm [[Rondo cung Đô thứ (Chopin)|Rondo Op. 1]] của ông. Đây là tác phẩm đầu tiên của ông được xuất bản thương mại và khiến ông lần đầu tiên được nhắc đến trên báo chí nước ngoài, khi tờ báo {{lang|de|Allgemeine musikalische Zeitung}} của Leipzig ca ngợi màn trình diễn với "vô số ý tưởng âm nhạc" của Chopin.{{sfn|Walker|2022|pp=109–110}}

Từ năm 1824 đến 1828, Chopin đã dành kỳ nghỉ của mình ở ngoài Warsaw.{{refn|Tại [[Szafarnia, Kuyavian-Pomeranian Voivodeship|Szafarnia]] (năm 1824{{snd}} có lẽ là chuyến đi xa nhà một mình đầu tiên của ông{{snd}} và năm 1825), [[Duszniki-Zdrój|Duszniki]] (1826), [[Pomerania]] (1827), và [[Sanniki, Masovian Voivodeship|Sanniki]] (1828). {{sfn|Szklener|2010|p=8}}|group=gc}} Năm 1824 và 1825, tại [[Szafarnia, Kuyavian-Pomeranian Voivodeship|Szafarnia]], ông là khách mời của Dominik Dziewanowski, cha của một người bạn học. Ở đây, Chopin lần đầu được tiếp xúc với [[dân ca]] Ba Lan.{{sfn|Samson|2001|loc=§1 ¶2}} Những lá thư của ông từ Szafarnia về nhà (mà ông đặt tên là "The Szafarnia Courier"), được viết bằng tiếng Ba Lan rất hiện đại và sống động, đã làm gia đình ông thích thú với việc nhại lại các tờ báo Warsaw của họ và thể hiện tài năng văn chương của cậu bé.{{sfn|Zamoyski|2010|pp=19–20}}

Năm 1827, sau khi em gái út của Chopin là Emilia qua đời, gia đình chuyển từ tòa nhà Đại học Warsaw, liền kề với Cung điện Kazimierz, đến [[phòng khách gia đình Chopin|bên kia đường từ trường đại học]], ở phụ phía nam của [[Cung điện Czapski # Lịch sử|Cung điện Krasiński]] trên phố [[Krakowskie Przedmieście]],{{refn|Cung điện Krasiński, giờ được biết đến là Cung điện Czapski, hiện giờ là [[Học viện Mỹ thuật Warsaw]]. Năm 1960, [[Phòng khách gia đình Chopin]] ({{lang|pl|salonik Chopinów}}), một căn phòng trước đây là nơi ở của gia đình Chopin trong Cung điện, đã được mở cửa như một bảo tàng.{{sfn|Mieleszko|1971}}|group=gc}} nơi Chopin sinh sống cho đến khi ông rời Warsaw vào năm 1830.{{refn|Một cư dân sống ở đây từ năm 1837 đến 1839 ở đây, nghệ sĩ-nhà thơ [[Cyprian Norwid]], sau này đã viết một bài thơ, {{lang|pl|italic=no|"{{ill|Cây đàn dương cầm của Chopin|pl|Fortepian Szopena}}"}}, về việc nhạc cụ của ông bị quân đội Nga ném ra ngoài trong [[Khởi nghĩa Tháng Giêng#Ảnh hưởng đến nghệ thuật và văn học|cuộc khởi nghĩa tháng 1 năm 1863]]. {{sfn|Jakubowski|1979|pp=514–515}}|group=gc}} Tại đây, cha mẹ anh tiếp tục điều hành nhà trọ cho học sinh nam. Bốn người nội trú tại căn hộ của cha mẹ ông đã trở thành những người thân cận với Chopin: [[Tytus Woyciechowski]], [[Jan Nepomucen Białobłocki]], [[Jan Matuszyński]], và [[Julian Fontana]]. Hai người sau này sẽ trở thành một phần trong môi trường Paris của ông.{{sfn|Zamoyski|2010|p=43}}

Chopin kết giao với các nghệ sĩ và giới tri thức trẻ của Warsaw, bao gồm Fontana, Józef Bohdan Zaleski, và Stefan Witwicki.{{sfn|Zamoyski|2010|pp=43–45}} Báo cáo cuối cùng của Nhạc viện Chopin (tháng 7 năm 1829) viết: "Chopin F., sinh viên năm thứ ba, tài năng đặc biệt, thiên tài âm nhạc."{{sfn|Samson|2001|loc=§1 ¶5}} Năm 1829, họa sĩ [[Ambroży Mieroszewski]] đã vẽ một bộ chân dung của các thành viên trong gia đình Chopin, bao gồm cả bức chân dung đầu tiên được biết đến của nhà soạn nhạc.{{refn|Bản gốc đã bị thất lạc trong Thế chiến II và chỉ còn  những bức ảnh.{{sfn|Kuhnke|2010}}|group=gc}}

Những lá thư mà Chopin gửi Woyciechowski trong giai đoạn 1829–30 (khi Chopin khoảng hai mươi tuổi) có chứa những ám chỉ rõ ràng về tình dục đồng giới trong giấc mơ và về những nụ hôn được trao.
[[Tập_tin:Tytus_Woyciechowski.jpg|nhỏ|[[Tytus Woyciechowski]]|306x306px]]
{{Quote|text=Bây giờ em sẽ đi tắm. Đừng có ôm em khi em chưa tám gội, Còn anh? Ngay cả khi em đã xức dầu thơm từ Byzantium, anh cũng sẽ không được ôm em - trừ khi ta hút nhau như nam châm. Nhưng Tự nhiên luôn có cách! Hôm nay anh sẽ mơ thấy mình đang ôm hôn em! Anh phải trả giá cho cơn ác mộng đã gây ra cho em đêm qua!|sign=Frédéric Chopin gửi Tytus Woyciechowski (4 tháng 9 năm 1830){{sfn|Chopin|1988|p=102}}{{sfn|Walker|2022|p = 192}}}}Theo [[Adam Zamoyski]], những cách diễn đạt như vậy “đã từng và ở mức độ nào đó vẫn là phổ biến trong tiếng Ba Lan và không mang hàm ý nào ngoài 'tình yêu{{'"}} trong những lá thư kết thúc ngày nay. "Tinh thần của thời đại, thấm nhuần phong trào Lãng mạn trong nghệ thuật và văn học, ủng hộ việc thể hiện cảm xúc cực đoan&nbsp;... Mặc dù không thể loại trừ hoàn toàn, nhưng không có khả năng hai người từng là người yêu."{{sfn|Zamoyski|2010|p=56–57}} Người viết tiểu sử Chopin Alan Walker cho rằng, nếu những biểu hiện đó có thể được hiểu là mang tính chất đồng tính luyến ái, thì chúng không hơn gì một giai đoạn thoáng qua trong cuộc đời của Chopin, hoặc có thể là kết quả{{snd}}theo lời của Walker{{snd}} của một "sự thay đổi về tinh thần".{{sfn|Walker|2022|pp=190–91}} Nhà âm nhạc học [[Jeffrey Kallberg]] ghi chú rằng các khái niệm về thực hành tình dục và bản dạng giới trong thời của Chopin rất khác biệt, do đó việc diễn giải theo quan điểm hiện đại sẽ gặp nhiều vấn đề.{{sfn|Kallberg|2006|p=66}} Các [[học giả]] khác tranh luận rằng đây là biểu hiện rõ ràng, hoặc tiềm ẩn, về khuynh hướng đồng tính luyến ái của Chopin.<ref>{{Cite journal|last=Pizà|first=Antoni|date=2022-01-13|title=Overture: Love is a Pink Cake or Queering Chopin in Times of Homophobia|trans-title=Khúc dạo đầu: Tình yêu là chiếc bánh hồng hay Chopin là queer trong thời đại kỳ thị người đồng tính|url=https://ojs.uv.es/index.php/ITAMAR/article/view/23608|journal=Itamar. Revista de investigación musical: Territorios para el arte|language=|issn=2386-8260|archive-url=https://web.archive.org/web/20230328121607/https://ojs.uv.es/index.php/ITAMAR/article/view/23608|archive-date=28 March 2023|access-date=1 July 2022|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Weber|first=Moritz|date=2022-01-13|title=AKT I / ACTO I / ACT I Männer / Hombres / Men Chopins Männer / Los hombres de Chopin / Chopin's Men|url=https://ojs.uv.es/index.php/ITAMAR/article/view/23609|journal=Itamar. Revista de investigación musical: Territorios para el arte|language=de|issn=2386-8260|archive-url=https://web.archive.org/web/20230326031308/https://ojs.uv.es/index.php/ITAMAR/article/view/23609|archive-date=26 March 2023|access-date=1 July 2022|url-status=dead}}</ref>

Có thể vào đầu năm 1829, Chopin đã gặp ca sĩ [[Konstancja Gładkowska]] và nảy sinh tình cảm sâu sắc với , mặc dù không rõ liệu ông đã trực tiếp đề cập đến vấn đề này với cô hay chưa. Trong một lá thư gửi Woyciechowski ngày 3 tháng 10 năm 1829, ông nhắc đến "người lý tưởng của mình, người mà em đã chung thủy suốt sáu tháng, dù không nói lời nào với nàng về tình cảm của mình; người mà em mơ ước, người đã truyền cảm hứng cho chương Adagio trong bản Concerto".{{sfn|Walker|2022|pp=187–189}} Tất cả những người viết tiểu sử của Chopin, theo sự dẫn dắt của [[Frederick Niecks]],{{sfn|Niecks|1902|p=125}} đều đồng thuận rằng "người lý tưởng" này ám chỉ Gładkowska. Sau buổi hòa nhạc chia tay của Chopin tại Warsaw vào tháng 10 năm 1830, bao gồm bản concerto, do nhà soạn nhạc chơi, và aria của Gioachino Rossini, do Gładkowska hát, hai người trao nhẫn với nhau, và hai tuần sau, cô đã viết  một số dòng tạm biệt trìu mến cho Chopin trong album của ông.{{sfn|Walker|2022|pp=209–13}} Sau khi Chopin rời Warsaw, ông và Gładkowska không gặp nhau và dường như họ không trao đổi thư từ.{{sfn|Walker|2022|pp=213–14}}
===Sự nghiệp===
[[File:Chopin concert.jpg|thumb|Chopin chơi đàn cho [[Antoni Radziwiłł]], 1829 (tranh vẽ bởi [[Henryk Siemiradzki]], 1887)|286x286px]]

====Du lịch và thành công trong nước====
Vào tháng 9 năm 1828, khi còn là sinh viên, Chopin đã đến thăm Berlin cùng nhà động vật học [[Feliks Paweł Jarocki|Feliks Jarocki]], một người bạn của gia đình. Tại đây, ông thưởng thức các vở opera do [[Gaspare Spontini]] chỉ đạo và tham dự các buổi hòa nhạc của [[Carl Friedrich Zelter]], [[Felix Mendelssohn]] và những người nổi tiếng khác. Trong lần trở về Berlin năm 1829, ông là khách mời của Hoàng tử [[Antoni Radziwiłł]], thống đốc của [[Đại công quốc Posen]]{{snd}}bản thân Radziwiłł cũng là một nhà soạn nhạc tài năng và nghệ sĩ cello đầy tham vọng. Ông đã viết tác phẩm [[Introduction and Polonaise brillante (Chopin)|Introduction và Polonaise brillante cung Đô trưởng cho cello và dương cầm]], Op.&nbsp;3 dành cho hoàng tử và cô con gái là nghệ sĩ dương cầm Wanda.{{sfn|Zamoyski|2010|p=45}}

Trở lại Warsaw năm đó, Chopin đã nghe [[Niccolò Paganini]] biểu diễn violin và ông sáng tác một bộ biến tấu mang tên {{lang|fr|Souvenir de Paganini}}. Có lẽ chính trải nghiệm này đã thúc đẩy ông viết bản [[Études (Chopin)|Étude]] đầu tiên (1829–1832) nhằm khám phá khả năng của nhạc cụ của riêng mình.{{sfn|Zamoyski|2010|p=35}} Sau khi hoàn thành chương trình học tại Nhạc viện Warsaw, ông có buổi ra mắt tại [[Vienna]]. Ông tổ chức hai buổi hòa nhạc piano và nhận được nhiều đánh giá tích cực{{snd}}ngoài ra còn có một số bình luận (theo lời của Chopin) rằng ông "quá yếu đuối đối với những người quen với việc chỉ trích các nghệ sĩ dương cầm địa phương". Trong buổi hòa nhạc đầu tiên, ông đã ra mắt tác phẩm [[Variations on "Là ci darem la mano" (Chopin)|Biến tấu trên chủ đề ''"Là ci darem la mano"'']], Op.&nbsp;2 (các biến tấu trên bản song ca từ vở opera ''[[Don Giovanni]]'') của [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] dành cho piano và dàn nhạc.{{sfn|Zamoyski|2010|pp=37–39}} Ông trở lại Warsaw vào tháng 9 năm 1829,{{sfn|Zamoyski|2010|p=43}} nơi ông ra mắt tác phẩm [[Concerto số 2 cho piano (Chopin)|Concerto cho dương cầm số 2 cung Fa thứ]], Op.&nbsp;21 vào ngày 17 tháng 3 năm 1830.{{sfn|Samson|2001|loc=§1 ¶5}}

Những thành công của Chopin với tư cách là một nhà soạn nhạc và nghệ sĩ biểu diễn đã mở ra cánh cửa đến Tây Âu cho ông, và ông lên đường vào ngày 2 tháng 11 năm 1830, theo lời của [[Zdzisław Jachimecki]]: "vào thế giới rộng lớn, không có mục tiêu rõ ràng nào được xác định, mãi mãi".{{sfn|Jachimecki|1937|p=422}} Cùng với Woyciechowski, ông lại lên đường đến Áo để tiếp tục đến Ý. Cuối tháng đó, tại Warsaw, [[Cuộc nổi dậy tháng 11|Cuộc nổi dậy tháng 11 năm 1830]] nổ ra, và Woyciechowski trở về Ba Lan để nhập ngũ. Chopin, giờ một mình ở Vienna, hoài niệm về quê hương, và đã viết cho một người bạn rằng "Tôi nguyền rủa khoảnh khắc tôi từ biệt [Warsaw]."{{sfn|Samson|2001|loc=§2 ¶1}}{{Sfn|Walker|2022|p=219}} Vào tháng 9 năm 1831, khi biết tin cuộc nổi loạn đã thất bại trong chuyến đi từ Vienna đến Paris, ông đã bày tỏ nỗi đau khổ của mình trên các trang nhật ký riêng: "Ôi Chúa ơi!&nbsp;... Người ở đó, vậy mà Người không trả thù!".{{sfn|Samson|2001|loc=§2 ¶3}} Nhật ký hiện đang ở [[Thư viện quốc gia Ba Lan]]. Jachimecki cho rằng những sự kiện này đã khiến nhà soạn nhạc trưởng thành "trở thành một [[nhà thơ dân tộc]] đầy cảm hứng, người đã linh cảm quá khứ, hiện tại và tương lai của quê hương Ba Lan".{{sfn|Jachimecki|1937|p=422}}

====Paris====
[[File:Chopin, by Wodzinska.JPG|thumb|Chopin năm 25 tuổi, vẽ bởi hôn thê [[Maria Wodzińska]], 1835]]
Khi rời Warsaw vào ngày 2 tháng 11 năm 1830, Chopin ban đầu có ý định đến Ý, nhưng tình hình bất ổn dữ dội ở Ý khiến nơi đó trở thành một điểm đến nguy hiểm. Lựa chọn tiếp theo của ông là Paris; những khó khăn trong việc xin thị thực từ chính quyền Nga đã khiến ông phải xin phép quá cảnh từ Pháp. Trong những năm sau đó, ông đã trích dẫn lời chứng thực trên hộ chiếu {{lang|fr|"Passeport en passant par Paris à Londres"}} ("Nối chuyến đến London qua Paris"), nói đùa rằng ông đến thành phố này "chỉ để trung chuyển".{{sfn|Walker|2022|p=241}} Chopin đến Paris vào ngày 5 tháng 10 năm 1831;<ref>{{Cite journal|last=Helman|first=Zofia|last2=Wróblewska-Straus|first2=Hanna|date=2007|title=The Date of Chopin’s Arrival in Paris|trans-title=Ngày Chopin đến Paris|journal=Musicology Today|publisher=Sciendo|volume=4|pages=95-103|issn=1734-1663}}</ref>{{Sfn|Walker|2022|p=251}} ông quyết định sẽ không bao giờ trở lại Ba Lan,{{sfn|Samson|2001|loc=§1 ¶6}} từ đó trở thành một trong nhiều người di cư của cuộc [[đại di cư]] Ba Lan. Ở Pháp, ông sử dụng phiên bản tiếng Pháp của tên đã cho của mình, và sau khi nhận quốc tịch Pháp vào năm 1835, ông đã đi du lịch bằng hộ chiếu Pháp.{{refn|Hộ chiếu Pháp mà Chopin sử dụng được hiển thị tại trang web "Chopin – musicien français"<ref>{{cite web |url=http://diaph16.free.fr/chopin//chopin7.htm |title=Passeport français de Chopin|trans-title = Hộ chiếu Pháp của Chopin| last= Langavant| first= Emmanuel| date= |website=Chopin&nbsp;– musicien français website |access-date= 28 tháng 3 năm 2021 }}</ref>|group=gc}} Chopin vẫn coi những người Ba Lan lưu vong như những người bạn và người tâm giao. Ông không bao giờ cảm thấy hoàn toàn thoải mái khi nói tiếng Pháp hoặc khi coi mình là người Pháp, mặc dù cha ông là người gốc Pháp. Ông luôn coi mình là người Ba Lan, theo lời của Adam Zamoyski.{{sfn|Zamoyski|2010|p=129}}

Ở Paris, Chopin đã gặp nhiều nghệ sĩ và những nhân vật nổi tiếng khác và tìm được nhiều cơ hội để thành danh qua tài năng của mình. Trong những năm ở Paris, ông đã làm quen với nhiều người, bao gồm [[Hector Berlioz]], [[Franz Liszt]], [[Ferdinand Hiller]], [[Heinrich Heine]], [[Eugène Delacroix]], [[Alfred de Vigny]]{{sfn|Zamoyski|2010|p=107}} và [[Friedrich Kalkbrenner]], người đã giới thiệu ông với nhà sản xuất dương cầm [[Camille Pleyel]].{{sfn|Walker|2022|p=259}} Đây đánh dấu khởi đầu cho một mối quan hệ lâu dài và chặt chẽ giữa nhà soạn nhạc và các nhạc cụ của Pleyel.{{sfn|Eigeldinger|2001|loc=rải rác}} Chopin cũng đã làm quen với nhà thơ [[Adam Mickiewicz]], hiệu trưởng của Hiệp hội Văn học Ba Lan, một số câu thơ của Mickiewicz được Chopin dùng làm bài hát.{{sfn|Zamoyski|2010|p=29}} Ông cũng nhiều lần là vị khách mời của Hầu tước [[Marquis de Custine|Astolphe de Custine]], một trong những người hâm mộ nhiệt thành của ông; ông chơi các tác phẩm của minh tại phòng khách của Custine.{{sfn|Walker|2022|pp=347, 355, 419}}

Hai người bạn Ba Lan ở Paris cũng có vai trò quan trọng trong cuộc đời Chopin ở Pháp. Một người bạn học tại Nhạc viện Warsaw, Julian Fontana, ban đầu đã cố gắng định cư tại Anh nhưng không thành; Fontana trở thành, theo lời của nhà sử học âm nhạc Jim Samson, "người hầu chung và người chép nhạc" của Chopin.{{sfn|Samson|2001|loc=§3 ¶2}} [[Wojciech Grzymała|Albert Grzymała]], người đã trở thành một nhà tài chính giàu có và là một nhân vật của xã hội ở Paris, thường đóng vai trò là cố vấn của Chopin và, theo lời của Zamoyski, "dần dần bắt đầu đảm nhiệm vai trò của một người anh trai trong cuộc đời [của Chopin]".{{sfn|Zamoyski|2010|pp=107–108}}

Ngày 7 tháng 12 năm 1831, Chopin nhận được sự ủng hộ đầu tiên từ một người đương thời xuất chúng khi [[Robert Schumann]] đánh giá tác phẩm Biến tấu “Là ci Darem” (Op. 2) trong tạp chí {{lang|de|Allgemeine musikalische Zeitung}} (bài viết được xuất bản đầu tiên của ông về âm nhạc) với tuyên bố: "Quý vị, hãy ngả mũ chào một thiên tài!"{{sfn|Schumann|1988|pp=15–17}}{{sfn|Walker|2022|p=150}} Vào ngày 25 tháng 2 năm 1832, Chopin đã có buổi hòa nhạc đầu tiên ở Paris tại {{lang|fr|"salons de MM Pleyel"}} ở số 9 phố Cadet, thu hút sự ngưỡng mộ của công chúng. Nhà phê bình [[François-Joseph Fétis]] đã viết trong tạp chí {{lang|fr|Revue et gazette musicale}}: "Đây là một chàng trai trẻ&nbsp;... không theo khuôn mẫu nào, đã tìm thấy, nếu không phải là một sự đổi mới hoàn toàn của âm nhạc dành cho dương cầm,&nbsp;... [thì] là sự dạt dào những ý tưởng độc đáo chưa từng thấy&nbsp;..."{{sfn|Walker|2022|p=266}} Sau buổi hòa nhạc này, Chopin nhận ra rằng kỹ thuật chơi đàn phím lặng lẽ của ông không phù hợp với không gian hòa nhạc lớn. Cuối năm đó, ông được giới thiệu đến gia đình ngân hàng giàu có [[Rothschild]]; sự bảo trợ của họ đưa ông đến với các [[Salon (buổi tụ họp)|salon]] (các buổi tụ họp xã hội của giới quý tộc và giới tinh hoa nghệ thuật và văn học) riêng tư khác.{{sfn|Hedley|Plantinga|2024|loc=§1 ¶7}} Đến cuối năm 1832, Chopin đã khẳng định được vị thế của mình trong giới tinh hoa âm nhạc Paris và giành được sự tôn trọng của những người đồng cấp như Hiller, Liszt và Berlioz. Ông không còn phụ thuộc về mặt tài chính vào cha mình nữa, và vào mùa đông năm 1832, ông bắt đầu kiếm được một khoản thu nhập kha khá từ việc xuất bản các tác phẩm của mình và dạy học dương cầm cho những sinh viên giàu có trên khắp châu Âu.{{sfn|Samson|2001|loc=§2, ¶4–5}} Ông không còn phải đối mặt với căng thẳng từ việc tổ chức hòa nhạc công cộng, điều mà ông vốn không thích.{{sfn|Hedley|Plantinga|2024|loc=§1 ¶6}}

Tại Paris, Chopin hiếm khi biểu diễn trước công chúng. Trong những năm về sau, ông thường tổ chức một buổi hòa nhạc thường niên duy nhất tại Salle Pleyel, một địa điểm có sức chứa 300 người. Ông thích chơi đàn tại căn hộ riêng của mình ở Paris cho những nhóm bạn nhỏ hơn là ở các salon, nơi ông cũng thường xuyên biểu diễn. Nhà âm nhạc học Arthur Hedley đã nhận xét rằng: "Là một nghệ sĩ dương cầm, Chopin là người duy nhất có được danh tiếng ở cấp độ cao nhất dựa trên số lần xuất hiện trước công chúng tối thiểu{{snd}}ít hơn 30 lần trong suốt cuộc đời mình."{{sfn|Hedley|Plantinga|2024|loc=§2 ¶1}} Danh sách các nhạc sĩ tham gia một số buổi hòa nhạc của ông cho thấy sự phong phú của đời sống nghệ thuật Paris trong giai đoạn này. Các ví dụ bao gồm một buổi hòa nhạc vào ngày 23 tháng 3 năm 1833, trong đó Chopin, Liszt và Hiller đã biểu diễn một [[Bản hòa tấu cho đàn harpsichord (J. S. Bach)#Bản hòa tấu cho ba đàn harpsichord|bản hòa tấu của J. S. Bach cho ba đàn dương cầm]]; và, vào ngày 3 tháng 3 năm 1838, một buổi hòa nhạc nơi Chopin, học trò của Chopin [[Adolphe Gutmann]], [[Charles-Valentin Alkan]], và giáo viên của Alkan [[Pierre-Joseph-Guillaume Zimmermann|Joseph Zimmermann]] biểu diễn bản chuyển soạn cho tám tay của Alkan, gồm hai chương nhạc từ [[Giao hưởng số 7 (Beethoven)|Bản giao hưởng số 7]] của [[Ludwig van Beethoven|Beethoven]].{{sfn|Conway|2012|p=226 & note 9}} Chopin cũng tham gia vào quá trình sáng tác tác phẩm ''Hexameron'' của Liszt; ông viết biến thể thứ sáu (và cũng là biến thể cuối cùng) dựa trên chủ đề của [[Vincenzo Bellini|Bellini]]. Âm nhạc của Chopin dần trở nên phổ biến hơn, và vào năm 1833, ông ký hợp đồng với [[Maurice Schlesinger]], người đã sắp xếp để xuất bản nó không chỉ ở Pháp mà còn thông qua các mối quan hệ gia đình của ông ở Đức và Anh.{{sfn|Samson|2001|loc=§2 ¶5}}{{refn|Để biết thêm về mạng lưới quốc tế của Schlesinger, xem Conway(2012), trang 185–187, 238–239{{sfn|Conway|2012}}|group=gc}}

[[Tập tin:Maria Wodzińska1.jpg|left|thumb|285x285px|Maria Wodzińska, chân dung tự vẽ]]
Mùa xuân năm 1834, Chopin tham dự Liên hoan Âm nhạc vùng Hạ sông Rhin ở [[Aachen|Aix-la-Chapelle]] cùng Hiller, và tại đó Chopin gặp Felix Mendelssohn. Sau lễ hội, ba người đến thăm [[Düsseldorf]],{{sfn|Walker|2022|p =323}} nơi Mendelssohn được bổ nhiệm làm giám đốc âm nhạc. Họ đã trải qua một ngày mà Mendelssohn miêu tả là "một ngày rất dễ chịu", chơi và thảo luận về âm nhạc trên cây đàn dương cầm của ông, và gặp [[Friedrich Wilhelm Schadow]], giám đốc Học viện Nghệ thuật, và một số học trò lỗi lạc của ông như [[Karl Friedrich Lessing|Lessing]], [[Eduard Bendemann|Bendemann]], [[Eduard Hildebrandt|Hildebrandt]] và [[Karl Ferdinand Sohn|Sohn]].{{sfn|Niecks|1902|loc= tập 1, tr. 274}} Năm 1835, Chopin đến [[Karlovy Vary|Carlsbad]], nơi ông dành thời gian với cha mẹ mình; đó cũng là lần cuối cùng ông gặp họ.{{sfn|Walker|2022|p=328}} Trên đường trở về Paris, ông gặp lại những người bạn cũ từ Warsaw, gia đình Wodziński, con trai và con gái của họ, trong số đó có [[Maria Wodzińska|Maria]], người mà ông thỉnh thoảng dạy piano ở Ba Lan.{{sfn|Walker|2022|p=322–323}} Cuộc gặp gỡ này đã thúc đẩy ông ở lại Dresden trong hai tuần, mặc dù trước đó ông định đi qua [[Leipzig]] để về Paris.{{sfn|Zamoyski|2010|pp=119–120}} Bức chân dung của cô gái 16 tuổi về nhà soạn nhạc đã được coi là một trong những bức chân dung giống Chopin nhất, cùng với bức chân dung của Delacroix.{{sfn|Szulc|1998|p=137}}
Vào tháng 10, Chopin cuối cùng đến Leipzig, nơi ông gặp Schumann, [[Clara Schumann|Clara Wieck]], và Mendelssohn, người tổ chức cho ông một buổi biểu diễn tác phẩm [[St. Paul (oratorio)|Oratorio ''St. Paul'']] của mình, và coi ông là "một nhạc sĩ hoàn hảo".{{sfn|Zamoyski|2010|pp=120–121}} Vào tháng 7 năm 1836, Chopin đến [[Marienbad]] và [[Dresden]] để ở cùng gia đình Wodziński, và vào tháng 9, ông cầu hôn Maria, người mẹ của bà là Nữ bá tước Wodzińska đã chấp thuận về nguyên tắc. Chopin tiếp tục đến Leipzig, nơi ông tặng Schumann bản [[Ballade số 1 (Chopin)|Ballade cung Sol thứ]].{{sfn|Zamoyski|2010|pp=126–127}} Vào cuối năm 1836, ông gửi cho Maria một album nhạc trong đó Ludwika{{snd}}chị gái ông{{snd}} đã ghi chú 7 bài hát của ông, và bản [[Nocturnes (Chopin)|Nocturne cung Đô thăng thứ, Op. 27, số 1]] được viết năm 1835.{{sfn|Jachimecki|1937|p=423}} Lời cảm ơn nhẹ nhàng mà ông nhận được từ Maria hóa ra lại là lá thư cuối cùng ông nhận được từ bà.{{sfn|Chopin|1962|p=144}} Chopin đặt những lá thư ông nhận được từ Maria và mẹ bà vào một chiếc phong bì lớn, viết lên đó những lời "Nỗi bất hạnh của tôi" ({{lang|pl|"Moja bieda"}}); ông giữ tập thư, như kỷ vật về mối tình thứ hai của mình, trong ngăn kéo bàn làm việc cho đến cuối đời.{{sfn|Jachimecki|1937|p=423}}{{refn|Một bức ảnh của tập thư vẫn còn sót lại, mặc dù bản gốc có thể đã bị thất lạc trong Thế chiến thứ II.{{sfn|Walker|2022|p = 352}}|group=gc}}

==== Franz Liszt ====
[[File:Franz-liszt-in-hungarian-costume-watercolour-by-josef-friehuber-1838.jpg|thumb|[[Franz Liszt]], bởi Josef Kriehuber, 1838]]
Mặc dù không rõ thời điểm chính xác Chopin lần đầu gặp [[Franz Liszt]] sau khi đến Paris, nhưng vào ngày 12 tháng 12 năm 1831, ông đã đề cập trong một lá thư gửi cho người bạn Woyciechowski rằng "Em đã gặp [[Gioachino Rossini|Rossini]], [[Luigi Cherubini|Cherubini]], [[Pierre Baillot|Baillot]], v.v.{{snd}}cả Kalkbrenner nữa. Anh sẽ không tin được là em tò mò đến thế nào về [[Henri Herz|Herz]], Liszt, Hiller, v.v."{{sfn|Hall-Swadley|2011|p=31}} Liszt đã có mặt tại buổi ra mắt của Chopin tại Paris vào ngày 26 tháng 2 năm 1832 tại [[Salle Pleyel]]; ông nhận xét như sau:“Những tràng pháo tay nồng nhiệt nhất cũng không đủ cho thứ tài năng đang mở ra kỷ nguyên mới của cảm xúc thi ca và trình bày những cách tân đáng mừng trong cốt lõi nghệ thuật của anh.”{{sfn|Hall-Swadley|2011|p=32}}{{sfn|Walker|2022|p=267}}

Hai người trở thành bạn và sống gần nhau trong nhiều năm ở Paris, Chopin ở số 38 {{lang|fr|italic=no|Rue de la Chaussée-d'Antin}}, còn Liszt ở {{lang|fr|italic=no|Hôtel de France}} trên {{lang|it|italic=no|[[Rue Laffitte]]}}, cách Chopin vài dãy nhà.{{sfn|Schonberg|1987|p=151}} Họ biểu diễn cùng nhau 7 lần trong khoảng thời gian từ năm 1833 đến năm 1841. Lần biểu diễn đầu tiên là ngày 2 tháng 4 năm 1833 tại một buổi hòa nhạc từ thiện do Hector Berlioz tổ chức cho người vợ là một nữ diễn viên Shakespeare bị phá sản của ông [[Harriet Smithson]], trong buổi hòa nhạc đó, họ chơi bản ''Sonata cung Fa thứ'' của [[George Onslow (nhà soạn nhạc)|George Onslow]] dành cho 2 dương cầm. Những lần xuất hiện chung về sau bao gồm một buổi hòa nhạc từ thiện cho Hiệp hội từ thiện của phụ nữ Ba Lan tại Paris. Lần cuối cùng họ xuất hiện trước công chúng là tại một buổi hòa nhạc từ thiện khai trương [[tượng đài Beethoven]] ở Bonn, được tổ chức tại Salle Pleyel và Nhạc viện Paris vào ngày 25 và 26 tháng 4 năm 1841.{{sfn|Hall-Swadley|2011|p=32}}

Mặc dù cả hai thể hiện sự tôn trọng và ngưỡng mộ lớn dành cho nhau, nhưng tình bạn giữa hai người lại không mấy dễ dàng và mang một số đặc điểm của mối quan hệ yêu-ghét. Harold C. Schonberg tin rằng Chopin có "một chút ghen tị và thù hận" đối với sự xuất chúng của Liszt khi biểu diễn dương cầm,{{sfn|Schonberg|1987|p=151}} và những người khác cũng lập luận rằng ông đã trở nên say mê với sự kịch tính, nghệ thuật trình diễn và thành công của Liszt.{{sfn|Hall-Swadley|2011|p=33}} Liszt là người được Chopin đề tặng bản {{lang|fr|italic=no|Étude}} Op. 10, màn trình diễn của Liszt đã thôi thúc nhà soạn nhạc viết thư cho Hiller, nói rằng “tôi muốn đánh cắp cách anh ta chơi étude của tôi."{{sfn|Walker|2022|p=369}} Tuy nhiên, Chopin tỏ ra khó chịu vào năm 1843 khi Liszt tự ý bổ sung nhiều chi tiết tô điểm phức tạp khi biểu diễn một trong những bản nocturne của mình, khi đó Chopin nhận xét rằng ông nên chơi bản nhạc như đã viết hoặc không chơi nó, buộc Liszt phải xin lỗi. Hầu hết những người viết tiểu sử của Chopin cho rằng sau đó hai người không còn liên quan gì đến nhau nữa, mặc dù trong những bức thư có niên đại muộn nhất là năm 1848, ông vẫn gọi Liszt là "người bạn của tôi".{{sfn|Schonberg|1987|p=151}} Một số nhà bình luận chỉ ra những sự kiện trong cuộc sống lãng mạn của hai người đàn ông đã dẫn đến rạn nứt giữa họ; có một số lời khẳng định rằng Liszt đã thể hiện sự ghen tuông với sự ám ảnh của người tình [[Marie d'Agoult]] với Chopin, trong khi những người khác tin rằng Chopin đã trở nên lo lắng về mối quan hệ ngày càng thân thiết giữa Liszt và [[George Sand]].{{sfn|Hall-Swadley|2011|p=32}}

[[Tập tin:Eugène Ferdinand Victor Delacroix 043.jpg|nhỏ|phải|200px|Chân dung Frédéric François Chopin của họa sĩ [[Eugène Delacroix]] năm 1838. Ban đầu bức hình này là một nửa của chân dung đúp giữa Chopin và [[George Sand]].]]

=== Cái chết và tang lễ ===
[[File:Ostatnie chwile Fryderyka Chopina.jpg|thumb|''Chopin on His Deathbed'' (dịch: ‘’Chopin trên giường bệnh’’), tranh sơn dầu của Teofil Kwiatkowski, 1849, ủy quyền bởi Jane Stirling. Từ trái sang: Aleksander Jełowicki; chị của Chopin Ludwika; Marcelina Czartoryska; Wojciech Grzymała; Teofil Kwiatkowski|320x320px]]
{{multiple image
| align             = right
| footer            = “Mặt nạ thần chết” của Chopin, bởi [[Auguste Clésinger|Clésinger]] (Ảnh: Jack Gibbons)
| width             = 220
| direction         = vertical
| image1            = Chopin death mask (collection of Jack Gibbons).jpg
| image2            = Chopin death mask, side view (collection of Jack Gibbons).jpg
}}
[[File:Plaque Frédéric Chopin, 12 place Vendôme, Paris 1.jpg|thumb|Tấm biển tại Hôtel Baudard de Saint-James, tưởng nhớ cái chết của Chopin tại khách sạn này]]

Với sức khỏe chuyển biến xấu, Chopin mong muốn có một thành viên gia đình bên cạnh. Vào tháng 6 năm 1849, chị gái ông là Ludwika đã đến Paris cùng chồng và con gái, và vào tháng 9, ông đã thuê một căn hộ tại [[Hôtel Baudard de Saint-James]] trên [[Place Vendôme]] với Jane Stirling có thể đã giúp trả tiền thuê nhà.{{sfn|Walker|2022|p=712–713}} Sau ngày 15 tháng 10, khi tình trạng của ông chuyển biến xấu một cách rõ rệt, chỉ còn một số ít bạn thân nhất ở lại với ông. Viardot đã mỉa mai rằng "tất cả các quý bà Paris sang trọng coi việc ngất xỉu trong phòng của ông là {{lang|fr|de rigueur}}".{{sfn|Samson|2001|loc=§5 ¶4}}

Một số người bạn chơi nhạc theo yêu cầu của ông; trong số đó, Potocka hát và Franchomme chơi đàn cello.{{sfn|Zamoyski|2010|pp=292–293}} Chopin đã để lại những bản ghi chú còn dang dở của mình về một phương pháp dạy dương cầm mang tên {{lang|fr|Projet de méthode}} (dịch: Phác thảo về phương pháp piano”) cho Alkan để hoàn thiện.{{sfn|Walker|2022|pp=285}} Vào ngày 17 tháng 10, sau nửa đêm, bác sĩ đã cúi xuống bên ông và hỏi liệu ông có đau đớn nhiều không. Ông trả lời: "Không còn nữa". Ông qua đời vài phút trước 2 giờ sáng, hưởng thọ 39 tuổi. Những người có mặt tại giường bệnh dường như là chị gái Ludwika, Cha. [[Aleksander Jełowicki]],<ref>{{cite web |last=Jełowicki |first=Aleksander |title =Letter to Ksawera Grocholska |trans-title=Thư gửi Ksawera Grocholska |url=https://chopin.nifc.pl/en/chopin/list/401_priest-aleksander-jelowicki-to-ksawera-grocholska |access-date=2022-06-29 |website=chopin.nifc.pl}}</ref> Công chúa Marcelina Czartoryska, Solange, con gái của Sand và Thomas Albrecht, bạn thân của ông. Sáng hôm đó, chồng của Solange là Clésinger đã điêu khắc [[mặt nạ tử thần|mặt nạ thần chết]] và hình tay trái của Chopin.{{sfn|Zamoyski|2010|p=293}}

Lễ tang, tổ chức tại [[Nhà thờ Madeleine]] ở Paris, đã bị hoãn lại gần hai tuần cho đến ngày 30 tháng 10. Chỉ những người có vé mới được vào, vì dự kiến có thể nhiều ngườ sẽ tham dự.{{sfn|Zamoyski|2010|p=294}} Hơn 3.000 người đã đến mà không có giấy mời, từ xa như London, Berlin và Vienna, và họ không được phép vào.{{sfn|Niecks|1902|loc= tập 2, tr. 323-324}}

[[Requiem (Mozart)|Bản Requiem của Mozart]] được hát tại đám tang; các nghệ sĩ độc tấu bao gồm giọng soprano [[Jeanne-Anaïs Castellan]], giọng mezzo-soprano Pauline Viardot, giọng tenor [[Alexis Dupont]], và giọng bass [[Luigi Lablache]]; Prelude số 4 cung Mi thứ và số 6 cung Si thứ của Chopin cũng được chơi tại đó. Người chơi đàn organ là [[Alfred Lefébure-Wély]]. Đoàn rước tang đến [[Nghĩa trang Père Lachaise]], có sự tham gia của chị gái Chopin là Ludwika, do Hoàng tử lớn tuổi [[Adam Jerzy Czartoryski|Adam Czartoryski]] dẫn đầu. Những người hộ tang gồm Delacroix, Franchomme và Camille Pleyel.{{sfn|Walker|2022|pp=721–724}} Bản ''Hành khúc tang lễ'' từ [[Sonata cho dương cầm số 2 (Chopin)|Sonata cho dương cầm số 2 của Chopin]] được chuyển soạn cho dàn nhạc bởi [[Napoléon Henri Reber]] được chơi bên mộ Chopin.{{sfn|Atwood|1999|pp=412–413, bản dịch của "Đám tang Frédéric Chopin", trong {{lang|fr|italic=no|Revue et gazette musicale}}, ngày 4 tháng 11 năm 1847}}{{sfn|Walker|2022|p = 722}}

Bia mộ của Chopin, có hình [[muse]] âm nhạc [[Euterpe]] đang khóc trước [[đàn lia|cây đàn lia]] bị hư, được thiết kế và điêu khắc bởi Clésinger và được lắp đặt vào ngày giỗ của ông vào năm 1850. Tượng đài trị giá 4.500 franc, được bảo hiểm bởi Jane Stirling, người cũng đã trả tiền để đưa Ludwika về Warsaw.{{sfn|Walker|2022|pp=725–726}} Theo yêu cầu của Chopin, Ludwika đã lấy tim của Frédéric Chopin (đã được bác sĩ [[Jean Cruveilhier]] của ông lấy ra và bảo quản trong bình rượu) trở về Ba Lan vào năm 1850.{{sfn|Samson|1996|p=193}}{{sfn|Walker|2022|p=718–719}}{{refn|Năm 1879, trái tim được phong ấn trong một cây cột của [[Nhà thờ Holy Cross, Warsaw|Nhà thờ Holy Cross]], phía sau tấm bia được chạm khắc bởi [[Leonard Marconi]].<ref>{{cite web |url=http://www.inyourpocket.com/poland/warsaw/sightseeing/churches/Holy-Cross-Church_21356v |title = Holy Cross Church (Kościół Św. Krzyża)|trans-title=Nhà thờ Holy Cross (Kościół Św. Krzyża) |website=In Your Pocket|access-date=2024-11-05}}</ref> Trong cuộc xâm lược Warsaw của Đức trong Thế chiến Thứ hai, trái tim đã được mang đi để đảm bảo an toàn và được giữ trong tay sĩ quan người Đức, [[Erich von dem Bach-Zelewski]]. Trái tim sau đó được trả lại cho chính quyền nhà thờ, nhưng việc đưa nó trở lại nơi an nghỉ cũ được cho là vẫn còn nhiều rủi ro. Nó được đưa đến thị trấn [[Milanówek]], nơi quan tài được mở ra và trái tim được khám xét (kích thước lớn của trái tim đã được ghi nhận). Trái tim được cất giữ tại Nhà thờ St. Hedwig. Vào ngày 17 tháng 10 năm 1945, nhân kỷ niệm 96 năm ngày mất của Chopin, trái tim của ông được đưa về vị trí ban đầu là Nhà thờ Holy Cross {{sfn|Ross|2014}}|group=gc}} Bà cũng lấy một bộ sưu tập gồm 200 bức thư mà Sand gửi Chopin; sau năm 1851 những thứ này được trả lại cho Sand và cô đã tiêu hủy chúng.{{sfn|Walker|2022|p=734–736}}

Căn bệnh và nguyên nhân cái chết của Chopin đã trở thành chủ đề được tranh luận. Giấy chứng tử của ông ghi nguyên nhân cái chết là [[bệnh lao]], và bác sĩ của ông– Cruveilhier –là chuyên gia hàng đầu của Pháp về căn bệnh này vào thời điểm đó.{{sfn|Zamoyski|2010|p=286}} Các khả năng khác được đưa ra bao gồm [[xơ nang]],{{sfn|Majka|Gozdzik|Witt|2003|p=77}} [[xơ gan]], và [[thiếu alpha-1 antitrypsin]].{{sfn|Kuzemko|1994|p=771}}{{sfn|Kubba|Young|1998}} Một cuộc kiểm tra trực quan trái tim được bảo quản của Chopin (hũ không được mở), được tiến hành vào năm 2014 và lần đầu tiên được công bố trên ''Tạp chí Y học Hoa Kỳ'' vào năm 2017, cho rằng nguyên nhân gây ra cái chết của ông có thể là một trường hợp [[viêm màng ngoài tim]] hiếm gặp do biến chứng của bệnh lao mãn tính.{{sfn|Witt|Marchwica|Dobosz|2018}}{{sfn|McKie|2017}}{{sfn|Pruszewicz|2014}}
== Âm nhạc ==
{{xem thêm|Danh sách tác phẩm của Chopin theo thể loại|Danh sách tác phẩm của Chopin theo ôput|Ballades (Chopin)|Études (Chopin)|Mazurkas (Chopin)| Nocturnes (Chopin)| Polonaises (Chopin)| Preludes (Chopin)| Scherzos (Chopin)| Waltzes (Chopin)}}

=== Tổng quan ===
Hơn 230 tác phẩm của Chopin còn được lưu giữ cho đến ngày nay; một số tác phẩm từ thời thơ ấu đã bị mất. Tất cả các sáng tác được biết đến của ông đều sử dụng đàn piano, và chỉ một số ít là các tác phẩm như hòa tấu dương cầm, bài hát hoặc nhạc thính phòng.{{Sfn|Temperley|1980||p=298}}{{Listen|type=music
|filename=Giorgi Latsabidze Plays Mazurka Op. 17, No. 4.oga
|title=Mazurka cung La thứ, Op. 17, số 4
|description=[[Giorgi Latso]], dương cầm

|filename2=Muriel-Nguyen-Xuan-Chopin-valse-opus64-1.ogg
|title2=Waltz cung Rê giáng trưởng, Op. 64, số 1 (hay còn gọi là ''Minute Waltz'')|description2=Muriel Nguyen Xuan, dương cầm
| filename3 = Chopin Pitman sonata no 2 in b flat minor funeral march III marche funebre lento.ogg
| title3= Sonata cho dương cầm số 2,''Hành khúc tang lễ'' , Op. 35, chương III.
| description3 = Paul Pitman, dương cầm

| filename4 = Frederic Chopin - Opus 10 - Twelve Grand Etudes - c minor.ogg
| title4 = Étude Op. 10, No. 12, (hay còn gọi là Étude ''Cách mạng'')
| description4 = [[Martha Goldstein]] biểu diễn trên cây đàn dương cầm 1851 [[Sébastien Érard|Érard]]
|filename5=Frédéric Chopin - Scherzo no. 3 in C-sharp minor, op. 39 (Martha Argerich, 1962).flac
|title5 =Scherzo số 3, Op. 39 cung Đô thăng thứ
|description5= [[Martha Argerich]], dương cầm
|filename6=Hokanson - Chopin Ballade in F minor No 4 Op 52 90th Birthday Concert without applause.oga
|title6=Ballade số 4, Op. 52 cung Fa thứ
|description6=Randolph Hokanson, dương cầm
}}

Chopin được đào tạo theo truyền thống của Beethoven, Haydn, Mozart và Clementi; ông đã sử dụng phương pháp dạy của Clementi cho học trò của mình. Ông cũng chịu ảnh hưởng từ khả năng phát triển kỹ thuật dương cầm vừa xuất chúng, vừa mang phong cách Mozart của [[Johann Nepomuk Hummel|Hummel]]. Ông đã trích dẫn [[Johann Sebastian Bach|Bach]] và Mozart là hai nhà soạn nhạc quan trọng nhất trong việc định hình quan điểm âm nhạc của mình.{{sfn|Samson|2001|loc=§6 ¶7}} Các tác phẩm đầu tiên của Chopin theo phong cách của các bản nhạc "brilliant" dành cho phím đàn trong thời đại của ông, được minh họa bằng các tác phẩm của [[Ignaz Moscheles]], [[Friedrich Kalkbrenner]] và những người khác. Ít trực tiếp hơn trong giai đoạn đầu là ảnh hưởng của [[Âm nhạc Ba Lan#Nhạc dân gian|nhạc dân gian Ba Lan]] và [[opera Ý]]. Phần lớn những gì trở thành phong cách trang trí nốt nhạc đặc trưng của ông (chẳng hạn như ''[[Fioritura (âm nhạc)|fioritura]]'') xuất phát từ ca hát. Những giai điệu của ông ngày càng gợi nhớ đến các đặc điểm và [[điệu thức]] của âm nhạc quê hương ông, chẳng hạn như [[Drone (âm nhạc)|drone]].{{sfn|Samson|2001|loc=§6 ¶1–4}}

Chopin đã đưa thể loại âm nhạc dành cho salon [[nocturne]], mới được tạo ra bởi nhà soạn nhạc người Ireland [[John Field]] vào thời điểm đó, lên một mức độ tinh tế cao hơn. Ông là người đầu tiên viết [[Ballade (nhạc cổ điển)|ballade]]{{sfn|Kennedy và đồng nghiệp|2012|loc="Ballade"}} và [[scherzo]] như các tác phẩm hòa nhạc riêng lẻ.{{sfn|Ritterman|1994|p=28}} Về cơ bản, ông đã phát triển một thể loại mới với bộ Prelude độc lập của mình (Op. 28, xuất bản năm 1839).{{sfn|Kallberg|1994|p=138}} Ông đã khai thác tiềm năng thơ ca của khái niệm [[Khúc luyện|étude]] hòa nhạc, đã được Liszt, Clementi và Moscheles phát triển trong những năm 1820 và 1830, trong hai bản étude của ông (Op. 10 xuất bản năm 1833, Op. 25 năm 1837).{{sfn|Ferguson|1980|pp=304–305}}

Chopin cũng mang đến nhiều giai điệu và biểu cảm hơn cho các hình thức khiêu vũ phổ biến. [[Mazurka (Chopin)|Các bản mazurka của Chopin]] mặc dù có nguồn gốc từ điệu nhảy truyền thống Ba Lan (''[[Mazurka|mazurek]]''), nhưng khác ở chỗ chúng được viết cho phòng hòa nhạc thay cho phòng khiêu vũ; theo lời của J. Barrie Jones, "Chopin chính là người đưa mazurka lên bản đồ âm nhạc châu Âu".{{sfn|Jones|1998b|p=177}} 7 tác phẩm [[Polonaises (Chopin)|polonaise]] được xuất bản khi ông còn sống (9 tác phẩm khác được xuất bản sau khi ông mất), bắt đầu với cặp Op.&nbsp;26 (xuất bản năm 1836), đã đặt ra một tiêu chuẩn mới cho thể loại âm nhạc này.{{sfn|Szulc|1998|p=115}} [[Waltzes (Chopin)|Các bản waltz]] của Chopin cũng được viết riêng cho độc tấu salon hơn là cho dạ hội và thường có nhịp độ nhanh hơn nhiều so với các bản nhạc tương đương dùng cho sàn nhảy.{{sfn|Jones|1998a|p=162}}

=== Tựa đề, số opus và các ấn bản ===
[[Tập_tin:Chopinamqsop53.jpg|trái|nhỏ|Trích lược từ [[Polonaise cung La giáng trưởng, Op. 53 (Chopin)|Polonaise Op. 53]], ký bởi Chopin vào ngày 25 tháng 5 năm 1845|310x310px]]
Một số tác phẩm nổi tiếng của Chopin có opusnhững tựa đề mang tính gợi tả, chẳng hạn như [[Études (Chopin)|Étude “Cách mạng”]] (Op. 10, số 12), và ''[[Minute Waltz]]'' (Op. 64, số. 1). Tuy nhiên, ngoại trừ bản “Hành khúc tang lễ”, nhà soạn nhạc không bao giờ đặt tên cho một tác phẩm nhạc cụ nào ngoài thể loại và số lượng, để lại cho người nghe mọi liên tưởng tiềm tàng ngoài âm nhạc; những cái tên mà nhiều tác phẩm của ông được biết đến đều do những người khác đặt ra.{{sfn|Hedley|Plantinga|2024|loc=§1 ¶11}}{{sfn|Kennedy và đồng nghiệp|2012|loc="Chopin, Fryderyk Franciszek (Frédéric François)"}} Không có bằng chứng cho thấy Étude “Cách mạng” được viết với suy nghĩ về cuộc nổi dậy chống lại Nga thất bại của Ba Lan; nó chỉ xuất hiện trong cùng thời điểm.{{sfn|Hedley|Brown|1980|p=294}} ''Hành khúc tang lễ'', chương thứ ba trong bản Sonata cho dương cầm số số 2 (Op. 35) của ông, trường hợp duy nhất ông đặt tiêu đề cho tác phẩm, được viết trước toàn bộ bản sonata, nhưng không có sự kiện cụ thể hay cái chết nào được cho là nguồn cảm hứng của tác phẩm.{{sfn|Kallberg|2001|pp=4–8}}

Số opus cuối cùng mà Chopin sử dụng là 65, dành cho bản Sonata cho Cello cung Sol thứ. Ông bày tỏ mong muốn tiêu hủy tất cả các bản thảo chưa xuất bản của mình trước lúc hấp hối. Tuy nhiên, theo yêu cầu của mẹ và các chị gái của nhà soạn nhạc, người điều hành âm nhạc Julian Fontana của ông đã chọn 23 bản piano chưa được xuất bản và nhóm chúng thành tám số opus khác (Opp. 66–73), xuất bản năm 1855.{{sfn|Ståhlbrand|}} Năm 1857, 17 bài hát Ba Lan mà Chopin viết ở nhiều giai đoạn khác nhau của cuộc đời ông đã được sưu tập và xuất bản dưới dạng Op. 74, mặc dù thứ tự opus của chúng không liên quan đến thứ tự sáng tác.<ref>{{cite web|url=http://www.classicalarchives.com/work/7303.html#about |title=Frédéric François Chopin– 17 Polish Songs|trans-title=Frédéric François Chopin– 17 bài hát Ba Lan, Op. 74|publisher=Classical Archives |access-date= 14 Tháng 2 năm 2010}}</ref>

Các tác phẩm xuất bản từ năm 1857 trở đi, thay vì được chỉ định danh mục bằng số opus, thì được chỉ định danh mục bằng các cách khác. Danh mục cập nhật gần đây nhất được duy trì bởi [[Viện Fryderyk Chopin]] tại Trung tâm Thông tin Chopin trên Internet. Danh mục Kobylańska (thường được biểu thị bằng tên viết tắt 'KK'), được đặt tên theo người biên soạn các tác phẩm của Chopin, nhà âm nhạc học người Ba Lan Krystyna Kobylańska; mặc dù danh mục cũ hơn nhưng vẫn được coi là một tài liệu tham khảo học thuật quan trọng. Danh mục gần đây nhất của các tác phẩm được xuất bản sau khi mất là “Ấn bản quốc gia về các tác phẩm của Fryderyk Chopin”, được thể hiện bằng các chữ viết tắt 'WN'.<ref>{{Cite book|last1=Smialek|first1 =William|last2=Trochimczyk|first2=Maja|url=https://www.worldcat.org/oclc/910847554|title = Frédéric Chopin: A Research and Information Guide |trans-title=Thông tin và hướng dẫn nghiên cứu về Frédéric Chopin |date=2015|isbn=978-0-203- 88157-6|edition=2nd|publisher=[[Routledge]]|location=New York|oclc=910847554|page=144}}</ref>

Các nhà xuất bản ban đầu của Chopin gồm Maurice Schlesinger và Camille Pleyel.{{sfn|Atwood|1999|pp=166–167}} Các tác phẩm của ông sớm bắt đầu xuất hiện trong các tuyển tập phổ biến của thế kỷ 19.{{sfn|De Val|Ehrlich|1998|p=127}} Ấn bản sưu tầm đầu tiên là của Breitkopf và Härtel (1878–1902).{{sfn|De Val|Ehrlich|1998|p=129}} Trong số các ấn bản học thuật hiện đại về các tác phẩm của Chopin có phiên bản được đặt theo Paderewski (mặc dù ông đã mất trước khi công việc xuất bản bắt đầu),<ref name="Higgins ">{{cite journal |last1=Higgins |first1=Thomas |title=Whose Chopin?|trans-title= Chopin của ai? |journal=19th-Century Music |date=1981 |volume=5 |issue=1 |pages=67–75 |doi=10.2307/746559 |jstor=746559 |url=https://www.jstor.org/stable/746559 |access-date=15 April 2024 |issn=0148-2076}}</ref> xuất bản từ năm 1949 đến 1961.<ref name="Samson">{{cite book |last1=Samson |first1=Jim |title=Chopin: The Four Ballades|trans-title= Bốn bản ballade của Chopin |date=30 tháng 10 năm 1992 |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-38615-9 |pages=30–31 |url=https://books.google.com/books?id=yMj2p1NxKIwC |access-date=15 tháng 4 năm 2024 |language=en}}</ref> Tuy nhiên, các học giả đã phản đối phiên bản này.<ref name="Higgins"/><ref name="Samson"/> Phiên bản quốc gia Ba Lan gần đây hơn, do Jan Ekier biên tập và xuất bản từ năm 1967 đến năm 2010, là ấn bản được khuyến nghị cho các thí sinh của [[Cuộc thi piano quốc tế Chopin]].<ref>{{Cite book|publisher=[[Viện Fryderyk Chopin]]|url=https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/media.chopin2020.pl/c38344d9c15a43779f60bfde310cdb08.pdf|title= Rules of The Eighteenth International Fryderyk Chopin Piano Competition |trans-title=Nội  cuộc thi dương cầm quốc tế Fryderyk Chopin lần thứ 18|access-date=14 tháng 8 năm 2021|archive-date=21 tháng 6 năm 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220621194533/https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/media.chopin2020.pl/c38344d9c15a43779f60bfde310cdb08.pdf|url-status=dead}}</ref> Cả hai phiên bản đều có giải thích và thảo luận chi tiết về các quyết định và nguồn.{{sfn|Temperley|1980|p=306}}<ref>{{cite web |last=Ekier |first=Jan |title=Foundation for the National Edition of the Works of Fryderyk Chopin|trans-title= Nền tảng cho Ấn bản quốc gia Ba Lan về các tác phẩm của Fryderyk Chopin|publisher=[[Viện Fryderyk Chopin]] |access-date=28 tháng 3 năm 2021 |url=http://en.chopin.nifc.pl/chopin/institutions/text/cat/1/page/2/id/1527 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140809202325/http://en.chopin.nifc.pl/chopin/institutions/text/cat/1/page/2/id/1527 | archive-date=9 tháng 8 năm 2014 |url-status=live }}</ref>

Chopin xuất bản âm nhạc của ông ở Pháp, Anh và Đức (tức là ông đã làm việc với tối đa ba nhà xuất bản riêng biệt cho mỗi tác phẩm hoặc bộ tác phẩm) do luật bản quyền thời đó. Vì vậy thường có ba “ấn bản đầu tiên” khác nhau cho mỗi tác phẩm. Mỗi phiên bản đều có sự khác biệt; Chopin chỉnh sửa chúng một cách riêng biệt và đôi khi ông viết lại một số tác phẩm trong khi chỉnh sửa. Hơn nữa, Chopin đã cung cấp cho các nhà xuất bản của mình nhiều nguồn khác nhau, bao gồm những bản có chữ ký, bản soát lỗi có chú thích và bản sao chép. Những khác biệt này chỉ mới được công nhận nhiều hơn trong thời gian gần đây.<ref>{{cite web|url=http://www.chopinonline.ac.uk/cfeo/contexts/historical-background/|title=Historical background|trans-title=Bối cảnh lịch sử |website=Chopin's First Editions Online|access-date=28 March 2021}}</ref>

=== Nhạc cụ ===
Khi sống ở [[Warszawa|Warsaw]], Chopin đã sáng tác và chơi trên một cây đàn piano của nhà chế tạo đàn [[Fryderyk Buchholtz]].<ref>{{Chú thích tạp chí|last=Majorek|first=Czeslaw|last2=Zasztoft|first2=Leszek|date=1991|title=Popularyzacja nauki w Krolestwie Polskim w latach 1864-1905|trans-title=Phổ cập khoa học ở Vương quốc Ba Lan những năm 1864-1905|url=https://www.jstor.org/stable/368794?origin=crossref|journal=History of Education Quarterly|volume=31|issue=1|pages=109|doi=10.2307/368794|issn=0018-2680|jstor=368794}}</ref>{{refn|Vào năm 2018, bản sao cây đàn Buchholtz của Chopin do [[Paul McNulty]] chế tạo ra lần đầu tiên được trình diễn trước công chúng tại Teatr Wielki - Nhà hát Opera Quốc gia [[Ba Lan]]<ref>{{Chú thích web|url=https://muzeum.nifc.pl/pl/muzeum/aktualnosci/955|tiêu đề=Fortepiany Chopina… Wyjątkowa wystawa instrumentów z kolekcji Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina|website=muzeum.nifc.pl|dịch tiêu đề=Đàn piano của Chopin... Triển lãm độc đáo về các nhạc cụ từ bộ sưu tập của Viện Quốc gia Fryderyk Chopin|url-status=live|ngày truy cập=2024-10-17}}</ref> và được Viện Chopin Warsaw sử dụng cho Cuộc thi Chopin Quốc tế đầu tiên trên các nhạc cụ thời xưa.<ref>{{Chú thích web|url=https://michael-moran.org/2018/01/31/1st-international-chopin-competition-on-period-instruments/|tiêu đề=1st International Chopin Competition on Period Instruments. 2–14 September 2018|họ=Moran|tên=Michael|ngày=2018-01-31|website=Classical Music Festivals and Competitions in Poland and Germany - with occasional unrelated detours|ngôn ngữ=en|dịch tiêu đề=Cuộc thi Chopin quốc tế lần thứ I trên nhạc cụ thời xưa. 2–14 tháng 9 năm 2018|url-status=live|ngày truy cập=2024-10-17}}</ref>|group = gc}} Sau đó, khi chuyển đến [[Paris]], Chopin đã mua một cây đàn của [[Pleyel et Cie|Pleyel]]. Ông đánh giá những cây đàn piano của Pleyel là ''"non plus ultra"'' (không có gì tốt hơn).{{Sfn|Audéon|2016}} Là bạn với nhà soạn nhạc ở [[Paris]], [[Franz Liszt]] đã mô tả âm thanh của cây đàn piano này là "sự giao thoa giữa pha lê và nước".{{sfn|Liszt|1863|p=}} Trong các bức thư của mình Chopin viết rằng ông có ba cây đàn piano tại căn nhà ở [[Luân Đôn|London]]: ''"Tôi có một phòng khách lớn với ba cây đàn piano, một Pleyel, một Broadwood và một Erard."''{{Sfn|Audéon|2016}}

== Trong văn học, sân khấu, điện ảnh và truyền hình ==
[[Tập_tin:Pere-Lachaise_Chopin_grave.jpg|nhỏ|Mộ Chopin tại nghĩa trang Père Lachaise, Pháp]]
Chopin xuất hiện rộng rãi trong văn học Ba Lan, cả trong các nghiên cứu phê bình nghiêm túc và trong các tác phẩm hư cấu. Biểu hiện sớm nhất có lẽ là một bài sonnet năm 1830 về Chopin của Leon Ulrich. Các nhà văn Pháp viết về Chopin (ngoài Sand) bao gồm [[Marcel Proust]] and [[André Gide]], và ông cũng đã xuất hiện trong các tác phẩm của [[Gottfried Benn]] và [[Boris Pasternak]].<ref>{{cite web|url=https://chopin.pl/chopin_literature.en.html|title=Chopin and his music in literature|last=Hejmej|first=Andrzej|translator-last= Stoeckle|translator-first =Philip|website=chopin.pl|trans-title=Chopin và âm nhạc của ông trong văn học|archive-url = https://web.archive.org/web/20131122073940/http://www.chopin.pl/chopin_literature.en.html|archive-date = 2013-11-22|url-status=live|ngày truy cập=2024-10-20}}</ref> Có rất nhiều tiểu sử về Chopin bằng tiếng Anh (xem phần thư mục để biết thêm thông tin).

Có lẽ tác phẩm hư cấu đầu tiên dựa trên Chopin là một phiên bản opera kỳ ảo về một số sự kiện của ông: ''Chopin'' (1901). Bài nhạc{{snd}}dựa trên chính tác phẩm của Chopin{{snd}}được Giacomo Orefice biên soạn, với phần lời của {{ill|Angiolo Orvieto|it}}.{{sfn|Ashbrook|2002}}{{sfn|Lanza|2001}}

Cuộc đời của Chopin đã được chuyển thể thành nhiều bộ phim hư cấu.<ref>{{chú thích web|url=https://en.chopin.nifc.pl/chopin/filmography/search/page/1|title=Fryderyk Chopin – Information Centre – Filmography|year=2003–2018|website=en.chopin.nifc.pl|publisher=chopin.nifc.pl|language=en|trans-title=Chopin và âm nhạc của ông trong văn học|archive-url=https://web.archive.org/web/20100908130750/http://en.chopin.nifc.pl/chopin/filmography/search/page/1|archive-date=2010-09-08|url-status=dead|access-date=5 March 2020}}</ref> Ngay từ năm 1919, mối quan hệ của Chopin với ba người phụ nữ{{Ndash}}người yêu thời trẻ Mariolka, tiếp theo là ca sĩ người Ba Lan Sonja Radkowska, và sau đó là George Sand{{Ndash}}đã được miêu tả trong bộ phim câm của Đức ''Nocturno der Liebe'' (1919).{{sfn|Soister|2002|p=62}} Bộ phim tiểu sử năm 1945 ''A Song to Remember'' đã mang về cho diễn viên đóng vai Chopin [[Cornel Wilde]] một đề cử của Giải thưởng Viện hàn lâm cho Nam diễn viên chính xuất sắc nhất. Các tác phẩm điện ảnh khác bao gồm ''La valse de l'adieu'' (1928) của [[Henry Roussel]], với [[Pierre Blanchar]] trong vai Chopin; ''Impromptu'' (1991), với sự tham gia của [[Hugh Grant]] trong vai Chopin; ''La note bleue'' (1991); và ''Chopin: Desire for Love'' (2002).<ref>{{cite web |url= https://www.chopin.pl/chopin_films.en.html#1 |title= Chopin goes to the movies|trans-title = Chopin trong các bộ phim |last=  Sowińska|first= Iwona|translator-last= Stoeckle|translator-first =Philip |accessdate= 2024-10-20
|website=chopin.pl|language= en
|archiveurl= https://web.archive.org/web/20131023044224/http://www.chopin.pl/chopin_films.en.html#1#1|archivedate= 2013-10-23}} Trang web cung cấp thông tin chi tiết về nhiều bộ phim khác sử dụng hình ảnh của Chopin</ref>

Cuộc đời của Chopin được đề cập trong bộ phim tài liệu năm 1999 của [[BBC]] năm 1999 thực hiện bởi [[András Schiff]] và [[Mischa Scorer]] mang tên ''Omnibus'',<ref>{{chú thích báo|author=Michael Church|date=13 May 1999|title=An exile from the modern world|trans-title = Một cuộc lưu đày khỏi thế giới hiện đại|newspaper=The Independent|url=https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/an-exile-from-the-modern-world-1093449.html|access-date=3 May 2018}}</ref> trong một bộ phim tài liệu năm 2010 thực hiện bởi Angelo Bozzolini và Roberto Prosseda cho truyền hình Ý,{{sfn|Thompson|2016|pp=600–601}} và trong một bộ phim tài liệu của [[BBC Four]] mang tên ''Chopin – The Women Behind The Music'' (tạm dịch: ''Chopin - Người đàn bà đằng sau âm nhạc'') (2010).<ref>{{chú thích web|url=https://www.bbc.co.uk/programmes/b00v9qpb|title=Chopin – The Women Behind The Music|trans-title = Chopin - Người đàn bà đằng sau âm nhạc|website=[[BBC]]|access-date=28 March 2021}}</ref>

== Ghi chú ==
{{tham khảo|2|group=gc}}

== Tham khảo ==

=== Chú thích ===
{{tham khảo|30em}}

=== Thư mục ===
{{div col|colwidth=30em}}
* {{cite Grove |last=Ashbrook |first=William |year=2002 |orig-year=1992 |title=Chopin (vở kịch Opera bởi Orefice)|url= https://doi.org/10.1093/gmo/9781561592630.article.O008022|url-access = subscription}}
* {{cite book |last=Atwood |first=William G. |year=1999 |title=The Parisian Worlds of Frédéric Chopin |lang = |trans-title = Thế giới Paris của Frédéric Chopin|publisher=[[Nhà xuất bản Đại học Yale]] |location=New Haven,  London|isbn=978-0-300-07773-5|lang=en}}
* {{cite book |last=Audéon |first=Hervé |editor-first=Vanya |editor-last=Hug |year=2016 |title=Chopin et son temps|trans-title = Chopin và thời đại của ông |chapter=L'œuvre de Frédéric Kalkbrenner (1785–1849) et ses rapports avec Frédéric Chopin (1810–1849) |trans-chapter = Tác phẩm của Frédéric Kalkbrenner (1785–1849) và mối quan hệ của ông với Frédéric Chopin (1810–1849) |publisher=Peter Lang |url=https://www.peterlang.com/view/9783035108637/9783035108637.00007.xml |url-access=subscription |language=fr |isbn=978-3-0343-2000-9 }}
*{{chú thích báo|first=Maria|last=Barcz|title=Etiuda paryska|trans-title=Etude kiểu Paris|language=pl|work=Gwiazda Polarna|volume=101|number=17|date=ngày 14 tháng 8 năm 2010|pages=15–16}}
* {{cite journal |last=Bellman |first=Jonathan |date= 2000 |title=Chopin and His Imitators: Notated Emulations of the 'True Style' of Performance |trans-title = Chopin và những người bắt chước ông: Những bản sao được ghi chép về phong cách biểu diễn 'thực sự'|journal=[[19th-Century Music]] |volume=24 |issue=2 |pages=149–160 |doi=10.2307/746839 |jstor=746839 |issn = 0148-2076|lang=en }}
* {{cite book |last=Bowers |first=Faubion |year=1996 |title=Scriabin: A Biography |trans-title = Tiểu sử của Scriabin|publisher=[[Dover Publications]] |location=Mineola |isbn=978-0-486-28897-0|lang=en }}
* {{cite encyclopedia |last=Brown |first=Maurice |editor=Stanley Sadie |year=1980 |encyclopedia=[[Từ điển âm nhạc và nhạc sĩ New Grove]] |title=Nocturne |publisher=[[Macmillan Publishers]] |location=London |volume=13 |pages=258–259 |isbn=978-0-333-23111-1|lang=en}}
* {{cite web |last=Cholmondeley |first=Rose |year=1998 |url=https://www.chopin-society.org.uk/articles/chopin-birthday.htm |trans-title= ''Bí ẩn ngày sinh của Chopin''|title=The mystery of Chopin's birthday |website=The Chopin Society UK |access-date=28 March 2021|lang=en }}
* {{chú thích sách|last=Chopin|first=Frédéric|editor-last=Voynich|editor-first=E. L.|year=1988|title=Chopin's Letters|trans-title = Các bức thư của Chopin|url=https://archive.org/details/chopinsletters0000chop|publisher=[[Dover Publications]]|location=New York|isbn=978-0-486-25564-4|lang=en}}
* {{chú thích sách|last=Chopin|first=Fryderyk|translator-last=Hedley|translator-first=Arthur|others=Tổng hợp bởi Bronisław Edward Sydow|year=1962|title=Selected Correspondence of Fryderyk Chopin|trans-title = Thư từ chọn lọc của Fryderyk Chopin|publisher=[[Heinemann]]|location=London|URL=https://archive.org/details/selectedcorrespo002644mbp|lang=en}}
*{{Chú thích sách|title=Jewry in music: entry to the profession from the Enlightenment to Richard Wagner|trans-title =Tính Do Thái trong Âm nhạc: Sự gia nhập vào chuyên môn  Thời kỳ Khai sáng đến Richard Wagner|last=Conway|first=David|date=2012|publisher=[[Nhà xuất bản Đại học Cambridge]]|isbn=978-1-107-01538-8|location=New York|doi = 10.1017/CBO9781139058483|lang=en}}
* {{harvc|last1=De Val|first1=Dorothy|last2=Ehrlich|first2=Cyril|in=Rowland|year=1998|c=Repertory and Canon|trans-c = Tiết mục và các tác phẩm kinh điển|pages=115–134}}
*{{chú thích sách|last=Eigeldinger|first=Jean-Jacques|title=Chopin: Pianist and Teacher: As Seen by his Pupils|trans-title = Chopin: nghệ sĩ dương cầm và người thầy: Qua góc nhìn của học trò|url=http://books.google.com/books?id=g8S4nY9LQ8MC|year=1988|publisher=[[Nhà xuất bản Đại học Cambridge]]|location=Cambridge|isbn=978-0-521-36709-7|lang=en}}
*{{Chú thích tạp chí|last=Eigeldinger|first=Jean-Jacques|date=2001-08|title=Chopin and Pleyel|trans-title = Chopin và Pleyel|url=https://core.ac.uk/download/pdf/85212477.pdf|journal=Early Music|language=en|volume=XXIX|issue=3|pages=389–398|doi=10.1093/earlyj/XXIX.3.389|issn=1741-7260}}
*{{chú thích sách|last=Eisler|first=Benita|title=Chopin's Funeral|trans-title = Đám tang của Chopin|url=http://books.google.com/books/about/Chopin_s_Funeral.html?id=nSvdHAAACAAJ|location=London|publisher=Abacus|isbn=0349116873|OCLC=53392670|lang=en}}
* {{cite encyclopedia |last=Ferguson |first=Howard  |editor=Stanley Sadie |year=1980 |encyclopedia=[[Từ điển âm nhạc và nhạc sĩ New Grove]] |title=Study |publisher=[[Macmillan Publishers]] |location=London |volume=18 |pages=304–305}}
* {{cite book |editor-last=Hall-Swadley |editor-first=Janita R. |year=2011 |title=The Collected Writings of Franz Liszt: F. Chopin|trans-title = Bộ sưu tập các bài viết của Franz Liszt: F. Chopin |publisher=[[Scarecrow Press]] |location=Lanham |isbn=978-1-4616-6409-3 |url={{google books|plainurl=y|id=DrivAkWuo8cC}} }}
*{{Chú thích bách khoa toàn thư |title=Frédéric Chopin |encyclopedia=[[Encyclopædia Britannica]] |url=https://www.britannica.com/biography/Frederic-Chopin |date = 2024|last=Hedley |first=Arthur |language=en |last2=Plantinga |first2=Leon}}
* {{cite encyclopedia |last1=Hedley |first1=Arthur  |last2=Brown |first2=Maurice |editor=Stanley Sadie |year=1980 |encyclopedia=[[Từ điển âm nhạc và nhạc sĩ New Grove]] |title=Chopin, Fryderyk Franciszek [Frédéric François] |publisher=[[Macmillan Publishers]] |location=London |volume=4 |pages=292–298, phần 1–6 |isbn=978-0-333-23111-1}}
*{{cite encyclopedia |last=Jachimecki|first=Zdzisław|title=Chopin, Fryderyk Franciszek|encyclopedia=[[Polski słownik biograficzny]]|volume=3|location=Kraków|publisher=Học viện Mỹ thuật và Khoa học Ba Lan|year=1937|pages=420–26|language=pl}}
*{{chú thích sách|editor-last=Jakubowski|editor-first=Jan Zygmunt|title=Literatura polska od średniowiecza to pozytywizmu|trans-title=Văn học Ba Lan từ thời Trung cổ đến Chủ nghĩa thực chứng|language=pl|location=Warsaw|publisher=Państwowe Wydawnictwo Naukowe|year=1979|ISBN=978-83-01-00201-5}}
* {{harvc|last=Jones|first=J. Barrie|in=Rowland|anchor-year=1998a|year=1998|chapter=Piano music for concert hall and salon c. 1830–1900|trans-chapter= Âm nhạc dương cầm cho phòng hòa nhạc và salon khoảng 1830–1900|pages=151–175}}
* {{harvc|last=Jones|first=J. Barrie|in=Rowland|anchor-year=1998b|year=1998|chapter=Nationalism|trans-chapter=Chủ nghĩa dân tộc|pages=176–191}}
* {{cite journal |last=Kallberg |first=Jeffrey |date= 1992 |title=The Harmony of the Tea Table: Gender and Ideology in the Piano Nocturne |trans-title = Sự hòa hợp của bàn trà: Giới tính và hệ tư tưởng trong nhạc Nocturne cho dương cầm |journal=Representations |volume=39 |issue=39 |pages=102–133 |jstor=2928597 |doi=10.2307/2928597|lang=en }}
* {{cite book |last=Kallberg |first=Jeffrey |editor-last1=Rink |editor-first1=John |editor-last2=Samson |editor-first2=Jim |year=2006 |orig-year=1994 |title=Chopin Studies 2|trans-title = Nghiên cứu về Chopin, tập 2 |chapter=Small fairy voices: sex, history and meaning in Chopin|trans-chapter = Những giọng ca cổ tích nhỏ: tình dục, lịch sử và ý nghĩa trong Chopin |publisher=[[Nhà xuất bản Đại học Cambridge]] |location=Cambridge |isbn=978-0-521-03433-3 |chapter-url=https://books.google.com/books?id=UVVqMCoeJIkC&pg=PA50 |url={{google books|plainurl=y|id=id=UVVqMCoeJIkC}} }}{{Dead link|date=May 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes|lang=en }} (Bản trực tuyến của cuốn sách xuất bản năm 1994)
*{{harvc|last = Kallberg|first = Jeffrey|in = Samson|year = 1994|chapter=Small 'forms': in defence of the prelude|trans-chapter=Các "Hình thức" nhỏ: bào chữa cho các bản prelude |pages = 124–144}}
* {{cite journal |last=Kallberg |first=Jeffrey |date= 2001 |title=Chopin's March, Chopin's Death |trans-title = Hành khúc và cái chết của Chopin|journal=[[19th-Century Music]] |volume=25 |issue=1 |pages=3–26 |jstor=10.1525/ncm.2001.25.1.3 |doi=10.1525/ncm.2001.25.1.3|lang=en }}
* {{cite book |editor-last=Kennedy |editor-first=Michael|editor-last2 = Kennedy|editor-first2 = Joyce |year=2012|editor-last3 = Rutherford-Johnson|editor-first3 = Tim |title=The Oxford Dictionary of Music|trans-title= Từ điển Oxford về Âm nhạc|edition= 6|url = https://doi.org/10.1093/acref/9780199578108.001.0001 |publisher=[[Oxford University Press]] |location=Oxford |doi=10.1093/acref/9780199578108.001.0001 |isbn=978-0-199-57810-8|ref = {{harvid|Kennedy và đồng nghiệp|2012}}}}
* {{cite journal |last1=Kuhnke |first1=Monica |year=2010 |title=Oryginalne kopie, czyli historia portretów rodziny Chopinów |trans-title=Bản gốc, hay là lịch sử các bức chân dung gia đình Chopin|url=http://cennebezcenne.pl/wp-content/uploads/2017/12/CBU_2010_1-s-08-12_KUHNKE.pdf |journal=Cenne Bezcenne Utracone |volume=62 |issue=1 |pages=8–12 |access-date=2021-03-28 |language=pl}} 
* {{cite journal |last1=Kubba |first1=Adam |last2=Young |first2=Madeleine |year=1998 |title=The Long Suffering of Frederic Chopin|trans-title = Sự đau khổ lâu dài của Frederic Chopin |url=http://graduateinstitute.ch/files/live/sites/iheid/files/sites/developpement/shared/developpement/mdev/soutienauxcours0809/rainhorn_sante/Kubba.Chopin.pdf |journal=Chest |volume=113 |issue=1 |pages=210–216 |doi=10.1378/chest.113.1.210 |pmid=9440592 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140819085703/http://graduateinstitute.ch/files/live/sites/iheid/files/sites/developpement/shared/developpement/mdev/soutienauxcours0809/rainhorn_sante/Kubba.Chopin.pdf |access-date=28 March 2021 |archive-date=19 August 2014 }}
* {{cite journal |last1=Kuzemko |first1=J. A.|year=1994 |title=Chopin's Illnesses|trans-title=Bệnh tật của Chopin |journal=Journal of the Royal Society of Medicine |volume=87 |issue=12 |pages=769–772 |pmid=7853308 |pmc=1294992}}
* {{cite Grove |last1=Lanza |first1=Andrea |year=2001 |title=Orefice, Giacomo |url = https://doi.org/10.1093/gmo/9781561592630.article.20420|url-access = subscription}}
* {{harvc|last=Leikin |first=Anatole|chapter=The Sonatas|trans-chapter = Các bản Sonata|in = Samson |year= 1994}}
* {{cite book |last1=Liszt |first1=Franz |authorlink=Franz Liszt |translator-first=Martha Walker |translator-last=Cook |year=1863 |title=Life of Chopin|trans-title = Cuộc đời của Chopin |edition=4th |publisher=Oliver Ditson Co.|url=https://archive.org/details/lifeofchopin00lisziala/page/n3/mode/2up?q=crystal|access-date=12 November 2024|oclc=418834|location=Boston, Massachusets }}
*{{cite encyclopedia|first=Wincenty|last=Łopaciński|title=[[Nicolas Chopin|Chopin, Mikołaj]]|encyclopedia=Polski słownik biograficzny|volume=3|location=[[Kraków]]|publisher=[[Polish Academy of Learning|Polska Akademia Umiejętnosści]]|year=1937|pages=426–27|language=pl}}
* {{cite journal |last1=Majka |first1=Lucyna |last2=Gozdzik |first2=Joanna |last3=Witt |first3=Michał |year=2003 |title=Cystic fibrosis&nbsp;– a probable cause of Frédéric Chopin's suffering and deat|trans-title = Xơ nang&nbsp; – một nguyên nhân có thể gây ra đau khổ và cái chết của Frédéric Chopin |url=https://www.romania-muzical.ro/info/boala%20chopin.pdf |journal=Journal of Applied Genetics |volume=44 |issue=1 |pages=77–84 |pmid=12590184 }}
* {{cite news |last1=McKie |first1=Robin |date=4 November 2017 |title=Examination of Chopin's pickled heart solves riddle of his early death|trans-title = Khám nghiệm trái tim được ngâm của Chopin có thể giải mã cái chết sớm của ông |url=https://www.theguardian.com/music/2017/nov/05/frederic-chopin-pickled-heart-solves-riddle-of-early-death |newspaper=[[The Guardian]] |access-date=5 November 2017 }}
* {{cite book |last=Mieleszko |first=Jadwiga |title=Pałac Czapskich |trans-title=Cung điện Czapski |year=1971 |publisher=Państwowe Wydawnictwo Naukowe |location=Warszawa |language=pl}}
* {{cite journal |last=Milewski|first=Barbara|date=Autumn 1999|title=Chopin's Mazurkas and the Myth of the Folk|trans-title = Các bản Mazurka của Chopin và huyền thoại dân gian|journal=[[19th-Century Music]]|volume=23|issue=2|pages=113–135|doi=10.2307/746919|jstor=746919}}
* {{cite news |last1=Miller |first1=Lucasta |author-link1=Lucasta Miller |date=21 June 2003 |title=The composer who never grew up |trans-title= Nhà soạn nhạc mà không bao giờ lớn lên |url=https://www.theguardian.com/books/2003/jun/21/featuresreviews.guardianreview4 |newspaper=[[The Guardian]] |access-date=18 December 2020}}
*{{cite book |last=Niecks |first=Frederick |year=1902 |title=Frederick Chopin as a Man and Musician |trans-title = Frederick Chopin như một con người và nhạc sĩ|edition=3rd |publisher=Novello & Co. |location=London |oclc=22702671 |access-date=27 March 2021 |url=https://www.gutenberg.org/files/4973/4973-h/4973-h.htm |via=[[Dự án Gutenberg]]|lang=en}}
* {{cite news |last=Pruszewicz |first=Marek |date=22 December 2014 |url=https://www.bbc.com/news/magazine-29915863 |title=The mystery of Chopin's death|trans-title = Bí ẩn về cái chết của Chopin |access-date=31 January 2019 |work=[[BBC]]}}
* {{cite encyclopedia |title=Polonaise |encyclopedia= [[Từ điển âm nhạc và nhạc sĩ New Grove]] |year=1980 |last1=Reiss |first1=Jozef |last2=Brown |first2=Maurice |editor-first=Stanley |editor-last=Sadie |editor-link=Stanley Sadie |publisher=[[Macmillan Publishers]] |location=London |volume=15 |pages=49–52 |isbn=978-0-333-23111-1 }}
*{{harvc|last= Ritterman|first = Janet|chapter= Piano music and the public concert, 1800–1850|trans-chapter = Âm nhạc dương cầm và hòa nhạc công chúng, 1800–1850|in = Samson|year = 1994}}
* {{chú thích sách|last=Rosen|first=Charles|year=1995|title=The Romantic Generation|trans-title = Thế hệ Lãng mạn|url=https://archive.org/details/romanticgenerati0000rose|publisher=[[Nhà xuất bản Đại học Harvard]]|location=Cambridge, Massachusets|isbn=978-0-674-77933-4|lang=en}}
*{{cite news |last=Ross |first=Alex |trans-title = Trái tim của Chopin  |date=5 February 2014 |title=Chopin's Heart |url=http://www.newyorker.com/culture/culture-desk/chopins-heart |magazine=[[The New Yorker]] |access-date=24 March 2021 }}
*{{Chú thích sách|url=https://www.cambridge.org/core/books/cambridge-companion-to-the-piano/FAFFE64B2A2D7E8C217FEB10B46A86B3|title=The Cambridge Companion to the Piano|lang=en|date=|publisher=[[Nhà xuất bản Đại học Cambridge]]|year=1998|isbn=978-0-521-47986-8|editor-last=Rowland|editor-first=David|location=Cambridge|trans-title=Sổ tay Cambridge về đàn Dương cầm|doi=10.1017/ccol9780521474702}}
*{{Chú thích sách|title=The Cambridge companion to Chopin|trans-title = Sổ tay Cambridge về Chopin|date=|publisher=[[Nhà xuất bản Đại học Cambridge]]|year=1994|isbn=978-0-521-47752-9|url = https://www.cambridge.org/core/books/cambridge-companion-to-chopin/C69DCE19622F4FE179777DC8634F966F|editor-last=Samson|editor-first=Jim|series=|location=Cambridge|doi=10.1017/CCOL9780521404907|lang=en}}
*{{Chú thích sách|title=Chopin|last=Samson|first=Jim|date=1996|publisher=[[Nhà xuất bản Đại học Oxford]]|isbn=978-0-19-816495-1|series=The Master musicians|location=Oxford, New York|lang=en}}
*{{Cite Grove|last=Samson|first=Jim|title=Chopin, Fryderyk Franciszek|date=2001|url=https://www.oxfordmusiconline.com/grovemusic/documentID/omo-9781561592630-e-0000051099|publisher=[[Nhà xuất bản Đại học Oxford]] |url-access = subscription|access-date=2024-10-04}}
* {{cite book |last=Schonberg |first=Harold C. |year=1987 |title=Great Pianists|trans-title = Các nhạc sĩ dương cầm vĩ đại |publisher=Simon and Schuster |location=New York |isbn=978-0-671-63837-5 |url=https://archive.org/details/greatpianists00scho |url-access=registration |page=[https://archive.org/details/greatpianists00scho/page/151 151] }}
*{{Cite book|title=Schumann on Music: a selection from the writings|trans-title= Schumann nói về âm nhạc: tuyển tập các bài viết|publisher=Dover |location=New York|lang=en |last=Schumann |first=Robert |date=1988 |author-link=Robert Schumann |editor-last=Pleasants|editor-first = Henry |isbn=978-0-486-25748-8}}
*{{chú thích sách|last=Siepmann|first=Jeremy|year=1995|title=Chopin: The Reluctant Romantic|trans-title = Chopin: Người lãng mạn miễn cưỡng|location=London|publisher=Victor Gollancz|isbn=0-575-05692-4|lang=en}}
* {{chú thích sách|last=Soister|first=John T.|year=2002|title=Conrad Veidt on Screen: A Comprehensive Illustrated Filmography|trans-title = Conrad Veidt trên màn ảnh: Minh họa toàn diện danh sách phim đã đóng|url=https://archive.org/details/conradveidtonscr0000sois|publisher=[[McFarland & Company]]|location=Jefferson, North Carolina và London|lang=en|isbn=978-0-786-44511-0}}
*{{Chú thích tạp chí|first=Artur|last=Szklener|title=Fryckowe lato: czyli wakacyjne muzykowanie Chopina|trans-title=''Mùa hè của Fryckowe: Sáng tác âm nhạc của Chopin''|work=Magazyn Chopin: Miesięcznik Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina|number=4|year=2010|pages=8–9|journal=|language=pl}}
*{{chú thích sách|last=Szulc|first=Tad|title=Chopin in Paris: the Life and Times of the Romantic Composer|trans-title = Chopin ở Pháp: cuộc đời và thời đại của nhà soạn nhạc thời kỳ Lãng mạn|lang=en|url=https://archive.org/details/chopininparislif00szul|location=New York|publisher=Scribner|year=1998|ISBN=0-684-82458-2}}
* {{cite encyclopedia |last=Temperley |first=Nicholas | editor-last=Sadie |editor-first=Stanley |title=Chopin, Fryderyk Franciszek [Frédéric François] |encyclopedia=[[Từ điển âm nhạc và nhạc sĩ New ]] |year=1980 |volume=4 |pages=298–307, phần 7–14 |publisher=[[Macmillan Publishers]] |location=London |isbn=978-0-333-23111-1 }}
* {{chú thích tạp chí|last=Thompson|first=Brian Christopher|year=2016|title=Fryderyk Chopin by Angelo Bozzolini and Roberto Prosseda (review)|trans-title = Bộ phim Fryderyk Chopin bởi Angelo Bozzolini và Roberto Prosseda (đánh giá)|url=https://muse.jhu.edu/article/608937|journal=Notes|volume=72|issue=3|pages=600–601|doi=10.1353/not.2016.0042|s2cid=193316471|lang=en}}
*{{Chú thích sách|title=Fryderyk Chopin: Cuộc đời và thời đại|last=Walker|first=Alan|publisher=Nhà xuất bản Dân Trí|year=2022|isbn=978-6-043-56387-0|ref=|translator=Ngọc Tú, Hạnh Nguyễn}}
* {{cite book |last1=Wheeldon |first1=Marianne |year=2009 |title=Debussy's Late Style|trans-title = Phong cách về sau của Debussy|publisher=Nhà xuất bản Đại học Indiana |location=Bloomington |isbn=978-0-253-35239-2 }}
* {{cite journal |first1=Michał |last1=Witt |first2=Wojciech |last2=Marchwica |first3=Tadeusz |last3=Dobosz |year=2018 |title=Disease not genetic but infectious: multiple tuberculomas and fibrinous pericarditis as symptoms pathognomonic for tuberculosis of Frederic Chopin|trans-title = Bệnh không di truyền nhưng lây nhiễm: nhiều khối u lao và viêm màng ngoài tim tơ huyết là triệu chứng đặc trưng của bệnh lao Frederic Chopin |journal=Journal of Applied Genetics |pages=471–473 |volume=59 |issue=4 |url=https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs13353-018-0456-3.pdf |doi=10.1007/s13353-018-0456-3 |pmid=30047032 |s2cid=51718815 |doi-access=free }}
* {{cite web |last=Wojtkiewicz |first=Mariola |translator-first=Jerzy |translator-last=Ossowski |year=2013 |title=The Impact of Chopin's Music on the Work of 19th and 20th Century Composers|trans-title=Tác động của âm nhạc Chopin đến tác phẩm của các nhà soạn nhạc thế kỷ 19 và 20 |website=Chopin.pl |url=http://www.chopin.pl/reception_works.en.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131023044226/http://www.chopin.pl/reception_works.en.html |access-date=28 March 2021 |archive-date=23 October 2013 }}
* {{cite journal |last1=Załuski|first1=Iwo|last2=Załuski |first2=Pamela |date=May 1992 |title=Chopin in London|trans-title=Chopin ở London |journal=The Musical Times |volume=133 |issue=1791 |pages=226–230 |doi=10.2307/1193699 |jstor=1193699}}
* {{chú thích sách|last=Zamoyski|first=Adam|year=2010|title=Chopin: Prince of the Romantics|trans-title = Chopin: Hoàng tử của thời kỳ Lãng mạn|url=https://archive.org/details/chopinprinceofro0000zamo|publisher=[[HarperCollins]]|location=London|isbn=978-0-00-734185-6|lang=en}}
** Xuất bản lần đầu: {{chú thích sách|last=Zamoyski|first=Adam|year=1979|title=Chopin: A Biography|trans-title = Tiểu sử của Chopin|publisher=Collins|location=London|isbn=0-00-216089-7|ref=none|lang=en}}
* {{cite book |last=Zank |first=Stephen |year=2005 |title=Maurice Ravel: A Guide to Research |trans-title= Hướng dẫn nghiên cứu về Maurice Ravel|publisher=[[Routledge]] |location=New York |isbn=978-0-8153-1618-3|lang=en |url={{google books|plainurl=y|id=tKGNUoSTprsC}} }}

==Đọc thêm==
* {{cite book |last=Azoury |first=Pierre |year=1999 |title=Chopin through His Contemporaries|trans-title = Chopin thông qua những người cùng thời |publisher=[[Greenwood Press]] |location=Westport, Connecticut |isbn=978-0-313-30971-7 |ref=none}}
==Liên kết ngoài==
{{Sister project links|wikt=no|b=no|s=no|n=no|v=no}}
{{wikisourcelang|pl}}
* Phim tài liệu năm 2010 của [[BBC]], ''[https://www.youtube.com/watch?v=RM9mb1cUsHQ Chopin: the Women behind the Music]'', trên YouTube, 90 phút.
* ''[https://bbc.co.uk/chopin Khám phá Chopin]'', BBC Radio 3
* {{Internet Archive author |search=(Chopin AND (Fryderyk OR Fr*d*ric))}}
* [http://en.chopin.nifc.pl/chopin/life/calendar Tiểu sử] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120125133246/http://en.chopin.nifc.pl/chopin/life/calendar |date= 25 tháng 1 năm 2012}} trên trang web chính thức của [[Viện Fryderyk Chopin]]
* [http://www.fortepian.instrumenty.edu.pl/en/pianos/show/piano/10 Đàn dương cầm cuối cùng của Chopin (Pleyel 14810)]
* [https://teatrwielki.pl/en/activity/opera-gallery/exhibitions-of-201718/chopins-pianos/ Đàn dương cầm của Chopin] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210413201348/https://teatrwielki.pl/en/activity/opera-gallery/exhibitions-of-201718/chopins-pianos/ |date=13 April 2021 }}
* [http://iccpi.eu/en//The Cuộc thi quốc tế Chopin trên nhạc cụ thời xưa]
* [https://chopin.nifc.pl/en/chopin/listy Thư từ của Chopin]

'''Tổng phổ'''
* {{IMSLP|id=Chopin, Frédéric|cname=Frédéric Chopin}}
* [http://chopin.lib.uchicago.edu/ ''Chopin Early Editions''], bộ sưu tập hơn 400 bản in đầu tiên và đầu tiên của các tác phẩm âm nhạc của Frédéric Chopin được xuất bản trước năm 1881
* [http://www.cfeo.org.uk/jsp/browsecollection.jsp ''Chopin's First Editions Online''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160104170812/http://www.cfeo.org.uk/jsp/browsecollection.jsp |date=4 January 2016 }} có giao diện cho phép mở ba bản nhạc có thể điều hướng cùng lúc trong các khung để dễ dàng so sánh.

* [http://www.ourchopin.com ''Chopin: the Poet of the Piano (Chopin: nhà thơ dương cầm)''] biên soạn bằng tiếng Anh, bao gồm tiểu sử, hình ảnh, danh mục tác phẩm và đề tặng, file nhạc mp3 và bản nhạc pdf của toàn bộ các tác phẩm, tiểu sử danh sách các nhà dương cầm nổi tiếng chơi Chopin, các liên kết về Chopin, đố nhạc Chopin, trắc nghiệm về cuộc đời và tác phẩm của Chopin, diễn đàn, hỏi đáp, bình chọn tác phẩm yêu thích...


{{DEFAULTSORT:Chopin, Frédéric}}
[[Thể loại:Bài cơ bản dài trung bình]]
[[Thể loại:Frédéric Chopin| ]]
[[Thể loại:Nhà soạn nhạc Ba Lan]]
[[Thể loại:Nghệ sĩ dương cầm]]
[[Thể loại:Nhà soạn nhạc Pháp]]
[[Thể loại:Tử vong vì bệnh lao]]
[[Thể loại:Sinh năm 1810]]
[[Thể loại:Mất năm 1849]]
[[Thể loại:Mất thế kỷ 19 do bệnh lao]]
[[Thể loại:Chôn cất tại nghĩa trang Père-Lachaise]]
[[Thể loại:Nghệ sĩ dương cầm cổ điển Ba Lan]]