Xem mã nguồn của Bạc

{{1000 bài cơ bản}}
{{bài cùng tên}}
{{Elementbox
|number=47 
|symbol=Ag 
|name=Bạc
|left=[[Paladi]] 
|right=[[Cadmi]] 
|above=[[Đồng|Cu]] 
|below=[[Vàng|Au]] 
|series=Kim loại chuyển tiếp
|group=11 
|period=5 
|block=d 
|image name= Silver crystal.jpg
|image name comment=
|appearance=Ánh kim trắng bóng 
|atomic mass= 107,8682 
|electron configuration= &#91;[[krypton|Kr]]&#93; 4d<sup>10</sup> 5s<sup>1</sup> 
|electrons per shell= 2, 8, 18, 18, 1
|color=Ánh kim trắng bóng
|phase=Chất rắn
|density gpcm3nrt= 10,49 
|density gpcm3mp= 9,320 
|melting point K=1234,93 
|melting point C=961,78 
|melting point F=1763,2 
|boiling point K=2435 
|boiling point C=2162 
|boiling point F=3924 
|heat fusion= 11,28 
|heat vaporization= 250,58 
|heat capacity= 25,350 
|vapor pressure 1= 1283 
|vapor pressure 10= 1413 
|vapor pressure 100= 1575 
|vapor pressure 1 k= 1782 
|vapor pressure 10 k= 2055 
|vapor pressure 100 k= 2433 
|vapor pressure comment=
|crystal structure=Lập phương tâm mặt 
|oxidation states= '''1''', 2, 3 
|oxidation states comment=[[Lưỡng tính]]
|electronegativity= 1,93 
|number of ionization energies=3 
|1st ionization energy= 731,0 
|2nd ionization energy= 2070 
|3rd ionization energy= 3361 
|atomic radius= 144
|covalent radius= 145±5
|Van der Waals radius= 172
|magnetic ordering= [[Nghịch từ]] 
|electrical resistivity at 20= 15,87 n
|thermal conductivity= 429 
|thermal diffusivity= 174 
|thermal expansion at 25= 18,9 
|speed of sound rod at r.t.=
|Young's modulus= 83 
|Shear modulus= 30 
|Bulk modulus= 100 
|Poisson ratio= 0,37 
|Mohs hardness= 2,5 
|Vickers hardness= 251 
|Brinell hardness= 24,5 
|CAS number= 7440-22-4 
|isotopes=
{{Elementbox_isotopes_decay2 | mn=105 | sym=Ag
 | na=[[Đồng vị phóng xạ tổng hợp|Tổng hợp]] | hl=41,3 [[ngày]]
 | dm1=[[Bắt giữ electron|ε]] | de1=- | pn1=105 | ps1=[[Paladi|Pd]]
 | dm2=[[Tia gamma|γ]] | de2=0.344, 0.280,<br /> 0.644, 0.443 | pn2=| ps2=-}} 
{{Elementbox_isotopes_decay2 | mn=106[[Đồng phân hạt nhân|m]] | sym=Ag
 | na=[[Đồng vị phóng xạ tổng hợp|Tổng hợp]] | hl=8,28 [[ngày]]
 | dm1=[[Bắt giữ electron|ε]] | de1=- | pn1=106 | ps1=[[Paladi|Pd]]
 | dm2=[[Tia gamma|γ]] | de2=0.511, 0.717,<br /> 1.045, 0.450 | pn2=| ps2=-}} 
{{Elementbox_isotopes_stable | mn=107 | sym=Ag | na=51.839% | n=60}}<ref name=n>Về mặt lý thuyết có khả năng [[phân hạch tự phát]].</ref>
{{Elementbox_isotopes_decay3 | mn=108[[Đồng phân hạt nhân|m]] | sym=Ag
 | na=[[Đồng vị phóng xạ tổng hợp|Tổng hợp]] | hl=439 [[năm]]
 | dm1=[[Bắt giữ electron|ε]] | de1=- | pn1=108 | ps1=[[Paladi|Pd]]
 | dm2=[[Chuyển đổi đồng phân|IT]] | de2=0.109 | pn2=108 | ps2=Ag 
 | dm3=[[Tia gamma|γ]] | de3=0.433, 0.614,<br /> 0.722 | pn3=| ps3=-}}
{{Elementbox_isotopes_stable | mn=109 | sym=Ag | na=48.161% | n=62}}<ref name=n />
{{Elementbox_isotopes_decay2 | mn=111 | sym=Ag
 | na=[[Đồng vị phóng xạ tổng hợp|Tổng hợp]] | hl=7,45 [[ngày]]
 | dm1=[[Phân rã beta|β<sup>-</sup>]] | de1=1.036, 0.694 | pn1=111 | ps1=[[Cadmi|Cd]]
 | dm2=[[Tia gamma|γ]] | de2=0.342 | pn2=| ps2=-}} 
|isotopes comment=
}}
'''Bạc''' hay '''ngân''' là một [[nguyên tố hóa học]] trong [[bảng tuần hoàn|bảng tuần hoàn nguyên tố]] có ký hiệu '''Ag''' (từ [[tiếng Latin]]: ''Argentum'') và [[Số nguyên tử|số hiệu nguyên tử]] bằng 47. Là một [[kim loại chuyển tiếp]] màu trắng, mềm, nó có tính [[dẫn điện]] cao nhất trong bất kỳ nguyên tố nào và có độ [[dẫn nhiệt]] cao nhất trong tất cả kim loại. Kim loại bạc xuất hiện trong [[tự nhiên]] ở dạng nguyên chất, như bạc tự sinh, và ở dạng [[hợp kim]] với vàng và các kim loại khác, và ở trong các [[khoáng vật]] như [[argentit]] và [[chlorargyrit]]. Hầu hết bạc được sản xuất là một sản phẩm phụ của điều chế [[đồng]], vàng, [[chì]], và [[kẽm]].

Bạc là kim loại rất quý có giá trị lâu dài, được sử dụng làm [[Đồng xu|đồng tiền xu]], [[Trang sức|đồ trang sức]], chén đũa và các đồ dùng trong gia đình và như một khoản đầu tư ở dạng [[Đồng xu|tiền xu]] và nén. Bạc còn là đơn vị tiền tệ trong xã hội phong kiến Á Đông gọi là ngân lượng hay lượng bạc. Kim loại bạc được dùng trong công nghiệp làm chất dẫn và tiếp xúc, trong gương và trong điện phân của các [[phản ứng hóa học]]. Các hợp chất của nó được dùng trong phim ảnh và bạc nitrat pha loãng được dùng làm chất tẩy khuẩn. Trong khi nhiều ứng dụng [[Kháng sinh|kháng sinh y học]] của bạc đã được thay thế bởi kháng sinh sinh học, nghiên cứu lâm sàng sâu hơn vẫn đang tiếp tục thực hiện.

== Thuộc tính ==
Bạc được tạo ra từ các nguyên tố nhẹ hơn trong [[vũ trụ]] qua [[quá trình r]], một dạng của [[Phản ứng phân hạch|phản ứng phân hạch hạt nhân]] được cho là đã diễn ra trong những thời điểm nhất định của các [[Vụ nổ siêu tân tinh loại Ib và Ic|vụ nổ siêu tân tinh]]. Quá trình này tạo ra nhiều nguyên tố nặng hơn [[sắt]], trong đó có bạc.<ref>{{chú thích DOI|10.1017/S1743921310000207}}</ref>

Bạc là kim loại mềm, dẻo, dễ uốn (cứng hơn [[vàng]] một chút), có hóa trị một, để đúc tiền, có màu trắng bóng ánh kim nếu bề mặt có độ đánh bóng cao. Bạc có độ dẫn điện tốt nhất trong các kim loại, cao hơn cả [[đồng]], nhưng do giá thành cao nên nó không được sử dụng rộng rãi để làm dây dẫn điện như đồng. Một ngoại lệ là trong kỹ thuật tần số radio, đặc biệt ở dải [[VHF]] và cao hơn, bạc mạ được sử dụng để tăng tính dẫn điện của một số bộ phận như dây dẫn. Trong [[Chiến tranh thế giới thứ hai]] ở [[Hoa Kỳ]], 13.540&nbsp;tấn bạc được sử dụng trong [[điện từ]] dùng để làm giàu [[urani]], chủ yếu là do thời chiến khan hiếm đồng.<ref>{{chú thích sách|author = Nichols, Kenneth D.|title = The Road to Trinity|url = https://archive.org/details/roadtotrinity0000nich| page = [https://archive.org/details/roadtotrinity0000nich/page/42 42]|year =1987|location = Morrow, New York|isbn = 0-688-06910-X|publisher = Morrow}}</ref><ref>{{chú thích web|access-date = ngày 6 tháng 6 năm 2009|url = http://www.tnengineering.net/AICHE/eastman-oakridge-young.htm|title = Eastman at Oak Ridge – Dr. Howard Young|archive-date = ngày 8 tháng 2 năm 2012 |archive-url = https://web.archive.org/web/20120208054014/http://www.tnengineering.net/AICHE/eastman-oakridge-young.htm|url-status=dead}}</ref><ref>{{chú thích tạp chí|title = Not invented here? Check your history|last = Oman|first = H.|journal = Aerospace and Electronic Systems Magazine|year = 1992|volume = 7|issue = 1|pages = 51–53|doi = 10.1109/62.127132| issn=0885-8985}}</ref>

Bạc nguyên chất có độ dẫn nhiệt cao nhất, màu trắng nhất, độ phản quang cao nhất (mặc dù nó là chất phản xạ [[tử ngoại|tia cực tím]] rất kém),<ref name=edwards>{{chú thích tạp chí|author = Edwards, H.W.; Petersen, R.P.|year = 1936|title = Reflectivity of evaporated silver films|journal = Phys. Rev.|volume = 9|page=871|bibcode = 1936PhRv...50..871E|last2 = Petersen|doi = 10.1103/PhysRev.50.871|issue = 9}}</ref> và điện trở thấp nhất trong các kim loại. Các muối halogen của bạc nhạy sáng và có hiệu ứng rõ nét khi bị chiếu sáng. Kim loại này ổn định trong không khí sạch và [[nước]], nhưng bị mờ xỉn đi trong [[ôzôn]], [[acid clohydric]], hay không khí có chứa [[lưu huỳnh]]. Trạng thái oxy hóa ổn định nhất của bạc là +1 (chẳng hạn như [[Bạc nitrat|nitrat bạc]]: AgNO<sub>3</sub>); ít gặp hơn là một số hợp chất trong đó nó có hóa trị +2 (chẳng hạn như [[Bạc(II) fluoride|fluoride bạc (II)]]: AgF<sub>2</sub>) và +3 (chẳng hạn như tetrafluoroargentat kali: K[AgF<sub>4</sub>]).<ref>{{chú thích tạp chí |last1=Riedel |first1=Sebastian |last2=Kaupp |first2=Martin |year=2009 |title=The highest oxidation states of the transition metal elements |journal=Coordination Chemistry Reviews |volume=253 |issue=5–6 |doi=10.1016/j.ccr.2008.07.014|pages=606–624}}</ref>

== Phổ biến ==
[[Tập tin:Silver - world production trend.svg|nhỏ|300px|trái|Sản lượng bạc theo thời gian]]
Bạc được tìm thấy ở nhà duy khơi, liên kết với [[lưu huỳnh]], [[asen]], [[antimon]], hay [[clo]] trong các loại khoáng chất như [[argentit]] (Ag<sub>2</sub>S) và [[bạc chloride]] (AgCl). Các nguồn cơ bản của bạc là các khoáng chất chứa đồng, đồng-[[niken]], vàng, chì và chì-kẽm có ở [[Canada]], [[México]], [[Peru]], [[Úc]] và [[Hoa Kỳ|Mỹ]]. [[Peru]], [[Bolivia]] và [[México]] đã và đang khai thác bạc từ năm [[1546]], và vẫn là các nước sản xuất bạc lớn trên thế giới. Các mỏ bạc lớn như [[Mỏ Cannington|Cannington]] (Úc), Fresnillo (Mexico), San Cristobal (Bolivia), Antamina (Peru), [[Mỏ Rudna|Rudna]] (Ba Lan), và [[Mỏ đa kim Peñasquito|Penasquito]] (Mexico).<ref name="CPM Group">{{chú thích sách|last=CPM Group|title=CPM Silver Yearbook|year=2011|publisher=Euromoney Books|location=New York, NY|isbn=978-0-9826741-4-7|page=68}}</ref> Các dự án phát triển mỏ ngắn hạn đến năm 2015 là Pascua Lama (Chile), Navidad (Argentina), Jaunicipio (Mexico), Malku Khota (Bolivia),<ref>{{chú thích web|title=Preliminary Economic Assessment Technical Report 43-101|url=http://www.soamsilver.com/upload/Technical_Reports/Malku_Khota_PEA_Update_11_May_2011.pdf.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20120119090432/http://www.soamsilver.com/upload/Technical_Reports/Malku_Khota_PEA_Update_11_May_2011.pdf.pdf|archive-date = ngày 19 tháng 1 năm 2012 |publisher=South American Silver Corp.|ngày truy cập=2013-12-07|url-status=live}}</ref> và Hackett River (Canada).<ref name="CPM Group" /> Ở [[Trung Á]], mỏ [[Tajikistan]] được biết là một trong những nơi có lượng bạc lớn nhất trên thế giới.<ref>{{chú thích web|url=http://www.eurasianet.org/node/67365 |title=Why Are Kyrgyzstan and Tajikistan So Split on Foreign Mining? |publisher=EurasiaNet.org |date = ngày 7 tháng 8 năm 2013 |access-date = ngày 19 tháng 8 năm 2013}}</ref>

Bạc cũng được sản xuất trong quá trình làm tinh khiết đồng bằng [[điện phân]]. Các loại bạc trong thương mại có độ tinh khiết ít nhất 99,9% và cũng có khi cao hơn 99,999%. Mexico là nước sản xuất nhiều bạc nhất. Theo số liệu của Bộ Kinh tế Mexico, năm [[2000]] nước này sản xuất 2.747 tấn, khoảng 15% của sản lượng thế giới hàng năm. Năm [[2011]], Mexico là nước sản xuất bạc lớn nhất (4.500 tấn chiếm 19% sản lượng thế giớil), theo sau là Peru (4.000 t) và [[Trung Quốc]] (4.000 t)<ref>[http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/silver/ Silver Statistics and Information], [[United States Geological Survey|USGS]]</ref>

== Đồng vị ==
Bạc trong tự nhiên là hỗn hợp của hai đồng vị ổn định Ag<sup>107</sup> và Ag<sup>109</sup> với Ag<sup>107</sup> là phổ biến nhất (51,839%). Các đồng vị của bạc hầu hết có sự phong phú như nhau, là một điều rất hiếm đối với các nguyên tố trong bảng tuần hoàn. Khối lượng nguyên tử của bạc là 107,8682(2) g/[[Mole (đơn vị)|mol]].<ref>{{chú thích web|access-date = ngày 11 tháng 11 năm 2009|url = http://www.chem.qmul.ac.uk/iupac/AtWt/index.html|title = Atomic Weights of the Elements 2007 (IUPAC)}}</ref><ref>{{chú thích web|access-date = ngày 11 tháng 11 năm 2009|url = http://physics.nist.gov/cgi-bin/Compositions/stand_alone.pl?ele=&ascii=html&isotype=some|title = Atomic Weights and Isotopic Compositions for All Elements (NIST)}}</ref> 28 đồng vị phóng xạ đã được tìm thấy với đồng vị ổn định nhất là Ag<sup>109</sup> với chu kỳ bán rã 41,29 ngày, Ag<sup>111</sup> với chu kỳ bán rã 7,45 ngày, và Ag<sup>112</sup> với chu kỳ bán rã 3,13 giờ. Mọi đồng vị phóng xạ còn lại có chu kỳ bán rã không quá 1 giờ và thông thường là dưới 3 phút. Nguyên tố này cũng có một loạt các trạng thái đồng phân của nguyên tử với ổn định nhất là Ag<sup>m-128</sup> (t* 418 năm), Ag<sup>m-110</sup> (t* 249,79 ngày) và Ag<sup>m-107</sup> (t* 8,28 ngày).

Các đồng vị của bạc nằm trong khoảng khối lượng nguyên tử từ 93,943 amu Ag<sup>94</sup> tới 126,936 amu Ag<sup>124</sup>.<ref>{{chú thích web|access-date = ngày 11 tháng 11 năm 2009|url = http://physics.nist.gov/cgi-bin/Compositions/stand_alone.pl?ele=Ag&ascii=html&isotype=all|title = Atomic Weights and Isotopic Compositions for Silver (NIST)}}</ref> Chế độ phân rã cơ bản trước khi có đồng vị ổn định nhất, Ag<sup>107</sup>, là chiếm giữ điện tử và chế độ cơ bản sau đó là [[bức xạ beta]]. Các sản phẩm cơ bản của phân rã trước Ag<sup>107</sup> là các đồng vị của [[palađi]] (số 46) và sản phẩm cơ bản của phân rã sau là các đồng vị của [[cadmi]] (số 48).

Đồng vị palađi Pd<sup>109</sup> phân rã bằng bức xạ beta thành Ag<sup>107</sup> với chu kỳ bán rã 6,5 triệu năm. Các [[thiên thạch]] chứa sắt là các vật thể duy nhất với tỷ lệ Pd/Ag đủ cao để tính toán các tham số có thể đo được trong tính sự phổ biến của Ag<sup>107</sup>. Ag<sup>107</sup> do phóng xạ sinh ra lần đầu tiên được phát hiện ở thiên thạch ở [[Santa Clara]] năm [[1978]].<ref>{{chú thích tạp chí|doi = 10.1029/GL005i012p01079|title = Evidence for the existence of <sup>107</sup>Pd in the early solar system|year = 1978|author = Kelly, William R.|journal = Geophysical Research Letters|volume = 5|page = 1079|first2 = G. J.|last2 = Wasserburg|bibcode=1978GeoRL...5.1079K|issue = 12}}</ref> Những người phát hiện cho rằng sự hợp nhất và phân biệt của lõi sắt của các [[tiểu hành tinh]] có thể diễn ra 10 triệu năm sau các kết quả tổng hợp hạt nhân. Các tương quan Pd<sup>107</sup> trên Ag được quan sát trong các [[thiên thể]], mà nó đã bị nung chảy rõ ràng kể từ sự lớn dần lên của [[hệ Mặt Trời]], phải phản ánh sự hiện diện của các hạt nhân có chu kỳ sống ngắn trong thời kỳ đầu của [[hệ Mặt Trời]].<ref>{{chú thích tạp chí|title = Origin of Short-Lived Radionuclides|authors=Sara S. Russell & Gounelle, Matthieu; Hutchison, Robert|journal = [[Philosophical Transactions of the Royal Society A]]|volume = 359|issue = 1787|year = 2001 |pages = 1991–2004|doi = 10.1098/rsta.2001.0893|jstor=3066270|bibcode = 2001RSPTA.359.1991R }}</ref>

== Hợp chất==
Kim loại bạc dễ dàng hòa tan trong [[acid nitric]] ({{chem|HNO|3}}) tạo ra [[bạc nitrat]] ({{chem|AgNO|3}}), một chất rắn kết tinh trong suốt nhạy sáng và dễ hòa tan trong nước. Bạc nitrat được dùng làm chất khởi đầu trong việc tổng hợp các hợp chất bạc khác như [[khử trùng]], và tạo màu vàng cho thủy tinh của [[kính màu]]. Kim loại bạc không phản ứng với acid sulfuric, nên acid này được dùng trong làm đồ trang sức để làm sạch và loại bỏ đồng oxide từ các vòng bằng bạc sau khi hàn bạc hoặc ủ. Bạc dễ dàng phản ứng với lưu huỳnh hoặc [[hydro sulfide]] {{chem|H|2|S}} tạo ra [[bạc sulfide]], một hợp chất màu tối tương tự như xỉn của các đồng xu bạc và các vật liệu bằng bạc khác. Bạc sulfide {{chem|Ag|2|S}} cũng tạo ra [[râu bạc]] khi công-tắc điện bằng bạc được sử dụng trong không khí giàu [[hydro sulfide]].
: 4Ag + O<sub>2</sub> + 2H<sub>2</sub>S &rarr; 2Ag<sub>2</sub>S + 2H<sub>2</sub>O

[[Bạc chloride]] ({{chem|AgCl}}) được kết tủa từ các dung dịch bạc nitrat với sự có mặt của các ion chloride, và các muối bạc halide khác được dùng trong sản xuất [[nhũ tương phim]] cũng làm bằng cách tương tự, dùng các muối [[bromide]] hoặc [[iodide]]. Bạc chloride được dùng làm điện cực thủy tinh trong thử nghiệm [[pH]] và đo [[potentiometric]], và làm xi-măng không màu cho thủy tinh. [[Bạc iodide]] từng được dùng trong việc gây mưa nhân tạo. Các bạc halide không có tính hòa tan trong các dung dịch gốc nước và được dùng trong các phương pháp phân tích trọng lực.

[[Bạc oxit]] ({{chem|Ag|2|O}}) được tạo ra khi các dung dịch bạc nitrat cho phản ứng với base, nó được dùng làm điện cực dương ([[anode]]) trong pin đồng hồ. [[Bạc cacbonat]] ({{chem|Ag|2|CO|3}}) được kết tủa khi cho bạc nitrat phản ứng với natri cacbonat ({{chem|Na|2|CO|3}}).<ref name=photo/>
:2 AgNO<sub>3</sub> + 2 OH<sup>−</sup> → Ag<sub>2</sub>O + H<sub>2</sub>O + 2 NO<sub>3</sub><sup>−</sup>
:2 AgNO<sub>3</sub> + Na<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> → Ag<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> + 2 NaNO<sub>3</sub>
[[Bạc fulminat]] ({{chem|AgONC}}), một chất nổ rất mạnh khi chạm vào được dùng trong [[kíp nổ]] được tạo ra bằng phản ứng giữa bạc kim loại với acid nitric với xúc tác [[etanol]] ({{chem|C|2|H|5|OH}}). Các hợp chất nổ bằng bạc nguy hiểm khác như [[bạc azua]] ({{chem|AgN|3}}), được tạo ra bằng phản ứng giữa [[bạc nitrat]] với [[natri azua]] ({{chem|NaN|3}}),<ref>{{chú thích sách|url = http://books.google.com/?id=ATiYCfo1VcEC&pg=PA284| page = 284| title = Explosives| author = Meyer, Rudolf; Köhler, Josef and Homburg, Axel |publisher = Wiley–VCH| year = 2007| isbn = 3-527-31656-6}}</ref> và [[bạc acetylide]], được tạo ra khi bạc phản ứng với khí acetylen.

[[Latent image]] được tạo ra khi các tinh thể bạc halide được phát triển bằng các cho phản ứng với các dung dịch kiềm làm tác nhân oxy hóa như [[hydroquinone]], [[metol]] (4-(methylamino)phenol sulfat) hoặc [[vitamin C]], làm oxy hóa halide thành kim loại bạc. Các dung dịch kiềm của bạc nitrat có thể bị khử thành bạc kim loại bằng các loại đường khử như [[glucose]], và phản ứng này được dùng trong tráng gương bạc và kính trang trí giáng sinh. Các loại bạc halide hòa tan trong các dung dịch [[natri thiosulfat]] ({{chem|Na|2|S|2|O|3}}) loại này được dùng làm tác nhân cố định ảnh, để loại bỏ lượng bạc halide thừa trong nhũ tương ảnh sau khi rửa phim.<ref name=photo>{{chú thích sách| pages = [https://archive.org/details/silverhalidereco00bjel/page/n172 156]–166| title=Silver-halide recording materials: for holography and their processing| url = https://archive.org/details/silverhalidereco00bjel| author = Bjelkhagen, Hans I.| publisher= Springer| year =1995| isbn = 3-540-58619-9}}</ref>

Kim loại bạc bị oxy hóa mạnh bởi các chất oxy hóa như [[kali permanganat]] ({{chem|KMnO|4}}) và [[kali dichromat]] ({{chem|K|2|Cr|2|O|7}}), và có mặt của [[kali bromide]] ({{chem|KBr}}); các hợp chất này được sử dụng trong nhiếp ảnh để tẩy các hình ảnh gây ra bởi bạc, chuyển chúng thành bạc halide mà có thể được cố định bằng [[thiosulfat]] hoặc tái phát triển để tăng cường ảnh gốc. Bạc hình thành các dạng phức [[cyanide]] ([[bạc xyanua]]) là dạng hòa tan trong nước với sự có mặt của các ion cyanide dư. Các dung dịch bạc cyanide được dùng trong mạ điện bạc.<ref name=photo/>

Mặc dù bạc thường có trạng thái oxy hóa +1 trong các hợp chất, các trạng thái oxy hóa khác cũng được biết đến như +3 trong AgF<sub>3</sub>, được tạo ra bằng phản ứng của bạc nguyên tố hoặc [[bạc fluoride]] với [[krypton difluoride]].<ref>{{chú thích sách | title = Chemistry of the Elements | author1 = A. Earnshaw | author2 = Norman Greenwood | edition = 2nd | publisher = Elsevier | year = 1997 | isbn = 9780080501093 | page = 903}}</ref>

== Ứng dụng ==
[[Tập tin:1000oz.silver.bullion.bar.top.jpg|trái|nhỏ|Một thỏi bạc]]
Ứng dụng cơ bản nhất của bạc là như một [[kim loại quý]] và các muối [[halogen|halôgen]]. Đặc biệt [[bạc nitrat]] được sử dụng rộng rãi trong [[phim điện ảnh|phim ảnh]] (đây là ứng dụng nhiều nhất của bạc). Các ứng dụng khác còn có:
* Các sản phẩm điện và điện tử, trong đó cần có tính dẫn điện cao của bạc, thậm chí ngay cả khi bị xỉn. Ví dụ, các bảng mạch in được làm từ sơn bạc, bàn phím [[máy tính]] sử dụng các tiếp điểm bằng bạc. Bạc cũng được sử dụng trong các tiếp điểm điện cao áp vì nó là kim loại duy nhất không đánh [[hồ quang điện|hồ quang]] ngang qua các tiếp điểm, vì thế nó rất an toàn.
* Các loại [[gương]] cần tính phản xạ cao của bạc đối với ánh sáng được làm từ bạc như là vật liệu phản xạ ánh sáng. Các loại gương phổ biến có mặt sau được mạ [[nhôm]].
* Bạc được sử dụng để đúc tiền từ năm [[700 TCN]] bởi [[người Lydia]], trong dạng hợp kim của vàng và bạc. Muộn hơn, bạc được làm tinh khiết và đúc tiền trong dạng nguyên chất. Các từ "bạc" và "tiền" là có cùng ý nghĩa trong ít nhất 14 [[ngôn ngữ]].
* Kim loại này được chọn vì vẻ đẹp của nó trong sản xuất [[đồ trang sức]] và đồ bạc, thông thường làm từ hợp kim của bạc được xem như là [[bạc đủ tuổi]], chứa 92,5% bạc.
* Dễ uốn, không độc và vẻ đẹp của bạc làm cho nó có lợi trong [[nha khoa]] để làm răng giả.
* Thuộc tính xúc tác của bạc làm cho nó thành lý tưởng để sử dụng như một chất [[xúc tác]] trong các phản ứng oxy hóa - khử; ví dụ, việc sản xuất [[formaldehyd|fomanđêhít]] từ [[mêtanol]] và không khí bằng các tấm lọc bằng bạc hay các chất [[kết tinh]] chứa tối thiểu 99,95% bạc theo trọng lượng.
* Bạc được sử dụng để làm que hàn, [[công tắc điện]] và các loại [[pin (định hướng)|pin]] dung tích lớn như pin bạc-[[kẽm]] hay bạc-[[cadmi]].
* [[Sulfide bạc]], còn được biết đến như [[bạc Whiskers]], được tạo thành khi các tiếp điểm điện bằng bạc được sử dụng trong khí quyển giàu [[hydro sulfide|sulfide hiđrô]].
* [[Fulminat bạc]] là một chất nổ mạnh.
* [[Bạc chloride|Chloride bạc]] có tính trong suốt và được sử dụng như chất kết dính cho các loại kính.
* [[Bạc iodide]] được sử dụng nhằm tụ mây để tạo mưa nhân tạo.
* Trong [[truyền thuyết]], bạc thông thường được coi là có hại cho các loài vật [[siêu nhiên]] như [[người sói]] và [[ma cà rồng]]. Việc sử dụng bạc trong các [[đạn|viên đạn]] cho [[súng]] là các ứng dụng phổ biến.
* [[Oxide bạc]] được sử dụng làm cực dương ([[anos]]) trong các pin đồng hồ.
* Bạc được dùng làm chất khử trùng [[nước]]. Chỉ cần 10 ppb thì đủ để khử trùng. Ứng dụng này đã được biết từ thời cổ đại, và có thể giải thích tại sao người ta thường thấy nhiều đồng bạc ở dưới các giếng nước.<ref>{{chú thích sách|title=Nature's Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements|author=John Elmsley|publisher=Nhà xuất bản Đại học Oxford|year=2001|pages=396}}</ref>

== Lịch sử ==
[[Tập tin:crescent icon.svg|nhỏ|trái|Ký hiệu [[giả kim thuật]] của bạc giống hình [[Mặt Trăng]]]]
Ký hiệu của bạc là '''Ag''' có nguồn gốc từ chữ ''Argentum'' trong [[latinh|tiếng Latinh]]. Bạc đã được biết đến từ thời tiền sử, nó được nhắc tới trong ''Sáng thế ký'' (quyển đầu của [[Cựu Ước]]), các đống xỉ chứa bạc đã được tìm thấy ở [[Tiểu Á]] và trên các đảo thuộc [[biển Aegean]] chứng minh rằng bạc đã được tách ra khỏi [[chì]] từ thiên niên kỷ thứ 4 TCN.<ref name=CRC>{{chú thích sách| author = Hammond, C. R.|title = The Elements, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition| url = https://archive.org/details/crchandbookofche0000unse_u9i8| publisher =CRC press| year = 2000| isbn = 0-8493-0481-4}}</ref><ref>{{chú thích tạp chí |author=Nikitin, Pavel V.; Lam, Sander and Rao, K. V. S. |url=http://www.ee.washington.edu/faculty/nikitin_pavel/papers/APS_2005.pdf |title=2005 IEEE Antennas and Propagation Society International Symposium |doi=10.1109/APS.2005.1552015 |isbn=0-7803-8883-6 |year=2005 |chapter=Low Cost Silver Ink RFID Tag Antennas |volume=2B |page=353 |journal= |access-date = ngày 8 tháng 12 năm 2013 |archive-date = ngày 21 tháng 3 năm 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160321212851/http://www.ee.washington.edu/faculty/nikitin_pavel/papers/APS_2005.pdf |url-status=dead }}</ref> Bạc được sử dụng trong hàng nghìn năm để trang trí và như đồ dùng gia đình, để buôn bán và làm cơ sở cho nhiều hệ thống tiền tệ. Trong một thời gian dài nó được coi là kim loại quý thứ hai sau vàng.

Sự ổn định của tiền La Mã dựa vào một mức độ cao của việc cung cấp các thỏi bạc, mà các thợ mỏ La Mã sản xuất ra trên quy mô chưa từng có trước khi phát hiện ra Tân Thế giới. Lúc đỉnh đạt 200 tấn/năm, ước tính khoảng 10.000 t được xoay vòng trong nền kinh tế La Mã vào giữa thế kỷ II, lớn hơn 5 đến 10 lần tổng lượng bạc có được vào thời Trung cổ châu Âu và [[Abbasid Caliphate|Caliphate]] vào khoảng năm 800.<ref>{{chú thích tạp chí|title=Silver Stocks and Losses in Ancient and Medieval Times|doi=10.1111/j.1468-0289.1972.tb02173.x|authorlink=Clair Cameron Patterson|author=Patterson, C. C.|year=1972|journal=The Economic History Review|volume=25|issue=2|pages=205–235 (216, table 2; 228, table 6)}}</ref><ref>{{chú thích tạp chí| author=de Callataÿ, François |year=2005|title=The Greco-Roman Economy in the Super Long-Run: Lead, Copper, and Shipwrecks|journal=Journal of Roman Archaeology|volume=18|pages=361–372 (365f.)}}</ref>

Các mỏ được khai thác từ thời Laureion năm 483 TCN.<ref>Amemiya, T. (2007) [http://books.google.com/books?id=DcTj4AUFemAC&printsec=frontcover Economy and Economics of Ancient Greece], Taylor & Francis, p. 7, ISBN 0203799313.</ref>

Trong mối liên quan với [[Mặt Trăng]] cũng như với đại dương và các nữ thần Mặt Trăng, kim loại này đã được các nhà giả kim thuật nhắc đến với tên ''Luna''. Một trong những ký hiệu của giả kim thuật để chỉ bạc là trăng lưỡi liềm với phần lưỡi về phía bên trái. [[Thủy ngân]] đã từng được cho là một loại hình của bạc, mặc dù hai nguyên tố này là không có liên quan gì xét theo phương diện hóa học; tên gọi của nó ''hydrargyrum'' ("bạc lỏng") và từ [[tiếng Anh]] ''quicksilver'' chứng thực điều đó. Trong phù hiệu học, màu bạc (''argent'' hay ''silver''), cũng có thể là màu trắng. [[Rio de la Plata]] đã được đặt tên theo bạc (trong [[tiếng Tây Ban Nha]] là ''plata''), và nó đã được vay mượn ý nghĩa để chỉ tên của [[Argentina]]. Khác với nhiều nguyên tố khác được đặt tên theo một địa danh (nơi được khám phá hay là quê hương của người khám phá), bạc là nguyên tố duy nhất có một quốc gia được đặt theo tên nó.<ref>{{chú thích sách|title=Nature's Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements|publisher=Nhà xuất bản Đại học Oxford|author=John Emsley|pages=392|year=2001}}</ref>

Người châu Âu đã tìm thấy rất nhiều bạc ở [[Tân Thế giới]] ở [[Zacatecas]] và [[Potosí]], nó đã tạo ra một thời kỳ lạm phát ở châu Âu. Ở châu Mỹ, công nghệ bạc-chì nhiệt độ cao đã được phát triển trong các nền văn minh tiền Inca vào khoảng năm 60–120.<ref>{{chú thích web|url=http://www.pnas.org/content/106/41/17280.full |title=Direct evidence of 1,900 years of indigenous silver production in the Lake Titicaca Basin of Southern Peru |publisher=Pnas.org |date= |access-date =ngày 22 tháng 5 năm 2013}}</ref>

==Giá==
[[Tập tin:Silver price in USD.png|nhỏ|300px|Lịch sử giá bạc giai đoạn 1960–2011]]
Đến 26 tháng 8 năm 2013, giá bạc là 773 USD/kg (24,04 USD/ounce<ref>[http://www.kitcosilver.com/ Latest Silver News]). kitcosilver.com</ref>. tương đương khoảng 1/58 giá vàng. Giá các thỏi bạc cao hơn bạc lá, với số tiền đổi tăng khai nhu cầu cao và thị trường địa phương khan hiếm.<ref>[http://www.ibtimes.com/articles/342907/20120518/will-precious-metal-premiums-one-day-trump.htm Will Precious Metal Premiums One Day Trump the Spot Price? – International Business Times] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120521121906/http://www.ibtimes.com/articles/342907/20120518/will-precious-metal-premiums-one-day-trump.htm |date=2012-05-21 }}. Ibtimes.com (ngày 18 tháng 5 năm 2012). Truy cập 2012-05-28.</ref>

Năm 1980, giá bạc tăng đến đỉnh trong thời kỳ hiện đại là 49,45USD&nbsp;per&nbsp; ounce (ozt) do [[lũng đoạn thị trường]] của [[Nelson Bunker Hunt]] và Herbert Hunt. Điều chỉnh lạm phát theo năm 2012, giá này tương đương 138 USD/ounce. Đôi lúc sau ngày thứ bảy Bạc, giá giảm xuống còn 10USD/ozt.<ref>{{chú thích tạp chí|doi = 10.2307/2393054|author1 = Abolafia, Mitchel Y|author2 = Kilduff, Martin|title = Enacting Market Crisis: The Social Construction of a Speculative Bubble|journal = Administrative Science Quarterly|volume = 33|issue = 2|pages = 177–193|year = 1988|jstor=2393054}}</ref> Từ 2001 đến 2010, giá tăng từ 4,37 pound lên 20,19 pound (trung bình London US$/oz).<ref name="Silver Institute">{{chú thích sách|title=World Silver Survey 2011|year=2011|publisher=The Silver Institute and GFMS Limited|location=London|page=8|url=http://www.silverinstitute.org/site/publications/|issn=1059-6992}}</ref> Theo Viện nghiên cứu bạc, sự gia tăng gần đây do bắt nguồn rất nhiều từ sự gia tăng lợi ích nhà đầu tư và sự gia tăng nhu cầu chế tạo.<ref name="Silver Institute"/> Vào cuối tháng 4 năm 2011, bạc tăng lên mức $49.76/ozt.

Thời kỳ trước đây, bạc có giá cao hơn nhiều. Vào đầu thế kỷ XV, giá bạc ước khoảng hơn $1.200 một ounce, theo giá đô la năm 2011.<ref>[https://web.archive.org/web/20100310133331/http://goldinfo.net/silver600.html Live Silver Prices, Silver Bullion Prices & 650 Years of Silver Prices]. Goldinfo.net. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2011.</ref> Việc phát hiện ra nhiều mỏ bạc trong Tân Thế giới trong các thế kỷ sau đó đã làm cho giá bạc giảm xuống nhiều.

Giá bạc quan trọng trong luật Do thái. Giá này được cố định ở {{convert|0,025|g|oz}} đối với bạc nguyên chất, không tinh chế ở giá thị trường. Trong truyền thống Do Thái, vẫn tiếp tục ngày hôm nay, vào ngày sinh nhật đầu tiên của con trai đầu lòng, cha mẹ phải trả năm đồng tiền bạc ròng cho ''[[Kohen]]'' (linh mục). Ngày nay cơ quan đúc tiền Israel cố định các đồng tiền ở mức {{convert|117|g|oz}} bạc. ''Kohen'' sẽ trả lại lượng tiền bạc này như một món quà cho đứa bé.<ref>Living Judaism: the complete guide to Jewish belief, tradition, Wayne D. Dosick – 1995 "The price was set at five shekalim (the plural of shekel, the monetary unit of the time) for each of the 273 extra firstborn (Numbers 3:47). The money was given to Aaron, the High Priest, the head of the tribe of Levi."</ref>

== Ứng dụng trong y học ==

Trong y học, bạc được đưa vào băng vết thương và được sử dụng như một lớp phủ kháng sinh trong các thiết bị y tế. Vết thương băng chứa [[bạc sulfadiazine]] hoặc [[Silver nanoparticles&usg=ALkJrhj7CPTe5sHdJgQSb2EU dJOt6zJPA|bạc vật liệu nano]] được sử dụng để điều trị nhiễm trùng bên ngoài. Bạc cũng được sử dụng trong một số ứng dụng y tế, chẳng hạn như [[Urinary catheter&usg=ALkJrhhp4MHt3wOUEeeSfBE7RoDGPL3iVg|ống thông niệu]] (nếu có bằng chứng dự kiến cho thấy nó làm giảm ống thông liên quan đến [[Urinary tract infections&usg=ALkJrhhOtFicFhcg0PYwW5n2khiWvCQ1jA|nhiễm trùng đường tiết niệu]]) và trong [[Endotracheal tube&usg=ALkJrhjTD2NVVr rqQmVouKG19mFs8ekCA|ống thở nội khí quản]] (nếu có bằng chứng cho thấy nó giảm liên quan máy thở [[Pneumonia&usg=ALkJrhgCgTWw2LER fPPOAkym6aSEaviTg|viêm phổi]]). <sup>[[Silver&usg=ALkJrhjF7l920zgvC1YRTQuiR6lr1nFxQg#cite note-56|[56]]]</sup> <sup>[[Silver&usg=ALkJrhjF7l920zgvC1YRTQuiR6lr1nFxQg#cite note-Bou2012-57|[57]]]</sup> các bạc [[Ion&usg=ALkJrhjk18YzjuyBNo7uQuuEfVxqjGbBAA|ion]] (Ag +) Là [[Bioactive&usg=ALkJrhjeS3NfmEG44Ov3hODfx5FXLTbUiw|hoạt tính sinh học]] và đủ [[Concentration&usg=ALkJrhis-oz7C5mvbLfJLxg8pmIiXc2U5g|nồng độ]] có thể giết chết [[Bacteria&usg=ALkJrhgVr8iPYgmdnNDnH3JwGg1wdRMLCA|vi khuẩn]] ''[[In vitro&usg=ALkJrhibp3LP4n204clT-GMHsObg6svjcA|trong ống nghiệm]]'' . Bạc và bạc hạt nano được sử dụng như một kháng sinh trong một loạt các công nghiệp, y tế, và các ứng dụng.

== Xem thêm ==
* [[Đồng]]
* [[Vàng]]
== Tham khảo ==
{{tham khảo|30em}}

== Liên kết ngoài ==
{{thể loại Commons|Silver}}
* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Ag/index.html WebElements.com – Silver]
* [http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/Ag.html EnvironmentalChemistry.com – Silver]
* [http://periodic.lanl.gov/elements/47.html Los Alamos National Laboratory – Silver] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070702004412/http://periodic.lanl.gov/elements/47.html |date=2007-07-02 }}
{{Hợp chất của bạc}}
{{bảng tuần hoàn thu gọn}}
{{Trang sức}}

[[Thể loại:Bạc]]
[[Thể loại:Nguyên tố hóa học]]
[[Thể loại:Chất dẫn điện]]
[[Thể loại:Khoáng vật hệ lập phương]]
[[Thể loại:Kim loại chuyển tiếp]]
[[Thể loại:Vật liệu điện]]
[[Thể loại:Khoáng vật tự sinh]]
[[Thể loại:Kim loại quý]]
[[Thể loại:Tài sản]]
[[Thể loại:Tiền tệ]]