Jablokpu

Jablokpu
Jablokpu änikoičeb
Tedoklassifikacii
Valdkund: Kazmused Palakund: Änikkazmused (Magnoliophyta) Klass: Kaksidülehtesižed (Dicotyledones) Kund: Rozänikoižed (Rosales) Sugukund: Rozanvuiččed (Rosaceae) Heim: Jablokpu
Latinankel'ne nimi
Mālus P. Mill., 1754
Sistematik Vikierikoiš Kuvad Vikiaitas ITIS 25254 NCBI 3749

Jablokpu (latin.: Malus) om plodpuiden i penzhiden heim Rozanvuiččed-sugukundaspäi. Lugetas 62 erikod (2013), enamba 10 tuhad sortuid. Tipine erik om mecjablokpu (Malus sylvestris).

Leviganduz

Libub Pohjoižen mapoliškon venon klimatan zonoišpäi. Kul'turižed sortud oma neniš erikoišpäi: kul'turine jablokpu (Malus domestica) sen Malus pumila-sinonimanke (madal jablokpu), kitajine jablokpu (Malus prunifolia).

Ištutadas mail'madme venon vönen tahondoiš kazvateliženke mahusenke, täudenke nepsudenke, kovita pakaižita i lujata räkäta.

Kävutand

Kuctas jablokpun ploduid jablokoikš, ned oma šurunvuiččed magedad vai muigedmagedad. Ištutadas jablokpuid ploduihe näht, äi sortuid voidas antta tonnhasai ploduid ühtes puspäi.

Ottas pud materialaks, se om vahv, leiktase i poliruiše hüvin, kožui takarmpuiden i henoiden tegesiden täht. Kazvatadas jablokpun äjid erikoid saduiden i puištoiden dekorativižikš kazmusikš. Ištutadas kaičendröunaks mecan sädandas. Kaik erikod oma hüvikš medenkandajikš.

Valitud erikod

• Malus baccata — Marjakaz jablokpu
• Malus coronaria — Vencakaz jablokpu
• Malus domestica — Kul'turine jablokpu
• Malus fusca — Bur jablokpu
• Malus mandshurica — Mančžurine jablokpu
• Malus orientalis — Päivnouzmaine jablokpu
• Malus prunifolia — Kitajine jablokpu

Jablokpuhu sidodud vepsän muštatiž

• Kenen jablokpu, se i jablokoid söb.