Kontent qismiga oʻtish

Sovet Ittifoqi yetakchilari roʻyxati

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Quyida SSSR va Sovet Ittifoqi Kommunistik partiyasining 1922-yildan 1991-yilgacha boʻlgan davrdagi rahbarlarining roʻyxati keltirilgan.

Vladimir Lenin davrida Butunrossiya Markaziy Ijroiya Qoʻmitasining raisi rasmiy ravishda eng yuqori davlat lavozimi boʻlgan, ammo barcha haqiqiy hokimiyat Lenin boshchiligidagi Xalq Komissarlari Kengashida toʻplangan. 1922-yil aprelda Kommunistik partiya Markaziy Komitetining general (1953-1966-yillarda) birinchi kotibi lavozimi oʻrnatildi va I. V. Stalin, A. I. Rikov, N. I. Buxarin va M. P. Tomskiyning oʻng muxolifatini magʻlub etgandan soʻng, nihoyat SSSRdagi eng yuqori koʻrsatkichga aylandi. Iosif Stalinning 1922-yildan buyon lavozimda boʻlgan taʻsiri kuchaydi va 1930-yillarning boshlarida u deyarli cheksiz hokimiyatga ega boʻldi. 1941-yil 6-maydan Stalin SSSR Xalq Komissarlari Kengashiga (oʻsha paytdagi Vazirlar Soveti) rahbarlik qildi. Yarim yil davomida, 1953-yil martdan sentabrgacha, Malenkov Stalinga tegishli lavozimni egallab, uning bevosita merosxoʻri sifatida qabul qilindi. Biroq, Xrushchev xuddi shunday katta lavozimni joriy etishga erishib, asta-sekin oʻz ta'sirini oshirdi. Soʻngra SSSRda Vazirlar Kengashi Raisi lavozimi asosiy davlat lavozimi sifatida qabul qilinmadi.

Xrushchev oʻrniga KPSS Markaziy Qoʻmitasining Birinchi kotibi lavozimini egallagan Leonid Brejnev 18 yil davomida mamlakatni boshqargan. L. I. Brejnev vafotidan soʻng, 1982-yil 12-noyabrda KPSS Markaziy Qoʻmitasining navbatdan tashqari Plenumida Andropov KPSS Markaziy Qoʻmitasining Bosh kotibi etib saylandi. Keyingi yili Andropovning sogʻligʻi yomonlanishi sababli Konstantin Ustinovich Chernenkoni uning vorisi etib tayinladi. 1985-yil boshida, Chernenkoning kasalligi tufayli Mixail Gorbachev bu lavozimga asosiy nomzod boʻldi. 1991-yil 25-dekabrda SSSR butunlay oʻz faoliyatini toʻxtatdi. 69 yil mobaynida mavjud boʻlgan SSSRda 8 partiya va davlat rahbari boʻlgan.

Rahbarlar roʻyxati

[tahrir | manbasini tahrirlash]
SSSR rahbarlari roʻyxati
Tasvirlar Ismi, otasining ismi, familiyasi Davr Davomiyligi Unvoni
1 Vladimir Lenin

(1870-1924)

1922-yil 30-dekabr

1924-yil 21-yanvar

1 yil 22 kun SSSR Xalq Komissarlari Sovetining raisi
2
Iosif Vissarionovich Stalin

(1878-1953)

1924-yil 21-yanvar

1953-yil 5-mart[1]

29 yil 1 oy 12 kun 1925-yildan BKP(b) Bosh kotibi

1952-yildan KPSS Bosh kotibi

1946-yil 15-martdan SSSR Vazirlar Sovetining Raisi

3
Georgiy Maksimilianovich Malenkov

(1902-1988)

1953-yil 5-mart

1953-yil 7-sentabr

6 oy 2 kun SSSR Vazirlar Sovetining Raisi
4
Nikita Sergeevich Xrushchev

(1894-1971)

1953-yil 7-sentabr

1964-yil 14-oktabr

11 yil 1 oy 7 kun KPSS Markaziy Komitetining Birinchi Kotibi

1958-yildan 1964-yilgacha SSSR Vazirlar Kengashining Raisi

5
Leonid Ilich Brejnev

(1906-1982)

1964-yil 14-oktabr

1982-yil 10-noyabr

18 yil 27 kun KPSS Markaziy Komitetining birinchi (keyinchalik) Bosh kotibi

1977-1982-yillarda SSSR Oliy Kengashi Prezidiumining raisi.

6 Yuriy Vladimirovich Andropov

(1914-1984)

1982-yil 12-noyabr

1984-yil 9-fevral

1 yil 2 oy 28 kun KPSS Markaziy Komiteti Bosh kotibi

1983-1984-yillarda SSSR Oliy Kengashi Prezidiumining raisi.

7 Konstantin Ustinovich Chernenko

(1911-1985)

1984-yil 13-fevral

1985-yil 10-mart

1 yil 25 kun KPSS Markaziy Komiteti Bosh kotibi

1984-1985-yillarda SSSR Oliy Kengashi Prezidiumining raisi.

8
Mixail Sergeyevich Gorbachev

(1931-yilda tug'ilgan)

1985-yil 11-mart

1991-yil 24-avgust

6 yil 9 oy 14 kun KPSS Markaziy Komiteti Bosh kotibi
1990-yil 15-mart

1991-yil 25-dekabr

SSSR Prezidenti
  1. «Маленков Георгий Максимилианович» // Данцев А. А. Правители России: XX век. Ростов-на- Дону: Феникс, 2000. — 512 с. + 4 л. ил. — (Исторические силуэты) ISBN 5-222-00755-3