Papers by Katarzyna Dembicz
Routledge eBooks, Dec 2, 2021
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny, 2013
Anuario Americanista Europeo, 2012
Es difícil actualmente definir los estudios americanistas contemporáneos. Cuando comenzaba en Fra... more Es difícil actualmente definir los estudios americanistas contemporáneos. Cuando comenzaba en Francia (Nancy) el primer Congreso Internacional de Americanistas, los estudios sobre América fueron definidos como estudios sobre la historia y los pueblos de esta región geográfica. Desde la mitad del siglo XIX surge toda una corriente dedicada a las relaciones con la Península Ibérica, y con ella, un nuevo término: -- los estudios iberoamericanos. De esta forma se va estrechando el área de investigación llegando a vincularlo directamente con el área geográfica de América Latina. Esto también tiene sus consecuencias en el modo de documentar y archivar los acervos. Sin embargo hoy las interconexiones, no sólo de carácter socio--económico y político, sino también científico, hacen que estos límites estorben, que verdaderamente nos limiten. Los estudios latinoamericanos se están volviendo americanistas y pasan los límites geográficos, no sólo de América Latina, sino también de las Américas. Esto hace que sea muy difícil definir los estudios americanistas. Pero, en cambio, pienso que sí podemos indicar algunas de sus características: 1. Geográficamente abarcan el área de América del Norte y América del Sur. En su gran mayoría sin embargo se percibe un desequilibrio investigativo, ya que en los estudios contemporáneos predominan los dedicados a América Latina. Esto se observa en la cantidad de investigadores latinoamericanistas participantes en eventos científicos tales como los ICA --Congresos Internacionales de Americanistas. 2. Al no poseer su propia metodología, los estudios americanos aprovechan la de los estudios regionales (regional studies, surgidos en los años 50 --con su gran promotor Walter Isard) y también la de otras disciplinas. 3. La interrelación de fenómenos hizo que hoy tengan el carácter de estudios multidisciplinarios, interdisciplinarios y que cada vez más se subraye la necesidad de una metodología propia. 4. Se centran en cuestiones socio--económico--políticas, alejándose cada vez más de las disciplinas tradicionales como la arqueología, la etnología y la historia, que preservan el carácter latinoamericano de los estudios. Estas características mencionadas hacen que la labor documentalista sea cada vez más difícil y compleja. No sólo es la multitud e interrelación de formas investigativas y de áreas por investigar, sino también la ingente cantidad de
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny, 2014
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny, 2014
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny, 2012
Kuba od dziesięcioleci stanowi jeden z punktów odniesienia w studiach latynoamerykańskich i kwest... more Kuba od dziesięcioleci stanowi jeden z punktów odniesienia w studiach latynoamerykańskich i kwestiach związanych z relacjami Unia Europejska -Ameryka Łacińska. Jest wiele czynników, które się do tego przyczyniają. Jednym z elementów jest geopolityczne położenie wyspy. Już w czasach kolonialnych była traktowana przez Hiszpanię jako symboliczny klucz do Nowego Świata. Jej obecna trudna sytuacja polityczna i gospodarcza oraz przejawy łamania praw człowieka stanowią kolejną przesłankę do intensywnego zainteresowania UE promocją wartości demokratycznych w tym kraju. Jednocześnie drzemiący potencjał ekonomiczny i oczekiwanie rychłych zmian politycznych przyciągają uwagę inwestorów zagranicznych. Z tego powodu można mówić o niegasnącym zainteresowaniu tym państwem głównych aktorów stosunków międzynarodowych (USA, krajów Unii Europejskiej, Rosji Chin i ostatnio -Brazylii). Panuje również powszechne przekonanie o kulturowej i społecznej izolacji Kubańczyków. Istotnie, ze względu na trwającą ponad pół wieku izolację polityczną i związany z tym brak dostępu do niezależnych i zróżnicowanych środków przekazu, a także ograniczoną mobilność, społeczeństwo kubańskie trwa w oddaleniu od reszty świata, który w tym czasie staje się "globalną wioską" z coraz gęstszą siecią stałych relacji ponadnarodowych. Jest to jedna z przyczyn, dla której badania społeczne na Kubie są utrudnione (i rzadko podejmowane przez badaczy z zewnątrz), a wyobrażenia Kubańczyków o świecie powinny być uwzględniane przy realizacji badań dotyczących przemian gospodarczych i społecznych w tym kraju. W badaniach prowadzonych przez Centrum Studiów Latynoamerykańskich Kuba zawsze była obecna, chociaż z różnym nasileniem. Efekty tych ostatnich zebrane zostały w wydanym w 2009 roku studium pt. "Cuba 2009" pod redakcją Andrzeja Dembicza. Podsumowywało ono 50 lat rewolucji i reżimu Fidela Castro. Obserwacje poczynione w trakcie powstawania tego studium, a także towarzysząca mu debata naukowa legły u podstaw przyjętych założeń dla nowej propozycji badawczej, w której motywem przewodnim jest potrzeba refleksji nad ewentualnymi drogami i kierunkami rozwoju Kuby i konsekwencjami tych przemian dla Europy i Polski. Ostatnie nieśmiałe próby przemian gospodarczych wprowadzanych przez rząd kubański i prowadzona w związku z tym dyskusja na temat przyszłości Kuby utwierdziły nas w przekonaniu o słuszności podjętego tematu. Proponowany projekt badawczy "Quo vadis Kuba? Implikacje dla Europy i Polski" daje możliwość nie tylko przygotowania pogłębionego studium na temat aktualnej * Dr Katarzyna Dembicz -pracownik naukowo-dydaktyczny Centrum Studiów Latynoamerykańskich, Uniwersytet Warszawski.
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny, 2011
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny, Dec 1, 2012
Artykul zostal przygotowany w ramach projektu badawczego „Quo vadis Kuba? Implikacje dla Europy i... more Artykul zostal przygotowany w ramach projektu badawczego „Quo vadis Kuba? Implikacje dla Europy i Polski” finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki UMO-2011/01/B/HS4/03233.
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny, 2016
Cuban Studies przezywają aktualnie renesans, a to za sprawą otwierania sie gospodarki Kuby oraz d... more Cuban Studies przezywają aktualnie renesans, a to za sprawą otwierania sie gospodarki Kuby oraz dokonującej sie w tym wyspiarskim spoleczenstwie transformacji. Wiodącymi ośrodkami naukowymi w zakresie studiow nad Kubą i Kubanczykami byly i są polnocnoamerykanskie placowki, związane z uniwersytetami jak i organizacjami pozarządowymi. W ramach ich wydawnictw ukazuje sie wiele pozycji ciąglych i zwartych dedykowanych Kubie i jej stosunkom miedzynarodowym. Ogromny wklad w rozwoj tej cześci area studies mają rowniez badacze kubanscy i latynoamerykanscy, ktorzy aktywizują ośrodki poza Stanami Zjednoczonymi, aby te podejmowaly studia dotyczące Kuby. Tak jest w przypadku omawianej pozycji zatytulowanej „Cuba: ?ajuste o transicion? Impacto de la reforma en el contexto del restablecimiento de las relaciones con Estados Unidos” [Kuba: dostosowanie czy transformacja? Skutki reform w kontekście przywrocenia stosunkow ze Stanami Zjednoczonymi] opublikowanej pod koniec 2015 roku przez miedzynarodową organizacje FLACSO2, pod redakcją Velii Cecilii Bobes.
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny, 2015
KRONIKA NAUKOWA CESLA (STYCZEŃ-MARZEC) WYDARZENIA SPECJALNE ■ 21 stycznia 2015 roku, zorganizowan... more KRONIKA NAUKOWA CESLA (STYCZEŃ-MARZEC) WYDARZENIA SPECJALNE ■ 21 stycznia 2015 roku, zorganizowana została sesja naukowa pt. "Wojna z narkotykami" w Ameryce Łacińskiej: między narkoprzemocą a poszukiwaniem alternatywy. Program sesji: 11.00 Przywitanie gości i otwarcie sesji-dr Joanna Gocłowska-Bolek, dyrektorka CESLA UW. 11.05 Wprowadzenie do sesji-dr Radosław Powęska, CESLA UW. 11.15 "Fiasko wojny z narkotykami i poszukiwanie regionalnej alternatywy"dr Radosław Powęska.
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny, 2012
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny, 2014
Katarzyna DEMBICZ * KUBA WSPÓŁCZESNA I PRZYSZŁA. RZECZYWISTOŚĆ GOSPODARCZA VERSUS TRANSFORMACJA P... more Katarzyna DEMBICZ * KUBA WSPÓŁCZESNA I PRZYSZŁA. RZECZYWISTOŚĆ GOSPODARCZA VERSUS TRANSFORMACJA POLITYCZNA I SPOŁECZNA The Contemporary and the Future Cuba. Economic Reality versus Political and Social Transformation Streszczenie: Współczesna Kuba zmienia swoje oblicze, pomimo nieugiętego stanowiska rządu Raula Castro wobec nacisków ze strony Stanów Zjednoczonych i UE. Reformy ostatnich 5 lat oraz zapowiedź ponownego nawiązania stosunków dyplomatycznych między wyspą a USA skutkują przemianami społecznymi i gospodarczymi, wykraczającymi poza dotychczasowy model. Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, jakie konsekwencje społeczno-gospodarcze i polityczne mają implementowane przez rząd kubański reformy, zarówno w skali lokalnej, jak i regionalnej.
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny, 2013
Revista del CESLA. International Latin American Studies Review, Dec 10, 2012
Fecha de recepción: agosto del 2012 Fecha de aceptación y versión final: noviembre del 2012 RESUM... more Fecha de recepción: agosto del 2012 Fecha de aceptación y versión final: noviembre del 2012 RESUMEN: El presente artículo tiene como objetivo describir la actual situación demográfica de los países miembros del Mercosur, hacer un análisis comparativo, señalando las diferencias y similitudes, e indicar los eventuales desafíos que pueden surgir como consecuencia de los procesos demográficos de las naciones integrantes de esta agrupación.
Uploads
Papers by Katarzyna Dembicz
The interdisciplinary nature of the research perspectives is closely related to the diversity of authors who are members of the research group funded by the National Science Center (https://dissonance.wn.uw.edu.pl/). The presence of geographers, political scientists, sociologists, economists, and those with research experience in international relations, anthropology, and environmental protection allowed for the sharing of experiences and practices around cross-cutting and cross-thematic issues.
Keywords: megaprojects, Central America, development dilemmas, tourism, hydroelectric plants, gold mining.
Tal visión nos ofrece el presente tomo, dedicado al Istmo Centroamericano y el Caribe, en el cual encontramos análisis detallados sobre los nuevos lazos de colaboración entre diferentes actores, en distintos niveles, sea local como internacional. Estos, hoy día, se articulan principalmente en torno a: construcción de megaobras infraestructurales como es el caso del Gran Canal de Nicaragua y el Megapuerto de mariel, las consecuencias ambientales de la actividad económica o la expropiación de la tierra.
La principal preocupación de los coordinadores de esta publicación era poder presentar el cambiante espacio societal y geográfico de los territorios centroamericano'caribeños, desde una perspectiva histórica con una mirada hacia el futuro, enfocada en las nuevas formas de cooperación.
Aunque durante varios años mis investigaciones se concentraban en el ámbito del desarrollo regional y demográfico a escala macro regional, el tema de Cuba volvió espontáneamente y se convirtió en el eje principal de mis estudios durante los últimos seis años. Hay que subrayar que es un área sumamente difícil para las indagaciones científicas. Dadas las circunstancias políticas, existen núcleos que tratan de influenciar la ciencia y moldearla, según sus propios intereses.
Es necesario añadir también que, las investigaciones contemporáneas se desarrollan en base a las redes científicas y grupos de trabajo, lo cual hace que pueden abarcar un ámbito mucho más amplio y rico en conocimiento respecto a un trabajo individual. Así fue en mi caso. Gracias a una amplia colaboración nacional e internacional, que se visibilizó en publicaciones bajo mi edición, pude desarrollar mi propio interés científico por Cuba. Este culmina con el presente libro en el cual se unieron mis raíces polacas con la experiencia cubana y latinoamericanista, surgida a raíz del amor por América Latina que me supo transmitir mi padre, Andrzej Dembicz.
El presente libro trata de mostrar la dimensión social y cualitativa de los actuales cambios en Cuba desde una mirada propia centroeuropea, estando convencida que tienen estos un carácter de transformación y que el papel importante en ella juega la población insular. Sus posturas, actuaciones e imaginarios son el área principal del análisis, así como el transcurso de los cambios para poder identificar su vía de desarrollo. Por lo tanto, me enfoqué en los aspectos difíciles a medir e imprevisibles, que crean un estado de incertidumbre entre los investigadores y los propios cubanos.
10
La publicación coincide con la muerte de Fidel Castro, que en muchas partes del Mundo hizo revivir el debate y reflexionar sobre el futuro de la Isla. Dadas las circunstancias de tiempo, el presente trabajo no hará ninguna referencia a este acontecimiento. Aunque seguramente el fallecimiento de Fidel Castro nutrirá los imaginarios colectivos e influenciará en la postura del gobierno cubano, la sociedad insular y los cubanos en diáspora. Tal vez sea necesario ampliar en un siguiente intento investigativo mis análisis, e incluir este factor. Estoy convencida que a pesar de ello, el libro sea de gran interés para los lectores y que encuentren en él elementos poco discutidos y abarcados en los estudios contemporáneos sobre Cuba realizados hasta ahora.
Este libro no pudiera ser escrito sin el apoyo de personas muy especiales. Le agradezco a todos mis amigos y colaboradores con los cuales durante todos estos años intercambiamos nuestras observaciones sobre la cambiante realidad cubana, las cuales nutrían mis propias investigaciones. A la editorial Hypermedia por acoger mi estudio y presentarlo a un amplio público. Un especial reconocimiento le doy a mi esposo Óscar Barboza Lizano que, continuamente, apoya mi trabajo y siempre está dispuesto a escuchar mis inquietudes y debatir las ideas. A él y a mi padre dedico esta publicación.
Katarzyna Dembicz, 4 de septiembre 2016.