Papers by Agnieszka Laddach
Journal of Church and State, 2024
One of the most important issues for the Polish Episcopate under communism was moral evaluation o... more One of the most important issues for the Polish Episcopate under communism was moral evaluation of sexual activities. Bishops suggested that, along with other immoral activities, homosexuality resulted from the popularization of Marxism and atheization of customs. This article presents a thematic analysis of the episcopal writings from 1945 to 1989, and their evaluation in light of Michel Foucault’s theory, in order to discuss Polish episcopal power in the context of its narrative on homosexuality. I present the doctrinal and historical context of the analyzed writings in a trichotomy: the Episcopate of Poland, the Apostolic See, and the authorities of the Polish People’s Republic. Moreover, I recognize that components of episcopal discourse suggest a multiplicity of power relations. In the selected period, these forces were the subjects of a game in which the church created strategies and chains of influence, and, as an agent of power, consolidated its position by demanding obedience. This image of the institutional church in Poland was established through a great central mechanism of denial that excluded any possibility of a positive moral evaluation of homosexual and other extramarital acts.
Open Theology, 2024
The Cleaner Marina Abramović Retrospective Exhibition in the Centre of Contemporary Art in Toruń,... more The Cleaner Marina Abramović Retrospective Exhibition in the Centre of Contemporary Art in Toruń, Poland, sparked much protest. This article analyses the protesters’ attitudes to capture their habitus. The analysis employs Norbert Elias’ sociological theory on national habitus. Demonstrations of protest invite interpretations of the peculiar national conservative Catholic habitus that – in the light of my study – stems
in Poland from selective post-Tridentine pre-Vatican II Catholic magisterial thought and a sociopolitical historiography of traditional Polish culture. I recognise that the aim of the national conservative Catholics is to preserve a specific kind of Polish culture based on its early-modern image: strong state influenced by the Catholic Church in both policy and culture, with the accompanying theology of art taken from the Tridentine Council and the post-Tridentine debate. As a result, the national conservative Catholics invest much energy in remembrance politics and historical politics. I conclude that this habitus requires theological and religious reworking of national conservative Catholics’ understanding of the term “catholic.”
In: Bucholc, M. (eds) Established-Outsiders Relations in Poland: Reconfiguring Elias and Scotson. Palgrave Studies on Norbert Elias. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-49523-6_3, 2024
The case of anti-gay preaching on IKEA intranet in 2019 in Poland became a stimulus to manifest t... more The case of anti-gay preaching on IKEA intranet in 2019 in Poland became a stimulus to manifest the Catholic Church approach to LGBT. This chapter includes a critical analysis of the discourses triggered by the anti-gender preaching case, especially related to a specific statement by the Church. The analysis employs Elias and Scotson’s sociological model of the established–outsider relations to find that the institutional Church in Poland—despite its pivotal role in Polish history and continuous influence on Polish society—expresses its position regarding gender issues by employing the figure of a “besieged fortress.” The chapter analyses the Church position on LGBT rights as an attempt to strengthen—or at least keep—its established position through discursive building of the Church image as an outsider in modern Polish society.
Ksiądz Janusz St. Pasierb: Homo viator, red. J. Cisewski, Tczew 2023,, 2023
Tekst stanowi podsumowanie referatów Tomasza Tomasika, Agaty Wajdy-Tylek, Bogdana Wiśniewskiego o... more Tekst stanowi podsumowanie referatów Tomasza Tomasika, Agaty Wajdy-Tylek, Bogdana Wiśniewskiego oraz Jerzego Cisewskiego wygłoszonych podczas Ogólnopolskiej Konferencji ,,Ks. Pasierb: Homo Viator - człowiek wędrowiec żyje w każdym z nas" 24-25 września 2018 r. w Tczewie.
European Journal of Science and Theology, 2022
Developments in interdisciplinary research stemming from findings of Neuroscience leads to new re... more Developments in interdisciplinary research stemming from findings of Neuroscience leads to new research questions and a reconsideration of past issues. An example of such renewed research questions is the issue of artwork perception and its influence on the sanctification of an individual. In this article, I describe Tridentine decrees about artworks and study the case of the Late Baroque retable of the main altar in the Holy Spirit Church in Toruń, as well as the Baroque retable of the main altar in the Cathedral Basilica of the Assumption in Pelplin, Poland. The analysis pertains to visual equivalents in irder to describe the perception process related to the retables. Basing on the analysis I evaluate which of the Council of Tren statements find justification in the disucces cases. I intend to prove that the Council's participants rightly claimed that artworks can inspire one's own theological thoughts and thus influence the way of sanctification. The body engages in the process of visual perception, but one's involvement in sanctification is reinforced thanks to the artworks displaying more complicated formal artistic solutions than those promote by the Council.
European Journal of Science and Theology, 2022
We witness a growth in the number of socially acceptable interpretations of the body and forms of... more We witness a growth in the number of socially acceptable interpretations of the body and forms of experiencing sexuality. The embodied turn in research is developing. The Catholic Church has to answer both issues and, so requires resources for the theology of the body and sexuality. One of such resources may be neurotheology. In this article, I present three cases of neurotheological research. I show neurotheology as a stimulus to theological hermeneutics of the body and sexuality. I posit that neuroscience can inspire: (1) the interpretation of the body as a co-participant with the soul in the salvation, (2) the understanding that the experience of sexuality includes the corporal and spiritual dimension and may participate in the experience of faith, (3) the pastoral approach to persons that need a reconciliation of their faith and sexuality. My study presents the development in theology of the body and sexuality in analogy to the impact of Norbert Eli concepts for the sociology of body and embodiment.
Studia Warmińskie, 2021
Celem artykułu jest próba określenia kierunku, w jakim zmierza autoreforma Kościoła funkcjonujące... more Celem artykułu jest próba określenia kierunku, w jakim zmierza autoreforma Kościoła funkcjonującego w świecie, a więc także w kulturze pluralizmu. We wstępie przedstawiono cechy kultury pluralizmu. Następnie omówiono synody i konferencje biskupów jako dwie wybrane struktury Kościoła. Scharakteryzowano je w kontekście Tradycji Kościoła katolickiego, ze szczególnym uwzględnieniem nauczania soboru watykańskiego II, jak również toczącej się później dyskusji w środowisku amerykańskich teologów. Źródłem badawczym do podjęcia tej refleksji jest opracowanie Jana Perszona ,,Ecclesia semper reformanda? Kolegialność Kościoła w posoborowej eklezjologii amerykańskiej" z 2009 r. oraz publikacje ukazane po roku wydania wymienionej monografii. Publikacjami tymi są wybrane dokumenty Kościoła rzymskokatolickiego oraz komentarze do nich, funkcjonujące w ramach amerykańskiej eklezjologii.
Forum Teologiczne, 2021
Jedną z najważniejszych kwestii współczesnej teologii jest zagadnienie seksualności i płci kultur... more Jedną z najważniejszych kwestii współczesnej teologii jest zagadnienie seksualności i płci kulturowej. Według dokumentu Gaudium et spes Kościół rzymskokatolicki powinien prowa-dzić dialog ze światem, którego jest częścią. W związku z tym nie może być pasywnym świadkiem zachodzących przemian, np. w zakresie interpretacji seksualności i teologicznych ich implikacji. Zatem w niniejszym artykule udzielono odpowiedzi na dwa pytania: 1) o czym Paweł VI i Jan Paweł II nauczał w ramach swojej myśli na temat seksualności?; 2) jaka jest recepcja i dyskusja dotycząca tego nauczania? Dodatkowym celem jest także ukazanie dwóch kluczowo odmiennych stron dialogu: wskazanych papieży i autorów niekanonicznych metodologicznych propozycji dotyczących queerowania teologii. Zakłada się bowiem, że ukazanie ich stanowisk może pomóc zrozumieć, w jakim zakresie kreatywne porozumienie pomiędzy dwoma wskazanymi powyżej stronami jest możliwe.
Open Theology, vol. 7, no. 1, 2021, pp. 368-387., 2021
One of the most important questions in the Roman Catholic Church is the question of sexual and ge... more One of the most important questions in the Roman Catholic Church is the question of sexual and gender diversity. Therefore, the article presents the results of qualitative and quantitative content analysis of the Catholic sociocultural periodical Więź (Bond) from 2007 to 2020, which is the leading forum for liberal Catholic debates in Poland. The goal was to analyze the period's narration toward current Church's instructions on sexuality and gender diversity. Five dominant postulates were identified in Więź: (1) a discussion about people with the need to revise their or the Church's narration on and experience of sex and gender; (2) a reevaluation of the significance and consequence of sexual revolution in Poland; (3) an organization of the understanding of body, sex, sexuality, and gender; (4) a promotion of the idea of encounter; and (5) a settlement of cases of sexual abuse in the Church. The article concludes that the presence of social dialogue on sexuality and gender diversity in the current pastoral approach of the Church in Poland requires a suspension of moral judgment and an openness from Church with a strong traditional, and rigid viewpoint to better understand the difficult spiritual and social situation of people who live contrary to the moral teachings of the Church or whose views go against these teachings.
The Kyoto Conference on Arts, Media & Culture 2020: Official Conference Proceedings KAMC2020. Online from Kyoto, Japan November 12–14, 2020 ISSN: 2436-0503, 2020
Full article: https://papers.iafor.org/wp-content/uploads/papers/kamc2020/KAMC2020_59096.pdf
A... more Full article: https://papers.iafor.org/wp-content/uploads/papers/kamc2020/KAMC2020_59096.pdf
A theatrical play Angels in America. A Gay Fantasia on National Themes by an
American playwright Tony Kushner was broadcast in 60 countries and 2500 cinemas
around the world at the National Theatre Live Edition in 2017. The main character,
Prior Walter, who suffers from AIDS, is a young New Yorker and a gay. Thus, the aim of
this paper is to present and discuss the original, non-canonical and non-traditional
image of Walter as a prophet. The goal is to analyze the similarities and
differences between the Biblical image of a prophet and the prophet from Angels in
America. The author of the paper will attempt to determine what values these
differences imply and whether they could offer a creative opportunity for theologians
and other scholars dealing with cultural, theological, and social themes. The basic
research hypothesis presupposes that the play is an inspiring way to learn about the
theological questions of people in the second half of the 20th and at the beginning of
the 21st century.
CULTURE – SOCIETY – EDUCATION , 2019
December 12, 2016 a group of eleven first-year students of history organized at the Institute of ... more December 12, 2016 a group of eleven first-year students of history organized at the Institute of History of the Nicolaus Copernicus University in Toruń (Poland) participated in the field work carried out in the church Roman Catholic parish of St. Jacob the Apostle in Toruń. During a visit in the temple the students performed an exercised to draw their attention: generally to the role of the imagination in the practice of the historian’s research and training his own imagination in whole live. First, the article's authoress described a process of theexercise. Then she briefly pointed to the literature on the role of the imagination. Later she discussed the work that have arisen in the result of the exercise. Next she characterized the thoughts and impressions of students. She also outlined the importance of this exercise in a broader context.
At the end she summed up the whole article.
Humaniora, 2018
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie zawarte w tytule artykułu. Źródłem rozważań są dw... more Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie zawarte w tytule artykułu. Źródłem rozważań są dwie rozmowy na temat rozwoju świata, ludzkości i kultury zawarte w sztuce Tony'ego Kushnera „Angels in America. A Gay Fanthasia on National Themes". Struktura proponowanego artykułu jest następująca. Najpierw przedstawiam jego cel i kontekst. Potem charakteryzuję podstawy metodologiczne teologicznej hermeneutyki tekstów kultury. Następnie analizuję dwa dialogi jako preteksty do dyskusji na temat artystycznego i popkulturowego obrazu rozwoju świata, ludzkości i kultury. Kolejno porównuję obserwacje z w/w dialogów z pismami wybranych teologów. W podsumowaniu przedstawiam wnioski z przeprowadzonej analizy i otrzymuję syntezującą odpowiedź na pytanie zadane w tytule pracy.
Edukacja Humanistyczna, 2019
W artykule poruszono problem uprawiania nauki i jej organizacji w kontekście wielu dyscyplin i dz... more W artykule poruszono problem uprawiania nauki i jej organizacji w kontekście wielu dyscyplin i dziedzin. Punktem wyjścia do refleksji stał się podział zasugerowany przez Wilhelma Diltheya na nauki humanistyczne i matematyczno-przyrodnicze. Następnie przedstawiono dwa wybrane interdyscyplinarne przykłady problemów badawczych, które są aktualne na świecie, w tym w Polsce. Wymieniono sylwetki wybranych naukowców, ze szczególnym uwzględnieniem prof. dra hab. Mariana Grabowskiego jako osoby ukazującej kompatybilność naukowych dociekań z różnych dyscyplin. We wnioskach
wskazano na pozytywne i negatywne aspekty łamania opozycyjnego podziału nauki.
http://recogito.eu/, 2020
Pełna wersja eseju dostępna jest online: http://recogito.eu/sztuka-wcielona-na-zawsze/
Rydwan. Roczniki Muzealne Muzeum Ziemi Kociewskiej, 2020
Artykuł ma charakter eseju. Jego celem jest próba określenia, na ile zasadne są popularne stereot... more Artykuł ma charakter eseju. Jego celem jest próba określenia, na ile zasadne są popularne stereotypy dotyczące wizerunku artysty w kulturze w perspektywie historycznej i współczesnej.
Rydwan. Roczniki Muzealne Muzeum Ziemi Kociewskiej, 2019
Artykuł stanowi charakterystykę kultury uczestnictwa w świetle ustaleń amerykańskiego medioznawcy... more Artykuł stanowi charakterystykę kultury uczestnictwa w świetle ustaleń amerykańskiego medioznawcy H. Jenkinsa. Autorka niniejszej wypowiedzi analizuje kontekst koncertu muzyki rozrywkowej. Wskazuje na działanie artysty-muzyka i odbiorcy jego twórczości na rzecz wspólnie kreowanej kultury, rozumianej bardzo szeroko, tj. jako wszelka działalność człowieka. Zauważa, że aktywność prowadzona w dobie informatyzacji życia wiąże się z dostępnością do artysty. Ukazuje przy tym, że obok medialnej otwartości artysta zawiera w sobie coś ,,ukrytego”. Wobec powyższego autorka artykułu odpowiada na pytanie co jest ,,ukrytym” artysty? Charakteryzuje ,,ukryte” rozumiane w dwóch perspektywach: 1) bezpośrednio związanej z koncertem jako symbolem komunikacji twórcy i odbiorcy; 2) pośrednio związanej z koncertem, ogólnie dotyczącej funkcjonowania artysty w kulturze.
Z ojczyzny do obczyzny. Doświadczenia uchodźstwa polskiego, red. R. Kleśta-Nawrocki, M. Lutomierski, A. Trapszyc, Toruń, 2019
Artykuł omawia refleksje historyka sztuki, teologa, komentatora kultury, ks. prof. dra hab. Janus... more Artykuł omawia refleksje historyka sztuki, teologa, komentatora kultury, ks. prof. dra hab. Janusza St. Pasierba (1929-1993) na temat emigracji. Dzięki doświadczeniom wyrosłym na bazie własnych wyjazdów uczony odniósł się do relacji polskich duchownych z pracy duszpasterskiej w Ameryce. Wskazał na cechy charakterystyczne Polaków przebywających za granicą Polski. Refleksje zawarł w artykule ,,Ojczyzna i obczyzna" - tekście z połowy lat osiemdziesiątych XX w., opublikowanym się w dziale ,,Dyskusje" w czasopiśmie ,,Duszpasterz Polski Zagranicą”. Stworzył emocjonalną, szczerą wypowiedź wzbogaconą charakterystyczną dla J. Pasierba ironią.
Teologia i Człowiek, 2021
Artykuł stanowi analizę wybranych publikacji ks. prof. dra hab. Janusza Pasierba ze szczególnym u... more Artykuł stanowi analizę wybranych publikacji ks. prof. dra hab. Janusza Pasierba ze szczególnym uwzględnieniem homilii wygłoszonej w kościele parafialnym w Żabnie w drugą niedzielę adwentu, 7 grudnia 1986 r. z okazji trzystulecia istnienia tejże świątyni. W pierwszej części przedstawiono treści zawarte w homilii. W drugiej zwraca się uwagę na dane dotyczące ludzi tworzących różnego rodzaju grupy społeczne przebywające na przestrzeni wieków w Żabnie. Ustalenia na ten temat zostają odniesione do obrazu Kościoła rozumianego jako wspólnota ludzi ochrzczonych. W zakończeniu wskazane są wnioski, jakie płyną z nauczania ks. J.S. Pasierba. W podsumowaniu zaakcentowano wyprowadzenie przez kaznodzieję wniosków o charakterze teologicznym z danych historycznych dotyczących dziejów Żabna oraz przybywającej do miasteczka ludności.
Janusz St. Pasierb. Współtwórca kultury i nauki Pomorza, Polski i Europy, red. B. Wiśniewski, Pelplin 2018, 2018
Celem artykułu jest charakterystyka klimatu kulturowego nadmorskiej miejscowości o nazwie Żarnowi... more Celem artykułu jest charakterystyka klimatu kulturowego nadmorskiej miejscowości o nazwie Żarnowiec, ze szczególnym uwzględnieniem roli J. Pasierba jako jednego z twórców tegoż klimatu. Tekst stanowi próbę ukazania duchowej atmosfery towarzyszącej letnikom i mieszkańcom Żarnowca. Posługuje się narracją mikrohistoryczną i biohumanistyczną.
Żyć łaską chrztu świętego, red. S. Suwiński, Z. Wanat, Toruń, 2017, 2017
Tematyką chrztu i powiązanymi z nim kwestiami, takimi jak początki chrystianizmu oraz organizowan... more Tematyką chrztu i powiązanymi z nim kwestiami, takimi jak początki chrystianizmu oraz organizowanie się państwowości na ziemiach polskich, ks. prof. J. Pasierb zainteresował się przy okazji obchodów tysięcznej rocznicy chrztu Polski. Wówczas napisał teksty naukowe poświęcone ikonografii Drzwi Gnieźnieńskich. Swoje rozumienie rzeczonego sakramentu zawarł także w zbiorach esejów ,,Czas otwarty", ,,Skrzyżowanie dróg" oraz w homiliach i artykułach naukowych. Ukazane tam treści na temat chrztu można przedstawić w pięciu odsłonach, które stanowią strukturę niniejszego artykułu.
Uploads
Papers by Agnieszka Laddach
in Poland from selective post-Tridentine pre-Vatican II Catholic magisterial thought and a sociopolitical historiography of traditional Polish culture. I recognise that the aim of the national conservative Catholics is to preserve a specific kind of Polish culture based on its early-modern image: strong state influenced by the Catholic Church in both policy and culture, with the accompanying theology of art taken from the Tridentine Council and the post-Tridentine debate. As a result, the national conservative Catholics invest much energy in remembrance politics and historical politics. I conclude that this habitus requires theological and religious reworking of national conservative Catholics’ understanding of the term “catholic.”
A theatrical play Angels in America. A Gay Fantasia on National Themes by an
American playwright Tony Kushner was broadcast in 60 countries and 2500 cinemas
around the world at the National Theatre Live Edition in 2017. The main character,
Prior Walter, who suffers from AIDS, is a young New Yorker and a gay. Thus, the aim of
this paper is to present and discuss the original, non-canonical and non-traditional
image of Walter as a prophet. The goal is to analyze the similarities and
differences between the Biblical image of a prophet and the prophet from Angels in
America. The author of the paper will attempt to determine what values these
differences imply and whether they could offer a creative opportunity for theologians
and other scholars dealing with cultural, theological, and social themes. The basic
research hypothesis presupposes that the play is an inspiring way to learn about the
theological questions of people in the second half of the 20th and at the beginning of
the 21st century.
At the end she summed up the whole article.
wskazano na pozytywne i negatywne aspekty łamania opozycyjnego podziału nauki.
in Poland from selective post-Tridentine pre-Vatican II Catholic magisterial thought and a sociopolitical historiography of traditional Polish culture. I recognise that the aim of the national conservative Catholics is to preserve a specific kind of Polish culture based on its early-modern image: strong state influenced by the Catholic Church in both policy and culture, with the accompanying theology of art taken from the Tridentine Council and the post-Tridentine debate. As a result, the national conservative Catholics invest much energy in remembrance politics and historical politics. I conclude that this habitus requires theological and religious reworking of national conservative Catholics’ understanding of the term “catholic.”
A theatrical play Angels in America. A Gay Fantasia on National Themes by an
American playwright Tony Kushner was broadcast in 60 countries and 2500 cinemas
around the world at the National Theatre Live Edition in 2017. The main character,
Prior Walter, who suffers from AIDS, is a young New Yorker and a gay. Thus, the aim of
this paper is to present and discuss the original, non-canonical and non-traditional
image of Walter as a prophet. The goal is to analyze the similarities and
differences between the Biblical image of a prophet and the prophet from Angels in
America. The author of the paper will attempt to determine what values these
differences imply and whether they could offer a creative opportunity for theologians
and other scholars dealing with cultural, theological, and social themes. The basic
research hypothesis presupposes that the play is an inspiring way to learn about the
theological questions of people in the second half of the 20th and at the beginning of
the 21st century.
At the end she summed up the whole article.
wskazano na pozytywne i negatywne aspekty łamania opozycyjnego podziału nauki.
Link do publikacji: https://marszalek.com.pl/sklep/pl/glowna/4216-janusz-stanislaw-pasierb-teolog-historyk-sztuki-teoretyk-kultury-t1.html