Population migrations in Safavids by Elnur Nəciyev
“Elm tarixi və elmşünaslıq: fənlərarası tədqiqatlar” mövzusunda I beynəlxalq elmi konfransın materialları., 2018
Turxan NPB, 2021
Səfəvilər dövlətinin əhalisi (tarixi-demoqrafik tədqiqat) [Mətn] : Tarix [üzrə] fəlsəfə d-ru e. d... more Səfəvilər dövlətinin əhalisi (tarixi-demoqrafik tədqiqat) [Mətn] : Tarix [üzrə] fəlsəfə d-ru e. dər. al. üçün təq. ed. dis-nın avtoreferatı : 5503.02 /E. R. Nəciyev.
Turxan NPB, 2021
The population of the Safavid state (historical-demographic research) [Text]: Autoreferat of the ... more The population of the Safavid state (historical-demographic research) [Text]: Autoreferat of the dissertation for the Ph.D. in History [on] philosophy: 5503.02 /E. R. Najiyev.
GƏNC TƏDQİQATÇILARIN VIII BEYNƏLXALQ ELMİ KONFRANSI, 2024
Əhali miqrasiyası hər dövrdə tarixi-demoqrafik prosesləri izləmək üçün mühüm əhəmiyyət kəsb etmiş... more Əhali miqrasiyası hər dövrdə tarixi-demoqrafik prosesləri izləmək üçün mühüm əhəmiyyət kəsb etmişdir. Çünki miqrasiya hər hansı bir bölgənin etnik, demoqrafik, siyasi, sosial, iqtisadi vəziyyətini dəyişdirməyə səbəb ola bilər. Əfşarlar imperiyasına qədər mövcud olmuş Azərbaycan Səfəvi dövlətində əhali miqrasiyası tərəfimizdən daha öncə ətraflı şəkildə tədqiq edilmişdir. Nadir şah dövründə əhali yerdəyişmələrin sistemli şəkildə tədqiq olunmaması problemin öyrənilməsini zəruri etmişdir. Bu problemin öyrənilməsi Azərbaycanda niyə fərqli tayfaların ayrı-ayrı xanlıqlar yaratmasını, birləşib vahid dövlət yaratmaqdan çox öz hakimiyyətlərini qoruyub saxlamağa çalışmasını daha yaxşı başa düşməyə imkan verəcəkdir.
Azərbaycan xalqının tarixə bəxş etdiyi dahi şəxsiyyətlərdən biri də Nadir şah Əfşardır. Onun qurduğu imperiya qısa müddət yaşasa da tariximizin ən mühüm və həlledici dövrünü təşkil edir. O, 235 illik hakimiyyətdən sonra tənəzzül edən, ərazisi Çar Rusiyası və Osmanlı imperiyası arasında bölüşdürülmüş, əfqan tayfalarının tapdağı altında qalan Səfəvi imperiyasının xilası uğrunda mübarizəyə qalxmış, Vətən torpaqlarının yadelli işğalından azad etmiş, tarixin gedişini dəyişdirmiş dahi sərkərdədir. Onun qurduğu Əfşarlar imperiyasında müxtəlif səbəblərdən əhali yerdəyişmələri qeydə alınmışdır. Bu yerdəyişmələrin böyük əksəriyyəti əsasən dövlətdən narazı olan üsyankar qüvvələrin köçürülməsi formasında olmuşdur. Lakin Nadir şahın miqrasiya siyasətini yalnız cəzalandırma tədbiri kimi qiymətləndirmək doğru olmaz. Çünki onun əhali siyasətində dövlət sərhədlərini möhkəmləndirmək, ordunu gücləndirmək, həmçinin əhalini nəzarətdə saxlamaq üçün mərkəzi hakimiyyət ətrafında demoqrafik vəziyyəti öz xeyrinə formalaşdırmaq da xüsusi yer tuturdu. Buna baxmayaraq Nadirin istər xan, istərsə də şah olarkən həyata keçirdiyi əhali miqrasiya onun hakimiyyətini sadəcə 11 il qoruyub saxlamağa yetərli oldu.
Tarix və onun problemləri. Nəzəri, elmi, metodik jurnal. General Səməd bəy Mehmandarovun 160 illik yubileyinə həsr olunmuş xüsusi buraxılış. Bakı, 2015, c.4, 2015
1514-cü il Təbriz sürgünləri. Tarix və onun problemləri. Nəzəri, elmi, metodik jurnal. General Sə... more 1514-cü il Təbriz sürgünləri. Tarix və onun problemləri. Nəzəri, elmi, metodik jurnal. General Səməd bəy Mehmandarovun 160 illik yubileyinə həsr olunmuş xüsusi buraxılış. Bakı, 2015, c.4, s. 82-89
Pedaqoji Universitetin xəbərləri. Humanitar, ictimai və pedaqoji-psixoloji elmlər seriyası, Bakı, 2016, c.64, №2, 2016
Nəciyev E. Səfəvilər dövlətində əhalinin miqrasiyası//Pedaqoji Universitetin xəbərləri. Humanitar... more Nəciyev E. Səfəvilər dövlətində əhalinin miqrasiyası//Pedaqoji Universitetin xəbərləri. Humanitar, ictimai və pedaqoji-psixoloji elmlər seriyası, Bakı, 2016, c.64, №2, s. 177-190
XVIII. Türk Tarih Kongresi. Bildiri Özetleri. 1-5 Ekim, Ankara, 2018, 2018
Neciyev E. Anadolu'dan Safevi Devleti'ne göçler. XVIII. Türk Tarih Kongresi. Bildiri Özetleri. 1-... more Neciyev E. Anadolu'dan Safevi Devleti'ne göçler. XVIII. Türk Tarih Kongresi. Bildiri Özetleri. 1-5 Ekim, Ankara, 2018, s. 442-443
Anadolu’dan Safevi Devleti’ne Göçler: Sebepleri ve Sonuçları, 2022
1501 yılında Azerbaycan'ın millî devletçilik tarihinde yeni bir dönem başladı. Şah I İsmail (1501... more 1501 yılında Azerbaycan'ın millî devletçilik tarihinde yeni bir dönem başladı. Şah I İsmail (1501-1524) Azerbaycan üzerine yürür, Nahcıvan yakınlarındaki kanlı Şurur savaşında Akkoyunlu Elvend Mirza'yı yener ve Tebriz'de Azerbaycan hakimliğini/şahlığını ilan eder. Budak Münşi Kazvini "Cevâhirü'l-aħbâr" adlı eserinde şöyle yazmıştı: "Pâdişâh-ı 'âlem-penâh Tebriz'e revan oldu ve Azerbaycan saltanatının tahtına oturdu". 1 Azerbaycan vilayetinin ele geçirilmesiyle kurulan bu devlet daha sonra fetihlerle 1514 yılına kadar Fırat nehrinden Kandehara, Kafkasya'dan Hint Okyanusu'na 3.500.000 km 2 olan geniş bir alanda hâkimiyetini kurdu. Safevi hanedan'ı, Kızılbaş devleti gibi tanınan bu devletin oluşumunda en önemli rolü aşiretleri oynamışlardır. Safevî Türkmen devleti, şeyh ve şah olan İsmail'e ve onun temsil ettiği harekata Anadolu, Azerbaycan ve diğer bölgelerden gelen konar-göçer kökenli Türkmen boylarının Kızılbaş olup oymaklar şeklinde kendisine katılması ile gerçekleşmiştir. Türk orjinli Safeviliğin etkisiyle özellikle Anadolu ve Azerbaycan halkı arasında çeşitli ilişkiler bağlamında göç hadisesi yaşanmıştır. Bu göçlerin analizi ve edinen sonucların sentezi Anadolu'dan Safevi Devleti'ne göçlerin sebep ve sonuçlarını daha iyi anlamak imkanı sağlayacakdır.
Earthquakes in Safavids by Elnur Nəciyev
Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, c. 7. – 2020, sayı 1. s. 496-512., 2020
Məqalədə Səfəvilər dövründə Təbrizdə baş verən zəlzələlər haqqında ətraflı məlumat verilir. Azərb... more Məqalədə Səfəvilər dövründə Təbrizdə baş verən zəlzələlər haqqında ətraflı məlumat verilir. Azərbaycanın qədim şəhəri Təbrizin ərazisi geoloji quruluşuna görə seysmik bölgə olduğu üçün uzun illər boyu güclü və nisbətən zəif zəlzələlərə məruz qalmışdır.
Population composition in Safavids by Elnur Nəciyev
Материалы V Международной научно-практической интернет – конференции «Евразийское пространство в мировой цивилизации» посвященная 25-летию Независимости Казахстана. Астана, 2016, 2016
Nəciyev E. Səfəvilər dövlətində əhalinin demoqrafik tərkibi //Материалы V Международной научно-пр... more Nəciyev E. Səfəvilər dövlətində əhalinin demoqrafik tərkibi //Материалы V Международной научно-практической интернет – конференции «Евразийское пространство в мировой цивилизации» посвященная 25-летию Независимости Казахстана. Астана, 2016, c. 13-18
Bakı Universitetinin xəbərləri. Humanitar elmləri seriyası, 2016, №3, 2016
Nəciyev E. Səfəvilər dövlətində əhalinin dini tərkibi//Bakı Universitetinin xəbərləri. Humanitar ... more Nəciyev E. Səfəvilər dövlətində əhalinin dini tərkibi//Bakı Universitetinin xəbərləri. Humanitar elmləri seriyası, 2016, №3, s. 139-147
Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 2020, Cilt 7, Sayı 4, s. 2578-2593, 2020
Məqalədə Qarabağın Alban-Qıpçaq tarixinə qısaca nəzər salınır. Məlum olduğu kimi Qarabağ Azərbayc... more Məqalədə Qarabağın Alban-Qıpçaq tarixinə qısaca nəzər salınır. Məlum olduğu kimi Qarabağ Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi və qədim türk yurdudur.
Population of the cities in Safavids by Elnur Nəciyev
Материалы Международной научной конференции. «Дербент в историческом процессе Кавказа и России», посвященной 2000-летию г. Дербента, 2015
Наджиев Э. Населения Дербента при государстве Сефевидов// Материалы Международной научной конфере... more Наджиев Э. Населения Дербента при государстве Сефевидов// Материалы Международной научной конференции. «Дербент в историческом процессе Кавказа и России», посвященной 2000-летию г. Дербента. Махачкала, 2015 , c. 294-301
İslam maarifçiliyi və müasir dövr: beynəlxalq elmi konfransın materialları: 16-17 aprel 2015- ci il , 2015
Səfəvilərin sufi dərgahı – Ərdəbil //İslam maarifçiliyi və müasir dövr: beynəlxalq elmi konfransı... more Səfəvilərin sufi dərgahı – Ərdəbil //İslam maarifçiliyi və müasir dövr: beynəlxalq elmi konfransın materialları: 16-17 aprel 2015- ci il /AMEA, Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi; elmi red. İ.Həbibbəyli.- Bakı: [s. n.], [2016].- S.493-498
Nahçıvan ve Doğu Anadolu abideleri uluslararası sempozyumu (Dünü, bugünü ve yarını), 11-12 mayıs, 2015, Nahçıvan, 2016, 2016
Neciyev E. Safeviler döneminde Nahçıvan’ın şehir hayatı//Nahçıvan ve Doğu Anadolu abideleri ulusl... more Neciyev E. Safeviler döneminde Nahçıvan’ın şehir hayatı//Nahçıvan ve Doğu Anadolu abideleri uluslararası sempozyumu (Dünü, bugünü ve yarını), 11-12 mayıs, 2015, Nahçıvan, 2016, s. 334-341
Pedaqoji Universitetin xəbərləri. Humanitar, ictimai və pedaqoji-psixoloji elmlər seriyası, Bakı, 2017, c.65, №3, 2017
Nəciyev E. Səfəvilər dövlətinin Xəzəryanı şəhərlərinin əhalisi//Pedaqoji Universitetin xəbərləri.... more Nəciyev E. Səfəvilər dövlətinin Xəzəryanı şəhərlərinin əhalisi//Pedaqoji Universitetin xəbərləri. Humanitar, ictimai və pedaqoji-psixoloji elmlər seriyası, Bakı, 2017, c.65, №3, s. 100-112
Science history by Elnur Nəciyev
Azərbaycan diasporu: transmilli əlaqələr. Bakı: Avropa, 2018, 2018
Nəciyev E. Milli elmin inkişafında Azərbaycan diasporunun rolu//Azərbaycan diasporu: transmilli ə... more Nəciyev E. Milli elmin inkişafında Azərbaycan diasporunun rolu//Azərbaycan diasporu: transmilli əlaqələr. Bakı: Avropa, 2018, s. 131-152
Müsəlman Şərqində ilk parlamentli respublika. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi konfransın materialları. 21-23 may, Bakı, 2018, 2018
Nəciyev E. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin tarix elminin inkişafında yeri və rolu//Müsəlman Şərqi... more Nəciyev E. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin tarix elminin inkişafında yeri və rolu//Müsəlman Şərqində ilk parlamentli respublika. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi konfransın materialları. 21-23 may, Bakı, 2018, s. 728-732
Genocide by Elnur Nəciyev
AMEA Tarix İnstitutu “Elmi Əsərlər” “XX əsrdə türk-müsəlman əhaliyə qarşı soyqırımları” mövzusunda IV Beynəlxalq elmi konfransın materialları. Xüsusi Buraxılış. №,64,65,66. Bakı, 2017,, 2017
Nəciyev E. Denikinçilərin və erməni daşnaklarının Lənkəran qəzasında törətdiyi soyqırım// AMEA Ta... more Nəciyev E. Denikinçilərin və erməni daşnaklarının Lənkəran qəzasında törətdiyi soyqırım// AMEA Tarix İnstitutu “Elmi Əsərlər” “XX əsrdə türk-müsəlman əhaliyə qarşı soyqırımları” mövzusunda IV Beynəlxalq elmi konfransın materialları. Xüsusi Buraxılış. №,64,65,66. Bakı, 2017, s.317-322
Monuments by Elnur Nəciyev
LDU
Azərbaycanın, həmçinin bütövlükdə Cənubi Qafqazın deyil, eyni zamanda bütün Yaxınvə Orta Şərqin d... more Azərbaycanın, həmçinin bütövlükdə Cənubi Qafqazın deyil, eyni zamanda bütün Yaxınvə Orta Şərqin dövlətçilik tarixində, beynəlxalq münasibətlərində, hərbi-siyasi həyatındamühüm rol oynamışdır. Səfəvilər dövləti yarandığı gündən qısa müddət ərzində bütünYaxın və Orta Şərqdə qüdrətli hərbi-siyasi amilə çevrilmişdi. Şah İsmayılın yaratdığıAzərbaycan Səfəvi dövləti Azərbaycan türklərinin dünyagörüşünün təkamülünə, öz-özünüvə etnosiyasi məkanın formalaşmasında rolunu yenidən qiymətləndirməyə kömək etmişdi.XVI əsrdə yaranmış Səfəvilər dövlətinin özəyi olan Azərbaycan bu dövlətin yaradıcılarınınhəm sağlığında, həm də ölümündən sonra yurd yeri olmuşdur. Bu gün AzərbaycanınGüneyində yerləşən Şeyx Səfi kompleksi və Şah İsmayıl məqbərəsi Ərdəbilin simvoluhesab olunursa, Şimali Azərbaycanın tarixi Şirvan ərazisində yerləşən Şeyx Cüneyd (1447-1460) və Şeyx Heydər (1460-1488) türbələri də eyni statusu daşıyacaq əhəmiyyətəmalikdir. Lakin təəssüflər olsun ki, bu abidələrə bəslənən laqeyd münasibət sonuncununuçulub dağılmasına, Şeyx Cüneyd türbəsinin isə baxımsızlıqdan əziyyət çəkməsinə səbəbolmuşdur. Məqaləmizin mövzusu da məhz bu türbələrdən biri olan Şeyx Cüneyd abidəsinintarixi, o cümlədən də şeyxin şəxsiyyəti və fəaliyyəti barədədir. Şeyx Cüneyd türbəsi bugün Qusarın Həzrə kəndində yerləşir. Məqalədə həm bu türbənin tarixinə, həm də onunaid olduğu şəxsiyyətin həyat yoluna vətən, türk, ingilis, və rus dilli tarixşünaslıq əsasındanəzər salınır. Şeyx Cüneydə qədər Ərdəbil şeyxlərindən heç biri siyasi hakimiyyət qurmağacəhd etməmişdi. Məhz onun şeyxliyi zamanında Ərdəbil ocağı səlatin qılığını, yəni sultanlıqlibasını mənimsəyərək siyasi hakimiyyət qurmaq yoluna qədəm qoydu. Aparılan tədqiqatıngedişində aydın olur ki, məhz bu məqsədə çatmaq üçün istər, Şeyx Cüneydin, istərsə də oğluŞeyx Heydərin ilkin hədəf kimi Şirvanı seçmələri heç də təsadüf olmayıb. Onların məqsədi Azərbaycan torpaqlarını, o cümlədən də Şirvanı ehtiva edən vahid bir dövlət yaratmaqidi. Sağlıqlarında bu istəklərinə nail ola bilməsələr də Şirvan torpağında dəfn edilmələr iləəslində xələfləri Şah I İsmayılın və Şah I Təhmasibin gələcəkdə vahid bir Azərbaycan dövlətiqurmalarına vəsilə ola biliblər.
Uploads
Population migrations in Safavids by Elnur Nəciyev
Azərbaycan xalqının tarixə bəxş etdiyi dahi şəxsiyyətlərdən biri də Nadir şah Əfşardır. Onun qurduğu imperiya qısa müddət yaşasa da tariximizin ən mühüm və həlledici dövrünü təşkil edir. O, 235 illik hakimiyyətdən sonra tənəzzül edən, ərazisi Çar Rusiyası və Osmanlı imperiyası arasında bölüşdürülmüş, əfqan tayfalarının tapdağı altında qalan Səfəvi imperiyasının xilası uğrunda mübarizəyə qalxmış, Vətən torpaqlarının yadelli işğalından azad etmiş, tarixin gedişini dəyişdirmiş dahi sərkərdədir. Onun qurduğu Əfşarlar imperiyasında müxtəlif səbəblərdən əhali yerdəyişmələri qeydə alınmışdır. Bu yerdəyişmələrin böyük əksəriyyəti əsasən dövlətdən narazı olan üsyankar qüvvələrin köçürülməsi formasında olmuşdur. Lakin Nadir şahın miqrasiya siyasətini yalnız cəzalandırma tədbiri kimi qiymətləndirmək doğru olmaz. Çünki onun əhali siyasətində dövlət sərhədlərini möhkəmləndirmək, ordunu gücləndirmək, həmçinin əhalini nəzarətdə saxlamaq üçün mərkəzi hakimiyyət ətrafında demoqrafik vəziyyəti öz xeyrinə formalaşdırmaq da xüsusi yer tuturdu. Buna baxmayaraq Nadirin istər xan, istərsə də şah olarkən həyata keçirdiyi əhali miqrasiya onun hakimiyyətini sadəcə 11 il qoruyub saxlamağa yetərli oldu.
Earthquakes in Safavids by Elnur Nəciyev
Population composition in Safavids by Elnur Nəciyev
Population of the cities in Safavids by Elnur Nəciyev
Science history by Elnur Nəciyev
Genocide by Elnur Nəciyev
Monuments by Elnur Nəciyev
Azərbaycan xalqının tarixə bəxş etdiyi dahi şəxsiyyətlərdən biri də Nadir şah Əfşardır. Onun qurduğu imperiya qısa müddət yaşasa da tariximizin ən mühüm və həlledici dövrünü təşkil edir. O, 235 illik hakimiyyətdən sonra tənəzzül edən, ərazisi Çar Rusiyası və Osmanlı imperiyası arasında bölüşdürülmüş, əfqan tayfalarının tapdağı altında qalan Səfəvi imperiyasının xilası uğrunda mübarizəyə qalxmış, Vətən torpaqlarının yadelli işğalından azad etmiş, tarixin gedişini dəyişdirmiş dahi sərkərdədir. Onun qurduğu Əfşarlar imperiyasında müxtəlif səbəblərdən əhali yerdəyişmələri qeydə alınmışdır. Bu yerdəyişmələrin böyük əksəriyyəti əsasən dövlətdən narazı olan üsyankar qüvvələrin köçürülməsi formasında olmuşdur. Lakin Nadir şahın miqrasiya siyasətini yalnız cəzalandırma tədbiri kimi qiymətləndirmək doğru olmaz. Çünki onun əhali siyasətində dövlət sərhədlərini möhkəmləndirmək, ordunu gücləndirmək, həmçinin əhalini nəzarətdə saxlamaq üçün mərkəzi hakimiyyət ətrafında demoqrafik vəziyyəti öz xeyrinə formalaşdırmaq da xüsusi yer tuturdu. Buna baxmayaraq Nadirin istər xan, istərsə də şah olarkən həyata keçirdiyi əhali miqrasiya onun hakimiyyətini sadəcə 11 il qoruyub saxlamağa yetərli oldu.
The TurkStream project, proposed as a rival to the Southern Gas Corridor and rapidly executing its implementation, has actually led the Russians to diversion. Because Europe created such situation that even the United States offered its own gas to save Europe from Russian energy independence.
In addition to the TurkStream project, in April 2018, Russia made a decision to strengthen the naval navy in the Caspian Sea to demonstrate its ability to neutralize the source of the Southern Gas Corridor project. However, today, the development of the Azerbaijani-Russian relations and the fact that Azerbaijan is part of various international projects, unlike Ukraine and Georgia, constitutes its security insurance.
In the present case, even though, the implementation of the SGC does not pose any threat to Azerbaijan, today the involvement of Iran and Turkmenistan in this project will allow to demonstrate a more robust position in front of Russia. From this point of view, West’s more compromise approach to Iran, and its conditions for involvement in this project will help eliminate the monopoly of Russia in Europe as well as to ensure the security of Azerbaijan in a diversified environment.
© Azərbaycan Tarix Qurumu, 2022 © Elnur Nəciyev, Günay Nəciyeva, 2022 ©“Turxan” NPB, 2022 ISBN 9789952479478
------
The presented book for the first time covers the population of the Safavid state from a historical and demographic point of view and provides detailed information on the dynamics of the population, location, administrative-territorial division, demographic, ethnic, religious, and social composition, population movement, and demographic problems caused by natural disasters and diseases. The book is intended for a wide readership interested in the history of the Safavid state of Azerbaijan and the historical and demographic situation of the population living on the territory of the state.