Institute of Fine Arts

The doctoral thesis summarises personal reasoning and learnt theories about the Universe, from
the smallest to the largest of its structures, expressed in my own artistic language. The theoretical
dissertation is the reflection on the Universe - its structure, shape, colour, and history in the context of the Big Bang. The description of the dissertation consists of introduction, four parts, and
summary.
In the first part, I present the Universe as the Object of my research and considerations, clarify
the terminology used and explicate the title and terms used in the dissertation. It is also an
attempt to specify the term ‘the image of the Universe’ in the wide philosophical context.
I indicate the scientific image of the world as the source of inspiration and confront it with the
discarded image of Middle Ages.
In part II I indicate the correlation between art and science. I refer to the scientific theories of the
structure, history, and evolution of the Universe that I find particularly inspiring. I explicate the
role of the astronomical observations in my art as a source of knowledge and inspiration about
vast space. The description of selected paintings which refer to ‘the standard cosmological
model of the Universe’ can also be found in this part.
Part III is dedicated to the creative process and the method. I explain the used technique and
means of expression. I also state reason for my choice of painting supports as well as for choos￾ing the colour gamut to the Hubble palette.
In part IV I refer to the sources of inspirations: the ‘scientific image of the world’, historic and
modern models of the Universe, astrophotography, astronomical observations, and the great
masters’ artworks.
Summary is a short synopsis.
The artistic part of my doctoral work consists of ten paintings in oil technique, on linen canvas.
The set includes: four paintings measuring 100 cm x 100 cm, three measuring 162 cm x 100 cm
and three paintings of 162 cm x 162 cm

(1643-1713), an antiquary and writer, in his Country Conversations published in 1694 gives an account of a fictitious visie which cercain Lisander, accompanied by Julio and Micis, paid co a gencleman named Eugenius who, after living ac che courc, had recencly retired to a countryside where he had builc "afi:er che ltalian fashion ... one of the Neatesc Houses in chat Country for true and Regular Architecture, and Curious Contrivance". 1 Eugenius, we learn, "had always a Greac fancy for che Arc of Drawing, and had been taughc someching of ie when young, which he had excremely improved by the Inscruccions of che best Masters ac Rome" during his Grand Tour. "In his !acer cimes of Leasure he used che Pencil ofi:en, which he call'd his most pleasing Diversion, and his !die Hours more Honescly imploy'd chan in chat which some call business". Eugenius was not only che practicing painter whose "Genius inclined ... most to Landskip-Painting", buc also a !over of antiquicies. He even preserved, in his park, che ruin of che old monastery which he regarded as beauciful and venerable like che

Żadne słowa nie oddają lepiej charakteru notatek, którymi William Blake opatrzył własny egzemplarz Dzieł sir Joshuy Reynoldsa1, przechowywany obecnie w British Library. Poeta zdecydował się posłużyć pogardą wyrażoną w biblijnej modlitwie faryzeusza, wiedząc dobrze, że w oczach Boga nie przynosi ona usprawiedliwienia, by tym silniej odciąć się od wszystkiego, co prezentował sobą Reynolds, utożsamiony tu najwyraźniej z celnikiem2. Dla natury głęboko, choć nie ortodoksyjnie religijnej, jaką był Blake, słowa te oznaczały ryzyko świadomego bluźnierstwa. Marginalia powstały w 1807 r. w Londynie, w domu przy South Molton Street3-chociaż niektóre z nich Blake prawdopodobnie kreślił już wcześniej w Felpham-jego wrogość wobec Reynoldsa pozostawała więc żywa jeszcze piętnaście lat po śmierci autora Rozpraw o sztuce. Zachował się tylko pierwszy z trzech tomów Dzieł, należących do poety, zawierający osiem z piętnastu rozpraw, które Reynolds jako prezydent Akademii wygłosił pomiędzy 1769 i 1778 r. Nie wiadomo, czy pozostałe tomy Blake również opatrzył komentarzami. Notatki stanowiły dogodną okazję do wstępnego sformułowania przez В lakę'a własnej teorii sztuki w obliczu oponenta, jakim był Reynolds4. Najwyraźniej potraktował on Rozprawy jako katalizator własnych poglądów, stąd bezkompromisowy i radykalny charakter komentarzy. Poglądy В lakę'a miały przybrać pełniejszy kształt dwa lata później w Descriptive Catalogue of Pictures5, towarzyszącym wystawie, którą artysta bez sukcesu otworzył w sklepie swego brata. Do tego czasu, mimo nieustannej zmienności, stworzony przez niego system filozoficzno-religijny, jak i będąca jego częścią teoria sztuki, zdążyły nabrać wyrazistego kształtu. Blake napisał już większość najważniejszych utworów poetyckich: od Pieśni niewinności i doświadczenia, przez Zaślubiny nieba i piekła, Amerykę i Europę, aż po Pierwszą księgę Urizena oraz Pieśń i Księgę Losa; rozpoczął też prace nad Miltonem i Jerozolimą. Zmianie miała ulec poetycka mitologia, w którą ten system przyodział, ale jego zręby pozostały już niezmienione.