شىنجاڭدا ئىلگىرىدىن 50نەچچە خىل ئۈزۈم ئۆستۈرۈلۈپ كەلگەن،ئۈزۈم سورتلىرىنىڭ كۆپلۈكىدىن ئېيتقاندا،ئىلى بىرىنچى ئورۇندا تۇرىدۇ.ئىلىدا ئۈزۈم سورتىدىن 35ى بار.ئۇنىڭدىن قالسا قەشقەر(18خىل سورت بار)،خوتەن ۋىلايەتلىرى(17خىل سورت بار)دۇر.ئاساسلىق ئۈزۈم ماكانى بولغان تۇرپان ئويمانلىقىدا سەككىز ئاساسىي سورت بولغاندىن باشقا،يەنە بىختىن ئۆزگەرگەن تۆت خىل سورت شىنجاڭنىڭ باشقا يەرلىرىگە تارقالغان،ئۈزۈم سورتلىرىنىڭ تارقىلىش ئەھۋالىدىن قارىغاندا،قەشقەر ئۈزۈمى بىلەن خوتەن ئۈزۈمىنىڭ ئۆستۈرۈلۈش كۆلىمى ئەڭ كەڭ بولۇپ،شىنجاڭنىڭ جەنۇب ۋە شىمالىدا ئومۇميۈزلۈك ئۆستۈرۈلىدۇ
شىنجاڭنىڭ ئۈزۈم سورتلىرى
تارىخى
|
كەلگەن يېرى
|
باشقا ئىسىملىرى
|
نامى
|
تەرتىپى
|
III
|
ئىران
|
ئەسلى ئىسمى sultana
|
كىشمىش ئۈزۈم
|
1
|
|
ئىنىق ئەمەس،قەشقەر
|
|
خوتەن قىزىل ئۈزۈمى
|
2
|
|
ئوتتۇرا ئاسىيا؟
|
ئاق سايۋا،كۆك سايۋا،ھۈسەينى ئۈزۈم
|
سايۋا ئۈزۈم
|
3
|
|
قەشقەر؟
|
ئاق ئۈزۈم،يۇمىلاق ئۈزۈم،كۆك ئۈزۈم
|
قەشقەر ئۈزۈمى
|
4
|
|
شىنجاڭ؟
|
كۆك مۇناقى،ئاق مۇناقى،ساي ئۈزۈم
|
مۇناقى ئۈزۈم
|
5
|
III
|
گىرىتسىيە پېلوپوننىس يىرىم ئارىلىدىكى كورنىف
|
Black Corinh
|
غۇنچە ئۈزۈم
|
6
|
|
ئېنىق ئەمەس
|
|
سېرىق ئۈزۈم
|
7
|
|
سابىق سوۋىت ئىتتىپاقى؟
|
|
سېرىق چاراس
|
8
|
|
سابىق سوۋىت ئىتتىپاقى؟
|
جىڭكار
|
قارا چاراس
|
9
|
|
ئىنىق ئەمەس
|
|
قىزىل تەيجى
|
10
|
|
ھىندىستاننىڭ جەنۇبى رايونلىرى؟
|
شىۋىرغانى،Black Monkka,Mounkka
|
قارا كىشمىش
|
11
|
|
سابىق سوۋىت ئىتتىپاقى؟
|
Macka
|
كاتتا قورغان
|
12
|
|
ئىنىق ئەمەس
|
|
ئەتىر پۇراق ئۈزۈم
|
13
|
دۇنيادىكى ھەرقايسى قىتئەلەرنىڭ ئىشلەپچىقارغان ئۈزۈم ھارىقى مەھسۇلاتى
|
|
دۇنيا بويىچە ئومومى مەھسۇلاتتا ئىگىلىگەن نىسبىتى (%)
|
ئۈزۈم ھارىقى مەھسۇلاتى(100مىليون لىتىر)
|
قىتئەلەرنىڭ نامى
|
|
79.9
|
279.7
|
ياۋروپا
|
|
15.1
|
52.8
|
ئامىرىكا
|
|
3.1
|
10.8
|
ئافرىقا
|
|
1.3
|
4.5
|
ئوكىئانىيە
|
|
0.7
|
2.3
|
ئاسىيا
|
دۇنيادىكى ھەرقايسى دۆلەتلەرنىڭ ئىشلەپچىقارغان ئۈزۈم ھارىقى مەھسۇلاتى
|
|
دۇنيا بويىچە ئومومى مەھسۇلاتتا ئىگىلىگەن نىسبىتى (%)
|
ئۈزۈم ھارىقى مەھسۇلاتى(100مىليون لىتىر)
|
دۆلەتلەرنىڭ نامى
|
|
24.2
|
8.47
|
ئىتالىيە
|
|
19.8
|
69.2
|
فىرانسىيە
|
|
12.4
|
43.5
|
ئىسپانىيە
|
|
9.2
|
32.2
|
سابىق سوۋىت ئىتتپاقى
|
|
6.9
|
24.1
|
ئارگىنتىنا
|
|
5.1
|
18
|
ئامىرىكا
|
|
2.9
|
10.2
|
پورتۇگالىيە
|
دۇنيادىكى ئۈزۈمنىڭ ئىشلىتىلىشى
|
ئۈزۈم شىرنىسى (%)
|
ھاراق (%)
|
قۇرۇق ئۈزۈم (%)
|
ھۆل پىتى يىيىش (%)
|
ئىشلىتىلىش ئورنى
|
0.5
|
82
|
6
|
12
|
دۇنيا
|
|
|
|
96
|
فىرانسىيە
|
|
|
88
|
|
ئىران
|
|
|
40.6
|
59.4
|
ئافغانىستان
|
|
5
|
37
|
|
تۈركىيە
|
دۇنيادىكى ھەرقايسى قىتئەلەر ۋە ئاساسلىق ئۈزۈم ئىشلەپ چىقىرىدىغان مەملىكەتلەرنىڭ قۇرۇق ئۈزۈم مەھسۇلات مىقدارى
|
|
نىسبىتى(%)
|
ئومومى مەھسۇلات مىقدارى(توننا)
|
قىتئە ۋە دۆلەت
|
نىسبىتى(%)
|
ئومومى مەھسۇلات مىقدارى(توننا)
|
قىتئە ۋە دۆلەت
|
17.3
|
168648
|
ياۋروپا
|
47.4
|
462000
|
ئاسىيا
|
15.7
|
153000
|
گىرىتسىيە
|
|
34.1
|
332000
|
تۈركىيە
|
|
6.7
|
65100
|
ئوكىئانىيە
|
6.1
|
59000
|
ئىران
|
6.7
|
65100
|
ئاۋىستىرالىيە
|
|
6
|
58000
|
ئافغانىستان
|
1.6
|
16000
|
ئافرىقا
|
27
|
263000
|
ئامىرىكا قىتئەسى
|
1
|
10000
|
جەنۇبى ئافرىقا
|
|
26.5
|
258000
|
ئامىرىكا
|
|
<شىنجاڭ مىۋىچىلىكى> دىگەن كىتابتىن تەييارلاندى.