Эчтәлеккә күчү

Vaduts

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Vaduts latin yazuında])
Lixtenşteyn başqalası häm munitsipalitet
Vaduts
alman. Vaduz


Bayraq Gerb
Bayraq
Bayraq
Gerb
Gerb
İl
Mäydan 17,3 km²
Räsmi tel alman tele
Xalıq sanı 5741 keşe (2022)
Poçta indeksı 9490

Vaduts (alman. Vaduz, almança [faˈduːts] yäki [faˈdʊts] dip äytelä) — Lixtenşteyn kenäzlegeneñ başqalası häm milli parlament[en] urnaşqan urın. Vaduts Reyn başında urnaşqan. Şähärdä 5741 keşe yäşi (2022 yılnıñ ğinwarı)[1], alarnıñ kübese katoliklar. Şähärneñ kafedral’ soborı[en] Rim-katolik çirkäwe arxiepiskobı[en] rezidensiäse bulıp tora. Vaduts mäydanı — 17,3 km².

Tarixi qulyazmalarda Vaduts berençe tapqır XII ğasırda Fardutses iseme astında iskä alına. Şulay da şähärgä XIII ğasırda Verdenberg[de] grafı nigez salğan dip sanala. 1342 yılda üzäge Vadutsta bulğan möstäqil graflıq[en] bülenep çıqqan. 1499 yılda graf zamogı şveytsariälelär höcüme[en] belän cimerelgän.

Bay Bogemiä feodalları Lixtenşteynnar[en] küp cirlärgä iä bulğan, läkin bu territoriälärneñ barısı da Bogemiä tacına buysınğan. İzge Rim imperiäseneñ reyxstagında urın alu öçen, kenäz Xans Adam fon Lixtenşteyn[en] 1699 yılda imperatorğa turıdan-turı buysınğan[en] Şellenberg bilämäsen[en] häm 1712 yılda Vaduts graflığın[en] satıp alğan.

Bu satıp aludan soñ imperator Karl VI’nıñ[en] 1719 yılnıñ 23 oktäbrendäge ukazı belän Şellenberg[en] sinyoriäse häm Vaduts graflığı[en] Lixtenşteyn kenäzlegenä berläşterelgän, anıñ berençe kenäze Anton Florian fon Lixtenşteyn[en] bulğan. Kenäz ğailäse borınğı Vaduts zamogında[en] urnaşqan, ä anıñ yanındağı şul uq isemdäge şähär waqıt uzu belän kenäzlek başqalası statusın alğan.

1999[2] 2000[2] 2001[2] 2002[2] 2003[2] 2004[2] 2005[2] 2006[2] 2007[2] 2008[2] 2009[2] 2010[2] 2011[2] 2012[2] 2013[2]
5 106 5 043 4 927 4 949 5 038 5 005 5 053 5 047 5 070 5 104 5 111 5 204 5 207 5 236 5 229

Şähär belän bäyle keşelär

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  • Albert Şedler[de] (1848—1922), Lixtenşteyn säyäsi eşleklese, Lixtenşteyn landtagı räise.