Эчтәлеккә күчү

Milli partiä (KAR)

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Milli partiä (KAR) latin yazuında])
Milli partiä
afr. Nasionale Party


Nigezläw datası

1 iyül 1914

Taratılu datası

8 sentäber 1997 (Yaña milli partiägä reorganizatsiä)

Ştab-fatir

Keyptawn

İl

KAB[en]/KAR









İdeologiä

1914–1948:
Afrikaner millätçelege
Afrikaner azçılığınıñ mänfäğätläre
Konservatizm
Respublikaçılıq
1948–1990:
Afrikaner millätçelege
Aparteid
Antikommunizm
Milli-konservatizm[1]
Sotsial’ konservatizm
Aqlar östenlege
Rasializm
1990–1997:
Watandaşlıq millätçelege
Könyaq Afrika millätçelege
Konservativ liberalizm
Xristian demokratiäse
Liberal’ konservatizm

Milli partiä (afr. Nasionale Party, ingl. National Party) — KAB[en]-KARda 1948 yılnıñ 4 iyünennän 1994 yılnıñ 9 mayına qädär xakimiättä bulğan ütä uñ partiä. Partiä ildä aparteid rejimın urnaştırğan. Milli partiä xakimlege waqıtında Könyaq Afrika Berlege Könyaq Afrika Respublikası dip üzgärtelgän häm Millätlär duslığınnan çıqqan. Partiä tarafdarlarınıñ küpçelege afrikanerlarğa[en] qarağan[2]. 1995 yılda Yaña milli partiä[en] dip üzgärtelgän, 1997 yılda reorganizatsiälängän, 2005 yılda üz eşçänlegen tulısınça tuqtatqan.

Tarixı

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Milli partiägä 1914 yılda afrikaner-millätçelär[en] nigez salğan, alarnıñ ideologiäse nigezen etnomillätçelek täşkil itkän. 1915 yılğı saylawlarda partiä parlamentta 27 urın alğan. Yan Smets[en] xökümäte 1922 yılnıñ yazında Rand kütäreleşen[en] räximsez räweştä basqan, şuña kürä aq eşçelär 1924 yılnıñ cäyendä uzğan saylawlarda nigezdä Leyborist partiäse häm Milli partiä öçen tawış birgännär. Alar ciñü yawlağannar häm Ceyms Hertsognıñ[en] koalitsion xökümäten tözägännär. Bu xökümät 1933 yılğa qädär xakimiättä bulğan; 1933—1948 yıllarda il belän 1934 yılda berläşkän Milli partiä häm Könyaq Afrika partiäse tarafınnan oyıştırılğan Smets häm Hertsoğnıñ koalitsion xökümäte idärä itkän. Şul uq waqıtta şul uq yıllarda afrikaner millätçelegeneñ ideologik pozitsiäläre köçäygän. 1935 yılda alarnıñ iñ köçle tarafdarları Daniel Fransua Malan[en] citäkçelegendä Milli partiädän «Çista milli partiä»gä (afr. Gesuiverde Nasionale Party, GNP) bülenep çıqqannar[3][4]. 1948 yılğı saylawlarğa Milli partiä berläşkän, näticädä alar ciñü yawlağan häm aparteid säyäsäten alıp bara başlağan Malan citäkçelegendäge[5] xökümät tözägän.

1994 yıldan soñ Milli partiä

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1994 yılda saylawlar uzdırılğan, anda berençe tapqır Könyaq Afrika Respublikasında yäşäwçe barlıq etnik törkemnär qatnaşa alğan. Bu saylawlarda Afrika milli kongressı[en] citäkçelegendäge koalitsiä ciñü yawlağan. Milli partiä 20,4% tawış cıyıp, ikençe urınnı alğan. Saylawlardan soñ partiä üz isemen «Yaña milli partiä»gä üzgärtkän[2].

2000 yılğı saylawlarda Yaña milli partiä häm Demokratik partiä Demokratik alyansqa[en] berläşkän. Ämmä 2001 yılnıñ oktäbrendä Yaña milli partiä koalitsiädän çıqqan. 2005 yılda partiä üz eşen tuqtatqan, ä anıñ elekkege deputatları nigezdä AMKğa[en] quşılğan.

İskärmälär

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ Krabill, Ron (2010). Starring Mandela and Cosby: Media and the End(s) of Apartheid. University of Chicago Press. p. 51. https://archive.org/details/starringmandelac00krab. 
  2. ↑ 2,0 2,1 No more Nats in Parliament (en). International Marketing Council of South Africa.. әлеге чыганактан 2007-08-07 архивланды. 2007-08-15 тикшерелгән.
  3. ↑ Kaikkonen, Olli; Rytkönen, Seppo; Sivonen, Seppo. Afrikan historiaКалып:Ref-und. — Gaudeamus, 1989. — С. 233—234. — ISBN 951-662-382-4.
  4. ↑ Fusion Government (en). 2011-08-30 тикшерелгән.
  5. ↑ Clark, Nancy L. & Worger, William H. Seminar Studies in History: South Africa - The Rise and Fall of Apartheid(ингл.). — Pearson Education Limited(ингл.)татар., 2004. — P. 41—45. — ISBN 0-582-41437-7.

Sıltamalar

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Milli_partiä_(KAR)&oldid=4158450