Иона Туския
Иона Ираклий улы Туския (гөрҗ. იონა ირაკლის ძე ტუსკია; 1901 елның 11 декабре (24 декабре), Русия империясе, Озургеты (хәзер Озургети) — 1963 елның 8 октябре, Франция, Париж) — гөрҗи совет композиторы һәм педагогы. Гөрҗи ССРның халык артисты (1962).
Биография
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Студент чагында ук, 1922 елда, ул «Яшь гөрҗи композиторлары җәмгыятен» оештырган. 1926 елда Тифлис консерваториясен тәмамлаган; Михаил Ипполитов-Иванов (композиция) һәм М. Васильев, Андрей Карашвили (скрипка) шәкертләре. 1931 елда Ленинград консерваториясен тәмамаган; Владимир Щербачев шәкерте (композиция). 1932 елдан үз тормышын Тифлис, хәзерге Тбилиси консерваториясе белән бәйләгән, анда классик композиция укыткан (1947 елдан — профессор), ә 1948—1950 елларда — теоретик-композиторлык факультеты деканы, 1952—1961 елларда — композиция кафедрасы мөдире һәм Консерватория ректоры. Аның шәкертләре арасында: Важа Азарашвили, Реваз Габичвадзе, Отар Гордели, Феликс Алборов, Гия Канчели, Григорий Кокеладзе, Сулхан Насидзе, Иосиф Кечакмадзе, Александр Букия, Лили Иашвили һәм башка. 1935—1937 елларда Гөрҗистан композиторлар берлеге идарәсе рәисе булган. Романслар, җырлар һәм Шота Руставели исемендәге театр спектакльләре һәм фильмнар өчен музыка язган. 1949 елдан — СБКФ әгъзасы.
Дидубе пантеонында җирләнгән.
Бүләкләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Гөрҗи ССРның атказанган сәнгать эшлеклесе
- Гөрҗи ССРның халык артисты (1962)
- Кызыл Байрак Хезмәт ордены (1946)
- ике «Хөрмәт Билгесе» ордены (05.09.1936, 17.04.1958)
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Музыкальный энциклопедический словарь / Гл. ред. Г. В. Келдыш. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — с. 558 — ISBN 5-85270-033-9
- Торадзе Г., Иона Туския, Тбилиси, 1962.
Ссылки
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Иона Туския КиноПоиск сайтында
- ↑ Internet Movie Database — 1990.
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
- 24 декабрь көнне туганнар
- 1901 елда туганнар
- Кутаис губернасында туганнар
- 8 октябрь көнне вафатлар
- 1963 елда вафатлар
- Парижда вафатлар
- «Хөрмәт Билгесе» ордены кавалерлары
- Хезмәт Кызыл Байрагы ордены кавалерлары
- Озургетида туганнар
- Композиторлар
- Гөрҗистан композиторлары
- ССРБ композиторлары
- XX гасыр композиторлары
- Гөрҗистан кинокомпозиторлары
- ССРБ кинокомпозиторлары
- XX гасыр кинокомпозиторлары
- Педагоглар
- Гөрҗистан музыкаль педагоглары
- ССРБ музыкаль педагоглары
- XX гасыр музыкаль педагоглары
- Гөрҗистан опера композиторлары
- Оперетталар композиторлары
- Гөрҗи ССРның атказанган сәнгать эшлеклеләре
- Гөрҗи ССРның халык артистлары