Simone de Beauvoir
Simone de Beauvoir | |
---|---|
Tam adı | Simone-Lucie-Ernestine-Marie Bertrand de Beauvoir |
Doğumu | 9 Ocak 1908 Paris, Fransa |
Ölümü | 14 Nisan 1986 (78 yaşında) Paris, Fransa |
Çağı | 20. yüzyıl felsefesi |
Bölgesi | Batı felsefesi |
Okulu | Varoluşçuluk Feminizm Batı Marksizmi Sorbonne |
Önemli fikirleri | Varoluşçu feminizm Feminist etik |
Simone Lucie-Ernestine-Marie-Bertrand de Beauvoir ([simɔn də boˈvwaʀ]; 9 Ocak 1908 – 14 Nisan 1986), Fransız yazar ve feminist filozof. Roman, felsefe politik ve sosyal deneme, biyografi ve otobiyografi yazarı, gazeteci.
En önemli eseri 1949’da yazdığı, kadınların gördüğü baskıların bilimsel incelemesini yaptığı ve modern feminizmin temellerini kurduğu İkinci Cins (Le Deuxième Sexe) sayılabilir.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Simone de Beauvoir 9 Ocak 1908’de Paris’te Georges Bertrand ve Françoise (Brasseur) de Beauvoir çiftinin kızı olarak dünyaya gelmiştir. Geleneksel bir ailenin büyük kızıdır. Otobiyografisinin ilk bölümünde (Bir Genç Kızın Anıları) dinine ve ülkesine bağlı ataerkil bir ailenin sorumluluklarla donatılmış kızı olarak yaşadığı dönemden bahseder. Kişiliğinin koyu Katolik annesinin ve bilinemezci babasının karşıtı olarak şekillendiği söylenebilir.
Çocukluk ve ergenlik çağını etkileyen iki ilişkisinden biri kardeşi Helen diğeri arkadaşı Zaza ile olan ilişkisidir. Helen’in küçüklüğünden itibaren ona sürekli bir şeyler öğretmeye onu yetiştirmeye çalışmış ilişkisinde öğretici bir kaygı içinde olmuştur. Zaza ise trajik yaşamı ve ölümü ile Simone’nun karşılaştığı ilk sorunu oluşturuyordu.
Matematik ve felsefede Baccalauréat sınavını geçtikten sonra Katolik Enstitüsü’nde matematik öğrenimi ve Saınte Marie Enstitüsünde yabancı dillerde yazın eğitimi gördü. Daha sonra Sorbonne’da felsefe eğitimi aldı. 1929’da seçkin Ecole Normale Superieure’ye kayıt olan ve Sorbonne’da kurs almakta olan Jean-Paul Sartre ile tanışır. Beavuvoir’un Ecole Normele’de eğitim gördüğü yanlış ve yaygın olan bir bilgidir. Ancak bu okuldaki Sartre ve felsefe grubundaki diğer insanlar tarafından iyi tanınmaktadır. 1929’da felsefede Agregation başaran en genç öğrenci olur. Sartre o yıl birinci olur, Simone ise ikinci. Sorbonne’da iken hayatı boyunca bilinecek lakabı Castor(Cesur)u edinecektir. 1943 yılında Simone Konuk Kız (L'Invitée) adlı Rouen okulundaki öğrencilerinden Olga Kosakiewicz ile olan kronik lezbiyen ilişkisinin öyküsünü yayınladı. Bu öykü aynı zamanda de Beauvoir ile Sartre arasındaki karmaşık ilişkiyi ve ilişkinin bu üçlü ilişkiden nasıl zarar gördüğünü anlatır.
Ve II. Dünya Savaşı'ndan sonra De Beauvoir Sartre’ın Maurice Merleau-Ponty ve diğer arkadaşları ile kurduğu "Modern Zamanlar" (Les Temps Modernes) adlı politik gazetede çalışmaya başladı. De Beauvoir bu gazetede kendini geliştirdi ve ölümüne kadar editör olarak çalışmaya devam etti.
Belirsizlik Ahlakı Üzerine (Pour Une Morale de L'ambiguïté, 1947) kitabında Fransız varoluşçuluğu etkileri fark edilmektedir. Kitapta çok sade bir biçimde Sartre’ın olmak ve hiçlik felsefeleri arasındaki geniş açıyı göstermektedir. De Beauvoir bir biseksüeldir; ancak bir seminerde Nelson Algren’le tanıştığı 1947 yılına kadar orgazma ulaşamadığını belirtmiştir.[kaynak belirtilmeli] Chicago’da Beauvoir Algren ile ilişkisinde ilk orgazmını yaşar.[kaynak belirtilmeli] Bu Fransa’da iki ayrı kitap olarak basılan İkinci Cins kitabına da ilham olur. Bu çalışma Amerika’da da The Second Sex olarak yayıncı Alfred A. Knoph’ın karısı Blance Knopf‘un tavsiyesi üzerine Howard Parshley tarafından çevrilerek yayınlanır.
Kadın: Efsane ve Gerçek
[değiştir | kaynağı değiştir]Simone de Beauvoir önce Kadın: Efsane ve Gerçek adlı denemesini yazar. Bu denemesinde erkeklerin kadınları, erkekleri yanlış havalara, izlenimlere sokan gizemli “diğer”ler olarak gördüğünü iddia eder. Ve erkeklerin, bu “diğer” olma durumunu, kadınları ve onların problemlerini anlamadıklarına, onlara yardım etmediklerine hatta onlara uyguladıkları baskılara bir neden olarak kullandıklarını iddia eder. Bu durumun tüm toplumlarda klişeleşmiş bir hal aldığını ve her zaman hiyerarşiyi elinde tutanların güçsüzleri “diğer” olarak tanımladığını ve onları etraflarında dolaşan karanlık gölgeler olarak nitelendirdiğini savunmuştur. Bu durumun sınıflar arasındaki ilişkilerde, dinsel, ırksal ayrımların mücadelesinde her türlü karşıtlıkta görüldüğünü ama hiç karşıtlıkta “diğer” nitelendirmesinin ve “diğer”e yaklaşımın kadın-erkek ayrımındaki kadar klişeleşmiş bir hal almadığını, hayatın mevcut düzenine gerekçe olarak gösterilmediğini söyler.
İkinci Cins
[değiştir | kaynağı değiştir]Yazarın bu eseri 1949’da Fransa’da yayımlanmıştır. Freudcu yönleri ağır basan feminist bir varoluşçuluk göze çarpar. Varoluşçulukta olduğu gibi de Beauvoir temel prensip olarak var oluşun özden önce geldiğini kabul eder ve “Kadın doğulmaz kadın olunur.” prensibine ulaşır.
Araştırmaları diğer kavramı üzerine yoğunlaşmıştır. Kadınların diğer olarak tanımlanmasını ve mevcut sosyal konumunu, gördüğü baskının temeli olarak olarak nitelendirir. De Beauvoir tarihte her zaman kadının sapkın ve anormal canlılar olarak görüldüğünü iddia eder ve Mary Wollstonecraft’ın dahi erkekleri kadınlara ulaşmaları gereken ideal örnek olarak gösterdiğini ileri sürer.
De Beauvoir “Bu durum kadınların kendilerini normalden sapmış, dışta kalan ve normale ulaşmaya çalışan canlılar gibi algılamalarını sağlayarak onlarını başarılarını sınırlandırmıştır.” der. Feminizme göre bu düşünce artık bir kenara atılmalıdır. De Beauvoir iddia eder ki kadınlar erkekler kadar ayrım yapma, seçme yeteneğine sahiptir ve böylece kendilerini geliştirmeyi seçebilir, kadını mevcut durumundan ileri götürebilir, kendi hayatlarının ve dünyanın sorumluluğunu alabilir.
Ölümü ve sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]1981’de Sartre’ın acı dolu son yıllarını anlattığı Veda Töreni’ni (Cérémonie Des Adieux) yazar. Kendisi de Paris’te Cimetière du Montparnasse Mezarlığı’na, Sartre’ın yanına gömülür. Mezar taşında isimleri alt alta yazılır. Ölümünden sonra ünü yayılmaya devam eder. Sadece 1968’lerin post-feminizminin kurucusu olduğu için değil aynı zamanda akademisyen olarak ve varoluşçu Fransız düşün insanı olarak da ünü gelişerek yayılır. Sartre’ın üzerindeki etkisi her zaman görülür. Felsefe üzerine yazdığı birçok eserde de Sartre’ın varoluşçu etkisi görülebilir. Paris’te Seine Nehri üzerine yapılan bir köprüye yazarın adı verilmiştir.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Konuk Kız (1943)
- Pyrrhus ve Cineas (1944)
- Başkalarının Kanı (1945)
- Kim Ölecek? (1945)
- Her Erkek Ölümlüdür (1946)
- Belirsizlik Ahlakı Üzerine (1947)
- İkinci Cins (1949)
- Gün gün Amerika (1954)
- Mandarinler (1954)
- Sade’ı Yakmalı mı? (1955)
- Uzun Yürüyüş (kitap)Uzun Yürüyüş (1957)
- Bir Genç Kızın Anıları (1958)
- Yaşlılık (1960)
- Sessiz Bir Ölüm (1964)
- Les Belles Images (1966)
- The Woman Destroyed (1967)
- Hesap Tamam (1972)
- When Things of the Spirit Come First (1979)
- Veda Töreni (1981)
- Sartre’a Mektuplar (1990)
- Aşk Mektupları (Nelson Algren’e) (1998)
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1983 Sonning Ödülü
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Commons'ta dosyalar | |
Vikisöz'de alıntılar |
- (İngilizce) İnternet Filozoflar Ansiklopedisi: Simone de Beauvoir8 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Shannon Mussett tarafından yazılmış bibliografi ve çalışmalarının İngilizce çevirisi.
- (İngilizce) Stanford Filozoflar Ansiklopedisi: Simone de Beauvoir 11 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Debra Bergoffen tarafından yazılmış bibliografisi.
- (İngilizce) Guardian Books "Author Page" 5 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., linkler
- (İngilizce) A Finnish admirer.
- (İngilizce)Stand By Your Man: The strange liaison of Sartre and Beauvoir 10 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, * The Second Sex: Significant Other.
- (İngilizce) The Ethics of Ambiguity. 6 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 1908 doğumlular
- 1986 yılında ölenler
- Fransa'da LGBT kişiler
- 20. yüzyıl Fransız yazarları
- Fransız filozoflar
- Fransız feministler
- Feminist filozoflar
- LGBT filozoflar
- LGBT yazarlar
- Biseksüel yazarlar
- Varoluşçular
- Légion d'honneur'ı reddedenler
- Goncourt Akademisi Edebiyat Ödülü sahipleri
- Montparnasse Mezarlığı'na defnedilenler
- Fransız ateistler
- Biseksüel kadınlar
- Ateist filozoflar
- Ateist yazarlar