Pisanello
| Pisanello | |
|---|---|
 Pisanello'nun yandan görünümünü gösteren madalya | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Antonio di Puccio Pisano |
| Doğum | 1395 Pisa, İtalya |
| Ölüm | 1455 Napoli, İtalya |
| Alanı | Resim, fresk, madalya |
| Sanat eğitimi | Gentile da Fabriano |
| Katıldığı akımlar | Uluslararası gotik |
| Ünlü yapıtları | Aziz Yorgi ve Trabzon prensesi |
Pisanello, [a] (c. 1395 - c. 1455), İtalyan Rönesansının ve Quattrocento döneminin seçkin ressamlarından biriydi. Guarino da Verona gibi şairler tarafından övülen Pisanello, döneminin hümanistlerince Cimabue, Fidias ve Praksiteles gibi ünlü isimlerle karşılaştırılmıştır.
Pisanello, büyük duvar resimlerindeki muhteşem freskleri, portreleri, küçük şövale resimleri ve çizimleriyle tanınmaktadır. 15. yüzyılın ilk yarısının en önemli madalya portresi üreticisidir ve bu türü ortaya çıkardığı iddia edilmektedir.[1]
Venedikli Doge, Vatikan'daki Papa ve Verona, Ferrara, Mantua, Milano, Rimini ve Napoli Kralı tarafından çalıştırılmış, Gonzaga ve Este ailelerinde yüksek saygınlık kazanmıştır.
Pisanello'nun eserlerinin birçoğu hatalı şekilde Piero della Francesca, Albrecht Dürer, Leonardo da Vinci ve diğer sanatçılara atfedilmiştir. Resimlerinin çoğu yok olurken, çizimleri ve madalyalarının çoğu günümüze ulaşmıştır.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]
Pisanello'nun hayatı tam olarak bilinmemektedir. 1380 ve 1395 arası bir tarihte doğduğu bilinen Pisanello, 1450 ve 1455 arası bir tarihte (muhtemelen 14 Temmuz ile 8 Ekim 1455 arası) ölmüştür. Aslen Pisalıydı ama hayatının ilk yıllarını Verona topraklarındaki San Vigilio sul Lago'da geçirmiştir. İlk yıllarındaki stili Verona geleneğinden olduğu için Veronalı bir ressam (belki Altichiero veya Stefano da Verona) tarafından eğitildiği düşünülmektedir.
Eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]1415 ve 1420 yılları arasında, saf, zarif ve detaylı tarzını aldığı ünlü ressam ve tezhipci Gentile da Fabriano'nun asistanlığını yapmıştır. Ayrıca Fabriano'dan daha sonraki resimlerinde kullandığı güzel kumaş ve değerli malzemeler almıştır. Fabriano ile beraber birçok fresk yapmıştır. Buna karşın Palazzo Ducale, Aziz John Lateran Bazilikası, Mantua Sarayı ve Pavia Saraylarındaki freskleri yok olmuştur.
1422'de Pisanello'nun Gianfrancesco Gonzaga'nın oğlu Ludovico Gonzaga'nın hizmetinde olduğu bildirilmiştir. 1440'lara kadar Gonzaga ailesi için Mantua kasabasında çalışmaya devam etmiştir.
İtalyan Rönesansı sanatçısı ve biyografi yazarı Giorgio Vasari, Pisanello'nun Floransa Katedrali'ndeki Niccolò da Tolentino'nun atlı heykelini (1456) resmettiğini ve Andrea del Castagno'nun atölyesinde de çalıştığını belirtmektedir. Ayrıca Pisonello'nun muhtemelen San Romano Muharebesi'nin ressamı Paolo Uccello ile tanıştığını söylemektedir. Pisanello'nun at çizme sevgisi muhtemelen bu ilişkiden kaynaklanmaktadır; ama hayatı hakkında bilinenler sınırlı olduğu için, Vasari'nin bu atıfları güvenilir değildir ve sadece bir efsane olabilir.
Pisanello'nun günümüzde Verona'daki Museo di Castelvecchio'da bulunan Madonna of the Quail adlı eseri "Antonius Pisanus" adıyla imzalanmıştır. Tarihi 1420 olarak geçmektedir. Pisanello'nun tarzı, Gentile da Fabriano ve Stefano da Verona'nın stillerinin karışımıdır. Bu durum, Pisanello'nun Verona'dayken iki ressam tarafından da eğitildiğini gösteriyor olabilir.
Pisanello'nun 1424'te Verona'da olduğu bildirilmiştir. Buna karşın bazı akademisyenlere göre aynı yıl Pavia'da avcılık, balıkçılıkla ve mızrak dövüşleriyle ilgili freskler yapmıştır. Aynı akademisyenler Milan Dükü Filippo Maria Visconti'nin bu resimleri yaptırdığını da iddia etmektedir. Günümüzde bu fresklerden hiçbir iz kalmamıştır.
1424 ile 1426 arasında Gonzagas ile Mantua'ya geri dönen Pisanello, günümüze ulaşan en önemli eserlerinden birini resmetmiştir: San Fermo'da yer alan Annunciation freski. Bu fresk, Floransalı heykeltıraş Nanni di Bartolo tarafından Nicolò di Brenzoni'nin cenaze anıtını süslemek için kullanılmıştır.
Gentile da Fabriano, Ağustos ve Ekim 1427 tarihleri arasında Roma'da öldüğünde, St. John Lateran Bazilikası'ndaki çalışması bitmemişti. Pisanello, eski ustasının fresklerini 1431-1432 yılları arasında tamamlamıştır. 17. yüzyılda bazilika Francesco Borromini tarafından yeniden inşa edildiğinde tüm bu freskler yok olmuştur. Berlin'deki Kupferstichkabinet, Borromini tarafından çizilmiş bu freskin soluk bir taslağını içermektedir. Pisanello Roma'da bulunduğu süre boyunca, Rönesans sanatının klasik tarzından daha çok etkilenmeye başlamıştır.
Stili
[değiştir | kaynağı değiştir]Pisanello'nun çizimleri genellikle quattrocento döneminin mücevherleri olarak kabul edilmektedir. Çizimlerindeki şapkalar o dönemde giyilen zarif kıyafetlerin varlığına kanıt niteliğindedir. Çağdaşlarının aksine, çizimleri gelecekteki resimleri için taslak olmamış, bağımsız sanat eserleridir. Çeşitli çizim kitaplarında, şiirsel bir natüralizmle çizilmiş hayvan ve bitkilerin detaylı ve gerçeği yansıtan çalışmalarını zarif kıyafetlerle derlemiştir.
Soylular için çalışması
[değiştir | kaynağı değiştir]Pisanello İtalya'nin bazı şehirlerine gitmiş ve çeşitli saraylarda çalışmıştır. Floransa'da kaldığı dönemde iki önemli portre çizmiştir. Bunlardan ilki günümüzde Viyana Sanat Tarihi Müzesi'nde sergilenen Emperor Sigismund (ancak atıf hala tartışmalıdır) adlı eser, diğeri ise günümüzde Cenova'daki Palazzo Rossa'da sergilenen Bir Adamın Portresi'dir.
Pisanello, 1433-1438 yılları arasında Verona'ya döndü. Bu dönemde bir başyapıt kabul edilen Aziz Yorgi ve Trabzon Prensesi (c. 1433–1438) freskini yaptı. Sant'Anastasia Kilisesi'ndeki Pellegrini Şapeli'nde bulunan eser, 19. yüzyılın sonlarındaki su sızıntısı sonucu ağır hasar görmüştür. Bu freskin kurtarılması için, çoğu Paris'teki Louvre Müzesi'nde sergilenen birçok tablo hazırlanmıştır.
Portreler ve madalya yapımı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Pisanello, 1435'ten itibaren daha çok portre ve madalyalarla ilgilenmeye başladı. Daha sonra Ferrara Beyi Leonello d'Este ile tanıştırıldı. Ünlü eseri Portrait of an Este Princess bu dönemden kalmadır.
Pisanello'nun The Vision of Saint Eustace adlı eseri günümüzde National Gallery'de sergilenmektedir. Bu eser tablonun mükemmelliği ve çoğu hayvanı yandan göstermesi nedeniyle uzun süre Albrecht Dürer'e atfedilmiştir.
1439'da Floransa Konseyi, Bizans İmparatoru VIII . John Palaiologos ile görüşmüştür. Bu vesileyle Pisanello, klasik ve post-klasik zamanların en iyi portre madalyacısı olarak imparatorun portre madalyasını yapmıştır. Ayrıca imparatoru ve maiyetini gösteren bazı çizimler yapmıştır.
Pisanello böylece madalya portresi alanının mucidi olmuş, yaşamı boyunca madalyalarıyla tanınmıştır. Sonraki dönemlerde birçok kez madalyaları kopyalanmıştır. Pisanello'dan önce yapılan madalyalar madeni para gibi basılırdı. Pisanello ise bronz oymalarda olduğu gibi madalyalarını eriterek madalya portreler yapmıştır. Bu sayede ressam ve madalya ustasının imzası eserde net bir şekilde görülür olmuştur. Ayrıca madalyalarını Latincede "ressam Pisano tarafından yapılmış" anlamına gelen Opus Pisani pictoris ifadesiyle imzalamıştır.
Sonraki yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Aralık 1448'den hayatının sonuna kadar, Napoli'deki Aragon Sarayı'nda yaşadı.[2] Şair Porcellio, Pisanello için bir kaside yazmıştır. Beş ya da altı yıl daha yaşamış olabilir, ancak artık kayıtlarda geçmemektedir.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Ördek (suluboya) -
Leylek -
Şahin -
Kızkuşu -
İbibik -
Kedi çalışması -
At çalışmaları -
Maymunlar -
Deve -
Domuz -
Aziz Yorgi ve Trabzon Prensesi tablosu
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Profesyonel olarak bilindiği şekliyle Antonio di Puccio Pisano veya Antonio di Puccio da Cereto. Giorgio Vasari'nin hatalı olarak adlandırdığı şekliyle Vittore Pisano.
- ^ "Victoria and Albert Museum". 11 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- ^
Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Pisano, Vittore". Encyclopædia Britannica. 21 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 649.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Richter, George Martin (Ağustos 1929). "Pisanello Studies I". The Burlington Magazine for Connoisseurs. 55 (317): 58-61+64-66.
- Benezit E. Dictionnaire des Peintres , Sculpteurs, Dessinateurs ve Graveurs Librairie Gründ, Paris, 1976; 2-7000-0156-7 (Fransızca)
- Turner, J. Grove Sanat Sözlüğü Oxford University Press, ABD; yeni baskı (2 Ocak 1996); 0-19-517068-7
- Callan G. "Doğanın Rönesans Tasviri: Ulusal Galeride Pisanello", Sanat Kitabı, Cilt 9, Sayı 3, Haziran 2002, s. 7-9 (3); Blackwell Publishing
- Brenzoni Raffaello - Pisanello, Pittore - sergi kataloğu Floransa, 1953 (İtalyanca)
- Gill, Joseph. Floransa Konseyi'nin Kişilikleri ve Diğer Makaleler. Oxford University Press (Oxford, 1964).
- Degenhart, Bernhard. 1973. "Mantua'daki Pisanello." Pantheon 31: 364-411
- Woods-Marsden Joanna. 1988'de tarif edilmiştir. Mantua'nın Gonzaga'sı ve Pisanello'nun Arthur Freskleri . Yeni Cennet.
- Susanna Avery-Quash'ın katkılarıyla Luke Syson ve Dillian Gordon. Pisanello: Rönesans Mahkemesi Ressamı. Londra: Ulusal Galeri Şirketi, 2001. xi + 264 s. 286 illus., Çoğu renkli. 1-85709-932-X ISBN 1-85709-932-X
- Hill, George Francis 1930. Cellini'den önceki Rönesans İtalyan Madalyaları Kitabı . 2 cilt. Londra.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Antonio Pisanello ve Janet Whittle" 25 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Avrupa'da heykel ve metal işleri 6 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Metropolitan Museum of Art Libraries'de Pisanello ile ilgili materyal içeren bir koleksiyon kataloğu (PDF olarak tamamen çevrimiçi mevcuttur) (indekse bakınız)
- Antonio Pisanello'nun resim ve çizimleri4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
