İçeriğe atla

Marcus Cornelius Fronto

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Marcus Cornelius Fronto (y. MS 100 – 160'ların sonları), yaygın olarak Fronto, Roma'da bir grammaticus, hatip ve avukattı. Berberi kökenli olan Fronto, Numidia'daki Cirta'da (günümüzde Cezayir, Constantine) doğmuştur. 142 yılında Gaius Laberius Priscus ile birlikte nundinium döneminin suffect konsülü olarak görev yapmıştır.[1] İmparator Antoninus Pius, Fronto'yu evlatlık oğulları olan geleceğin imparatoru olacak Marcus Aurelius ve Lucius Verus'un eğitmeni olarak görevlendirmiştir.

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Fronto, 100 yılında Numidia'nın başkenti Cirta'da Roma vatandaşı olarak doğdu.[2] Kendisini "göçebe Libyalılardan bir Libyalı" olarak tanımlamıştır.[3][4] Çocukluğunda, Yunan paedagogus Aridelus tarafından eğitim görmüştür.[5][6]

Daha sonra eğitimine Roma'da[7] filozof Athenodotus ve hatip Dionysius ile devam etmiştir.[8][9] Kısa süre içinde avukat ve hatip olarak o kadar ün kazandı ki, Cicero'nun ardından ikinci en büyük hatip olarak kabul edildi. Büyük bir servet biriktirdi, görkemli binalar inşa ettirdi ve Maecenas'ın ünlü bahçelerini satın aldı.[10]

142 yılında iki aylığına, Ağustos ve Eylül'de konsül oldu,[11] ancak sağlık sorunları nedeniyle Asia prokonsüllüğünü reddetti. Son yılları, bir kızı hariç, çocuklarının tamamını kaybetmesiyle acılı geçti. Hatip ve retorikçi olarak yetenekleri, çağdaşları tarafından büyük takdir görmüş, onun adıyla anılan bir okul olan Frontoniani'nin kurucusu olarak kabul edilmiştir;[kaynak belirtilmeli] öğretisindeki temel amacı, 1. yüzyıl yazarları olan Genç Seneca gibi yazarların tercih ettiği yapay anlatım tarzlarının yerine, Latin dilinin doğru kullanımını aşılamak ve Cicero öncesi yazarlardan "beklenmedik ve şaşırtıcı kelimeler" bulmayı teşvik etmekti. Cicero'yu bu inceliğe dikkat etmediği için eleştirirken, mektuplarını ise tamamen beğenmiştir. 160'ların sonlarında Parth Savaşı'nı takip eden Antonin Vebası nedeniyle ölmüş olabileceği düşünülmektedir, ancak kesin bir kanıt bulunmamaktadır. C.R. Haines'e göre 166 veya 167'de ölmüştür.[12]

Günümüze ulaşan eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1815'e kadar yanlışlıkla Fronto'ya atfedilen yalnızca iki gramer incelemesi bulunuyordu: De nominum verborumque differentiis ve Exempla elocutionum (ikincisi gerçekte Arusianus Messius'e aittir). O yıl, Angelo Mai, Milano'daki Ambrosiana Kütüphanesi'nde, Fronto'nun imparatorluk öğrencilerine yazdığı bazı mektupları ve onların cevaplarını içeren bir palimpsest el yazması buldu; dört yıl sonra Mai, Vatikan'da bu el yazmasından birkaç yaprak daha buldu. Bu palimpsestler, Bobbio'daki ünlü St. Columbanus manastırına aitti ve manastır rahipleri tarafından üzerine Kalkedon Konsili'nin belgeleri yazılmıştı.

Ambrosiana palimpsestindeki mektuplar, diğer parçalarla birlikte 1815'te Roma'da yayımlandı. Vatikan metinleri 1823'te eklendi, ayrıca Vatikan'daki başka bir el yazmasından Fronto'nun Gratiarum actio pro Carthaginiensibus eserinin son kısmı da eklendi. 1956 yılına kadar Bernhard Bischoff, Verus ile Fronto'nun yazışmalarından bazı parçaların yer aldığı üçüncü bir el yazmasını (tek bir yaprak) tanımlayana kadar, bu gerçek el yazması 1750'de Dom Tassin tarafından yayımlanmıştı ve Fronto'nun eseri olabileceği düşünülmüştü.[13]

Bu parçalar, Fronto'nun büyük şöhretine uygun düşmediği için Romantik dönemin bilginlerini hayal kırıklığına uğratmıştır; bunun bir nedeni, Fronto'nun antik yazarlardan çarpıcı kelimeler bulma arayışına yönelik öğretilerinin o dönemin moda anlayışına uymamasıdır. Ayrıca, Marcus Aurelius'a bilge bir danışman olduğuna dair hiçbir kanıt sunmaması ve özellikle Ad M. Caesarem'in beşinci kitabındaki sağlık şikayetlerinin daha çok rahatsızlık yaratmış olması da bir başka sebeptir. Ancak, Fronto'nun olduğu gibi okunması gerektiği anlaşıldığında bu olumsuz yargılar değişmiştir. Dorothy Brock'un Studies in Fronto and his Age (Cambridge: Cambridge University Press, 1911) adlı eseri gibi sunduğu daha anlayışlı yorumlar sayesinde Fronto'ya daha olumlu yaklaşımlar geliştirilmiştir.

Mektupların büyük çoğunluğu, Antoninus Pius, Marcus Aurelius ve Lucius Verus ile olan yazışmalardan oluşmakta ve bu mektuplar, Fronto'nun öğrencilerinin karakterini oldukça olumlu bir şekilde yansıtmaktadır ve özellikle de eski hocalarına olan bağlılıkları dikkat çekmektedir.[14] Ayrıca, çoğunlukla tavsiye niteliğinde dostlarına yazdığı mektuplar da vardır, bunun dışında bir mektup (Ad amicos 1. 19) Fronto'nun Aulus Gellius'un yazılarını kopyalayarak yayımlamaya çalışmasından şikayet ettiği bir mektubu içerir. (Fronto, Noctes Atticae'nin beş bölümünde yer alır). Bununla birlikte koleksiyon belagat üzerine incelemeler, bazı tarihsel parçalar ve duman ve toz gibi pek önemi olmayan edebi şeylere övgü, dikkatsizliğin övgüsü gibi konularda edebi eğlenceler ve Arion hakkında bir inceleme içerir. Ayrıca, Minucius Felix (Octavius 9. 6–7) tarafından Hristiyanları ensestle suçladığı bir konuşma parçası günümüze kadar korunmuştur.

Marcus Aurelius, Meditationes'inde Fronto'nun retorik eğitimine dair hiçbir şey söylemez; ayrıca Grekçe yazmasına rağmen Grekçe retorik hocası ve uzun süreli arkadaşı Herodes Atticus'tan da bahsetmez. Ancak, Fronto'nun ona tiranların ahlaksızlıkları ve Roma üst sınıfındaki şefkat eksikliği hakkında bir şeyler öğrettiğini belirtir (1.11); bunlar yaygın konular olsa da, bu belki de Hadrianus dönemindeki yaşayışa dair üstü kapalı bir gönderme olabilir, çünkü Fronto geriye dönük olarak Hadrianus'tan korktuğunu öne sürmüştür.[15] Ayrıca, "affectionate" anlamına gelen Grekçe philóstorgos'un Latince bir karşılığı olmadığını söyleyerek de bu durumu doğrulamaktadır.[16] Marcus Aurelius ve Fronto arasında geçen mektuplar, yakınlıklarını göstermekte ve homoerotik olup olmadığı dışarıda bırakıldığında, antik çağdan günümüze ulaşan tek aşk niteliği içeren mektuplardır.[17]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Werner Eck, "Die Fasti consulares der Regierungszeit des Antoninus Pius, eine Bestandsaufnahme seit Géza Alföldys Konsulat und Senatorenstand" in Studia epigraphica in memoriam Géza Alföldy, hg. W. Eck, B. Feher, and P. Kovács (Bonn, 2013), p. 73
  2. ^ "or a year or two earlier", C.R. Haines, p.lii. See also p. xxiii: "The probable date of his birth is 100 A.D., and in any case before 113 A.D."
  3. ^ Ad M. Caesarem 2. 3. 5; cf. A. R. Birley, The African Emperor (London: Batsford, 1999), 43.
  4. ^ Edward Champlin, Fronto and Antonine Rome (Cambridge, MA: Harvard University Press, 1980), 7–8.
  5. ^ Ballif, Michelle; Moran, Michael G. (2005). Classical Rhetorics and Rhetoricians: Critical Studies and Sources. Greenwood. s. 83. ISBN 978-0313321788. 
  6. ^ Hout, Michel P J (1999). A Commentary on the Letters of M. Cornelius Fronto. Brill. s. 1. ISBN 978-9004109575. 
  7. ^ Champlin, Fronto, 20
  8. ^ Fronto, M. Cornelius (2014). Fronto: Selected Letters. Bloomsbury Academic. s. 163. ISBN 978-1780934426. 
  9. ^ Greek Letters-Marcus Cornelius Fronto
  10. ^ Aulus Gellius, 19.10
  11. ^ W. Eck and M. M. Roxan in Festschrift für Hans Lieb 1995, p. 79–99
  12. ^ "There can be little doubt that he predeceased Verus and died in 166 or 167". C.R. Haines, p. xl.
  13. ^ This account of Fronto's rediscovery is based on L.D. Reynolds (editor), Texts and Transmission: A Survey of the Latin Classics (Oxford: Clarendon Press, 1983), pp. 173f.
  14. ^ Amy Richlin, Marcus Aurelius in Love (Chicago: University of Chicago Press, 2006).
  15. ^ Ad M. Caesarem 2.4.1; a certain distancing from Hadrian may be observed in the actions of Antoninus Pius and the words of Marcus Aurelius.
  16. ^ Ad Verum 1.6.7, Ad amicos 1.3.3 (margin).
  17. ^ Amy Richlin (trans.), Marcus Aurelius in Love, University of Chicago Press, 2007
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Marcus_Cornelius_Fronto&oldid=33850455" sayfasından alınmıştır