Halkın Devrimci Hükûmeti (Grenada)
Grenada Halkın Devrimci Hükûmeti | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1979-1983 | |||||||||
Slogan Ever Conscious of God We Aspire, and Advance as One People | |||||||||
 | |||||||||
| Başkent | St. George's | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | İngilizce Grenada Kreol İngilizcesi Grenada Kreol Fransızcası | ||||||||
| Hükûmet | Parlementer anayasal monarşi altında üniter Marksist-Leninist tek partili Sosyalist devlet | ||||||||
| Monark | |||||||||
| |||||||||
| Genel Vali | |||||||||
| |||||||||
| Başbakan | |||||||||
| |||||||||
| Yasama organı | Temsilciler Meclisi | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| Para birimi | Doğu Karayip doları | ||||||||
| |||||||||
| Günümüzdeki durumu |  Grenada | ||||||||
Halkın Devrimci Hükûmeti (HDH; İngilizce: People's Revolutionary Government, Fransızca: Gouvernement révolutionnaire du peuple), Karayipler'deki küçük bir ada olan Grenada üzerinde 1979 ve 1983 arasında varlığını sürdürmüş sosyalist devlet.
HDH; Grenada'nın Birleşik Krallık'ın bir ilişkili devleti ve İngiliz Milletler Topluluğu'nun bir parçası olarak bağımsızlığını kazanmasından beş yıl sonra, 13 Mart 1979'da gerçekleşen bir devrim aracılığıyla Eric Gairy'nin hukûmetinin sosyalist yönelimli New Jewel Movement (NJM) hareketi tarafından iktidardan indirilmesiyle kuruldu. NJM'nin lideri Maurice Bishop başbakan unvanı altında hükûmetin başına geçti ve tek parti rejimi ilan edip Grenada'yı bir komünist devlet hâline getirmek için çalışmalara başladı. Bunun üzerine Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile olan ilişkiler bir darboğaza girdi ve Karayipler'deki diğer tek sosyalist devlet olan Küba ülkenin ana müttefiği oldu. 1980'lerin en başlarında NJM'nin nispeten daha radikal kitleleri ve Bishop arasında başlayan çatışma, Ekim 1983'te Bishop'un iktidardan indirilip infaz edilmesi ve başa Bernard Coard, ardından da Hudson Austin'in getirilmesiyle sonuçlandı. Kısa süre sonra, 25 Ekim 1983'te, bir dizi diğer Karayip ulusunun da desteğiyle ABD adayı işgal etti ve Grenada'da sosyalist dönemi sonlandırdı.[1]
Topraklarının sadece %54'ü tarıma elverişli olan Grenada, tarihi boyunca her zaman bir derecede fakir bir ülke olmuştu; ancak üstüne üstlük, NJM'nin iktidara geldiği dönemde ülkede kadınlar ve gençlerde %85'e kadar yükselen, genel nüfusta ise %50'ye varan bir işsizlik mevcuttu,[2] ülke bölgenin en düşük kişi başına düşen millî gelirlerinden birine sahipti, endüstrinin %80'i özelleştirilmişti ve fakirlik olabildiğince yaygındı. Kooperatiflerin geliştirilmesi, sanayi tabanının genişletilmesi, tarımın çeşitlendirilmesi, turizm endüstrisinin genişletilmesi ve bayındırlık programlarıyla işsizlik %14'e, ithal gıdaların ülkede tüketilen gıdalara oranı %40'tan %28'e,[3] ve en çok yetiştirilen üç ekinin toplam tarım ithallerine olan oranı %93'ten %63.4'e düşürüldü,[4] nüfusun %80'i sendikalaştırıldı.[3] Eğitim sisteminin bir ülkenin temel taşı olduğu kabul gördü,[5] bu sebeple ülke çapında başlatılan eğitim kampanyası ile okul ücretleri kaldırıldı, okullar onarıldı, okuryazarlık oranı %85'ten %98'e yükseltildi; öyle ki, 1983'e gelindiğinde millî gelirin %37'si eğitime harcanıyordu.[6] Toplum içerisinde kadının yerini öne çıkarmaya ve cinsiyet eşitsizliklerini elemeye yönelik önemli çalışmalar yapıldı; devrim hükûmetinin imza attığı ilk karar cinsel istismarı yasaklamaya yönelikti, cinsiyetler arası ücret eşitsizliğine son verildi ve annelere üç aylık doğum izni verildi. Sağlık hizmetleri ücretsiz hâle getirildi ve ülkedeki doktor sayısı iki katına yükseldi, bebek ölüm hızı 29'dan 14.8'e düştü.[7] Devrimin ve ardından gerçekleşen gelişimin en önde gelen sembolü, inşası devrim döneminde başlayan fakat ancak 1984'te bitirilebilen, bağımsız bir Karayip ulusu tarafından inşa edilmiş ilk uluslararası havalimanı Maurice Bishop Uluslararası Havalimanı idi.[8] 1973 ve 1983 arasında kişi başına düşen millî gelir ikiye katlandı, ülke, 1981'de ekonomik büyüme yaşayan çok az sayıdaki Batı yarımküre ülkesinden biriydi. Gelir vergisi işçi sınıfının en düşük ücretli %30'luk kesimi için kaldırıldı.[9] Grenada ekonomisi sadece dört yıl içerisinde %40 büyüdü. Bu büyüme, 1982'de Dünya Bankası tarafından Grenada ekonomisi hakkında yayınlanan bir muhtıra ile şöyle ifade edilecekti: "Mart 1979'da iktidara gelen hükûmet, düşüşte olan bir ekonomiyi devraldı ve şimdi bu düşüşü rehabilite etme ve daha iyi temeller atma görevini üstleniyor... Hükûmetin hedefleri kalkınmanın en kritik konularına odaklanıyor ve ülkenin kalkınmakta kullanabileceği en umut verici alanlara değiniyor."[10] Bu politikalar ve ilerlemeler HDH'ye Grenada halkı arasında geniş destek kazandırmıştı; ABD işgalinden kısa süre sonra yapılan bir ankete göre halkın %73.8'i HDH'yi destekliyordu.[11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ S. Brierley, John (Mart 1985). "A Review of Development Strategies and Programmes of the People's Revolutionary Government in Grenada, 1979-83" (İngilizce). 151 (1). ss. 40-52. doi:10.2307/633276. JSTOR 633276.
- ^ Dabreo, D. Sinclair (1979). The Grenada Revolution. 1. (İngilizce). Castries, St Lucia: A Maps Publication.
- ^ a b "Commemorating the Revolution in Grenada 40 Years Ago". teleSUR (İngilizce). 13 Mart 2019. 13 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2022.
- ^ Coard, Bernard (1983). "Report on the national economy for 1982 and the Budget plan for 1983 and beyond" (İngilizce). St George's, Grenada: The Government Printing Office.
- ^ "The Prime Minister's Speech at the National Education Conference held on July 2nd and 3rd, 1979". The Grenada Revolution (İngilizce). 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2022.
- ^ Chapter 6: The Grenadian Literacy Project"Paulo Freire in Practice" (İngilizce). 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Hickling‐Hudson, Anne (2 Ağustos 2006). "Education in the Grenada Revolution: 1979‐83" (İngilizce). 19 (2). ss. 95-114. doi:10.1080/0305792890190204.
- ^ Millies, Stephen (14 Haziran 2009). "Welcome to Maurice Bishop International Airport". Workers World (İngilizce). 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Payne, Anthony; Sutton, Paul K.; Thorndike, Tony (1984). Grenada: Revolution and Invasion (İngilizce). St. Martin's Press. ISBN 0312350422. 2 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2022.
- ^ Martinez, Carlos (13 Mart 2014). "The Legacy of the Grenadian Revolution Lives On". Invent the Future. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Barriteau, Eudine; Clarke, Roberta. "Grenadian Perceptions of the People's Revolutionary Government and its Policies" (İngilizce). 38 (3). Sir Arthur Lewis Institute of Social and Economic Studies. ss. 53-91. JSTOR 27864889.