Haliç Panoraması
| Panorama de la Corne d’Or | |
 Filmin başlangıç kısmından bir görüntü. | |
| Yönetmen | Alexandre Promio |
|---|---|
| Yapımcı | Louis Lumière |
| Görüntü yönetmeni | Alexandre Promio |
| Dağıtıcı | Société Lumière |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Renk | Siyah beyaz |
| Yapım yılı | Nisan 1897 |
| Çıkış tarih(ler)i | Ağustos 1897 (Lyon'da) |
| Süre | 45 saniye |
| Ülke | Fransa |
| Dil | Sessiz film |
| Devam filmi | Boğaziçi Kıyılarının Panoraması |
Haliç Panoraması (Fransızca: Panorama de la Corne d’Or), Lumière Kardeşler'in Cinématographe operatörlerinden Alexandre Promio tarafından çekilen ve İstanbul'un ilk film kaydı olarak kabul edilen 1897 yapımı bir Fransız filmidir.[1]
Film, Lumière Kataloğu'nda 416 numaralı film olarak "Panorama de différents bateaux qui défilent le long de la rive européenne." (tr. Avrupa kıyı şeridi boyunca geçit yapan farklı teknelerin bir panoraması) açıklaması ve Panorama de la Corne d'Or (tr. Haliç Panoraması) adıyla yer almaktadır.[1] Muhtemelen bu filmden dakikalar sonra Boğaziçi Kıyılarının Panoraması filmi çekilmiştir.
Arkaplan
[değiştir | kaynağı değiştir]Lumière Kardeşler, 1895'te patentini aldıkları Cinématographe'ın getirdiği ticari başarının ardından şirket bünyesinde kamera operatörleri eğitmeye başladı. Mart 1896'da Lumière'lerin şirketine katılan Alexandre Promio bir süre sonra film biriminin başına geçti ve ilk sinematograf operatörlerinin eğitiminden sorumlu oldu. Promio'nun görevi bu yeni icadı dünya çapında tanıtmak ve pazarlamaktı. Yetiştirilen kamera operatörleri dünyanın dört bir yanına gönderilirken Promio da Nisan 1896 ile Eylül 1897 arasında dünyanın çeşitli şehirlerini ziyaret etti.
Ziyaretleri kapsamında Osmanlı topraklarına da uğrayan Promio, sırasıyla Mısır, Filistin ve İstanbul'da çekimler yapıp daha sonra Avrupa'ya geri döndü.[2] Promio, Türkiye'deki çekimler için yaşadığı zorluklar için şunları söylemiştir:
| “ | Türkiye gezim hakkında film makinemi yerleştirmede yaşadığım büyük zorluk dışında söyleyecek pek bir şeyim yok. O zamanlar II. Abdülhamid'in Türkiyesi'nde krankı olan her alet şüpheliydi. Çekim yapabilmek için araya Fransız büyükelçiliğini ve ardından bazı yetkililerin avucunda unutulan birkaç parayı dahil etmek gerekiyordu.[2] | „ |
Yapım ve gösterim
[değiştir | kaynağı değiştir]Film, karada çekim yapılmasına izin verilmediği için bir vapurun güvertesine konumlandırılan kamera ile çekildi. Vapurun Eminönü'nden Karaköy'e doğru hareket ettiği sırada kaydedilen görüntülerde arkaplanda, Süleymaniye Camii, Galata Köprüsü (üçüncü köprü) ve köprü üzerinde yürüyen insanlar gözükmektedir. Ön planda ise balıkçı barakaları, Şirket-i Hayriye'ye ait 37 (٣٧) baca numarasıyla İhsan ve 38 (٣٨) baca numarasıyla Şükran vapurları ile tek başına bir kayığı kullanan kayıkçı yer almaktadır. Yaklaşık 45 saniye süren film, kadraja giren kayıkçı ile birlikte son bulur.
Film, 29 Ağustos 1897 tarihli Lyon républicain gazetesinin haberine göre çekildikten yaklaşık dört ay sonra, ilk kez Ağustos 1897'de Lyon'da gösterilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Panorama de la Corne d'Or". catalogue-lumiere.com. 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ a b Alexandre Promio, “Carnet de Route”, Guillaume-Michel Coissac, Histoire du Cinématographe, Paris, Cinéopse/Gauthier-Villars, 1925, s. 197)