Berthold Schenk Graf von Stauffenberg
Berthold Alfred Maria Schenk Graf von Stauffenberg (15 Mart 1905 - 10 Ağustos 1944), küçük kardeşi Albay Claus von Stauffenberg ile birlikte 20 Temmuz 1944'te Adolf Hitler'e düzenlenen suikast planında kilit bir komplocu olan Alman aristokrat ve avukattı. Berthold, komplo başarısız olduktan sonra, Nazi rejimi tarafından yargılandı ve idam edildi.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Berthold, eski ve seçkin aristokrat bir Güney Alman Katolik ailesinde doğan üç erkek kardeşten en büyüğüydü (ikincisi Berthold'un ikizi Alexander Schenk Graf von Stauffenberg'di). Ailesi, Württemberg Krallığı'nın son Oberhofmarschall'ı, Alfred Schenk Graf von Stauffenberg ve Caroline von Üxküll-Gyllenband'dı. Ataları arasında, aralarında August von Gneisenau'nun da bulunduğu birçok ünlü Prusyalı vardı.
Gençliğinde, kendisi ve kardeşleri bir Alman İzci derneği olan Neupfadfinder'ın üyeleriydi ve Alman Gençlik hareketinin bir parçasıydı.[1][2][3][4]
Stauffenberg, Heidelberg, Jena, Tübingen, Berlin ve Münih'te hukuk okudu. Doktorasını Tübingen Üniversitesi'nde tamamladıktan sonra dış hizmette kariyer yapmak istediği için hukuk katipliğinden ayrıldı. Mart 1929'da Berlin'deki Kaiser Wilhelm Yabancı Kamu Hukuku ve Uluslararası Hukuk Enstitüsü'nde danışman oldu. Temmuz 1931'den itibaren Lahey'deki Uluslararası Daimi Adalet Divanı'nın ofisinde yazı işleri sekreteri olarak çalıştı. Burada aynı zamanda en kapsamlı eseri olan Uluslararası Daimi Adalet Divanı'nın tüzüğü ve düzenlemeleri üzerine Fransızca bir yorum yazdı. Almanya'nın Milletler Cemiyeti'nden çekilmesi nedeniyle 31 Aralık 1933'te bu faaliyetine son verdi.
Tübingen'de hukuk okuduktan sonra 1927'de Kaiser Wilhelm Yabancı ve Uluslararası Hukuk Enstitüsü'nde uluslararası hukuk alanında yardımcı doçent oldu. O ve erkek kardeşi Claus, Albrecht von Blumenthal tarafından mistik sembolist şair Stefan George'un çevresiyle tanıştırıldı ve bu kişinin takipçilerinin çoğu Nasyonal Sosyalizme Karşı Alman Direnişi'nin üyesi oldu. 1930'dan 1932'ye kadar Lahey'de çalıştı. 1936 yılında Stauffenberg, Rusya'dan gelen ve uzun süredir nişanlı olduğu Maria (Mika) Classen (1900–1977) ile evlendi. Ancak George ve Stauffenberg'in babası bu birlikteliğe karşıydı, bu nedenle Stauffenberg ancak babasının ölümünden sonra evlenmeyi başarabildi. İki çocukları oldu: Alfred Claus Maria Schenk Graf von Stauffenberg (1937–1987) ve Elisabeth Caroline Margarete Maria Schenk Gräfin von Stauffenberg (d. 13 Haziran 1939) Ailesiyle birlikte Berlin- Wannsee'de yaşıyordu.
1935'te Stauffenberg, Kaiser Wilhelm Cemiyeti'nin bilimsel üyesi oldu ve yabancı kamu hukuku ve uluslararası hukuk dergisinin eş editörü oldu. Viktor Bruns'un yakın bir meslektaşı olan von Stauffenberg, “Almanya-Polonya Karma Tahkim Mahkemesi ve Daimi Uluslararası Adalet Divanı” hakkındaki tüm çalışmalarında yer aldı. Ayrıca 1935'te Savaş Bakanlığı'nda yeni kurulan Sıkıyönetim Komitesi'nin ve 1938'den itibaren Wehrmacht Yüksek Komutanlığı'nın (OKW) üyesi oldu. Burada deniz hukuku departmanının yönetimini devraldı. Dolayısıyla Stauffenberg'in sonuçta ortaya çıkan ödül düzenlemeleri ve ödül mahkemesi düzenlemeleri üzerinde önemli bir etkisi oldu. Burada Stauffenberg, Wehrmacht Yüksek Komutanlığı Dışişleri/Savunma Ofisi komitesinin üyesi olan Helmuth James Graf von Moltke ile de temasa geçti. Bu sayede direnişin daha sonraki üyeleriyle tanıştı.
Kariyeri ve darbe girişimi
[değiştir | kaynağı değiştir]1939'da, İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında, Alman Donanması'na katıldı ve Deniz Kuvvetleri Yüksek Komutanlığı Deniz Hukuku Departmanında uluslararası hukuk danışmanı olarak askere alındı; başlangıçta Donanma Intendanturrat rütbesinde bir askeri yetkili, daha sonra Donanma Baş Hakimi (Korvet Kaptanı) olarak görevlendirildi. Burada Teğmen Alfred Kranzfelder ile temasa geçti ve daha sonra Almanya'da savaş suçlularına karşı yapılacak olası davalarda kullanılmak üzere özel olarak materyal topladı. Bu sırada Kreisau Çevresi'nin toplantılarına da katıldı, ancak bu onun için fazla teorik kaldı.
1943 yılında, Wehrmacht Yüksek Komutanlığı'ndaki askeri karşı istihbarat başkanı Amiral Wilhelm Canaris, Kaiser Wilhelm Yabancı Kamu Hukuku ve Uluslararası Hukuk Enstitüsü'nün merhum başkanının halefi olarak Stauffenberg'i önerdi; Ancak pozisyon sonuçta bir Nasyonal Sosyalist tarafından dolduruldu.
Berthold'un, kardeşi Claus'un da bir süre yaşadığı Berlin'deki Tristanstraße'deki dairesi, aralarında kuzenleri Peter Yorck von Wartenburg'un da bulunduğu 20 Temmuz komplocularının buluşma yeriydi. Claus, Hitler'in yakın çevresine erişim imkanına sahip olduğundan, 20 Temmuz 1944'te Führer'in Rastenburg, Doğu Prusya'daki askeri yüksek komutadaki brifing kulübesine bomba yerleştirmekle görevlendirildi. Claus daha sonra Berthold ile buluştuğu Berlin'in güneyindeki Rangsdorf havaalanına uçtu Darbeci liderlerin Berlin'deki operasyonlarının merkezi olarak kullanmayı amaçladıkları Bendlerstraße'ye birlikte gittiler.
Hitler bombanın patlamasından sağ kurtuldu ve darbe başarısız oldu. Suikast girişiminin olduğu gün Berthold von Stauffenberg, Berlin'deki Bendlerblock'taydı ve deniz yüksek komutanlığıyla bağlantıyı organize ediyordu. 21 Temmuz 1944 gecesi orada tutuklandı.
Tutuklanmasının ardından Stauffenberg, Gestapo tarafından "Yahudi Sorununun Nihai Çözümü" hakkındaki görüşleri konusunda sorgulandı. Stauffenberg, Gestapo'ya "kendisi ve erkek kardeşinin temelde Nasyonal Sosyalizmin ırksal ilkesini onayladıklarını ancak bunun 'abartılı' ve 'aşırı' olduğunu düşündüklerini" söyledi.[5] Stauffenberg şöyle devam etti:
Bu savaşta, en iyi Alman kanının geri dönülmez bir şekilde feda edilmesiyle ırksal fikir büyük ölçüde ihanete uğradı; aynı zamanda Almanya'da, kesinlikle yüksek ırksal kaliteye sahip olarak tanımlanamayan milyonlarca yabancı işçi yaşıyor.[5]
Berthold, 10 Ağustos'ta Roland Freisler tarafından Volksgerichtshof'ta ("Halk Mahkemesi") yargılandı ve boğularak infaz edilen sekiz komplocudan biriydi ve o günün ilerleyen saatlerinde Berlin'deki Plötzensee Hapishanesinde asıldı. Öldürülmeden önce Berthold boğuldu ve ardından birçok kez dirildi.[6] İnfazın tamamı ve çok sayıda canlandırma, Hitler'in boş zamanlarında izleyebilmesi için filme alındı.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hoffmann, Peter (1994). The second world war, German society and internal resistance to Hitler, In "Contending with Hitler: Varieties of German Resistance in the Third Reich". 1994. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-46668-4. - Total pages: 208
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Claus Schenk Graf von Stauffenberg (1907–1944): Leben und Würdigung- Vortrag anläßlich der Gedenkveranstaltung zum 100.Geburtstag von Claus Schenk Graf von Stauffenberg, Ketrzyn/Rastenburg, 22.Juli 2007 (PDF) (Almanca), 22 Temmuz 2007, 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 7 Şubat 2008 Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Im Porträt: Claus Graf Schenk von Stauffenberg (PDF) (Almanca), 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 7 Şubat 2008 Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Bentzien, Hans (2004). Claus Schenk Graf von Stauffenberg-Der Täter und seine Zeit (Almanca). Berlin: Das Neue Berlin Verlagsgesellschaft mbH. ss. 24-29.
- ^ Zeller, Eberhard (2008). Oberst Claus Graf Stauffenberg (Almanca). Paderborn-Munich-Vienna-Zürich: Ferdinand Schöningh. ss. 7-10.
- ^ a b Noakes, Jeremy Nazism, Volume 4, University of Exeter Press, 1998 page 633
- ^ a b Hoffmann 1994
