Berbet
Berbet (Farsça: بربط) Orta Asya menşeli[1] mızrapla çalınan telli bir çalgıdır.Ut tipli aletler ailesine mensup olan berbetin gövdesi uda göre daha büyük, kolu ise hayli uzundur.[2]
-
Berbet
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]“Berbet” sözünün ber - “sine”, bet –«ördek» sözlerinin birleşmesinden oluştuğu düşünülmektedir. Bazı kaynaklarda ise onun Arap sözü olup, “dalgalanma” anlamına geldiği söylenmektedir.[3]
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Şark ülkelerinde berbetin çeşitli türleri olmuştur. Onun ilk vatanı Suudi Arabistan sayılmaktadır. Birçok kaynaklarda berbetin 3, 8, 10 telli türleri olduğu konusunda bilgiler vardır. Teller ipek ve bağırsaktan yapılıyor. Berbet, genellikle, 3 kısımdan - çanak, kol ve kelleden oluşmaktadır. Çanağı toplama yöntemiyle ceviz ve kırmızı çınar, kol, kelle ve burguları ise ceviz ağacından yapılıyor. Üst kısmı 4 mm kalınlığında çam ağacıyla örtülerek üzerinde birkaç yerden ses yansıtıcıları açılır. Kolunda 9-12 perde bulunur.
Uzunluğu 665 mm, eni 465 mm, yüksekliği 250 mm, kolunun uzunluğu 205 mm'dir. Berbet eski ut gibi, yani kvarta ile akort edilir.
Diyapazonu büyük oktavın “mi” sesinden ikinci oktavın “mi” sesine kadardır.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ First Encyclopaedia of Islam: 1913-1936 26 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Leiden: BRILL. 1993. p. 986. ISBN 90-04-09796-1.
- ^ "Azərbaycan ənənəvi musiqi atlası - Bərbət". 7 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2018.
- ^ a b "Azerbaycan-çalgılar-berbet". 26 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2018.
