İçeriğe atla

Altındağ

Koordinatlar: 39°56′44″K 32°51′22″D / 39.94556°K 32.85611°D / 39.94556; 32.85611
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Altındağ, Ankara sayfasından yönlendirildi)
Başlığın diğer anlamları için Altındağ (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Altındağ
İlçe
Altındağ'ın mahalle sınırları (2022)
Altındağ'ın mahalle sınırları (2022)
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAnkara
Coğrafi bölgeİç Anadolu
İdare
 • KaymakamCumali Atilla
 • Belediye başkanıVeysel Tiryaki (AK Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam174 km²
Rakım850 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam370.024
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu06250
İl alan kodu0312
İl plaka kodu06

Altındağ, Ankara ilinin metropol ilçelerinden biridir. İlçenin nüfusu, TÜİK verilerine göre 6 Şubat 2024 tarihi itibarıyla 412.267'tür.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Ankara tarihi

Tarih boyunca Ankara, Altındağ bölgesinde kurulmuş ve yerleşim bölgesi haline gelmiştir. Bu yüzden Altındağ, "Eski Ankara" olarak bilinmektedir. Ankara'nın tarihi, şehir merkezi olan Altındağ'dan ibarettir. Kökleri ve geçmişi Ankara Kalesi'nin tarihiyle özdeş sayılır, tarihi paleolitik çağlara kadar uzanıyor. Ancak en aydınlatıcı bulgular Hititlerden öteye gitmiyor. MÖ 4000-1200 yıllarına denk gelen Hititler döneminde Ankara Kalesi'nin İçkale bölümünün yerleşime açık olduğu biliniyor. MÖ 547 yılındaki Pers egemenliğinden sonra, MÖ 281 yılında Galatların eline geçen Ankara, bu dönemde kale kent haline dönüşür. Ankara Kalesi'nin konumu, yapılış şekli, kullanılan taşların özellikleri Galatlar tarafından inşa edildiğini gösteriyor. Ankara, MÖ 25 yılında Roma topraklarına katılır, bulunduğu bölgenin başkenti niteliğini kazanır. 10 yılında Hacı Bayram Camii'nin bulunduğu yerde İmparator Augustus adına bir tapınak inşa edilir. Yine bu dönemde İmparator Augustus Yunan şehir devletlerini örnek alarak Ankara'yı 12 semtten oluşan serbest bir şehir haline dönüştürür. Ankara, 395 yılında Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesiyle birlikte 1073 yılına kadar Bizanslıların yönetiminde kalır. 1073'te kent Türkler’in eline geçer; 1143’te Selçuklu Sultanı I. Rükneddin Mesud, 1169'da da II. Kılıç Arslan tarafından yönetilir. İç Kale'deki Sultan Alaeddin Camii, Samanpazarı semtindeki Arslanhane Camii Selçuklu döneminden günümüze kalan önemli eserlerdir. 14. yüzyılda sık sık el değiştiren Ankara; İlhanlılar, Eretna Beyliği, Ahiler daha sonra da Osmanlılar’ın egemenliğine girer, 1402'de de ünlü Ankara Savaşı'na sahne olur. Osmanlı döneminde, önce Büyük Anadolu Eyaleti'nin merkezi, sonra da sancak merkezi olan Ankara'da sof yapımı, debbağlık ve kundura üretimi oldukça gelişir, ticaretin gelişmesiyle birlikte birçok han ve bedesten inşa edilir. Cumhuriyetin kurulmasıyla başkent olan Ankara, sahip olduğu tarihi mirasın üzerine inşa edilerek bugünkü görünümüne ulaşır. İlk yerleşim merkezi olmaya başladığı yıllardan itibaren Ankara, Altındağ bölgesinde kalesi, camileri, hanları, hamamları, evleriyle kale ve civarında kurulmuştur. Ankara ili merkez ilçesi 1953 yılında metropol ilçe haline gelmiş ve Altındağ adını almıştır. Türkiye'nin kurulduğu ilk TBMM bu ilçe sınırları içerisinde yer almaktadır.[1]

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Altındağ, İç Anadolu Bölgesi'nin kuzey batısındaki Yukarı Sakarya Bölümü'nde yer alır. Altındağ'ın kuzeyinde Ankara iline bağlı Çubuk ve Pursaklar, batısında Keçiören ve Yenimahalle, güneyinde Mamak, güneybatısında Çankaya, doğusunda Akyurt ve Elmadağ bulunmaktadır. Altındağ; Ankara Ovası, Çubuk ve Mürted (Akıncı) Ovaları arasındaki engebeli arazide kurulmuş olup, ova kısımları tüm arazinin az bir kısmını kapsar. İlçenin yüzölçümü 174 km²'dir. İlçe yüzölçümünün %31'i dağlık, %6'sı ova, %3'üde dalgalı araziden oluşmuştur. Denizden yüksekliği 850 metredir. İlçe, Keçiören, Yenimahalle ve Çankaya ilçelerine doğru düz, Mamak ve Çubuk yönünde ise orta yükseklikte tepelerden oluşan bir arazi yapısına sahiptir. Yüzeyi, Ankara şehrinin doğusunda bulunan İdris ve Hüseyingazi dağları, kuzeyde bulunan Etlik ve Karyağdı dağları ve Ankara Ovası ile çevrilmiştir. Güneyi Hatip ve Ankara çayları ile sınırlıdır. Çubuk Çayı üzerinde kurulan Çubuk Barajı Altındağ’ı kuzey ve güney yönünden ikiye bölmektedir.

İklim ve bitki örtüsü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel olarak karasal iklimin hüküm sürdüğü Altındağ'da, kışlar soğuk ve yağışlı, yazlar ise sıcak ve kuraktır. En çok yağış 51,8 mm ile mayıs ayında düşerken, en az yağış 14,4 mm ile ağustos ayında düşer. İlkbahar mevsiminde kırkikindi yağışları olarak adlandırılan yükselim yağışları düşer. Yıllık ortalama yağış miktarı 367 mm'dir. En sıcak aylar Temmuz (ortalama 23,4 °C) ve Ağustos (ortalama 23,9 °C), en soğuk aylar ise Ocak (ortalama 0,6 °C) ve Şubat (ortalama 1 °C) olarak belirlenmiştir. Yaz ile kış arasındaki sıcaklık farkı büyük, gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkıda yüksektir. Ortalama sıcaklık farkı 12° civarındadır. Bitki örtüsü bozkırdan (step) oluşmaktadır. Orman ve fundalık yok denecek kadar azdır. Altındağ'ın toprakları ilkbaharda yeşerir, yazın ise otlar sararıp kurur. Bitki örtüsünü iyileştirmek için özellikle akarsu boyları olmak üzere ağaçlandırma yapılmaktadır. Toprak türü olarak kireçli topraklardan oluştuğu görülmektedir.

 Altındağ iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 16 19 25 30 33 37 40 42 35 32 24 17 42
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 1 4 10 15 20 24 27 28 24 18 10 4 15
Ortalama sıcaklık (°C) 0,4 1,9 6,0 11,2 15,9 19,9 23,4 22,9 18,5 12,9 6,6 2,3 10
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −6 −5 −1 3 6 9 12 12 8 3 −1 −3 3
En düşük sıcaklık (°C) −31 −31 −27 −11 −6 2 3 3 −2 −8 −18 −25 −31
Ortalama yağış (mm) 40 31 36 51 52 39 17 15 18 32 36 48 415
Kaynak: Worldweather.org[2] Weatherbase.com,[3]


Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

Altındağ ilçesi 26 mahalleden oluşmaktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1955[4] 106.008 98.971 7.037
1960[5] 159.264 148.420 10.844
1965[6] 229.228 218.464 10.764
1970[7] 348.254 335.096 13.158
1975[8] 526.072 512.392 13.680
1980[9] 624.313 608.689 15.624
1985[10][a] 406.948 403.871 3.077
1990[11] 422.668 417.616 5.052
2000[12] 407.101 400.023 7.078
2007[13] 370.735 367.471 3.264
2008[14] 367.812 367.812 veri yok
2009[15] 367.340 367.340 veri yok
2010[16] 365.920 365.920 veri yok
2011[17] 365.915 365.915 veri yok
2012[18] 363.744 363.744 veri yok
2013[19] 359.597 359.597 veri yok
2014[20] 361.259 361.259 veri yok
2015[21] 363.687 363.687 veri yok
2016[21] 365.842 365.842 veri yok
2017[21] 371.366 371.366 veir yok
2018[21] 370.024 370.024 veri yok
2019[21] 389.510 389.510 veri yok
2020[21] 396.165 396.165 veri yok
2021[21] 407.675 407.675 veri yok
2022[21] 413.994 416.994 veri yok
2023[21] 412.267 412.267 veri yok

Not: 2008 yılında köyler mahalle statüsüne geçtiğinden kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Mahalleler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Altındağ'ın 26 mahallesi bulunmaktadır. Altındağ'da yıllar içinde mahalle sayısında sürekli değişiklik yapıldı. 2012 yılında 55 mahallesi bulunan Altındağ'ın mahalle sayısı 2013 yılında 38'e düşürüldü. 2018 yılında yapılan değişiklikle ise mahalle sayısı 26'ya kadar indirildi.[22] En uzak mahallesi ise 24,7 km uzaklıktaki Aydıncık'tır. TÜİK verilerine göre, 2023 yılı itibarıyla nüfusu en fazla olan mahallesi 83.893 kişi ile Karapürçek'tir. Altındağ ilçesi sınırları içerisinde yer alan Karapürçek mahallesi, Ankara ilinin en yüksek nüfusa sahip mahallesidir.

Yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Belediye başkanları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçim İsim Parti
1984 Muzaffer Atılgan Anavatan Partisi
1989 Ali Rıza Koç Sosyaldemokrat Halkçı Parti
1994 M. Ziya Kahraman Refah Partisi
1999 Fazilet Partisi
2004 Veysel Tiryaki Adalet ve Kalkınma Partisi
2009
2014
2019 Asım Balcı
2024 Veysel Tiryaki

Kültür ve Sanat

[değiştir | kaynağı değiştir]

Altındağ ilçesi, Türkiye'nin en büyük ve en önemli birçok müzesine birden sahiptir. Anadolu Medeniyetleri Müzesi ve Ankara Etnografya Müzesi başta olmak üzere onlarca müze, birçok tarihî Anadolu medeniyetinin izlerini günümüze taşımaktadır. Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi özellikle Cumhuriyet dönemi heykeltıraşları ve ressamlarına ait birçok eseri barındırmaktadır. I. TBMM binası Ankara Kurtuluş Savaşı Müzesi olarak işletilirken, II. TBMM binası, Cumhuriyet Müzesi olarak kullanılmaktadır. Tarihi Çengel Han'da bulunan Çengelhan Rahmi Koç Müzesi, dünyadaki sayılı sanayi müzelerindendir. Tarihi Hamamönü semtinde bulunan Mehmet Âkif Ersoy'un yaşadığı ve İstiklâl Marşı'nı yazdığı ev, bugün Mehmet Akif Ersoy Müze Evi'dir. Önemli anıtlar olarak Ulus'taki Zafer Anıtı bulunmkatadır. Bu yapıt, Türk Kurtuluş Savaşı kahramanlarının anısına Yeni Gün Gazetesi öncülüğünde yaptırılmıştır. Türk Hükûmetince açılan uluslararası yarışma sonucu birinci olan Avusturyalı sanatçı Heinrich Krippel'e 1925 yılında sipariş edilen heykel Viyana'da Birleşik Maden İşletmelerinde döktürülmüş, 24 Kasım 1927 tarihinde Ulus Meydanı Sümerbank Genel Müdürlük Binası önüne yerleştirilmiştir. Daha sonra meydan genişletme çalışmaları sırasında ilk yeri değiştirilerek bugünkü yerine taşınmıştır. Ulusta bulunan Hacı Bayram Camii Ankara için sembol olmuş yapılardan biridir. Yapılış tarihi 1427 yılındadır. Osmanlıdan günümüze eksilmeden bir ilgi ile gelen Hacı Bayram-ı Veli’nin manevi kişiliğinde yoğunlaşan ve neredeyse bütün Anadolu'yu kucaklayan, kendine mahsus bir aşk buraya bambaşka bir güzellik katar. Burada camiye bitişik Hacı Bayram Türbesi ve Monumentum Ancyranum yer alır. Monumentum Ancyranum MÖ 2 yüzyıl Friglerin ay tanrısı Men adına yapılmış ve sonradan yıkılmış bulunan tapınağın üzerine, Galat hükümdarı Amintos’un oğlu Kral Pylamenes tarafından Roma İmparatoru Augustus için bir bağlılık nişanesi olarak inşa ettirilmiştir. Ankara Roma Hamamını 3. yüzyılda Septimus Severus’un oğlu Roma İmparatoru Caracalla; sağlık tanrısı Asklepoin adına yaptırmıştır. 8. yüzyıldaki yangın sonunda yıkılmışsa da, onarılarak 5. yüzyılda hamam olarak kullanılabilmiştir. Jülian Sütunu 4.5m. yüksekliğindedir. Sütunu Bizans İmparatoru Julien L’apostat tarafından diktirildiği tahmin edilmektedir. Halk arasında Belkıs Minaresi olarak da bilinmektedir.

Altındağ'daki kültürel değerler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kardeş kentler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Altındağ Belediyesi’nin aşağıdaki şehirlerle kardeş şehir anlaşması vardır:

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Keçiören ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Dünya Tarihi Atlası. ODTÜ Yayıncılık. ISBN 975-95848-3-2. 
  2. ^ "Worldweather.org". 9 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2014. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2014. 
  4. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  6. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  19. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  20. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  21. ^ a b c d e f g h i
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Altındağ Nüfusu - Ankara". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Ankara Altındağ Nüfusu". nufusune.com. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2022. 
  23. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2022. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Altındağ&oldid=34232492" sayfasından alınmıştır