Aleksey Brusilov
| Aleksey Aleyseyeviç Brusilov | |
|---|---|
 Brusilov 1913 yılında | |
| Doğum | 1 Eylül 1853 Tiflis, Rusya İmparatorluğu |
| Ölüm | 17 Mart 1926 (72 yaşında) Moskova, Sovyetler Birliği |
| Bağlılığı |  Rusya İmparatorluğu (1872-1917) Rusya SFSC (1917-1922) Sovyetler Birliği (1922-1924) |
| Hizmet yılları | 1872-1924 |
| Rütbesi | General |
| Çatışma/savaşları | 93 Harbi, I. Dünya Savaşı, Rusya İç Savaşı, Sovyet-Polonya Savaşı |
| Ödülleri | Aziz Vladimir Nişanı Aziz Yorgi Nişanı  |
| İmza | |
 | |
Aleksey Alekseyeviç Brusilov (Rusça: Алексе́й Алексе́евич Бруси́лов) (19 Ağustos 1853 - 17 Mart 1926) I. Dünya Savaşı sırasında başarıyla uyguladığı Brusilov Taarruzuyla bilenen Rus komutan. Asil bir aileden gelen Brusilov, savaşta uyguladığı yenilikçi taktikleriyle tanınmıştır. Özellikle yeni gelişmekte olan makinalı tüfek ve topçu birliklerinin önemini iyi kavramıştır. Çarlık Rusyası'nda üst düzey komutan olmasına rağmen Ekim Devrimi'nin ardından iktidarı alan Bolşevikleri Rus İç Savaşı'nda desteklemiş ve Kızıl Ordu'nun kuruluşunda görev almıştır.[1]
Gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Brusilov, Tiflis'de dünyaya gelmiştir. Babası Aleksey Nikolayeviç Brusilov Çarlık Ordusunda subaydı, annesi ise Leh asıllı Luiza Niestojemska'ydı. Üç kuşak subay olan Brusilovların büyükbabası Napolyon Bonapart'ın 1812 yılındaki Rusya seferine karşı savaşmıştır. Babasını 1856 yılında, annesini de bundan kısa bir süre kaybeden Brusilov öksüz kalmış ve Kutaisi'deki akrabaları tarafından büyütülmüştür. 1867 yılında Sankt Peterburg'daki askeri akademiye girer. 1872 yılında Praporshchik[a] olarak mezun olur ve Tver'deki süvari birliğine atanır.
Askeri kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Brusilov, 1874 yılında teğmen rütbesini almış sonrasında da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşında ve özellikle Kars Muharebesinde başarıyla savaşmıştır. Gösterdiği cesaret sebebiyle Aziz Stanislav ve Aziz Anne madalyalarıyla taltif edilmiştir.1881 yılında Sankt Peterburg'daki Süvari Akademisine girmiş, bundan sonra bu okulda kalmış ve 1902 yılında korgeneral rütbesiyle okul komutanı olmuştur. 1884 yılında evlenmiş ve 1887 yılında oğlu dünyaya gelmiştir. Bu dönemde süvari birliklerindeki son gelişmeleri takip etmek için Fransa, Avusturya ve Almanya'ya askeri ziyaretlerde bulunmuş, alanında yeni gelişmeleri yeni subaylara aktarmaya gayret göstermiştir. 1905 Devrimi sırasında siyasal kaostan rahatsız olmuş, bu dönemde eşini de kaybetmenin verdiği üzüntüyle başkentten uzakta bir görev talep etmiştir. 1908 yılında Varşova'da göreve başlamış, 1913 yılında da Kiev'e tayin edilmiştir.
I. Dünya Savaşı
[değiştir | kaynağı değiştir]
1914 yılında savaş öncesinde verilen seferberlik emriyle Çarlık Orduları bileşimi gelişirken Brusilova da Galiçya Cephesinde sorumluluk verilmiştir. I. Dünya Savaşının henüz başlarında yapılan Galiçya Muharebesinde Rus birlikleri Avusturya-Macaristan İmparatorluğu birliklerini mağlup edilmiş ve 150 km geri çekilmeye zorlanmıştır. Bu önemli galibiyete rağmen aynı bölgede yaşanan Tannenberg hezimeti nedeniyle genel Rus geri çekilişi kapsamında 8. Ordu da geri çekilmiştir. Kazandığı askerî başarılar sebebiyle nişanlarla onurlandırılan Brusilov, sonraki dönemde Karpatlar bölgesinde bulunmuştur. 1915 yılı 8. Ordu bizzat Çar II. Nikolay tarafından ziyaret edilmiş ve Brusilov orgeneral rütbesine terfi edilmiştir.
29 Mart 1916 tarihinde Brusilov Güneybatı Cephe komutanlığına getirildi ve önceki görevlerine kıyasla görece harekât serbestisi kazanmış oldu. Bundan önceki taarruzlar dar alanlarda topçu ateşiyle yoğunlaştırılmış şekilde icra ediliyor, küçük çaplı başarılar kazanılsa da Alman Ordusunun karşı taarruzlarıyla cephe yeniden aynı hattına dönüyordu. Brusilov, tüm cephe hattı boyunca saldırma planını yürürlüğe koydu. Buna göre tüm cephe hattı boyunca yapılan saldırıda düşmanın en zayıf mevzileri çöekcek ve hat yarılacaktı. Gereksiz bir mevzi bombardımanı yerine düşman komuta merkezleri top ateşine alınacak ve koordinasyonları çökertilecekti. Brusilov tarafından tüm cephe hattında başlatılan taarruzlar I. Dünya Savaşı standartlarına göre oldukça başarılı olmuş ve planın yürürlüğe sokulduğu ilk 3 ay boyunca 400 km cephe hattı boyunca Çarlık Ordusu ortalama 30 km ilerleyerek 400 bin düşman askerini esir etmiştir. Ancak Brusilov'un taarruzları Batı Cephesi tarafından desteklenmeyince Alman İmparatorluğu buradan 17 tümen birlik kaydırarak durumu dengeleyebilmiştir.
Sovyet dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Brusilov, Rusya'da savaşın getirdiği ölümler, yoksulluk ve Çarlık rejimine karşı yükselen muhalefet sonucunda patlak veren 1917 Şubat Devrimini olumlu karşılayarak Çarın tahttan feragat etmesini savunarak, dış düşmana karşı cephenin derhal sağlamlaştırılmasını savunmuş, bunun yapılmaması durumunda ülkenin yıkıma sürükleneceği uyarısında bulunmuştur. Aynı yıl Mayıs ayı içinde Brusilov Çarlık Ordusu Genelkurmay Başkanlığına getirilmiştir. Brusilov bu dönemde devrimci siyasetle karşı karşıya gelmemeye çalışmış, ordunun barışa kadar disiplinle hareket etmesini savunmuştur. Savaş Bakanı Aleksandr Kerenski ve Geçici Hükümetin savaşa devam kararı uyarınca Temmuz ayında yapılan Kerenski Taarruzunun başarısız olması üzerine yerine yardımcısı Lavr Kornilov getirilir. Moskova'ya geçen Brusilov, Ekim Devrimiyle beraber Bolşevikler iktidarı aldıklarında buradadır.
Yeni kurulan Kızıl Ordu bünyesinde çok sayıda eski Çarlık Ordusundan subaylık yapmış asker görev alırken, Brusilov da bu değişikliği onaylar. 1920 yılında, sürmekte olan Sovyet-Polonya Savaşı hakkında eski Çarlık subaylarına hitaben Pravda'da yayınlanan çağrısıyla Kızıl Ordu'ya destek verilmesini ister. Sonraki dönemde sürmekte olan Rus İç Savaşı sırasında Brusilov benzer bir çağrıyı Çekoslovak Lejyonu ve Pyotr Vrangel birliklerine karşı da yapar. Kızıl Ordu kurmay heyetinde ve Devrimci Askerî Konseyinde danışmanlık yaptıktan sonra 1924 yılında emekli olur. 1926 yılında kalp rahatsızlığı geçirerek hayatını kaybeder. Naaşı Novodeviçi Mezarlığındadır.
Anısının yaşatılması
[değiştir | kaynağı değiştir]
Savaş anılarına dair yazdığı notlar 1930 yılında Bir Askerin Not Defteri 1914-1918 adı altında basılmıştır. Ekim Devriminin ardından Bolşeviklere verdiği destek yüzünden Çarlık yanlısı tarihçiler tarafından başarıları görmezden gelinmiştir. Brusilov, Mareşal Bernard Montgomery tarafından I. Dünya Savaşındaki en başarılı yedi komutan arasında sayılmıştır.[b]
Ödülleri ve madalyaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aziz Anna Nişanı, 3. Sınıf, 1878; 2. Sınıf, 1883; 1. Sınıf, 1909
- Aziz Stanislaus Nişanı, 3. Sınıf (Kılıçlı ve Oklu), 1878; 2. Sınıf (Kılıçlı), 1878; 1. Sınıf, 1903
- Aziz Vladimir Nişanı, 4. Sınıf, Aralık 1895; 3. Sınıf, 1898; 2. Sınıf, 1913
- Aziz Yorgi Nişanı, 4. Sınıf, 23 Ağustos 1914; 3. Sınıf, 18 Eylül 1914
- Altın Aziz Yorgi silahları, 27 Ekim 1915; Elmaslı, 20 Temmuz 1916
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Rus Ordusunda Asteğmen rütbesine karşılık gelmektedir
- ^ Diğer komutanlar şu şekildedir: Paul von Hindenburg, Erich Ludendorff, Mustafa Kemal, Herbert Plumer, John Monash ve Edmund Allenby
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ International Encyclopedia of the First World War içinde Brusilov maddesi 1 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 1 Ekim 2021 tarihinde erişilmiştir
