Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri
| Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri | |
|---|---|
| United States Armed Forces (USAF) | |
 | |
| Kuruluş | 14 Haziran 1775 |
| Birimler |  ABD Kara Kuvvetleri ABD Deniz Piyadeleri ABD Deniz Kuvvetleri ABD Hava Kuvvetleri ABD Sahil Güvenliği ABD Uzay Kuvvetleri |
| Karargâh | Pentagon, Arlington County, Virginia |
| Komuta | |
| Başkomutan |  Başkan Joe Biden |
| Savunma Bakanı |  Lloyd Austin |
| Genelkurmay Başkanı |  General Mark A. Milley |
| Genel Bilgiler | |
| Askerlik yaşı | 17–62 |
| Zorunlu askerlik | Yok |
| Askere alınması mümkün olan vatandaş sayısı | 72.715.332 erkek, yaş 18-49 (2008), 71.638.785 kadın, yaş 18-49 (2008) |
| Askere alınmaya uygun olan vatandaş sayısı | 59.413.358 erkek, yaş 18-49 (2008), 59.187.183 kadın, yaş 18-49 (2008) |
| Her sene askerlik yaşına genel vatandaş sayısı | 2,186,440 erkek (2008), 2.079.688 kadın (2008) |
| Etkin personel sayısı | 1.477.896 (2) |
| Rezerve personel sayısı | 1.458.500 |
| Maliye | |
| Harcamalar | 692 milyar $ |
| GSYİH paydası | %4,7 (2010) |
| İlgili maddeler | |
| Tarih | Amerika Bağımsızlık Savaşı Amerika İç Savaşı I. Dünya Savaşı (1917–1918) II. Dünya Savaşı (1941–1945) Kore Savaşı (1950-1953) Soğuk Savaş (1945–1991) Vietnam Savaşı (1959-1975) I. Körfez Savaşı (1991) 11 Eylül Saldırıları (2001) Afganistan Savaşı (2001-2014) Irak Savaşı (2003-2011) |
Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri (İngilizce: United States Armed Forces), ABD'nin bütün silahlı kuvvetlerinin birleşik olarak oluşturduğu yapıdır. ABD Ordusu ilk kez, yeni kurulan ulusu Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda Büyük Britanya'ya karşı savunmak üzere 13 kurucu eyaletin oluşturduğu Kongre yönetimi sırasında kuruldu. Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri, ABD Deniz Piyadeleri ve ABD Deniz Kuvvetleri 1776'daki bağımsızlık bildirisinin açıklanacağı öngörüsüyle 1775'te oluşturuldu. Dünyadaki en büyük hava kuvvetlerinden birine sahip olmasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri 1947'ye kadar bağımsız bir komutanlık haline getirilmedi.
Kurulmasından itibaren ordu Amerikan tarihi'nde belirleyici bir rol oynadı. Zafer ile biten Berberi Savaşları (1.si 1801-1805; 2.si 1815) ve daha sonra Amerika'nın "İkinci Bağımsızlık Savaşı" olarak nitelenen 1812 Savaşından sonra bir ulusal birlik ve kimlik duygusu oluşmaya başladı. ABD'nin kurucu babaları olarak bilinen kurucuların sürekli silahlı bir güce sahip olmakla ilgili kuşkuları vardı ve resmi olarak II. Dünya Savaşı'nın başlamasına kadar bir barış zamanı ordusu kurulmadı.[1]
ABD Başkanı, ordunun uyumlu çalışmasında rol alan ABD Savunma Bakanı, Savunma Bakanlığı ve ABD Deniz Kuvvetleri ile beraber ordunun Başkomutanı olarak görev yapar. 9/11 saldırıları, Birleşik Devletler'e dönük olarak iç saldırılarla mücadele etmek için İç Güvenlik Bakanlığının kurulmasına neden olmuştur.
Ordu yaklaşık olarak yarısı aktif görevde diğer yarısı ise yedek olmak üzere yaklaşık olarak 3 milyon kişiden oluşmaktadır. Ordu insan gücünü gönüllülerden oluşan büyük bir havuzdan temin edebildiği için zorunlu askere çağırma ihtiyacı duymamaktadır. C-5 Galaxy, C-17 Globemaster III ve C-130 Hercules nakliye uçaklarından oluşan büyük filo ile yoğun koruma yetenekleri etkin biçimde kullanılan personelin çoğunluğu ordunun lojistik birimlerinde bulunmaktadır. Gerekli yakıtı güçlü havada ikmal tanker filosu sağlamaktadır. Ordunun 11 tane uçak gemisi diğer donanma unsurları ile beraber ABD'ye dünya çapında harekât olanağı sağlamaktadır.
Organizasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Tüm bireyleri Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetlerinin birer parçasıdır ve ABD Anayasası'na dayanarak başkomutan olarak görev yapan ABD Başkanı tarafından sivil iktidarın emrindedir. Sahil Güvenlik Komutanlığı dışındakiler Savunma Bakanlığına bağlıdır. Sahil Güvenlik Komutanlığı barış zamanında İç Güvenlik Bakanlığının emrinde iken savaş zamanında Donanma yoluyla Savunma Bakanlığı emrine girmektedir.[2]
Askeri hareketi diplomasi ile uyumlu hale getirmek için Başkanın, Ulusal Güvenlik Danışmanının başkanlık ettiği Ulusal Güvenlik Kurulu adında bir danışma kurulu vardır. Başkanın altında Bakanlar Kurulu üyesi olan Savunma Bakanı bulunur. Hem Başkan hem de Savunma Bakanı, ABD Genelkurmay Başkanı ve Genelkurmay Başkan Yardımcısı tarafından yönetilen tüm kuvvet komutanlıklarını içine alan Genelkurmaydan tavsiyeler almaktadır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]
ABD'nin kuruluş öncesi ve kuruluş dönemi sürecinde, ordu için askerler eyaletlerin emrindeki eğitimsiz silahlı kişiler arasından sağlanıyordu. Konfederasyon Kongresi ilk kez bir kara ordusu kurulmasına karar verince bunun için eyaletlerdeki silahlı kişilerden yararlanıldı. Bu ordu, General George Washington komutasında, Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nı kazandı ancak akabinde ordu dağıtıldı.
Ancak kısa bir süre sonra düzenli bir kara ve deniz kuvvetine ihtiyaç olduğu açığa çıktı. ABD Donanması Kongre 1794'te birkaç tane fırkateyn sipariş edince kurulmuş oldu ve bu arada bir de düzenli kara ordusu kuruldu ancak çok küçük ve büyük oranda savaş zamanı eyaletlerdeki silah kullanan kişilerin katkısına muhtaçtı.
Uluslaşmanın başlamasından Amerikan İç Savaşı'na kadar geçen sürede, Amerikan silahlı güçleri Osmanlı devletine kâğıt üzerinde bağlı olan[kaynak belirtilmeli] Cezayirli Berberi Korsanlar ile savaştı ve kazandı; statükoyu bitiren 1812 Savaşı'nda İngilizlere karşı savaştı ve Meksika-Amerika Savaşında Meksikalıların güneybatı topraklarının çoğunu ele geçirdi.
1861'de Amerika İç Savaşı'nın başlaması ile beraber, büyük miktarda silahlı kuvvet, ülkenin en iyi generallerinin çoğunluğu içlerinde olmak üzere, Amerika Konfedere Devletleri ordusunun safına katıldı ve iki ordu, 1865'te Kuzey Eyaletler Birliği'nin zaferi ile sonuçlanan ve 600.000'e yakın yaşama malolan uzun, kanlı bir savaşa girişti.
İç Savaş ve 1890'lar arasında geçen sürede, ordunun birimleri yeni yerleşimciler ülkenin içlerine doğru ilerledikçe Kızılderililere karşı savaştıysa da ordunun gevşek bir yapıya dönüşmesine izin verildi. Yüzyılın sonunda ABD hızlıca yeni bir dünya gücü oluyordu. Ordu, birçok Latin Amerika müdahalesinin yanı sıra, Küba Bağımsızlık Savaşı ve Filipin-Amerika Savaşı'nda savaştı ve Theodore Roosevelt, Amerikan gücünü dünyaya göstermek için Büyük Beyaz Filo'ya dünya turu yaptırdı. Ek olarak Ulusal Muhafızları kuran 1903 Milis Yasası yapıldı.
Savaş sonrası dönemde orduya verilen önem azaldı ancak II. Dünya Savaşı'na doğru gerilim arttıkça orduya tekrar çeki düzen verildi. Kuzey Afrika'yı, İtalya'yı alan ve D-Day günü Fransa'ya çıkarma yapan birliklerin büyük çoğunluğu ABD Kara Kuvvetleri birliklerinden oluşuyordu ve Pasifik Cephesi (II. Dünya Savaşı)'nde de Japonya'ya ve müttefiklerine karşı yoğun bir biçimde ABD Donanması, Deniz Piyadeleri ve kara kuvvetleri birlikleri kullanıldı.
II. Dünya Savaşı'nın sonu ve ABD ve NATO müttefikleri ile Sovyetler Birliği ve Varşova Paktı üyeleri arasında büyük ancak sonuç olarak şiddet içermeyen bir mücadele olan Soğuk Savaş'ın başlangıcıydı. Yüz binlerce ABD askeri asla yaşanmayacak bir çatışma beklentisi ile Avrupa'da konuşlandırıldı.
Ancak ABD kuvvetleri Vietnam Savaşı ve Kore Savaşı savaşlarına katıldı. Kore Savaşı'nda Güney Kore'ye karşı savaşan Kuzey Kore ve Çin'e karşı, Güney Kore ile birlikte hareket eden ABD ve BM kuvvetleri arasındaki savaş status quo ante ile sonuçlandı. Kuzey Vietnam ve Güney Vietnam ile ABD arasındaki savaş, ertesinde Kuzey Vietnam'ın Güney Vietnam'ı ele geçirmesine yol açan bir ateşkes antlaşması ile sona erdi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Moisés Naím. "Megaplayers Vs. Micropowers". 1 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2007.
- ^ ABD Sahil Güvenlik Komutanlığının hem askeri hem de inzibati görevleri vardır. İlgili madde de şöyle der: "28 Ocak 1915 tarihinde kurulmuş olan Sahil Güvenlik Komutanlığı Amerika Birleşik Devletleri'nin her zaman silahlı bir gücü ve silahlı kuvvetlerinin bir dalı olacaktır." ABD'nın Irak'ı işgali de dahil olmak üzere Sahil Güvenlik Komutanlığı, daha önceki adıyla Revenue Cutter Service (Vergi Kesme Servisi;1790'da kaçakçılığı önlemek ve yeni kurulan devlete vergi geliri sağlamak için kurulduğundan dolayı bu isim verilmiştir.) 1790'dan beri her zaman ABD'nin önemli silahlı kuvvet komutanlıklarından biri olmuştur.
- ^ Lambert, Craig (May–Haziran 2001). "The Deadliest War". Harvard Magazine. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2007.
