İçeriğe atla

.eu

Vikipedi, özgür ansiklopedi
.eu
Tanımlama tarihi 28 Nisan 2005 (19 yıl önce) (2005-04-28)
Üst seviye alan adı tipi ccTLD veya gTLD olarak tanımlanır.
Durumu Aktif
Kayıt EURid
Sponsor Avrupa Komisyonu
Kullanım amacı Avrupa birliği ile bağlantılı kurum, kuruluş ve kişilerin kullanımı
Kayıt sınırlamaları Alan adını kullanacak kuruluş veya kişi Avrupa Ekonomik Alanı'nda bulunmalıdır.
Yapı Doğrudan ikinci seviye alan adı kaydına açıktır.
Dokümanlar Regulation (EU) 2019/517
İhtilaf politikası AB kayıt politikası
Website eurid.eu


.eu, Avrupa Birliği'nin üst seviye alan adıdır.[1] 7 Aralık 2005'te kullanıma açılan bu alan adı, Avrupa Birliği'nde bulunan herhangi bir kişi, kurum veya kuruluş tarafından kullanılabilir. Bu sınırlamaya 2014 yılında Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) dahil edilerek İzlanda, Lihtenştayn ve Norveç'te bulunan kişi, şirket veya kuruluşlar için de geçerli hâle gelmesi sağlanmıştır.[2][3] Alan adı önceden Belçika, İsveç ve İtalya'nın ulusal ccTLD sicil operatörlerinden oluşan bir konsorsiyum olan EURid tarafından yönetilmekteydi. Daha sonra Çek Cumhuriyeti'nin ulusal sicil operatörü de katıldı. Ticari marka sahipleri, siber spekülasyonu önlemek amacıyla bir öncelik süreci aracılığıyla kayıt başvurularında bulunabilirler. Tam kayıt, 7 Nisan 2006'da başlamıştır. 27 Mart 2024 itibarıyla 3.687.760 kayıtlı alan adı barındırır.[4]

Brexit sürecinin kayıtlara etkisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

29 Mart 2018'de, Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılması sonucunda "Çıkış tarihinden itibaren Avrupa Birliği'nde yerleşik olmayan ancak Birleşik Krallık'ta bulunan kuruluşlar ve Birleşik Krallık'ta ikamet eden gerçek kişiler, .eu alan adlarını kaydedemeyecek veya eğer .eu alan adı sahipleriyse çıkış tarihinden önce kaydedilen .eu alan adlarını yenileyemeyecekler." şeklinde bir duyuru yapıldı.[5][6] Komisyon, 27 Nisan 2018'de, kayıt işlemlerinin AB ve AEA dışındaki vatandaşlar da dahil olmak üzere tüm AB ve AEA vatandaşlarına açılmasını önerdiğini duyurdu.[7] Parlamento, konsey ve komisyon; Aralık 2018'de bu konuda bir anlaşmaya vardı[8] ve ilgili düzenleme 31 Ocak 2019'da Parlamento tarafından kabul edildi.[9]

317 bin İngiliz .eu alan adı, Brexit nedeniyle Avrupa Birliği kullanımına ayrıldı. .eu Brexit'i, 30 Mart 2020'de herhangi bir anlaşma olmaması durumunda gerçekleşecekti[10] ancak daha sonra Ocak 2021'e ertelendi. Birleşik Krallık-AB serbest ticaret anlaşması .eu alan adlarını kapsamamaktadır.[11]

Birleşik Krallık Hükûmeti, Ekim 2020'de İngiliz vatandaşlarına .eu alan adları hakkında rehberlik sundu,[12] ve İngiliz ikâmetine sahip .eu sahipleri, alan adlarıyla ilgili olarak iki kez (bir kez Ekim 2020'de, bir kez Aralık 2020'de) alan adı sicili tarafından bilgilendirildi.[13]

İngiliz vatandaşlarının .eu alan adını kullanan siteleri 1 Ocak 2021'de üç ay süreyle askıya alındı ve ardından Mart 2021'de AB/AEA vatandaşlarının kayıt bilgilerini güncelleyerek İngiliz olmayan adreslerini gösterebilmeleri için verilen bir süre sonunda silindi.[13] Bu, bir internet üst düzey alan adı yöneten bir kurumun bir ülke için topluca alan adlarını geri çektiği ilk örnektir.

Avrupa Birliği kurumları tarafından kullanım

[değiştir | kaynağı değiştir]

.europa.eu ikinci seviye alan adı AB kurumlarının siteleri için ayrılmıştır. Kurumlar ve ajanslar, 9 Mayıs 2006'daki Avrupa Günü'nde .eu.int'den .europa.eu alan adlarına geçiş yapmıştır.

Kiril alfabesi alan adı

[değiştir | kaynağı değiştir]

.ею, Kiril alfabesi kullanan bir üst düzey alan adıdır. 1 Haziran 2016'da kullanıma açıldı. AB üyesi olan Bulgaristan için Kiril alfabesini kullandığı için bir Kiril alfabesi alan adına ihtiyaç duyuldu. Bulgaristan'da kullanılan fiziksel klavyeler ve akıllı telefonlarda yazı tipini değiştirmek için özel tuş kombinasyonları bulunur, ancak buna rağmen Kiril harflerini kullanan bir alan adına ihtiyaç duyulmuştur. AB, Bulgar Kiril alfabesinde Европейски Съюз (EC) olarak geçer ancak .ес (Kiril yazısıyla) Ekvador'un mevcut üst düzey alan adı olan .ec (Latin yazısıyla) ile çok fazla benzerlik göstermektedir, bu yüzden .ею seçildi. (Bazı Kiril ve Latin harfleri aynı veya çok benzer şekilde yazılsa da farklı karakter kodlamasına sahip olabilir. Bu da bazı internet sitelerinin taklit edilmesine yol açabilirdi.)

EURid, ikinci düzey alan adının üst düzey alan adı ile aynı yazı tipinde olması gerektiği kuralına sahiptir,[14] bu nedenle Kiril ikinci düzey alan adları .eu yerine .ею altında olmalıdır ve .ею altındaki tüm alan adları Kiril alfabesi kullanılarak yazılmalıdır.[15] .eu altında bulunan eski Kiril alan adları, .ею'nun lansmanında transfer edildi.

Mart 2024 itibarıyla .ею altında 1.486 kayıtlı alan adı bulunmaktadır.[16]

Yunanca alan adı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yunan harfleri kullanılarak yazılan .ευ alan adı için bir üst seviye alan adı başvurusu 2016 yılında yapılmıştır. Başvuru, başlangıçta .eu'ya görsel olarak çok benzer olduğu gerekçesiyle reddedildi.[17] AB'nin Yunanca adı Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) idi ve .εε ise Estonya'nın üst seviye alan adı olan .ee ile çok benzer olacaktı.

2019 yılında .ευ alan adının onaylanması yönünde adımlar atıldı. Öneri, .eu, .eю ve .ευ alan adlarının aynı kayıt yöneticisine sahip olmasıydı; bu, ikinci seviye alan adlarının görsel olarak benzer olmamasını sağlayacak ve uzun vadede tüm Kiril alfabesiyle yazılmış alan adlarını .eu altına .eю'ya ve tüm Yunanca harflerle yazılmış alan adlarını .ευ'ya atayacaktı.[18] .ευ alan adları resmî olarak Kasım 2019'da kullanıma açıldı.[19]

Mart 2024 itibarıyla, .ευ altında kayıtlı 2.595 alan adı bulunmaktadır.[16]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "IANA — .eu Domain Delegation Data". www.iana.org. 19 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Europaportalen (15 Ocak 2014). "Nå kan du registrere domenet .eu i Norge". Regjeringen.no (Norveççe). 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020. 
  3. ^ "Register a domain name". 20 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Eurid's .eu Timeline". 15 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2010. 
  5. ^ "Notice to stakeholders: withdrawal of the United Kingdom and EU rules on .eu domain names" (İngilizce). European Commission. 29 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2018. 
  6. ^ "UK citizens might lose .EU domains after Brexit". Engadget (İngilizce). 5 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2018. 
  7. ^ "The Commission proposes more flexibility in the .eu top-level-domain". europa.eu. 27 Nisan 2018. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2018. 
  8. ^ "Agreement on new rules for the functioning of the .eu top level domain". europa.eu. 6 Aralık 2018. 11 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2019. 
  9. ^ "2018/0110(COD): Implementation and functioning of the .eu top level domain name". europarl.europa.eu. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2019. 
  10. ^ "Brexit: Les Britanniques n'auront plus le droit aux noms de domaine en .eu". 31 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "EU-UK Draft Free Trade and Cooperation Agreement" (PDF). 26 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  12. ^ ".eu domain names - what you need to do before the end of the transition period". GOV.UK (İngilizce). 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020. 
  13. ^ a b "Brexit notice". eurid.eu. 16 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020. 
  14. ^ "Guidelines for .eu in Greek". eurid.eu. 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2019. 
  15. ^ "Guidelines for .eu in Cyrillic". 20 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ a b "Statistics - EURid". EURid. 27 Mart 2024. 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2024. 
  17. ^ ".ею delegation" (PDF). 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2016. 
  18. ^ "A Case Study and Evaluation of a Sample Risk Mitigation Plan" (PDF). 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  19. ^ "The launch of the .eu domain in Greek". Digital Single Market - European Commission (İngilizce). 14 Kasım 2019. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2019. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=.eu&oldid=34198375" sayfasından alınmıştır