Lenin'in Mozolesi
Мавзоле́й Ле́нина Mavzoléy Lénina | |
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Anıt |
| Konum | Moskova, Rusya |
| Koordinatlar | 55°45′13″K 37°37′11″D / 55.75361°K 37.61972°D |
| Adını aldığı | Vladimir Lenin Josef Stalin (1961'e kadar) |
| Tamamlanma | 1924 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Beton, Mermer |
Lenin Mozolesi (Rusça: Мавзолей В. И. Ленина, Mavzoley V. İ. Lenina), Rusya'nın başkenti Moskova'nın merkezindeki Kızıl Meydan'da Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir İlyiç Lenin'in tahnit edilmiş naaşının bulunduğu ve halka ziyarete açık olan yerdir.[1]
Mozole ve Lenin'in naaşı
[değiştir | kaynağı değiştir]Mozole mimar Aleksey Şçusev tarafından yapılmıştır. Eni 24, yüksekliği 12 metre olan mozoledeki kırmızı renkli granit komünizmi, siyah labrador da yası temsil etmektedir. Mimar Şçusev, ölümsüzlük mesajı vermek için yapıda küp şeklini kullanmıştır. Binanın içi 100 m² olarak bir lobi ve yas salonu şeklinde düzenlenmiştir. Ana girişin tam karşısında SSCB arması yer almaktadır.
Mozole içinde sol taraftaki merdivenlerden inilerek yas salonuna ulaşılmaktadır. Lenin'in naaşı bu salonda cam bir lahit içerisinde bulunmaktadır. Lahitin yanlarında iki güvenlik görevlisi nöbet tutmaktadır. Ziyaretçiler Lenin'in naaşını gördükten sonra mozolenin sol tarafında bulunan kapıdan çıkarak mozole arkasındaki Stalin, Brejnev, Suslov gibi diğer bazı önemli Sovyet yöneticilerinin mezarlarını ziyaret ederler.
Lenin'in naaşı 18 ayda bir yeniden tahnit edilmektedir. Bu süreçte mozole ziyarete kapatılır, naaş mozole laboratuvarına götürülür. Burada mumya çözülür ve tekrar mumyalama işlemleri yapılır. Lenin'in üzerindeki takım elbise yeni ve temiz olanlarıyla değiştirilir.
Mozolenin tarihçesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Sovyet resmi belgelerine göre Lenin'in ölümünün hemen ardından binlerce işçi ve köylü hükûmete telgraf çekerek ya da mektup yazarak liderin naaşının muhafaza edilmesini önermişti.[2] Bu önerileri dikkate alan Uluslar Halk Komiseri Stalin, Lenin'in naaşının korunacağı bir mozole yapılmasını Merkez Komitesi'ne bildirdi. Ancak Lev Trotski bu öneriye karşı çıktı. Nadejda Krupskaya ise eşi Lenin'in vasiyetinde belirttiği gibi Leningrad'daki aile mezarlığına gömülmesini istedi. Ancak halktan gelen yoğun talep ve Stalin'in partideki etkisi üzerine mozole yapılmasına karar verildi. Profesör Mochalova'ya göre ise Stalin'in mozole yapımındaki amacı Marksizm-Leninizm'i kutsal bir öğreti haline getirip, Lenin Mozolesi'ni de bu öğretinin sembolü yapmaktı.
Mozolenin yapımına Lenin'in cenaze töreninin yapıldığı 27 Ocak 1924'te başlandı. İlk olarak çok hızlı bir şekilde geçici amaçlı ahşap bir yapı inşa edildi. Yine mimar Aleksey Şçusev'in projesini hazırladığı granit mermerden yapılan bugünkü mozole ise 1930 yılında açıldı.[3] Naaşın tahnit edilmesi işlemleri ise Vladimir Vorobyov ve Boris Zbarski tarafından gerçekleştirildi.[2]
Temmuz 1941'de II. Dünya Savaşı sırasında Lenin'in naaşı daha güvenli bir yer olan Tyumen'e nakledildi. Burası stratejik olmayan küçük bir şehir olduğu için Nazilerin hedefi olmayacağı tahmin edilmişti. Liderin naaşı Tyumen Devlet Tarım Akademisi'nde korumaya alınmış, ancak dikkat çekmemesi ve güvende olması için naaşın nerede olduğu konusunda basında hiçbir açıklama yapılmamıştı. Nisan 1945'te Nazilerin yenilgisiyle birlikte Lenin'in naaşı tekrar Moskova'ya getirildi.
Mozoleye Mart 1953'te Joseph Stalin'in naaşı da konuldu. Ancak 1961 yılında SBKP Genel Sekreteri Nikita Hruşçov'un talimatıyla Stalin'in naaşı mozoleden çıkarılarak, diğer Sovyet yöneticileri gibi Kremlin duvarları önüne gömüldü. Mozolede Aralık 2012'den Nisan 2013'e kadar tadilat işlemleri yapıldı.
Sovyetler Birliği'nin 1991 yılında dağılmasından sonra mozolenin akıbeti ile ilgili pek çok tartışma yaşandı. Rusya Federasyonu Komünist Partisi halkın desteğine güvenerek bu konuda referandum yapılmasını savunurken mozolenin kaldırılmasını isteyen partiler referandum düzenlenmeden Lenin'in gömülmesini savundular. Rusya devlet başkanı Vladimir Putin ise Lenin'in Rusya tarihindeki önemini belirterek gömülmesine karşı olduğunu belirtti. Rusya'daki kamuoyu araştırma şirketlerinin de hemen hepsi mozolenin Kızıl Meydan'da bulunmasının doğruluğu ve kaldırılıp kaldırılmaması konusunda bir dizi anket yaptı. 2016 yılında VTSIOM araştırma şirketinin yaptığı anket sonuçlarına göre halkın % 52'si mozolenin Kızıl Meydan'da olmasının doğru olduğunu savunurken, % 40'ı bunun doğru olmadığını belirtti. % 8 ise bu konuda kararsız olduğunu ifade etti.[4] Mozolenin Kızıl Meydan'da olmasını savunanların büyük kısmı birçok ülkede liderlerin mozolelerinin olduğunu, turistlerin ziyaret ettiğini, bu nedenle bunun doğal bir durum olduğunu savunurken bir kısmı da Lenin'in Rusya'nın lideri olarak bunu kesinlikle hak ettiğini belirtti. Aksini savunanların bir kısmı ise Lenin'in saygın biri olduğunu ama Hristiyan adetlerine uygun bir biçimde gömülmesinin etik olacağını ifade etti. Levada araştırma şirketinin Mart 2017'de yaptığı anket sonuçlarına göre ise halkın % 63'ü mozolenin muhafaza edilmesini savunmaktadır. Ancak bunların bir kısmı Lenin'in mozoleye gömülmesini önermektedir. Anket sonuçlarına göre halkın % 26'sı Lenin'in St.Petersburg'taki Volkov Aile Mezarlığına gömülmesini belirtirken, % 11'i bu konuda kararsız olduğunu ifade etmiştir.[5]
Mozole özellikle yabancı turistlerden çok ilgi görmesi, halkın büyük çoğunluğunun Lenin'e sempati duyması, Komünist Parti'nin referandum kozunu ortaya atması ve Putin'in söylemleri nedeniyle iktidardaki Birleşik Rusya Partisi tarafından da kaldırılamamaktadır.
Mozole UNESCO'nun korunması gereken eserler listesi ile Dünya Mirası listesinde yer almaktadır.[2]
Mozole ziyaretleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Mozole FSB (Rusya Federal Güvenlik Servisi)'nin koruması altındadır. Mozole önünde 1993 yılına kadar askerler nöbet tutarken bu tarihte görev Rusya polisine devredilmiştir.
Mozole Salı, Çarşamba, Perşembe, Cumartesi ve Pazar günleri saat 10.00-13.00 arasında ziyarete açıktır. Mozoleye giriş ücretsizdir. Ziyaretçilerin kamera, fotoğraf makinası ve fotoğraf çekim özelliği olan telefonla mozoleye girmesi yasaktır. Ziyaretçiler bu tür eşyalarını Kızıl Meydan'ın hemen girişindeki Aleksandr Müzesi'ne emanet olarak bırakabilmektedir. Mozole ziyaretinde sessiz olmak şarttır. Ziyaretçiler elleri ceplerinde ya da saygısız bir pozisyonda ise görevliler tarafından uyarılırlar.
Lenin Mozolesi Araştırma Laboratuvarı
[değiştir | kaynağı değiştir]Lenin Mozolesi Laboratuvarı'nın personeli dünyada pek çok başka liderin bedenlerini de mumyalamıştır. Georgi Dimitrov (1949, Bulgaristan), Mareşal Khorloogiin Choibalsan (1952, Moğolistan), Joseph Stalin (1953, SSCB), Klement Gottwald (1953, Çekoslovakya), Ho Chi Minh (1969, Vietnam), Agostinho Neto (1979, Angola), Forbes Bernema Lyndon (1985, Georgetown, Guyana), Kim İl Sung (1995, Kuzey Kore) gibi önemli liderler mozole personelince mumyalanmıştır. Son olarak Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez'in naaşı da Rus bilim adamları tarafından tahnit edilmiştir.
Mozole tribünü
[değiştir | kaynağı değiştir]Mozole Sovyetler Birliği dönemindeki kutlamalarda merkez konumunda olmuştur. Mozolenin üzerinde özel gün ve kutlamalarda Sovyet liderlerinin yer alacağı bir tribün yapılmıştır. Ekim Devrimi (7 Kasım), 1 Mayıs ve Zafer Günü (9 Mayıs) kutlamalarında Sovyet liderleri, Politbüro üyeleri ve üst rütbeli subaylar bu tribünden kutlamayı izler ve halkı selamlarlardı.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.