Eratosthenes sayfasının kaynağını görüntüle

{{Hakkında|MÖ 3. yüzyıl Yunan bilgini}}
{{Kişi bilgi kutusu
| isim               = Eratosthenes
| resim              = Eratosthenes_profile.png
| resim_boyutu       = 200pik
| alt                = Sola bakan bir adamın başının ve boynunun profilden bir gravürü. Adamın sakalı var ve kel
| başlık             = Eratosthenes'in portresi
| doğum_tarihi       = MÖ 276
| doğum_yeri         = [[Kirene]], [[Libya]]
| uyruk              = Yunan
| doğum_adı          = 
| ölüm_tarihi        = MÖ 194 (82 yaş civarında)
| ölüm_yeri          = [[İskenderiye]], [[Mısır]]
| ikamet             = 
| çocukları          = 
| diğer_isimleri     = 
| eğitim             = 
| meslek             = {{ublist|Bilgin|Kütüphaneci|Şair|Mucit|Filozof|Coğrafyacı}}
| imza               = 
| ödülleri           = 
| website            = 
| dipnotlar          = 
| tanınma_nedeni     = {{ublist|[[Eratosten kalburu]]|Coğrafyanın kurucusu|[[Dünya'nın çevresi]]nin hesaplanması}} 
}}

'''Eratosthenes''' ('''Eratosten'''; {{Dil|grc|Ἐρατοσθένης|dil_adı=e}}, [[MÖ 276]]<ref>[[Suda]], 126. [[Olympiad]]'da (MÖ 276-272) doğduğunu belirtir. [[Strabo]] (''Geography'', i.2.2), [[Kıbrıslı Zenon|Citiumlu Zeno]]'nun (MÖ 262'de ölen) bir "öğrencisi" (γνωριμος) olduğunu belirtir ki bu da 14 yaşındayken onun altında çalışmış olma olasılığı düşük olduğundan, daha erken bir doğum yılı anlamına gelir ({{Kayma|{{yaklaşık}} MÖ 285}}). Bununla birlikte, γνωριμος aynı zamanda "tanıdık" anlamına da gelebilir ve Zeno'nun ölüm yılı hiçbir şekilde kesin değildir. Cf. ''[[Dictionary of Scientific Biography]]'' (1971)'de ''Eratosthenes'' maddesi.</ref> - [[MÖ 194]]<ref>[[Suda]] 80 yaşında, [[Censorinus]] (''De die natali'', 15) 81 yaşında ve [[Pseudo-Lucian]] (''Makrobioi'', 27) 82 yaşında öldüğünü belirtir.</ref>), Yunan [[matematikçi]], [[coğrafyacı]], [[astronom]] ve [[filozof]]tur.

Eratosthenes, ''Geography'' (Türkçeye Arapça üzerinden Yunancadan geçen coğrafya)<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.nisanyansozluk.com/?k=co%C4%9Frafya |başlık=Nişanyan Sözlük |erişimtarihi=25 Temmuz 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130420085752/http://www.nisanyansozluk.com/?k=co%C4%9Frafya |arşivtarihi=20 Nisan 2013 |ölüurl=evet }}</ref> kelimesini kullanan ilk kişidir ve coğrafya biliminin temellerini atmıştır.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık = Eratosthenes' "Geography"|yazar=Erastothenes
|diğerleri=Fragments collected and translated, with commentary and additional material by Duane W. Roller|yayıncı=[[Princeton University Press]]|yıl=2010|isbn=978-0-691-14267-8
}}</ref> Ayrıca enlem ve boylam sistemini icat etmiştir.<ref>Zur Gestalt der Karte siehe Klaus Zimmermann: ''Eratosthenes’ chlamys-shaped world: a misunderstood metaphor''. In: Daniel Ogden (Hrsg.): ''The Hellenistic World. New Perspectives'', London 2002, S. 23–40.</ref>

[[Dünya'nın çevresi]]ni hesapladığı bilinen ilk insandır. Dünya'nın çevresini [[Stadyum (birim)|stadyum]] uzunluk birimine göre dikkate değer bir doğruluk ile hesaplamıştır. Bunun yanında [[eksen eğikliği]]ni hesaplayan ilk kişidir (yine dikkate değer bir doğrulukla), [[Astronomik birim|Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığını]] tam olarak hesaplamış ve [[artık yıl|29 Şubat]]'ı kullanarak takvimde ortaya çıkan senkronizasyon problemini ortadan kaldırmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.wired.com/science/discoveries/news/2008/06/dayintech_0619 | başlık = June 19, 240 B.C.: The Earth Is Round, and It's This Big | ad = Randy | soyadı = Alfred | çalışma = Wired | tarih = 19 Haziran 2008 | erişimtarihi = 22 Haziran 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140317004644/http://www.wired.com/science/discoveries/news/2008/06/dayintech_0619 | arşivtarihi = 17 Mart 2014 | ölüurl = hayır }}</ref> Coğrafi ve [[kartografya|kartografik]] bilgilerini kullanarak paralel ve meridyenlerle yapılmış  ilk Dünya haritasını çizmiştir. Ayrıca Eratosthenes, bilimsel [[kronoloji]]nin kurucusudur ve Truva'nın fethinden [[Büyük İskender]]'e kadar yaşanan edebi ve politik olayları saptamak için çalışmalar yapmıştır.<ref>''Die Fragmente der griechischen Historiker'' Nr. 241 Fragment 1a; ayrıca Geus (2002) S. 314–316.</ref>

[[Suda]] tarihi ansiklopedisine göre<ref>Madde {{Dil|grc|?}} 2898</ref> dünya ikincisi olduğuna inandığı için Eratosthenes'e aynı dönemde yaşayan insanlar Yunancanın 2. harfi olan ''Beta'' lakabını takmışlardır.<ref>Ayrıca bkz. Asimov, Isaac. ''Asimov's Biographical Encyclopedia of Science and Technology'', new revised edition. 1975. Entry #42, "Eratosthenes", s. 29. Pan Books Ltd, Londra. {{ISBN|0-330-24323-3}}. It was also asserted by Carl Sagan, 31 minutes into his Cosmos episode ''The Shores of the Cosmic Ocean''</ref>

== Hayatı ==
[[Dosya:Mappa di Eratostene.jpg|küçükresim|upright=1.36|{{ortala|Eratosthenes'in (Yunanlar için) Bilinen, {{yaklaşık}} MÖ 194, Dünya Haritası'nın 19. yüzyıl'da yapılmış rekonstrüksiyonu}}]]
Eratosthenes, günümüzde [[Libya]] sınırları içinde bulunan [[Kirene]] şehrinde doğmuştur. Tarihi tam olarak bilinememekle birlikte MÖ 276 ile MÖ 273 yılları arasında doğduğu tahmin edilmektedir.<ref>Zur Datierung Geus (2002) S. 10–15; Fuentes González S. 190f.; Giorgio Dragoni: ''Introduzione allo studio della vita e delle opere di Eratostene''. In: ''Physis'' Bd. 17, 1975, S. 46–48.</ref> Yüksek öğrenimi için Atina'ya gitmiştir. Atina'da [[Kireneli Lysanias]]'den dil bilgisi, [[Sakız Adalı Ariston]]'dan [[Stoacılık|Stoa]] felsefesi ve [[Arkesilaos]]'tan [[Platonizm|Platon Felsefesi]] alanlarında eğitim görmüştür. Başta etik ve gereksiz bilimsel çalışmalar yaptığını düşündüğü Aristo'nun üzerinde büyük bir etkisi olduğu anlaşılmaktadır. Hayatı boyunca felsefeye Platocu bir yaklaşımla bakması bunu kanıtlar niteliktedir.<ref>Zu seinem Platonismus siehe [[Friedrich Solmsen]]: ''Eratosthenes as Platonist and Poet''. In: Solmsen, ''Kleine Schriften'', Bd. 1, Hildesheim 1968, S. 203–224.</ref> Eratosthenes'in ünlü bilgin Kireli [[Kallimahos|Callimachus]]'un öğrencisi olduğu söylenir ancak bu bilgi pek güvenilir değildir.<ref>Geus (2002) S. 18f.; Pfeiffer (1978) S. 192f.</ref> [[Kinizm|Kinisist]] felsefeci [[Bion von Borysthenes]] ve ''Arkesilaos'''un öğrencisi ''Apelles von Chios'' etkilendiği diğer filozoflardır.<ref>Geus (2002) S. 24f.; Fuentes González (2000) S. 197.</ref> [[Kıbrıslı Zenon]] ile öğrenci-öğretmen ilişkisi iddiası ise kronolojik olarak problemlidir.<ref>Gottfried Albert Keller: ''Eratosthenes und die alexandrinische Sterndichtung'', Zürih 1946, S. 134f.; Fuentes González (2000) S. 190f. (mit Übersicht über die ältere Literatur zu der Frage).</ref>

Eratosthenes, iyinin ve kötünün tüm milletlerde olduğuna inanır ve [[Aristo]]'nun "İnsanlık ikiye ayrılır: Yunanlar ve Barbarlar" düşüncesini eleştirmiştir.<ref>* p439 Vol. 1 William Woodthorpe Tarn ''Alexander the Great''. Vol. I, ''Narrative''; Vol. II, ''Sources and Studies0''. Cambridge: Cambridge University Press, 1948. (New ed., 2002 (paperback, ISBN 0-521-53137-3)).</ref>

Tahminen MÖ 245 yılında [[Ptolemaic Krallığı|Ptolemaik kralı]], Eratosthenes'i başkent [[İskenderiye]]'ye getirtti.<ref>Zur chronologischen Einordnung siehe Geus (2002) S. 26–30, Fuentes González (2000) S. 193, 199.</ref> Eski dönemin eğitim ve bilim merkezi olan [[İskenderiye Kütüphanesi]]'nde baş kütüphaneci olarak görevlendirildi.

Eratosthenes hakkında bu noktadan sonra güvenilir kaynak bulunmamakla birlikte ölene kadar kütüphanecilik görevini sürdürdüğü söylenmektedir.<ref>Fuentes González (2000) S. 200; Geus (2002) S. 30.</ref> Ölümü ile ilgili değişik bilgiler bulunmaktadır. Bizans döneminde yazılmış [[Suda]] ansiklopedisinde (ölümünden yaklaşık 11 yüzyıl sonra yazılmış) yemek yemeyi reddederek açlıktan öldüğü yazmaktadır. Ölmeden bir süre önce kör olduğu bilinmektedir.<ref>Suda Ansiklopedisi Eratosthenês {{Dil|grc|ε}} 2898</ref> Hiç evlenmemiştir.

== Dünya'nın çevresini ölçmesi ==
[[Dosya:Eratosthenes measure of Earth circumference.svg|küçükresim|upright=1.4|{{ortala|[[Asvan|Syene]]'nin [[Yengeç Dönencesi]]'nde ve [[İskenderiye]] ile aynı meridyende olduğu yanlış varsayımına dayanan Cleomedes'in basitleştirilmiş versiyonuna göre Dünya'nın çevresinin ölçümü}}]]
;Eratosthenes'in metodu
Eratosthenes Mısır'da yaptığı bir deneyle [[Dünya'nın çevresi]]ni ölçmüştür. [[Antik Mısır]]'da [[Asvan]] (Grekçe ismi ''Syene'', Antik Mısırda ''Swenet'' olarak adlandırılmıştır.) şehri [[Yengeç Dönencesi]]'nde olduğu için yaz gün dönümünde Güneş tam tepedeydi (yani gölge boyu sıfır olur). Eratosthenes bunu biliyordu. [[Gnomon]]u kullanarak öğle vaktinde [[İskenderiye]]'deki gölge açısını ölçtü. Güneye doğru 7° 12' olarak buldu ve pusula yardımı ile gölge açısını tespit etti.<ref>{{Web kaynağı |url=http://todaslascosasdeanthony.com/2012/07/03/eratosthenes-earth-circumference/ |başlık=Eratosthenes Dünya'nın çevresini nasıl ölçtü?|dil=İngilizce|erişimtarihi=25 Temmuz 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20170811012332/https://todaslascosasdeanthony.com/2012/07/03/eratosthenes-earth-circumference/ |arşivtarihi=11 Ağustos 2017 |ölüurl=evet}}</ref> Dünya'nın tam küre olduğunu varsaymıştır. Bu varsayımla [[İskenderiye]] [[Asvan]]'nın kuzeyinde olduğundan aradaki yay farkı oranı 1/50=7°12'/360°dir. Yani bu iki şehir arasındaki mesafe Dünyanın çevresinin 50'de 1'idir. Firavunun defterdarları tarafından yapılmış ölçülere göre iki şehir arası mesafe 5.000 [[stadyum (birim)|stadyum]]dur (927,7&nbsp;km ya da 500 mil). Eratosthenes, yaptığı geometrik hesaplama sonucunda 1 dereceye 700 [[stadyum (birim)|stadyum]] düştüğünü buldu. Bu durumda Dünya'nın çevresi 252.000 [[stadyum (birim)|stadyum]]dur. 1 [[stadyum (birim)|stadyum]] 185 metreye tekabül eder diye kabul edilirse<ref>{{Dergi kaynağı|jstor=295030 |başlık=The Length of Eratosthenes' Stade |soyadı=Engels|ad= Donald |tarih=Sonbahar 1984 |sayfalar=298-311|sayı=3 |cilt=106 |dergi=American Journal of Philology |doi=10.2307/295030}}</ref> çevre 46.620&nbsp;km olarak bulunur ve %16,3 hata payı ile gerçek değere yaklaşılır ancak Antik Mısır'da 1 [[stadyum (birim)|stadyum]] 157,5 metredir,<ref>{{Web kaynağı |url=http://traianus.rediris.es/topo01/surveying.pdf |arşivurl=https://web.archive.org/web/20070205033538/http://traianus.rediris.es/topo01/surveying.pdf |arşivtarihi=5 Şubat 2007 |biçim=PDF |başlık=Roman Surveying |yazar=Isaac Moreno Gallo |diğerleri=translated by Brian R. Bishop |tarih=3–6 Kasım 2004 |postscript=<!--None--> |erişimtarihi=25 Temmuz 2013 |ölüurl=evet}}</ref> bu durumda ölçüm 39,690&nbsp;km olur, yani hata payı %1,6 ile gerçek değere yaklaşılır.<ref>There is a huge volume of Eratosthenes-got-it-right literature based on attacking the applicability of the standard 185&nbsp;m stadium to his experiment. Among advocates: F. Hultsch, ''Griechische und Römische Metrologie'', Berlin, 1882; E. Lehmann-Haupt, Stadion entry in ''Paulys Real-Encyclopädie'', Stuttgart, 1929; I. Fischer, ''Q. Jl. R. astr. Soc. 16.2'':152–167, 1975; Gulbekian (1987); Dutka (1993). The means employed include worrying various ratios of the stadium to the unstably defined "schoenus", or using a truncated passage from Pliny. (Gulbekian just computes the stadium from Eratosthenes' experiment instead of the reverse.) Nicastro (2008), however, uses statistical analysis of Eratosthenes' linear distances (as reported by Strabo) to establish a 95% probability that Eratosthenes used a stade between 153.5 and 162.4 meters, with the 185&nbsp;m "Attic" stade well outside the 3-sigma confidence interval. A disproportionality of literature exists because some professional scholars of ancient science have regarded such speculation as special pleading and so have not bothered to write extensively on the issue. Skeptical works include E. Bunbury's classic ''History of Ancient Geography'', 1883; D. Dicks, ''Geographical Fragments of Hipparchus'', University of London, 1960; O. Neugebauer, ''History of Ancient Mathematical Astronomy'', Springer, 1975; J. Berggren and A. Jones, ''Ptolemy's Geography'', Princeton, 2000. Some difficulties with the several arguments for Eratosthenes' exact correctness are discussed by [[Dennis Rawlins|Rawlins]] in 1982b page 218 and in his [http://www.dioi.org/cot.htm#fpfw Contributions] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20190519060401/http://www.dioi.org/cot.htm#fpfw|tarih=19 Mayıs 2019}} and [http://www.dioi.org/gad.htm#rcgn Distillate] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130606033713/http://www.dioi.org/gad.htm#rcgn|tarih=6 Haziran 2013}}. See also, at [http://www.youtube.com/watch?v=WNq2hLEP6gw] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130731065727/http://www.youtube.com/watch?v=WNq2hLEP6gw|tarih=31 Temmuz 2013}}, "The Shores of the Cosmic Ocean", chapter 1 of ''Cosmos: A Personal Voyage'', a TV series by [[Carl Sagan]], [[Ann Druyan]] and [[Steven Sotter]] (1978–1979), where a description of Eratosthenes' experiment is presented.</ref> Cleomedes'in basitleştirilmiş versiyonu
Eratosthenes'in Dünya'nın çevresini hesaplama yöntemi kayboldu; korunduğu kadarı, keşfi popülerleştirmek için [[Cleomedes]] tarafından açıklanan basitleştirilmiş versiyondur.<ref>Cleomedes, ''Caelestia'', i.7.49–52.</ref> Cleomedes okuyucusunu iki Mısır şehrini düşünmeye davet ediyor, [[İskenderiye]] ve [[Syene]], modern [[Asvan]]:

# Cleomedes, Syene ile İskenderiye arasındaki mesafenin 5.000 [[Stadyum (birim)|stadia]] olduğunu varsayar (bu rakam profesyonel [[bematist]]'ler tarafından her yıl kontrol edilen bir rakamdı, ''mensores regii'');<ref>Martianus Capella, ''De nuptiis Philologiae et Mercurii'', VI.598.</ref> 
# Syene'nin tam olarak [[Yengeç Dönencesi]]'nde olduğu şeklindeki basitleştirilmiş (ama yanlış) hipotezi varsayar, yerel [[öğle]] yaz [[gündönümü]]nde Güneş'in doğrudan tepede olduğunu söyler;<ref name="pillar">{{Kitap kaynağı |url=https://books.google.com/books?id=FruHOlKlbJAC&q=%22Tropic+of+Cancer%22+BC&pg=PA18 |başlık=Story of the Delhi Iron Pillar |ad=R. |soyadı=Balasubramaniam |tarih=10 Ağustos 2017 |yayıncı=Foundation Books |ile=Google Books |isbn=9788175962781 |erişimtarihi=19 Şubat 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210126175900/https://books.google.com/books?id=FruHOlKlbJAC&q=%22Tropic+of+Cancer%22+BC&pg=PA18 |arşivtarihi=26 Ocak 2021 |ölüurl=hayır }}</ref>
# Syene ve İskenderiye'nin aynı [[Meridyen (coğrafya)|meridyen]] üzerinde olduğu basitleştirilmiş (ama yanlış) hipotezi varsayar.

Cleomedes, önceki varsayımlar altında, İskenderiye'de yaz gündönümünün öğle saatlerinde, bilinen uzunlukta dikey bir çubuk (bir [[gnomon]]) kullanarak ve yerdeki gölgesinin uzunluğunu ölçerek Güneş'in yükselme açısını ölçebileceğinizi söylüyor;<ref name="bucknell">{{Web kaynağı | url = https://www.eg.bucknell.edu/physics/astronomy/astr101/specials/eratosthenes.html | başlık = Astronomy 101 Specials: Eratosthenes and the Size of the Earth | website = www.eg.bucknell.edu | erişimtarihi = 19 Aralık 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20041116222511/https://www.eg.bucknell.edu/physics/astronomy/astr101/specials/eratosthenes.html | arşivtarihi = 16 Kasım 2004}}</ref> o zaman Güneş ışınlarının açısını hesaplamak mümkündür,<ref name="anthony">{{Web kaynağı | url = https://anthonybloggeneral.wordpress.com/2012/07/03/eratosthenes-earth-circumference/ | başlık = How did Eratosthenes measure the circumference of the earth? | tarih = 3 Temmuz 2012 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180911045224/https://anthonybloggeneral.wordpress.com/2012/07/03/eratosthenes-earth-circumference/ | arşivtarihi = 11 Eylül 2018}}</ref> 7° 12', 7.2° veya bir dairenin çevresinin 1/50'si olduğunu iddia eder.<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Willers |ad1=Michael |başlık=Algebra: The x and y of Everyday Math |url=https://archive.org/details/algebraxyofevery0000will |yıl=2009 |yayıncı=Quid Publishing |isbn=978-1-4351-1400-5 |sayfalar=[https://archive.org/details/algebraxyofevery0000will/page/62 62]-63}}</ref> Dünya'yı küresel kabul edersek, Dünya'nın çevresi İskenderiye ile Syene arasındaki mesafenin elli katı, yani 250.000 stadyum olacaktır. 1 Mısır stadyumu 157,5 metreye eşit olduğundan, sonuç 39.375&nbsp;km'dir, bu da gerçek sayı olan 40.076&nbsp;km'den %1,4 daha azdır.

== Diğer astronomik çalışmaları ==
[[Eusebius]], ''Preparatio Evangelica'' kitabının astronomik mesafeler bölümünde Eratosthenes'ten 3 cümle ile bahsetmiştir. Erastosthenes Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığını hesaplamıştır  "'''σταδίων μυριάδας τετρακοσίας καὶ ὀκτωκισμυρία'''ς" (400  ve 800 ''myriad'' stadyum olarak) ve Ay'ın uzaklığını da 780.000 stadyum olarak ölçmüştür. 1903 yılında ''E. H. Gifford'' tarafından 4.080.000 stadyum olarak çevrilmiş ve 1974–1991 yılları arasında bu sayının aslında 804.000.000 stadyum olması gerektiği anlaşılmıştır. Bir stadyum 185 metre olduğundan bu hesap 149.000.000 kilometreye tekabül eder ve bu sayı gerçek uzaklığa (149.597.870&nbsp;km) çok yakındır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.tertullian.org/fathers/eusebius_pe_15_book15.htm |başlık=53. Bölüm |erişimtarihi=25 Temmuz 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131012011928/http://www.tertullian.org/fathers/eusebius_pe_15_book15.htm |arşivtarihi=12 Ekim 2013 |ölüurl=evet}}</ref>

== Asal sayılar ==
[[Dosya:New Animation Sieve of Eratosthenes.gif|sağ|çerçeve|{{ortala|Eratosten Kalburu Örneği: 121'in altındaki asal sayılar için algoritma adımları}}]]
{{Ana|Eratosten kalburu}}
Eratosthenes [[asal sayılar]]ı bulmak için basit bir algoritma geliştirmiştir. Bu algoritma [[Eratosten kalburu]] ({{dil|en|Sieve of Eratosthenes}}) olarak bilinir. Matematikte Eratosthenes kalburu ({{dil|grc|κόσκινον Ἐρατοσθένους}}) asal sayıların seçilmesinde temel algoritmadır. Algoritma asal sayıları bir sınır olmadan bulabilmeyi sağlar. Algoritma kısaca şöyledir: 1,2,3... dizisi yazılıp 2'den başlayarak her sayı için sırası ile katları silinir, silinmeden kalanlar (herhangi bir doğal sayının tam katı olmayanlar) kalır ve bunlar [[asal sayı]] olarak adlandırılır.<ref>Hans-Joachim Waschkies: ''Anfänge der Arithmetik im Alten Orient und bei den Griechen'', Amsterdam 1989, S. 280–288.</ref>

== Çalışmaları ==
Eratosthenes, zamanının en seçkin bilimsel şahsiyetlerinden biriydi ve Kütüphanede geçirdiği süre öncesinde ve sırasında geniş bir bilgi alanını kapsayan eserler üretti. Coğrafya, matematik, felsefe, kronoloji, edebiyat eleştirisi, gramer, şiir ve hatta eski komediler gibi pek çok konuda yazdı. Ne yazık ki, [[İskenderiye Kütüphanesi'nin tahrip edilmesi]]nden sonra çalışmalarından geriye sadece parçalar kaldı.<ref name="Dicks1971">Dicks, D.R. "Eratosthenes", in ''Complete Dictionary of Scientific Biography''. New York: Charles Scribner's Sons, 1971.</ref>

*''Platonikos''
*''Hermes''
*''Erigone''
*''Chronographies''
*''Olympic Victors''
*''Περὶ τῆς ἀναμετρήσεως τῆς γῆς'' (''On the Measurement of the Earth'', ''Dünya'nın Ölçümü Üzerine'')<ref name="hero">Mentioned by [[İskenderiyeli Heron|Hero of Alexandria]] in his ''Dioptra''. See p. 272, vol. 2, ''Selections Illustrating the History of Greek Mathematics'', tr. Ivor Thomas, London: William Heinemann Ltd.; Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 1957.</ref> (kayıp, [[Cleomedes]] tarafından özetlenmiş)
*''Гεωγραϕικά'' (''Geographika'')<ref name="Dicks1971"/> (kayıp, [[Strabon]] tarafından incelenmiş)
*''Arsinoe'' (kraliçe [[III. Asrinoe|Arsinoe]] anısına; kayıp; [[Athenaios|Athenaeus]] tarafından ''[[Deipnosophistae]]'' adlı eserde alıntılanmıştır)
*''Ariston'' ([[Sakız Adalı Aristo]]'nun lükse bağımlılığıyla ilgili); kayıp; [[Athenaios|Athenaeus]] tarafından ''[[Deipnosophistae]]'' adlı eserde alıntılanmıştır)<ref name="ASmith">{{Web kaynağı | url = http://www.attalus.org/old/athenaeus7.html#281 | başlık = Athenaeus: Deipnosophists – Book 7 | ad = Andrew | soyadı = Smith | website = www.attalus.org | arşivurl = https://web.archive.org/web/20080908063711/http://www.attalus.org/old/athenaeus7.html#281 | arşivtarihi = 8 Eylül 2008}}</ref>
*''[[Catasterismi]]'' (''Katasterismoi'') olarak adlandırılan [[takımyıldız]] ile ilgili [[Hellenistik]] mitlerin parçalara ayrılmış kayıp bir koleksiyon, belki de güvenilirliğini artırmak için Eratosthenes'e atfedildi.

== Adının kullanılması ==
[[Dosya:AS17-145-22285.jpg|küçükresim|{{ortala|Eratosthenes Krateri}}]]
* [[Ay]]'daki [[Eratosthenes (krater)|Eratosthenes krateri]]<ref>{{WGPSN|1820|Eratosthenes krateri}}</ref>
* [[Ay'ın jeolojik tarihi skalası]]nda [[Eratosthenian]] dönemi

== Ayrıca bakınız ==
* [[Eratosten kalburu]]
* Doğu Akdeniz'de [[Eratosthenes Deniz Dağı]].
* [[Antarktika]]'daki [[Eratosthenes Noktası]].
* Ay jeolojik zaman ölçeği içindeki [[Eratosthenian]] dönemi.
* [[Sisamlı Aristarkus]], ({{circa|310|230&nbsp;BC|lk=on}}) Dünya'dan güneşe olan mesafeyi hesaplayan başka bir Yunan matematikçi
* [[Hipparkos|Hiparchus]] ({{circa|190|120&nbsp;BC|lk=on}}), Dünya'dan uzaklıklarının yanı sıra Güneş ve Ay'ın yarıçaplarını da [[Büyüklükler ve Mesafeler Üzerine (Hiparchus)|ölçen]] bir Yunan matematikçi.
* [[Poseidonius]], ({{circa|135|51&nbsp;BC|lk=on}}) Dünyanın çevresini hesaplayan başka bir Yunan filozofu

==Kaynakça==
{{Kaynakça|3}}

== İlave okumalar==
{{kaynak başı}}
*Aujac, G. (2001). ''Eratosthène de Cyrène, le pionnier de la géographie''. Paris: Édition du CTHS. 224p.
*{{Kitap kaynağı |soyadı=Bulmer-Thomas |ad=Ivor |başlık=Selections Illustlating the History of Greek Mathematics |url=https://archive.org/details/selectionsillust02bulmuoft |tarih=1939–1940 |yayıncı=Harvard University Press |yer=Cambridge, Massachusetts}}
*{{Akademik dergi kaynağı | soyadı1 = Diller | ad1 = A |yıl= 1934 |başlık= Geographical Latitudes in Eratosthenes, Hipparchus and Posidonius |dergi= Klio |cilt= 27 |sayı= 3|sayfalar=258-269|doi= 10.1524/klio.1934.27.27.258 | s2cid = 194449299 }}
*{{Akademik dergi kaynağı |ad=A. V. |soyadı=Dorofeeva |başlık=Eratosthenes (ca. 276–194 B.C.) |dil=ru |dergi=Mat. V Shkole |sayı=4 |tarih=1988 |sayfalar=i}}
*{{Akademik dergi kaynağı |ad=J. |soyadı=Dutka |başlık=Eratosthenes' measurement of the Earth reconsidered |dergi=Arch. Hist. Exact Sci. |cilt=46 |sayı=1 |tarih=1993 |sayfalar=[https://archive.org/details/sim_archive-for-history-of-exact-sciences_1993_46_1/page/55 55]-66|doi=10.1007/BF00387726|bibcode=1993AHES...46...55D |s2cid=119522892 }}
*{{Akademik dergi kaynağı |ad=B. A.|soyadı=El'natanov|başlık=A brief outline of the history of the development of the sieve of Eratosthenes |dil=ru |dergi=Istor.-Mat. Issled. |cilt=27 |tarih=1983 |sayfalar=238-259}}
*{{Akademik dergi kaynağı | soyadı1 = Fischer | ad1 = I |yıl= 1975 |başlık= Another look at Eratosthenes' and Posidonius' determinations of the Earth's circumference |dergi= Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society |cilt= 16 |sayfalar=152-167|bibcode=1975QJRAS..16..152F}}
*{{Akademik dergi kaynağı |ad1=D. H. |soyadı1=Fowler |başlık=Eratosthenes' ratio for the obliquity of the ecliptic |url=https://archive.org/details/sim_isis_1983-12_74_274/page/556 |dergi=Isis |cilt=74 |sayı=274 |tarih=1983 |sayfalar=556-562|doi=10.1086/353361 |soyadı2=Rawlins |ad2=Dennis|s2cid=144617495 }}
*{{Akademik dergi kaynağı |soyadı=Fraser |ad=P. M. |başlık=Eratosthenes of Cyrene |dergi=Proceedings of the British Academy |tarih=1970 |cilt=56 |sayfalar=175-207}}
*{{Kitap kaynağı |soyadı=Fraser |ad=P. M. |başlık=Ptolemaic Alexandria |url=https://archive.org/details/ptolemaicalexand0002fras |tarih=1972 |yayıncı=Clarendon Press |yer=Oxford}}
*Fuentes González, P. P., "[http://hdl.handle.net/10481/27536 Ératosthène de Cyrène]", in R. Goulet (ed.), ''Dictionnaire des Philosophes Antiques'', vol. III, Paris, Centre National de la Recherche Scientifique, 2000, pp.&nbsp;188–236.
*Geus K. (2002). [https://www.academia.edu/attachments/12860252/download_file ''Eratosthenes von Kyrene. Studien zur hellenistischen Kultur- und Wissenschaftgeschichte'']. München: Verlag C.H. Beck. (Münchener Beiträge zur Papyrusforschung und antiken Rechtsgeschichte. Bd. 92) X, 412 S.
*{{Akademik dergi kaynağı |ad=B. R. |soyadı=Goldstein |başlık=Eratosthenes on the "measurement" of the Earth |dergi=Historia Math. |cilt=11 |sayı=4 |tarih=1984 |sayfalar=411-416|doi=10.1016/0315-0860(84)90025-9<!--|doi-access=ücretsiz-->}}
*{{Akademik dergi kaynağı |ad=E. |soyadı=Gulbekian |başlık=The origin and value of the stadion unit used by Eratosthenes in the third century B.C |dergi=[[Archive for History of Exact Sciences]] |cilt=37 |sayı=4 |tarih=1987 |sayfalar=359-363 <!--|doi=10.1007/BF00417008 |doi-broken-date=2021-01-13-->|url=https://link.springer.com/article/10.1007/BF00417008 |urlerişimi=kayıtlı |jstor=41133819 |erişimtarihi=19 Şubat 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200726112323/https://link.springer.com/article/10.1007/BF00417008 |arşivtarihi=26 Temmuz 2020 |ölüurl=hayır }}
*Honigmann, E. (1929). ''Die sieben Klimata und die πολεις επισημοι''. Eine Untersuchung zur Geschichte der Geographie und Astrologie in Altertum und Mittelalter. Heidelberg: Carl Winter's Universitätsbuchhandlung. 247 S.
*{{Akademik dergi kaynağı |ad=G. |soyadı=Knaack |başlık=Eratosthenes |dergi=Pauly–Wissowa VI |tarih=1907 |sayfalar=358-388}}
*{{Akademik dergi kaynağı |ad=F. |soyadı=Manna |başlık=The Pentathlos of ancient science, Eratosthenes, first and only one of the "primes" |dil=it |dergi=Atti Accad. Pontaniana (N.S.) |cilt=35 |tarih=1986 |sayfalar=37-44}}
*{{Akademik dergi kaynağı|ad1=A.|soyadı1=Muwaf|ad2=A. N. |soyadı2=Philippou |başlık=An Arabic version of Eratosthenes writing on mean proportionals |dergi=J. Hist. Arabic Sci. |cilt=5 |sayı=1–2 |tarih=1981 |sayfalar=147-174}}
*{{Kitap kaynağı |soyadı=Nicastro |ad=Nicholas |başlık=Circumference: Eratosthenes and the ancient quest to measure the globe |yer=New York |yayıncı=St. Martin's Press |tarih=2008 |isbn=978-0-312-37247-7 |urlerişimi=kayıtlı |url=https://archive.org/details/isbn_9780312372477 }}
*{{MacTutor Biography |id=Eratosthenes}}
*Marcotte, D. (1998). "La climatologie d'Ératosthène à Poséidonios: genèse d'une science humaine". G. Argoud, J.Y. Guillaumin (eds.). ''Sciences exactes et sciences appliquées à Alexandrie (IIIe siècle av J.C. – Ier ap J.C.)''. Saint Etienne: Publications de l'Université de Saint Etienne: 263–277.
*McPhail, Cameron (2011). [http://otago.ourarchive.ac.nz/bitstream/handle/10523/1713/McPhailCameron2011MA.pdf?sequence=1 ''Reconstructing Eratosthenes' Map of the World: a Study in Source Analysis''. A Thesis Submitted for the Degree of Master of Arts at the University of Otago] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20131002084718/http://otago.ourarchive.ac.nz/bitstream/handle/10523/1713/McPhailCameron2011MA.pdf?sequence=1 |tarih=2 Ekim 2013 }}. Dunedin, New Zealand.
*{{Kitap kaynağı |soyadı=Pfeiffer |ad=Rudolf |başlık=History of Classical Scholarship From the Beginnings to the End of the Hellenistic Age |url=https://archive.org/details/historyofclassic0000pfei_r5h8 |urlerişimi=kayıtlı |yıl=1968 |yayıncı=Clarendon Press |yer=Oxford}}
*{{Akademik dergi kaynağı |ad=D. |soyadı=Rawlins |başlık=Eratosthenes' geodesy unraveled : was there a high-accuracy Hellenistic astronomy |dergi=Isis |cilt=73 |tarih=1982 |sayfalar=259-265|doi=10.1086/352973 |sayı=2|s2cid=120730515 }}
*{{Akademik dergi kaynağı |ad=D.|soyadı=Rawlins |başlık=The Eratosthenes – Strabo Nile map. Is it the earliest surviving instance of spherical cartography? Did it supply the 5000 stades arc for Eratosthenes' experiment? |dergi=Arch. Hist. Exact Sci. |cilt=26 |sayı=3 |yıl=1982 |sayfalar=[https://archive.org/details/sim_archive-for-history-of-exact-sciences_1982_26_3/page/211 211]-219}}
*{{Akademik dergi kaynağı |ad=D. |soyadı=Rawlins |başlık=Eratosthenes's large Earth and tiny universe |dergi=DIO |cilt=14 |yıl=2008 |sayfalar=3-12|url=http://www.dioi.org/vols/we0.pdf |bibcode=2008DIO....14....3R |erişimtarihi=19 Şubat 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210214152923/http://www.dioi.org/vols/we0.pdf |arşivtarihi=14 Şubat 2021 |ölüurl=hayır }}
*{{Kitap kaynağı |soyadı=Roller |ad=Duane W. |yayıncı=Princeton University Press |yer=Princeton |tarih=2010 |başlık=Eratosthenes' Geography: Fragments collected and translated, with commentary and additional material |url=https://books.google.com/books?id=8peKyWK_SWsC |isbn=978-0-691-14267-8 |erişimtarihi=19 Şubat 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20170717024957/https://books.google.com/books?id=8peKyWK_SWsC |arşivtarihi=17 Temmuz 2017 |ölüurl=hayır }}
*Rosokoki, A. (1995), ''Die Erigone des Eratosthenes. Eine kommentierte Ausgabe der Fragmente'', Heidelberg: C. Winter-Verlag 
*Shcheglov, D.A. (2004/2006). "Ptolemy's System of Seven Climata and Eratosthenes' Geography". ''Geographia Antiqua'' '''13''': 21–37.
*{{Akademik dergi kaynağı | soyadı1 = Shcheglov | ad1 = D.A. | yıl = 2006 | başlık = Eratosthenes' Parallel of Rhodes and the History of the System of Climata | url = https://www.academia.edu/191065 | dergi = Klio | cilt = 88 | sayı = 2 | sayfalar =351-359|doi= 10.1524/klio.2006.88.2.351 | s2cid = 190529073 |erişimtarihi= 19 Şubat 2021 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20170716111755/https://www.academia.edu/191065 |arşivtarihi= 16 Temmuz 2017 | ölüurl = hayır }}
*{{Kitap kaynağı |soyadı=Strabo |başlık=The Geography of Strabo |tarih=1917 |yayıncı=Putnam |yer=New York |diğerleri=Horace Leonard Jones, trans|başlıkbağı=Geographica }}
*{{Akademik dergi kaynağı |ad=C. M. |soyadı=Taisbak |başlık=Eleven eighty-thirds. Ptolemy's reference to Eratosthenes in Almagest I.12 |dergi=Centaurus |cilt=27 |sayı=2 |tarih=1984 |sayfalar=165-167|doi=10.1111/j.1600-0498.1984.tb00766.x |bibcode=1984Cent...27..165T }}
*Thalamas, A. (1921). ''La géographe d'Ératosthène''. Versailles.
*{{Kitap kaynağı |ad=E. P. |soyadı=Wolfer |başlık=Eratosthenes von Kyrene als Mathematiker und Philosoph |yayıncı=Groningen-Djakarta |tarih=1954}}
{{kaynak sonu}}

==Dış bağlantılar==
{{Commons kategori}}
{{Vikisöz}}
{{Kütüphane kaynakları bilgi kutusu|by=yes|onlinebooks=yes|others=yes|about=yes|label=Eratosthenes|viaf=|lccn=|lcheading=|wikititle=}}
*{{Vikikaynak yazar-ufak}}
* {{Web kaynağı | url = http://www.roger-pearse.com/weblog/2017/04/15/cleomedes-how-big-is-the-earth/ | başlık = English translation of the primary source for Eratosthenes and the size of the Earth | çalışma = Roger Pearse | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170416125937/http://www.roger-pearse.com/weblog/2017/04/15/cleomedes-how-big-is-the-earth/ | arşivtarihi = 16 Nisan 2017}}
* {{Web kaynağı | url = http://www.wilbourhall.org/index.html#eratosthenes | başlık = Bernhardy, Gottfried: ''Eratosthenica'' | yer = Berlin | yıl = 1822 | dil = Latince | diğerleri = Reprinted Osnabruck 1968 (Almanca) | arşivurl = https://web.archive.org/web/20071102143218/http://www.wilbourhall.org/index.html#eratosthenes | arşivtarihi = 2 Kasım 2007}}
* {{Web kaynağı | url = http://www.faust.fr.bw.schule.de/mhb/eratosiv.htm | başlık = Eratosthenes' sieve in Javascript | arşivurl = https://web.archive.org/web/20010301205532/http://www.faust.fr.bw.schule.de/mhb/eratosiv.htm | arşivtarihi = 1 Mart 2001}}
* {{Web kaynağı | url = http://www.math.utah.edu/~pa/Eratosthenes.html | başlık = About Eratosthenes' methods, including a Java applet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20040619082303/http://www.math.utah.edu/~pa/Eratosthenes.html | arşivtarihi = 19 Haziran 2004}}
* {{Web kaynağı | url = http://galileoandeinstein.physics.virginia.edu/lectures/gkastr1.html | başlık = How the Greeks estimated the distances to the Moon and Sun | arşivurl = https://web.archive.org/web/19981202101923/http://galileoandeinstein.physics.virginia.edu/lectures/gkastr1.html | arşivtarihi = 2 Aralık 1998}}
* {{Web kaynağı | url = http://astrosun2.astro.cornell.edu/academics/courses//astro201/eratosthenes.htm | başlık = Measuring the Earth with Eratosthenes' method | arşivurl = https://web.archive.org/web/20040310120044/http://astrosun2.astro.cornell.edu/academics/courses//astro201/eratosthenes.htm | arşivtarihi = 10 Mart 2004}}
* {{Web kaynağı | url = http://aleph0.clarku.edu/~djoyce/mathhist/greece.html | başlık = List of ancient Greek mathematicians and contemporaries of Eratosthenes | arşivurl = https://web.archive.org/web/19970111004614/http://aleph0.clarku.edu/~djoyce/mathhist/greece.html | arşivtarihi = 11 Ocak 1997}}
* {{Web kaynağı | url = http://www.newadvent.org/cathen/01303a.htm | başlık = New Advent Encyclopedia article on the Library of Alexandria | arşivurl = https://web.archive.org/web/20000305062419/http://www.newadvent.org/cathen/01303a.htm | arşivtarihi = 5 Mart 2000}}
* {{Web kaynağı | url = http://www.quitebasic.com/prj/math/eratosthenes/ | başlık = Eratosthenes' sieve in classic BASIC all-web based interactive programming environment | arşivurl = https://web.archive.org/web/20070123153723/http://www.quitebasic.com/prj/math/eratosthenes/ | arşivtarihi = 23 Ocak 2007}}
* {{Web kaynağı | url = https://www.fondation-lamap.org/en/node/9786' | çeviribaşlık = International pedagogical project | başlık = project [La main à la pâte] | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190414194605/https://www.fondation-lamap.org/en/node/9786' | arşivtarihi = 14 Nisan 2019}}
* {{Web kaynağı | url = http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/htmltag.php?code=users.sgeducation.lookang.Eratostheneswee_pkg.EratosthenesweeApplet.class&name=Eratostheneswee&muid=14019 | başlık = Open source Physics Computer Model about Eratosthenes estimation of radius and circumference of Earth | arşivengelli = evet | erişimtarihi = 19 Şubat 2021 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20200105154547/http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/htmltag.php?code=users.sgeducation.lookang.Eratostheneswee_pkg.EratosthenesweeApplet.class&name=Eratostheneswee&muid=14019 |arşivtarihi= 5 Ocak 2020 | ölüurl = hayır }}
* {{web kaynağı|arşivurl=https://web.archive.org/web/20151030065030/http://www.mozalearn.com/Extra-Videos-Eratosthenes-209501|başlık= Eratosthenes, video|url=http://www.mozalearn.com/Extra-Videos-Eratosthenes-209501|arşivtarihi=30 Ekim 2015}}
* {{Web kaynağı | url = https://www.astrologicon.org/eratosthenes/eratosthenes-katasterismoi1.html | başlık = Eratosthenes, Katasterismoi (or Astrothesiae), original text | arşivurl = https://web.archive.org/web/20100304000640/https://www.astrologicon.org/eratosthenes/eratosthenes-katasterismoi1.html | arşivtarihi = 4 Mart 2010}}

{{S-start}}
{{S-bef|before=[[Apollonios (kütüphaneci)|Rodoslu Apollonius]]}}
{{S-ttl|title=[[İskenderiye Kütüphanesi]] Başkanı}}
{{S-aft|after=[[Bizanslı Aristophanes]]}}
{{S-end}}

{{Yunan matematiği}}
{{Antik Yunan astronomisi}}
{{Otorite kontrolü}}

<!--
Eratosthenes

Eratosthenes, Cyrene'de (günümüz [[Libya]]'sı) doğmuştur, ama ölene kadar tüm yaşamı Ptolemaios soyunun hüküm sürdüğü Mısır'ın başkenti Alexandria'da ([[İskenderiye]]) geçmiştir. Hiç evlenmemiştir.

Eratosthenes Alexandria'da ve bir müddet [[Atina]]'da öğrenim görmüştür. [[MÖ 236]]'da Ptolemaios III Euergetes I tarafından [[İskenderiye kütüphanesi|Alexandria Kütüphanesi]]'ine, o koltuktaki ilk kütüphaneci [[Zenodotos]]'un ardından, kütüphaneci olarak atanmıştır. Matematik ve doğal bilimlere katkılarda bulunmuştur. [[MÖ 195]]'de kör olmuştur ve bir yıl sonra kasıtlı olarak kendini aç bırakarak ölmüştür.

Meridyen yayının uzunluğunu ve ondan yararlanarak Dünya'nın çevre uzunluğunu Ekvator'u hesaplamış, çalışmalarını Geopraphika adlı eserinde toplamıştır. Dünya üzerindeki yerleşik alanların sınırlarını, hazırladığı bir haritada da gösteren matematik coğrafyacıdır.
 özelliklbilimsel çalışmalar ya Mısır ve Mezopotamya'da olduğu gibi daha çok pratik amaçlara yönelik gözlem ve ölçme düzeyindnlikti, ya da, Antik Grek döneminde olduğu gibi gözlemden çok kuramsal düşünmeye ağırlık veren, varlığın doğasını anlamaya yönelik metafiziksel türden bir uğraştı.

Thales'den Aristoteles'e uzanan üçyüz yıllık düşünsel arayışın başlıca hedefi gerçekliğin asal niteliğini belirlemekti. Grek düşünürleri arasında olgusal araştırmaya belki de en yatkın olan Aristoteles bile, temelde, kimi metafiziksel ilkelere dayanan bütüncül bir açıklama arayışı içindeydi. Ussal düşünme ile gözlemsel verilerin etkileşimini içeren bilimsel yöntemin ilk yetkin örneğini Helenistik dönemin başta Archimedes (Arşimet) olmak üzere sayılı seçkin bilginlerinin çalışmalarında bulmaktayız.

Arşimet, bundan önceki yazıda ayrıntılı olarak belirttiğimiz gibi buluşlarıyla klasik çağın bilimde en büyük öncüsüdür. Çağdaşı Aristarkus, Kopernik'ten 1700 yıl önce, güneş-merkezli sistem hipotezini ilk ortaya süren büyük bir astronomdu. Onun öngördüğü sistem çerçevesinde güneş ile yıldızların gökyüzünde sabit konumlarda olduğu, arzın ise güneş çevresinde çembersel bir yörünge çizerek devindiği, dahası kendi ekseni çevresinde de günlük dönüş içinde olduğu türünden, dönemin yerleşik anlayışına ters düşen savlar ortaya koymuştu.

Ayrıca, yazdığı bir kitapta Güneş ile Ay'ın oylumlarını, dünyadan uzaklıklarını hesaplamaya, ulaştığı sonuçları geometri yöntemiyle ispatlamaya çalıştığı görülmektedir.

Eratosthenes'e gelince, bu çok yönlü bilgin için hiç kuşkusuz dönemin Arşimet'ten sonra en büyük öncüsü diyebiliriz. Geniş bilgisi, pek çok konularda yazdığı kitaplarıyla daha yaşam döneminde ün kazanan Eratosthenes, İskenderiye büyük kütüphanesinin yöneticisiydi. Arzın küresel olduğunu ileri süren, güneşin dünyadan uzaklığını 92 milyon mil olarak hesaplayan (doğrusu 93 milyon mildir), Eratosthenes, özellikle coğrafya alanındaki çalışmalarıyla tanınmaktaydı. Ama onu bilim tarihinde unutulmazlar arasına sokan asıl başarısı, arzın çevrel çemberinin uzunluğunu belirleme çalışmasıdır. Deniz ve kara ulaşımının birkaç bin millik açılmayla sınırlı kaldığı bir dönemde arzın büyüklüğünü belirleme kolayca ulaşılabilecek bir başarı değildi.

Daha önce bu yönde uğraş veren pek çok kimse olmuştu; ama hiç biri Eratosthenes'in ulaştığı sonuç ölçüsünde gerçeğe yakın bir sonuç ortaya koyamamıştı. Asıl amacı güneş ile Ay'ın boyutlarını belirlemek, dünyadan uzaklıklarını saptamaktı. Ama bunun için öncelikle arzın büyüklüğünü hesaplaması gerekiyordu. Elde yararlanabileceği hiçbir optik araç yoktu.

Güç kaynağını, uyguladığı yöntem sağlıyordu. Basit bir orantıya dayanan yöntemin kullanımı bazı varsayım, gözlemsel bilgi ve geometrik kurallar gerektiriyordu. Örneğin, arzın küreselliği, daire çemberinin 360 derece olduğu, güneş ışınlarının yer yüzüne paralel düştüğü, vb. Bilindiği gibi, yer yüzeyi düz değil, eğmeçlidir. Bu nedenle gün ortasında güneş değişik enlemlerde bulunan kişilere, ufuktan değişik yüksekliklerde görünür. Bu gözlemi dikkate alan Eratosthenes yaklaşık aynı boylam üzerine düşen iki yer seçer. Bunlardan biri Syene (bugünkü Asvan barajına yakın küçük bir kasabadaydı aaaaaaaaafghgh
Syene'de yaz ortasında güneş öğle vakti tam tepede bir konumdadır; öyle ki, dik duran bir direk gölge düşüremediği gibi, derin bir kuyu dibinden bakıldığında güneş görülür. İskenderiye'de ise durum değişiktir; Syene'nin yaklaşık 514 mil kuzeyinde bulunan bu kentte güneş ışınları hiçbir zaman dik düşmez.

Eratosthenes bu verilere dayanarak aşağıdaki şekilde gösterildiği üzere, İskenderiye'de güneş ışınlarının, arzın merkezine dik inen bir doğru üzerinde oluşturduğu açıyı (şekilde a ile gösterilen açıyı) ölçer. Adı geçen iki yerin arzın merkezinde oluşturdukları açıya eşit olan ve iki yer arasındaki mesafeyi temsil eden bu açı yaklaşık 7.5 derecedir. Her daire çemberi gibi yer kürenin çevrel çemberinin de 360 derece olduğunu varsayan Eratosthenes basit bir orantı işlemiyle bu çemberin 24.670 mil olduğunu (doğrusu 24.870 mildir) hesaplar. Bu kadarla kalmaz, 60 millik bir hatayla arzın çapını da belirler.

Teknolojinin henüz bazı basit el araçlarının ötesine geçmediği bir dönemde bu türden sonuçlara ulaşma gerçekten olağanüstü bir zekâ ve imgelem gücü demekti.

Eratosthenes'in azımsanamayacak bir başarısı da o zaman bilinen dünyanın haritasını çıkarması. Harita İngiliz adaları dahil Avrupa, Afrika ve Asya anakaralarını kapsıyordu. Küresel bir yüzeyi düz kâğıt üstünde göstermek kolay bir iş değildi. Tıpkı bir portakal kabuğunu masa üzerine dümdüz yerleştirmek gibi. Eratosthenes enlem paralelleriyle boylam meridyenlerini kullanarak oldukça duyarlı ve güvenilir -->

[[Kategori:Açlıktan ölenler]]
[[Kategori:Antik kütüphaneciler]]
[[Kategori:Antik Yunan astronomlar]]
[[Kategori:Antik Yunan coğrafyacılar]]
[[Kategori:Antik Yunan filozoflar]]
[[Kategori:Antik Yunan matematikçiler]]
[[Kategori:Antik Yunan mucitler]]
[[Kategori:Antik Yunan şairler]]
[[Kategori:Asal sayılar]]
[[Kategori:İskenderiye kütüphanecileri]]
[[Kategori:MÖ 194 yılında ölenler]]
[[Kategori:MÖ 190'larda ölenler]]
[[Kategori:MÖ 276 doğumlular]]
[[Kategori:MÖ 270'lerde doğanlar]]
[[Kategori:MÖ 3. yüzyıl şairleri]]
[[Kategori:MÖ 3. yüzyılda Yunanlar]]
[[Kategori:Müzik teorisyenleri]]
[[Kategori:Platonizm]]
[[Kategori:Sayı teorisyenleri]]
[[Kategori:Yunan akademisyenler]]
[[Kategori:Geometriciler]]
[[Kategori:Antik Yunanistan]]
[[Kategori:Üstün zekâlı Yunanlar]]