กระสุนยาง

กระสุนยาง 37 มม. "กลม ปราบจลาจล ตะบอง 1.5นิ้ว" ของกองทัพบกบริติชที่ใช้ในไอร์แลนด์เหนือ

กระสุนยาง เป็นกระสุนที่ใช้ปราบจลาจลชนิดหนึ่ง หรือเรียกรวมกันว่ากระสุนตะบอง (baton round) คำว่า "ยาง" อาจทำให้เข้าใจผิดได้ เพราะจริง ๆ มีแกนเป็นโลหะหุ้มด้วยยาง หรือผสมระหว่างโลหะกับยางเป็นเนื้อเดียวกันโดยมีองค์ประกอบส่วนน้อยเป็นยาง มีอานุภาพทำให้ตายน้อยกว่ากระสุนโลหะล้วน แต่ก็ยังอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บรุนแรง เช่น ตาบอด ทุพพลภาพถาวร และเสียชีวิตได้

กระสุนยางอาจใช้ในระยะใกล้และการควบคุมสัตว์ แต่ส่วนใหญ่ใช้กับการปราบจลาจลและใช้สลายการชุมนุม

กระทรวงกลาโหมบริติชใช้ปราบผู้ก่อจลาจลในไอร์แลนด์เหนือระหว่างเดอะทรับเบิลส์ (The Troubles) และใช้ครั้งแรกใน ค.ศ. 1970 แต่นับแต่นั้น กระสุนยางได้ถูกเปลี่ยนมาใช้วัสดุอื่นแทน เพราะยางมักเด้งอย่างควบคุมไม่ได้

องค์ประกอบและสมบัติกายภาพ

การวิเคราะห์องค์ประกอบของกระสุนยางที่ตำรวจชิลีใช้ พบว่าร้อยละ 80 ผลิตขึ้นจากสสารแข็ง ซึ่งได้แก่ ซิลิกาและแบเรียมซัลเฟตเป็นหลัก และยางประกอบเป็นร้อยละ 20 เท่านั้น ความแข็งที่วัดได้เท่ากับ 96.5 ชอร์เอ (พอ ๆ กับล้อสเก็ตบอร์ด) จึงเป็นสาเหตุที่อธิบายได้ว่า ทำให้เบ้าตาระเบิด (ruptured globe) ได้

การใช้

กระสุนยางใช้ในการปราบจลาจลเป็นส่วนใหญ่ บริเตนพัฒนากระสุนยางใน ค.ศ. 1970 สำหรับใช้ในไอร์แลนด์เหนือ มีความเร็วปากลำกล้องประมาณ 60 เมตรต่อวินาที และระยะสูงสุดประมาณ 100 เมตร โดยทั่วไปใช้ยิงไปในทิศทางใดทิศทางหนึ่งโดยไม่เจาะจงเป้าหมายเพื่อให้เกิดอาการเจ็บ แต่ไม่ใช่การบาดเจ็บ แต่ทั้งนี้ผู้ใช้งานจะใช้ยิงโดยตรงก็ได้ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของผู้ใช้ การใช้ยิงบุคคลในระยะใกล้ทำให้มีผู้เสียชีวิต 3 คนและได้รับบาดเจ็บรุนแรงอีกมาก ใน ค.ศ. 1975 จึงมีการเปลี่ยนไปใช้กระสุนพลาสติกแทน

ใน ค.ศ. 2013 เอกสารของกระทรวงกลาโหมบริติชที่หมดชั้นความลับแล้วเปิดเผยว่า กระสุนยางอันตรายมากกว่าที่เปิดเผยต่อสาธารณะ โดยมีข้อแนะนำทางกฎหมายให้กระทรวงกลาโหมยอมจ่ายเงินชดเชยให้เด็กที่ตาบอดแทนการไปขึ้นศาลซึ่งจะเป็นการเปิดโปงปัญหาเกี่ยวกับตัวกระสุน รวมทั้งการทดสอบกินเวลาสั้นกว่าที่ควร และอาจเป็นอันตรายถึงตายและบาดเจ็บรุนแรงได้

กระสุนยางที่ผลิตในอิสราเอลมีสองประเภทหลัก ประเภทแรกที่เก่ากว่าคือกระสุนยางมาตรฐาน เป็นทรงกลมทำจากเหล็กกล้าแล้วห่อด้วยยางบาง ๆ หนัก 14 กรัม ส่วนประเภทปรับปรุงที่เริ่มใช้ตั้งแต่ ค.ศ. 1989 เป็นกระบอกโลหะเส้นผ่านศูนย์กลาง 1.7 ซม. ห่อด้วยยาง หนัก 15.4 กรัม ซึ่งในบรรดาการบาดเจ็บถึงตายจากกระสุนชนิดนี้ส่วนใหญ่มาจากการถูกยิงที่ศีรษะ

กระสุนยางขนาดเล็กกว่าที่ใช้กับลูกซองปราบจลาจลนั้นมีอยู่หลายประเภท ตัวอย่างเช่น บริษัทหนึ่งใช้ผลิตกระสุนตะกั่วยาง (rubber buckshot round) ประกอบด้วยลูกยางเส้นผ่านศูนย์กลาง 8.3 มม. จำนวน 15 ลูกต่อหนึ่งปลอก และกระสุนตะบองยาง ซึ่งมีโปรเจกไทล์ 4.75 กรัมลูกโดด