మేత
ఆవు, ఎద్దు, గేదె, మేక, గుర్రం మొదలైన పెంపుడు జంతువులకు తినిపించే అన్ని వస్తువులను మేత లేదా 'పశుగ్రాసం ' లేదా 'జంతు ఆహారం' అంటారు. 24 గంటల్లో జంతువుకు తినిపించే ఆహారాన్ని (ధాన్యాలు, మేత), దాని అవసరాలను తీర్చడానికి ఆహార మూలకాలు ఉన్న దానిని జంతు ఆహారం అంటారు. జంతువుకు అవసరమైన అన్ని పోషకాలు సరైన నిష్పత్తిలో, పరిమాణంలో లభించే ఆహారాన్ని సమతుల్య ఆహారం అంటారు.
ఆవులు , గేదెలలో సమతుల్య ఆహారం
[మార్చు]శాస్త్రీయంగా, పాలు ఇచ్చే జంతువుల శరీర బరువు ప్రకారం, వాటి అవసరాలకు జీవనానికి, పెరుగుదల, ఉత్పత్తి మొదలైన వాటికి ప్రోటీన్లు, కార్బోహైడ్రేట్లు, కొవ్వులు, ఖనిజాలు, విటమిన్లు , నీరు వంటి వివిధ ఆహార పదార్థాలు అవసరం.
జంతువులలో ఆహారం మొత్తం దాని ఉత్పాదకత, పునరుత్పత్తి స్థితిపై ఆధారపడి ఉంటుంది. జంతువు మొత్తం ఆహారంలో 2/3 భాగాన్ని ముతక పశుగ్రాసం నుండి , 1/3 భాగాన్ని ధాన్యం మిశ్రమం నుండి పొందాలి. ముతక పశుగ్రాసంలో పప్పు , పప్పులు లేని మేత మిశ్రమాన్ని ఇవ్వవచ్చు. ఆహారంలో పప్పు దినుసుల పరిమాణాన్ని పెంచడం ద్వారా, ధాన్యం మొత్తాన్ని చాలా వరకు తగ్గించవచ్చు. జంతువు యొక్క ఆహారం యొక్క పరిమాణం దాని శరీరం యొక్క అవసరం , పనితీరును బట్టి నిర్ణయిస్తారు. దీని ప్రకారం, వయోజన పాలు ఇచ్చే జంతువుల ఆహారాన్ని మనం స్థూలంగా మూడు వర్గాలుగా విభజించవచ్చు.
- మనుగడకు ఆహారం
- ఉత్పత్తి కోసం ఫీడ్, ,
- గర్భం కోసం ఆహారం.
మనుగడ కోసం ఆహారం
[మార్చు]ఇది శరీరాన్ని ఆరోగ్యంగా ఉంచడానికి జంతువుకు ఇచ్చే ఆహారం. జీర్ణక్రియ, రక్త ప్రసరణ, శ్వాసక్రియ, విసర్జన, జీవక్రియ మొదలైన శరీరం యొక్క ముఖ్యమైన విధుల కోసం జంతువు తన శరీర ఉష్ణోగ్రతను సరైన పరిధిలో నిర్వహించడానికి దీనిని ఉపయోగిస్తారు. దీని కారణంగా వాటి శరీర బరువు కూడా ఒక పరిమితిలో స్థిరంగా ఉంటుంది. జంతువు ఉత్పాదకత , పునరుత్పత్తి సామర్థ్యాన్ని ప్రభావితం చేసే జంతువులకు ఆ ఆహారం లేనప్పుడు బలహీనంగా మారుతాయి. దానికి ఈ ఆహారం ఇవ్వాలి. ఇందులో, తడి లేదా ఎండిన గడ్డి పరిమాణం దేశీ ఆవుకి 4 కిలోలు, హైబ్రిడ్ ఆవు, స్వచ్ఛమైన జాతి దేశీ ఆవు లేదా గేదెకు 4 నుండి 6 కిలోలు. దీనితో పాటు, ధాన్యాల మిశ్రమం కూడా జంతువుకు ఇవ్వబడుతుంది, దీని పరిమాణం స్థానిక దేశవాళీ ఆవుకి 1 నుండి 1.25 కిలోలు, సంకరజాతి ఆవు, స్వచ్ఛమైన జాతి దేశవాళీ ఆవు లేదా గేదె కోసం 2.0 కిలోలు. ఈ పద్ధతి ద్వారా జంతువుకు ఆహారం ఇవ్వడానికి, సరైన నిష్పత్తిలో సరైన పదార్థాలను కలపడం ద్వారా ధాన్యాల మిశ్రమాన్ని తయారు చేయడం అవసరం. దీని కోసం, పశువుల పెంపకందారులు ఈ క్రింది భాగాలను ఇచ్చిన నిష్పత్తిలో కలపడం ద్వారా సంతృప్తికరమైన పశుగ్రాసాన్ని తయారు చేయవచ్చు.
ఉత్పత్తి కోసం ఆహారం
[మార్చు]ఉత్పత్తి ఆహారం అనేది జీవి మనుగడ కోసం ఇచ్చిన ఆహారంతో పాటు దాని పాల ఉత్పత్తి కోసం జంతువుకు ఇచ్చే పశుగ్రాసం. ఇందులో, స్థానిక ఆవు కోసం ఉత్పత్తి చేసే ప్రతి 2.5 కిలోల పాలకు, జీవనాధార ఆహారంతో పాటు 1 కిలోల ధాన్యం ఇవ్వాలి, అయితే సంకరజాతి/దేశంలో పాలు ఇచ్చే ఆవులు/గేదెలకు, ఈ పరిమాణం ప్రతి 2 కిలోలకు ఇవ్వబడుతుంది. పచ్చి మేత తగినంత పరిమాణంలో అందుబాటులో ఉంటే, ప్రతి 10 కిలోల మంచి నాణ్యమైన పచ్చి మేత ఇవ్వడం ద్వారా 1 కిలోల ధాన్యాన్ని తగ్గించవచ్చు. దీనివల్ల పశుగ్రాసం ఖర్చు కాస్త తగ్గడంతో పాటు ఉత్పత్తి కూడా బాగానే ఉంటుంది. పాల ఉత్పత్తి , జీవనోపాధి కోసం జంతువుకు కనీసం మూడుసార్లు స్వచ్ఛమైన నీటిని అందించాలి.
గర్భం కోసం ఆహారం
[మార్చు]జంతువు యొక్క గర్భంలో, ఇది 5 వ నెల నుండి అదనపు ఆహారం ఇవ్వబడుతుంది ఎందుకంటే ఈ కాలం తర్వాత కడుపులో పిల్లల పెరుగుదల చాలా వేగంగా ప్రారంభమవుతుంది. కాబట్టి, కడుపులో పెరుగుతున్న పిల్లల సరైన ఎదుగుదల , అభివృద్ధి కోసం, ఆవు/గేదె తదుపరి దశలో సరైన పాల ఉత్పత్తి కోసం ఈ ఆహారాన్ని ఇవ్వడం కచ్చితంగా అవసరం. ఇందులో స్థానిక ఆవులకు 1.25 కిలోలు, హైబ్రిడ్ జాతి ఆవులు, గేదెలకు 1.75 కిలోలు అదనంగా ధాన్యం ఇవ్వాలి. అధిక పాలను ఇచ్చే జంతువులు గర్భం దాల్చిన 8వ నెల నుండి లేదా దూడకు 6 వారాల ముందు నుండి తమ పాల గ్రంథుల పూర్తి అభివృద్ధి కోసం జంతువుల కోరిక ప్రకారం ధాన్యం మొత్తాన్ని పెంచాలి. దీని కోసం, జీబు జాతి జంతువులలో 3 కిలోలు , హైబ్రిడ్ ఆవులు , గేదెలలో 4-5 కిలోల జీవనాధార అవసరానికి అదనంగా ఇవ్వాలి. దీనితో, జంతువులు తదుపరి చనుబాలివ్వడంలో వాటి సామర్థ్యాన్ని బట్టి గరిష్ఠంగా పాలను ఉత్పత్తి చేయగలవు.