Antarktyka
 |
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Antarktyka to je tajla świata bydōncŏ na pōłkuli połedniowyj, kerŏ ôbyjmuje Antarktydã a ôbtŏczajōncy jōm Połedniowy Ôcean i położōne na nim wyspy. Miyndzynŏrodowo uznŏwanõ granicōm Antarktyki je rōwnoleżnik 60°S.
Status prawny Antarktyki i przizwolōnõ w tyj tajli świata działalność ôkryślŏ Ukłŏd Antarktyczny i powiōnzane miyndzynŏrodowe ugŏdy[1]. Naturalnõ granicã Antarktyki wyznaczŏ cōuna kōnwergyncyje antarktycznyj, w keryj ôziōmbniynte wody naôbkoło Antarktydy stykajōm sie z cieplyjszymi wodami subantarktycznymi i zanurzajōm sie w nich. W znŏleżności ôd pory roku granica ta cŏfŏ sie pōmiyndzy rōwnoleżnikami 48 i 61°S.
Je to przestrzyństwo ô barzo surowym klimacie polarnym i subpolarnym (na pōłnocnych krańcach). Antarktyka niy mŏ drzynnych miyszkańcōw, a ludzkŏ działalność ôgraniczŏ sie zasadniczo do chytōw, nauki i turystyki.
Geografijŏ
[edytuj | edytuj zdrzōdło]W skłŏd Antarktyki (w jeji geograficznych granicach) wchodzōm:
- Antarktyda społym z wyspami przibrzyżnymi
- Szetlandy Połedniowe
- Ôrkady Połedniowe
- Wyspy Balleny’ego
- Wyspa Pejtera I
Wyspy ô surowym, subpolarnym klimacie morskim, położōne na pōłnoc ôd rōwnoleżnika 60°S, zaliczajōm sie do subantarktyki.
Ôdkrywcy i badŏcze Antarktyki
[edytuj | edytuj zdrzōdło]- Fabian Bellingshausen
- James Weddell
- James Clark Ross
- Ernest Shackleton
- Roald Amundsen
- Robert Falcon Scott
Przipisy
- ↑ The Antarctic Treaty - NSF - National Science Foundation, www.nsf.gov [dostymp 2021-05-06].
| ||||||||||||||||||||||||||||
