Kazimierz Twardowski used to write about meaning although he never presented an exhaustive concep... more Kazimierz Twardowski used to write about meaning although he never presented an exhaustive conception of it. One could distinguish two stages in his work: psychological and anti-psychological. In the first period meaning was understood as a particular psychological product (an element of consciousness), while in the latter - as something we get to by the way of abstracting from particular products. Although many philosophers consider Twardowski to be a representative of psychologism, despite an apparent evolution of his views, there are premises that point to a considerable change in his views concerning the conception of meaning. The author of the article sets out to attain two objectives: a reconstruction of the views on the question of meaning belonging to the founder of the Lvov-Warsaw School as well as an attempt to answer the question about the existential status of meanings.
Uniwersytet-wolność-bezinteresowność. Tradycyjny etos i współczesne przemiany tożsamości uniwersy... more Uniwersytet-wolność-bezinteresowność. Tradycyjny etos i współczesne przemiany tożsamości uniwersytetu Współczesny uniwersytet cierpi więc na rozdwojenie jaźni: kołacze się w nim jeszcze myśl o misji służenia pełnej prawdzie, a próbuje przybrać postać fi rmy usługowej, w ramach której tej misji realizować nie może. Agnieszka Lekka-Kowalik 1 […] na współczesnym uniwersytecie ścierają się dwa porządki-Prometeusza i Hermesa. Pierwszy oddaje ducha idei uniwersytetu nastawionego na poszukiwanie prawdy i rozwijanie krytycyzmu, drugi-podporządkowany prawom rynku-dąży do osiągnięcia doraźnych, efektywnych celów.
Since the late 20th century, the Solidarity breakthrough of the Polish social movement has been a... more Since the late 20th century, the Solidarity breakthrough of the Polish social movement has been a huge political success. Solidarity, as a specific idea, has become not only a social and political power, but also a more profound category of ethical discourse. Therefore, especially in terms of Polish public awareness, solidarity is one of the most popular theoretical notions, which is used in many different social contexts. Divergent political ideologies develop and use the language of solidarity as a tool to create divisions in society. The language of solidarity seems to create additional difficulties because it is used by conservative, neo-liberal and leftist parties. This language does not have its own identity or meaning. Considering the problems involved in the category of solidarity, the authors want to move the debate around this concept onto grounds for discussion about the university and the concept of the commons. Their research is located in the field of the philosophy of...
When we look at institutional education, we see that behavioural approaches to teaching still dom... more When we look at institutional education, we see that behavioural approaches to teaching still dominate in educational reality. From this perspective, learning is completely dependent on teaching, just as students are under the authority of the teacher. In a sense, this is a situation of a specific kind of symbolic violence. It has its sources in traditional ways of understanding education as a particular form of training produced in the school. But this is not the only reason. Another one is a tacit assumption about the correctness of naïve realism: the belief that we can obtain objective and universal knowledge of the external world. In this article I argue that this generates the situation in which students' thinking is subordinated to the system. Such education kills free and critical thinking, as well as effectively blocking social change. In other words, the current public educational system is oppressive at its very basis, because of its epistemological assumptions. However, before we start changing educational practice we should first change our way of looking at knowledge. Here, I discuss selected controversies around the traditional model of knowledge and learning, as well as suggesting different paradigms of knowledge and education.
Parezja Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, 2014
W grudniu 2013 roku na Uniwersytecie Szczecińskim powołaliśmy do życia grupę badawczą realizującą... more W grudniu 2013 roku na Uniwersytecie Szczecińskim powołaliśmy do życia grupę badawczą realizującą projekt naukowy "Subsumcje edukacji" 1. W jego ramach staramy się przebadać możliwe formy podporządkowania edukacji. Głównym celem naszych badań jest opracowanie i analityczne wykorzystanie kategorii "subsumcji", zbadanie semantycznych, ontologicznych i performatywnych implikacji w odniesieniu do problematyki edukacyjnej. Pragniemy zwrócić uwagę na społeczne, polityczne i etyczne wymiary podporządkowywania procesów edukacyjnych, zapytać o możliwe sposoby użycia i kontrużycia analizowanej kategorii, jak również o możliwe w danej perspektywie projekty emancypacyjne. "Podporządkowanie" jest kategorią bardzo wyraźnie wpisującą się w dyskurs edukacyjny, obejmuje swoim zasięgiem wiele procesów społecznych. O edukacji można powiedzieć, że w swych podstawach powinna być podporządkowana wspieraniu wysiłków poszczególnych jednostek i całych grup nakierowanych na własny rozwój (poznawczy, moralny, społeczny). Można również powiedzieć, że ze względu na swój charakter, edukacja skazana jest na próby podporządkowywania jej interesom tych, którzy rządzą i/lub określonych ideologii. Niemniej, naszym zdaniem, wiele procesów subsumcji myślenia, działania pedagogicznego i instytucji edukacyjnych wymyka się konwencjonalnym analizom władzy czy ideologii. Stąd, praca w ramach projektu "Subsumcje edukacji" zorientowana jest na poszukiwanie słownika, który pozwoliłby na nowe impulsy teoretyczne i nowe problematyzacje pro-1 Strona internetowa projektu: http://subsumcjeedukacji.blogspot.com/ [25.09.2014].
Uniwersytet-między ideą nauki a neoliberalną ideologią Odbierając doktorat honoris causa Uniwersy... more Uniwersytet-między ideą nauki a neoliberalną ideologią Odbierając doktorat honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego, Kazimierz Twardowski w przemówieniu O dostojeństwie Uniwersytetu stwierdził: "Uniwersytet winien trwać niewzruszenie jak latarnia morska, która wskazuje swym światłem okrętom drogę przez wzburzone fale, lecz nigdy światła swego nie nurza w samych falach. Gdyby to uczynił, światło by zgasło, a okręty pozostałyby bez gwiazdy przewodniej" (Twardowski, 1992). Dostojeństwo uniwersytetu, zdaniem Twardowskiego, nie wynika jedynie z jego wielowiekowej tradycji i płynącego stąd prestiżu, lecz z samej jego idei, według której zadaniem Uniwersytetu jest zdobywanie prawd i prawdopodobieństw naukowych oraz krzewienie umiejętności ich dochodzenia. Rdzeniem i jądrem pracy uniwersyteckiej jest tedy twórczość naukowa, zarówno pod względem merytorycznym jak pod względem metodycznym. Ciąży na Uniwersytecie obowiązek odkrywania coraz to nowych prawd i prawdopodobieństw naukowych oraz doskonalenie i szerzenie sposobów, które je odkrywać pozwalają. Z tych wysiłków wyrasta gmach wiedzy naukowej, wiedzy obiektywnej, która domaga się uznania wyłącznie na tej podstawie, że jest według praw logiki uzasadniona, i która narzuca się umysłowi ludzkiemu jedynie, ale i nieprzeparcie siłą argumentów.
When we look at institutional education, we see that behavioural approaches to teaching still dom... more When we look at institutional education, we see that behavioural approaches to teaching still dominate in educational reality. From this perspective, learning is completely dependent on teaching, just as students are under the authority of the teacher. In a sense, this is a situation of a specific kind of symbolic violence. It has its sources in traditional ways of understanding education as a particular form of training produced in the school. But this is not the only reason. Another one is a tacit assumption about the correctness of naı̈ve realism: the belief that we can obtain objective and universal knowledge of the external world. In this article I argue that this generates the situation in which students ’ thinking is subordinated to the system. Such education kills free and critical thinking, as well as effectively blocking social change. In other words, the current public educational system is oppressive at its very basis, because of its epistemological assumptions. However,...
The purpose of this article is to try to answer the question: is phenomenographic research underl... more The purpose of this article is to try to answer the question: is phenomenographic research underlying (in a broad sense) phenomenological assumptions? It is an important question because opinions on this topic are divided. Some researchers argue that phenomenography derive from philosophical phenomenology. Phenomenology is even treated as a philosophical foundation of phenomenographic research. In this article I argue that the statement on similarities and connections between the two approaches and especially the claim that phenomenography has phenomenological roots are based on mistaken interpretation of the method created by Ference Marton.
In my article I point to the essential meaning of the “theoretical content” of the accepted educa... more In my article I point to the essential meaning of the “theoretical content” of the accepted educational model. Lack of knowledge of the assumptions, assertions and implications resulting from a given concept or model generates simplifications and becomes the reason of inconsistencies in “didactic thinking” and acting. The purpose of this article is an attempt to provide justification for the claim about the absolutely theoretized character of considerations (of each type) in the field of education theory. As a consequence, I also put forward a thesis according to which we can not coherently and consistently use concepts such as knowledge and learning “beyond” the paradigmatic context (understood here as a specific theoretical model).
In our article we consider issue relations between possible kind of community and his concept of ... more In our article we consider issue relations between possible kind of community and his concept of education. We presented following thesis: we are destined for the inconclusive disagreement over the desired form of communality, which signifi cantly aff ect the shape and model of education. Our deliberations fi nally are focusing on two questions: what education? whose community? In this paper, we want to 1) develop a thesis about the inconclusiveness of the theoretical disagreement about the desired shape of community, by referring to the controversies of the liberals and communitarians; 2) this will allow us to indicate the diffi culties and the dilemmas, the responsible and sensitive to the ethical contexts concern for education must face. Cognitive eff ort motivated by the concern for education generates a series of questions about the community. Th e pedagogical importance of these questions gains particular importance these days with the accompanying development of various forms of individualism aff ecting the redefi nition and the weakening of traditional communal bonds. Chutorański M, Moroz J., Whose community? What education? [w:] School in the community. The Community School, (red.) E. Bochno, Wydawnictwo Adam Marszałek Toruń , 2013, No. 1 (5), s. 26-38,
Kazimierz Twardowski used to write about meaning although he never presented an exhaustive concep... more Kazimierz Twardowski used to write about meaning although he never presented an exhaustive conception of it. One could distinguish two stages in his work: psychological and anti-psychological. In the first period meaning was understood as a particular psychological product (an element of consciousness), while in the latter - as something we get to by the way of abstracting from particular products. Although many philosophers consider Twardowski to be a representative of psychologism, despite an apparent evolution of his views, there are premises that point to a considerable change in his views concerning the conception of meaning. The author of the article sets out to attain two objectives: a reconstruction of the views on the question of meaning belonging to the founder of the Lvov-Warsaw School as well as an attempt to answer the question about the existential status of meanings.
Uniwersytet-wolność-bezinteresowność. Tradycyjny etos i współczesne przemiany tożsamości uniwersy... more Uniwersytet-wolność-bezinteresowność. Tradycyjny etos i współczesne przemiany tożsamości uniwersytetu Współczesny uniwersytet cierpi więc na rozdwojenie jaźni: kołacze się w nim jeszcze myśl o misji służenia pełnej prawdzie, a próbuje przybrać postać fi rmy usługowej, w ramach której tej misji realizować nie może. Agnieszka Lekka-Kowalik 1 […] na współczesnym uniwersytecie ścierają się dwa porządki-Prometeusza i Hermesa. Pierwszy oddaje ducha idei uniwersytetu nastawionego na poszukiwanie prawdy i rozwijanie krytycyzmu, drugi-podporządkowany prawom rynku-dąży do osiągnięcia doraźnych, efektywnych celów.
Since the late 20th century, the Solidarity breakthrough of the Polish social movement has been a... more Since the late 20th century, the Solidarity breakthrough of the Polish social movement has been a huge political success. Solidarity, as a specific idea, has become not only a social and political power, but also a more profound category of ethical discourse. Therefore, especially in terms of Polish public awareness, solidarity is one of the most popular theoretical notions, which is used in many different social contexts. Divergent political ideologies develop and use the language of solidarity as a tool to create divisions in society. The language of solidarity seems to create additional difficulties because it is used by conservative, neo-liberal and leftist parties. This language does not have its own identity or meaning. Considering the problems involved in the category of solidarity, the authors want to move the debate around this concept onto grounds for discussion about the university and the concept of the commons. Their research is located in the field of the philosophy of...
When we look at institutional education, we see that behavioural approaches to teaching still dom... more When we look at institutional education, we see that behavioural approaches to teaching still dominate in educational reality. From this perspective, learning is completely dependent on teaching, just as students are under the authority of the teacher. In a sense, this is a situation of a specific kind of symbolic violence. It has its sources in traditional ways of understanding education as a particular form of training produced in the school. But this is not the only reason. Another one is a tacit assumption about the correctness of naïve realism: the belief that we can obtain objective and universal knowledge of the external world. In this article I argue that this generates the situation in which students' thinking is subordinated to the system. Such education kills free and critical thinking, as well as effectively blocking social change. In other words, the current public educational system is oppressive at its very basis, because of its epistemological assumptions. However, before we start changing educational practice we should first change our way of looking at knowledge. Here, I discuss selected controversies around the traditional model of knowledge and learning, as well as suggesting different paradigms of knowledge and education.
Parezja Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, 2014
W grudniu 2013 roku na Uniwersytecie Szczecińskim powołaliśmy do życia grupę badawczą realizującą... more W grudniu 2013 roku na Uniwersytecie Szczecińskim powołaliśmy do życia grupę badawczą realizującą projekt naukowy "Subsumcje edukacji" 1. W jego ramach staramy się przebadać możliwe formy podporządkowania edukacji. Głównym celem naszych badań jest opracowanie i analityczne wykorzystanie kategorii "subsumcji", zbadanie semantycznych, ontologicznych i performatywnych implikacji w odniesieniu do problematyki edukacyjnej. Pragniemy zwrócić uwagę na społeczne, polityczne i etyczne wymiary podporządkowywania procesów edukacyjnych, zapytać o możliwe sposoby użycia i kontrużycia analizowanej kategorii, jak również o możliwe w danej perspektywie projekty emancypacyjne. "Podporządkowanie" jest kategorią bardzo wyraźnie wpisującą się w dyskurs edukacyjny, obejmuje swoim zasięgiem wiele procesów społecznych. O edukacji można powiedzieć, że w swych podstawach powinna być podporządkowana wspieraniu wysiłków poszczególnych jednostek i całych grup nakierowanych na własny rozwój (poznawczy, moralny, społeczny). Można również powiedzieć, że ze względu na swój charakter, edukacja skazana jest na próby podporządkowywania jej interesom tych, którzy rządzą i/lub określonych ideologii. Niemniej, naszym zdaniem, wiele procesów subsumcji myślenia, działania pedagogicznego i instytucji edukacyjnych wymyka się konwencjonalnym analizom władzy czy ideologii. Stąd, praca w ramach projektu "Subsumcje edukacji" zorientowana jest na poszukiwanie słownika, który pozwoliłby na nowe impulsy teoretyczne i nowe problematyzacje pro-1 Strona internetowa projektu: http://subsumcjeedukacji.blogspot.com/ [25.09.2014].
Uniwersytet-między ideą nauki a neoliberalną ideologią Odbierając doktorat honoris causa Uniwersy... more Uniwersytet-między ideą nauki a neoliberalną ideologią Odbierając doktorat honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego, Kazimierz Twardowski w przemówieniu O dostojeństwie Uniwersytetu stwierdził: "Uniwersytet winien trwać niewzruszenie jak latarnia morska, która wskazuje swym światłem okrętom drogę przez wzburzone fale, lecz nigdy światła swego nie nurza w samych falach. Gdyby to uczynił, światło by zgasło, a okręty pozostałyby bez gwiazdy przewodniej" (Twardowski, 1992). Dostojeństwo uniwersytetu, zdaniem Twardowskiego, nie wynika jedynie z jego wielowiekowej tradycji i płynącego stąd prestiżu, lecz z samej jego idei, według której zadaniem Uniwersytetu jest zdobywanie prawd i prawdopodobieństw naukowych oraz krzewienie umiejętności ich dochodzenia. Rdzeniem i jądrem pracy uniwersyteckiej jest tedy twórczość naukowa, zarówno pod względem merytorycznym jak pod względem metodycznym. Ciąży na Uniwersytecie obowiązek odkrywania coraz to nowych prawd i prawdopodobieństw naukowych oraz doskonalenie i szerzenie sposobów, które je odkrywać pozwalają. Z tych wysiłków wyrasta gmach wiedzy naukowej, wiedzy obiektywnej, która domaga się uznania wyłącznie na tej podstawie, że jest według praw logiki uzasadniona, i która narzuca się umysłowi ludzkiemu jedynie, ale i nieprzeparcie siłą argumentów.
When we look at institutional education, we see that behavioural approaches to teaching still dom... more When we look at institutional education, we see that behavioural approaches to teaching still dominate in educational reality. From this perspective, learning is completely dependent on teaching, just as students are under the authority of the teacher. In a sense, this is a situation of a specific kind of symbolic violence. It has its sources in traditional ways of understanding education as a particular form of training produced in the school. But this is not the only reason. Another one is a tacit assumption about the correctness of naı̈ve realism: the belief that we can obtain objective and universal knowledge of the external world. In this article I argue that this generates the situation in which students ’ thinking is subordinated to the system. Such education kills free and critical thinking, as well as effectively blocking social change. In other words, the current public educational system is oppressive at its very basis, because of its epistemological assumptions. However,...
The purpose of this article is to try to answer the question: is phenomenographic research underl... more The purpose of this article is to try to answer the question: is phenomenographic research underlying (in a broad sense) phenomenological assumptions? It is an important question because opinions on this topic are divided. Some researchers argue that phenomenography derive from philosophical phenomenology. Phenomenology is even treated as a philosophical foundation of phenomenographic research. In this article I argue that the statement on similarities and connections between the two approaches and especially the claim that phenomenography has phenomenological roots are based on mistaken interpretation of the method created by Ference Marton.
In my article I point to the essential meaning of the “theoretical content” of the accepted educa... more In my article I point to the essential meaning of the “theoretical content” of the accepted educational model. Lack of knowledge of the assumptions, assertions and implications resulting from a given concept or model generates simplifications and becomes the reason of inconsistencies in “didactic thinking” and acting. The purpose of this article is an attempt to provide justification for the claim about the absolutely theoretized character of considerations (of each type) in the field of education theory. As a consequence, I also put forward a thesis according to which we can not coherently and consistently use concepts such as knowledge and learning “beyond” the paradigmatic context (understood here as a specific theoretical model).
In our article we consider issue relations between possible kind of community and his concept of ... more In our article we consider issue relations between possible kind of community and his concept of education. We presented following thesis: we are destined for the inconclusive disagreement over the desired form of communality, which signifi cantly aff ect the shape and model of education. Our deliberations fi nally are focusing on two questions: what education? whose community? In this paper, we want to 1) develop a thesis about the inconclusiveness of the theoretical disagreement about the desired shape of community, by referring to the controversies of the liberals and communitarians; 2) this will allow us to indicate the diffi culties and the dilemmas, the responsible and sensitive to the ethical contexts concern for education must face. Cognitive eff ort motivated by the concern for education generates a series of questions about the community. Th e pedagogical importance of these questions gains particular importance these days with the accompanying development of various forms of individualism aff ecting the redefi nition and the weakening of traditional communal bonds. Chutorański M, Moroz J., Whose community? What education? [w:] School in the community. The Community School, (red.) E. Bochno, Wydawnictwo Adam Marszałek Toruń , 2013, No. 1 (5), s. 26-38,
Artykuły jaceK moRoz * czy AlfrEd tArSkI JESt rElAtywIStą AlEtyczNym? Słowa kluczowe: semantyczna... more Artykuły jaceK moRoz * czy AlfrEd tArSkI JESt rElAtywIStą AlEtyczNym? Słowa kluczowe: semantyczna teoria prawdy, t-równoważność, relatywizm prawdy, Alfred tarski, Szkoła lwowsko-warszawska keywords: semantic theory of truth, t-equivalence, relativism of truth, Alfred tarski, lvov-warsaw School * Jacek Moroz-dr filozofii, adiunkt w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Szczecińskiego. Zainteresowania: epistemologiczne podstawy kształcenia, radykalny konstruktywizm, filozoficzna Szkoła Lwowsko-Warszawska. Autor monografii Dyskusja z relatywizmem prawdy w Szkole Lwowsko-Warszawskiej (Warszawa, Scholar 2013).
W dniach 16-17 marca 2017 roku w Szczecinie odbyła się konferencja naukowa pt. Edukacyjne konteks... more W dniach 16-17 marca 2017 roku w Szczecinie odbyła się konferencja naukowa pt. Edukacyjne konteksty konstruktywizmu. Organizatorem konferencji była Katedra Dydaktyki Ogólnej Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Szczecińskiego. Obrady konferencyjne odbywały się w budynku stylowej, dziewiętnastowiecznej Willi West-Ende w Szczecinie przy al. Wojska Polskiego 65. Podstawowym celem organizowanej konferencji było przedyskutowanie możliwie najszerszych kontekstów konstruktywizmu (z uwzględniłem stanowisk wobec niego opozycyjnych). Przyjmując, iż konstruktywistyczny model kształcenia stanowi alternatywę dla edukacji o charakterze transmisyjnym, zrywając jednocześnie z dotychczasową ideologią funkcjonalistycznego społeczeństwa, wskazywaliśmy - choćby na mocy formuły zaproponowanej konferencji - na deliberatywny charakter zarówno samego konstruktywizmu, jak i koncepcji kształcenia zeń wyprowadzanej.
Uploads
Book by Jacek Moroz
Papers by Jacek Moroz
Podstawowym celem organizowanej konferencji było przedyskutowanie możliwie najszerszych kontekstów konstruktywizmu (z uwzględniłem stanowisk wobec niego opozycyjnych). Przyjmując, iż konstruktywistyczny model kształcenia stanowi alternatywę dla edukacji o charakterze transmisyjnym, zrywając jednocześnie z dotychczasową ideologią funkcjonalistycznego społeczeństwa, wskazywaliśmy - choćby na mocy formuły zaproponowanej konferencji - na deliberatywny charakter zarówno samego konstruktywizmu, jak i koncepcji kształcenia zeń wyprowadzanej.