Nenda kwa yaliyomo

Femme fatale

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
Picha ya kiwambo ya Barbara Stanwyck kutoka katika tangazo la sinema ya Double Indemnity.

Femme fatale ni neno lenye asili ya Kifaransa linalomaanisha "mwanamke hatari" au "mwanamke mwenye kuangamiza." Neno hili limekuwa likitumika kuwakilisha mhusika wa kike ambaye ni mrembo, mwenye kuvutia, na anayejua jinsi ya kutumia sifa hizo kumshawishi na kumtawala mwanaume kwa ajili ya maslahi yake binafsi. Huyu ni mwanamke ambaye mara nyingi ni mjanja, mwenye akili, na asiyejali athari za vitendo vyake kwa wengine. Katika fasihi na filamu, femme fatale huonekana kama mwanamke mwenye nguvu ya kisiri ambaye ana uwezo wa kuwadhibiti wanaume kwa kutumia ushawishi wake wa kimapenzi na akili zake.

Mwanzo wa dhana hii unaweza kupatikana katika fasihi na sanaa ya kale, lakini ilipata umaarufu mkubwa katika filamu za noir za miaka ya 1940 na 1950. Filamu hizi, ambazo zilijulikana kwa mandhari yake ya giza na hadithi zenye utata, ziliweka msingi wa jinsi femme fatale alivyoelezewa na kuonyeshwa katika tamaduni maarufu. Mhusika huyu mara nyingi ni mrembo wa kupindukia, lakini nyuma ya sura yake nzuri kuna nia ya hatari. Femme fatale hutumia uzuri wake kama silaha, akiwavuta wanaume katika mitego yake na kisha kuwaangamiza kihisia, kiakili, au kimwili.

Katika historia ya filamu, femme fatale imeonekana katika filamu nyingi maarufu. Mojawapo ni Double Indemnity (1944), filamu ya noir inayomwonyesha Phyllis Dietrichson,uhusika ulichezwa na Barbara Stanwyck. Phyllis ni mwanamke anayemshawishi mwanasheria kijana kuingia kwenye mpango wa mauaji kwa ajili ya kupata bima. Mwanamke huyu ni mfano halisi wa femme fatale, akionyesha tamaa, ujanja, na ukatili katika kufikia malengo yake bila kujali athari kwa wengine.

Filamu nyingine inayomwonyesha femme fatale ni Gilda (1946), ambapo Rita Hayworth anacheza uhusika wa Gilda, mwanamke mrembo mwenye siri nyingi. Gilda ni mwanamke ambaye ana uwezo wa kuwafanya wanaume kumfuata kwa mapenzi, lakini anawachanganya na kuwafanya washindwe kumuelewa. Hayworth alijipatia umaarufu mkubwa kwa uhusika wake huu, akawa mfano wa femme fatale ambaye hawezi kutabirika na ambaye mvuto wake unaleta hatari kwa wanaume wanaojihusisha naye.

Mifano ya kisasa ya femme fatale inaweza kuonekana katika filamu kama Basic Instinct (1992), ambapo Sharon Stone anacheza kama Catherine Tramell, mwandishi wa riwaya za uhalifu ambaye ni mrembo na mwenye akili kali. Catherine anatumia mvuto wake wa kimapenzi kumdanganya na kuwachanganya wanaume, hasa katika upelelezi wa kesi ya mauaji ambayo anahusishwa nayo. Uigizaji wa Stone katika filamu hii ulichangia sana kubuni upya dhana ya femme fatale katika sinema za kisasa, akiwakilisha mwanamke mwenye nguvu na asiyeweza kutabirika.

Katika Body Heat (1981), Kathleen Turner anacheza kama Matty Walker. Mwanamke anayemvuta mwanaume kijana katika mpango wa mauaji kwa kutumia uzuri wake na mvuto wa kimapenzi. Matty ni femme fatale wa kisasa ambaye anaonyesha jinsi uzuri unaweza kutumiwa kama silaha ya kumdanganya mtu na kumsukuma katika maangamizi. Vilevile, katika The Last Seduction (1994), Linda Fiorentino anacheza uhusika wa Bridget Gregory, mwanamke anayemiliki akili nyingi na hila nyingi. Akiwadanganya wanaume na kuwatumia kufanikisha mipango yake ya kujinufaisha.

Waigizaji wengine maarufu waliocheza uhusika wa femme fatale ni pamoja na Lauren Bacall katika The Big Sleep (1946), ambapo anacheza kama mwanamke anayemchanganya na kumshawishi mpelelezi binafsi anayejaribu kutatua kesi ya uhalifu. Vivien Leigh katika A Streetcar Named Desire (1951) pia alicheza uhusika wenye sifa za femme fatale, ingawa kwa namna tofauti. Uma Thurman katika Kill Bill (2003-2004) alicheza kama mwanamke mwenye nguvu na hila, akitumia ujuzi wake wa mapigano kufanikisha malengo yake.

Kwa hiyo, femme fatale ni zaidi ya mhusika tu; ni mfano wa jinsi mwanamke anavyoweza kutumia uzuri na akili zake kwa manufaa yake binafsi. Mara nyingi kwa gharama ya wengine.

Filamu baadhi zilizotaja muhusika huyu

[hariri | hariri chanzo]
Filamu 30 Zilizotumia Femme Fatale
Jina la Filamu Jina la Mhusika Mwigizaji Mwaka Uliotoka Mwongozaji
Double Indemnity Phyllis Dietrichson Barbara Stanwyck 1944 Billy Wilder
Gilda Gilda Mundson Farrell Rita Hayworth 1946 Charles Vidor
The Big Sleep Vivian Sternwood Rutledge Lauren Bacall 1946 Howard Hawks
Out of the Past Kathie Moffat Jane Greer 1947 Jacques Tourneur
The Lady from Shanghai Elsa Bannister Rita Hayworth 1947 Orson Welles
Sunset Boulevard Norma Desmond Gloria Swanson 1950 Billy Wilder
A Streetcar Named Desire Blanche DuBois Vivien Leigh 1951 Elia Kazan
Niagara Rose Loomis Marilyn Monroe 1953 Henry Hathaway
Vertigo Madeleine Elster/Judy Barton Kim Novak 1958 Alfred Hitchcock
North by Northwest Eve Kendall Eva Marie Saint 1959 Alfred Hitchcock
The Killers Kitty Collins Ava Gardner 1946 Robert Siodmak
Body Heat Matty Walker Kathleen Turner 1981 Lawrence Kasdan
Fatal Attraction Alex Forrest Glenn Close 1987 Adrian Lyne
Basic Instinct Catherine Tramell Sharon Stone 1992 Paul Verhoeven
The Last Seduction Bridget Gregory/Wendy Kroy Linda Fiorentino 1994 John Dahl
Bound Violet Jennifer Tilly 1996 Wachowskis
L.A. Confidential Lynn Bracken Kim Basinger 1997 Curtis Hanson
Wild Things Suzie Toller Neve Campbell 1998 John McNaughton
Mulholland Drive Rita/Camilla Rhodes Laura Harring 2001 David Lynch
Kill Bill: Volume 1 Beatrix Kiddo (The Bride) Uma Thurman 2003 Quentin Tarantino
Femme Fatale Laure Ash Rebecca Romijn 2002 Brian De Palma
Sin City Ava Lord Eva Green 2014 Robert Rodriguez, Frank Miller
Chloe Catherine Stewart Julianne Moore 2009 Atom Egoyan
Black Widow Catharine "Cathy" Gale Theresa Russell 1987 Bob Rafelson
The Grifters Myra Langtry Annette Bening 1990 Stephen Frears
Devil in a Blue Dress Daphne Monet Jennifer Beals 1995 Carl Franklin
To Die For Suzanne Stone Maretto Nicole Kidman 1995 Gus Van Sant
The Postman Always Rings Twice Cora Smith Lana Turner 1946 Tay Garnett
Dressed to Kill Liz Blake Nancy Allen 1980 Brian De Palma
The Hunger Miriam Blaylock Catherine Deneuve 1983 Tony Scott


  • Dominique Mainon and James Ursini (2009) Femme fatale, ISBN 0879103698. Examines the context of film noir.
  • Giuseppe Scaraffia (2009) Femme fatale, ISBN 9788838903960
  • Julie Grossman (2020) The Femme Fatale, ISBN 9780813598246. A brief history of the femme fatale in cinema and TV.
  • Toni Bentley (2002) Sisters of Salome, ISBN 9780803262416. Salome considered as an archetype of female desire and transgression and as the ultimate femme fatale.
  • Bram Dijkstra (1986) Idols of Perversity: Fantasies of Feminine Evil in Fin-De-Siecle Culture, ISBN 0195056523. Discusses the Femme fatale-stereotype.
  • Bram Dijkstra (1996) Evil Sisters: The Threat of Female Sexuality in Twentieth-Century Culture, ISBN 0805055495.
  • Elizabeth K. Mix Evil By Design: The Creation and Marketing of the Femme Fatale, ISBN 9780252073236. Discusses the origin of the Femme fatale in 19th-century French popular culture.
  • Mario Praz (1933) The Romantic Agony, ISBN 9780192810618. See chapters four, 'La Belle Dame Sans Merci', and five, 'Byzantium'.
  • Julie Grossman (2009) Rethinking the Femme Fatale in film noir: Ready for her close-up, ISBN 9781349313341. Tries to bring about a more nuanced and sympathetic reading of the "femme fatale" in film criticism and popular culture commentary.


Makala hii ni sehemu ya mradi wa kuboresha Wikipedia na Wikamusi ya Kiswahili. Unaweza kusaidia kuihariri na kuongeza habari.