Ratko Mlladiq
Ratko Mlladiq (Serbisht: Ратко Младић; lindi më 12 mars 1943) është ish general i Forcave e Republikës Srpska në Bosnje dhe Hercegovinë në periudhën nga 1992 deri në vitin 1995. Në vitin 2017, ai u shpall fajtor për kryerjen e krimeve të luftës, krime kundër njerëzimit dhe gjenocid nga Gjykata Ndërkombëtare Penale për ish Jugosllavinë (ICTY) dhe u dënua me burgim të përjetshëm.
Hyrje
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Një anëtar prej kohësh i Lidhjes së Komunistëve të Jugosllavisë, Mlladiq filloi karrierën e tij në Ushtrinë Popullore Jugosllave (JNA) në vitin 1965. Ai u bë i njohur në Luftërat Jugosllave, fillimisht si një oficer i lartë i Ushtrisë Popullore Jugosllave dhe më pas si Shef i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë së Republikës Srpska në Luftën e Bosnjës të viteve 1992–1995. Në korrik 1996, Dhoma Gjyqësore e ICTY, duke proceduar në mungesë të Mlladiqit sipas Rregullës 61 të ICTY, konfirmoi të gjitha akuzat e aktakuzave origjinale, duke gjetur se kishte arsye të arsyeshme për të besuar se ai kishte kryer krimet e pretenduara dhe lëshoi një urdhër arresti ndërkombëtar. Qeveritë e Serbisë dhe të Shteteve të Bashkuara ofruan 5 milion euro për informacion që çoi në kapjen dhe arrestimin e Mlladiqit. Sidoqoftë Mlladiq arriti të qëndrojë i lirë për gati gjashtëmbëdhjetë vjet, fillimisht i strehuar nga forcat serbe dhe serbe të Bosnjës dhe më vonë nga familja. Më 26 maj 2011, ai u arrestua në Lazarevo, Serbi. Kapja e tij u konsiderua të ishte një nga parakushtet për Serbinë që t'i jepej statusi i kandidatit për anëtarësimin në Bashkimin Evropian.
Më 31 maj 2011, Mlladiq u ekstradua në Hagë, ku ai u procedua në qendrën e paraburgimit që mban të dyshuar për ICTY. Gjyqi i tij filloi zyrtarisht në Hagë më 16 maj 2012. Më 22 nëntor 2017, Mlladiq u dënua me burgim të përjetshëm nga ICTY pasi u shpall fajtor për 10 akuza, një për gjenocid, pesë për krime kundër njerëzimit dhe katër për shkelje të ligjet ose zakonet e luftës. Ai u pastrua nga një akuzë e gjenocidit. Si oficeri i lartë ushtarak me përgjegjësi komanduese, Mlladiq u konsiderua nga ICTY të ishte përgjegjës si për rrethimin e Sarajevës ashtu edhe për masakrën e Srebrenicës.
Biografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Babai i Ratko Mladiqit, Negjo (1909-1945), ishte antarë i Partizanëve Jugosllav. Nëna Stana (1919-2003), vet rriti tre fëmijët e saj; vajzën Milicen (lindi më 1940), dhe djemt Ratka dhe Milivoje (1944-2001) pas vdekjes së burrit të saj në vitin 1945 gjatë Lufës së Dytë Botërore. Menjëherë pas lindjes së Ratko Mlladiqit e ëma dhe i ati janë smuar nga tifusi, edhe vet ishte i sëmuar rëndë. Mbeti gjallë falë ushtarëve italian , të cilët njëkohë e kan shëruar dhe janë përkujdesur për të. Shkollën fillore e kreu në vendlindje. Kishte shpreh dëshirën të bëhet mësues, kurse më vonë kishte shpreh dëshirën të bëhet kiriurg.
Pas kreu shkollen fillore shkon në Sarajevë, ku një kohë punon si metalgdhendës në ndërmarrjen “Tito”. Shumë shpejt ndërroi mendjen dhe u orientua në shkollim të mëtutjeshëm dhe niset për Beograd ku kreu shkollën industriale ushtarake në Zemun. Në APJ hynë me anë të konkursit në Akademinë Ushtarake në vitin 1961. Akademinë e kryen me sukses si i gjashti në klasën e vet, ndërsa në shatator të vitit 1965 pranohët në shërbim aktiv në APJ.
Arrestimi, gjykimi dhe dënimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Arrestimi i tij ndodhi më 26 maj të viti 2011 në Lazarevo, Serbi. Arrestimi i tij u bë nga Polica Serbe. Ratko Mlladiq kishte ndërruar emrin e tij në Milorad Komodiq gjatë kohës kur ishte fshehur.
Pas arrestimit të tij, Mlladiq u paraqit në Gjykatën e Lartë të Beogradit për një seancë dëgjimore nëse ai ishte i përshtatshëm për t'u ekstraduar në Hagë. Gjykatësi Milan Dilpariq pezulloi marrjen në pyetje për shkak të shëndetit të tij të dobët. Avokati i Mlladiqit Millosh Shaljiq tha se shëndeti i tij i dobët e pengoi atë të komunikonte siç duhet. Ai dyshohet se nuk ishte në gjendje të konfirmonte të dhënat e tij personale, por u përpoq të fliste me prokurorët në disa raste, veçanërisht me Zëvendës Prokurorin e Krimeve të Luftës Bruno Vekariq.[1]
Më 22 nëntor 2017 Gjykata Ndëkomëtare e shpalli fajtor për 10 nga 11 akuza dhe e dënoi Ratko Mladiqin me burgim të përjetshëm.[2]
Në vitin 2018, gjatë procesit të apelimit, tre nga pesë gjyqtarët në gjykatën e apelit u larguan nga Mekanizmi për Tribunalet Penale Ndërkombëtare (MITC), sepse ata "duken të njëanshëm", duke marrë parasysh që më parë kishin dhënë përfundime të caktuara lidhur me Mlladiqin në raste të tjera në Hagë.[3]
Në janar 2019, dhoma e para-apelimeve pjesërisht dha një kërkesë për ndjekje penale dhe goditi tre nga pesë mocionet që Mlladiq paraqiti për të paraqitur prova të reja. Më 7 qershor 2019, Mlladiq kërkoi të kishte një zgjatje në mocionet e tij të apelit, e cila u dha. Më 13 qershor 2019, u njoftua në një konferencë statusi që Mlladiq u diagnostikua me "aritmi të padëmshme" dhe caktimi i seancave të mundshme të apelit ende nuk kishte filluar. Më 10 korrik 2019, Mlladiq u shtrua në spital pas një trembje shëndetësore, por më pas u shkarkua dhe u transferua përsëri në njësinë e tij të paraburgimit në Hagë më 12 korrik pasi sëmundja u përcaktua të mos ishte kërcënuese për jetën dhe nuk ka shenjë e problemeve në rritje të zemrës.[4]
Seanca e parë e apelimit u mbajt më 25 dhe 26 gusht 2020. Më 3 shtator 2020, paneli i pesë gjyqtarëve që përfaqësojnë Dhomën e Apelit të MITC votuan 4-1 për të refuzuar kërkesën e Mlladiqit për shtrimin në spital në të ardhmen jashtë qendrës së tij të paraburgimit në Hagë.[5] Më 8 qershor 2021, apeli përfundimtar i Mlladiqit u refuzua dhe dënimi i tij me burgim të përjetshëm u konfirmua.[6]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Judge suspends interrogation due to Mladić's ill health" (në anglisht). B92. Arkivuar nga origjinali më 28 maj 2011. Marrë më 3 qershor 2011.
- ^ Bowcott, Owen; Borger, Julian (22 nëntor 2017). "Ratko Mladić convicted of war crimes and genocide at UN tribunal". The Guardian (në anglisht). Marrë më 22 nëntor 2017.
- ^ "Hague Tribunal Replaces 'Biased' Judges in Mladic Case" (në anglisht). 5 shtator 2018.
- ^ "General Ratko Mladic transferred from hospital to the detention unit in Scheveningen". B92.net (në anglisht).
- ^ "The Mechanism rejected Ratko Mladic's Request for Hospitalization" (në anglisht). Sarajevo Times. 3 shtator 2020. Marrë më 3 tetor 2020.
- ^ "Srebrenica massacre: UN court rejects Mladic genocide appeal" (në anglisht). BBC News. 8 qershor 2021. Marrë më 8 qershor 2021.