ආසන දෙව්මැදුර
ආසන දෙව්මැදුර යනු රදගුරුවරයෙක්ගේ "කැතීඩ්‍රාව" (seat) අඩංගු පල්ලියයි.[1] මෙය රදගුරු පදවියක මධ්‍යම පල්ලිය ලෙස සේවය කරන අතර සම්මන්ත්‍රණය හෝ රදගුරු මණ්ඩලය තුළ වාර්ෂික සම්මන්ත්‍රණ පැවැත්වීමට භාවිතා කරයි.[2]"ආසන දෙව්මැදුර" යන කාර්යය සහිත පල්ලි සාමාන්‍යයෙන් කතෝලික, නැගෙනහිර ඕතඩොක්ස්, ඇංග්ලිකන් සහ සමහර ලුතෙරන් සභා වැනි එපිස්කෝපල්(රදගුරු) ධුරාවලියක් සහිත ක්‍රිස්තියානි නිකායන්ට විශේෂිත වේ.[2]
ආසන දෙව්මැදුරක කාර්යයන් මූර්තිමත් කරන පල්ලි ගොඩනැගිලි මුලින්ම දර්ශනය වූයේ 4 වන සියවසේදී ඉතාලිය, ගෝල්, ස්පාඤ්ඤය සහ උතුරු අප්‍රිකාවේ ය. නමුත් බටහිර කතෝලික සභාව තුළ ආසන දෙව්මැදුරු 12 වන සියවස දක්වා විශ්වීය බවට පත් නොවීය. ඒ වන විට ඔවුන් මීසම් පල්ලි, ආරාම පල්ලි සහ රදගුරු නිවාස වලින් වෙනස් වූ වාස්තු විද්‍යාත්මක ආකෘති, ආයතනික ව්‍යුහයන් සහ නීතිමය අනන්‍යතා වර්ධනය කර ගෙන තිබුණි. ආසන දෙව්මැදුර පල්ලියට වඩා ධුරාවලියේ වැදගත් වන්නේ රදගුරුවරයා ඔහුගේ හෝ ඇයගේ පරිපාලන අධිකාරිය යටතේ ඇති ප්‍රදේශය පාලනය කරන්නේ ආසන දෙව්මැදුරෙන් වන බැවිනි.[3][4][5]
රෙපරමාදු ප්‍රතිසංස්කරණයෙන් පසුව, ස්කොට්ලන්තය, නෙදර්ලන්තය,ජර්මනියේ සමහර ප්‍රදේශ, ඇතැම් ස්විස් කැන්ටන් වැනි බටහිර යුරෝපයේ ප්‍රදේශ කිහිපයක ක්‍රිස්තියානි පල්ලි බිෂොප්වරුන් සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් කළ ප්‍රෙස්බිටේරියන් දේශපාලනයක් අනුගමනය කළේය. මෙම ඉඩම්වල පැරණි දෙව්මැදුරේ ගොඩනැගිලි තවමත් සභා නමස්කාරය සඳහා භාවිතා වන අතර, ඒවා "ආසන දෙව්මැදුර" යන මාතෘකාව සහ අභිමානය රඳවාගෙන, ආසන දෙව්මැදුරේ කාර්යයන් පවත්වාගෙන යාම සහ සංවර්ධනය කිරීම කෙරෙන නමුත් ධූරාවලි ආධිපත්‍යයෙන් තොරය.
16 වන ශතවර්ෂයේ සිට, නමුත් විශේෂයෙන් 19 වන සියවසේ සිට, බටහිර යුරෝපයේ ආරම්භ වූ පල්ලි, ආසියාව, අප්‍රිකාව, ඕස්ට්‍රේලියාව, ඕෂනියා සහ ඇමරිකාව යන රටවල විවිධ ආකාරයේ ආසන දෙව්මැදුරන් ආශ්‍රිත නව රදගුරු පදවි විශාල සංඛ්‍යාවක් ආරම්භ කිරීමට තුඩු දුන් මිෂනාරි ක්‍රියාකාරකම්වල ප්‍රබල වැඩසටහන් දියත් කර ඇත. මීට අමතරව, කතෝලික සභාව සහ ඕතඩොක්ස් සභාව යන දෙකම පෙර රෙපරමාදු දේශයන් තුළ ආගමට හැරවූවන් සහ සංක්‍රමණික සම-ආගමිකයින් සඳහා නව රදගුරු පදවි පිහිටුවා ඇත. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, විවිධ නිකායන් සහිත ආසන දෙව්මැදුර තුනකින් හෝ වැඩි ගණනක සේවය කරන එක් නගරයක කිතුනුවන් සොයා ගැනීම අසාමාන්‍ය දෙයක් නොවේ.
මේවාද බලන්න
[සංස්කරණය]මූලාශ්‍ර
[සංස්කරණය]- ^ Shorter Oxford English Dictionary, ISBN 0-19-860575 -7
- ^ a b New Standard Encyclopedia, 1998 by Standard Educational Corporation, Chicago, Illinois; page B-262c
- ^ "What's the Difference Between a Church, Chapel, Cathedral, and Basilica?". What's the Difference? (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 2019-04-23. සම්ප්‍රවේශය 2022-04-18.
- ^ "What is the difference between a church, a cathedral and a basilica?". Bit of trivia (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 2022-04-10. සම්ප්‍රවේශය 2022-04-18.
- ^ "What is the difference between a church and a cathedral? - Times of India". The Times of India (ඉංග්‍රීසි බසින්). May 13, 2006. සම්ප්‍රවේශය 2022-04-18.