Mliječna industrija
Mliječna industrija | |
---|---|
Mliječna industrija ili mljekarstvo je jedna od grana prehrambene industrije, koja se bavi proizvodnjom, distribucijim i prodajom mlijeka i mliječnih proizvoda, sira, jogurta, maslaca i svih drugih artikala dobijenih od njega.[1]
Mliječnim proizvodima se smatraju svi proizvodi koji se dobijaju od mlijeka (kravljeg, ovčjeg, kozjeg, bivoljeg, kobiljeg i jakova) i (ili) oni dobijeni od njihovih mješavina, ukoliko sadrže više od 50% mlijeka ili nekog drugoga mliječnog proizvoda.[1]
Bazni proizvodni procesi u mljekarstvu su homogenizacija, pasterizacija i sterilizacija.[1]
Homogenizacijom se smanjuje i ujednačava veličina masnih kapljica (globula), koja se u sirovom mlijeku kreće između 1 i 10 μm, na veličinu od 0,5 do 1 μm. Ona sprječava izdvajanje masti na površinu i poboljšava konzistenciju i okus mliječnih proizvoda.[1]
Pasterizacija je metoda zagrijavanja mlijeka na temperature niže od 100 °C radi eliminacije svih patogenih i velikoga dijela ostalih mikroorganizama kojih ima u mlijeku te čuvanja svih prirodnih karakteristika sirovog mlijeka.[1]
Sterilizacija je postupak kratkog zagrijavanja mlijeka na temperature više od 100 °C, a radi se da se produži rok trajanja proizvoda. Za razliku od pasterizacije, sterilizacija smanjuje kvalitet pojedinih prirodnih sastojaka i prerađivačke karakteristike mlijeka.
Mljekarstvo je jedna od najstarijih industrija čija se geneza može pratiti još od neolita. Metode prerade i distribucije su se poboljšavale, da bi se došlo do današnjih relativno sigurnih po zdravlje, iako su u suštini ostale iste.
I pored visokog rasta mliječne industrije u Južnoj Americi i Novom Zelandu, Evropa je i dalje najveći izvoznik mliječnih proizvoda u svijetu, čak i kad se iz tog izuzme trgovina unutar same Evropske Unije. Prema Organizaciji za prehranu i poljoprivredu, potrošnja mlijeka u razvijenim zemljama je relativno stabilna. U EU je potrošnja mlijeka po glavi stanovnika 1990. iznosila je 363 litre, a 2007. 382 litara, dok je u Sjedinjenim Američkim Državama u istom periodu potrošnja po stanovniku iznosila 274 l. i 295 li.. [2]
Kompanije koje se bave tim poslom - mljekare postaju sve veće, a njihovi profiti sve veći.[2]
Po mišljenju Evropskog ekonomskog i socijalnog komiteta iz 2010 samo se oko 8% svjetske mliječne proizvodnje trguje na svjetskom tržištu.[2]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Mljekarstvo” (hrvatski). Leksikografski zavod Miroslav Krleža. Pristupljeno 16. 12. 2018.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 „Profitability of Dairy Industry in Slovenia, Croatia and Serbia” (engleski). Mljekarstvo. Pristupljeno 14. 12. 2018.
- Dairy product (en)