Bitka na planini Gindar
| Bitka na planini Gindar | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment Antonijevog partskog rata | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
| Rimska Republika | Partsko Carstvo | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Publije Ventidije Bas | Pakor I od Partije | ||||||
| Snage | |||||||
| 8 legija, uključujući veliki broj praćkaša | 10.000–20.000 | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| vrlo mali | vrlo teški | ||||||
| Rimsko-perzijski ratovi |
| Rimsko-partski ratovi Kara – Kilikijska vrata – Amanski prijevoj – Planina Gindar – Pohodi Marka Antonija – Armenski rat 58–63 – Trajanov pohod na Partiju – Pohodi Lucija Vera – 2. Ktesifon – Nisibis Rimsko–sasanidski ratovi Resena – Misiče – Barbalis – Edesa – Singara – Amida – 3. Ktesifon – Samara Bizantsko-sasanidski ratovi Rat 421–422 – Anastazijev rat – Iberijski rat – Lazijski rat – Rat 572–591 – Rat 602–628 |
Bitka na planini Gindar se odigrala za vrijeme Rimsko-partskog (Antonijevog) rata u Siriji 38. pne. između rimske vojske pod Publijem Ventidijem Basom na jednoj, i partske vojske pod princom Pakorom na drugoj strani. U njoj su Rimljani izvojevali odlučujuću pobjedu, zaustavivši posljednji značajniji pokušaj Parta da osvoje rimske teritorije na Bliskom Istoku.
Godine 40. pne. su Parti pod kraljem Orodom II, nastojeći iskoristiti zauzetost tadašnjih rimskih vlastodržaca građanskim ratovima i međusobnim nesuglasicama, pokrenuli veliki pohod sa ciljem da osvoje rimske teritorije u Maloj Aziji i na Bliskom Istoku. Nakon početnih partskih uspjeha, tokom kojih su osvojene Sirija, Palestina i najveći dio Male Azije, rimski trijumvir Marko Antonije je sljedeće godine na Parte poslao vojsku pod Publijem Ventidijem Basom. Bas se pokazao kao sposoban vojskovođa, porazivši Parte kod kod Kilikijskih vrata i Amanskog prijevoja, što je rezultiralo njihovim izbacivanjem iz Male Azije i Sirije. Partski princ Pakor se sa time, međutim, nije htio pomiriti te je 38. pne. pokrenuo novi veliki pohod. Bas mu se sa svojim trupama nastojao suprotstaviti na samoj granici, odnosno na području Kirestike.
Prije bitke je Bas Pakoru poslao lažne uhode koje su mu sugerirale da sa svojim trupama prijeđe Eufrat uzvodno; sumnjičavi Bas je odbio tu sugestiju i odlučio sa svojim trupama prijeći Eufrat nizvodno. To je upravo bila Basova namjera, s obzirom da je taj prijelaz bio udaljeniji od partske vojske, odnosno omogućio Basu da zaposjedne obližnji gradić/brdo Gindar (Gindarus), odnosno dobije više vremena da pripremi svoje trupe.
Kada se Pakor našao pred legionarima koji su zaposjeli brdo, gotovo odmah je došlo do bitke. Nije jasno da li je Pakor izdao naredbu, ili je do borbe došlo spontano. U svakom slučaju, Bas je tako došao u priliku primijeniti istovjetnu taktiku koja mu donijela pobjedu kod Kilikijskih vrata, odnosno prisilivši neprijatelja da napada uzbrdo anulirao njegovu prednost u konjici. Konjanici-strijelci, koji su bili prethodnica partske glavnine, su brzo likvidirani u borbi prsa o prsa sa legionarima, a potom su legionari počeli bacati svoja koplja na partsku glavninu koja se nalazila uzbrdo. Partska vojska je došla u konfuziju, a potom je Bas naredio juriš u kome su Parti potpuno poraženi, a Pakor poginuo. Samo manji dio partske vojske se uspio povući preko Eufrata, te je rimska pobjeda bila potpuna.
Basovi suvremenici su često njegovu pobjedu, odnosno smrt partskog princa, tumačili kao revanš Partima za katastrofalni poraz Krasa u bitci kod Kare 53. pne. Bitka na planini Gindar je, pak, trajno spriječila dalje partske pokušaje da Rimljanima preotmu njihove posjede na Istoku i u budućim rimsko-partskim sukobima su u pravilu Rimljani bili u ofanzivi. Sam Bas je imao priliku da nastavi napredovanje, dotuče razbijenog neprijatelja i proširi rimske granice preko Eufrata, ali je on to odbio učiniti, zaključivši da bi takvi uspjesi izazvali zavist Marka Antonija i doveli ga u nemilost. Antonije je nešto kasnije uistinu preuzeo komandu nad Basovim trupama i pokrenuo ih na istok, ali je taj pohod završio katastrofom.
- Dando-Collins, Stephen. "Mark Antony's Heroes". Published by John Wiley and Sons, 2008, ISBN 0-470-22453-3, 978-0-470-22453-3