Papers by Selman KARADAĞ
TYB Akademi, 2023
Hasan Rüştü Okumuşgil H 1285 / M 1869 yılında Ermenek’te doğmuştur. Ermenek ve Konya’da
küçük yaş... more Hasan Rüştü Okumuşgil H 1285 / M 1869 yılında Ermenek’te doğmuştur. Ermenek ve Konya’da
küçük yaşlarda medrese eğitimi alan şair, İstanbul’da eğitimine devam etmiş, İzmir’e sürgün
gönderilmiş ve ardından Konya’ya dönerek çeşitli okullarda öğretmenlik yapmıştır. 1928’te Konya
Müzesi müdür yardımcılığına atanmış ve buradan emekli olmuştur. 1936 yılında vefat eden şairin
İstanbul, İzmir ve Konya’daki birçok basın organından çıkmış dergi ve gazetelerde şiir, hatıra,
makale, hikâye ve sosyal hayatla ilgili yazıları bulunmaktadır. Bugüne kadar şairin hayatı ve eserleri
ile ilgili tez, makale ve gazete yazısı gibi farklı alanlarda çalışmalar yapıldığı bilinmekle beraber
onun Hz. Mevlâna’ya olan gönül bağıyla ilgili herhangi bir inceleme yapılmadığı görülmüştür. Bu
çalışmada şairin, Hz. Mevlâna’ya bağlılığı ve ona olan hayranlığını dile getirdiği yazı ve şiirlerin
bir araya getirilmesi, hayatı ve eserleri ile ilgili yapılanlara katkı sağlanması ve bunların edebiyat
âlemine kazandırılması amaçlanmıştır. Çalışmada Hasan Rüştü’nün, harf inkılabından önce farklı
dergi ve gazetelerde Arap harfli olarak çıkmış Mesnevî beyitlerinin tercümelerine, Hz. Mevlâna’nın
bir gazelinin tahmisine, ona atfedilen şiirlerin tahmisine, “Külâh-ı Mevlevî” redifli bir manzumeye
ve Konya Müzesi ile ilgili kaleme alınan üç sayılık makaleye yer verilmiştir. Bu yazı ve şiirlerden
özellikle Mesnevî vezniyle kaleme alınan ilk on sekiz beyit tercümesinin ilim âlemine kazandırılması
önem arz etmektedir.
Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2018
Türk kültür ve edebiyatı açısından önemli bir yere sahip olan Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî’nin düşün... more Türk kültür ve edebiyatı açısından önemli bir yere sahip olan Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî’nin düşünceleri, eserleri ve hayatı hakkında asırlardır binlerce eser kaleme alınmış ve halen de alınmaya devam edilmektedir. Özellikle klasik Türk edebiyatı içerisinde incelenen ve yaklaşık sekiz asırdır Mevlâna ile özdeşleşen Mesnevî’si ile ilgili yapılan telif eserler ile tercüme ve şerh faaliyetleri günümüzde de hala görülmektedir.
Bu çalışmada içerisinde barındırdığı dinî, tasavvufî, ahlakî, edebî ve ilmî bilgiler açısından yazıldığı günden bu yana anlaşılması ve anlatılması amaçlanan Mesnevî’nin, Nahîfî’den sonra tamamının manzum tercümesini yapan ve 1836 yılında vefat eden Mehmed Şâkir Efendi’nin Tercemânu'l-Ma'nevî fî-Tercemeti'l-Mesnevî isimli manzum tercümesi incelenmiş, nüshaları hakkında bilgiler verilmiş ve tercümenin edebiyatımızdaki yeri anlatılmıştır.
Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2015
Şiir mecmuaları, edebiyatımızda divanlar ve şuara tezkirelerinden sonra gelen önemli kaynaklar ar... more Şiir mecmuaları, edebiyatımızda divanlar ve şuara tezkirelerinden sonra gelen önemli kaynaklar arasındadır. Mecmualar, çeşitli kişilere veya konulara ait seçilmiş mensur ve manzum birçok türü içerisinde barındıran eserlerdir. Genellikle oluşturanları ve tarihleri belli değildir. Şiir mecmuaları ile divanı bulunmayan / bulunamayan şairlerin şiirlerine ulaşılabilindiği gibi şuara tezkirelerinde adı geçen veya geçmeyen şairlerin şiirlerini de derleyebilmek mümkündür. Bu yönleri ile şiir mecmuaları, edebiyat dünyamıza ve kültür mirasımıza ışık tutan eserlerdir.
Çalışmamızda, Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu’nda kayıtlı olan Mecmûa-i Eş’âr adlı ve 06 Mil Yz. A 2860 numaralı şiir mecmuasının tanıtımı amaçlanmıştır. Mecmuada on beşinci yüzyıldan on dokuzuncu yüzyıla kadar olan muhtelif şairlerin şiirlerine yer verilmektedir. 162 varaktan oluşan mecmuada 100 şaire ait 409 farklı nazım şekli ile kime ait olduğunu tespit edemediğimiz 123 adet şiir bulunmaktadır. Çalışmada şiirlerin matla’ı veya ilk bendlerinin transkripsiyonlu metinleri mecmuadaki sıraya göre karşılaştırma yapılmaksızın verilmiştir.
Books by Selman KARADAĞ
Selçuk Üniversitesi Yayınları, 2023
Türk edebiyatının meşhur isimlerinden Cevrî İbrahim Çelebi’nin kaleme
aldığı Hall-i Tahkîkât, Mes... more Türk edebiyatının meşhur isimlerinden Cevrî İbrahim Çelebi’nin kaleme
aldığı Hall-i Tahkîkât, Mesnevî şerhleri arasında manzum şerh olma özelliğine
sahip değerli bir eserdir. 17. yüzyılda yazılan bu eser, Mevlâna Celâleddîn-i
Rûmî’nin Mesnevî’sinin ilk on sekiz beyti ile yine Mesnevî’den seçilen kırk beytin
şerhini ihtiva etmektedir. Dolayısıyla edebiyatımızda bu şerh hem Cevrî gibi
büyük bir şair tarafından Mesnevî’yi tercüme ve şerh etme geleneğinin devam
ettirilmesi hem de sonraki şerh veya tercümeler için bir yöntem olması
bakımından önem arz etmektedir.
Güzel yazı yazmada maharetli olan ve Mesnevî’yi defalarca istinsah eden şair
Cevrî’nin, Mesnevî’nin altı cildinden seçerek oluşturduğu Hall-i Tahkîkât’ının
incelendiği bu kitap bölümünde, şair Cevrî İbrahim Çelebi hakkında kısa bilgiler
verilmiş ve ardından Mesnevî’den seçilmiş beyitlerle oluşturulan eserler arasına
giren Hall-i Tahkîkât’ın tanıtımı ile incelemesi yapılmıştır. İnceleme kısmında
eserin bölümleri, şerh metodu ve içerik özellikleri gibi bilgilere yer verilmiştir.
Basım Aşamasındadır, 2023
.
Lisans Yayıncılık, 2020
Türk edebiyatı tarihi hakkındaki çalışmalarda genel itibariyle bir bütünlük vardır. Ancak yapılan... more Türk edebiyatı tarihi hakkındaki çalışmalarda genel itibariyle bir bütünlük vardır. Ancak yapılan bazı tasniflerin özellikle din kavramına göre değerlendirildiği de görülmektedir. Sonraki çalışmalara da öncülük eden bu sınıflandırmanın temelini, yaptığı kapsamlı çalışmalarıyla bilinen, XX. yüzyılın edebiyat tarihçisi M. Fuat Köprülü oluşturmuştur. Esasında ona göre Türk edebiyatı her ne kadar bir bütün halinde incelenmesi gerekirse de ilmî ve akademik araştırmaların daha da detaylandırılabilmesi ve hız kazanabilmesi için bu tasniflerin yapılması gerekmektedir.
Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri, 2021
Hiç şüphesiz ki Hz. Mevlana'nın düşünceleri, görüşleri ve
fikirleri kendi döneminde olduğu gibi g... more Hiç şüphesiz ki Hz. Mevlana'nın düşünceleri, görüşleri ve
fikirleri kendi döneminde olduğu gibi günümüze kadar olan süreçte
de toplumun her kesiminden insanı etkilemiş ve etkilemeye devam
etmektedir. Eserleri ile yüzyıllardır Doğu'da ve Batı'da farklı kültür
ve inanca sahip medeniyetlere ışık tutan Hz. Mevlana'nın etkisiyle
farklı dinlerdeki insanlar, İslamiyet'i tanıma fırsatı bulmuş,
yaratılmanın gayesini sorgulamayı başarmış ve neticede bunların
birçoğu din olarak İslam'la şerefyab olmuşlardır.
Akçağ Yayınları, 2021
Sekiz yüzyıl önce yaşamış olan Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî’nin düşünceleri,
eserleri ve hayatı hakk... more Sekiz yüzyıl önce yaşamış olan Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî’nin düşünceleri,
eserleri ve hayatı hakkındaki binlerce eser arasında Mesnevî’nin manzum ve mensur
tercüme ve şerhleri önemli yer tutmaktadır. Bilhassa klasik Türk edebiyatı içerisinde
farklı şekillerde incelenen ve Mevlâna denilince akla ilk gelen Mesnevî hakkında
Osmanlı Devleti zamanında zirveye ulaşan tercüme ve şerh geleneği günümüzde de
varlığını halen sürdürmektedir.
Yaklaşık yedi asırdır Türk milleti tarafından Mesnevî’nin bazı ciltleri, seçilmiş
beyitleri, bazı hikâyeleri veya tamamının tercüme ve şerhi yapılmıştır. Bu çalışmada
da; yazıldığı dönemden beri farklı toplumlara anlatılması ve aktarılması amaçlanan
Mesnevî’nin, tamamının Türkçe olarak yazılmış tercümeleri üzerinde durulmuş ve
Mehmed Şâkir Efendi’nin Tercemânü'l-Ma'nevî fî-Tercemeti'l-Mesnevî isimli
manzum tercümesi tanıtılmaya çalışılmıştır. Özellikle 18. yüzyıldan sonra Nahîfî
Süleymân, Mehmed Şâkir Efendi, Ahmet Metin Şahin, Mehmet Kanar ve Hicabi
Kırlangıç tarafından yazılan Mesnevî’nin manzum Türkçe tercümeleri, Mesnevî’nin
tercüme ve şerh geleneğinin de devam ettiğini gösteren önemli çalışmalardır.
Tablet Yayınları, 2023
Elinizdeki bu çalışmanın içeriğini teşkil eden Mesnevı ̂tercümesi Hz. Mevlâna'nın Mesnevı ̂isi... more Elinizdeki bu çalışmanın içeriğini teşkil eden Mesnevı ̂tercümesi Hz. Mevlâna'nın Mesnevı ̂isimli eserinin, anlama ve anlatılabilmesi için çaba sarfedilip asırlardır oluşturulan şerh, tercüme, sözlük ve temel kaynak gibi edebı ̂ürünlerden bir tanesidir. Mesnevı' nin yazılışından itibaren çoğu toplum tarafından onun anlaşılmasına yönelik onlarca şerh ve tercüme çalışması yapılmıştır. Kimi şair ve yazar Mesnevı' nin tamamına yönelik eserler ortaya koyarken kimileri de belli bir bölüm, hikaŷe veya ciltle yetinmişlerdir. Kiminin eserini bitirebilmesi için ömruÿ etmemiş kimi de Mesnevı ̂denizinden bir katre alabilmek hevesiyle bu işe girişmiştir. Mesnevı-i Şerif Tercümesi isimli bu eser, 19. yüzyılın sonlarına doğru oluşturulmuş ve harf inkılâbından önce, eski har lerle yazılan Mesnevı ̂tercümelerinin de içinde yer alan, Mesnevı' nin ilk cildinin başından itibaren 295 beyti ihtiva eden bir tercümedir.
Thesis Chapters by Selman KARADAĞ
Selçuk Üniversitesi, 2011
Ġazel Müstef'ilün müstef'ilün müstef'ilün müstef'ilün Peyveste cümle ḥāṣ ü 'ām her 'abd-i ḫāṣ-ı ḫ... more Ġazel Müstef'ilün müstef'ilün müstef'ilün müstef'ilün Peyveste cümle ḥāṣ ü 'ām her 'abd-i ḫāṣ-ı ḫayr-ḫ v āh Cevherle Leylā bendesi zeyn eyledi tārīḫini "İtsün hümāyūn devrini 'Abdü'l-Mecīd Ḫānuñ İlāh" 531 LHD. Metin bankası
Selçuk Üniversitesi, 2018
Conference Presentations by Selman KARADAĞ
Mevlâna Celâleddîn Rûmî'nin 750. Vuslat Yıl Dönümü 8. Uluslararası Anma Etkinlikleri -Yakın Doğu Üniversitesi, Rumi Araştırmaları Enstitüsü - KKTC / Lefkoşa, 2024
Bu bildiride, Hz. Mevlâna’nın eğitim ve öğretimle ilgili düşünceleri ve görüşleri Mesnevî isimli ... more Bu bildiride, Hz. Mevlâna’nın eğitim ve öğretimle ilgili düşünceleri ve görüşleri Mesnevî isimli eserinden örnekler verilerek ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Ayrıca ona göre iyi bir eğitimcide olması gereken vasıfların neler olduğu da yine örnek beyitlerle açıklanmıştır.
2. Uluslararası Eğitim ve Değerler Sempozyumu - Antalya, 2018
BEYNƏLXALQ KONFRANS: Mövlananin Fəlsəfəsi və Poeziyasi - Azerbaycan, 2021
Bu çalışmada; yazıldığı dönemden beri farklı toplumlara anlatılması ve aktarılması amaçlanan Mesn... more Bu çalışmada; yazıldığı dönemden beri farklı toplumlara anlatılması ve aktarılması amaçlanan Mesnevî‟nin, tamamının Türkçe olarak yazılmış tercümeleri üzerinde durulmuş ve Şâkir Mehmed Efendi‟nin Tercemânü'l-Ma'nevî fî-Tercemeti'l-Mesnevî isimli manzum tercümesi tanıtılmaya çalışılmıştır.
Mevlâna Celâleddîn Rûmî'nin 749. Vuslat Yıl Dönümü, 7. Uluslararası Anma Etkinlikleri- Kıbrıs, 2022
Hz. Mevlâna hem yaşadığı dönemde etrafındakilere insan olmanın bilincini ve özelliklerini her şar... more Hz. Mevlâna hem yaşadığı dönemde etrafındakilere insan olmanın bilincini ve özelliklerini her şart ve koşulda anlatmış hem de vücûda getirdiği eserlerinde bu özellik ve kavramlara sık sık yer vermiştir.
Teaching Documents by Selman KARADAĞ
Sûfî Araştırmaları - Sufi Studies, 2014
Selçuk Üniversitesi Mevlâna Araştırmaları Enstitüsü açıldığı 22 Ağustos 2010 tarihiyle Türk-İslâm... more Selçuk Üniversitesi Mevlâna Araştırmaları Enstitüsü açıldığı 22 Ağustos 2010 tarihiyle Türk-İslâm mutasavvıf ve mütefekkiri Mevlâna Celâleddin Rûmî’yi, eserle-rini, düşünce sistemini, Mevlevîlik, kültür ve sanatını bilimsel yöntemlerle araştırır-ken, Hz. Mevlâna ve Mevlevîliği tanıma ve tanıtmadaki yanlış anlama-algılama ve uygulamaları ortadan kaldırmayı değerli bilim insanlarının desteğini de alarak kendi-sine görev edinmiştir. Enstitü, ulusal ve uluslararası platformda söz sahibi bir ku-rum kimliğiyle Mevlâna Celâleddin Rûmî ve Mevlevîlikle ilgili pek çok konferans, sempozyum, panel ve sergi düzenlemiş halen de düzenlemeye devam etmektedir.
Bu etkinliklerden biri olan ve Hz. Mevlâna’nın 740. Vuslat Yıldönümü Anma Etkinlikleri kapsamında Konya Büyükşehir Belediyesi ile ortaklaşa düzenlenen “Günümüzde Yurt İçi Mevlevîhânelerinin Durum ve Konumları” sempozyumu 9-10 Aralık 2013 tarihleri arasında Konya Mevlana Kültür Merkezi Sultan Veled Salonu’nda yoğun bir konuşmacı ve dinleyicinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir.
Uploads
Papers by Selman KARADAĞ
küçük yaşlarda medrese eğitimi alan şair, İstanbul’da eğitimine devam etmiş, İzmir’e sürgün
gönderilmiş ve ardından Konya’ya dönerek çeşitli okullarda öğretmenlik yapmıştır. 1928’te Konya
Müzesi müdür yardımcılığına atanmış ve buradan emekli olmuştur. 1936 yılında vefat eden şairin
İstanbul, İzmir ve Konya’daki birçok basın organından çıkmış dergi ve gazetelerde şiir, hatıra,
makale, hikâye ve sosyal hayatla ilgili yazıları bulunmaktadır. Bugüne kadar şairin hayatı ve eserleri
ile ilgili tez, makale ve gazete yazısı gibi farklı alanlarda çalışmalar yapıldığı bilinmekle beraber
onun Hz. Mevlâna’ya olan gönül bağıyla ilgili herhangi bir inceleme yapılmadığı görülmüştür. Bu
çalışmada şairin, Hz. Mevlâna’ya bağlılığı ve ona olan hayranlığını dile getirdiği yazı ve şiirlerin
bir araya getirilmesi, hayatı ve eserleri ile ilgili yapılanlara katkı sağlanması ve bunların edebiyat
âlemine kazandırılması amaçlanmıştır. Çalışmada Hasan Rüştü’nün, harf inkılabından önce farklı
dergi ve gazetelerde Arap harfli olarak çıkmış Mesnevî beyitlerinin tercümelerine, Hz. Mevlâna’nın
bir gazelinin tahmisine, ona atfedilen şiirlerin tahmisine, “Külâh-ı Mevlevî” redifli bir manzumeye
ve Konya Müzesi ile ilgili kaleme alınan üç sayılık makaleye yer verilmiştir. Bu yazı ve şiirlerden
özellikle Mesnevî vezniyle kaleme alınan ilk on sekiz beyit tercümesinin ilim âlemine kazandırılması
önem arz etmektedir.
Bu çalışmada içerisinde barındırdığı dinî, tasavvufî, ahlakî, edebî ve ilmî bilgiler açısından yazıldığı günden bu yana anlaşılması ve anlatılması amaçlanan Mesnevî’nin, Nahîfî’den sonra tamamının manzum tercümesini yapan ve 1836 yılında vefat eden Mehmed Şâkir Efendi’nin Tercemânu'l-Ma'nevî fî-Tercemeti'l-Mesnevî isimli manzum tercümesi incelenmiş, nüshaları hakkında bilgiler verilmiş ve tercümenin edebiyatımızdaki yeri anlatılmıştır.
Çalışmamızda, Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu’nda kayıtlı olan Mecmûa-i Eş’âr adlı ve 06 Mil Yz. A 2860 numaralı şiir mecmuasının tanıtımı amaçlanmıştır. Mecmuada on beşinci yüzyıldan on dokuzuncu yüzyıla kadar olan muhtelif şairlerin şiirlerine yer verilmektedir. 162 varaktan oluşan mecmuada 100 şaire ait 409 farklı nazım şekli ile kime ait olduğunu tespit edemediğimiz 123 adet şiir bulunmaktadır. Çalışmada şiirlerin matla’ı veya ilk bendlerinin transkripsiyonlu metinleri mecmuadaki sıraya göre karşılaştırma yapılmaksızın verilmiştir.
Books by Selman KARADAĞ
aldığı Hall-i Tahkîkât, Mesnevî şerhleri arasında manzum şerh olma özelliğine
sahip değerli bir eserdir. 17. yüzyılda yazılan bu eser, Mevlâna Celâleddîn-i
Rûmî’nin Mesnevî’sinin ilk on sekiz beyti ile yine Mesnevî’den seçilen kırk beytin
şerhini ihtiva etmektedir. Dolayısıyla edebiyatımızda bu şerh hem Cevrî gibi
büyük bir şair tarafından Mesnevî’yi tercüme ve şerh etme geleneğinin devam
ettirilmesi hem de sonraki şerh veya tercümeler için bir yöntem olması
bakımından önem arz etmektedir.
Güzel yazı yazmada maharetli olan ve Mesnevî’yi defalarca istinsah eden şair
Cevrî’nin, Mesnevî’nin altı cildinden seçerek oluşturduğu Hall-i Tahkîkât’ının
incelendiği bu kitap bölümünde, şair Cevrî İbrahim Çelebi hakkında kısa bilgiler
verilmiş ve ardından Mesnevî’den seçilmiş beyitlerle oluşturulan eserler arasına
giren Hall-i Tahkîkât’ın tanıtımı ile incelemesi yapılmıştır. İnceleme kısmında
eserin bölümleri, şerh metodu ve içerik özellikleri gibi bilgilere yer verilmiştir.
fikirleri kendi döneminde olduğu gibi günümüze kadar olan süreçte
de toplumun her kesiminden insanı etkilemiş ve etkilemeye devam
etmektedir. Eserleri ile yüzyıllardır Doğu'da ve Batı'da farklı kültür
ve inanca sahip medeniyetlere ışık tutan Hz. Mevlana'nın etkisiyle
farklı dinlerdeki insanlar, İslamiyet'i tanıma fırsatı bulmuş,
yaratılmanın gayesini sorgulamayı başarmış ve neticede bunların
birçoğu din olarak İslam'la şerefyab olmuşlardır.
eserleri ve hayatı hakkındaki binlerce eser arasında Mesnevî’nin manzum ve mensur
tercüme ve şerhleri önemli yer tutmaktadır. Bilhassa klasik Türk edebiyatı içerisinde
farklı şekillerde incelenen ve Mevlâna denilince akla ilk gelen Mesnevî hakkında
Osmanlı Devleti zamanında zirveye ulaşan tercüme ve şerh geleneği günümüzde de
varlığını halen sürdürmektedir.
Yaklaşık yedi asırdır Türk milleti tarafından Mesnevî’nin bazı ciltleri, seçilmiş
beyitleri, bazı hikâyeleri veya tamamının tercüme ve şerhi yapılmıştır. Bu çalışmada
da; yazıldığı dönemden beri farklı toplumlara anlatılması ve aktarılması amaçlanan
Mesnevî’nin, tamamının Türkçe olarak yazılmış tercümeleri üzerinde durulmuş ve
Mehmed Şâkir Efendi’nin Tercemânü'l-Ma'nevî fî-Tercemeti'l-Mesnevî isimli
manzum tercümesi tanıtılmaya çalışılmıştır. Özellikle 18. yüzyıldan sonra Nahîfî
Süleymân, Mehmed Şâkir Efendi, Ahmet Metin Şahin, Mehmet Kanar ve Hicabi
Kırlangıç tarafından yazılan Mesnevî’nin manzum Türkçe tercümeleri, Mesnevî’nin
tercüme ve şerh geleneğinin de devam ettiğini gösteren önemli çalışmalardır.
Thesis Chapters by Selman KARADAĞ
Conference Presentations by Selman KARADAĞ
Teaching Documents by Selman KARADAĞ
Bu etkinliklerden biri olan ve Hz. Mevlâna’nın 740. Vuslat Yıldönümü Anma Etkinlikleri kapsamında Konya Büyükşehir Belediyesi ile ortaklaşa düzenlenen “Günümüzde Yurt İçi Mevlevîhânelerinin Durum ve Konumları” sempozyumu 9-10 Aralık 2013 tarihleri arasında Konya Mevlana Kültür Merkezi Sultan Veled Salonu’nda yoğun bir konuşmacı ve dinleyicinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir.
küçük yaşlarda medrese eğitimi alan şair, İstanbul’da eğitimine devam etmiş, İzmir’e sürgün
gönderilmiş ve ardından Konya’ya dönerek çeşitli okullarda öğretmenlik yapmıştır. 1928’te Konya
Müzesi müdür yardımcılığına atanmış ve buradan emekli olmuştur. 1936 yılında vefat eden şairin
İstanbul, İzmir ve Konya’daki birçok basın organından çıkmış dergi ve gazetelerde şiir, hatıra,
makale, hikâye ve sosyal hayatla ilgili yazıları bulunmaktadır. Bugüne kadar şairin hayatı ve eserleri
ile ilgili tez, makale ve gazete yazısı gibi farklı alanlarda çalışmalar yapıldığı bilinmekle beraber
onun Hz. Mevlâna’ya olan gönül bağıyla ilgili herhangi bir inceleme yapılmadığı görülmüştür. Bu
çalışmada şairin, Hz. Mevlâna’ya bağlılığı ve ona olan hayranlığını dile getirdiği yazı ve şiirlerin
bir araya getirilmesi, hayatı ve eserleri ile ilgili yapılanlara katkı sağlanması ve bunların edebiyat
âlemine kazandırılması amaçlanmıştır. Çalışmada Hasan Rüştü’nün, harf inkılabından önce farklı
dergi ve gazetelerde Arap harfli olarak çıkmış Mesnevî beyitlerinin tercümelerine, Hz. Mevlâna’nın
bir gazelinin tahmisine, ona atfedilen şiirlerin tahmisine, “Külâh-ı Mevlevî” redifli bir manzumeye
ve Konya Müzesi ile ilgili kaleme alınan üç sayılık makaleye yer verilmiştir. Bu yazı ve şiirlerden
özellikle Mesnevî vezniyle kaleme alınan ilk on sekiz beyit tercümesinin ilim âlemine kazandırılması
önem arz etmektedir.
Bu çalışmada içerisinde barındırdığı dinî, tasavvufî, ahlakî, edebî ve ilmî bilgiler açısından yazıldığı günden bu yana anlaşılması ve anlatılması amaçlanan Mesnevî’nin, Nahîfî’den sonra tamamının manzum tercümesini yapan ve 1836 yılında vefat eden Mehmed Şâkir Efendi’nin Tercemânu'l-Ma'nevî fî-Tercemeti'l-Mesnevî isimli manzum tercümesi incelenmiş, nüshaları hakkında bilgiler verilmiş ve tercümenin edebiyatımızdaki yeri anlatılmıştır.
Çalışmamızda, Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu’nda kayıtlı olan Mecmûa-i Eş’âr adlı ve 06 Mil Yz. A 2860 numaralı şiir mecmuasının tanıtımı amaçlanmıştır. Mecmuada on beşinci yüzyıldan on dokuzuncu yüzyıla kadar olan muhtelif şairlerin şiirlerine yer verilmektedir. 162 varaktan oluşan mecmuada 100 şaire ait 409 farklı nazım şekli ile kime ait olduğunu tespit edemediğimiz 123 adet şiir bulunmaktadır. Çalışmada şiirlerin matla’ı veya ilk bendlerinin transkripsiyonlu metinleri mecmuadaki sıraya göre karşılaştırma yapılmaksızın verilmiştir.
aldığı Hall-i Tahkîkât, Mesnevî şerhleri arasında manzum şerh olma özelliğine
sahip değerli bir eserdir. 17. yüzyılda yazılan bu eser, Mevlâna Celâleddîn-i
Rûmî’nin Mesnevî’sinin ilk on sekiz beyti ile yine Mesnevî’den seçilen kırk beytin
şerhini ihtiva etmektedir. Dolayısıyla edebiyatımızda bu şerh hem Cevrî gibi
büyük bir şair tarafından Mesnevî’yi tercüme ve şerh etme geleneğinin devam
ettirilmesi hem de sonraki şerh veya tercümeler için bir yöntem olması
bakımından önem arz etmektedir.
Güzel yazı yazmada maharetli olan ve Mesnevî’yi defalarca istinsah eden şair
Cevrî’nin, Mesnevî’nin altı cildinden seçerek oluşturduğu Hall-i Tahkîkât’ının
incelendiği bu kitap bölümünde, şair Cevrî İbrahim Çelebi hakkında kısa bilgiler
verilmiş ve ardından Mesnevî’den seçilmiş beyitlerle oluşturulan eserler arasına
giren Hall-i Tahkîkât’ın tanıtımı ile incelemesi yapılmıştır. İnceleme kısmında
eserin bölümleri, şerh metodu ve içerik özellikleri gibi bilgilere yer verilmiştir.
fikirleri kendi döneminde olduğu gibi günümüze kadar olan süreçte
de toplumun her kesiminden insanı etkilemiş ve etkilemeye devam
etmektedir. Eserleri ile yüzyıllardır Doğu'da ve Batı'da farklı kültür
ve inanca sahip medeniyetlere ışık tutan Hz. Mevlana'nın etkisiyle
farklı dinlerdeki insanlar, İslamiyet'i tanıma fırsatı bulmuş,
yaratılmanın gayesini sorgulamayı başarmış ve neticede bunların
birçoğu din olarak İslam'la şerefyab olmuşlardır.
eserleri ve hayatı hakkındaki binlerce eser arasında Mesnevî’nin manzum ve mensur
tercüme ve şerhleri önemli yer tutmaktadır. Bilhassa klasik Türk edebiyatı içerisinde
farklı şekillerde incelenen ve Mevlâna denilince akla ilk gelen Mesnevî hakkında
Osmanlı Devleti zamanında zirveye ulaşan tercüme ve şerh geleneği günümüzde de
varlığını halen sürdürmektedir.
Yaklaşık yedi asırdır Türk milleti tarafından Mesnevî’nin bazı ciltleri, seçilmiş
beyitleri, bazı hikâyeleri veya tamamının tercüme ve şerhi yapılmıştır. Bu çalışmada
da; yazıldığı dönemden beri farklı toplumlara anlatılması ve aktarılması amaçlanan
Mesnevî’nin, tamamının Türkçe olarak yazılmış tercümeleri üzerinde durulmuş ve
Mehmed Şâkir Efendi’nin Tercemânü'l-Ma'nevî fî-Tercemeti'l-Mesnevî isimli
manzum tercümesi tanıtılmaya çalışılmıştır. Özellikle 18. yüzyıldan sonra Nahîfî
Süleymân, Mehmed Şâkir Efendi, Ahmet Metin Şahin, Mehmet Kanar ve Hicabi
Kırlangıç tarafından yazılan Mesnevî’nin manzum Türkçe tercümeleri, Mesnevî’nin
tercüme ve şerh geleneğinin de devam ettiğini gösteren önemli çalışmalardır.
Bu etkinliklerden biri olan ve Hz. Mevlâna’nın 740. Vuslat Yıldönümü Anma Etkinlikleri kapsamında Konya Büyükşehir Belediyesi ile ortaklaşa düzenlenen “Günümüzde Yurt İçi Mevlevîhânelerinin Durum ve Konumları” sempozyumu 9-10 Aralık 2013 tarihleri arasında Konya Mevlana Kültür Merkezi Sultan Veled Salonu’nda yoğun bir konuşmacı ve dinleyicinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir.