مواد ڏانھن هلو

يوڪيريئوٽا

ڳنڍڻن کي سنواريو
کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان

يوڪيريئوٽس
Temporal range: اوروسيريئن -اڃان تائين موجود - سانچو:ھڪ ڊگھي دؤر وارو پنڊپھڻ
يوڪيريئوٽس ء ان جي قسمن جا مثال- ڪلاڪ وائيز مٿان کان کاٻي پاسي: ڳاڙھي رازي ماکي جي مک، بوليٽس ايڊيولس، چمپنيزي، آئسوٽرائيڪا انٽيسٽنلس، فارسي مکڻو ڪوپ ۽ والواڪس ڪارٽيري
سائنسي درجا بندي e fossil_range: If the specified fossil range is a period supported -- by templates {period_start} and {next_period}, then it incorporates -- the specified range into template {Fossil range}, but checking to -- display properly. Otherwise, just passes parameter. --></noinclude>
Unrecognized taxon (fix): يوڪيريئوٽا
ڪنگڊمز آف يوڪيريئوٽا[2] يا سپر گروپ
ٻوٽن واري ڪنگڊم –
  • ايس اي آر سپر گروپ (اسٽريمينوپليز + الويئالاٽا + رائزاريئا)
  • ايڪسڪواٽا
  • اميبزوئا
  • اوپسٿوڪانٽ
جانورن واري ڪنگڊم –
فنگيا واري ڪنگڊم

يوڪيريئوٽڪ جاندارن مان جيڪي جانورن، ٻوٽن ۽ فنگيا جي ڪنگڊمن يا تقسيمن ۾ شامل ڪري سگھڻ جھڙا نہ ھوندا آھن تہ کين پروٽيسٽا جي ڪنگڊم م رکيو ويندو آهي.

يوڪيريئوٽس (Eukaryotes) اھڙن جاندارن جو نالو آھي جنھن جي جيو گھرڙي کي جھلي ۾ ويڙھيل مرڪز (cell nucleus) ھوندو آھي. جڏھن تہ بئڪٽيريا ۽ آرڪائيا کي مرڪز ڪانہ ٿيندو آهي.[3] [4][5] يوڪيريئوٽس جو تعلق يوڪيريئوٽا يا يوڪيريا سان آھي. لفظ يوڪيريئوٽا يوناني ٻوليءَ جي ٻن لفظن مان نڪتل آهي: εὖ (یو: معني، چڱو يا سچو) ء κάρυον (ڪيريون، معني گورو).

گھرڙن جو جھليدار نظام ۽ انھن جا جزا

يوڪيريئوٽڪ جاندارن جي گھرڙن جا عضو جھلي (membrane) ۾ ویڙھيل ھوندا آھن. ڪجهه ٻوٽن ۽ الجائي جي جيو گھرڙن ۾ ڪلوروپلاسٽ پڻ ھوندو آھي. انھن جي جھلي دار نظام کي اينڊو ميمبرين سڏيو ويندو آهي.[6] گھرڙن جو مرڪز ٻٽي جھلي ۾ ويڙھيل ھوندو آھي جنھن کي نيوڪليئس ميمبرين يا نيوڪليئس جو لفافو بہ چوندا آھن جنھن ۾ سنھا سوراخ ھوندا آھن جن ذريعي مادا اندر داخل يا خارج ٿيندا آهن.[7] اھي بناوٽ جون خاصيتون ھڪ گھرڙيائي (unicellular) جاندارن، آرڪيئا ء بئڪٽيريا ۾ نہ ھونديون آھن. يوڪيريئوٽس گھڻ گھرڙيائي جاندار (Multicellular) ھوندا آھن ۽ انھن جا گھرڙا پاڻ ۾ ملي مختلف نمونن جا تاندورا (tissue) ٺاھيندا آھن. ھڪ گھرڙيائي يوڪيريئوٽس کي پروٽسٽس (protists) سڏيو ويندو آهي. جانور ۽ ٻوٽا سڀ کان وڌيڪَ سڃاتل يوڪيريئوٽس آھن. يوڪيريئوٽس جاندارن م پيدائش جو ھڪ طريقو جنسي ميلاپ وارو, ميئوسس (meiosis) هوندو آهي، جنھن ۾ ھڪ گھرڙو ورھائجي ٻن ھڪ جھڙن جينياتي بناوٽ وارن گھرڙن ۾ تبديل ٿي ويندا آهن. پيدائش جو ٻيو طريقو وري جنسي ميلاپ کان سواءِ ٿيندو آهي جنھن کي "مٽوسس" (mitosis) چوندا آهن جنھن م ڊي اين اي جو پيدائشي عمل (DNA replication) گھرڙي جي تقسيم جي ٻن ڦيرن سان چار ھیپلائڊ (haploid daughter cells) پيدا ڪندا آهن جيڪي جنسي گھرڙن يا گميٽ (gamete) وارو ڪم ڪندا آھن. انھن مان ھر گميٽ کي ڪروموسومز جو ھڪ سيٽ ھوندو آھي.[8] دنيا جي ننڍن جاندارن جون سموريون برادريون ھن حياتياتي دائري سان تعلق رکن ٿيون.[9] يوڪيريئوٽا جاندارن جي شروعات 1.6 ارب سال کان 2.1 ارب سالن واري دؤر ۾ ٿي جن کي پروٽيروزوائڪ دؤر (Proterozoic eon) جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو.

مٽوڪونڊرين جي سادي بناوٽ

مٽوڪونڊرين (Mitochondrion) سواءِ ھڪ قسم جي جملي سڀني يوڪيريئوٽا جي گھرڙن جو ھڪ ننڍڙو جزو يا عضو آھي. رڳو ھڪ يوڪيريئوٽا، "مونوسيرڪامنائڊز" (Monocercomonoides)، اھو عضو وڃائي ڇڏيو آهي.[10] مٽوڪونڊريا گھرڙي اندر کنڊ کي ايڊينوسائن ٽراء فاسفيٽ (ATP) ۾ تبديل ڪري يوڪيريئوٽڪ گھرڙي کي توانائي فراھم ڪندو آهي.[11] مٽوڪونڊريا ۾ پنھنجو الڳ قسم جو ڊي اين اي (DNA) ٿئي ٿو جيڪو بناوٽ ۾ بئڪٽيريا جي ڊي اين اي وانگر ھوندو آھي جيڪو rRNA ۽ tRNA جينز کي پنھنجي ضابطي ۾ رکندو آهي ۽ آر اين اي (RNA) کي پيدا ڪندو آھي، جنھن جي مشابهت يوڪيريئوٽا جي ڀيٽ ۾ بئڪٽيريا جي آر اين اي سان وڌيڪ ھوندي آھي.[12]

تاريخ

[سنواريو]
ڪنسٽنٽائين مريسچڪووسڪي جنھن گھرڙن جو نسبتي تعلق جو بنياد انھن جي مرڪز جي آڌار تي تجويز ڪيو

يوڪيريئوٽا وارو خيال ھڪ فرينچ حياتياتي ماھر ايڊورڊ چئٽن(انگريزي: Edouard Chatton)(1883-1947) سان منصوب ڪيو ويندو آهي. لفظ پروڪيريئوٽ(انگريزي: prokaryote) ۽ يوڪيريئوٽ(انگريزي: eukaryote) وري ڪيناڊا جي حياتياتي ماھر راجر اسٽينيئر ۽ آمريڪا جي ڊچ نسل واري مائڪروبائيولاجي جي ماھر سي.بي.وان نيل(انگريزي: C. B. van Niel) 1962 ۾ ٻيھر متعارف ڪرايا.

تنوع

[سنواريو]

تفاوت

[سنواريو]

خاصيتون

[سنواريو]

ارتقا

[سنواريو]
Tree of eukaryotes showing major subgroups and thumbnail diagrams of representative members of each group. Updated synthesis based on recent (as of 2023) phylogenomic reconstructions.[13]

History of classification

[سنواريو]
وڌيڪ ڏسو: History of taxonomy

In antiquity, the two lineages of animals and plants were recognized by Aristotle and Theophrastus. The lineages were given the taxonomic rank of Kingdom by Linnaeus in the 18th century. Though he included the fungi with plants with some reservations, it was later realized that they are quite distinct and warrant a separate kingdom.[14] The various single-cell eukaryotes were originally placed with plants or animals when they became known. In 1818, the German biologist Georg A. Goldfuss coined the word protozoa to refer to organisms such as ciliates,[15] and this group was expanded until Ernst Haeckel made it a kingdom encompassing all single-celled eukaryotes, the Protista, in 1866.[16][17][18] The eukaryotes thus came to be seen as four kingdoms:

The protists were at that time thought to be "primitive forms", and thus an evolutionary grade, united by their primitive unicellular nature.[17] Understanding of the oldest branchings in the tree of life only developed substantially with DNA sequencing, leading to a system of domains rather than kingdoms as top level rank being put forward by Carl Woese, Otto Kandler, and Mark Wheelis in 1990, uniting all the eukaryote kingdoms in the domain "Eucarya", stating, however, that سانچو:"'eukaryotes' will continue to be an acceptable common synonym".[19][20] In 1996, the evolutionary biologist Lynn Margulis proposed to replace Kingdoms and Domains with "inclusive" names to create a "symbiosis-based phylogeny", giving the description "Eukarya (symbiosis-derived nucleated organisms)".[21]

Phylogeny

[سنواريو]

By 2014, a rough consensus started to emerge from the phylogenomic studies of the previous two decades.[22][23] The majority of eukaryotes can be placed in one of two large clades dubbed Amorphea (similar in composition to the unikont hypothesis) and the Diphoda (formerly bikonts), which includes plants and most algal lineages. A third major grouping, the Excavata, has been abandoned as a formal group as it is paraphyletic.[24] The proposed phylogeny below includes only one group of excavates (Discoba),[25] and incorporates the 2021 proposal that picozoans are close relatives of rhodophytes.[26] The Provora are a group of microbial predators discovered in 2022.[27]

سانچو:Stem group kingdoms

يوڪاريوٽس جي ابتدا

[سنواريو]

اصل مضمون جي لاءِ ڏسو يوڪاريوجينيسس
سمبائيوجينيسس جي نظريي ۾، هڪ آرڪيان ۽ هڪ ايروبڪ بيڪٽيريا جي ضم ٿي، ايروبڪ ميڪوڪونڊريا سان، يوڪريوٽس پيدا ڪيو؛ هڪ ٻيو ضم کلوروپلاسٽ شامل ڪيو، سائي ٻوٽن کي ٺاهي.[28]

يوڪر يوٽڪ سيل جي ابتدا، يا يوڪاريوجينيسس، زندگيءَ جي ارتقا ۾ هڪ سنگ ميل آهي، ڇاڪاڻ ته يوڪريوٽس ۾ سڀ پيچيده سيل ۽ لڳ ڀڳ سڀ ملٽي سيلولر جاندار شامل آهن. آخري يوڪريوٽڪ عام اباڻي (LECA) سڀني جاندار يوڪريوٽس جي فرضي اصليت آهي ۽ گهڻو ڪري، هڪ فرد نه، هڪ حياتياتي آبادي هئي. آخري يوڪريوٽڪ عام اباڻي (LECA) کي مڃيو وڃي ٿو ته هڪ نيوڪليس, گهٽ ۾ گهٽ هڪ سينٽريول ۽ فليگيلم، بنيادي طور تي ايروبڪ ميڪوڪونڊريا، جنس (مييوسس ۽ سنگامي)، هڪ غير فعال سيسٽ جنهن ۾ چيٽين يا سيلولوز جي سيل وال سان گڏ ۽ پيروڪسسومس سان، هڪ پروٽسٽ (Protist) آهي. متحرڪ anaerobic archaean ۽ aerobic alphaproteobacterium جي وچ ۾ هڪ endosymbiotic اتحاد LECA ۽ سڀني eukaryotes کي جنم ڏنو، mitochondria سان. هڪ سيڪنڊ، گهڻو پوءِ هڪ سائانو بيڪٽيريا سان Endosymbiosis ٻوٽن جي اباڻي کي جنم ڏنو، ڪلوروپلاسٽس سان. آرڪيا ۾ يوڪريوٽڪ بائيو مارڪرز جي موجودگي آثار قديمه ڏانهن اشارو ڪري ٿي. Asgard archaea جي جينومس ۾ ڪافي مقدار ۾ Eukaryotic signature پروٽين جين موجود آهن، جيڪي cytoskeleton جي ترقي ۾ اهم ڪردار ادا ڪن ٿا ۽ eukaryotes جي پيچيده سيلولر ڍانچي جي خاصيت. 2022 ۾، cryo-electron tomography ظاھر ڪيو ته Asgard archaea ۾ ھڪڙو پيچيده ايڪٽين تي ٻڌل سائٽوسڪليٽن آھي، جيڪو يوڪريوٽس جي قديم آثارن جو پھريون سڌو سنئون ثبوت مهيا ڪري ٿو.

origin of the eukaryotic cell, or eukaryogenesis, is a milestone in the evolution of life, since eukaryotes include all complex cells and almost all multicellular organisms. The last eukaryotic common ancestor (LECA) is the hypothetical origin of all living eukaryotes,[29] and was most likely a biological population, not a single individual.[30] The LECA is believed to have been a protist with a nucleus, at least one centriole and flagellum, facultatively aerobic mitochondria, sex (meiosis and syngamy), a dormant cyst with a cell wall of chitin or cellulose, and peroxisomes.[31][32][33]

An endosymbiotic union between a motile anaerobic archaean and an aerobic alphaproteobacterium gave rise to the LECA and all eukaryotes, with mitochondria. A second, much later endosymbiosis with a cyanobacterium gave rise to the ancestor of plants, with chloroplasts.[34]

The presence of eukaryotic biomarkers in archaea points towards an archaeal origin. The genomes of Asgard archaea have plenty of Eukaryotic signature protein genes, which play a crucial role in the development of the cytoskeleton and complex cellular structures characteristic of eukaryotes. In 2022, cryo-electron tomography demonstrated that Asgard archaea have a complex actin-based cytoskeleton, providing the first direct visual evidence of the archaeal ancestry of eukaryotes.[35]

فوسل

[سنواريو]

يوڪريوٽ جي اصليت جو وقت معلوم ڪرڻ ڏکيو آهي، پر ڪنگشانيا ميگنيفيسيا (Qingshania magnificia) جي دريافت، اتر چين مان سڀ کان قديم ملٽي سيلولر يوڪريوٽ، جيڪو 1.635 بلين سال اڳ جي دور ۾ رهندو هو، اهو ظاهر ڪري ٿو ته تاج گروپ يوڪريوٽس پيلوپروٽيروزوڪ (اسٽيرين) دور مان پيدا ٿيو هوندو. سڀ کان اوائلي غير واضح يونيسيلولر يوڪريوٽس جيڪي لڳ ڀڳ 1.65 بلين سال اڳ جي دور ۾ رهندا هئا. اهي پڻ اتر چين مان دريافت ڪيا ويا آهن: تپانيا پلانا, شيوسپاريڊم ميڪروريٽيڪولاٽم, ڊڪٽواسفيرا ميڪروريٽيڪولاٽا، جيڪو

Germino. sphaera alveo. لتا ۽ والريا لوفو. اسٽريٽا ڪجھ ايڪريارچ گهٽ ۾ گهٽ 1.65 بلين سال اڳ کان سڃاتا وڃن ٿا، ۽ هڪ فوسل، گريپينيا، جيڪو شايد هڪ الگا هجي، جيترو 2.1 بلين سال پراڻو آهي. "مسئلو" فوسل ڊسڪاگما 2.2 بلين سال پراڻي paleosols ۾ مليو آهي.

the earliest unequivocal unicellular eukaryotes which lived during approximately 1.65 billion years ago are also discovered from North China: Tappania plana, Shuiyousphaeridium macroreticulatum, Dictyosphaera macroreticulata, Germinosphaera alveolata, and Valeria lophostriata.[36]

Some acritarchs are known from at least 1.65 billion years ago, and a fossil, Grypania, which may be an alga, is as much as 2.1 billion years old.[37][38] The "problematic"[39] fossil Diskagma has been found in paleosols 2.2 billion years old.[39]

تقريبن 2.2 بلين سال پراڻي پٿر مان، مشڪلاتي [40] ڊسڪاگما بٽنائي جي بحالي، هڪ زميني فوسل جيڪا هڪ ملي ميٽر کان به گهٽ آهي.

"وڏي نوآبادياتي جاندارن" جي نمائندگي ڪرڻ لاءِ تجويز ڪيل اڏاوتون (Palaeoproterozoic) جي ڪاري شيل ۾ مليون آهن جهڙوڪ فرانسويلين بي فارميشن، گبون ۾، "فرانسويلين بايوٽا" جو نالو ڏنو ويو آهي، جيڪو 2.1 بلين سال پراڻو آهي.[41] [42] بهرحال، انهن اڏاوتن جي حيثيت کي فوسلز جي حيثيت سان مقابلو ڪيو ويو آهي، ٻين ليکڪن سان گڏ اهو مشورو ڏئي ٿو ته اهي شايد (pseudofossils) جي نمائندگي ڪن ٿا. [43] سڀ کان پراڻا فوسلز غير واضح طور تي يوڪريوٽس کي تفويض ڪري سگهجن ٿا، چين جي روئيانگ گروپ مان آهن، جيڪي لڳ ڀڳ 1.8-1.6 بلين سال اڳ جي تاريخ جا آهن.[44] فوسلز جيڪي واضح طور تي جديد گروهن سان لاڳاپيل آهن هڪ اندازي مطابق 1.2 بلين سال اڳ، ڳاڙهي الجي جي صورت ۾ ظاهر ٿيڻ شروع ڪن ٿا، جيتوڻيڪ تازو ڪم ڏيکاري ٿو ته ونڌيا بيسن ۾ فوسيل ٿيل تنتي الجي جي وجود جي تاريخ شايد 1.6 کان 1.7 بلين سال اڳ واري هئي.[45]

آسٽريلين شيلز ۾ اسٽيرانن جي موجودگي، يوڪريوٽڪ-مخصوص بايو مارڪرز، اڳ ۾ اشارو ڪيو ويو آهي ته يوڪريوٽس انهن پٿرن ۾ موجود هئا جن جي تاريخ 2.7 بلين سال پراڻي هئي، [46] [47] پر اهي آرڪيائي بائيو مارڪرز کي بعد ۾ آلودگي جي طور تي رد ڪيو ويو آهي.[48] سڀ کان پراڻو صحيح بايو مارڪر رڪارڊ صرف 800 ملين سال پراڻو آهي. ان جي ابتڙ، هڪ ماليڪيولر ڪلاڪ جو تجزيو ڏيکاري ٿو ته اسٽيرول بايو سنٿيسس جي شروعات 2.3 بلين سال اڳ ٿي.[49] يوڪريوٽڪ بائيو مارڪرز جي طور تي اسٽيرانن جي فطرت ڪجهه بيڪٽيريا پاران اسٽيرولس جي پيداوار جي ڪري وڌيڪ پيچيدگي آهي.[50][51]

جڏهن ته انهن جي اصليت، يوڪريوٽس شايد گهڻي دير تائين ماحولياتي طور تي غالب نه ٿي سگهيا آهن؛ وڏي آباديءَ جي اڀار جي ڪري سامونڊي ٻوٽن جي زنڪ ٺهڻ ۾ وڏي پئماني تي اضافو ٿيو آهي.[52]

پڻ ڏسو

[سنواريو]

خارجي لنڪس

[سنواريو]
Wikispecies has information related to:

سانچو:Eukaryota سانچو:Life on Earth سانچو:Organisms et al. سانچو:Taxonbar

حوالا

[سنواريو]
  1. ↑ "Tracing back EFL gene evolution in the cryptomonads-haptophytes assemblage: separate origins of EFL genes in haptophytes, photosynthetic cryptomonads, and goniomonads". Gene 441 (1–2): 126–31. July 2009. doi:10.1016/j.gene.2008.05.010. PMID 18585873. http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0378-1119(08)00219-9. 
  2. ↑ "The revised classification of eukaryotes" (PDF). The Journal of Eukaryotic Microbiology 59 (5): 429–93. September 2012. doi:10.1111/j.1550-7408.2012.00644.x. PMID 23020233. PMC 3483872. http://www.paru.cas.cz/docs/documents/93-Adl-JEM-2012.pdf.  آرڪائيو ڪيا ويا 16 December 2013 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
  3. ↑ Youngson, Robert M. (2006). Collins Dictionary of Human Biology. Glasgow: HarperCollins. ISBN 0-00-722134-7. 
  4. ↑ Nelson, David L.; Cox, Michael M. (2005). Lehninger Principles of Biochemistry (4th ed.). New York: W.H. Freeman. ISBN 0-7167-4339-6. 
  5. ↑ Martin, E.A., ed (1983). Macmillan Dictionary of Life Sciences (2nd ed.). London: Macmillan Press. ISBN 0-333-34867-2. 
  6. ↑ Linka, Marc; Weber, Andreas P.M. (2011). "Evolutionary Integration of Chloroplast Metabolism with the Metabolic Networks of the Cells". Functional Genomics and Evolution of Photosynthetic Systems. Springer. p. 215. ISBN 978-9400715332. https://books.google.com/books?id=WfzEgaLibuwC&pg=PA215. 
  7. ↑ "The nuclear envelope". Cold Spring Harbor Perspectives in Biology 2 (3): a000539. March 2010. doi:10.1101/cshperspect.a000539. PMID 20300205. 
  8. ↑ Zimmer C. "Scientists Unveil New 'Tree of Life'". The New York Times. حاصل ڪيل 2016-04-11. 
  9. ↑ "Prokaryotes: the unseen majority" (PDF). Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 95 (12): 6578–83. June 1998. doi:10.1073/pnas.95.12.6578. PMID 9618454. PMC 33863. Bibcode: 1998PNAS...95.6578W. http://www.pnas.org/cgi/reprint/95/12/6578.pdf. 
  10. ↑ "A Eukaryote without a Mitochondrial Organelle". Current Biology 26 (10): 1274–1284. May 2016. doi:10.1016/j.cub.2016.03.053. PMID 27185558. 
  11. ↑ "Re: Are there eukaryotic cells without mitochondria?". madsci.org. 
  12. ↑ Watson, James; Hopkins, Nancy; Roberts, Jeffery; Steitz, Joan Argetsinger; Weiner, Alan (1988). "28: The Origins of Life" (English ۾) (Hardcover). Molecular Biology of the Gene (Fourth ed.). Menlo Park, CA: The Benjamin/Cummings Publishing Company, Inc.. p. 1154. ISBN 0-8053-9614-4. 
  13. ↑ سانچو:Cite Q
  14. ↑ "Taxonomic proposals for the classification of marine yeasts and other yeast-like fungi including the smuts". Botanica Marina 23 (6): 361–373. 1980. doi:10.1515/bot-1980-230605. 
  15. ↑ Goldfuß (1818). "Ueber die Classification der Zoophyten" (de ۾). Isis, Oder, Encyclopädische Zeitung von Oken 2 (6): 1008–1019. https://www.biodiversitylibrary.org/item/47614#page/530/mode/1up. Retrieved 15 March 2019.  From p. 1008: "Erste Klasse. Urthiere. Protozoa." (First class. Primordial animals. Protozoa.) [Note: each column of each page of this journal is numbered; there are two columns per page.]
  16. ↑ "Not plants or animals: a brief history of the origin of Kingdoms Protozoa, Protista and Protoctista". International Microbiology 2 (4): 207–221. 1999. PMID 10943416. http://www.im.microbios.org/08december99/03%20Scamardella.pdf. 
  17. ↑ 17.0 17.1 "Protozoa, Protista, Protoctista: what's in a name?". Journal of the History of Biology 22 (2): 277–305. 1989. doi:10.1007/BF00139515. PMID 11542176. https://zenodo.org/record/1232387. Retrieved 4 February 2020. 
  18. ↑ "New concepts of kingdoms or organisms. Evolutionary relations are better represented by new classifications than by the traditional two kingdoms". Science 163 (3863): 150–60. January 1969. doi:10.1126/science.163.3863.150. PMID 5762760. Bibcode: 1969Sci...163..150W. 
  19. ↑ "Towards a natural system of organisms: proposal for the domains Archaea, Bacteria, and Eucarya". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 87 (12): 4576–4579. June 1990. doi:10.1073/pnas.87.12.4576. PMID 2112744. Bibcode: 1990PNAS...87.4576W. 
  20. ↑ Knoll, Andrew H. (1992). "The Early Evolution of Eukaryotes: A Geological Perspective". Science 256 (5057): 622–627. doi:10.1126/science.1585174. PMID 1585174. Bibcode: 1992Sci...256..622K. "Eucarya, or eukaryotes". 
  21. ↑ Margulis, Lynn (6 February 1996). "Archaeal-eubacterial mergers in the origin of Eukarya: phylogenetic classification of life". Proceedings of the National Academy of Sciences 93 (3): 1071–1076. doi:10.1073/pnas.93.3.1071. PMID 8577716. Bibcode: 1996PNAS...93.1071M. 
  22. ↑ "The eukaryotic tree of life from a global phylogenomic perspective". Cold Spring Harbor Perspectives in Biology 6 (5): a016147. May 2014. doi:10.1101/cshperspect.a016147. PMID 24789819. 
  23. ↑ "Untangling the early diversification of eukaryotes: a phylogenomic study of the evolutionary origins of Centrohelida, Haptophyta and Cryptista". Proceedings: Biological Sciences 283 (1823): 20152802. January 2016. doi:10.1098/rspb.2015.2802. PMID 26817772. 
  24. ↑ "Revisions to the Classification, Nomenclature, and Diversity of Eukaryotes". The Journal of Eukaryotic Microbiology 66 (1): 4–119. January 2019. doi:10.1111/jeu.12691. PMID 30257078. 
  25. ↑ Brown, Matthew W.; Heiss, Aaron A.; Kamikawa, Ryoma; Inagaki, Yuji; Yabuki, Akinori; Tice, Alexander K; Shiratori, Takashi; Ishida, Ken-Ichiro et al. (2018-01-19). "Phylogenomics Places Orphan Protistan Lineages in a Novel Eukaryotic Super-Group". Genome Biology and Evolution 10 (2): 427–433. doi:10.1093/gbe/evy014. PMID 29360967. 
  26. ↑ "Picozoa are archaeplastids without plastid". Nature Communications 12 (1): 6651. 2021. doi:10.1038/s41467-021-26918-0. PMID 34789758. PMC 8599508. http://urn.kb.se/resolve?urn=urn:nbn:se:umu:diva-189959. Retrieved 20 December 2021. 
  27. ↑ "Microbial predators form a new supergroup of eukaryotes". Nature 612 (7941): 714–719. December 2022. doi:10.1038/s41586-022-05511-5. PMID 36477531. Bibcode: 2022Natur.612..714T. 
  28. ↑ "The role of symbiosis in eukaryotic evolution". Origins and Evolution of Life: An astrobiological perspective. Cambridge: Cambridge University Press. 2011. pp. 326–339. ISBN 978-0-521-76131-4. https://books.google.com/books?id=m3oFebknu1cC&pg=PA326. Retrieved 27 August 2017. 
  29. ↑ "Origin and Early Evolution of the Eukaryotic Cell". Annual Review of Microbiology 75 (1): 631–647. October 2021. doi:10.1146/annurev-micro-090817-062213. PMID 34343017. 
  30. ↑ "Concepts of the last eukaryotic common ancestor". Nature Ecology & Evolution 3 (3): 338–344. March 2019. doi:10.1038/s41559-019-0796-3. PMID 30778187. Bibcode: 2019NatEE...3..338O. 
  31. ↑ "Predatory protists". Current Biology 30 (10): R510–R516. May 2020. doi:10.1016/j.cub.2020.03.052. PMID 32428491. Bibcode: 2020CBio...30.R510L. 
  32. ↑ "A molecular timescale for eukaryote evolution with implications for the origin of red algal-derived plastids". Nature Communications 12 (1): 1879. March 2021. doi:10.1038/s41467-021-22044-z. PMID 33767194. Bibcode: 2021NatCo..12.1879S. 
  33. ↑ Koumandou, V. Lila; Wickstead, Bill; Ginger, Michael L.; van der Giezen, Mark; Dacks, Joel B.; Field, Mark C. (2013). "Molecular paleontology and complexity in the last eukaryotic common ancestor". Critical Reviews in Biochemistry and Molecular Biology 48 (4): 373–396. doi:10.3109/10409238.2013.821444. PMID 23895660. 
  34. ↑ "The role of symbiosis in eukaryotic evolution". Origins and Evolution of Life: An astrobiological perspective. Cambridge: Cambridge University Press. 2011. pp. 326–339. ISBN 978-0-521-76131-4. https://books.google.com/books?id=m3oFebknu1cC&pg=PA326. Retrieved 27 August 2017. 
  35. ↑ "Actin cytoskeleton and complex cell architecture in an Asgard archaean". Nature 613 (7943): 332–339. 2023. doi:10.1038/s41586-022-05550-y. PMID 36544020. Bibcode: 2023Natur.613..332R. 
  36. ↑ Miao, L.; Yin, Z.; Knoll, A. H.; Qu, Y.; Zhu, M. (2024). "1.63-billion-year-old multicellular eukaryotes from the Chuanlinggou Formation in North China". Science Advances 10 (4): eadk3208. doi:10.1126/sciadv.adk3208. PMID 38266082. Bibcode: 2024SciA...10K3208M. 
  37. ↑ "Megascopic eukaryotic algae from the 2.1-billion-year-old negaunee iron-formation, Michigan". Science 257 (5067): 232–5. July 1992. doi:10.1126/science.1631544. PMID 1631544. Bibcode: 1992Sci...257..232H. 
  38. ↑ "Eukaryotic organisms in Proterozoic oceans". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences 361 (1470): 1023–1038. June 2006. doi:10.1098/rstb.2006.1843. PMID 16754612. 
  39. ↑ 39.0 39.1 "Problematic urn-shaped fossils from a Paleoproterozoic (2.2 Ga) paleosol in South Africa.". Precambrian Research 235: 71–87. 2013. doi:10.1016/j.precamres.2013.05.015. Bibcode: 2013PreR..235...71R. 
  40. ↑ "Problematic urn-shaped fossils from a Paleoproterozoic (2.2 Ga) paleosol in South Africa.". Precambrian Research 235: 71–87. 2013. doi:10.1016/j.precamres.2013.05.015. Bibcode: 2013PreR..235...71R. 
  41. ↑ "Large colonial organisms with coordinated growth in oxygenated environments 2.1 Gyr ago". Nature 466 (7302): 100–104. July 2010. doi:10.1038/nature09166. PMID 20596019. Bibcode: 2010Natur.466..100A. 
  42. ↑ El Albani, Abderrazak (2023). "A search for life in Palaeoproterozoic marine sediments using Zn isotopes and geochemistry". Earth and Planetary Science Letters 623: 118169. doi:10.1016/j.epsl.2023.118169. Bibcode: 2023E&PSL.61218169E. https://hal.science/hal-04095643/file/El%20Albani%20et%20al._EPSL_2023.pdf. 
  43. ↑ Ossa Ossa, Frantz; Pons, Marie-Laure; Bekker, Andrey; Hofmann, Axel; Poulton, Simon W.; Andersen, Morten B.; Agangi, Andrea; Gregory, Daniel et al. (2023). "Zinc enrichment and isotopic fractionation in a marine habitat of the c. 2.1 Ga Francevillian Group: A signature of zinc utilization by eukaryotes?". Earth and Planetary Science Letters 611: 118147. doi:10.1016/j.epsl.2023.118147. Bibcode: 2023E&PSL.61118147O. https://eprints.whiterose.ac.uk/197720/8/1-s2.0-S0012821X23001607-main.pdf. 
  44. ↑ Fakhraee, Mojtaba; Tarhan, Lidya G.; Reinhard, Christopher T.; Crowe, Sean A.; Lyons, Timothy W.; Planavsky, Noah J. (May 2023). "Earth's surface oxygenation and the rise of eukaryotic life: Relationships to the Lomagundi positive carbon isotope excursion revisited" (en ۾). Earth-Science Reviews 240: 104398. doi:10.1016/j.earscirev.2023.104398. Bibcode: 2023ESRv..24004398F. 
  45. ↑ "The controversial "Cambrian" fossils of the Vindhyan are real but more than a billion years older". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 106 (19): 7729–7734. May 2009. doi:10.1073/pnas.0812460106. PMID 19416859. Bibcode: 2009PNAS..106.7729B. 
  46. ↑ "Archean molecular fossils and the early rise of eukaryotes". Science 285 (5430): 1033–1036. August 1999. doi:10.1126/science.285.5430.1033. PMID 10446042. Bibcode: 1999Sci...285.1033B. 
  47. ↑ Ward P. "Mass extinctions: the microbes strike back". New Scientist. صفحا. 40–43. وقت 8 July 2008 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 27 August 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  48. ↑ "Reappraisal of hydrocarbon biomarkers in Archean rocks". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 112 (19): 5915–5920. May 2015. doi:10.1073/pnas.1419563112. PMID 25918387. Bibcode: 2015PNAS..112.5915F. 
  49. ↑ "Paleoproterozoic sterol biosynthesis and the rise of oxygen". Nature 543 (7645): 420–423. March 2017. doi:10.1038/nature21412. PMID 28264195. Bibcode: 2017Natur.543..420G. https://resolver.caltech.edu/CaltechAUTHORS:20170407-083556533. 
  50. ↑ "Sterol Synthesis in Diverse Bacteria". Frontiers in Microbiology 7: 990. 2016-06-24. doi:10.3389/fmicb.2016.00990. PMID 27446030. 
  51. ↑ "Evolution of bacterial steroid biosynthesis and its impact on eukaryogenesis". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 118 (25): e2101276118. June 2021. doi:10.1073/pnas.2101276118. PMID 34131078. Bibcode: 2021PNAS..11801276H. 
  52. ↑ "Tracking the rise of eukaryotes to ecological dominance with zinc isotopes". Geobiology 16 (4): 341–352. June 2018. doi:10.1111/gbi.12289. PMID 29869832. Bibcode: 2018Gbio...16..341I. 
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=يوڪيريئوٽا&oldid=295842" تان ورتل