Gelalı Arkhestratos'un Gözünden Batı Anadolu'daki Lezzet olgusu, 2023
Gelalı Arkhestratos'un Gözünden Batı Anadolu'daki Lezzet Olgusu Öz M.Ö. IV. yüzyıl gastronomi yaz... more Gelalı Arkhestratos'un Gözünden Batı Anadolu'daki Lezzet Olgusu Öz M.Ö. IV. yüzyıl gastronomi yazarlarından Gelalı Arkhestratos'un eseri Hedypatheia Sicilya'dan Karadeniz'e kadar uzanan sahil kesiminde 60 farklı yerleşim yerinden yüzlerce çeşit balık ve birçok şarap önerisi sunan bir şiirdir. Henüz düzenli bir şekilde besin maddelerine ulaşmanın bile zor olduğu bir dönemde, ayrıca Perslerle Yunanlar arasındaki çekişmeler nedeniyle tekinsiz bir konumda bulunan coğrafyada yapılan geziler sonucunda kaleme alınmış olması ona ayrı bir önem kazandırmaktadır. Bu makalenin amacı şairin önerilerinde önemli bir yer tutan Batı Anadolu kıyı kentlerindeki lezzet olgusunu incelemektir. Bu iş için öncelikle onun önerilerinin Antik Çağ beslenme düzeninde ne derece kabul gördüğünün ortaya konması gerekmektedir. Deipnosophistai'nin aracılığıyla günümüze ulaşan fragmanlar konuya ilişkin temel çıkış noktalarını oluşturmaktadır. Bununla birlikte Aristoteles'in Historia Animalium adlı eserinin 4-6 numaralı kitapları ile Oppianos'un Halieutica adlı 5 kitaplık eseri dönemin balık çeşitleri hakkında aydınlatıcı bilgiler içerir. Plinius'un daha geç dönemde kaleme almış olduğu Historia Naturalis adlı eserinin deniz canlılarıyla ilgili olan 9 numaralı kitabı da onların eksikliklerini tamamlamaktadır. Çeşitli yazılarıyla Hippokrates ve Alimentarum Facultatibus adlı eseriyle Galenos şairin önerdiği besin maddelerinin sağlık ve insan bedeniyle ilişkilerini aydınlatıcı rol üstlenirler. Romalı yazarlardan Cato, Varro ve Columella, fragmanlarda yer alan şaraplar hakkında Romalıların Yunanlara dayandırdığı bilgi birikimini görünür kılmanın en iyi aracılarıdır. Orta ve Yeni Komedi Dönemine ait birçok oyunda yer alan yemek içerikli sahneler de neyin lezzetli kabul edilmesi gerektiği sorusuna cevap vermektedir. Apicius'un De Re Coquinaria adlı eserininin balık ve balık
History&Future Journal of Öz Hellen ve Roma toplumlarında damak tadı ve lezzet arayışlarının ince... more History&Future Journal of Öz Hellen ve Roma toplumlarında damak tadı ve lezzet arayışlarının incelendiği bu çalışmanın amacı adı geçen uygarlıkların yeme-içme alışkanlıklarındaki eğilimleri incelemek ve eğer varsa bu eğilimleri belirleyen kişileri ve bunların toplum içindeki statülerini belirlemektir. Konuyla il-gili bilgiler M.Ö. III. yüzyıldan M.S. IV. yüzyıla kadar uzanan bir zaman diliminde birçok yazar tarafından oluşturulmuştur. Bu çalışmadan bunlar arasından yalnızca bir kısmı ele alınacak ve incelenecektir. Buna ek olarak her iki toplumun hiciv ve komedi yazarlarının eserleri de konuya ilişkin eleştirel bilgiler içermektedir. Çalışmamızda adı geçen eserlerden örnekler verilip yazarın konuya bakışı değerlendirilmeye çalışılacaktır. Yazarlar arasındaki sıralama kronolojiye göre değil konu sınıflandırmasına göre yapılmıştır. Makale Giriş ve Değerlendirme dışında iki başlık altında toplanmıştır. Bu çalışmanın sonunda adı geçen toplumların içinde sosyal statü farklılıklarına bağlı olarak yeme-içme alışkanlıklarında da farklılıklar bulunduğu, her sınıfa uygun yeme içme önerile-rinin farklı yazarlar tarafından yapıldığı anlaşılmıştır. İkincil olarak toplumun üst sınıfına yönelik, zengin içerikli ve pahalı yiyecekleri tanıtan ve lüks tüketimin öncüleri olan yazarlar, filozoflar ve hicivciler tarafından eleştirilmişlerdir. Son olarak doğuya olan ilginin artmasıyla birlikte Hellen ve Roma toplumlarının yemek alışkanlıklarında değişim yaşanmıştır.
The soup termed terhâne, tarhana, trachanás or tarhonya, which is prepared by mixing flour, milk/... more The soup termed terhâne, tarhana, trachanás or tarhonya, which is prepared by mixing flour, milk/yoghurt, and various spices and fermenting them together, is a well-known food in Middle East. Tarhana is a food that can be crushed into a powder form and carried in this way, and it can be cooked anywhere by mixing it with some hot water. The naming criteria of this food, which is considered to have Persian origins, remain unclear. The literature focuses on terhâne in Persian and tractain Latin. In addition to naming, discussions regarding the period in which the food first appeared are ongoing. The twelfth century, which is the date suggested by the sources is quite late for this food that can be prepared with simple ingredients. This study argues that the food was named based on dairy products, which are included in its ingredients, and that it still has the names derived from the same root. Among the words considered from this point of view, the word GAtarašganna, found in Hittite cuneiform tablets, which is understood to be about milk and dairy products, may have served as a basis for the names given above.
The soup termed terhâne, tarhana, trachanás or tarhonya, which is prepared by mixing flour, milk/... more The soup termed terhâne, tarhana, trachanás or tarhonya, which is prepared by mixing flour, milk/yoghurt, and various spices and fermenting them together, is a well-known food in Middle East. Tarhana is a food that can be crushed into a powder form and carried in this way, and it can be cooked anywhere by mixing it with some hot water. The naming criteria of this food, which is considered to have Persian origins, remain unclear. The literature focuses on terhâne in Persian and tracta in Latin. In addition to naming, discussions regarding the period in which the food first appeared are ongoing. The twelfth century, which is the date suggested by the sources is quite late for this kind of food that can be prepared with simple ingredients. This study argues that the food was named based on dairy products, which are included in its ingredients, and that it still has the names derived from the same root. Among the words considered from this point of view, the word GA tarašganna, found in Hittite cuneiform tablets, which is understood to be about milk and dairy products, may have served as a basis for the names given above.
Gelalı Arkhestratos'un Gözünden Batı Anadolu'daki Lezzet olgusu, 2023
Gelalı Arkhestratos'un Gözünden Batı Anadolu'daki Lezzet Olgusu Öz M.Ö. IV. yüzyıl gastronomi yaz... more Gelalı Arkhestratos'un Gözünden Batı Anadolu'daki Lezzet Olgusu Öz M.Ö. IV. yüzyıl gastronomi yazarlarından Gelalı Arkhestratos'un eseri Hedypatheia Sicilya'dan Karadeniz'e kadar uzanan sahil kesiminde 60 farklı yerleşim yerinden yüzlerce çeşit balık ve birçok şarap önerisi sunan bir şiirdir. Henüz düzenli bir şekilde besin maddelerine ulaşmanın bile zor olduğu bir dönemde, ayrıca Perslerle Yunanlar arasındaki çekişmeler nedeniyle tekinsiz bir konumda bulunan coğrafyada yapılan geziler sonucunda kaleme alınmış olması ona ayrı bir önem kazandırmaktadır. Bu makalenin amacı şairin önerilerinde önemli bir yer tutan Batı Anadolu kıyı kentlerindeki lezzet olgusunu incelemektir. Bu iş için öncelikle onun önerilerinin Antik Çağ beslenme düzeninde ne derece kabul gördüğünün ortaya konması gerekmektedir. Deipnosophistai'nin aracılığıyla günümüze ulaşan fragmanlar konuya ilişkin temel çıkış noktalarını oluşturmaktadır. Bununla birlikte Aristoteles'in Historia Animalium adlı eserinin 4-6 numaralı kitapları ile Oppianos'un Halieutica adlı 5 kitaplık eseri dönemin balık çeşitleri hakkında aydınlatıcı bilgiler içerir. Plinius'un daha geç dönemde kaleme almış olduğu Historia Naturalis adlı eserinin deniz canlılarıyla ilgili olan 9 numaralı kitabı da onların eksikliklerini tamamlamaktadır. Çeşitli yazılarıyla Hippokrates ve Alimentarum Facultatibus adlı eseriyle Galenos şairin önerdiği besin maddelerinin sağlık ve insan bedeniyle ilişkilerini aydınlatıcı rol üstlenirler. Romalı yazarlardan Cato, Varro ve Columella, fragmanlarda yer alan şaraplar hakkında Romalıların Yunanlara dayandırdığı bilgi birikimini görünür kılmanın en iyi aracılarıdır. Orta ve Yeni Komedi Dönemine ait birçok oyunda yer alan yemek içerikli sahneler de neyin lezzetli kabul edilmesi gerektiği sorusuna cevap vermektedir. Apicius'un De Re Coquinaria adlı eserininin balık ve balık
History&Future Journal of Öz Hellen ve Roma toplumlarında damak tadı ve lezzet arayışlarının ince... more History&Future Journal of Öz Hellen ve Roma toplumlarında damak tadı ve lezzet arayışlarının incelendiği bu çalışmanın amacı adı geçen uygarlıkların yeme-içme alışkanlıklarındaki eğilimleri incelemek ve eğer varsa bu eğilimleri belirleyen kişileri ve bunların toplum içindeki statülerini belirlemektir. Konuyla il-gili bilgiler M.Ö. III. yüzyıldan M.S. IV. yüzyıla kadar uzanan bir zaman diliminde birçok yazar tarafından oluşturulmuştur. Bu çalışmadan bunlar arasından yalnızca bir kısmı ele alınacak ve incelenecektir. Buna ek olarak her iki toplumun hiciv ve komedi yazarlarının eserleri de konuya ilişkin eleştirel bilgiler içermektedir. Çalışmamızda adı geçen eserlerden örnekler verilip yazarın konuya bakışı değerlendirilmeye çalışılacaktır. Yazarlar arasındaki sıralama kronolojiye göre değil konu sınıflandırmasına göre yapılmıştır. Makale Giriş ve Değerlendirme dışında iki başlık altında toplanmıştır. Bu çalışmanın sonunda adı geçen toplumların içinde sosyal statü farklılıklarına bağlı olarak yeme-içme alışkanlıklarında da farklılıklar bulunduğu, her sınıfa uygun yeme içme önerile-rinin farklı yazarlar tarafından yapıldığı anlaşılmıştır. İkincil olarak toplumun üst sınıfına yönelik, zengin içerikli ve pahalı yiyecekleri tanıtan ve lüks tüketimin öncüleri olan yazarlar, filozoflar ve hicivciler tarafından eleştirilmişlerdir. Son olarak doğuya olan ilginin artmasıyla birlikte Hellen ve Roma toplumlarının yemek alışkanlıklarında değişim yaşanmıştır.
The soup termed terhâne, tarhana, trachanás or tarhonya, which is prepared by mixing flour, milk/... more The soup termed terhâne, tarhana, trachanás or tarhonya, which is prepared by mixing flour, milk/yoghurt, and various spices and fermenting them together, is a well-known food in Middle East. Tarhana is a food that can be crushed into a powder form and carried in this way, and it can be cooked anywhere by mixing it with some hot water. The naming criteria of this food, which is considered to have Persian origins, remain unclear. The literature focuses on terhâne in Persian and tractain Latin. In addition to naming, discussions regarding the period in which the food first appeared are ongoing. The twelfth century, which is the date suggested by the sources is quite late for this food that can be prepared with simple ingredients. This study argues that the food was named based on dairy products, which are included in its ingredients, and that it still has the names derived from the same root. Among the words considered from this point of view, the word GAtarašganna, found in Hittite cuneiform tablets, which is understood to be about milk and dairy products, may have served as a basis for the names given above.
The soup termed terhâne, tarhana, trachanás or tarhonya, which is prepared by mixing flour, milk/... more The soup termed terhâne, tarhana, trachanás or tarhonya, which is prepared by mixing flour, milk/yoghurt, and various spices and fermenting them together, is a well-known food in Middle East. Tarhana is a food that can be crushed into a powder form and carried in this way, and it can be cooked anywhere by mixing it with some hot water. The naming criteria of this food, which is considered to have Persian origins, remain unclear. The literature focuses on terhâne in Persian and tracta in Latin. In addition to naming, discussions regarding the period in which the food first appeared are ongoing. The twelfth century, which is the date suggested by the sources is quite late for this kind of food that can be prepared with simple ingredients. This study argues that the food was named based on dairy products, which are included in its ingredients, and that it still has the names derived from the same root. Among the words considered from this point of view, the word GA tarašganna, found in Hittite cuneiform tablets, which is understood to be about milk and dairy products, may have served as a basis for the names given above.
Feasts narrated in the epics of Homer present a literary version of the food preferences of class... more Feasts narrated in the epics of Homer present a literary version of the food preferences of classical age aristocrats. According to these poems, mutton, goat's meat, pork and beef remain the most desired foods. The menu is completed with leavened bread and diluted wine, and sets out to demonstrate class inequality in the archaic period. Prawns known for their aphrodisiac effect also hold a place among the most favoured foods in the classical age. According to a story narrated by Athenaios, Apicius heard of big prawns on the Libyan coasts when he was in his resort in Minturnae; he set sail in quest of these prawns without delay. We see garum is widely used in recipes narrated by Apicius. This sauce was included especially in vegetable dishes. Fermented fish sauce accessible to everyone regardless of any social or class difference should range among the most eaten foods of the classical age. Emperor Trajan is known to have asked for fresh crabs during his expedition to Mesopotamia; Apicius let him have them through a special method. This situation arose as a result of the desire of a great person. Crabs that common people mostly fail to find were conveyed to the court in a fresh state. According to Philoxenos, another person addicted to taste, the best food to be offered in a feast is the eel. These two cases indicate not so much strong demand as strong desire. Greek addiction to fish has found its niche in literary texts of the classical age. Arkhestratos made long journeys to find the best fish and wine. In the end, he put forward dozens of kinds of fish and wine suggestions from the Mediterranean and the Aegean Sea in his work Hedupatheia. The Romans also kept up with the Greeks in eating fish: this cheap source of protein arriving from the sea together with wine and olive oil constituted the three elements of the Mediterranean nourishment style. Some of the food stuffs approached in this the study were understood to have been desired in a constant manner by the masses and to have been subject to extensive trade, while some others were desired, however strongly, only by the ruling class, the rich, those addicted to taste and travel. Katılımcı: Yrd. Doç. Dr. Ali Güveloğlu Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Zihni Derin Yerleşkesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü. 53100 Fener / RİZE Mobil. 0532 204 07 41
Apicius’un İzinde (Antik Roma’da Bir Gurme: Çeviri, Yorum ve Uygulamalarla), 2023
Romalılar arasında Apicius adı şikemperverliğin zirve noktasını temsil ediyordu. Yarı gerçek yarı... more Romalılar arasında Apicius adı şikemperverliğin zirve noktasını temsil ediyordu. Yarı gerçek yarı efsane; farklı dönemlerde yaşadığına inanılan ve her biri damak tadı düşkünlüğünü bir öncekinden daha ileriye taşıyan Apicius(lar) yaşamak için yiyenlerden değil de yemek için yaşayanlardandı. Anlatılanlara göre bunlardan bir tanesi imparatorlarla dostluk kurar, bir diğeri kendi yemek okulunda incelikli yemek usullerini öğretir, daha başkası iki lokma lezzetli yemek için ülkeyi dolaşır, öteki de dünyanın öbür ucuna bile gitse aradığı lezzeti bulamazsa ağzını açmazmış. Fakat sonuncusu olan Caelius Apicius olmasaydı tüm bu tarifler ortadan kaybolacaktı. O Kendinden evvelki adaşlarına atfedilen tarifleri bir araya getirip günümüze ulaşmasını sağladı, bize de küçük bir çeviri ile zorlu bir uygulama süreci düştü.
Bu yıl 1-8 Ağustos arasında Şirince'de II.sini düzenlediğimiz Antik Çağ Tarım ve Mutfak Atölyesi'... more Bu yıl 1-8 Ağustos arasında Şirince'de II.sini düzenlediğimiz Antik Çağ Tarım ve Mutfak Atölyesi'nde işi hem teorik hem de pratik yönüyle ele alıyoruz.
Uploads
Papers by Ali Güveloğlu
Link: https://archeprojesi.com/kamplar/antik-dunya/antik-cagda-mutfak-ve-tarim-kulturleri/